Ασπίδα προστασίας στην κατεδάφιση της μοναδικής και κύριας κατοικίας, ακόμη και εάν αυτή είναι αυθαίρετη

[Engineer]

Ασπίδα προστασίας στην κατεδάφιση της μοναδικής και κύριας κατοικίας, ακόμη και εάν αυτή είναι αυθαίρετη, «σήκωσε» το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σε δύο πολίτες βουλγαρικής υπηκοότητας, κρίνοντας ότι η απώλεια της κατοικίας συνιστά την πιο ακραία μορφή επέμβασης στο δικαίωμα του ατόμου για σεβασμό του ιδιωτικού βίου.

 

Το 5ο τμήμα του ΕΔΔΑ δικαίωσε το ζευγάρι των προσφευγόντων αποφαινόμενο ότι η διοίκηση παραβιάζει το άρθρο 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (δικαίωμα στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή) αφού για να θεωρηθεί μία κατεδάφιση δικαιολογημένη, δεν αρκεί απλά να προβλέπεται ως κύρωση από την πολεοδομική νομοθεσία περί αυθαίρετων κατασκευών.

 

Για το δικαστήριο του Στρασβούργου και για να μην παραβιάζεται η Ευρωπαϊκή Σύμβαση, το «πράσινο φως» για την κατεδάφιση της αυθαίρετης, αλλά μοναδικής κύριας κατοικίας δεν μπορεί να δοθεί, εάν δεν έχουν ληφθεί υπόψη τα εξής στοιχεία:

 

Α) εάν η κατοικία χτίστηκε παράνομα, Β) εάν τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα το γνώριζαν, Γ) ποια ήταν η φύση και η έκταση της παρανομίας, Δ) ποιο είναι το ειδικό δημόσιο συμφέρον που εξυπηρετεί η κατεδάφιση Ε) εάν υπάρχει άλλη διαθέσιμη εναλλακτική κατάλληλη κατοικία για τα πρόσωπα που θίγονται ΣΤ) εάν υφίστανται λιγότερο επαχθείς τρόποι για την αντιμετώπιση του θέματος.

Το ιστορικό

 

Η προσφεύγουσα έχτισε με τον σύζυγό της, σε ένα οικόπεδο 625 τ.μ. (στην ιδιοκτησία της είχαν περάσει τα 484 τ.μ.) ένα ακίνητο, το 2004. Ξόδεψαν όλες τις οικονομίες τους για να φτιάξουν αυτό το σπίτι, χωρίς ωστόσο να εκδώσουν οικοδομική άδεια. Δύο χρόνια αργότερα οι συνιδιοκτήτες του οικοπέδου προσέφυγαν στα δικαστήρια, αντιδρώντας στην ανέγερση του κτίσματος. Η γυναίκα ήταν άνεργη, με μόνη πηγή εισοδήματος κάποια μεροκάματα που έκανε σε παραθεριστικές κατοικίες, ενώ ο σύζυγός της είχε υποστεί έμφραγμα του μυοκαρδίου, ήταν ανίκανος προς εργασία και λάμβανε σύνταξη αναπηρίας. Το μόνο περιουσιακό του στοιχείο ήταν ένα οικόπεδο, το οποίο πούλησε 1.200 λέβα (614 ευρώ) για να αγοράσουν ένα μεταχειρισμένο αυτοκίνητο.

 

Το 2011 δημοτικοί υπάλληλοι, υποκινούμενοι από συνιδιοκτήτες, ξεκίνησαν τη διαδικασία επιθεώρησης του σπιτιού, προκειμένου να χαρακτηριστεί παράνομο και να γίνει η κατεδάφισή του. Τον Σεπτέμβριο του 2013 ο επικεφαλής του περιφερειακού γραφείου της αρμόδιας διεύθυνσης έκρινε ότι το σπίτι είχε ανεγερθεί παράνομα και πρέπει να κατεδαφιστεί. Η γυναίκα δεν προέβαλε κάποιο επιχείρημα για το αντίθετο και ως εκ τούτου μόλις η απόφαση οριστικοποιείτο η προσφεύγουσα όφειλε να συμμορφωθεί. Εάν δεν το έπραττε, οι Αρχές θα της το επέβαλλαν.

 

Τα «πηγαινέλα» στα δικαστήρια και στα περιφερειακά γραφεία διήρκεσαν μέχρι το 2015, με τις βουλγαρικές Αρχές να αναζητούν εναλλακτική στέγη για το ζευγάρι. Τότε ήταν που αποφάσισαν να προσφύγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

 

Για το Στρασβούργο πρωτεύον ζήτημα είναι εάν η κατεδάφιση θα επιτύχει μία δίκαιη ισορροπία μεταξύ των συμφερόντων της προσφεύγουσας να κρατήσει τα υπάρχοντά της και του δημοσίου συμφέροντος να διασφαλίσει την αποτέλεσματική εφαρμογή της απαγόρευσης κτιρίων χωρίς άδεια.

 

Αυτό σημαίνει ότι ένα μέτρο πρέπει να είναι κατάλληλο για την επίτευξη του στόχου και να μην είναι δυσανάλογο προς τον σκοπό αυτό. Σύμφωνα με την απόφαση, οι προσφεύγοντες δεν είχαν στη διάθεσή τους μία διαδικασία που να τους επιτρέπει μία σωστή εφαρμογή της αρχής της αναλογικότητας για την ενδεχόμενη κατεδάφιση της οικίας, υπό το πρίσμα των προσωπικών τους περιστάσεων.

 

Αρχή αναλογικότητας

 

Σύμφωνα με τον δικηγόρο Βασίλη Χειρδάρη, με τη συγκεκριμένη απόφαση «το Στρασβούργο αναβαθμίζει σοβαρά τη θέση της μοναδικής κατοικίας και προστατεύει τους πολίτες που κινδυνεύουν με κατεδάφιση της οικίας τους, υποχρεώνοντας τα εθνικά δικαστήρια να εφαρμόζουν σε κάθε περίπτωση τη θεμελιώδη αρχή της αναλογικότητας και δίνει την κατευθυντήρια γραμμή της απόλυτης εξατομίκευσης της κάθε υπόθεσης.

Πρέπει δηλαδή το εθνικό δικαστήριο να κρίνει αιτιολογημένα και εμπεριστατωμένα εάν η κατεδάφιση της οικίας του ενδιαφερομένου είναι δυσανάλογη για την προσωπική του περίπτωση... Κατά πρώτον, τοποθετεί μία αρχή ότι δεν είναι σε καμία περίπτωση αρκετή, ούτε δικαιολογείται η καταδάφιση οποιασδήποτε κατοικίας, επειδή ο ενδιαφερόμενος έχει παραβιάσει απλά και μόνο μία γενική και απόλυτη νομοθεσία.

Δεν επαρκεί δηλαδή η διατύπωση ότι τα αυθαίρετα κτίσματα κατεδαφίζονται, γιατί αυτό παραβιάζει από μόνο του την αρχή της αναλογικότητας και το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ... Η πρόκριση πέραν του στενού δημόσιου συμφέροντος της επιλογής προστασίας της κατοικίας, που στηρίζει την ατομική και οικογενειακή ζωή, αποτελεί ορθή επιλογή».

 

Ελληνικό ενδιαφέρον

 

Νομικοί εκτιμούν ότι η επίμαχη απόφαση είναι σημαντική και για την Ελλάδα, αφού οι αυθαίρετες κατασκευές είναι ένα σημαντικό μέρος της οικοδομικής μας δραστηριότητας. Στη Βουλγαρία ωστόσο, όταν διαπιστωθεί το παράνομο μιας κατασκευής και υπάρχει πρωτόκολλο κατεδάφισης, αυτό άμεσα εκτελείται, σε αντίθεση με τη χώρα μας, όπου σπάνια γίνονται κατεδαφίσεις.

 

ΣΟΦΙΑ ΦΑΣΟΥΛΑΚΗ

 

Πηγή: ΕΘΝΟΣ - http://www.ered.gr/e...s/#.WL0EPW-LS70

 

Click here to view the είδηση

[Anton_civeng]

Όπως φαίνεται μπαίνουμε σε νέες εποχές αίσθησης και απόδοσης του δικαίου, όπου η αξιόποινη πράξη δεν τιμωρείται καθ΄ εαυτή αλλά πρωταρχικά σε συνάρτηση με την οικονομική - κοινωνική κατάσταση του αδικοπρατούντος.  Αυτό είναι σάν να άρεται το αξιόποινο για ολόκληρες κοινωνίες δυσπραγούντων πολιτών αφού κατ΄ουσίαν θα  εξαιρούνται προκαταβολικά από την επιβολή της ποινής ακόμη και αν πρόκειται για την ταυτόχρονη άρση  της βλάβης προς το κοινωνικό σύνολο (κατεδάφιση αυθαιρέτου)!  Είναι όμως άλλο πράγμα η  στεγαστική κοινωνική πολιτική που νομοθετημένα μπορεί και πρέπει υπό προϋποθέσεις να ασκεί το κράτος υπέρ δυσπραγούντων και αστέγων και άλλο είναι η απόδοση του απυρόβλητου και η εξαίρεση από την εφαρμογή του νόμου για την τέλεση του αδικημάτος στην βάση του ..... "καημενηδισμού".  Αυτή η παραμορφωτική αντίληψη ήδη έχει εμφανιστεί και εδώ με την ταξικοποίηση του τραγικού ατυχήματος στο 83km.  Φτάνουμε λοιπόν κλονίζοντας την θεμελιώδη αρχή "ίσοι απέναντι του νόμου" να απενοχοποιούμε ουσιαστικά την ίδια την πράξη και να ενοχοποιούμε τον "πλούτο" του αδικοπρατούντος.........

[kan62]

Το δίκαιο που εισάγεται με αυτή την απόφαση του ΕΔΑΔ δεν είναι άγνωστο για την χώρα μας.

 

Ήταν ήδη αποτυπωμένο στο μακρινό 1975 ...

Δείτε το, σε μία απόφαση από τότε που το περιγράφει και δίνει τις σχετικές αναστολές κατεδάφισης, ορίζοντας τη μελλοντικά αυστηρή κατεδάφιση με την προϋπόθεση του αυστηρού ελέγχου της πολιτείας. Δεν τηρήθηκε ποτέ η υπόσχεση του ελέγχου, οπότε και η αυστηρή κατεδάφιση ...

 

ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΟΙΚΙΣΜΟΥ                                                   Εν Αθήναις τη 9.1.1975

ΔΙΕΥΘΥΝΣΙΣ Ε9/α                                                         Απόφ. 306/16/Φ008 – Φ020                                              

 

ΘΕΜΑ: Εις ποίας περιπτώσεις αίρεται η αναστολή κατεδαφίσεως αυθαιρέτων κατασκευών.

Α π ο φ α σ ί ζ ο μ ε ν

  1) Την άρσιν των αναστολών κατεδαφίσεων διά τας κάτωθι περιπτώσεις :

  α) Διά τα πολυώροφα κτίρια γενικώς και ανεξαρτήτως του εάν ταύτα κείνται εντός ή εκτός εγκεκριμένου σχεδίου της πόλεως.

  β) Διά τα μονόροφα τα έχοντα έκτασιν μεγαλυτέραν της μιας αυτοτελούς κατοικίας ως επίσης τα λυόμενα τα ανεγερθέντα κατά παράβασιν των κειμένων διατάξεων και τα παραπήγματα.

  γ) Διά τα ξενοδοχεία ανεξαρτήτως αριθμού ορόφων ή ξενοδοχειακά συγκροτήματα (BUNGALOUS κ.λπ.), ή κτίρια ενοικαζομένων δωματίων.

  δ) Διά τας περίπτωσεις αρχιτεκτονικών προεξοχών, εξωστών, έρκερ, υπερβάσεων εις τα δωμάτια.

  ε) Διά τας ανεξαρτήτους εγκαταστάσεις εις τους ακαλύπτους χώρους, αίτινες δεν έχουν σύνδεσιν μετά του κυρίου κτίσματος (αποθήκαι, γκαράζ, κ.λπ.) ή ευρισκόμεναι εν επαφή μετά των κυρίων κτισμάτων έχουν καταλάβει έκτασιν εκ του υποχρεωτικώς ακαλύπτου και υπό την προϋπόθεσιν ότι δεν διαταράσσεται η στατική επάρκεια της κατασκευής.

 

  2) Την εφαρμογήν των τελεσιδίκων πρωτοκόλλων κατεδαφίσεων. Κατά την εφαρμογήν και επίσπευσιν της εκτελέσεως των αποφάσεων και διά λόγους τάξεως δεν νοείται η προώθησις επομένου χρονολογικώς τελεσιδίκου πρωτοκόλλου και καθυστέρησις προηγουμένων.

 

  3) Άπασαι αι ενέργειαι της Υπηρεσίας θα πραγματοποιούνται εις τον ταχύτερον δυνατόν χρόνον.

 

  4) Διά τα αυθαίρετα κτίσματα τα ανεγερθέντα αποδεδειγμένως προ της 4ης Οκτωβρίου 1974 και μη περιλαμβανόμενα εις τας ανωτέρω περιπτώσεις εξακολουθούν ισχύουσαι αι σχετικαί ημέτεραι αποφάσεις περί αναστολής κατεδαφίσεων.

 

  5) Άπαντα τα ανεγερθέντα μετά την 4ην Οκτωβρίου 1974 αυθαίρετα κτίσματα εντός ή εκτός του σχεδίου της πόλεως ή των ορίων οικισμών προ του 1923 θα κατεδαφίζωνται ολοσχερώς μέχρι επιφανείας εδάφους. Παραλλήλως δέον όπως τηρήται η κατά νόμον διαδικασία, ήτοι επιβολή προστίμου, δίωξις μηχανικών και ιδιοκτητών κ.λπ.

 

  6) Αι Υπηρεσίαι Πολεοδομίας και Δ/νσεις Τεχνικών Υπηρεσιών παρακαλούνται όπως αναφέρουν εις την Δ/νσιν Ε9 τας επί του ανωτέρου θέματος ενεργείας των εις το τέλος εκάστου μηνός γνωρίζοντες α) τον αριθμόν των πραγματοιποιηθεισών κατεδαφίσεων, β) την έκτασιν και τον όγκον εκάστου κατεδαφισθέντος κτίσματος και γ) την απαιτηθείσαν δαπάνην κατεδαφίσεως εκάστου κτίσματος κεχωρισμένως διά τας περιπτώσεις πραγματώσεως ταύτης δι΄ εργολαβίας ή απολογιστικώς.

  Αι δικαστικαί και αστυνομικαί αρχαί, προς ας κοινοποιείται η παρούσα, παρακαλούνται διά την παροχήν της συνδρομής των εις τα συνεργεία κατεδαφίσεως.

  Αι Επιθεωρήσεις Δ.Ε. παρακαλούνται διά τον αυστηρόν έλεγχον της εφαρμογής της παρούσης υπό των υφισταμένων των υπηρεσιών και την παροχήν σχετικών οδηγιών.

  Εν τω μεταξύ θα έδει να αυξηθή αυστηρώς η εποπτεία ελέγχου πάσης κατασκευής, εις δε περίπτωσιν αυθαιρέτου δομήσεως να διατάσσεται η άμεσος κατεδάφισις.

 

υγ. η απόφαση βρίσκεται εδώ με τη βοήθεια του φίλου ΚΑΝΑ που μου τη διαβίβασε άμεσα όταν τη χρειάστηκα ...

[Anton_civeng]

Το δίκαιο που εισάγεται με αυτή την απόφαση του ΕΔΑΔ δεν είναι άγνωστο για την χώρα μας.

 

Ήταν ήδη αποτυπωμένο στο μακρινό 1975 ...

Δείτε το, σε μία απόφαση από τότε που το περιγράφει και δίνει τις σχετικές αναστολές κατεδάφισης, ορίζοντας τη μελλοντικά αυστηρή κατεδάφιση με την προϋπόθεση του αυστηρού ελέγχου της πολιτείας. Δεν τηρήθηκε ποτέ η υπόσχεση του ελέγχου, οπότε και η αυστηρή κατεδάφιση ...

..............................

 

kan62 την καλησπέρα μου κατ αρχήν,

η συγκεκριμένη απόφαση  όπως και κάθε απόφαση ή νομοθέτημα για αναστολή κατεδάφισης αυθαιρέτου  (μέχρι να εξεταστεί με πολεοδομικά κριτήρια το κάθε αυθαίρετο) της Ελληνικής πραγματικότητας έως τώρα,  δεν θεωρώ ότι μπορούμε να την εξομοιώσουμε με την απ΄αρχής δικαστική εξαίρεση κατεδάφισης αυθαιρέτου με κοινωνικά κριτήρια που αναφέρεται η  απόφαση για την Βουλγαρία. Απεναντίας στην παραπάνω απόφαση του ΄75 είναι έκδηλη η αυστηρότητα (διά τον αυστηρόν έλεγχον ) για την εφαρμογή της κατεδάφισης αυθαιρέτων οριζόντια και ασχέτως οικονομικο-κοινωνικών κριτηρίων.  Η δε αναστολή (και όχι εξαίρεση) που δόθηκε για τα υπάρχοντα προ 4-10-74 προφανώς αφορά στην μη αναδρομικότητα ισχύος του νόμου και όχι σε οικονομικο-κοινωνικά κριτήρια όπως η απόφαση για την Βουλγαρία. Δεν θεωρώ λοιπόν ότι έχει εισαχθεί ακόμη  αυτό το "Δίκαιο" στην χώρα μας. Όσον αφορά στις παρελκυστικές παρατάσεις, αναστολές εφαρμογής, ανυπαρξία μέσων για κατεδάφιση, ολιγωρίες της διοίκησης,  αυτά συνιστούν την παθογένεια αλλά όχι την περί Δικαίου αντίληψη.

[kan62]

Πρόσεξε όμως ποιά ακίνητα εξαιρεί της αυστηρής κατεδάφισης πριν το 1975.

Η αυστηρότητα βέβαια δεν εφαρμόστηκε ποτέ, γιατί απλά δεν εφαρμόστηκε ο νόμος ποτέ. Τι πρωτότυπο για τη χώρα μας !

Εξαντλούμε πάντα την αυστηρότητα, γιατί γνωρίζουμε ότι δεν θα υπάρξει εφαρμογή.

 

Στη Βουλγαρία όμως είχε πλήρη και άμεση εφαρμογή η κατεδάφιση ...

[Anton_civeng]

  Αναφέρεσαι βεβαίως στην περίπτωση 4) που έχω λάβει απ΄αρχής υπ΄ όψη μου, η  οποία όμως απλά αναστέλλει την κατεδάφιση και δεν την εξαιρεί.  Επιπρόσθετα δε, τα  κριτήρια αναστολής που λαμβάνει υπ΄όψη η 4) δεν μπορεί να είναι κοινωνικο-οικονομικά γιατί τότε  θα ελαμβάνετο  αντίστοιχη κοινωνική μέριμνα  και για δυσπραγούντες μικροϊδιοκτήτες διαμερισμάτων πολυωρόφων της 1) περίπτωσης που όμως αυστηρά εντέλλεται την άρση της αναστολής κατεδάφισης και συνεπώς την κατεδάφιση τους...!

  Είναι λοιπόν στην απόφαση φανερή η επιλογή βούλησης για "πολεοδομική κρίση των αυθαιρέτων" και όχι "οικονομικο-κοινωνική κρίση των αυθαιρετούντων". Για τα υπόλοιπα περί μη ουσιαστικής εφαρμογής τους εδώ, βεβαίως και συμφωνώ, γι αυτό και  τα ανέφερα ως παθογένεια....

[avgoust]

Εσαεί αναστολή ισοδυναμεί πρακτικά με  εξαίρεση....

Εγώ θα διαφωνήσω με την τοποθέτηση του Anton_civeng. 

Το σπίτι είναι το τελευταίο καταφύγιο του ανθρώπου παιδιά. Μην το προσπερνάμε αβασάνιστα αυτό.
 

Προτιμώ ένα αυθαίρετο από μια οικογένεια σε παγκάκι ή έναν νεκρό άνθρωπό σε χαρτόκουτο .
 

Edited Μάρτιος 7 , 2017 by avgoust

[Anton_civeng]

avgoust,

Μην θεωρούνται άκαρδα αυτά που εννοώ, απεναντίας  είναι στο δρόμο του σεβασμού της ατομικής ανθρώπινης αξιοπρέπειας αλλά και της κοινωνίας ως συνόλου ανθρώπων.

Είναι άλλο πράγμα η "διαιώνιση" μίας αναστολής κατεδάφισης μέσα από παρελκυστική πολιτική ή γραφειοκρατία της διοίκησης και τελείως άλλο η χαριστική δικαστική απόφαση εξαίρεσης κατεδάφισης. Η πρώτη δεν τροποποιεί  ούτε ακυρώνει το δίκαιο, απλά "αναβάλει" την εφαρμογή του, ενώ η δεύτερη ουσιαστικά αναιρεί τον ποινικό χαρακτήρα της αυθαίρετης δόμησης, και δικαιώνει τελεσίδικα την ύπαρξη του αυθαιρέτου με προσωρινά ατομικά οικονομικο-κοινωνικά κριτήρια και εις βάρος του κοινωνικού συνόλου. Όσο για το  "τελευταίο καταφύγιο" μην ξεχνάμε ότι αυτό έχει στοιχίσει στον "αναξιοπαθούντα  από το παγκάκι...."  περισσότερο από ένα αντίστοιχο νόμιμο που δεν θεωρείται όμως ως το "τελευταίο καταφύγιο" γιά τον δικό του ιδιοκτήτη......  Μετά δε την πρώτη μεταβίβαση του δεν θα αποτελεί κατ΄ ανάγκη "τελευταίο καταφύγιο" για τον επόμενο ιδιοκτήτη του, παρ΄όλα αυτά  θα συνεχίζει ως αυθαίρετο για πάντα να επιβάλει την επιβλαβή παρουσία του.  Αν η πολιτεία θέλει να δει τον ρόλο της στα σοβαρά και όχι καιροσκοπικά και ψηφοθηρικά, θα πρέπει όπως είπα να ασκεί ζυγισμένη κοινωνική πολιτική για να αποφύγει τον άστεγο στο παγκάκι και όχι να χαρίζεται με εξαιρέσεις κατεδάφισης σε αυθαιρετούντες  ή με τυχόν (μη το δούμε!) απαλλακτικά βουλεύματα σε λαθρέμπορους και χασισέμπορους  μπροστά στο σπαρακτικό  "αμάρτησα για το παιδί μου".....

[skyliner34]

Γιατί να στο κατεδαφίσει; θα το κάνεις μόνος σου! Αν σου ρίξει ένα πρόστιμο διατήρησης 6000 κατ έτος (τωρινή κατάσταση) θα πας την άλλη μέρα με τα χέρια και θα το ρίξεις

[Anton_civeng]

Αυτός βεβαίως είναι ο "politically correct"  τρόπος για να σκοπεύσεις στο ίδιο αποτέλεσμα....