Οι αρμοδιότητες φορέων σε έργα και μέτρα πρόληψης για την αποτροπή πλημμυρικών φαινομένων

[Engineer]

Την υπ΄αρίθμ. Α5519/22-11-2024 Εγκύκλιο εξέδωσε το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας με θέμα: Αρμοδιότητες φορέων σε έργα και μέτρα πρόληψης για την αποτροπή πλημμυρικών φαινομένων – Προπαρασκευαστικές δράσεις Δήμων και Περιφερειών.

Με δεδομένη την εμφάνιση πλημμυρικών φαινόμενων στη χώρα μας με καταστροφικές συνέπειες, προκύπτει η ανάγκη τόσο για τη δρομολόγηση έργων και εργασιών αντιπλημμυρικής προστασίας με στόχο την αποτροπή εμφάνισής τους και τη μείωση των επιπτώσεών τους, όσο και της λήψης μέτρων πολιτικής προστασίας για την εξασφάλιση της ετοιμότητας για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και την άμεση διαχείριση των συνεπειών τους. Στην κατηγορία των έργων και εργασιών αντιπλημμυρικής προστασίας εντάσσονται κυρίως:

• η μελέτη, ο προγραμματισμός και η κατασκευή νέων αντιπλημμυρικών και προστατευτικών έργων που αποβλέπουν στην περαιτέρω μείωση εμφάνισης πλημμυρικών φαινομένων,

• η μελέτη, ο προγραμματισμός και η κατασκευή έργων αντιμετώπισης διάβρωσης των εδαφών, ιδίως σε δασικές εκτάσεις που η φυσική τους βλάστηση πρόσφατα έχει καταστραφεί από πυρκαγιές (έργα ορεινής υδρονομίας, αναβαθμοί συγκράτησης φερτών υλών, κορμοφράγματα, κλπ.),

• η εκτέλεση πάσης φύσεως εργασιών άρσης προσχώσεων, καθαρισμού κοίτης υδατορεμάτων από φερτά υλικά ή άλλα εμπόδια που δυσκολεύουν την ελεύθερη απορροή των υδάτων από τη φυσική κοίτη του υδατορέματος, εφόσον συντρέχουν λόγοι,

• ο έλεγχος λειτουργίας και, εφόσον συντρέχουν λόγοι, εργασίες συντήρησης των υφισταμένων έργων αντιπλημμυρικής προστασίας για τη διασφάλιση της απρόσκοπτης λειτουργίας τους,

• ο έλεγχος λειτουργίας και, εφόσον συντρέχουν λόγοι, εργασίες συντήρησης εγγειοβελτιωτικών έργων και εγκαταστάσεων για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου πρόκλησης ζημιών από πλεονάζοντα αρδευτικά και πλημμυρικά ύδατα,

• ο έλεγχος λειτουργίας και εφόσον συντρέχουν λόγοι εργασίες συντήρησης του δικτύου απαγωγής ομβρίων υδάτων των οδών από τους φορείς που είναι υπεύθυνοι συντήρησης και λειτουργίας του οδικού δικτύου.

 

1. Στόχοι και Πλαίσιο της Εγκυκλίου
   Η εγκύκλιος ορίζει τους βασικούς στόχους για την πρόληψη των πλημμυρών:
   • Ενίσχυση της θωράκισης από πλημμυρικά φαινόμενα μέσα από ολοκληρωμένα αντιπλημμυρικά έργα.
   • Βελτίωση του συντονισμού μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων.
   • Διασφάλιση της διαφάνειας και της σαφήνειας στις αρμοδιότητες Δήμων, Περιφερειών, Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και άλλων οργανισμών.
   • Ενεργοποίηση του συνόλου των τοπικών μηχανισμών για την προετοιμασία και αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών.
   Οι κατευθύνσεις της εγκυκλίου βασίζονται στο ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, όπως ορίζεται στον Ν.4662/2020 για την πολιτική προστασία και τις αρμοδιότητες σε θέματα αντιπλημμυρικής προστασίας.
2. Αρμοδιότητες και Ρόλοι των Δήμων και Περιφερειών
   Οι Δήμοι και οι Περιφέρειες αναλαμβάνουν βασικές ευθύνες, με την εγκύκλιο να εξειδικεύει το πεδίο αρμοδιοτήτων τους:
   Αρμοδιότητες Δήμων
   • Καθαρισμός Υδατορεμάτων: Οι Δήμοι έχουν την ευθύνη για την απομάκρυνση φερτών υλικών και απορριμμάτων από υδατορέματα που βρίσκονται εντός των διοικητικών ορίων τους. Σκοπός είναι η αποκατάσταση της φυσικής ροής του νερού και η αποφυγή τοπικών πλημμυρικών φαινομένων.
   • Συντήρηση Υποδομών: Υπεύθυνοι για τη συντήρηση αποστραγγιστικών δικτύων, οδικών αγωγών και άλλων έργων, ώστε να διασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία τους.
   • Τοπική Διαχείριση Κρίσεων: Οργάνωση Τοπικών Επιχειρησιακών Συντονιστικών Οργάνων Πολιτικής Προστασίας (ΤΕΣΟΠΠ) για την έγκαιρη αντίδραση σε επικείμενους κινδύνους.
   Αρμοδιότητες Περιφερειών
   • Διευθέτηση Υδατορεμάτων: Οι Περιφέρειες αναλαμβάνουν πιο εκτεταμένες παρεμβάσεις, όπως η διευθέτηση χειμάρρων, η κατασκευή φραγμάτων και άλλων έργων αντιπλημμυρικής προστασίας.
   • Στρατηγικός Σχεδιασμός: Συμβολή στην κατάρτιση περιφερειακών σχεδίων πρόληψης και διαχείρισης κινδύνων, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής.
   Συνεργασία με Αποκεντρωμένες Διοικήσεις
   Οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, σε συνεργασία με τις δασικές υπηρεσίες, έχουν καθοριστικό ρόλο στον καθορισμό και την παρακολούθηση έργων που αφορούν δασικές εκτάσεις και προστατευόμενες περιοχές.
3. Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας
   Η εγκύκλιος υπογραμμίζει την ανάγκη αξιοποίησης των Σχεδίων Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας (ΣΔΚΠ), που περιλαμβάνουν:
   • Χάρτες Επικινδυνότητας: Καθορίζουν περιοχές υψηλού κινδύνου και προτεραιότητες για παρεμβάσεις.
   • Οδηγίες Προστασίας: Συγκεκριμένες ενέργειες για την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων από πλημμύρες.
   • Διαχείριση Κρίσεων: Σχέδια δράσης για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών, όπως εκκενώσεις περιοχών ή αποκατάσταση ζημιών.
4. Προληπτικά Μέτρα και Ενίσχυση Ετοιμότητας
   Η πρόληψη αποτελεί κεντρικό πυλώνα της αντιπλημμυρικής προστασίας. Οι Δήμοι και οι Περιφέρειες καλούνται να λάβουν τα εξής μέτρα:
   • Καθαρισμός Ρεμάτων και Δικτύων: Συστηματικός καθαρισμός πριν την έναρξη της περιόδου έντονων βροχοπτώσεων.
   • Διοργάνωση Ασκήσεων Ετοιμότητας: Τα Τοπικά Συντονιστικά Όργανα καλούνται να προγραμματίσουν τακτικές ασκήσεις για τη βελτίωση της ανταπόκρισης σε περιπτώσεις πλημμυρών.
   • Ενημέρωση Πολιτών: Οι τοπικές αρχές πρέπει να ενημερώνουν τους πολίτες για τους κινδύνους και τα μέτρα αυτοπροστασίας μέσω εκστρατειών ευαισθητοποίησης.
5. Διαχείριση Κατάστασης Έκτακτης Ανάγκης
   Σε περίπτωση πλημμύρας, η εγκύκλιος καθορίζει διαδικασίες για την κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης:
   • Συντονισμός Φορέων: Άμεση κινητοποίηση όλων των εμπλεκόμενων αρχών, συμπεριλαμβανομένων πυροσβεστικών και διασωστικών δυνάμεων.
   • Αποκατάσταση Ζημιών: Προτεραιότητα στην αποκατάσταση βασικών υποδομών, όπως οδικά δίκτυα και δίκτυα ύδρευσης.
   • Καταγραφή Επιπτώσεων: Οι τοπικές αρχές πρέπει να καταγράφουν τις ζημιές για τη διεκδίκηση αποζημιώσεων και τη βελτίωση του σχεδιασμού.
6. Προκλήσεις και Προοπτικές
   Η εφαρμογή των οδηγιών της εγκυκλίου συνοδεύεται από σημαντικές προκλήσεις:
   • Έλλειψη Πόρων: Πολλοί Δήμοι αντιμετωπίζουν περιορισμούς σε ανθρώπινο δυναμικό και χρηματοδότηση, γεγονός που δυσχεραίνει την αποτελεσματική πρόληψη.
   • Γραφειοκρατία: Η διαδικασία έγκρισης και υλοποίησης έργων συχνά καθυστερεί λόγω γραφειοκρατικών εμποδίων.
   • Κλιματική Αλλαγή: Οι αυξανόμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής απαιτούν αναθεώρηση και ενίσχυση των υπαρχόντων σχεδίων.
   Παρά τις δυσκολίες, η εγκύκλιος Α5519 αποτελεί ένα βήμα προς τη δημιουργία ενός πιο οργανωμένου και αποτελεσματικού πλαισίου διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας.

Συμπέρασμα
Η εγκύκλιος Α5519 παρέχει σαφείς κατευθύνσεις για την πρόληψη και διαχείριση πλημμυρών, θέτοντας τις βάσεις για τον καλύτερο συντονισμό και την αποτελεσματική δράση. Οι Δήμοι και οι Περιφέρειες, σε συνεργασία με τους άλλους φορείς, καλούνται να αναλάβουν πρωτοβουλίες που θα θωρακίσουν τις τοπικές κοινότητες από τις καταστροφικές συνέπειες των πλημμυρών.

Δείτε αναλυτικά την υπ΄αρίθμ. Α5519/22-11-2024 Εγκύκλιο του Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας με θέμα: Αρμοδιότητες φορέων σε έργα και μέτρα πρόληψης για την αποτροπή πλημμυρικών φαινομένων – Προπαρασκευαστικές δράσεις Δήμων και Περιφερειών:

https://civilprotection.gov.gr/sites/default/files/2024-11/ΑΠ Α5519 Αρμοδιότητες φορεών σε έργα και δράσεις πρόληψης πλημμυρών 2024 6ΚΙΝ46ΝΠΙΘ-Υ90.pdf

View full είδηση