Ταινιόδρομος Κράκαρη: Θλίψη για ένα από τα τελευταία βιομηχανικά μνημεία του Πειραιά

[Engineer]

Ο χθεσινός σεισμός, μεταξύ άλλων, είχε ως θλιβερή συνέπεια την κατάρρευση μεγάλου τμήματος του Ταινιόδρομου Κράκαρη, μεσοπολεμικής κατασκευής, που αποτελεί - εδώ και περίπου έναν αιώνα- ένα από τα χαρακτηριστικότερα τοπόσημα του λιμανιού του Πειραιά και σημαντικότατο μνημείο βιομηχανικής αρχιτεκτονικής. Κτισμένος στο δυτικό όριο του λιμανιού, σηματοδοτεί την είσοδο σε αυτόν με πλοίο.

Η κατασκευή του λιμενοβραχίονα ήταν ένα από τα πολλά εκσυγχρονιστικά λιμενικά και βιομηχανικά έργα που πραγματοποιήθηκαν από τα τέλη του 19ου αιώνα και μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα.

Όψη εργοστασίου από μώλο Κράκαρη τη δεκαετία του 1930

ΕΜΠ: Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος, 2001, Ανώνυμη Ελληνική Εταιρεία Χημικών Προϊόντων και Λιπασμάτων (1909-1993). Παρελθόν και μέλλον ενός ιστορικού βιομηχανικού συγκροτήματος, ΕΜΠ, Αθήνα, σελ. 48

Συνέβαλαν στο να αποτελέσει ο Πειραιάς το σημαντικότερο λιμάνι της χώρας, με έντονο βιομηχανικό χαρακτήρα, κι ένα από τα μεγαλύτερα και πιο σύγχρονα λιμάνια της Ανατολικής Μεσογείου. Από το 1898 μέχρι το 1907 κατασκευάστηκε μία νηιδόχος (basin), δύο προβλήτες, και είχε πραγματοποιηθεί επιχωμάτωση 17 εκταρίων, η κατασκευή αποβάθρας 4 χιλιομέτρων, μώλοι, ναυπηγείο, προβλήτες και ο σιδηροδρομικός σταθμός. Το 1907 είχαν ολοκληρωθεί κι οι δύο λιμενοβραχίονες, Θεμιστοκλέους (από την πλευρά της Πειραϊκής) και Κράκαρη (από την πλευρά της Δραπετσώνας), στον οποίο κατά τον μεσοπόλεμο τοποθετήθηκε ο Ταινιόδρομος, τμήμα του βιομηχανικού συγκροτήματος των Λιπασμάτων (που λειτούργησε το 1909).

Πρόκειται για κατασκευές που είναι είναι άρρηκτα συνδεμένες με τη βιομηχανική εξέλιξη του τόπου και την γενικότερη συγκρότηση της πόλης του Πειραιά. Ο Πειραιάς, του οποίου ο ρόλος στην διαδικασία εκβιομηχάνισης της Ελλάδας ήταν κομβικός,  ήταν η μεγαλύτερη εργατούπολη της χώρας κατά το Μεσοπόλεμο και υποδέχτηκε τεράστιο αριθμό προσφύγων από τη Μικρά Ασία. Στα κτίρια αυτά αποτυπώνεται ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της βιομηχανικής και κοινωνικής ιστορίας, όχι μονάχα του Πειραιά, αλλά ολόκληρης της χώρας. 

Περίπατος στο μώλο Κράκαρη αρχές του 20ου αιώνα.

Μήλτσος Αντώνης, 2002, Σελίδες Ιστορίας. Στα 50 χρόνια του Δήμο Δραπετσώνας, Αθήνα, Εξωραϊστικός Πολιτιστικός Σύλλογος – Ένωση Δημοτών Δραπετσώνας – Θυμοίτης, Τεύχος 675, σελ. 5

Όπως επισημαίνει ο Αναπληρωτής Καθηγητής της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Ε.Μ.Π. Νίκος Μπελαβίλας, ο Ταινιόδρομος, το Γυαλάδικο του εργοστασίου των Λιπασμάτων, ο Ηλεκτρικός Σταθμός, το Σιλό Σιτηρών αποτελούν λίγα από τα εναπομείναντα βιομηχανικά μνημεία του Πειραιά και μαζί με το Κορώνειο τείχος, την «Παγόδα», τις χτιστές δεξαμενές, αποτελούν σημαντικότατα κομμάτια της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς του Πειραιά. 

Ο Ο.Λ.Π., οφείλει να φροντίσει για την συνολική επισκευή του και την αποκατάσταση του κατεστραμμένου τμήματος. Η ενδεχόμενη μελλοντική κατάρρευσή τους, θα αποτελέσει πολύ σημαντική απώλεια για την αρχιτεκτονική κληρονομιά και για την μνήμη της βιομηχανικής κι εργατικής ιστορίας του τόπου μας.

EUROKINISSI

*Υπ. διδάκτωρ ΕΜΠ - Paris 1 Panthéon - Sorbonne, αρχιτέκτων μηχ. ΕΜΠ, πολεοδόμος ENSAPLV

View full είδηση

[Giorgos1987]

Ποιά επισκευή και αποκατάσταση; Αυτό γκρεμίστηκε σχεδόν όλο και έμεινε ένα τμήμα στην γωνία, το μόνο που μπορεί να γίνει τώρα είναι να βρεθούν ιστορικά τεκμήρια με τα οποία θα μπορέσουν να αποτυπώσουν το παλαιό κτίσμα με όσο μεγαλύτερη προσέγγιση και μετά να το χτίσουν απ' την αρχή (που δεν πρόκειται να γίνει φυσικά).

Όσο για γωνιακό τμήμα που απέμεινε, θα αποτελέσει πλήγμα για την πολιτιστική κληρονομιά αν καταρρεύσει; Εγώ θα έλεγα οτι αν περνάει κόσμος από εκεί πρέπει να κατεδαφιστεί και αυτό που απέμεινε γιατί είναι επικίνδυνο.

[kan62]

Σε κατασκευές του είδους αυτού δεν υφίσταται κάποιο θέμα αυθεντικότητας. Σώζεται μόνο η μορφή.

Ήδη η μορφή είχε αλλοιωθεί από τη βάναυση και φαντάζομαι μη τεκμηριωμένη επέμβαση επισκευής του με χυτούς μανδύες (φαίνονται και στη φωτό). Για την αποτελεσματικότητα της παραπάνω επέμβασης τοποθετήθηκε ήδη ο Εγκέλαδος.

Άρα μιλάμε μόνο για ενδεχόμενη ανακατασκευή του συνόλου προς την αποκατάσταση μόνον της μορφής, με μέσα που θα εξασφαλίσουν στην όλη κατασκευή τη μεγαλύτερη δυνατή-εφικτή διάρκεια.

Ιδού στάδιο δόξης λαμπρόν για τους αρμόδιους να σταθμίσουν το αποτέλεσμα στην ανίσωση των αξιών (που λέει και ο Θ.Τ.) ...

[Directionless]

Τα λέει ωραία στο βιβλιαράκι του, πράγματι. 

[superbara]

Εγώ, χάρηκα που έπεσε η επικίνδυνη κατασκευή. Όταν πέρναγα με τα παιδία για να πάμε στο διπλανό πάρκο, πάντα είχα την απόρία πως αφήνουν μια τέτοια κατασκευή σε αυτήν την κατάσταση με ελεύθερη διέλευση του κόσμου. Από τύχη δεν θρυνήσαμε θύματα.

[Giorgos1987]

Αφήνεται έτσι, όπως έχουν αφεθεί χιλιάδες ετοιμόρροπα διατηρητέα, αρκετά εκ των οποίων πρέπει να κατεδαφιστούν.