Οι φοίνικες πεθαίνουν!

[Speez]

Αγαπητοί συνάδελφοι, το παρών θέμα, αν και δεν είναι καθαρά τεχνικό αφορά όλους εμάς που ασχολούμαστε με τον σχεδιασμό του περιβάλλοντος χώρου των κτιρίων μας στον ίδιο βαθμό όσο και με το ίδιο το κτίριο (όπως θα έπρεπε να συμβαίνει πάντα). Ενδεχομένως να εμπίπτει και σε άλλες κατηγορίες συναδέλφων όμως το ενέταξα στα θέματα αρχιτεκτόνων βάση του παραπάνω σκεπτικού και λόγω της δικής μου ιδιότητας. Το παρακάτω κείμενο περιέχει πληροφορίες που συγκέντρωσα επί του θέματος ύστερα από αρκετή έρευνα στο διαδίκτυο και δεν συντάχθηκε από ειδικό (δεν είμαι γεωπόνος).

 

Ίσως αρκετοί από εσάς να έχετε προσέξει οτι τελευταία παρατηρείται ο μαρασμός πολλών φοινικοειδών σε νησίδες δρόμων και κήπους κατοικιών. Ο "ένοχος" είναι το "κόκκινο σκαθάρι" (Rhynchophorus ferrugineus - Red palm Weevil) το οποίο εισήχθη στην χώρα μας προ πέντε ετών περίπου (ενδεχομένως κατά την αθρώα και ενεξέλεγκτη εισαγωγή φοινικοειδών για την προετοιμασία της Ολυμπιάδας 2004) και το οποίο οδηγεί στον θάνατο τα φοινικοειδή που προσβάλλει. Το συγκεκριμένο ακάρεο, της οικογένειας των κολεοπτέρων, το οποίο δεν είναι ιθαγενές στη χώρα μας προέρχεται από την Ασία και έχει ήδη κάνει την εμφάνισή του σε Αίγυπτο, Ισραήλ, Τουρκία, Ισπανία (1999) και Ιταλία (2004) κυρίως λόγω της μεταφοράς προσβεβλημένων δέντρων. Στη χώρα μας πρωτοαναγνωρίστηκε στην Κρήτη (στην οποία εκφράζονται μεγάλες ανησυχίες για τον κίνδυνο τον οποίο αντιπροσωπεύει για περιοχές όπως το φοινικόδασος στο Βάι), ενώ ακολούθησαν αναφορές από Ρόδο και Ηλεία όπου η εξάπλωσή του θεωρείται πολύ προχωρημένη (στη Ρόδο υπολογίζεται οτι το 60% των φοινικοειδών έχει ήδη καταστραφεί). Στην Αττική τα πρώτα προσβεβλημένα δέντρα αναγνωρίστηκαν στους δήμους Ωρωπού, Βουλιαγμένης, Βούλας, Γλυφάδας και Ελληνικού ενώ ήδη φοίνικες πεθαίνουν μαζικά σε αυτές τις περιοχές. Το εν λόγω έντομο έχει αναγνωρισθεί ως ιδιαιτέρως επικίνδυνο από την Ε.Ε. μετά τις ζημιές που προκάλεσε σε χώρες της Ένωσης που ήδη έχει πλήξει, ενώ αυτές οι χώρες όπως και η Κύπρος εφαρμόζουν αυστηρά και συστηματικά μέτρα για την εξολόθρευσή του και την ενημέρωση του κοινού. Δυστυχώς η Ελλάδα τα τελευταία 5 χρόνια δεν έκανε τίποτα προκειμένου να ελέγξει την εξάπλωση αυτού του εισβολέα με αποτέλεσμα πέρα από τις καταστροφικές συνέπειες για την χλωρίδα της χώρας μας να κινδυνεύουμε και με πρόστιμο από την Ε.Ε.

 

Το "κόκκινο σκαθάρι" είναι πολύ επιθετικό έντομο το οποίο προσβάλλει τους φοίνικες στα φρέσκα βλαστάρια και τις πληγές τους, στα οποία αποθέτει τα αυγά του (περί τα 300). Όταν τα αυγά εκκολάπτονται οι κάμπιες αρχίζουν την πορεί προς την "καρδιά" του δέντρου ανοίγοντας στοές μέσα στον κορμό, μήκους μέχρι και 1 μέτρου. Τα ακάρεα συνεχίζουν να πολλαπλασιάζονται με γοργούς ρυθμούς (ο κύκλος ζωής τους είναι μικρός, 3-4 μήνες) και δεν αποδιμούν από το προσβεβλημένο δέντρο μέχρι αυτό να νεκρωθεί (τα φύλλα ξεραίνονται και πέφτουν παρουσιάζοντας την εικόνα της "ομπρέλλας") οπότε αναζητούν νέο σε ακτίνα μέχρι και 7χλμ.

 

Η δυσκολία στην αντιμετώπιση του εν λόγω εντόμου βρίσκεται στη δυσκολία εντοπισμού προσβολής σε αρχικά στάδια, ενώ όταν τα συμπτώματα είναι πλέον εμφανή είναι αργά. Επίσης η αντιμετώπιση του εντόμου είναι αδύνατη με ψεκασμούς αφού αυτό κατοικεί μέσα στον κορμό του δέντρου. Στις χώρες οι οποίες μάχονται για τον έλεγχο του εντόμου εφαρμόζεται ενδελεχής έλεγχος και άμεση απομάκρυνση (με κλειστά οχήματα για την αποφυγή διασποράς των εντόμων) και καταστροφή (σε κλίβανους ή δια της ταφής σε μεγάλο βάθος) των προσβεβλημένων δέντρων. Μελέτες και πειράματα πραγματοποιούνται στο εξωτερικό για να εντοπισθεί τρόπος εξολόθρευσης του σκαθαριού με χημικό (εντομοκτόνα) αλλά και βιολογικό τρόπο (εντομοπαθογόνα νηματόδη), κυρίως μέσω του εμβολιασμού μια και οι ψεκασμοί έχουν μόνο προληπτικό χαρακτήρα (αφού το έντομο ζει μέσα στο δέντρο). Στη χώρα μας, μάλλον, δεν γίνεται τίποτα.

 

Ερευνώντας στο ιντερνετ για πληροφορίες εντόπισα τις εξής οδηγίες για την αποφυγή του ενδεχομένου προσβολής:

- Αποφύγετε τo κλάδεμα και τον τραυματισμό των δέντρων κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και κυρίως τον Αύγουστο (όταν το έντομο είναι πολύ κινητικό) αφού από τις "πληγές" αποκτούν πρόσβαση οι κάμπιες στο εσωτερικό του δέντρου. Εαν χρειάζεται να κοπεί κάποιο κλαδί κόψτε το όσο πιο μακριά από τη βάση του γίνεται ή πισσάρετε την πληγή. Το κλάδεμα καλό είναι να γίνεται από Νοέμβριο εως Ιανουάριο. Βάση αυτού, απορία προξενεί το συστηματικό κλάδεμα των φοινικόδεντρων στους μεγάλους οδικούς άξονες αυτή την εποχή αλλά και από αρκετούς δήμους. Άγνοια μάλλον...

- Ψεκάστε με ακαρεοκτόνα ως προληπτκό μέτρο τις κορυφές των φοινικόδεντρων. Δυστυχώς, αν δεν κάνω λάθος (και δεν είμαι ειδικός), οι ψεκασμοί σε κατοικημένες περιοχές στην Ελλάδα απαγορεύονται.

- Τέλος αποφύγετε τη χρήση εισαγόμενων δέντρων (φοινικοειδή πλέον θα βρείτε πολύ δύσκολα) και προτιμείστε ιθαγενή δέντρα και φυτά στο σχεδιασμό των περιβάλλοντων χώρων των έργων σας.

 

Πηγές:

http://www.redpalmweevil.com/

http://www.palms.org/palmsjournal/2002/redweevil.htm

http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathcommon_1_09/07/2007_1286745

http://www.dwdekatheon.org/forum/index.php?topic=1728.0

[MAKAP]

Συγχαρητήρια για το κείμενο και την προσπάθεια ενημέρωσης.

[ss_sk]

Αντιλαμβάνομαι τη σημασία της είδησης και τις επιδράσεις σε θέματα αρχιτεκτονικής τοπίου αλλά το μετέφερα - ταιριάζει περισσότερο εδώ λόγω της σημερινής δομής του forum. Αν ποτέ γίνει ξεχωριστή ''φυτική'' κατηγορία το...αποκαθιστάμε.

[TheoTDM900]

ευχαριστώ για την ενημέρωση