Μηχανή του Χρόνου: Τα βρώμικα χέρια που κατεδάφισαν τον Πύργο Αθηνών

[akius]

Η ιστορία της θρυλικής βίλας με τα 32 δωμάτια και το τέλος της. Τι βλέπουμε σήμερα στη θέση της.

 

Ο παραμυθένιος πύργος έμοιαζε με αυτόν της ωραίας Κοιμωμένης ή της Σταχτοπούτας. Οικοδομήθηκε με κόκκινη πελεκητή πέτρα στις αρχές του 1900 σε σχέδια Άγγλου αρχιτέκτονα για λογαριασμό ενός Αρμένιου, που είχε αγγλική υπηκοότητα και είχε παλαιοπωλείο Ερμού και Βουλής.

 

Ο μεσαιωνικής έμπνευσης πύργος διέθετε 32 δωμάτια, πυργίσκους, περίτεχνες διακοσμήσεις που έμοιαζαν με πολεμίστρες, κωνικό τρούλο με αλεξικέραυνο, πυκνοφυτευμένο κήπο και πληθώρα αποθηκευτικών χώρων. «Υπερβολικό» για οίκημα, αλλά εντελώς διαφορετικό και εντυπωσιακό για το μεγάλο χωριό που λεγόταν «Αθήναι» και έκανε τα πρώτα της βήματα ως πρωτεύουσα.

 

 

Η αρχική έκταση του οικοπέδου ήταν 1.613 τ.μ. Σταδιακά λόγω της κυκλοφοριακής πίεσης, το κτήριο έχασε αρκετά μέτρα από τους κήπους του. (Αθήνα 20 Απριλίου 1965, Φωτογράφος: Charles W. Cushman)

 

Αργότερα πέρασε στην ιδιοκτησία του επιχειρηματία Ευστάθιου Λάμψα, ιδιοκτήτη του ξενοδοχείου Μεγάλη Βρετανία, ο οποίος στα πρώτα του βήματα είχε υπάρξει μάγειρας των ανακτόρων του Βασιλέως Γεωργίου Α’.

 

Ο πύργος πήρε το όνομα της κόρης του Μαργαρίτας και τυπικά ανήκε στην σύζυγό του Παλμύρα. Όταν αυτή πέθανε το 1939, πέρασε στα χέρια της εγγονής της, Σοφίας.

 

 

Παρά τις προσπάθειες κατοίκων για τη διάσωσή του κτηρίου ως διατηρητέο, η κατεδάφιση δεν απεφεύχθη. Φωτογραφία της δεκαετίας 60 , του Charles W. Cushman

 

Το 1967 απαλλοτριώθηκε τμήμα του προαυλίου χώρου ώστε να διευκολυνθεί η στροφή των αυτοκινήτων από τη Λεωφόρο Μεσογείων προς τη Βασ. Σοφίας. Τότε στο σημείο αυτό, τα αυτοκίνητα κινούνταν αντίθετα σε σχέση με τη σημερινή σημερινή ροή. Μετά τις απαλλοτριώσεις η έκταση περιορίστηκε στα 1.098 τ.μ.

 

Έτσι, το 1970 η ιδιοκτήτρια αποφάσισε τη πώληση της. Τελικά αγοραστής ήταν η Κτηματική Τράπεζα.

 

Η βίλα γκρεμίστηκε κατά τη διάρκεια της χούντας στις αρχές της δεκαετίας του 1970, περίπου την ίδια εποχή με τις Φυλακές Αβέρωφ που βρίσκονταν στην Λ.Αλεξάνδρας.

 

 

Λήψη τον Οκτώβριο 1965. Η ανοικοδόμηση κλουβιών προχωρά με εντατικούς ρυθμούς.Πλησιάζει η ώρα της βίλας…

 

Η υπόθεση είχε προκαλέσει αναστάτωση, αλλά ο λογοκριμένος τύπος της εποχής περιορίστηκε σε μια γκρίνια εντός ορίων. Η “εξήγηση” που δόθηκε από το αρμόδιο υπουργείο ήταν ότι το κτήριο δεν έχει χαρακτηριστικά ελληνικής αρχιτεκτονικής παράδοσης και επομένως δεν χρειάζεται να χαρακτηριστεί διατηρητέο.

 

Δεν ξέρουμε αν είχε παίξει ρόλο στην υπόθεση ο Κόλλιας, εισαγγελέας του Αρείου Πάγου και πρωθυπουργός στην πρώτη Κυβέρνηση της Δικτατορίας, αλλά ο ίδιος κατοικούσε στο γωνιακό σπίτι Βασ. Σοφίας και Φειδιππίδου.

 

Ο πύργος έφυγε και ήρθαν οι «πύργοι» και οι τράπεζες. Σκιασμένο το 9όροφο κτήριο της Εθνικής Τράπεζας που κτίστηκε στη θέση της «ωραίας κοιμωμένης». Καλή μας νύχτα…

 

Για να μην ξεχάσουμε με ποιους μεγαλοϊδεάτες είχαμε να κάνουμε, εκείνη την εποχή έχτισαν ακριβώς δίπλα τον γυάλινο Πύργο των Αθηνών που προφανώς «ταίριαζε» με την ελληνική παράδοση και την περίφημη αισθητική τους.

 

Τη θέση του «εξεζητημένου» γοτθικού τύπου πύργου πήρε το κτήριο της Εθνικής Τράπεζας (τότε Κτηματικής).

 

Έτσι, η περίφημη “Βίλλα Μαργαρίτα” που βρισκόταν Βασ. Σοφίας & Μεσογείων, έγραψε τίτλους τέλους. Τώρα έχει σημασία να δούμε ή να θυμηθούμε τι υπάρχει στην θέση της…

Πηγή: http://news247.gr/ei...wn.3231874.html

 

Click here to view the είδηση

[imhotep]

καλό!

είδες η ανάπτυξη...

....

λεπτομέρεια στη φωτο του 65 τα σύννεφα καθώς δεν υπήρχε "νέφος" (που υπάρχει κι αυτό σήμερα στην θέση τους) 

[stat]

Πολλές φορές οι απόψεις των αρμοδίων (κυρίως αρχιτεκτόνων) διίστανται, π.χ. να γκρεμιστεί το ΦΙΞ; "Να φύγει το στοιχειό και η μαυρίλα, να αποδοθεί ο χώρος στην τοπική κοινωνία" λέγανε οι μεν, "Να διατηρηθεί αυτό το εξαιρετικό και μοναδικό βιομηχανικό μνημείο" οι δε (τελικά γκρεμίστηκε το μισό).

 

Άρα εφόσον εγγενώς υπάρχει μία υποκειμενικότητα στην προσέγγιση του τι (πρέπει να) είναι διατηρητέο και τι όχι, παρακαλώ θεωρήστε τις παρακάτω σκέψεις απολύτως προσωπικές - και λίγο ασύνδετες. Τις δημοσιοποιώ απλώς χάριν συζήτησης.

 

Θα μου άρεσε να είχε διατηρηθεί το κτίσμα. Θα μπορούσε να είναι σήμερα κάτι σαν τον Πύργο του Βάρσου στην Κηφισιά. Ειδικά αν είχε διατηρηθεί και ο κήπος.

 

Αλλά η κατεδάφιση αυτού του γοτθικού τύπου 'καπρίτσιου' πόσο σημαντική είναι, μπροστά στον αφανισμό των εκατοντάδων νεοκλασικών της παλιάς Αθήνας;

 

Όσο για τον Πύργο (τον γυάλινο), τι είναι καλύτερο από πλευράς ποιότητας ζωής: ψηλά κτήρια, σε μεγάλες αποστάσεις με πράσινο μεταξύ τους, ή αυτό το χάλι (ή χαλί, πείτε το όπως θέλετε) που έχουμε σήμερα στην Αθήνα, με τις κολλητές, σχετικά χαμηλές πολυκατοικίες; Μακάρι να είχαμε πολλούς Πύργους και πολύ πράσινο (επιτυγχάνοντας την ίδια πυκνότητα πληθυσμού με τώρα) και κρίμα που το προοδευτικό αυτό έργο έγινε - και συνδέθηκε με - την εποχή της δικτατορίας.

 

Τέλος, σήμερα στην Αθήνα ο ουρανός ήταν διαυγέστατος. Το νέφος μας τελείωσε κάπου στο 2011-2012, λόγω κρίσης (μείωση κυκλοφορίας, αθρόες καταθέσεις πινακίδων). Ελπίζω η ηλεκτροκίνηση/υδρογονοκίνηση να έρθει γρήγορα, πριν έρθει η 'ανάπτυξη'...

 

Καλή χρονιά σε όλους και όλες

[Giorgos1987]

Πω ρε φίλε τι πήγαν και γκρέμισαν! Δεν είχα ιδέα οτι υπήρχε τέτοιο κτίριο σε εκείνο το σημείο πριν ανεγερθούν τα υπόλοιπα. Κατάθλιψη με έπιασε που διάβασα το άρθρο.

 

 

Αλλά η κατεδάφιση αυτού του γοτθικού τύπου 'καπρίτσιου' πόσο σημαντική είναι, μπροστά στον αφανισμό των εκατοντάδων νεοκλασικών της παλιάς Αθήνας;

 

Όλα να σωθούν συνάδελφε, μην μπαίνουμε σε συγκρίσεις, αλλά προφανώς για τις εποχές της χούντας που ισοπεδώθηκαν σχεδόν τα πάντα, από έργα του Τσίλλερ μέχρι το ξενοδοχείο Ακταίον και πολλά άλλα, αυτά είναι λεπτομέρειες.

[imhotep]

 

Θα μου άρεσε να είχε διατηρηθεί το κτίσμα. Θα μπορούσε να είναι σήμερα κάτι σαν τον Πύργο του Βάρσου στην Κηφισιά. Ειδικά αν είχε διατηρηθεί και ο κήπος.

 

Αλλά η κατεδάφιση αυτού του γοτθικού τύπου 'καπρίτσιου' πόσο σημαντική είναι, μπροστά στον αφανισμό των εκατοντάδων νεοκλασικών της παλιάς Αθήνας;

 

Όσο για τον Πύργο (τον γυάλινο), τι είναι καλύτερο από πλευράς ποιότητας ζωής: ψηλά κτήρια, σε μεγάλες αποστάσεις με πράσινο μεταξύ τους, ή αυτό το χάλι (ή χαλί, πείτε το όπως θέλετε) που έχουμε σήμερα στην Αθήνα, με τις κολλητές, σχετικά χαμηλές πολυκατοικίες; 

 

Συνάδελφε, το τελευταίο ερώτημά σου κατά τη γνώμη μου αντιφάσκει με τις δύο πρώτες παραγράφους-απόψεις σου

Και το θεωρώ ψευδοδίλημμα (το ερώτημα) καθώς βασίζεται στην αποδοχή της υπερσυγκέντρωσης σε μια πόλη

Θα μπορούσε (αν και είναι πια αργά) η Αθήνα να έχει παραμείνει εντός κλίμακας (max. τριώροφα) και τα διοικητικά κέντρα με όποια μορφή θέλουν να είχαν αναπτυχθεί αλλού. Κι αν η κλίμακα της πόλης-κέντρου έμενε στο 0,5-1 εκατομμύριο θα ήταν όλα καλύτερα

Όντως οι πύργοι προσφέρουν μεγαλύτερο κενό χώρο, όμως κενό (είτε έχει πράσινο είτε όχι, βλ. τη ζωή σε αντίστοιχες πόλεις του "δυτικού" πολιτισμού)

Αν και ανοίγω μεγάλη κουβέντα, το ερώτημά σου θα ξανατεθεί στο εγγύς μέλλον με τις "αναπλάσεις" που σχεδιάζονται και η "λύση" των πύργων στο κέντρο της Αθήνας θα επανέλθει. Η απάντηση είναι αποκέντρωση.

[akius]

στις περισσότερες πρωτευουσες  τα κυβερνητικά κτίρια -διοικητικά  είναι σε μια περιοχή όλα μαζί.....

 

 

εμείς εδώ κοιτάμε πως θα βολέψουμε τον κάθε κουμπάρο που έχει ξενοίκιαστο ακίνητο

χωρίς προδιαγραφές, χωρίς πρόσβαση ΑΜΕΑ χωρίς ενεργειακή κατατάτξη ΤΙΠΟΤΑ

Edited Ιανουάριος 7 , 2015 by akius

[BAS]

Το χτίσιμο της Αθήνας , μιάς πόλης που από τουρκοχώρι που καταστράφηκε το 1827 , σε πρωτεύουσα ενός μικροσκοπικού πάμπτωχου κράτους το 1834 και σε πρωτεύουσα ενός σοβαρότερου κράτους πριν από 100 χρόνια , με παράλληλο πρόβλημα σεισμικότητας , είναι πολύ πιό σύνθετο από τις μεσαιωνικές και αναγεννησιακές πόλεις της Ευρώπης που θαυμάζουμε , οι οποίες όμως βίωσαν από ελάχιστα έως καθόλου τουρκοκρατία και αντίθετα υπήρξαν αυτοκρατορικές πόλεις και δεν βίωσαν μεγάλες καταστροφές , εκτός λίγων όπως το Αμβούργο , η Δρέσδη κλπ .

 

Εμείς έπρεπε να δημιουργήσουμε πόλεις από το μηδέν , μέσα στην φτώχεια μας , με πάμπτωχο κράτος και πολλές φορές με μεγάλες ανάγκες στέγασης , λόγω προσφυγιάς η εσωτερικής μετανάστευσης .

 

Η κριτική είναι η εύκολη λύση , αλλά τα διόρωφα και τριώροφα νεοκλασσικά δεν μπορούσαν να σωθούν με τις ανάγκες που υπήρχαν .

 

Από την άλλη σε όλες τις πόλεις , ακόμα και εκεί που δεν υπήρχαν νεοκλασσικά να ρίξουν η αισθητική των κτιρίων πάσχει . Σιγά - σιγά περνώντας πλέον από περιφερειακούς βλέπουμε τις πόλεις μας και θλιβόμαστε . Πέρασα στις γιορτές από τους περιφερειακούς και είδα Αρτα και Λαμία .

Είναι και το ότι είναι χτισμένες σε λόφους και επιδεινώνει το οπτικό αποτέλεσμα .

 

Πλίνθοι κέραμοι , ατάκτως ερριμένοι .

[akius]

ΒΑΣ  χωρίς πλάκα απο άρτα είμαι τόσα χρόνια δεν κοίταξα ΠΟΤΕ προς το βουνό από τον περιφερειακό ΠΑΝΤΑ προς το  ποτάμ...

πιθανότατα γιαυτό που λες

[zac]

καλά έκαναν. Προτιμώ τα γυάλινα κλουβιά. Μακάρι να αλλάξουν οι κανονισμοί και να χτίζουμε πιό ψηλά. Να φτιάξουμε και κανα ουρανοξύστη, να δώσουμε ανάσα σε πολλούς ανθρώπους. Έτσι θα πολεμηθεί η φτώχεια.

[georgios_m]

Συμφωνώ στο άνοιγμα των κανονισμών αλλά είναι ανάγκη να γκρεμίσεις τα παλιά μνημειακά κτίρια για να χτίσεις τους ουρανοξύστες σου? Δε μπορείς να πας λίγο παραπέρα που είναι άχτιστο?