ν. 4495/17 - αρθρο 99 [ΑΡΘΡΟ 099 - Ν. 4495/17] Μελέτη στατικής επάρκειας αυθαιρέτων κατασκευών

[tettris]

Αρχικά τη συγνώμη μου για την απουσία μου στους συναδέλφους-συμμετέχοντες στην επίλυση της υπόθεσής μου. Υπολόγιζα να βρω μια ευκαιρία να απαντήσω σε κάποιες εκκρεμότητες της συζήτησης, αλλά μου ήταν δυστυχώς αδύνατο από την Κυριακή έως σήμερα.

Επί τούτου, αγαπητέ @loser σε ευχαριστώ ιδιαίτερα για τον κόπο σου, το ενδιαφέρον σου και την καθοδήγηση. Η περιγραφή σου σχετικά με το κτίριο της υπαγωγής που έχω αναλάβει  είναι πολύ κοντά στην πραγματικότητα, αλλά θα αναφέρω τα δεδομένα μία φορά ολοκηρωμένα, καθώς τα έθετα εώς τώρα αποσπασματικά:

• Αυθαίρετος ισόγειος όροφος κατασκευής τμηματικά μεταξύ 1969 και 1983, όταν (το 1983) δηλώθηκε στον 1337. Τα μόνα στοιχεία της τότε υπαγωγής είναι η αίτηση του ιδιοκτήτη με περιγραφή του κτίσματος ως φ.τ. με πλάκα οροφής από σκυρόδεμα, "χωρίς κολόνες" (σήμερα είδα και μια παλιά φωτογραφία που όντως το πιο παλιό τμήμα ήταν από φ.τ., τι μπορεί να έγινε στη συνέχεια δεν γνωρίζω).
•  Έκδοση άδειας προσθήκης α' ορόφου το 1988, όπου από στατικές μελέτες υπάρχει μόνο το σχέδιο της στέγης, όπου αναφέρεται ως ξύλινη, στην τεχνική περιγραφή δε, την αναφέρει ως "σιδηρά στέγη". Γενικά περιγράφεται ως σύμμικτη κατασκευή όπου ο φορέας στον όροφο είναι από σκυρόδεμα, αλλά οι ενδείξεις παραπέμπουν σε εξ ολοκλήρου μεταλλική κατασκευή φορέα και στέγης.
• Με λίγα λόγια στατικοί υπολογισμοί για θεμελίωση, ισόγειο όροφο και α' όροφο απουσιάζουν, ενώ για τη στέγη υπάρχει ένα υποτυπώδες σχέδιο και μια μίνι τεχνική περιγραφή η οποία ουσιαστικά αναφέρει ότι λόγω μικρού ανοίγματος οι υπολογισμοί παραλείπονται.
• Οι αυθαιρεσίες είναι 1) ΥΔ και στους 2 ορόφους, συνολικά <25τμ, λόγω ελλιπούς/"λανθασμένης" αποτύπωσης στο διάγραμμα κάλυψης της άδειας και όχι κατ' επέκταση προσθήκη επιφάνειας, 2) κλείσιμο η/υ και 3) κατασκευή μεταλλικού εξώστη με υπόστεγο (όπως σε προηγούμενο σκίτσο) εμβαδού κάτοψης περίπου 25τμ στατικά εξαρτημένου στο κτίριο.

Το βασικό δίλημμα είναι: Κτίριο που έχει ο.α. με ελλειπείς στατικές μελέτες (είτε επειδή έχουν χαθεί, είτε επειδή με κάποιον τρόπο η άδεια εκδόθηκε χωρίς αυτές), και οι αυθαιρεσίες του μπορούν να απαλλαχθούν της ΜΣΕ βάσει των εξαιρέσεων, θα δίνατε απαλλαγή ή θα κάνατε ΜΣΕ, γιατί στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν στατικά; Κατ' επέκταση δηλαδή θεωρείτε:

• ότι η ευθύνη της στατικότητας του κτιρίου μεταφέρεται στον μηχανικό της υπαγωγής; Αν ναι, σε τι βαθμό; Στο να ελέγξει τις επί μέρους αυθαιρεσίες για το αν απαλλάσονται ή να διερευνήσει διεξοδικά το υφιστάμενο και αν δεν υπάρχουν ακλώνητα δεδομένα ταύτισης υφιστάμενου και μελέτης, να προχωρά σε ΜΣΕ;
• ότι εφόσον έχει εκδοθεί ο.α. ή έχει γίνει προγενέστερη τακτοποίηση, από στατική άποψη, εξετάζουμε μόνο τα επί πλέον αυτών ή πρέπει να ελέγξουμε και την ορθότητα/πληρότητα των υπαρχουσών μελετών; Στο άρθρο 99 η διάταξη για απολεσθέντα φάκελο αφορά στον επαναπροσδιορισμό της νομιμότητας του ακινήτου και όχι στις επί μέρους μελέτες, ενώ ειδικά για τη στατική δεν αναφέρει τίποτα.
• ότι, όπως καταλήγουμε (έστω ότι ισχύει, αν και προσωπικά δεν έχω επίσης πειστεί) στο συμπέρασμα πως αυθαιρεσίες των κατηγοριών 1,2,3 δεν συμμετέχουν στους "ελέγχους" των απαλλαγών, θα μπορούσαμε να κάνουμε το ίδιο και για επιφάνειες που έχουν αδειοδοτηθεί, αλλά λείπουν τα στοιχεία του τρόπου κατασκευής τους;
• ότι η παραμικρή διαφοροποίηση του φορέα της αδειοδοτημένης κατασκευής (π.χ. λείπει μια δοκός) συνεπάγεται κατευθείαν ΜΣΕ ή αρκεί να βγει ας πούμε ο έλεγχος των κατακόρυφων και δεν μας νοιάζουν τα υπόλοιπα, εφόσον φυσικά το κτίριο δεν είναι εμφανώς ετοιμόρροπο;

Σε μια προσπάθεια να απαντήσω στα παραπάνω, θεωρώ ότι δεν προκύπτει ρητά η μεταβίβαση της ευθύνης για την ορθότητα της νόμιμης κατασκευής στον μηχανικό της τακτοποίησης, αλλά επίσης δεν προκύπτει και ρητή απαλλαγή της ευθύνης αυτής, με εκκρεμές το ερώτημα: "Μεγαλύτερη ευθύνη, αν δοθεί απαλλαγή ΜΣΕ που τελικά δεν έπρεπε ή αν δεν δοθεί απαλλαγή και γίνει ΜΣΕ, επομένως η ευθύνη της στατικότητας σαφώς μεταφέρεται στον συντάκτη της;". Έμμεσα πάντως, όπως οι λεκτικές απαλλαγές του νόμου για τις μικρές αυθαιρεσίες σαφώς δεν εγγυώνται για την τελική στατικότητα του συνολικού κτίσματος (νόμιμου + αυθαίρετου), κατ' αντιστοιχία αυτός ο "μακροσκοπικός έλεγχος" θα πρέπει να είναι αρκετός ως έλεγχος της αδειοδοτημένης επιφάνειας. Από την άλλη όμως αν αυτό δεν ισχύει και την ουσιαστική ευθύνη την έχει ο μηχανικός της υπαγωγής από εδώ και εξής, τότε το αν θα δοθεί απαλλαγή χρίζει μεγάλης προσοχής και κατά συνέπεια η μέθοδος απαλλαγής ή μη από ΜΣΕ αποκτά άλλη προσέγγιση, ευθύνη και πολυπλοκότητα.

Edited Σεπτέμβριος 29 , 2020 by tettris

[tettris]

On 27/9/2020 at 3:07 ΠΜ, loser said:

Χρειάζεσαι κάπου την Στατ μελέτη για έλεγχο κατακορ φορτίων η τέμνουσας η έχεις απαλλαγή χωρίς ένα τέτοιο έλεγχο

Ναι θα τη χρειαζόμουν και γι' αυτούς τους ελέγχους, επειδή ναι μεν οι υπόλοιπες αυθαιρεσίες απαλλάσσονται από τις εξαιρέσεις, αλλά έχω και τη μεταλλική βεράντα/στέγαστρο, η οποία εδράζεται εν μέρει στο κτίριο.

Παράπλευρες ερωτήσεις:

1. Εάν δεν βρω στατ. μελέτη και θέλω να κάνω έλεγχο κατακόρυφων ή τέμνουσας, μπορώ να κάνω παραδοχή των φορτίων με τις δυσμενέστερες τιμές για τα υλικά με τα οποία εκτιμώ ότι χτίστηκε το κτίριο; 
2. Μπορώ να υπολογίσω δηλ. από το μηδέν και για όλο το κτίριο τα κατακόρυφα φορτία από τα υλικά κατασκευής και να συγκρίνω τα επί πλέον λόγω των αυθαιρέτων προς αυτά που έχουν αδειοδοτηθεί και υπαχθεί με τον 1337;
3. Η εκτίμηση των υλικών για τον υπολογισμό των φορτίων και αν δεν βρίσκεται η μελέτη, πώς οφείλει να γίνεται για τα στοιχεία που δεν είναι εμφανή; (π.χ. πάχος πλάκας σκυροδέματος, αριθμός υποστυλωμάτων, διατομή δοκών, αριθμός ζευκτών στέγης;)
4. @Pavlos33 Για επιβεβαίωση, να υποθέσω πως και στον έλεγχο για τα κατακόρυφα φορτία δεν συμμετέχουν οι αυθαιρεσίες που απαλλάσσονται με τις λοιπές παραγράφους (π.χ. τα φορτία της τοιχοποιίας των η/υ); Αυτό αν έχεις χρόνο το απαντάς, θα ψάξω και στις παλιές σελίδες μήπως βρω σχετικές πληροφορίες.

[katero]

Καλημέρα, μανδρότοιχος από λιθοδομή με αγροτεμάχιο, ύψους 1,5 μ,θέλει ΜΣΕ; Υπάρχει κάποια απαλλαγή; Ευχαριστώ

[pol_michanikos]

Τα κινητά φορτία τα υπολογίζουμε για το σύνολο της επιφάνειας της πλάκας ή αφαιρούμε από αυτή την επιφάνεια που καταλαμβάνουν οι τοιχοποιίες και τα υποστυλώματα?

[architect83]

Kαλησπέρα σας,

Τα φώτα σας αν ειναι εύκολο: περίπτωση τακτοποίησης με μεταφορά στον 4495 απο 4014 και αυθαιρεσίες: μετατροπή υπόγειου βοηθητικού χώρου σε κύριο χώρο / επέκταση στο ισόγειο εκτός περιγράμματος αδείας 10τμ για κατασκευή ΒΧ(δωμάτιο με εξωτερική δική του είσοδο - εξωτερική αποθήκη)/ κάποιες αλλαγές στη διαμερισμάτωση / μικρές παραβάσεις όπως εξωτερικό bbq με στέγη ανεξάρτητη από το σπίτι + πέργκολα + τζάκι και καμινάδα + επέκταση στέγης από κεραμίδια. 

 

Τι πρέπει να επιλέξω στον τύπο στατικού ελέγχου και τι αρχείο να ανεβάσω? Υπάρχει καποιο υπόδειγμα για αυτό που θα απαιτηθεί?

Ευχαριστώ 

[tettris]

Από την περιγραφή σου καταλαβαίνω πως η αυθαιρεσία της αποθήκης απαλλάσσεται λόγω κατηγορίας Σ1. Η αλλαγή χρήσης νομίζω εξετάζεται ως προς τα κατακόρυφα κινητά φορτία που όμως δεν επιβαρύνουν το κτίριο, οι μικρές παραβάσεις προφανώς δεν χρειάζονται στατικό έλεγχο και η διαμερισμάτωση αν εννοείς διαρρύθμιση δεν επιφέρει επί πλέον σημαντικά φορτία.

Αυτά περίπου θα αναφέρεις στην τ.ε. (και λιγότερα ίσως), αναφερόμενος στις διατάξεις που απαλλάσσουν τις αυθαιρεσίες από ΜΣΕ.

[architect83]

3 λεπτά πριν, tettris said:

Από την περιγραφή σου καταλαβαίνω πως η αυθαιρεσία της αποθήκης απαλλάσσεται λόγω κατηγορίας Σ1. Η αλλαγή χρήσης νομίζω εξετάζεται ως προς τα κατακόρυφα κινητά φορτία που όμως δεν επιβαρύνουν το κτίριο, οι μικρές παραβάσεις προφανώς δεν χρειάζονται στατικό έλεγχο και η διαμερισμάτωση αν εννοείς διαρρύθμιση δεν επιφέρει επί πλέον σημαντικά φορτία.

Αυτά περίπου θα αναφέρεις στην τ.ε. (και λιγότερα ίσως), αναφερόμενος στις διατάξεις που απαλλάσσουν τις αυθαιρεσίες από ΜΣΕ.

Ευχαριστώ πολύ για την άμεση απάντηση. Μπορει  η τεχνική έκθεση να υπογραφεί από αρχιτέκτονα?

[tettris]

Γιατί όχι; Δεν γίνεται στατικός έλεγχος, αλλά "λογικός", σύγκρισης των διατάξεων του νόμου με την υφιστάμενη κατάσταση.

[tettris]

Παρακαλώ όσους συναδέλφους έχουν την υπομονή, παρά το μακροσκελές της ανάρτησης, να διαβάσουν το ακόλουθο κείμενο. Τόσες και τόσες σελίδες νόμων έχουμε διαβάσει εξάλλου...

Ανέτρεξα στις προηγούμενες σελίδες του φόρουμ και θα ήθελα να ανακεφαλαιώσω αυτά που έχουν ειπωθεί, έτσι όπως κατανοώ το θέμα της ΜΣΕ. Αποσκοπώντας φυσικά στα σχόλια των συναδέλφων, γιατί είναι ένα πρόβλημα όχι μόνο τεχνικής φύσης, αλλά και υπευθυνότητας, που μπορεί να μην απασχόλησε πολλούς συναδέλφους, ειδικά τις τελευταίες ημέρες, αλλά που οι περισσότεροι θα βρούμε μπροστά μας, κατα την οριστικοποίηση των δηλώσεων.

Η άποψη που έχει εκφράσει επανηλημμένα ο @Pavlos33 (και ας με διορθώσει όπου λανθάνω) και που συμφωνούν άλλοι συνάδελφοι (τείνω και εγώ) είναι βασικά μία: Η αοριστία του νόμου περί ΜΣΕ δίνει σε εμάς το δικαίωμα της διαστολής των διατάξεων του, ώστε ένα ακίνητο να απαλλαχθεί της ΜΣΕ εκτός αν ξεκάθαρα δεν μπορούν να εφαρμοστούν οι εξαιρέσεις. Παραδείγματα διαστολής των απαλλαγών του νόμου, έστω και αν αντιβαίνουν την απλή λογική, είναι π.χ. τα εξής:

• Ο συνδυασμός απαλλαγής αυθαιρεσιών λόγω κατηγορίας 1,2 ή 3 με ανεξάρτητη εφαρμογή των λοιπών εξαιρέσεων στις αυθαιρεσίες των κατηγοριών 4 ή 5.
• Ο συνδυασμός εξαιρέσεων για ανεξάρτητες αυθαιρεσίες, όπως συνδυασμός απαλλαγής αυθαιρεσίας <25τ.μ. με απαλλαγή άλλης αυθαιρεσίας με τον έλεγχο των κατακόρυφων φορτίων <20%.
• Σύγκριση της επιβάρυνσης φορτίων των αυθαιρεσιών ΟΙ με τα αξονικά φορτία όλου του κτιρίου.
• Αγνόηση (σε κάποιο βαθμό) των τυχόντων διαφοροποιήσεων από τη στατική μελέτη της νόμιμης κατασκευής και έλεγχο μόνο των αυθαίρετων τμημάτων.

Υπάρχει ωστόσο και η άποψη άλλων συναδέλφων οι οποίοι καλούμενοι την κοινή λογική επιφυλάσσονται, κατά περιπτώσεις, για την παραπάνω διασταλτικότητα. Τέτοιες περιπτώσεις π.χ. είναι:

• Η αναφορά στον νόμο, σχετικά με τις απαλλαγές, για το σύνολο των αυθαιρεσιών, ακυρώνει τη δυνατότητα συνδυασμού των κριτηρίων εξαιρέσεων. Έτσι όταν π.χ. επικαλείται το κριτήριο του <25τ.μ. θα πρέπει να αθροιστούν όλες οι επιφάνειες, ακόμα και αυτές που δύνανται να ενταχθούν στις λοιπές εξαιρέσεις. Το ίδιο και για τον έλεγχο των κατακόρυφων φορτίων.
• Στις ΟΙ δεν είναι δυνατόν να συγκριθούν τα αξονικά όλου του κτιρίου με τις αυθαιρεσίες της ΟΙ, αλλά θα πρέπει να γίνει επιμερισμός των φορτίων.
• Η βεβαίωση απαλλαγής από ΜΣΕ σε περίπτωση που δεν έπρεπε να είχε δοθεί (τελικά) σε κάποιο ακίνητο, επιφέρει σοβαρές συνέπειες, επομένως πρέπει να επιλεχθεί η συντηρητική προσέγγιση.

Τα συμπεράσματά μου με αφορμή τις απόψεις και άλλων συναδέλφων που επένδυσαν τον χρόνο τους να αναλύσουν και να σχολιάσουν επί του θέματος:

• Είναι δεδομένο πως η αοριστία του νόμου δεν επιτρέπει τη διεξαγωγή αφαλών συμπερασμάτων για τον τρόπο αντιμετώπισης της απαλλαγής ΜΣΕ. Για όποιον λόγο και αν δημιουργήθηκε η αοριστία, οφείλουμε από σεβασμό στον εαυτό μας σαν μηχανικοί να την χρησιμοποιήσουμε υπέρ μας (ελαφρυντικά ως προς τα κριτήρια απαλλαγής), εφαρμόζωντας κοινές προσεγγίσεις στο θέμα των αυθαιρέτων. Έμμεσα μπορεί να χάνουν δουλειά οι συνάδελφοι των στατικών μελετών, αλλά γενικά δεν πιστεύω ότι είναι από τις βασικές προσδοκίες τους οι μελέτες στατικής επάρκειας υφιστάμενων, μέσω της υπαγωγής αυθαιρέτων.
• Θεωρώ πως χρειάζεται σε κάποιες περιπτώσεις και αν είναι δυνατόν να επιλέγεται η πιο "λογική" εφαρμογή των διατάξεων, π.χ. στις ΟΙ να γίνεται επιμερισμός των φορτίων με τη μέθοδο υπολογισμού των κατακόρυφων πριν και μετά τις αυθαιρεσίες για το τμήμα του κτιρίου που καταλμβάνει η ΟΙ. Μπορεί να εφαρμοστεί αυτή η μέθοδος από τον μηχανικό της υπαγωγής, εφόσον η αποτύπωση του ακινήτου και κατ' επέκταση η στατική μελέτη είναι αρκετά για να πραγματοποιηθεί ο έλεγχος.
• Σε άλλες περιπτώσεις, όπως συνδυασμός κατηγοριών 1,2,3 με λοιπές εξαιρέσεις να είναι δεδομένος ο συνδυασμός με άλλα κριτήρια απαλλαγής για τις κατ. 4 ή 5, αφού έτσι και αλλιώς δεν έχει λογική να απαλλάσσεται κτίριο 1000τ.μ. κατ. 2 και στο ίδιο κτίριο αν υπάρχει μικρή επιβάρυνση κατ. 4 να απαιτείται ΜΣΕ. Θεωρώ πως η φράση "σύνολο των αυθαιρέτων κατασκευών" ουσιαστικά αναφέρεται στη συνολική επιφάνεια ανά ανεξάρτητη -ως προς την κατασκευή- αυθαιρεσία (ΥΔ, στέγαστρο, υπόγειος χώρος, κλπ). Ότι δηλ. συνολική ΥΔ π.χ. 40τ.μ. δεν μπορούμε να τη διασπάσουμε σε 2 τμήματα, που το ένα θα απαλλαχθεί με το κριτήριο <25τ.μ. και το υπόλοιπο με το κριτήριο <20% φορτίων.
• Γενικά τα δεδομένα που οφείλει ο ιδιοκτήτης βάσει νόμου να παράξει στον μηχανικό της υπαγωγής δεν επαρκούν για τη διεξαγωγή ολοκληρωμένου και ουσιαστικού ελέγχου της στατικότητας του κτιρίου, ώστε να προκύπτει ότι ο παραπάνω μηχανικός/διαχειριστής κληρονομεί την ευθύνη της στατικότητάς του. Πώς να ελέγξει δηλ. αν έχει εφαρμοστεί η αρχική μελέτη, εκτός αν ο ιδιοκτήτης όφειλε να του παρέχει πιστοποιημένους ελέγχους δοκιμίων και εφαρμογής του ξυλοτύπου. Ή να μελετήσει την επάρκεια όλου του κτιρίου σε περίπτωση ελέγχου ορισμένης ΟΙ, χωρίς να γνωρίζει τις αυθαιρεσίες των υπόλοιπων ΟΙ. Προκύπτει λοιπόν το έυλογο συμπέρασμα ότι, σε κάθε περίπτωση, η ευθύνη του μηχανικού της δήλωσης θα πρέπει να περιορίζεται στην απλή αντιστοίχιση των αυθαιρεσιών με τις διατάξεις απαλλαγής και, αν αυτό δεν είναι δυνατόν, να περιορίζεται στην ευθύνη ενημέρωσης του ιδιοκτήτη μέσω της τ.ε. και του συμφωνητικού, ότι οφείλει με δική του ευθύνη (του ιδιοκτήτη) να αναθέσει ΜΣΕ στον ίδιο ή άλλο μηχανικό στο μέλλον. Το ίδιο και σε περίπτωση που ο μηχανικός κρίνει πως πρέπει να εκπονηθεί ΜΣΕ παρά τη δυνατότητα απαλλαγής, π.χ. κτίριο κατ. 1 με εμφανή σημάδια κόπωσης.  Ωστόσο θα πρέπει να διεκδικήσουμε ως μηχανικοί, όταν, όπου και αν χρειαστεί την παραπάνω λογική, εφόσον την υιοθετήσουμε.

[loser]

@tettris Θα πάρω θέση σύντομα αλλα έχουμε τρέξιμο  με  τις Ημερομηνίες.