Η διαχείριση του ξύλου στις καμένες δασικές εκτάσεις

[Engineer]

Οι μεγάλες επικόρυφες πυρκαγιές προκαλούν πλήρη νέκρωση μεγάλου αριθμού δέντρων και η διαχείριση του ξύλου τους αποτελεί κρίσιμη παράμετρο στον σχεδιασμό της αποκατάστασής τους. Το ξύλο των καμένων δέντρων έχει συχνά μεγάλη οικονομική αξία, αλλά ταυτόχρονα, ως υλικό είναι κρίσιμο για την άμεση προστασία του εδάφους.

Σπύρος Κατσίποδας/Δασαρχείο Καλαμάτας

Είναι επίσης απαραίτητο για την επανεγκατάσταση ειδών που θα συμβάλλουν αρχικά στην αποκατάσταση και στη συνέχεια στην αύξηση και ανάπτυξη του δάσους. Η διευθέτηση αυτών των από πρώτης άποψης ανταγωνιστικών μεταξύ τους χρήσεων είναι συχνά δυσχερής, αλλά απολύτως απαραίτητη. Σε αυτή την κατεύθυνση και με αφορμή τις μεγάλες δασικές πυρκαγιές του καλοκαιριού του 2021, η Δασική Υπηρεσία και ο αρμόδιος υφυπουργός κ. Αμυράς εξέδωσαν την εγκύκλιο ΥΠΕΝ/ΔΔΔ/117627/3873 «Γενικές Οδηγίες – Κατευθύνσεις για τη διαχείριση και αξιοποίηση της ξυλείας των καμένων δασών».

Η εγκύκλιος, εκτός από τα θέματα αξιοποίησης του ξύλου ως υλικού και τις οδηγίες για την αποκατάσταση του δάσους, θέτει και μία σειρά ειδικών όρων και περιορισμών για την προστασία του εδάφους, των υδατικών πόρων και της βιοποικιλότητας. Λαμβάνοντας υπόψη τις γνώσεις και την εμπειρία του προσωπικού της Δασικής Υπηρεσίας, παρέχει ειδικότερες κατευθύνσεις για τις θέσεις από όπου μπορεί να εξαχθεί ξυλεία, τις μεθόδους απόληψης, τη διαχείριση των υπολειμμάτων των υλοτομιών κ.ά. Σημαντικές είναι και οι προβλέψεις για τη μη διάνοιξη νέων οδών ή τρακτερόδρομων για την απόληψη του ξύλου και για την απόλυτη προτεραιότητα της προστασίας του εδάφους και της φυσικής αναγέννησης.

Σε ό,τι αφορά τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, η εγκύκλιος περιλαμβάνει δύο πολύ συγκεκριμένες οδηγίες. Η πρώτη αφορά τα τμήματα της καμένης περιοχής που βρίσκονται εντός περιοχής Natura 2000, για τα οποία επισημαίνεται η υποχρέωση συνεκτίμησης, στη λήψη των όποιων αποφάσεων, των αναγκών διατήρησης και αποκατάστασης των τύπων οικοτόπων και των ειδών ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος. Η δεύτερη οδηγία αφορά στην υποχρέωση διατήρησης τουλάχιστον 15 ιστάμενων καμένων δέντρων ανά εκτάριο, μέτρο ιδιαίτερα σημαντικό για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, ενώ γίνεται και υπενθύμιση της σχετικής με το θέμα ΚΥΑ Η.Π. 8353/276/Ε103/12 που αφορά ειδικότερα μέτρα για τη διατήρηση της άγριας ορνιθοπανίδας στις περιοχές Natura 2000  που είναι Ζώνες Ειδικής Προστασίας.

Το θέμα της διαχείρισης του ξύλου σε καμένες δασικές εκτάσεις είναι μεγάλο και πολλά ερωτήματα δεν έχουν απαντηθεί, ακόμη και σε διεθνές επίπεδο, παρότι σημειώνεται σημαντική πρόοδος. Ενδεικτικές είναι οι ακόλουθες δημοσιεύσεις που περιλαμβάνουν ευρεία ανασκόπηση του θέματος, διατυπώνουν προτάσεις και παρουσιάζουν καλές πρακτικές.

Mauri E & Pons P (2019) Handbook of good practices in post-wildfire management. 2nd edition. Anifog Project, CGL2014-54094-R, Universitat de Girona. 169 pp. ISBN 978-84-8458-564-0. https://anifog.wixsite.com/anifog/blank

Nemens, Deborah G.; Varner, J. Morgan; Johnson, Morris C. 2019. Environmental effects of postfire logging: an updated literature review and annotated bibliography. Gen. Tech. Rep. PNW-GTR-975. Portland, OR: U.S. Department of Agriculture, Forest Service, Pacific Northwest Research Station. 35 p. https://doi.org/10.2737/PNW-GTR-975

Moreira, F., M. Arianoutsou, P. Corona  and J. de Las Heras (eds) 2012. Post-Fire Management and Restoration of Southern European Forests. Springer, Dordrecht

Φυσική αναγέννηση μαύρης πεύκης δίπλα σε πεσμένο καμένο κορμό στον Πάρνωνα.

Φυσική και τεχνητή αναγέννηση μαύρης πεύκης μετά την απομάκρυνση των δέντρων στον Ταΰγετο.

Προστασία εδάφους σε πλαγιά από καμένους και πεσμένους κορμούς στον Πάρνωνα.

View full είδηση