Στέγαστρο Σαντορίνης - Πόρισμα κατάρρευσης

[ΟΩΝ]

Λέει στο πρώτο Link: "...Ενας πολιτικός μηχανικός και ο αρχικός μελετητής φορτίου καταδικάστηκαν σε συνολική ποινή 43 μηνών ο καθένας..."

Ποιός ήταν ο "αρχικός μελετητής φορτίου (sic)" ;

Edited Φεβρουάριος 24 , 2013 by gp1

[Ροδοπουλος]

Ο Στρατηγός άνεμος!!!!!!! Ο Στρατηγός χώμα και ο Στρατηγός γ... την ατυχία μου που έλεγε και η συχωρεμένη. Α... ξέχασα και τον Στρατηγό Βροχή (ήρθε και αυτός και τα έκανε μαντάρα)

[kostas_super_3]

Σήμερα στη ΝΕΤ ή ΕΤ1 είχε αφιέρωμα για το στέγαστρο με πρωταγωνιστή τον Νίκο Φιντικάκη. Προφανώς το αφιέρωμα είχε γίνει πριν καταρεύσει. Είναι όμως δυνατόν να το πτοβάλλουν τώρα σε επανάληψη ενώ υπήρχε νερκός;

[ted78]

Έχουν περάσει τόσα χρόνια. Ψάχνοντας για κάτι άλλο, έπεσα στην παρακάτω απόφαση του Αρείου Πάγου, που ρίχνει κάποιο φως στις δικαστικές αποφάσεις και στα πορίσματα. Είναι λίγο δυσανάγνωστο λόγω μορφοποίησης, αλλά νομίζω αξίζει τον κόπο να διαβαστεί.

Παραθέτω και ένα ιστορικό της υπόθεσης δημοσιευμένο το 2011.

https://www.greekarchitects.gr/gr/νεα/ελληνικές-ιστορίες-το-στέγαστρο-στο-ακρωτήρι-της-θήρας-id3768

 

Edited Ιανουάριος 24 , 2019 by ted78

[ted78]

Έφτιαξα λίγο πιο ευανάγνωστα τα αποτελέσματα των πορισμάτων.

1η Πραγματογνωμοσύνη

Παράθεση

Γ. Ως προς τα αίτια της κατάρρευσης, τους υπαίτιους της ανθρωποκτονίας από αμέλεια, των σωματικών βλαβών σε επτά (7) ανθρώπους από αμέλεια και των φθορών σε αρχαία μνημεία, καθώς και το ότι η αξιόποινη πράξη της παραβίασης των κανόνων της οικοδομικής (ΠΚ 286) απορροφάται από τις τελεσθείσες πράξεις της ανθρωποκτονίας από αμέλεια και των σωματικών βλαβών από αμέλεια, ως έγκλημα συγκεκριμένης διακινδύνευσης του ίδιου έννομου αγαθού:

Γ.Ι. Μετά την κατάρρευση του ως άνω τμήματος του φατνώματος 7 διενεργήθηκαν δύο πραγματογνωμοσύνες.

Η πρώτη, από Ιανουαρίου 2006, διενεργήθηκε από επιτροπή, που συγκροτήθηκε στις 27-9-2005 με την ΥΠΠΟ/ΔΕΕΜΠΚ/ 78031/2489/27-9-2005 απόφαση του Υφυπουργού Πολιτισμού και απαρτίστηκε από τους Γ. Π., καθηγητή Σιδηροπαγούς Σκυροδέματος του ΑΠΘ, ως Πρόεδρο, Β. Χ., πολιτικό μηχανικό, Γενικό Διευθυντή Αναστήλωσης Μουσείων και Τεχνικών Έργων του ΥΠΠΟ, Ι. Ε., καθηγητή Δομοστατικής του ΕΜΠ, ως εκπρόσωπο του ΕΜΠ, Ι. Α., καθηγητή Στατικής και Δυναμικής των Κατασκευών του ΑΠΘ, ως εκπρόσωπο του ΑΠΘ, Ι. Β., καθηγητή Δομοστατικής του ΕΜΠ, ως εκπρόσωπο του TEE και Γ. Γ., καθηγητή Γεωτεχνικής του ΕΜΠ, ως εκπρόσωπο του TEE. Η δεύτερη, από 4-12-2006, διενεργήθηκε στο πλαίσιο διεξαγωγής προανάκρισης, κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας, από τους Σ. Α., Ν. Μ. και Δ. Μ., καθηγητές του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών, που διορίστηκαν από τον Πταισματοδίκη Θήρας Άγγελο Κανά.

Σύμφωνα με την πρώτη από τις πραγματογνωμοσύνες, οι αιτίες που προκάλεσαν την κατάρρευση τμήματος του φατνώματος 7 του στεγάστρου στον αρχαιολογικό χώρο του Ακρωτηρίου Θήρας είναι οι εξής:

1) Ιδιαιτέρως σημαντική υπέρβαση του προβλεπόμενου από τη συγκεκριμένη μελέτη εφαρμογής φορτίου επιχωμάτωσης λόγω: (α) του πολύ μεγαλύτερου πάχους της γενόμενης επιχωμάτωσης (26.5 cm) έναντι του προβλεπόμενου στην εγκεκριμένη μελέτη εφαρμογής πάχους (15 cm) και (β) του μεγαλύτερου πραγματικού ειδικού βάρους τους εδαφικού υλικού της επιχωμάτωσης (11,5 kN/m3) έναντι του προβλεπόμενου ειδικού βάρους της θηραϊκής γης στην εγκεκριμένη μελέτη εφαρμογής (8 kN/m3), η οποία (σημαντική υπέρβαση του προβλεπόμενου φορτίου) εξάντλησε σχεδόν πλήρως τους προβλεπόμενους από τους Κανονισμούς συντελεστές ασφάλειας.

2) Πρόσθετη, αν και μικρή, υπέρβαση των φορτίων επιστέγασης και ψευδοροφής έναντι των προβλεπομένων στην εγκεκριμένη μελέτη εφαρμογής.

3) Αύξηση των εσωτερικών δυνάμεων, οφειλόμενη σε αυτεντατικές καταστάσεις που δημουργήθηκαν λόγω κατασκευαστικών ατελειών. Και

4) μείωση των αντοχών σε εφελκυσμό και θλίψη των ράβδων του χωροδικτυώματος λόγω των οπών, οι οποίες διανοίχθηκαν για κατασκευαστικούς λόγους συναρμολόγησης και παράλληλα ψαθυρή συμπεριφορά των ράβδων λόγω του μικρού λόγου ορίου θραύσης προς όριο διαρροής του χρησιμοποιηθέντος χάλυβα.

Κατά την άποψη της Επιτροπής, ο συνδυασμός των ως άνω παραγόντων οδήγησε σε υπέρβαση της φέρουσας ικανότητας και αποτέλεσε το πρωτογενές αίτιο έναρξης της κατάρρευσης, η οποία ξεκίνησε με εφελκυστική θραύση ορισμένων ράβδων στη δυτική πλευρά του φατνώματος 7 και εξελίχθηκε σε γενική κατάρρευση του με κατεύθυνση από δύση προς ανατολή. Η υπέρβαση της φέρουσας ικανότητας του φατνώματος 7 έγινε στο αμέσως προηγούμενο της κατάρρευσης χρονικό διάστημα, κατά τη διαβροχή της επιχωμάτωσης. Η συγκράτηση του ύδατος εντός του εδαφικού υλικού επαύξησε το ήδη υψηλό φορτίο σε μη ανεκτό πλέον επίπεδο. Κατά την εκτίμηση δε της εν λόγω Επιτροπής το πρώτο αίτιο είχε κυρίαρχο ρόλο, διότι από αυτό εξαντλήθηκε η αντοχή του φορέα περισσότερο από 90% στο κρίσιμο φάτνωμα και με αυτή (την εκτίμηση) ερμηνεύεται πλήρως (κατά το συμπέρασμα της) η μη κατάρρευση των υπόλοιπων φατνωμάτων. Τούτο δε διότι, παρόλο που και για τα υπόλοιπα φατνώματα ισχύουν οι διαπιστώσεις υπό τα άνω στοιχεία 1β, 2, 3 και 4, τα φορτία τους διατηρήθηκαν εν γένει σε χαμηλότερα επίπεδα από εκείνα του κρίσιμου φατνώματος όπου έγινε η κατάρρευση.

 

[ted78]

2η Πραγματογνωμοσύνη

Παράθεση

Σύμφωνα με τη δεύτερη, δικαστική (προκαταρκτική), πραγματογνωμοσύνη, τα αίτια της ένδικης αστοχίας είναι τα ακόλουθα, χωρίς η σειρά παράθεσης να αντιστοιχεί στο βαθμό συμμετοχής του κάθε αιτίου στην κατάρρευση, που δεν είναι δυνατό να ποσοτικοποιηθεί:

1) Υπέρβαση των κατακόρυφων φορτίων της μελέτης: Διαπιστώθηκαν σημαντικές διαφορές στα κατακόρυφα φορτία μεταξύ των παραδοχών της στατικής μελέτης και των πραγματικών φορτίων, με τα οποία το χωροδικτύωμα καταπονήθηκε λίγο πριν την κατάρρευση.

Συγκεκριμένα:

α. Το ίδιον βάρος των οικοδομικών στοιχείων διαμόρφωσης και επικάλυψης της οροφής βρέθηκε: στις περιοχές με χωμάτινη επικάλυψη 0,48 kN/m2 έναντι 0,40 kN/m2 της μελέτης (αύξηση 20%), ενώ στις περιοχές χωρίς χωμάτινη επικάλυψη 1,03 kN/m2 έναντι 0,20 kN/m2 της μελέτης (αύξηση 415%).

β. Το φαινόμενο ξηρό ειδικό βάρος του εδαφικού υλικού επικάλυψης βρέθηκε 12,06 kN/m3 έναντι 8,00 kN/m3 της μελέτης. Το κορεσμένο ειδικό βάρος, αντίστοιχα, βρέθηκε 16,46 kN/m 3 έναντι ισοδύναμης τιμής 14,66 kN/m3 της μελέτης (αύξηση 12%). Το πάχος της εδαφικής επίστρωσης που προβλέπεται στη μελέτη είναι 15 cm, ενώ μετρήθηκε πραγματικό μέσο πάχος 25 cm (αύξηση 67%). Συνδυάζοντας τα παραπάνω, προκύπτει ότι στις περιοχές με κορεσμένο εδαφικό υλικό, το πραγματικό φορτίο ήταν 4,60 kN/m2 , ενώ ο φορέας υπολογίστηκε για 2,71 kNm2 (αύξηση 70%).

2. Μη ορθή κατανομή των κατακόρυφων φορτίων σε ισοδύναμα κομβικά κατά τη μελέτη. Στη μελέτη υπερφορτίστηκαν οι περιοχές κοντά στις στηρίξεις έως και 200%, ενώ υποφορτίστηκαν οι περιοχές των ανοιγμάτων μέχρι και 23%. Η διαφοροποίηση αυτή αναφέρεται στα φορτία της μελέτης και είναι ανεξάρτητη από τη διαφορά μεταξύ αυτών και των πραγματικών φορτίων που αναφέρονται στο υπό στοιχείο 1 ανωτέρω. Αυτό οδήγησε για τα συγκεκριμένα φορτία σε υπέρ-διαστασιολόγηση ("υπερενίσχυση") των ράβδων του δικτυώματος στις περιοχές κατά μήκος των κιονοστοιχιών από ανατολάς προς δυσμάς (όπου οι υδρορροές) και σε υπο-διαστασιολόγηση των ράβδων στο εσωτερικό (ανοίγματα) των φατνωμάτων (όπου υπάρχει εδαφική επικάλυψη).

3. Μειωμένη αντοχή και πλαστιμότητα ράβδων λόγω μεγάλων σχετικά οπών: Η ύπαρξη οπών στις ράβδους του δικτυώματος με σχετικά μεγάλες διαμέτρους προκάλεσε έντονη συνδυασμένη φόρτιση (αξονικές δυνάμεις και ροπές λόγω εκκεντρότητας στη θέση της οπής), με αποτέλεσμα η αντοχή και η πλαστιμότητα των ράβδων να μειωθούν αισθητά σε σύγκριση με αυτές των παραδοχών της μελέτης (μικρές οπές). Κατά την επιτροπή, το γεγονός αυτό συνδέεται με την τροποποίηση του Γερμανικού συστήματος MERO από την Π. Α.Ε., η οποία οδήγησε στο Ελληνικό Σύστημα, όπως εφαρμόστηκε στο Ακρωτήρι, την μη επαρκή διερεύνηση και τη μη τυποποίηση του συστήματος αυτού, ενώ οι κατασκευαστικές λεπτομέρειες των οπών, οι σχετικές μειώσεις των αντοχών κλπ. έπρεπε να περιλαμβάνονται σε εγκεκριμένη μελέτη εφαρμογής, πλην όμως η υποβληθείσα μελέτη δεν περιελάμβανε τα απαιτούμενα σχετικά στοιχεία, το δε μέγεθος του προβλήματος δεν έγινε αντιληπτό ούτε από τις δοκιμές που έγιναν για το συγκεκριμένο έργο στο Εργαστήριο Αντοχής Υλικών και, σε πολύ μεγαλύτερη έκταση, στο Εργαστήριο Αντισεισμικής Τεχνολογίας (EAT) του Ε.Μ.Π., που στόχευαν ακριβώς στην έρευνα της επίδρασης του μεγέθους των οπών στην αντοχή και πλαστιμότητα των ράβδων. Έτσι, το κριτήριο που υιοθετήθηκε για το μέγεθος της διαμέτρου των οπών ήταν λανθασμένο.

4. Προβλήματα κοχλιών: Ως προς τις ράβδους με διατομή Φ42.4/3.2, η αντοχή σχεδιασμού των κοχλιών Μ12/12.9, που χρησιμοποιήθηκαν, είναι μικρότερη της αντοχής σχεδιασμού των ράβδων αυτών, σε αντίθεση με καθιερωμένες αρχές σχεδιασμού μεταλλικών κατασκευών. Αυτό αφενός μειώνει τη διαθέσιμη αντοχή της ράβδου, αφετέρου αναιρεί την οποιαδήποτε πλαστιμότητα που η ράβδος διαθέτει, μετατρέποντας το σύστημα κοχλίας - ράβδος - κοχλίας σε ψαθυρό σύστημα. Τα μεγέθη και η ποιότητα κοχλιών δεν περιλαμβάνονται στη μελέτη εφαρμογής, όπως θα έπρεπε, ενώ ο κοχλίας ΜΙ2/12.9 εγκρίθηκε σε σύσκεψη παραγόντων του έργου.

5. Εσφαλμένη εφαρμογή του συστήματος της σεισμικής μόνωσης στους πόδες των υποστηλωμάτων: Όπως προκύπτει από τα συμβατικά έγγραφα, ο Κύριος του Έργου (Αρχαιολογική Εταιρία) απαίτησε την εφαρμογή σεισμικής μόνωσης, καταρχήν στη βάση των στύλων, παρέχοντας όμως και τη δυνατότητα για εφαρμογή της στις κεφαλές των στύλων. Η επιλεγείσα ωστόσο λύση δεν επιτρέπει, λόγω της ύπαρξης των αρχαιοτήτων, τη δημιουργία ενιαίου δύσκαμπτου διαφράγματος που να συνδέει τις βάσεις των στύλων πάνω από τη σεισμική μόνωση, όπως απαιτείται από τους σχετικούς Κανονισμούς. Το γεγονός αυτό, πέραν των οποιωνδήποτε δυσμενών επιπτώσεων του στην εν γένει αντισεισμική συμπεριφορά του στεγάστρου, συνέβαλε και στην κατάρρευση του τμήματος του στεγάστρου υπό στατικά φορτία. Επομένως, δεδομένης της ρητά εκφρασμένης απαίτησης του Κυρίου του Έργου για εφαρμογή σεισμικής μόνωσης, η τοποθέτηση της στις κεφαλές των στύλων σε συνδυασμό με τη δημιουργία κατάλληλου διαφράγματος ήταν η μόνη τεχνικά αποδεκτή λύση.

6. Κατασκευαστικές ατέλειες: Παρατηρήθηκαν κατασκευαστικές ατέλειες, όπως μη κατακορυφότητα των υποστυλωμάτων, παραμορφωμένα εφέδρανα, άτονες ράβδοι που μπορούσαν να περιστραφούν, ράβδοι μη επαρκώς κοχλιωμένες, μη κλειδωμένα εφέδρανα που δημιουργούσαν προϋποθέσεις αρχικών παραμορφώσεων, εμφανής μη σύμπτωση της απόληξης αντηρίδων στις πλάκες - κιονόκρανα των στύλων με τα σημεία στήριξης του δικτυώματος κλπ. Οι ατέλειες αυτές είχαν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία πρόσθετης έντασης στο στέγαστρο κατά την ανέγερση και μετά την περάτωση της, που ισοδυναμεί με μείωση της διαθέσιμης αντοχής του. Κατά την Επιτροπή, οι κατασκευαστικές ατέλειες σχετίζονται κυρίως με τις απαιτήσεις κατασκευαστικής ακρίβειας του συστήματος του χωροδικτυώματος, σε συνδυασμό με την ανεπαρκή μελέτη εφαρμογής και τον ανεπαρκή ποιοτικό έλεγχο κατά την ανέγερση, τα οποία θα εξασφάλιζαν την ακριβή υλοποίηση της οριστικής μελέτης. Επίσης, κατά την κρίση της Επιτροπής, ο ανεπαρκής ποιοτικός έλεγχος συνέβαλε όχι μόνον στις κατασκευαστικές ατέλειες, αλλά και στη δημιουργία των υπόλοιπων πέντε αιτίων. Πιο συγκεκριμένα, δεν υπήρξε ποιοτικός έλεγχος μελετών (π.χ. μέσω επίσημου ορισμού ελεγκτού μελέτης, όπως συνήθως γίνεται σε μεγάλης σημασίας έργα) και αυτό αφορά τόσο στην οριστική μελέτη όσο και στη μελέτη εφαρμογής, ούτε υπήρξε έλεγχος εφαρμογής των αναγκαίων τυπικών διαδικασιών. Ένας τέτοιος έλεγχος δεν θα επέτρεπε την ανέγερση του στεγάστρου με πολεοδομική άδεια που είχε εκδοθεί με βάση την αρχική υπηρεσιακή προμελέτη, η οποία δεν περιλάμβανε σεισμική μόνωση. Ενδεχομένως, επίσης, να απέτρεπε τη χορήγηση άδειας εισόδου επισκεπτών κάτω από το στέγαστρο πριν την ολοκλήρωση του έργου και την παραλαβή του από τον Κύριο του Έργου.

Εν κατακλείδι, κατά την κρίση της Επιτροπής, η μερική κατάρρευση του στεγάστρου επήλθε ως αποτέλεσμα της αθροιστικής δράσης των ανωτέρω έξι (6) αιτιών, αλλά είναι εξαιρετικά δυσχερές να ποσοτικοποιηθεί ο βαθμός συμμετοχής του καθενός από τα προαναφερθέντα αίτια χωριστά στην κατάρρευση. Ως προς το συμβάν δε στην έκθεση της δικαστικής πραγματογνωμοσύνης αναφέρεται ότι: H παραμόρφωση και ακόμα περισσότερο η θραύση μιας ράβδου ενός δικτυώματος το οποίο έχει φορτιστεί μόνο με τα φορτία λειτουργίας αποτελεί σοβαρό πρόβλημα, ενδεικτικό στατικής επάρκειας και πιθανώς ένα πρόδρομο φαινόμενο επερχόμενης αστοχίας. Η αντικατάσταση της με άλλη ράβδο και μάλιστα υπό συνθήκες που η νέα ράβδος είναι της ίδιας διατομής και τοποθετείται άτονη, δηλαδή χωρίς να έχει παραλάβει φορτίο, δεν είναι τεχνικώς ορθή ενέργεια. Κατά τη γνώμη της Επιτροπής, ο εργολάβος όφειλε αμέσως να υποστηρίξει και να αποφορτίσει το στέγαστρο τοπικά και στη συνέχεια να προβεί σε αντικατάσταση ράβδων και άλλες επισκευές. Σημειώνεται, επίσης, ότι αναφέρθηκαν περισσότερες της μιας θραύσεις και λυγισμοί άλλων ράβδων, φαινόμενα που προηγήθηκαν ώρες πριν την κατάρρευση. Η Επιτροπή θεωρεί ότι δεν αξιολογήθηκε έγκαιρα η σοβαρότητα του προβλήματος και δεν λήφθηκαν τα εντελώς αναγκαία μέτρα για την ασφάλεια των εργαζομένων και των επισκεπτών. Το πρώτο τέτοιο μέτρο έπρεπε να είναι η άμεση εκκένωση του χώρου και η απαγόρευση πρόσβασης σε αυτόν".

Μολονότι, κατά το συμπέρασμα της δικαστικής πραγματογνωμοσύνης είναι εξαιρετικά δυσχερής η ποσοτικοποίηση των αιτίων της κατάρρευσης, τόσο κατά τη ακροαματική διαδικασία στο Πρωτοβάθμιο Δικαστήριο όσο και κατά την ακροαματική διαδικασία στο Δικαστήριο τούτο οι πραγματογνώμονες, αναπτύσσοντας την πραγματογνωμοσύνη τους, εξέφρασαν την άποψη ότι βασικό ρόλο στην κατάρρευση είχε η τοποθέτηση σεισμικής μόνωσης (εφεδράνων) στις βάσεις των υποστυλωμάτων χωρίς την τοποθέτηση και συνδετήριου, άκαμπτου, διαφράγματος για την αποφυγή οριζόντιων μετατοπίσεων (διαφορικών κινήσεων - παραμορφώσεων), που συνεπάγονταν αυξημένη ένταση των ράβδων του χωροδικτυώματος, πράγμα που δεν ήταν σύμφωνο με τους κανονισμούς.

Περαιτέρω, ως προς το αίτιο της μη ορθής κατανομής των κατακόρυφων φορτίων σε ισοδύναμα κομβικά (φορτία) από τη στατική μελέτη, σύμφωνα με τις καταθέσεις τους οι παραδοχές της στατικής μελέτης (που έγιναν με προσεγγιστική μέθοδο σε προσομοιώματα), με βάση το λογισμικό που ήταν διαθέσιμο κατά το χρόνο εκπόνησης της μελέτης και χρησιμοποιήθηκε (πρόγραμμα NASTRAN της λογισμικής μονάδας του ΕΜΠ, της μεγαλύτερης που υπήρχε τότε) ήταν ορθές και οι αποκλίσεις που διαπιστώθηκαν από αυτούς οφείλονται στο νεότερο, πλέον εξελιγμένο, λογισμικό πρόγραμμα που είχαν εκείνοι στη διάθεση τους, οι αποκλίσεις δε αυτές και η λόγω αυτών υπερ-διαστασιολόγηση των ράβδων κατά μήκος των κιονοστοιχιών και η υπο-διαστασιολόγησή τους στο εσωτερικό των φατνωμάτων δεν είχαν ουσιαστικό ρόλο στην κατάρρευση, αλλά καλύφθηκαν από τους συντελεστές ασφαλείας.

Επίσης, κατά την ακροαματική διαδικασία στο Δικαστήριο τούτο εκφέρθηκε η γνώμη από τον δικαστικό πραγματογνώμονα Δ. Μ. ότι το γεγονός ότι η αντοχή σχεδιασμού των χρησιμοποιηθέντων κοχλιών Μ12/12.9 ήταν μικρότερη της αντοχής σχεδιασμού των ράβδων Φ42.4/3.2 είχε τη μικρότερη συνεισφορά (όπως και η μη ορθή κατανομή των κατακόρυφων φορτίων σε ισοδύναμα κομβικά κατά τη μελέτη) στην πρόκληση της κατάρρευσης.

 

[ted78]

Επισημάνσεις των ATKINS και OVE ARUP

Παράθεση

Εξάλλου, μετά το ατύχημα, η εργολήπτρια κοινοπραξία ανέθεσε σε δύο αγγλικές εταιρίες, τις ATKINS και OVE ARUP, τη διερεύνηση πιθανών λύσεων για την αποκατάσταση του στεγάστρου. Ακολούθως, ανέθεσε στη δεύτερη εταιρία τη μελέτη σχεδίου αποκατάστασης και στην πρώτη εταιρία τον ανεξάρτητο έλεγχο της μελέτης.

Στο πλαίσιο αυτό, η εταιρία ATKINS υπέβαλε στην εργολήπτρια κοινοπραξία την από 29.11.2007 τριών σελίδων έκθεση της, στην οποία αναφέρονται τα ακόλουθα υπό τον τίτλο: Πιθανοί παράγοντες που συνέβαλαν στην κατάρρευση: "Ή συμπεριφορά του στεγάστρου είναι πολύ περίπλοκη. Η Atkins συμπέρανε ότι δεν υπάρχει ένας συγκεκριμένος παράγοντας για την αποτυχία, αλλά μάλλον ένας συνδυασμός προβλημάτων έχουν ευρεθεί τα οποία μπορούσαν να έχουν συμβάλει στην κατάρρευση. Κατά τη γνώμη μας είναι πολύ πιθανό η συμπεριφορά του στεγάστρου να έχει επηρεαστεί από την ύπαρξη ελαστομεταλλικών εφεδράνων στις βάσεις των υποστυλωμάτων. Το στέγαστρο έπρεπε να είναι ικανοποιητικά άκαμπτο πάνω και κάτω από το επίπεδο μόνωσης στις βάσεις των υποστυλωμάτων, για να ελαχιστοποιήσει την επίδραση διαφορικών κινήσεων. Δεν ήταν δυνατή η σύνδεση των βάσεων των υποστυλωμάτων σε ένα οριζόντιο επίπεδο λόγω των αρχαιολογικών ευρημάτων και επομένως τα ελαστομεταλλικά εφέδρανα επέτρεψαν σχετικά ελεύθερη πλευρική μετακίνηση των βάσεων των υποστυλωμάτων. Η ευλυγισία του στεγάστρου και των εφεδράνων επέτρεψαν στα υποστυλώματα να μετακινηθούν όπως επέβαλαν άλλες καταστάσεις, βασισμένες σε εναλλαγές λόγω της κατασκευής, φόρτισης, κλπ.

Επομένως η οροφή δεν συμπεριεφέρθη όπως προέβλεψαν οι αρχικοί μελετητές και η κατανομή δυνάμεων ήταν διαφορετική. Εάν τα εφέδρανα αφαιρούντο, η κατασκευή θα υφίστατο πολύ μεγαλύτερες σεισμικές δονήσεις από αυτές που λήφθηκαν υπόψη στη μελέτη και κατά τη γνώμη μας το ελαφρύ χωροδικτύωμα θα ήταν ακατάλληλο. Μετρήσεις των βάσεων των υποστυλωμάτων στο εργοτάξιο μετά την κατάρρευση έδειξαν ότι υπήρξαν μετακινήσεις των βάσεων των υποστυλωμάτων όχι μόνο στην περιοχή της κατάρρευσης αλλά σε ολόκληρο το στέγαστρο, περιλαμβανομένων των περιοχών μακριά από την περιοχή της κατάρρευσης.

Επιπλέον η αρχική μελέτη δεν έλαβε υπόψη το πραγματικό πάχος του χώματος στην οροφή, ούτε την μειωμένη αντοχή των μελών λόγω της επίδρασης των οπών τύπου κλείθρου. Η παρουσία των οπών τύπου κλείθρου μείωσε σημαντικά την ολκιμότητα των μελών της οροφής κάνοντας την οροφή λιγότερο συμπαγή. Ένας συνδυασμός αυτών των παραγόντων επέφερε την αρχική αποτυχία ενός συγκεκριμένου μέλους και μείωσε την αντοχή ολόκληρου του χωροδικτυώματος. Η υπερφόρτωση λόγω του πάχους του χώματος συνέβη σε μια κατασκευή της οποίας ο συντελεστής ασφαλείας είχε διαβρωθεί από το συνδυασμό των παραγόντων που περιγράφηκαν. Μετά την αποτυχία ενός μέλους, τα γειτονικά μέλη υπερφορτώθηκαν καθώς έγινε ανακατανομή των φορτίων και με τη σειρά τους απέτυχαν με μη όλκιμο τρόπο. Αυτό προκάλεσε την αλυσιδωτή κατάρρευση η οποία κατέστρεψε το μεγαλύτερο τμήμα της κατασκευής μεταξύ των αξόνων 7- 8.

Οι δυνάμεις που υπολόγισε η Atkins είναι μεγαλύτερες από αυτές της αρχικής μελέτης, υποδεικνύοντας λάθος στην αρχική μελέτη. Σημειώνεται ότι τα αποτελέσματα της Atkins έλαβαν υπόψη την κατά 0,8 χιλ. μείωση του πάχους των σωλήνων λόγω της διάρκειας ζωής 300 ετών η οποία χρησιμοποιήθηκε στην αρχική μελέτη". Η δε εταιρία OVE ARUP στην από Δεκεμβρίου 2007 ομοίως τρισέλιδη έκθεση της για τις εργασίες αποκατάστασης αναφέρει ότι: "... δεν υπήρξε μια αιτία κατάρρευσης, αλλά ένας αριθμός παραγόντων συνέβαλε στην κατάρρευση.

-Οι δυνάμεις σχεδιασμού εντός του χωροδικτυώματος είχαν σημαντικά υποεκτιμηθεί στην αρχική μελέτη.

-Οι αντοχές σχεδιασμού των σωληνωτών μελών του χωροδικτυώματος είχαν σημαντικά υπερεκτιμηθεί στην αρχική μελέτη.

-Το πάχος χώματος και η ποσότης νερού (η κύρια φόρτιση) που τοποθετήθηκαν στην οροφή κατά τη διάρκεια της κατασκευής ήταν μεγαλύτερα από αυτά που λήφθηκαν υπόψη στη μελέτη, αλλά το πρόσθετο φορτίο χώματος δεν αιτιολογεί από μόνο του την κατάρρευση.

-Η μακροχρόνια εγκάρσια δυσκαμψία των σεισμικών μονωτήρων και η ελαστικότητα της τυπικής λεπτομέρειας σύνδεσης του φορέα (με τα θεμέλια), μπορεί να είναι σημαντικά διαφορετικές από αυτές που λήφθηκαν υπόψη στην αρχική μελέτη και θα μπορούσαν να συμβάλουν στην υπερφόρτιση κρίσιμων στοιχείων.

-Παραμένει ένας αριθμός αβεβαιοτήτων σχετικά με την επίδραση της κατασκευαστικής λεπτομέρειας σύνδεσης του φορέα επί της αντοχής και της δυσκαμψίας του φορέα ως συνόλου.

-Η χαμηλή ολκιμότης σε θραύση των εφελκυομένων ράβδων θα μπορούσε να συμβάλει στην έκταση της κατάρρευσης (προοδευτική κατάρρευση).

-Τα μεγέθη των ράβδων του χωροδικτυώματος έχουν βελτιστοποιηθεί από τους μελετητές (δηλαδή τα μεγέθη των μεμονωμένων ράβδων έχουν επιλεγεί έτσι ώστε όσο το δυνατόν περισσότερες να φορτίζονται μέχρι το όριο της θεωρητικής αντοχής των στην κρίσιμη περίπτωση φόρτισης). Αυτό θα μπορούσε να μειώσει την ικανότητα του χωροδικτυώματος να αναδιανέμει τα φορτία μετά την αποτυχία ενός μέλους".

Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τη μελέτη αποκατάστασης που επελέγη και εφαρμόστηκε από την ως άνω εταιρία, αφαιρέθηκε το χωροδικτύωμα και κατασκευάστηκε μια νέα πλαισιωτή κατασκευή με τη χρήση συνήθων ή κατασκευασμένων διατομών διπλού Ταυ, με μειωμένο πάχος χώματος στην οροφή, αφαιρέθηκαν οι σεισμικοί μονωτήρες, καθώς λήφθηκε υπόψη μικρότερος σεισμικός συντελεστής σπουδαιότητας (γ=1,3) σύμφωνα με τον Ευρωκώδικα 8 και χρησιμοποιήθηκε άρθρωση στις βάσεις των υποστυλωμάτων για τη στερέωση τους επί των πασσάλων (όπως προέβλεπε η αρχική μελέτη του 3ου κατηγορουμένου για τη διενέργεια του ανοιχτού μειοδοτικού διαγωνισμού ως προς την ανάθεση του έργου).

Παρατηρείται ότι στις δύο τελευταίες εκθέσεις δεν αναφέρονται διάφορα ή και άλλα αίτια της κατάρρευσης από τα αναφερόμενα στη δικαστική πραγματογνωμοσύνη, ενόψει δε του ότι αποσκοπούν στην αποκατάσταση της ζημίας, δεν περιέχουν ανάλυση ευρημάτων, αλλά συνοπτική παρουσίαση πιθανών παραγόντων που συνέβαλαν στην κατάρρευση, έτσι ώστε δεν καθίσταται σαφές αν τα πορίσματα των εκθέσεων προέκυψαν από νέα αυτοτελή έρευνα ή αν λήφθηκαν υπόψη και οι ως άνω πραγματογνωμοσύνες που τέθηκαν ενδεχομένως υπόψη των αγγλικών εταιριών από την εργολήπτρια κοινοπραξία.

 

[tetris]

Πολύ καλή προσπάθεια ted

Πέραν του επιστημονικού ενδιαφέροντος, υπάρχει και η "δεύτερη ανάγνωση", δηλ. οι πιθανές σκοπιμότητες κάθε πορίσματος