Ερνέστο Τσίλερ, ο διακεκριμένος αρχιτέκτονας που άφησε το αποτύπωμά του στην Αθήνα

[Engineer]

Ο γερμανός αρχιτέκτονας Ερνέστος Τσίλερ, που αργότερα απέκτησε την ελληνική υπηκοότητα, άφησε διακριτό το αποτύπωμά του στο οικιστικό περιβάλλον της Ελλάδας, και ιδιαίτερα της Αθήνας.

Δεν είναι τυχαίος ο χαρακτηρισμός της Αθήνας του 19ου αιώνα ως «Αθήνας του Τσίλερ».

Ο Τσίλερ υπήρξε ένας από τους κύριους εκπροσώπους του νεοκλασικισμού στον ελληνικό χώρο, το δε έργο του περιλαμβάνει περί τα 500 κτίρια που σχεδίασε ή κατασκεύασε, από το 1870 έως το 1916.

Ο Έρνστ Μόριτς Τέοντορ Τσίλερ, όπως ήταν το πλήρες ονοματεπώνυμό του, γεννήθηκε στις 22 Ιουνίου 1837 στο Ζέρκοβιτς της Σαξονίας και ήταν το μεγαλύτερο από τα δέκα παιδιά του ονομαστού οικοδόμου της περιοχής Κρίστιαν Τσίλερ.

Σπούδασε στο Πολυτεχνείο της Δρέσδης, όπου διακρίθηκε για τις επιδόσεις του και βραβεύτηκε με αργυρό μετάλλιο (1858).

Είχε την τύχη να προσληφθεί ως σχεδιαστής στο εργαστήριο του διάσημου δανού αρχιτέκτονα Θεόφιλου Χάνσεν στη Βιέννη.

Ο Χάνσεν, έχοντας εκπονήσει την εποχή εκείνη το σχέδιο του μεγάρου της Ακαδημίας Αθηνών, υπέδειξε τον Τσίλερ για να εποπτεύσει την ανέγερσή του.

Έτσι, το 1861 ο νεαρός αρχιτέκτονας ήρθε στην Αθήνα και ανέλαβε την επίβλεψη της ανέγερσης του κτιρίου της Ακαδημίας και εν συνεχεία εκείνου της Εθνικής Βιβλιοθήκης.

Σε ένα ταξίδι του στη Βιέννη, την άνοιξη του 1876, γνώρισε την πιανίστρια Σοφία Δούδου, κόρη του κοζανίτη εμπόρου Κωνσταντίνου Δούδου.

Ο έρωτας φαίνεται ότι ήταν κεραυνοβόλος, και το ζευγάρι ενώθηκε με τα δεσμά του γάμου το Μάιο της ίδιας χρονιάς.

Την ευτυχία τους ήλθε να συμπληρώσει η γέννηση του πρώτου τους παιδιού το 1879.

Το ζευγάρι απέκτησε άλλα τέσσερα παιδιά τα επόμενα χρόνια.

Η ταχύτατη επαγγελματική ανέλιξη του Τσίλερ και ο γάμος του με μια Ελληνίδα ήταν οι αποφασιστικοί παράγοντες που τον ώθησαν να εγκατασταθεί μονίμως στην Ελλάδα και να αποκτήσει την ελληνική υπηκοότητα.

Πολύ παραγωγικός αρχιτέκτονας, ο Τσίλερ σχεδίασε και επέβλεψε την κατασκευή τουλάχιστον 500 σημαντικών δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας (Πάτρα, Πύργο, Θεσσαλονίκη, Τρίπολη, Ερμούπολη κ.α.).

Το 1872 διορίστηκε καθηγητής στο Πολυτεχνείο, ενώ διετέλεσε για λίγο (1884) διευθυντής Δημοσίων Έργων στην κυβέρνηση του Χαριλάου Τρικούπη.

Αξιόλογα έργα του Ερνέστου Τσίλερ στην Αθήνα είναι: το Μέγαρο Σλίμαν («Ιλίου Μέλαθρον», 1878-1880), το Δημοτικό Θέατρο Αθηνών (1873-1888, κατεδαφίστηκε το 1939), το Μέγαρο Μελά (1874-1884, το μετέπειτα Κεντρικό Ταχυδρομείο Αθηνών στην πλατεία Κοτζιά), πολλές αστικές κατοικίες στην Αθήνα (Γουδή, Καλλιγά, Συγγρού, Δεληγιώργη, Σταθάτου κ.ά.) και τον Πειραιά (Ζέα), επαύλεις (Θων στους Αμπελοκήπους, Πεσμαζόγλου στην Κηφισιά) και εξοχικά σπίτια στο Μοσχάτο, τα κτίρια του Γερμανικού και του Αυστριακού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου (1887 και 1905 αντίστοιχα), το Εθνικό Θέατρο της οδού Αγίου Κωνσταντίνου (1895), το Ορφανοτροφείο Χατζηκώνστα (1897, κατεδαφίστηκε το 1963), η πρώην Σχολή Ευελπίδων (1894, νυν Πρωτοδικείο Αθηνών), τα Ανάκτορα της οδού Ηρώδου του Αττικού (1890, νυν Προεδρικό Μέγαρο), το Εθνικό Χημείο (1885-1900), το κινηματοθέατρο «Αττικόν» (1870-1881) κ.ά.

Στα εκτός Αθηνών σημαντικά έργα του συγκαταλέγονται: το θέατρο τής Ζακύνθου (1871, καταστράφηκε στο σεισμό του 1953 και ανακατασκευάστηκε), το θέατρο της Πάτρας (1872), το Δημαρχείο της Ερμούπολης (1874- 1884), οι αγορές του Αιγίου και του Πύργου, το Δικαστικό Μέγαρο Τρίπολης, το Ελληνικό Προξενείο Θεσσαλονίκης (νυν Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα) κ.ά.

Σημαντική υπήρξε η συμβολή του Τσίλερ και στην εκκλησιαστική αρχιτεκτονική, με σχεδιασμό ναών όπως η Φανερωμένη στο Αίγιο (1890-1893), ο Άγιος Αθανάσιος Πύργου (1911), η Αγία Τριάδα Πειραιώς (1915- 1916) και ο Άγιος Λουκάς Πατησίων.

Τα περισσότερα σχέδιά του φυλάσσονται στην Εθνική Πινακοθήκη, ενώ ορισμένες μελέτες του βρίσκονται στο Μουσείο Μπενάκη, στο Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο και σε ιδιωτικές συλλογές.

Ο Ερνέστος Τσίλερ πέθανε στην Αθήνα στις 12 Νοεμβρίου 1923, σε ηλικία 86 ετών.

https://el.wikipedia.org/wiki/Ερνέστος_Τσίλλερ

View full είδηση

Edited Ιούνιος 27 , 2020 by Pavlos33

[curzondax]

Ο οποίος συνυπέγραφε τα Διπλώματα Αρχιτεκτονικής, στην Αθήνα. Αναρωτιέμαι αν έπαιξε ρόλο στο ότι η Ελλάδα φαίνεται να είχε ως μοντέλο τη Γερμανία στις τεχνικές σχολές αρχικά.

[kan62]

32 λεπτά πριν, curzondax said:

Ο οποίος συνυπέγραφε τα Διπλώματα Αρχιτεκτονικής, στην Αθήνα. Αναρωτιέμαι αν έπαιξε ρόλο στο ότι η Ελλάδα φαίνεται να είχε ως μοντέλο τη Γερμανία στις τεχνικές σχολές αρχικά.

Ο Τσίλλερ έπαιξε ρόλο για να επικρατήσει το γερμανικό μοντέλο ή το γερμανικό μοντέλο για να υπογράφει τα διπλώματα αρχιτεκτονικής ;

 

[Konstantinos IB]

On 26/6/2020 at 8:59 ΜΜ, Engineer said:

Σπούδασε στο Πολυτεχνείο της Δρέσδης, όπου διακρίθηκε για τις επιδόσεις του και βραβεύτηκε με αργυρό μετάλλιο (1858).

Είχε την τύχη να προσληφθεί ως σχεδιαστής στο εργαστήριο του διάσημου δανού αρχιτέκτονα Θεόφιλου Χάνσεν στη Βιέννη.

Ο Χάνσεν, έχοντας εκπονήσει την εποχή εκείνη το σχέδιο του μεγάρου της Ακαδημίας Αθηνών, υπέδειξε τον Τσίλερ για να εποπτεύσει την ανέγερσή του.

Έτσι, το 1861 ο νεαρός αρχιτέκτονας ήρθε στην Αθήνα και ανέλαβε την επίβλεψη της ανέγερσης του κτιρίου της Ακαδημίας και εν συνεχεία εκείνου της Εθνικής Βιβλιοθήκης.

Να μην ξεχνούμε από που ξεκίνησε και που πάτησε.

[curzondax]

Δανία > Γερμανία λοιπόν;

[georgios_m]

Δε νομίζω πως έπαιξε ρόλο προσωπικά στην προώθηση γερμανικών κανονισμών, αλλά ότι μάλλον ήρθε στο ίδιο πακέτο με το μοντέλο!

Εκείνη την εποχή η Ελλάδα ούτως ή άλλως είχε Γερμανό βασιλιά, πράγμα που εξηγεί αμφότερες τις επιλογές.

Το θεωρείτε πρόβλημα το ότι υιοθετήσαμε γερμανικό μοντέλο;

Για κάποιους βέβαια μπορεί να είναι πρόβλημα και η ίδια η συγκεκριμένη αρχιτεκτονική, ως "γερμανική" αντίληψη περί ελληνισμού.

Edited Ιούνιος 28 , 2020 by georgios_m

[Konstantinos IB]

Ο Νεοκλασικισμός είναι ένα ευρωπαϊκό καλλιτεχνικό ρεύμα το οποίο επηρέασε και την αρχιτεκτονική. Είναι μια πανευρωπαϊκή εξέλιξη και δεν ανήκει σε κάποιους. Απλώς ο κάθε αρχιτέκτονας ανάλογα με τις εθνικές καταβολές του και τις σπουδές του, διαμόρφωνε το δικό του στυλ.

Η άποψη της επίδρασης του "γερμανικού μοντέλου" αρχιτεκτονικής στη μετεπαναστατική Ελλάδα, ανήκει σε μια μικρή μερίδα νεώτερων Ελλήνων ιστορικών, η οποία όμως δεν βρήκε άλλη ανταπόκριση.

3 ώρες πριν, curzondax said:

Δανία > Γερμανία λοιπόν;

Δεν καταλαβαίνω την ανίσωση, απλώς θέλω να σου πω ότι ο αγαπητός Έρνστ (και όχι Ερνέστος που λέει ο αρθρογράφος), αν παρέμενε στην Ευρώπη, θα ήταν στην καλύτερη περίπτωση και μετά από χρόνια, ένας καλός βοηθός του Χάνσεν, ή κάποιου άλλου μεγάλου αρχιτέκτονα της εποχής. Στο τέλος της ζωής του ίσως αναλάμβανε μόνος του τον σχεδιασμό ενός δημοσίου κτιρίου, ή κάποιας ιδιωτικής έπαυλης. Γι αυτόν, η Ελλάδα ήταν ο τόπος στον οποίον διακρίθηκε, διότι ούτε υπήρχε, ούτε θα ερχόταν άλλος μεγαλύτερος από αυτόν να δουλέψει εδώ. 

Η τότε Ελλάδα ήταν ένα κρατίδιο, χωρίς δεύτερο βρακί στον πισινό του, που το δάνειζαν κάποιοι τραπεζικοί οίκοι της Ευρώπης, ανάλογα με το ποιος το κυβερνούσε. Και φυσικά δεν είχε διατηρήσει μετά από 450 χρόνια ανατολίτικης ισοπέδωσης, καμία αρχιτεκτονική παράδοση, εκτός από την κατασκευή σπιτιών, μικρών γεφυρών και Ναών. Δημόσια κτίρια, ρυμοτομικά συστήματα, ανώτατες σχολές, βιβλιοθήκες κλπ μας ήταν παντελώς άγνωστα. 

Edited Ιούνιος 28 , 2020 by Konstantinos IB

[curzondax]

Αυτά εννοούνται, αλλά είναι άλλες εποχές. Και ο Έλληνας που έβγαζε ΑΕΙ μέχρι τη δεκαετία του 1960 ήταν σα να έχει σήμερα 3 διδακτορικά.

Edited Ιούνιος 29 , 2020 by curzondax

[Didonis]

2 λεπτά πριν, curzondax said:

..... Και ο Έλληνας που έβγαζε ΑΕΙ μέχρι τη δεκαετία του 1960 ήταν σα να έχεις σήμερα 3 διδακτορικά.

Δεν θα το έλεγα έτσι απλά αυτό....

Ξέρουμε αρκετούς Αρχιτέκτονες και Πολιτικούς Μηχανικούς (πχ. Κωνσταντινίδης, Τάσιος) που και με 3 σημερινά διδακτορικά δύσκολα τους φτάνεις ......

 

[AlexisPap]

19 ώρες πριν, Konstantinos IB said:

...δεν είχε διατηρήσει μετά από 450 χρόνια ανατολίτικης ισοπέδωσης, καμία αρχιτεκτονική παράδοση, εκτός από την κατασκευή σπιτιών, μικρών γεφυρών και Ναών... 

Ασφαλώς και δεν ισχύουν τα παραπάνω. Ούτε στο ελάχιστο.