Αναζωπυρώνεται η διαμάχη γύρω από την εκτροπή του Αχελώου

«Φωτιές» εξακολουθεί να ανάβει η υπόθεση της εκτροπής του Αχελώου. Παρά την πέμπτη ακύρωση του έργου από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας τον περασμένο Ιανουάριο, τα υπουργεία Υποδομών και Περιβάλλοντος δρομολογούν και πάλι, το καθένα από τη δική του σκοπιά, τις διαδικασίες για την επανέναρξη των έργων, την ολοκλήρωση του φράγματος της Συκιάς και της σήραγγας εκτροπής. Το γεγονός έφερε σε σύγκρουση την προηγούμενη εβδομάδα τους Οικολόγους Πράσινους με το ΤΕΕ και το ΓΕΩΤΕΕ της Θεσσαλίας και, όπως φαίνεται, έπεται συνέχεια.

Αφορμή για την «αναζωπύρωση» των εντάσεων ήταν μια δήλωση του υπουργού Υποδομών Μιχ. Χρυσοχοΐδη στα τέλη Ιουνίου υπέρ της ολοκλήρωσης του φράγματος της Συκιάς ως υδροηλεκτρικού έργου. «Αποτελεί εγκληματική αμέλεια το γεγονός ότι δεν γίνονται τα υδροηλεκτρικά έργα της Μεσοχώρας και της Συκιάς», ανέφερε. «Στον τόπο αυτό υπάρχουν δικαστήρια τα οποία σταμάτησαν για 20 χρόνια το έργο αυτό. Τα δικαστήρια έχουν βγάλει μια απόφαση, την οποία οφείλουμε να σεβαστούμε. Ως αρμόδιος υπουργός για τις υποδομές πολύ γρήγορα θα έχω πρόταση για τη Μεσοχώρα και τη Συκιά, για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας».

Διαχειριστικό σχέδιο

Προηγήθηκε η δημοσιοποίηση του διαχειριστικού σχεδίου για το υδατικό διαμέρισμα της Θεσσαλίας. Το διαχειριστικό σχέδιο ταυτίζεται αρκετά με τη νέα επιχειρηματολογία της πολιτείας υπέρ της ολοκλήρωσης της εκτροπής. Μιλά για ένα μικρότερο έργο (έως 250 εκατ. κυβικά νερού ετησίως, παρότι ο σχεδιασμός της σήραγγας εκτροπής έχει γίνει για 600 εκατ. κυβικά ετησίως), τονίζει την ενεργειακή διάσταση της εκτροπής (και όχι την κάλυψη αρδευτικών αναγκών). Και εμφανίζει τα φαραωνικά έργα της εκτροπής ως ευεργετικά για το περιβάλλον! Οπως χαρακτηριστικά αναφέρει η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του έργου, «η βιοποικιλότητα δύναται να ωφεληθεί από την υλοποίηση των ειδικών αυτών μέτρων. Είναι σίγουρο ότι θα επηρεαστεί στις θέσεις όπου κατασκευάζονται ή θα κατασκευαστούν τα διάφορα έργα. Προκαταρκτικά, όμως, δεν φαίνεται να επηρεάζεται κατάντη του Φράγματος της Συκιάς (...). Επίσης, αναμένεται να υπάρχει ωφέλεια στη λεκάνη απορροής του Πηνειού βάσει της σταδιακής αποκατάστασης και επαναφοράς της καλής κατάστασης των υδατικών στοιχείων, από την αύξηση των ροών των επιφανειακών υδάτων». Η ΣΜΠΕ και το διαχειριστικό σχέδιο είναι υπό έγκριση από τον υπουργό Περιβάλλοντος και μάλλον κανείς δεν αμφιβάλλει για το ποια θα είναι η εξέλιξη.

Η συζήτηση σχετικά με τη χρησιμότητα της εκτροπής «άναψε» και πάλι. «Πόσες ακυρωτικές αποφάσεις πρέπει να βγάλει ακόμη το ΣτΕ για να πειστούν οι υπέρμαχοι της εκτροπής να εγκαταλείψουν τα μεγαλεπήβολα σχέδιά τους και να συνειδητοποιήσουν ότι το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας οφείλεται στην κακοδιαχείριση των υδατικών της πόρων και η επίλυσή του βρίσκεται στην εξοικονόμηση νερού και στη ριζική αναδιάρθρωση των καλλιεργειών;» σχολίασαν στα τέλη Ιουνίου οι Οικολόγοι Πράσινοι.

Παρέμβαση του ΤΕΕ

Ακολούθησε παρέμβαση του ΤΕΕ Θεσσαλίας και του ΓΕΩΤΕΕ Κεντρικής Ελλάδας. Οπως υποστηρίζουν, η παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας είναι απολύτως σημαντική στη χώρα μας, ενώ «κάθε καθυστέρηση στην κατασκευή και λειτουργία των υδροηλεκτρικών έργων του Ανω Αχελώου (Μεσοχώρα, Συκιά κ.λπ.) αντικειμενικά εξυπηρετεί την επίτευξη συγκεκριμένων επιχειρηματικών στόχων». «Οι προτάσεις για το γεωργικό μοντέλο της χώρας πρέπει να είναι συγκεκριμένες, συμβατές με τις ανάγκες της χώρας, ενώ θα πρέπει να συνυπολογίζουν την υφιστάμενη πραγματικότητα, αλλά και τις προοπτικές στη ζωή των ανθρώπων που ζουν στην ύπαιθρο», καταλήγουν.

«Η τοποθέτηση των προέδρων ανακατεύει ανακρίβειες με χιλιοειπωμένα επιχειρήματα, με τα οποία έχουν τροφοδοτηθεί επί δεκαετίες οι αγρότες του κάμπου, σε μια προσπάθεια να εξυπηρετηθεί ένα στρεβλό και καταδικασμένο σύστημα “ανάπτυξης” στον κάμπο της Θεσσαλίας», απάντησαν προ ημερών οι Οικολόγοι. «Ο Αχελώος λειτούργησε στο παρελθόν ως η μεγάλη, μυθικών διαστάσεων, υπόσχεση, επάνω στην οποία στηρίχτηκε ιδεολογικά η αδιέξοδη αγροτική ανάπτυξη στη Θεσσαλία. Σήμερα, το συγκεκριμένο έργο –όπως και αντίστοιχα γιγαντιαία υδραυλικά έργα παγκοσμίως– έχει ξεπεραστεί τόσο ως φορέας μίας παρελθούσας πολιτικής αντίληψης για το περιβάλλον και την ανάπτυξη όσο και από τα ίδια τα στοιχεία». Ολα δείχνουν ότι έπεται συνέχεια...

Οι αποφάσεις του ΣτΕ και οι νέες μελέτες

Η εκτροπή του Αχελώου παραβιάζει ευθέως την αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης. Σε αυτό το ισχυρό νομικά συμπέρασμα κατέληξε η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας στην απόφαση με την οποία τον Ιανουάριο του 2014 ακύρωσε το έργο. Πρόκειται για την πέμπτη φορά: οι περιβαλλοντικοί όροι του έργου ακυρώθηκαν το 1994 με δύο αποφάσεις του ΣτΕ, κατόπιν το 2000, το 2005 και το 2006.

Παρ’ όλα αυτά και παρά την τεράστια σπατάλη χρημάτων ανά τα έτη (υπολογίζεται ότι έχουν ήδη ξοδευτεί περί τα 600 εκατ. ευρώ), την άνοιξη του 2013 το υπουργείο Υποδομών ξεκίνησε νέα προσπάθεια να παρακαμφθούν οι αντιδράσεις του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου, αναθέτοντας οικολογική μελέτη για την περιοχή του έργου και μελέτη για τον τρόπο μείωσης του όγκου και των επιπτώσεων του φράγματος της Συκιάς. Την ίδια στιγμή, το ΥΠΕΚΑ «χτίζει» την οικολογική διάσταση της εκτροπής με μια νέα επιχειρηματολογία υπέρ της ολοκλήρωσης του έργου.

Πού βρίσκεται όμως το έργο; Σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό, το φράγμα της Συκιάς θα είχε ύψος 165 μ. και χωρητικότητα 530 εκατ. κ.μ. νερού. Η κατασκευή του διεκόπη το 2010 με απόφαση του ΣτΕ, όταν τα έργα βρίσκονταν ακόμα σε πρώιμο στάδιο. Το φράγμα είχε σχεδιαστεί να γεμίζει με νερό μέσω σήραγγας από το φράγμα Μεσοχώρας (που έχει κατασκευαστεί, αλλά δεν λειτουργεί) και κατόπιν να στέλνει νερό μέσω της σήραγγας εκτροπής στη Θεσσαλία. Η σήραγγα προς το φράγμα της Συκιάς έχει μήκος 17,4 χλμ., ξεκινά από δύο μέτωπα (τη Δρακότρυπα και το Ανθηρό) και καταλήγει στη Θεσσαλία, στο Πετρωτό. Το μεγαλύτερο μέρος της σήραγγας είχε ολοκληρωθεί, ωστόσο σε δύο σημεία της (συνολικά 5 χιλιόμετρα) δεν έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή της τελικής επένδυσης. Το υπουργείο Υποδομών έχει πετύχει να εκτελεστούν έργα στήριξης της σήραγγας.

Πηγή: http://www.kathimerini.gr/776834/article/epikairothta/perivallon/anazwpyrwnetai-h-diamaxh-gyrw-apo-thn-ektroph-toy-axelwoy