Το νέο εθνικό μητρώο ως ευκαιρία αναβάθμισης των εργοληπτικών επιχειρήσεων

[Engineer]

Το μόνο σίγουρο  είναι ότι η δημιουργία ενός συνολικού θεσμικού πλαισίου που θα προωθεί ένα νέο αναπτυξιακό πρότυπο για την υλοποίηση των δημοσίων συμβάσεων αποτελεί αναγκαία συνθήκη για την ποιοτική αναβάθμιση τόσο των εργοληπτικών επιχειρήσεων όσο και του τελικού παραγόμενου έργου. Το θέμα της ρύθμισης του Π.Δ.71/2019 είναι  απολύτως επίκαιρο και πρέπει άμεσα να αντιμετωπιστεί ενόψει του μεγάλου όγκου και προϋπολογισμού των έργων που δημοπρατούνται στις μέρες μας, προκειμένου να επέλθει ισορροπία στην αγορά και να εκτελεστούν έγκαιρα και έντεχνα τα έργα στη Χώρα μας, από περισσότερες υγιείς και ικανές Εργοληπτικές Επιχειρήσεις.

Το Π.Δ.71/2019 τέθηκε σε εφαρμογή στις 3 Μαΐου 2024, μετά την πενταετή αναστολή του, με την ταυτόχρονη λειτουργία της ειδικής διαδικτυακής πλατφόρμας. Θεωρούμε διαδικασία εκσυγχρονισμού την λειτουργία του νέου ηλεκτρονικού Μητρώου αλλά είμαστε επιφυλακτικοί ως προς τον χρόνο που έχει ορισθεί για την πλήρη εφαρμογή του και την επανάκριση όλων των εργοληπτικών επιχειρήσεων. Θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο να ορισθεί μεταβατική περίοδος, κατά την οποία θα είναι σε ισχύ όλες οι διατάξεις του ν3669/2008, ώστε να μην σταματήσει η διενέργεια των διαγωνιστικών διαδικασιών.

Προκειμένου να βελτιστοποιήσουμε τους όρους συμμετοχής των ελληνικών εργοληπτικών επιχειρήσεων όλων των κατηγοριών και τάξεων  στην υλοποίηση των δημοσίων συμβάσεων και να εξασφαλίσουμε ένα υγιές επιχειρηματικό περιβάλλον χωρίς όρους αθέμιτου ανταγωνισμού, είναι απαραίτητες οι ακόλουθες ρυθμίσεις που αφορούν το ΜΗΕΕΔΕ :

Αύξηση των ορίων των τάξεων  των εργοληπτικών επιχειρήσεων

Όπως είναι σε όλους μας γνωστό, τα οικονομικά όρια των τάξεων δεν έχουν επικαιροποιηθεί εδώ και πολλά χρόνια. Εν τω μεταξύ, οι ανάγκες, ο σχεδιασμός, το είδος και το μέγεθος των προϋπολογισμών  των δημοσίων συμβάσεων για έργα έχει αλλάξει δραστικά. Παρατηρείται η αύξηση της ανάγκης υλοποίησης δημοσίων έργων διαφορετικής φύσεως και υψηλότερων προϋπολογισμών. Επίσης, παρατηρείται η προτίμηση των Κυρίων των Έργων για μεγάλους προϋπολογισμούς οι οποίοι πολλές φορές καταχρηστικά και στα όρια της νομιμότητας επιλέγουν να συνενώνουν συμβάσεις και συνακόλουθα να αυξάνουν τους προϋπολογισμούς των δημοπρατούμενων έργων. Ο διπλασιασμός των οικονομικών ορίων των τάξεων, και ιδιαίτερα των χαμηλότερων, θα δώσει τη δυνατότητα της αύξησης της συμμετοχής του αριθμού των εργοληπτικών επιχειρήσεων και θα αναιρέσει ένα σημαντικό φραγμό εισόδου νέων επιχειρήσεων σε μεγαλύτερες τάξεις του Μητρώου.      

Επανάκριση εργοληπτικών επιχειρήσεων

Με την ισχύ του ΠΔ71/2019 εισάγεται η επανάκριση της τεχνικής εμπειρίας των εργοληπτικών επιχειρήσεων 1ης και 2η τάξης για όλες τις κατηγορίες έργων. Αυτό όμως δημιουργεί σύγκρουση μεταξύ των δύο μητρώων, ΜΕΚ και ΜΗΕΔΕ. Ουσιαστικά η κρίση μίας εργοληπτικής επιχείρησης στο ΜΗΕΔΕ μπορεί να ακυρώσει την κρίση του στο ΜΕΚ. Δηλαδή, ενώ το ΜΕΚ δίνει σε έναν εργολήπτη εμπειρία Δ΄ τάξης μπορεί στην κρίση του στο ΜΗΕΔΕ ουσιαστικά να την χάσει στην πενταετία. Προτείνουμε η επανάκριση της τεχνικής εμπειρίας να αφορά τις επιχειρήσεις 3ης τάξης και άνω, όπως ισχύει εξάλλου σήμερα.

Ενίσχυση του θεσμού της ΥΠΕΡΓΟΛΑΒΙΑΣ

Ένας πολύ μεγάλος αριθμός υπεργολαβικών συμβάσεων (άνω του 90%) στον τομέα των δημοσίων έργων είναι απλές εργολαβικές συμβάσεις μη ΄΄εγκεκριμένες΄΄ και, όπως είναι γνωστό, τμήμα ή τμήματα όλων των έργων εκτελούνται υπεργολαβικώς. Εν τούτοις οι εργοληπτικές επιχειρήσεις, που είναι εγγεγραμμένες στο ΜΗΕΕΠ ή θέλουν να εγγραφούν στο ΜΗΕΕΠ και εκτελούν δημόσια έργα υπεργολαβικώς, δεν μπορούν να αξιοποιήσουν την αποδεδειγμένη τεχνική τους εμπειρία εκ των υπεργολαβιών. Σύμφωνα με την διάταξη οι εργοληπτικές επιχειρήσεις στερούνται του δικαιώματος επίκλησης της εμπειρίας αυτής στο ΜΗΕΕΠ. Το ζήτημα αφορά χιλιάδες μικρομεσαίες εργοληπτικές επιχειρήσεις που ασχολούνται με την εκτέλεση δημοσίων έργων υπεργολαβικώς. Η διάκριση αυτή, σε επίσημη και απλή υπεργολαβία, αποτελεί ένα τέχνασμα, που ουσιαστικά δίνει τον πρώτο λόγο για την αναγνώριση της τεχνικής εμπειρίας στους Αναδόχους των Έργων και όχι στις Αναθέτουσες Αρχές. Αποτελεί, εδώ και χρόνια ένα θεσμοθετημένο ανάχωμα και εμπόδιο στην εξέλιξη των μικρών και μεσαίων εργοληπτικών επιχειρήσεων. Θεωρούμε ότι η επέκταση της χρήσης της «Αναγνωρισμένης Υπεργολαβίας» θα έχει ευεργετικές επιπτώσεις στην διάχυση εμπειρίας και απασχόλησης, από τις μεγαλύτερες προς τις μικρότερες εργοληπτικές επιχειρήσεις και κατ’ επέκταση στο Μητρώο. 

Προκειμένου να λυθεί δια παντός το πρόβλημα, που προκύπτει με την τεχνική εμπειρία των υπεργολαβιών, προτείνουμε η εμπειρία αυτή να καταγράφεται τόσο στον Ανάδοχο όσο και στον Υπεργολάβο. Στην περίπτωση αυτή, ο Υπεργολάβος θα ελέγχεται από της Αναθέτουσες Αρχές σύμφωνα με της διαδικασίες που προβλέπονται στο θεσμικό πλαίσιο. Αυτό προϋποθέτει νομοθετική ρύθμιση για τροποποίηση του αντίστοιχου άρθρου του Ν4412/2016.     

Για να μπορούμε να μιλάμε για κανονικότητα και ανάπτυξη του εργοληπτικού κόσμου πρέπει να βελτιωθούν και να υλοποιηθούν εντέλει οι θεσμικές μεταρρυθμίσεις.  Δημιουργώντας συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού και υιοθετώντας, πραγματικά και όχι στα λόγια, τις γενικές αρχές των δημοσίων συμβάσεων και των ευρωπαϊκών οδηγιών   μπορεί να επιτευχθεί στην ουσία του ο εκσυγχρονισμός του κλάδου χωρίς να επιβαρύνονται τα δημοσιονομικά του Κράτους.

Μαρία Τσιομπάνου
Πρόεδρος της ΠΕΣΕΔΕ

View full είδηση