Πρωτοποριακά συστήματα για τις πυρκαγιές προτείνει το ΕΜΠ

[b35]

Όπως πολλοί Συνάδελφοι γνωρίζουν, τον σπουδαιότερο ρόλο παίζει η επέμβαση για πυρόσβεση να γίνει μέσα στα 10 πρώτα λεπτά της ώρας από την εκδήλωση της φωτιάς. Εάν αυτό δεν γίνει, η φωτιά σε δασική περιοχή (και όχι μόνο) παίρνει τέτοιες διαστάσεις που το αποτέλεσμα το ζούμε σχεδόν κάθε καλοκαίρι. Καίει τα πάντα έως ότου δεν έχει κάτι άλλο πλέον να κάψει και σβήνει μόνη της.

 

Η σκληρή πραγματικότητα και επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει, ότι η φωτιά μεταδίδεται εκτός των άλλων και με αναμμένα σωματίδια, πχ μέρη από πευκοβελόνες, που με τον ζεστό αέρα ανεβαίνουν προς τα επάνω και μεταφέρονται έως και 1 χιλιόμετρο από το σημείο έναρξης της φωτιάς και πέφτοντας στο έδαφος είναι ικανά να ανάψουν εκεί νέα φωτιά. Ποια αντιπυρικά πετάσματα και ποιες αντιπυρικές ζώνες μπορούν να κάνουν κάτι για αυτό;

 

Τα σύγχρονα συστήματα όπως η δορυφορική παρατήρηση, το σύστημα που αναφέρετε του ΕΜΠ και άλλα, δίνουν άμεση πληροφόρηση για την εκδήλωση φωτιάς πχ μέσα σε μια δασική περιοχή. Δυστυχώς όμως, από τη στιγμή της αποστολής της πληροφορίας αυτής στους αρμόδιους, έως την στιγμή που θα βρεθεί κάποιο μέσο πυρόσβεσης στον τόπο της φωτιάς, έχουν περάσει τουλάχιστον 30 λεπτά έως και 2 ώρες ακόμη. Είναι ίσως θέμα συντονισμού ή και άλλων θεμάτων που δεν θέλω να αναφέρω αυτή τη στιγμή.

 

Επειδή βεβαίως ποτέ δεν μου άρεσε μόνο η κριτική, θα πω τι θα πρέπει να γίνει, πάντοτε κατά την προσωπική μου γνώμη, ώστε να μην χάνονται τεράστιες δασικές εκτάσεις κάθε χρόνο και δυστυχώς μερικές φορές και ανθρώπινες ζωές.

 

Θα πρέπει, επανδρωμένα μέσα πυρόσβεσης, να βρίσκονται διασπαρμένα σε όλες τις δασικές περιοχές που παρουσιάζουν κίνδυνο φωτιάς. Θα πρέπει να βρίσκονται σε τέτοιες θέσεις ώστε όταν διαπιστωθεί με κάποιο τρόπο η ύπαρξη φωτιάς, να μπορέσουν να βρίσκονται σε αυτήν πριν περάσουν τα πρώτα κρίσιμα 10 λεπτά της ώρας. Μπορούν αυτά τα μέσα να είναι αγροτικά αυτοκίνητα ή αυτοκίνητα των δήμων που να μπορούν να μεταφέρουν πυροσβεστικά συστήματα. Έχουν παρουσιαστεί πολλά τέτοια συστήματα κατά καιρούς, αλλά το κόστος τους είναι εξωπραγματικό για να μπορέσουν να αγοραστούν από ένα δήμο. Αυτό βεβαίως συμβαίνει, γιατί πάντοτε δεν ψάχνουμε πρώτα στην χώρα μας να δούμε τι υπάρχει, αλλά μας αρέσει το ξένο που είναι “πιο καλό”.

 

Υπάρχει σύστημα, μελετημένο και κατασκευασμένο από ελληνική εταιρεία, δοκιμασμένο, αρκετά αξιόπιστο και οικονομικό που όμως επειδή και μόνο είναι ελληνικό, δεν έχει γίνει αποδεκτή από τους αρμόδιους φορείς της χώρας μας, ούτε η πρόταση που τους έγινε για αξιολόγησή του, δυστυχώς.

[george66]

Επίσης στα ανωτέρω σχόλια θέλω να προσθέσω και τη μέθοδο "αντιπύρ" - εφαρμοζόταν παλιά, πριν ο έλεγχος των δασών πάει στις πυροσβεστικές - αλλά μάλλον απαγορεύεται στην Ελλάδα απ' ότι είδα.

 

Νομίζω ο συνδυασμός όλων των παραπάνω είναι η λύση.

Σίγουρα τα πρώτα λεπτά είναι κρίσιμα για την εξάπλωση της φωτιάς. Φανταστείτε όμως ότι υπάρχουν και περιοχές δύσβατες, αλλά και μη ορατές, για την πρώτη σπίθα.

Εάν όμως υπάρχει ένα σύστημα να ειδοποιήσει (με οποιοδήποτε τρόπο) τους αρμόδιους, πόσος χρόνος θα κερδηθεί από τη στιγμή που θα δοθεί το στίγμα ώστε να φτάσουν σχετικά έγκαιρα τα πληρώματα κατάσβεσης.

Σαν χώρα έχουμε αποδείξει ότι δεν κινούμαστε αμέσως με τον πρώτο καπνό.

[AlexisPap]

george66, την μέθοδο την έχω δει εν δράσει. Είναι αδιαμφισβήτητα ο ταχύτερος και οικονομικότερος τρόπος να δημιουργήσεις αντιπυρική ζώνη στο "πουθενά". Απαιτεί μεγάλη εμπειρία, γνώση του τόπου και του "δάσους". Όμως το πρόβλημα δεν είναι εκεί... σκέψου τι έχει να γίνει αν βγει στα κανάλια στιγμιότυπο με πυροσβέστες να πετάνε μολότωφ στο δάσος...

[george66]

Αλέξη, να δώσω και λίγο χιούμορ (κοινωνικό) στην κουβέντα μας, να πω ότι τα κανάλια δείχνουν και μέσα στην πόλη, στην Αθήνα πολλές φορές να πετάνε μολότωφ κάνοντας ζημιές εδώ και εκεί. Βλέπεις να γίνεται τίποτε ουσιαστικό μετά ? Να αποφασίζεται κάτι σωστό γενικότερα ?

Τα κανάλια χορεύουν, μεταφέροντας την εικόνα σε μας γιατί αυτό τραβάει και γιατί στην τελική αυτοί κυβερνάνε, τα ΜΜΕ.

Είναι αυτό που είπε στο #5 ο pk10gr, φοβόμαστε τα 100 δένδρα και χάνουμε τελικά όλο το δάσος.

[Δασολόγος]

Για ποιο λόγο καιγόμαστε, και μάλιστα σε τόση έκταση, κάθε καλοκαίρι;

Οι φωτιές είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων. Κατ' αρχάς, τα μεσογειακά δάση σωρεύουν βιομάζα που, αν με κάποιον τρόπο δεν αφαιρεθεί, θα καταλήξει αργά ή γρήγορα να καεί.

 

Αυτό γιατί δεν συνέβαινε παλαιότερα;

Ο άνθρωπος παλαιότερα αξιοποιούσε τα προϊόντα του δάσους μειώνοντας τη βιομάζα, έπαιρνε για παράδειγμα καυσόξυλα. Επίσης, ανάμεσα στα δάση υπήρχαν καλλιέργειες και άρα η δασική βλάστηση δεν ήταν ενιαία. Γινόταν μεγαλύτερη διαχείριση των δασών από τη δασική υπηρεσία, που λειτουργούσε κανονικά. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας 1950-60, ο πληθυσμός αποχώρησε από την ύπαιθρο. Αλλοι πήγαν προς τις μεγάλες πόλεις -με αποτέλεσμα τη συγκέντρωση πληθυσμού γύρω από την Αθήνα-, άλλοι πήγαν μετανάστες στη Γερμανία, την Αμερική, την Αυστραλία. Ολοι αυτοί άφησαν τα χωράφια τους να δασωθούν, και έτσι σήμερα τα δάση φτάνουν μέχρι τα χωριά. Παλαιότερα, γύρω από το χωριό δεν υπήρχε νεκρό ξύλο, το μάζευαν για να το αξιοποιήσουν. Ακόμη και στις περιοχές όπου υπήρχαν ελαιόδεντρα και αμπέλια, παλαιότερα γινόταν πολύ πιο αποτελεσματικός καθαρισμός κάτω από τα φυτά, ακριβώς για να τα προστατεύσουν από τη φωτιά. Γιατί τότε δεν υπήρχαν αποζημιώσεις. Αυτές είναι οι οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές που έχουν συντελεστεί. Από την άλλη πλευρά, όλοι εμείς που μαζευτήκαμε στις πόλεις τώρα ασφυκτιούμε και θέλουμε να φύγουμε πιο έξω. Ετσι, από τη δεκαετία του 1980 άρχισαν να δημιουργούνται μεικτές ζώνες δασών-οικισμών που είναι εύφλεκτες, γιατί οι ανθρώπινες δραστηριότητες προκαλούν φωτιές και δημιουργούν δυσκολίες στη δασοπυρόσβεση.

 

H σχέση μας με το δάσος, λοιπόν, έχει αλλάξει...

Κατ' αρχάς, δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι ξέρουμε πια τι είναι δάσος. Σε λίγο, η Αττική δεν θα έχει πλέον δάση, δεν θα υπάρχουν ψηλά δέντρα λόγω της συχνότητας των πυρκαγιών. Θα βλέπουμε μια συστάδα και θα νομίζουμε ότι αυτό είναι δάσος.

 

Η φύση δεν έχει τη δυνατότητα της αναγέννησης;

Βέβαια. Οι πυρκαγιές είναι αναμενόμενες, αλλά όχι σε τέτοιο μέγεθος. Η δική μας επέμβαση ξανά και ξανά, όχι απαραίτητα από πρόθεση αλλά από άγνοια ή αμέλεια, μπορεί να ακυρώσει τη φύση. Γιατί έχουμε μια ληστρική αντιμετώπιση, δεν απολαμβάνουμε το δάσος. Δεν συνειδητοποιούμε ότι είμαστε και εμείς μέρος της φύσης, αναπνέουμε από τη φύση...

 

Το πρόβλημα μοιάζει να χειροτερεύει κάθε χρόνο.

Προς το τέλος της δεκαετίας του 1970, έχουμε πραγματικά αύξηση των πυρκαγιών. Χρειάστηκε μια δεκαπενταετία να συσσωρευτεί η βιομάζα και να φανεί το πρόβλημα. Εχουμε την πρώτη μεγάλη φωτιά το 1981 στα βόρεια προάστια, που ήταν σοκ για όλους. Από εκεί και πέρα το πρόβλημα αρχίζει να χειροτερεύει. Το 1981, το 1985 και το 1988 ήταν δύσκολες χρονιές. Στη δεκαετία του 1990, τα αποτελέσματα ήταν, θεωρώ, πολύ καλά για τις συνθήκες που επικρατούσαν· ξηρασία σε συνδυασμό με την απαξίωση της δασικής υπηρεσίας. Το 1998 μεταφέρθηκε η δασοπυρόσβεση στην πυροσβεστική.

 

Γιατί πιστεύετε ότι συνέβη αυτό;

Ηταν καθαρά πολιτική απόφαση χωρίς να έχει στηριχθεί σε καμία επιστημονική μελέτη. Σύμβουλος της τότε κυβέρνησης ήταν η πυροσβεστική. Οταν χρησιμοποιείς ως σύμβουλο κάποιον που έχει ίδιον όφελος, είναι φυσικό να σε πείσει να κινηθείς υπέρ του.

 

Ποιo ήταν το όφελος της πυροσβεστικής; Οι πυροσβέστες, που αντιμετωπίζονταν ως ήρωες, τώρα έχουν βρεθεί στο στόχαστρο.

Το ότι απέκτησε 6.000 οργανικές θέσεις σε σχέση με τις 3.000 και πολλαπλάσια χρήματα σε σχέση με αυτά που είχε ποτέ η δασική υπηρεσία και που τώρα διατίθενται για πρόληψη.

 

Κονδύλια για να κάνουν έργα πρόληψης λαμβάνουν και οι δήμοι.

Πολλά χρήματα, χωρίς να υπάρχει όμως και αξιόπιστος μηχανισμός που να ελέγχει αν αυτά τα χρήματα αξιοποιούνται με τον καλύτερο τρόπο.

 

Οι δήμοι, πάντως, καταγγέλλουν τη δασική υπηρεσία γιατί δεν τους επιτρέπει να κάνουν παρεμβάσεις δασοπροστασίας, όπως αντιπυρικές ζώνες...

Η δασική υπηρεσία πρέπει να επιβλέπει αυτές τις παρεμβάσεις, αλλά δεν έχει το προσωπικό για να το κάνει. Σε ορισμένες περιπτώσεις, πράγματι οι δήμοι κάνουν τα αναγκαία έργα, άλλες φορές πάλι οι αντιπυρικές ζώνες είναι στην πραγματικότητα δρόμοι που οδηγούν στα αυθαίρετα. Ζητάμε από τη δασική υπηρεσία να φυλάει το δάσος και δεν της δίνουμε τα όπλα για να το κάνει. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Πεντέλη, την ακριβότερη περιοχή Real Estate στην Ελλάδα, υπάρχουν -όπως διάβασα- μόνο έξι δασοφύλακες. Οι άνθρωποι αυτοί πρέπει να φυλάξουν δισεκατομμύρια. Ολο αυτό είναι παραλογισμός και, βέβαια, από αυτό συμπεραίνουμε ότι υπάρχει από αδιαφορία έως και πρόθεση.

 

Εννοείτε ότι σκοπίμως αφήνονται τα πράγματα έτσι;

Οποιος ήθελε να τα αλλάξει αρκούσε να πει «θέλω είκοσι καλά εκπαιδευμένους δασοφύλακες για την Πεντέλη και έναν ικανό δασάρχη» και να παρέχει πλήρη πολιτική στήριξη. Η δασική υπηρεσία σήμερα καλείται να προστατεύσει τα ελληνικά δάση. Από την άλλη, εξαιτίας των πελατειακών σχέσεων, δεν έχει την πολιτική υποστήριξη και τα μέσα για να το κάνει. Οι δασικοί υπάλληλοι απλώς πηγαινοέρχονται στα δικαστήρια. Η δημιουργική παραγωγική δασοπονία έχει εξαφανιστεί, κάτι που έχει άμεσο αντίκτυπο στις πυρκαγιές. Και έχει φέρει τους δασικούς σε κόντρα με τον κόσμο, γιατί φαίνεται ότι δεν προσφέρουν τίποτε στο κοινωνικό σύνολο.

 

Πόσο θα βοηθούσαν οι αντιπυρικές ζώνες;

Ενας οικισμός κοντά στο δάσος, για να είναι ασφαλής, πρέπει να περιβάλλεται από δρόμο και αντιπυρική ζώνη. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα εκατό μέτρα γυμνής περιοχής, αλλά μια ζώνη που θα έχει αραιά δέντρα, ελάχιστους θάμνους και καθαρισμένα τα χόρτα. Σε αυτά τα σημεία έχουν νόημα οι καθαρισμοί για τους οποίους ακούμε συνέχεια. Δεν είναι δυνατόν να καθαριστούν όλα τα δάση. Χρειάζονται στοχευμένοι καθαρισμοί για να πετύχουμε το αποτέλεσμα που θέλουμε. Οι οικισμοί αυτοί πρέπει να μην είναι δομημένοι με εύφλεκτα υλικά, να υπάρχει σύστημα αξιόπιστο για νερό την ώρα της φωτιάς, να υπάρχουν τουλάχιστον δύο έξοδοι διαφυγής και οι κάτοικοι να γνωρίζουν τι να κάνουν για να μη βάλουν φωτιά.

 

Για ποιο λόγο πιστεύετε ότι η πυροσβεστική δεν μπορεί να τα καταφέρει;

Οι πυροσβέστες δεν μπαίνουν μέσα στο δάσος, δεν είναι αυτή η δουλειά τους· δεν το ξέρουν το δάσος. Ερχονται σαν επισκέπτες για να σβήσουν τη φωτιά. Σήμερα, λέμε δεν κινδυνεύουν σπίτια, οπότε «εντάξει».

 

Μήπως χρειαζόμαστε περισσότερο προσωπικό και αεροπλάνα;

Η φωτιά δεν σβήνεται με τα αεροπλάνα, τα οποία επεμβαίνουν όταν οι επίγειες δυνάμεις δεν προλάβουν τη φωτιά και εφόσον μπορούν να πετάξουν. Το θέμα δεν είναι αν έχουμε αρκετό προσωπικό, αλλά αν αυτό το προσωπικό είναι καλά εκπαιδευμένο ώστε να μη χάνει δευτερόλεπτο.

 

Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε;

Ενα σύστημα ισότιμο όπου θα λειτουργούν όλοι οι φορείς μαζί. Εχουμε προτείνει τη δημιουργία ενός δασικού σώματος κοντά στη δασική υπηρεσία που θα προστατεύει την ύπαιθρο και θα κάνει διαχείριση των δασών για την πρόληψη των πυρκαγιών.

 

Οπως η αγροφυλακή;

Δεν χρειάζονται 10.000 άνθρωποι. Θα πρέπει, όμως, να είναι εκπαιδευμένοι. Σε αυτό το Σώμα θα μπορούσε να ενταχθεί και η αγροφυλακή. Επίσης, χρειάζεται μια αναγεννημένη δασική υπηρεσία που θα ελέγχεται κεντρικά, για να μην υπόκειται στην αυθαιρεσία κάθε περιφερειάρχη. Και, βέβαια, συνεργασία με την πυροσβεστική και τους δήμους που, ωστόσο, θα πρέπει να λειτουργούν με συγκεκριμένα κριτήρια και στο τέλος να γίνεται απολογισμός της δράσης. Πρόκειται δηλαδή για ένα σύστημα πολύ διαφορετικό από αυτό που υιοθετήσαμε από τη Γαλλία, ξεχνώντας ότι πρόκειται για μια -κατά βάση- μη μεσογειακή χώρα. Οπως έχει πει ο Αϊνστάιν, «τα προβλήματα του σήμερα δεν μπορούν να λυθούν με τον ίδιο τρόπο σκέψης που είχαμε όταν τα δημιουργήσαμε».

 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΓΑΒΡΙΗΛ ΞΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΑΣΟΛΟΓΟΣ - ΕΡΕΥΝΗΤΗΣ

Hμερομηνία : 12-09-09 ΟΙΚΟ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ

ΤΑ bolt τα έβαλα εγώ

[dal_kos]

Αξίζει να αναφερθεί πως πολύ παλιότερα, που η δασική υπηρεσία είχε την ευθύνη για τις δασικές πυρκαγιές, είχε εξοπλισμό [caterpillar] και εξειδικευμένους υλοτόμους, που φτιάχνανε επιτόπου αντιπυρική ζώνη ανάλογα με τη μορφολογία του εδάφους και τους ανέμους, και περιμένανε τη φωτιά με τις μάνικες, αντί να την κυνηγάνε με αεροπλάνα, που το νερό εξατμίζεται πριν καλα καλα φτάσει στο έδαφος. Επίσης γύρω από τους οικισμούς έμπαιναν δένδρα λιγότερο εύφλεκτα, ώστε να δημιουργούν ένα "φράκτη" κατά της πυρκαγιάς.

 

Αυτά βέβαια τα ξεχάσαμε, και τώρα ψάχνουμε κάτι γυαλιστερό και ακριβό για να σβήνουμε τις πυρκαγιές με στυλ, αντί να χρησιμοποιήσουμε τις βασικές γνώσεις που τόσα χρόνια δουλεύανε σωστά. Καλή η επιστήμη και οι πατέντες, αλλά όταν βγάλαμε μόνοι μας τα ματάκια μας, μην ψάχνουμε εξωτικές λύσεις, για απλά προβλήματα που ξέρουμε πως και γιατί τα δημιουργήσαμε...

[oldcarskickass]

@ dal_kos σε πληροφορώ ότι οι 6 τόνοι νερού των Canadair (είτε 2- είτε 415) και οι 1.7τόνοι των PZL μια χαρά φτάνουν στη φωτιά χωρίς να εξατμιστούν.

 

Εγώ πάντως νόμιζα ότι το όλο πρόβλημα στη δασοπυρόσβεση ήταν η έλλειψη οργάνωσης,συντονισμού και προγραμματισμού και όχι η τόσο η πρόβλεψη και παρακολούθηση των δασών.

 

Είναι τραγικό πιστεύω να μιλάμε για πρόβλεψη μέσα με τέλη Ιουνίου.

 

Θεωρώ ότι όλες οι εργασίες προστασίας - προετοιμασίας από τους αρμόδιους φορείς πρέπει να γίνονται το χειμώνα, αλλά μάλλον κάνει κρύο και είναι καιρός για 2.