Ξύλινα κτήρια - εμποτισμός ξυλείας και υγεία

[Str_eng]

Τα υλικά προστασίας του ξύλου έχουν διάφορα επίπεδα προστασίας, ανάλογα το ξύλο, την περιοχή εφαρμογής και τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Σχετικά ο en1995-1-1:2004 αναφέρει

«Κεφάλαιο 4 Ανθεκτικότητα

4.1 Ανθεκτικότητα σε βιολογικούς οργανισμούς

(1)Α Η δομική ξυλεία και τα προϊόντα του ξύλου πρέπει, είτε να παρουσιάζουν επαρκή εγγενή (φυσική) ανθεκτικότητα, σύμφωνα με το ΕΝ 350-2, για την συγκεκριμένη κατηγορία επικινδυνότητας (όπως ορίζεται στα ΕΝ 335-1, ΕΝ 335-2 και en 335-3), ή να υφίστανται επεξεργασία με κατάλληλα συντηρητικά, η οποία επιλέγεται σύμφωνα με τα en 351-1 και en 460.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ 1: Η επεξεργασία για την προστασία του ξύλου και των προϊόντων ξύλου με κατάλληλα συντηρητικά μπορεί να επηρεάσει τις παραμέτρους αντοχής και δυσκαμψίας.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ 2: Κανόνες για τις προδιαγραφές της επεξεργασίας του ξύλου και των προϊόντων ξύλου με κατάλληλα συντηρητικά δίδονται στα ΕΝ 350-2 και ΕΝ 335.»

 

Βασικά πρόκειται για προστασία από έντομα και μύκητες.

Προστασία από έντομα σημαίνει εντομοκτόνα, για τους μύκητες χρησιμοποιείται χαλκός.

 

Προσωπική μου άποψη είναι ότι δεν αγοράζουμε υλικά εμποτισμένα εκτός αν υπάρχουν σχετικές σημάνσεις για τον βαθμό επικινδυνότητας που έχουν και την συμμόρφωση τους σε κοινοτικές οδηγίες. Η διαδικασία εμποτισμού καταστρέφει εξάλλου και την δομή του ξύλου. Δεν θα έβαζα εντομοκτόνα σε περιοχές που υπάρχει πολύ συχνή επαφή από ανθρώπους (σε μια κουπαστή, ένα παράθυρο ή ένα πάγκο κουζίνας). Θα αγόραζα υλικά με προδιαγραφές (είναι όμως ακριβά) και θα έκανα επάλειψη με δική μου επιτήρηση. Δεν θα αγόραζα υλικά που έχουν πτητικούς διαλύτες σε εσωτερικούς χώρους.

 

Τι βρήκα για το θέμα, σε σχέση με τα δηλητήρια:

 

Η Ε.Ε. έχει εκδώσει διάφορες οδηγίες για το θέμα. Υπάρχει πχ μια οδηγία (76/769) η οποία δίνει μια λίστα εντομοκτόνων που δεν μπορούν να πωλούνται στην καταναλωτική αγορά.

 

Τα εντομοκτόνα που κυκλοφορούν στη Ε.Ε. θα πρέπει να έχουν σχετική έγκριση.

 

Αρσενικά άλατα (cca) είναι μίγματα χαλκού, χρωμίου και αρσενικού. Η εφαρμογή τους δίνει στο ξύλο ένα ελαφρύ πράσινο χρώμα αποτέλεσμα του περιεχόμενου χαλκού και έχει χρήση σε εξωτερικά ξύλα. Για τα υλικά αυτά η χρήση υπόκειται σε περιορισμούς και κυρίως απαγορεύεται σε θέσεις όπου μπορεί να υπάρχει συχνή επαφή από ανθρώπους (πχ πατώματα). Τα υλικά αυτά έχουν περιορισμούς στην κυκλοφορία, θα έχουν σήμανση μετα το 2006 και θα διακοπούν οριστικά το 2015.

 

Πενταχλωροφαινόλες (pcp) Τα ξύλα που έχουν υποβληθεί σε επεξεργασία με pcp έχουν χρώμα σκούρο κόκκινο έως καφέ λόγω του διαλύτη που χρησιμοποιούν. Υλικό που έχει αποσυρθεί από το 2006

 

Κρεόζοτο. Είναι ένα συνθετικό υλικό (αρωματικοί υδρογονάνθρακες, φαινόλες, αρωματικά νιτρώδη και θειώδη κτλ). Το υλικό αυτό είναι ένα εξαιρετικό προστατευτικό που όμως είναι εξαιρετικά τοξικό με καρκινικές ενώσεις. Το χρώμα των ξύλων γίνεται βαθύ καφέ έως σκούρο λαδί και μυρίζει. Είχε χρήση κυρίως σε ξύλινους στρωτήρες, δεν επιτρέπεται η επαφή με την επιφάνεια του ξύλου, το οποίο πρέπει να έχει επικάλυψη. Κυκλοφορεί υπό περιορισμούς και σήμανση μέχρι το 2015, δεν πρέπει πάντως να χρησιμοποιείται.

 

Υποκατάστατα του cca. Βασίζονται σε αυξημένη περιεκτικότητα του χαλκού μαζί με άλλα πρόσθετα όπως βορικό οξύ. Έχουν μικρότερη τοξικότητα από το cca και κατατάσσονται ως μη επικίνδυνα.

 

 

Θα χαρώ να ακούσω αν έχετε κάποιες τεκμηριωμένες απόψεις σχετικά με την εφαρμογή της προστασίας του ξύλου.

[davanelou]

Μετά από το πολύ καλό άρθρο του συναδέλφου παραθέτω το link με ένα μικρό συνοπτικό οδηγό που έφτιαξα:

 

http://xylinaspitia.blogspot.com/2009/03/blog-post_9764.html

[corsakias]

Το κρεοζοτο που προαναφερθηκε, χρησιμοποιητε στη βιομηχανια εμποτισμου των στυλων της ΔΕΗ, ΤΕ αλλα και στρωτηρων του ΟΣΕ.

Ειναι καυστικο όχι μονο απο την επαφή αλλα ακόμη και απο τα αέρια που που δημιουργουνται απο την εξεθεση του στον ήλιο.

Εχω δουλεψει σε εργοστασιο που κανει αυτη τη δουλεια και έχω πρώτη εμπειρία!

[Petrosh]

χμμ... ναι, αλλά η εμποτισμένη ξυλεία βρίσκεται κάτω από το deck, άρα δεν είναι δυνατή η άμεση επαφή (πόδια - χέρια). Αναρωτιέμαι διότι πρόκειται να φτιάξω ένα ντεκ στην αυλή και για δοκάρια θα χρησιμοποιήσω εμποτισμένη (πράσινη) ξυλεία μια και θα ακουμπάν κατευθείαν στο χώμα (γαιοϋφασμα) και από πάνω μπακιραϊ. Σωστά?

[Directionless]

Το κρεοζοτο που προαναφερθηκε, χρησιμοποιητε στη βιομηχανια εμποτισμου των στυλων της ΔΕΗ, ΤΕ αλλα και στρωτηρων του ΟΣΕ.

Ειναι καυστικο όχι μονο απο την επαφή αλλα ακόμη και απο τα αέρια που που δημιουργουνται απο την εξεθεση του στον ήλιο.

Εχω δουλεψει σε εργοστασιο που κανει αυτη τη δουλεια και έχω πρώτη εμπειρία!

 

Με πρόλαβες, ακριβώς έτσι είναι. Γίνεται εμβάπτιση με κρεοζωτέλαιο (π.χ. για τους στρωτήρες ΟΣΕ ή ΗΣΑΠ - τα σιδερόξυλα που λένε στην πιάτσα) και με τον τρόπο αυτό, αποτρέπεται η γρήγορη φθορά του ξύλου. Το έμαθα πρόσφατα όταν χρειάστηκε να στήσουμε μία σιδηροτροχιά στο εργοτάξιο.

[Petrosh]

Πρότζεκτ: Κατασκευή ντεκ.

Πρόβλημα: Χρήση εμποτισμένης ξυλείας για δοκάρια πάνω στα οποία θα καρφωθεί το κατάστρωμα και μόλυνση του υπεδάφους μια και αυτά θα ακουμπάνε στο έδαφος (ή πολύ κοντά σ' αυτό)...

Λύση: Η εμποτισμένη ξυλεία βάφεται με AQUAMAT ELASTIC ή AQUAMAT + ADIFLEX ελαστικοποιητή με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί γύρω από το ξύλο μια προστατευτική μεμβράνη ελαστομερούς.

 

Πώς σας ακούγεται?

 

--- Μιλώντας σήμερα με τον προμηθευτή ξυλείας με ενημέρωσε πως η χρήση αλάτων Αρσενικού έχει απαγορευτεί πλέον

[ΑΡΗΣ ΧΑΝΙΑ]

Ρωτησες την isomat? το ξύλο θεωρώ ότι με τις συστολοδιαστολες του θα πετάξει το υλικό σου. Δεν είμαι βεβαια σίγουρος.

[cna]

Πρότζεκτ: Κατασκευή ντεκ.

Πρόβλημα: Χρήση εμποτισμένης ξυλείας για δοκάρια πάνω στα οποία θα καρφωθεί το κατάστρωμα και μόλυνση του υπεδάφους μια και αυτά θα ακουμπάνε στο έδαφος (ή πολύ κοντά σ' αυτό)...

Λύση: Η εμποτισμένη ξυλεία βάφεται με AQUAMAT ELASTIC ή AQUAMAT + ADIFLEX ελαστικοποιητή με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί γύρω από το ξύλο μια προστατευτική μεμβράνη ελαστομερούς.

 

Πώς σας ακούγεται?

 

Εγώ θα σου πρότεινα αντί για όλα αυτά και εφόσον έχεις παρουσία υγρασίας για αρκετό διάστημα στη διάρκεια του έτους να προτιμήσεις την απλή λύση της καστανιάς (εμποτισμένης ή μη). Σχεδόν ό,τι βρίσκουν οι αρχαιολόγοι από παραλίμνιους κλπ οικισμούς έχει κατασκευαστεί από καστανιά. Δεν την συνιστώ όμως στην περίπτωση που δεν θα υπάρχει υγρασία (σαπίζει πιο γρήγορα). Τώρα το ελαστομερές που προτείνεις κλείνει τόσο καλά τους πόρους που υπάρχει περίπτωση το ξύλο να σαπίσει εξαιτίας αυτού του γεγονότος.

[Petrosh]

Σας ευχαριστώ για την απόκριση!

 

ΑΡΗΣ ΧΑΝΙΑ: Το elastic είναι πολύ μα πολύ ελαστικό και ακόμη και αν ρηγματώσει σε σημεία, και πάλι θα έχω το 95+ της επιφάνειας στεγανό οπότε δεν με προβληματίζει αυτό ιδιαίτερα...

 

CNA: Ναι, πράγματι, η εγκλωβισμένη υγρασία στο ξύλο είναι κάτι που με ανησυχεί. Βέβαια αυτή την εποχή τα ξύλα είναι ιδιαίτερα στεγνά αλλά παραμένει ένα θέμα ειδικά αν μπει υγρασία εκ των υστέρων από κάποια ρωγμή... Νομίζω όμως ότι θα ρισκάρω μια και πρέπει στην ουσία να διαλέξω μεταξύ του να ξηλώσω το ντεκ σε 3-5 χρόνια (σαν να μην είχα βάλει δηλαδή εμποτισμένη ξυλεία) ή να μολύνω το υπέδαφος για πάντα και επειδή το ντεκ δεν θα καλύπτει όλη την αυλή αλλά θα υπάρχει ένα κομμάτι που θα παίζει το παιδί...

 

Θα μπορούσα βέβαι να χρησιμοποιήσω βέργες αλουμινίου για δοκάρια... χμμ...

[cna]

Όσο "στεγνά" και να είναι τα ξύλα η σχετική υγρασία τους είναι στην καλύτερη όχι λιγότερο από 9% (τόσο δίνουν οι προδιαγραφές για τα ξηραντηρίου). Αν θέλεις πάντως οικολογική λύση η καστανιά είναι σχεδόν μονόδρομος (εκτός αν καταφύγεις σε αλουμίνιο όπως είπες).