Εξερευνώντας 7 κτίρια - φαντάσματα της Αττικής

Engineer · Ιανουάριος 17 , 2016

υμνοί τοίχοι, γκράφιτι, ίχνη από βολίδες paintball, καμμένα ξύλα, κατεστραμμένα έπιπλα, ακόμα και κίνδυνος σε κάθε βήμα του επισκέπτη-εισβολέα. Τα 'αστικά φαντάσματα' (Urban Ghosts) όπως έχει επικρατήσει να λέγονται τα εγκαταλελειμμένα κτίρια τραβούν το ενδιαφέρον τόσο για την ιστορία τους, όσο και για τη χαμένη εποχή που εκπροσωπούν.

Βίλα Παπαδόπουλου, Πάρνηθα

Χτίστηκε στην εποχή της παντοδυναμίας του δικτάτορα Γεωργίου Παπαδόπουλου, που κυβέρνησε από το 1967 έως το 1973, στη μέση του Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας -ανακηρυγμένος από το 1961- με σκοπό να γίνει το ορεινό του εξοχικό. Με την πτώση της χούντας το κτίριο λεηλατήθηκε και σήμερα σώζονται μόνο οι τοίχοι, ενώ σε κοντινή απόσταση μπορεί κανείς να διακρίνει τα υπολείμματα ενός στρατώνα της φρουράς και το ελικοδρόμιο. Η φωτιά του 2007 έκαψε όλο το δάσος τριγύρω του. Το σημείο είναι προσβάσιμο σε πεζοπόρους και ποδηλάτες.

Βίλα Ιόλα, Αγία Παρασκευή

Στη γωνία των οδών Δημοκρατίας και Χρυσοστόμου Σμύρνης, στέκει το ερείπιο της βίλας που κάποτε στέγαζε τη σύγχρονη, και όχι μόνο, τέχνη στην Ελλάδα. Ο ζάπλουτος συλλέκτης Αλέξανδρος Ιόλας (1907-1987), καταγόμενος από ευκατάστατη οικογένεια της Αλεξάνδρειας, ήταν επιτυχημένος χορευτής και διευθυντής σε μπαλέτα της Νέας Υόρκης, ενώ στη συνέχεια ασχολήθηκε με το εμπόριο έργων τέχνης. Μεταξύ άλλων, ήταν ο άνθρωπος που διοργάνωσε την πρώτη ατομική έκθεση του Άντι Ουόρχολ το 1953.Έγινε από τους σημαντικότερους συλλέκτες έργων τέχνης παγκοσμίως και το 1965 αποφάσισε να εγκατασταθεί στην Ελλάδα αγοράζοντας αυτό το οικόπεδο. Έχτισε μια βίλα 17.000 τ.μ. (τα σχέδια αποδίδονται στον Πικιώνη ή στον Γεώργιο Μουσούρη) στην οποία στέγαζε μέρος της συλλογής του από 11.000 έργα και την οποία ανέδειξε σε κέντρο του καλλιτεχνικού κόσμου. Όταν πέθανε, στιγματισμένος από σεξουαλικά σκάνδαλα, η συλλογή του σκόρπισε (ευτυχώς, είχε προλάβει να δωρίσει πολλά έργα) και η βίλα λεηλατήθηκε. Το σπίτι στέκει ακόμα εκεί, βανδαλισμένο και θλιβερό.

Ξενία, Πάρνηθα

Ίσως το διασημότερο «αστικό φάντασμα» της Αττικής. Λειτούργησε αρχικά ως σανατόριο από το 1914 ως παράρτημα του νοσοκομείου Ευαγγελισμός (εδώ νοσηλεύτηκε ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος), ενώ το κτίριο που σώζεται ως σήμερα χτίστηκε το 1935. Το 1961 η φυματίωση θεραπεύεται πια με αντιβιοτικά και τα σανατόρια παύουν να έχουν λόγο ύπαρξης. Έτσι, αποφασίζεται η μετατροπή του κτιρίου σε Ξενία, στο πλαίσιο της ανέγερσης παρόμοιων ξενοδοχείων ανά την Ελλάδα, και αγοράζεται από τον ΕΟΤ. Όμως η γειτνίασή του με το επίσης νεότευκτο Μον Παρνές, η έλλειψη θέας προς την Αττική και η προβληματική πρόσβαση το οδηγούν σε εμπορική αποτυχία και ο ΕΟΤ αποφασίζει να στεγάσει εκεί την Σχολή Τουριστικών Επαγγελμάτων. Αλλά και αυτή έκλεισε το 1980. Τη συνέχεια μπορεί κανείς να τη μαντέψει: εγκατάλειψη, λεηλασία, απόλυτο ξεγύμνωμα μέχρι να μείνουν μόνο οι τοίχοι. Οι φήμες και οι διαδόσεις για φαντάσματα και σατανιστικές τελετές απλώς προσθέτουν στον μύθο του. Δεν υπάρχει καμία περίφραξη σε κανένα του σημείο.

Νοσηλευτικό Ίδρυμα Εμπορικού Ναυτικού, Μελίσσια

Στην αρχή της οδού Θεμιστοκλέους βρίσκεται η είσοδος του νοσοκομείου που εδώ και 35 χρόνια είναι έρμαιο στη φθορά και τις λεηλασίες. Λειτούργησε από το 1948 έως το 1975, οπότε και έκλεισε για την εκτέλεση επιδιορθώσεων, αλλά το 1981 οι εργασίες σταμάτησαν. Από τότε αποτελεί χώρο εξερεύνησης, τόπο παιχνιδιού για τα παιδιά της γειτονιάς, καταφύγιο ναρκομανών, επιφάνεια έκφρασης για καλλιτέχνες του γκράφιτι, πεδίο αναζήτησης για κυνηγούς φαντασμάτων κ.ά. Ανήκει στο Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο το οποίο δεσμεύεται από το καταστατικό του να το λειτουργήσει μόνο ως νοσοκομείο. Έτσι, το κτίριο και η συνολική έκταση των 120 στρεμμάτων παραμένουν αναξιοποίητα.

Κορυφή Πεντέλης

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια μπορούσε κανείς να δει τις τεράστιες κεραίες στην κορυφή του βουνού. Σήμερα, όποιος οδηγήσει στο δρόμο μετά τη μονή Αγίου Παντελεήμονα και φτάσει στις πρώην εγκαταστάσεις του σταθμού στρατιωτικών τηλεπικοινωνιών που λειτούργησε περίπου μέχρι τα τέλη τις δεκαετίας του ’90, μπορεί να αναγνωρίσει στα λεηλατημένα κτίρια πού βρίσκονταν οι χώροι του προσωπικού, ο όρχος των οχημάτων, οι γεννήτριες, ο χώρος συγκέντρωσης κ.λπ. Επισήμως ο χώρος αποτελεί ακόμα απαγορευμένη περιοχή (γίνονται επισκέψεις από περιπολικά, κυρίως επειδή σε παρακείμενο χώρο βρίσκονται οι πομποί της ΕΕΤΤ) αλλά πολλοί είναι εκείνοι που μπαίνουν στη βάση για εξερεύνηση και για να θαυμάσουν τη θέα. Παρόμοιες εγκαταστάσεις σε εγκατάλειψη, αλλά με απολύτως ελεύθερη είσοδο, βρίσκονται στην κορυφή του Κιθαιρώνα, στο Κερατοβούνι στην Κερατέα, στη Λευκάδα πάνω από την Εγκλουβή κ.α.

Αεροδρόμιο Ελληνικού

Μόνο θλίψη προκαλεί η εγκατάλειψη και η παρακμή αυτού του χώρου, που για δεκαετίες ήταν το διεθνές αεροδρόμιο της πρωτεύουσας. Ειδικά για το ανατολικό terminal, δημιούργημα του θρυλικού αρχιτέκτονα Έερο Σαάρινεν, η παρακμή ξεκίνησε πολύ νωρίς καθώς προστέθηκαν σε αυτό επεκτάσεις και προσθήκες που αλλοίωσαν την όψη και το χαρακτήρα του. Από το 2001 που το αεροδρόμιο έκλεισε, οι χώροι του έχουν χρησιμοποιηθεί για εκθέσεις και εκδηλώσεις, ενώ στον χώρο της πίστας, των διαδρόμων και σε κάποια υπόστεγα κατασκευάστηκαν γήπεδα για αγωνίσματα των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Παροπλισμένα αεροσκάφη βρίσκονται ακόμα στο νότιο μέρος της πίστας. Ο χώρος μπροστά από το ανατολικό terminal, αλλά και το δυτικό, είναι προσβάσιμος στον καθένα. Από τα ανοίγματα στον πρώην φράχτη μπορεί κανείς να δει την άδεια έκταση.

Ξενοδοχείο Belvedere, Σούνιο

Πολύ κοντά, σχεδόν απέναντι, από τον ναό του Ποσειδώνα βρίσκεται το ξενοδοχείο που έζησε τη μεγάλη του ακμή του δεκαετία του ’60 και πέρασε δύσκολες εποχές τη δεκαετία ’80 για να κλείσει οριστικά το 1989. Από τις φωτογραφίες και τις μαρτυρίες επισκεπτών μαθαίνουμε πως μέχρι πρότινος στα δωμάτιά του υπήρχε ακόμα ξενοδοχειακός εξοπλισμός (κρεβάτια, στρώματα κ.λπ), στις κουζίνες πιάτα και σερβίτσια, εκεί έχουν βρει