Κατεδαφίσεις εγκαταλελειμμένων κτιρίων - Το κτιριακό απόθεμα της Αθήνας

[Engineer]

Στην κατεδάφιση εννέα εγκαταλελειμμένων κτιρίων, τα οποία έχουν κριθεί ετοιμόρροπα ή επικίνδυνα, προχωρούν άμεσα οι υπηρεσίες του Δήμου Αθηναίων, μετά τα δύο διαδοχικά περιστατικά κατάρρευσης κτιρίων στο κέντρο της πόλης (η φωτογραφία, από τη χθεσινή κατάρρευση κτίσματος στην Πνύκα). Το παρωχημένο, ανεπαρκές και άκαμπτο νομικό πλαίσιο, η αδιαφορία, αλλά και η οικονομική κρίση έχουν αφήσει έρμαιο στη φθορά του χρόνου εκατοντάδες εγκαταλελειμμένα κτίρια – υπολογίζονται σε περίπου 1.800, πολλά διατηρητέα, άλλα όχι, μόνο στην πόλη των Αθηνών.

Μια σύντομη ιστορία: Ο καθηγητής Αρχιτεκτονικής - Πολεοδομίας ΕΜΠ Παναγιώτης Τουρνικιώτης γεννήθηκε και μεγάλωσε δίπλα στην πλατεία Κουμουνδούρου. Οπως λέει ο ίδιος, το σπίτι τους δεν ήταν κάτι τόσο ξεχωριστό, ωστόσο κηρύχθηκε διατηρητέο την εποχή των μαζικών «κηρύξεων» στην Αθήνα. Μια μέρα του ’98, έπειτα από έντονη βροχή, κατέρρευσε η στέγη του. Το κτίριο ήταν ήδη εγκαταλελειμμένο (δεν ανήκε στην οικογένεια του κ. Τουρνικιώτη, που είχαν προ πολλού μετακομίσει σε άλλη περιοχή). Πολύ σύντομα, για λόγους επικινδυνότητας, το κτίριο γκρεμίστηκε. Σήμερα στο οικόπεδο υπάρχουν μόνο δύο ψηλά δέντρα. Ο ιδιοκτήτης δεν κατάφερε ποτέ να ξαναχτίσει, καθώς ακόμη και χωρίς το διατηρητέο κτίσμα το οικόπεδο υπόκειται σε διάφορους περί διατηρητέων περιορισμούς. «Την ίδια στιγμή, το κτίριο βρίσκεται ακόμη στη λίστα των διατηρητέων κτιρίων της Αθήνας που τηρεί το υπουργείο Περιβάλλοντος. Δεν έχει κάνει κανείς τον κόπο να σημειώσει ότι είναι πλέον χώμα», λέει ο κ. Τουρνικιώτης στην «Κ».

Μια μικρή ιστορία, δηλωτική της «ακαμψίας» του θεσμικού πλαισίου που διέπει τα διατηρητέα κτίρια στη χώρα μας και η οποία ευθύνεται για την πολύ οικεία σε οποιονδήποτε περπατά στην Αθήνα εικόνα: όμορφα κτίρια που όμορφα καταρρέουν. Μόλις τα τελευταία λίγα εικοσιτετράωρα δύο κτίρια στην Αθήνα, ένα στο Γκάζι την Κυριακή και ένα στην Πνύκα χθες τα ξημερώματα, κατέρρευσαν, ευτυχώς χωρίς να υπάρξουν θύματα. Από τα περίπου 1.800 εγκαταλελειμμένα κτίρια της πόλης εκτιμάται ότι περίπου τα μισά είναι χαρακτηρισμένα διατηρητέα, όμως στην πράξη είναι έρμαια της φθοράς του χρόνου (ο συνολικός αριθμός των διατηρητέων της Αθήνας είναι πάνω από 1.100, άλλα με το θεσμικό πλαίσιο του ΥΠΠΟ και άλλα, πολύ περισσότερα, με εκείνο του ΥΠΕΝ). «Εμένα να σου πω την αλήθεια δεν μου κάνει εντύπωση που έπεσαν δύο. Απορώ πώς μένουν όρθια άλλα 50», λέει χαρακτηριστικά στην «Κ» ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Ιδιοκτητών Διατηρητέων Κτιρίων και Μνημείων, αρχιτέκτων Νίκος Χαρκιολάκης.

«Σύμφωνα με ό,τι ισχύει σήμερα στην Ελλάδα, τα πάντα γύρω από ένα διατηρητέο κτίριο βαρύνουν τον ιδιοκτήτη. Από τα θέματα επικινδυνότητας μέχρι το γεγονός ότι μπορεί να αποτελεί εστία μόλυνσης. Οταν στο δικό μου διατηρητέο στην Πατησίων έπεσε ένας σοβάς, παρόλο το οικονομικό ζόρι, ξόδεψα 4.000 ευρώ για να φτιάξω την πρόσοψη. Οταν κάποιοι άρχισαν να πετούν τα σκουπίδια τους στην αυλή του, πήγα, καθάρισα και απολύμανα. Τι γίνεται όμως όταν δεν έχεις αυτές τις 4.000 ευρώ; Ο νόμος λέει ότι εάν δεν προχωρήσεις στις απαραίτητες εργασίες, τις αναλαμβάνει ο δήμος και σου καταλογίζει τη δαπάνη. Δηλαδή, τι θα καταλογιστεί στη γιαγιά στην Πλάκα που παίρνει 200 ευρώ σύνταξη; Ειδικά σήμερα, είμαστε σε αδιέξοδο. Ο κόσμος δεν έχει λεφτά, δεν κάνει καν αποδοχή κληρονομιάς. Κανείς δεν θέλει να εμπλακεί σε αυτό το καθεστώς πολυνομίας. Αν στο Μάτι έβγαλαν 45 τις συναρμόδιες υπηρεσίες, στα διατηρητέα είναι 145!».

Χθες το πρωί, στις 10.30, κατέρρευσε κτίριο στην Πνύκα, το οποίο έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο.
Τον ίδιο φόβο, ότι σε λίγα χρόνια θα υπάρξουν πολλές ακόμη καταρρεύσεις κτιρίων, εκφράζει και ο καθηγητής κ. Τουρνικιώτης. «Τις δεκαετίες του ’80 και του ’90 υπήρξε ένα κύμα μαζικών κηρύξεων κτιρίων χωρίς όμως αυτό να είναι καλά τεκμηριωμένο ούτε σε ό,τι αφορά την τεχνική δυνατότητα ούτε την οικονομοτεχνική δυνατότητα.

Το θεσμικό πλαίσιο δεν προσφέρει στους ιδιοκτήτες δυνατότητες και δεν δόθηκαν ποτέ ουσιαστικά κίνητρα». Οι προσπάθειες που έγιναν τα τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο του ρυθμιστικού της Αθήνας κυρίως, για να διαμορφωθεί ένα πιο ευέλικτο θεσμικό πλαίσιο, δεν προχώρησαν. «Πρόσφατα έγινε μια προσπάθεια για τα μεγάλα κτίρια που είναι ιδιοκτησίας του ευρύτερου Δημοσίου. Το πρόβλημα όμως είναι τα μικρά σπιτάκια, πολλά από τα οποία είναι χωρίς στέγες και αδρανούν μέχρι να πέσουν επιθετικά κάποια στιγμή». Οπως λέει ο κ. Τουρνικιώτης, για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, απαιτείται ένα «καλά συγκερασμένο σχέδιο, το οποίο δεν θα είναι απλώς καλών προθέσεων, αλλά θα δίνει διαχειριστικά ή οικονομικά κίνητρα. Ενα θεσμικό πλαίσιο που θα επιτρέπει να ξεπερνάμε προβλήματα όπως είναι η ύπαρξη 18 συνιδιοκτητών ή όταν ένα διατηρητέο ανήκει στη Μεγαλόχαρη ή είναι ιδιοκτησία ιδρύματος».

«Γοητεία της παρακμής»

Το φαινόμενο, πάντως, αντανακλά την κρίση της Αθήνας. «Η οποία δεν σχετίζεται με την οικονομική κρίση, αλλά με την αποχώρηση, τη δεκαετία του ’90, των κατοίκων της για τα προάστια. Το κέντρο άλλαξε ριζικά, με αποτέλεσμα να φτάσουμε σήμερα σε ένα κέντρο με πολλά εγκαταλελειμμένα κτίρια. Να δείτε τι θα γίνει σε λίγα χρόνια, εάν δεν υπάρξει παλινδρόμηση. Προς το παρόν, η παλινδρόμηση είναι τουριστική. Το βλέπουμε στο σινάφι μας. Τη γοητεία που ασκούν σε παιδιά που έρχονται από το εξωτερικό δρόμοι που έχουν στη σειρά δέκα κτίρια που θα καταρρεύσουν τα επόμενα 2-10 χρόνια. Η γοητεία της παρακμής»

View full είδηση

[georgios_m]

Δεν ήταν από ολική κατάρρευση κτιρίου, αλλά χθες είχαμε και θύμα από τα σκουριασμένα φαντάζομαι κάγκελα που υποχώρησαν μόλις η γιαγιά ακούμπησε πάνω τους. Το πρόβλημα δεν περιορίζεται στα παλιά ερείπια αλλά αφορά μεγάλο φάσμα κτιρίων και βλαβών. 

Επ ευκαιρία, υπάρχει για τα κάγκελα των μπαλκονιών κάποια προδιαγραφή ασφαλείας με την οποία θα έπρεπε να συμμορφώνονται, με σχετικούς ελέγχους, πρόστιμα κλπ; Αν όχι, δε θα έπρεπε; 

[Anton_civeng]

Αρχικά ύψος στηθαίου-κουπαστής στο 1μ από το δάπεδο παντού και αντοχή σε πλάγια φόρτιση 50KG/m (για κατοικίες).

Για ειδικού κτιρίου κάγκελα δεν επιτρέπονται οριζόντιες τραβέρσες αλλά μόνο κατακόρυφες ή πλέγμα - πάνελ για την αποφυγή λειτουργίας τους  ως σκαλιά ανόδου και πτώσης στο κενό ......

[Giorgos1987]

Είχαμε και εμείς σοβαρά προβλήματα στο δικό μου σπίτι φέτος από τις βροχές. Προσπαθήσαμε από Νοέμβριο κατόπιν εορτής να κάνουμε κάποιες εργασίες συντήρησης αλλά το κόστος ήταν υπέρογκο, τώρα κοιτάμε από Μάρτη-Απρίλη αν τα βρούμε με κανέναν στην τιμή. Δυστυχώς τα προβλήματα αυτά είναι τεράστια σε σημαντικό ποσοστό κτηρίων και οχι απαραίτητα παλαιών κτιρίων, ο κόσμος δεν έχει φράγκα για συντήρηση των ακινήτων πλέον.

[Guest]

Όλα κατεδάφιση, ποια διατηρητέα… Η πολυνομοθεσία και η αγκύλωση του δημοσίου και εδώ. Έχουμε γεμίσει σαβούρες

[Giorgos1987]

On 21/2/2019 at 11:39 ΠΜ, neo83_gr said:

Όλα κατεδάφιση, ποια διατηρητέα… Η πολυνομοθεσία και η αγκύλωση του δημοσίου και εδώ. Έχουμε γεμίσει σαβούρες

Δεν πρόκειται να αφήσουν να γίνει αυτό το ΥΠΕΚΑ και το ΥΠΠΟ. Χρειάζονται να γίνουν κατεδαφίσεις, θα περιμένουμε πότε θα πέσει κανένα κτίριο και θα χάσουν την ζωή τους περαστικοί και εκεί θα λάβουν περισσότερα μέτρα.

[BAS]

Αρχικά θα πρέπει να δοθούν κίνητρα στην κατοχή των διατηρητέων . Μηδενισμός του ΕΝΦΙΑ , άτοκα δάνεια για συντήρηση και επισκευές με πλήρη φορολογική απαλλαγή για το ποσό που απαιτείται και γενικά κάθε διευκόλυνση ώστε είτε ο ιδιοκτήτης να μπορεί να το διατηρήσει , είτε να μπορεί να πουληθεί σε ΠΟΛΥ ΑΚΡΙΒΗ ΤΙΜΗ , αφού τα διατηρητέα είναι συνήθως σε περιοχές υψηλού ΣΔ και αν μπορούσαν να δοθούν αντιπαροχή , ο ιδιοκτήτης τους θα έπαιρνε πολύ περισσότερα από όσα έχει σήμερα .

Μάλιστα το πρόβλημα είναι έντονο για περιοχές υψηλής αξίας περί την Ακρόπολη , όπου το κράτος βάζει αντικειμενικές της τάξης των 3000+ € το τμ με αποτέλεσμα να έρχεται ΕΝΦΙΑ σε γέροντες που έχουν την ατυχία να έχουν γεννηθεί σε αυτό το σπίτι , της τάξης των 4-5000 € μαζί με τον συμπληρωματικό φόρο .

Δυστυχώς στην Ελλάδα δεν έχουμε πραγματικό συνδικαλισμό , ώστε να τσακίζονται οι πολιτικές πρακτικές που ασκούν διάφοροι ανόητοι με προσβάσεις στα μμε και στην εξουσία , με αποτέλεσμα να εγκαταλείπονται τα κτίρια αυτά , αφού οι ανόητοι βάζουν μόνο δεσμεύσεις και όχι τα δικαιώματα που πρέπει να έχουν οι κάτοχοι τους , σαν φύλακες της πολιτιστικής μας κληρονομιάς .