Μέγιστος ρυθμός βροχόπτωσης

[AlexisPap]

Κατά την μελέτη των κατασκευών παροχέτευσης των ομβρίων υδάτων, είτε πρόκειται για ένα απλό λούκι στέγης, είτε για ένα μεγάλο αντιπλημμυρικό έργο, ο σχεδιασμός ξεκινάει με τα υδρολογικά στοιχεία της περιοχής.

Για τα έργα που ξεφεύγουν από τα όρια του οικοπέδου, χρησιμοποιούμε όμβριες καμπύλες που μας δίνουν το ύψος βροχής ως συνάρτηση της κρίσιμης διάρκειας (χρόνος συρροής) και της περιόδου επαναφοράς.

 

Φυσικά, οι τιμές ύψους βροχής (i) είναι "πιθανές" τιμές. Από τα διαγράμματα μπορούμε να διαπιστώσουμε εύκολα πόσο ισχυρότερη είναι η ένταση της πιθανής βροχόπτωσης με περίοδο επαναφοράς -ας πούμε- πενταετίας έναντι εκείνης με περίοδο επαναφοράς την διετία.

 

Αλλά, πόση μπορεί να είναι η μέγιστη βροχόπτωση; Το ρωτώ αυτό με αφορμή την χθεσινή βροχόπτωση στην Θεσσαλονίκη:

 

Σε περιοχή των προαστίων ο ρυθμός βροχόπτωσης ήταν εκπληκτικός και πέραν κάθε φαντασίας. Σε μια περιοχή για την οποία η όμβρια καμπύλη δίνει συνολικό ύψος βροχής 30mm για μία ώρα με περίοδο επαναφοράς πέντε έτη, η πραγματική βροχόπτωση που διήρκεσε περίπου μία ώρα, είχε ύψος βροχής περίπου 100mm. Φυσικά, κανείς δεν θυμόταν να έχει ζήσει τέτοια βροχή... Το θέαμα απίστευτο, τα νερά ξεχείλιζαν από παντού: από τα λούκια στις στέγες, από ταράτσες, από περιφράξεις, από κράσπεδα. Ο θόρυβος εκκωφαντικός...

 

Σε επίπεδο μεγάλων δικτύων οι βροχοπτώσεις με ακραία ένταση φαίνεται πως δεν επηρεάζουν σημαντικά, μια που έχουν περιορισμένη έκταση. Όμως τα δίκτυα και οι εγκαταστάσεις μικρής κλίμακας δοκιμάζονται σκληρά, πόσο μάλλον αν σκεφτούμε ότι συνήθως σχεδιάζονται για μικρές περιόδους επαναφοράς...

 

Ποια λοιπόν θα έπρεπε να θεωρείται μέγιστη πιθανή τιμή έντασης βροχόπτωσης;

Ο σχεδιασμών κρίσιμων ιδιωτικών εγκαταστάσεων (όπως οι σχάρες έξω από ένα υπόγειο) σε ποια παροχή θα έπρεπε να βασίζεται;

[Γιάννης]

Είναι αδύνατον να σχεδιαστεί ένα αποχετευτικό δίκτυο με την μέγιστη δυνατή τιμή βροχόπτωσης διότι καταρχήν αυτή δεν υπάρχει κατά δεύτερον θα ήταν εντελώς ασύμφορο.

Όταν γίνεται όμως σχεδιασμός πλημμυρικής απορροής θέλουμε εντάσεις λεπτού-πενταλέπτου-δεκαλέπτου κλπ όχι ώρας!

Με βάση αυτές τις εντάσεις γίνεται ο υπολογισμός πλημμυρικής παροχής των ρεμάτων. Φυσικά τέτοιου είδους εντάσεις δεν παρέχουν οι διάφορες υπηρεσίες παροχής βροχομετρικών στοιχείων. (Ή θα έχουν πολύ παλιά στοιχεία ή καθόλου ανά περιοχές)

[AlexisPap]

Δεν εμπλέκω τον σχεδιασμό των δημόσιων δικτύων ομβρίων, για τα οποία υπάρχει συγκεκριμένη μέθοδος, τα οποία οφείλουν να βασίζονται σε σύγχρονα και κατάλληλα για την συγκεκριμένη περιοχή υδρολογικά στοιχεία, και στα οποία η έκταση και ο χρόνος συρροής - απορροής είναι συνήθως τόσο μεγάλα που οι ακραίες εντάσεις βροχόπτωσης τα αφήνουν σχεδόν ανέπαφα.

 

Περισσότερο αναφέρομαι στα οικοδομικά, τα οποία παγίως σχεδιάζουμε με βάση την σχετική ΤΟΤΕΕ. Στα έργα αυτά είναι αδύνατον να γίνει υδρολογική μελέτη και εκτενής υδραυλικός υπολογισμός (έστω ορθολογική μέθοδος). Όχι μόνον επειδή η έκταση του έργου δεν δικαιολογεί την δαπάνη της έρευνας, αλλά και διότι η ίδια η μέθοδος είναι ακατάλληλη για τόσο μικρούς και εξαρτώμενους από την ένταση χρόνους συρροής.

 

Παρ' όλα αυτά, μέση ένταση 100mm/h είναι πραγματικά εξωφρενική (μπορεί -θεωρητικά- η ένταση πενταλέπτου να ήταν 45mm ).

[miltos]

H TOTEE θεωρεί ότι οι υπολογισμοί πρέπει να γίνονται για μέγιστη βροχόπτωση 108 ως 144 mm/h.

 

Ο υπολογισμός της απορροής βροχίνων γίνεται με το 100% αυτής της τιμής μόνο αν πρόκειται για στέγες για κλίση > 15μοιρών. Για κλίση μικρότερη από 15 μοίρες, ο υπολογισμός γίνεται με το 80% της μέγιστης βροχόπτωσης.

 

Αυτό και μόνο δείχνει ότι η διάρκεια τέτοιας βροχόπτωσης είναι πολύ-πολύ μικρή.

[AlexisPap]

Τα νούμερα που δίνεις (108 ~ 144) πως προκύπτουν; Έχουν σχέση με τον πίνακα 19;

[miltos]

Ναι, είναι από τον πίνακα 19, με βάση τις οδηγίες της 6.2.8.1 για υδροροές.

[AlexisPap]

Ωστόσο η τιμές του πίνακα 19 είναι στιγμιαίες τιμές (ή, αν υποθέσουμε ότι οι συντάκτες της ΤΟΤΕΕ εκτίμησαν έναν λογικό χρόνο συρροής, μπορεί να είναι μέσος όρος για χρόνο 30sec -ας πούμε-).

 

Η τιμή που αναφέρω είναι μέση ωριαία τιμή: Από την αρχή του φαινομένου (ψιχάλισμα) μέχρι το πέρας (πάλι ψιχάλισμα) μεσολάβησε περίπου μία ώρα. Στην διάρκεια αυτή τα κενά δοχεία γέμισαν με 10cm νερό. Προφανώς ο μέγιστος ρυθμός βροχόπτωσης ήταν μεγαλύτερος (κρίνοντας από την μορφή των ομβρίων καμπυλών θα μπορούσε να έχει τιμή 1500l/sec/ha).

 

Το αναφέρω προς σχολιασμό διότι ήδη οι τιμές της ΤΟΤΕΕ είναι πολύ μεγάλες και πολύ σπάνια παρατηρούνται στην πράξη (σε συζητήσεις με συναδέλφους, κανείς δεν έτυχε να διαπιστώσει τόσο ισχυρή βροχόπτωση όσο λέει η ΤΟΤΕΕ: 300l/sec/ha).

 

Γνωρίζει κανείς άλλα ακραία παραδείγματα ισχυρής βροχόπτωσης;

[miltos]

Κάτι δεν καταλαβαίνω στο συλλογισμό σου.

σε συζητήσεις με συναδέλφους, κανείς δεν έτυχε να διαπιστώσει τόσο ισχυρή βροχόπτωση όσο λέει η ΤΟΤΕΕ: 300l/sec/ha

300l/sec/ha = 100mm/h (στιγμιαία τιμή βροχόπτωση κατά ΤΟΤΕΕ)

 

Από την άλλη μέτρησες 100mm/h μέση τιμή σε διάρκεια μιας ώρας!!! Άρα δεν είναι εξοφρενικά μεγάλες οι τιμές της ΤΟΤΕΕ. Όντως είναι πολύ μεγάλες, αλλά από την άλλη, κατά την εκτίμισή σου, η μέγιστη βροχόπτωση που παρατηρήθηκε στη θεσσαλονίκη ήταν 1500l/sec/ha

[AlexisPap]

Από την άλλη μέτρησες 100mm/h μέση τιμή σε διάρκεια μιας ώρας!!! Άρα δεν είναι εξοφρενικά μεγάλες οι τιμές της ΤΟΤΕΕ.

 

Αυτό λέω κι εγώ! :

Οι τιμές της ΤΟΤΕΕ είναι όντως μεγάλες και ασυνήθιστες.

Η πραγματικές τιμές ωστόσο (οι προχθεσινές) είναι εξωφρενικές!

 

Ποια θα έπρεπε επομένως να θεωρείται μια μέγιστη τιμή έντασης βροχόπτωσης;

[miltos]

Μάλον πρέπει να κρατήσουμε τις τιμές της ΤΟΤΕΕ. Παρόλο που ειναι μεγάλες, τα δίκτυα προκύπτουν "normal". Από κει και πέρα, ανάλογα με την κρισιμότητα της εφαρμογής, μπορεί να πάει παραπέρα το πράγμα.

 

Για συνηθισμένες κατασκευές πχ, αν σε θεομηνία ξεχειλίσουν τα λούκια της κεραμοσκεπής, δεν τρέχει και τίποτα...