Θεσσαλονίκη: Το σχέδιο για remake 7 ζωνών πέριξ των σταθμών του Μετρό

Πρόταση για ένα remake των ζωνών πέριξ των σταθμών του μετρό, έχει καταθέσει ο δήμος Θεσσαλονίκης. Με το έργο του μετρό Θεσσαλονίκης να προχωράει, ο δήμος σχεδιάζει αναπλάσεις γύρω από τους σταθμούς, ξεκινώντας από τον τερματικό σταθμό Νέας Ελβετίας και φτάνοντας μέχρι τον Ν.Σ. Σταθμό, που φιλοδοξούν να αλλάξουν τον αστικό ιστό και να αναβαθμίσουν σημαντικά την εικόνα της πόλης.

Ο δήμος παρουσίασε στην κυβέρνηση μια δέσμη προτάσεων για κομβικής σημασίας παρεμβάσεις που έχει σχεδιάσει. Ειδικότερα, πριν λίγες ημέρες ο δήμαρχος κ. Κωνσταντίνος Ζέρβας και ο τεχνικός του σύμβουλος κ. Δημήτρης Μήτρου, είχαν συνάντηση στην Αθήνα με τον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών Θόδωρο Σκυλακάκη, αντικείμενο της οποίας ήταν τα έργα που μπορούν να χρηματοδοτηθούν μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ υπενθυμίζεται το φιλόδοξο πρόγραμμα του δήμου Θεσσαλονίκης για αναπλάσεις γύρω από τον άξονα του Μετρό έχει παρουσιαστεί και στον ίδιο τον Πρωθυπουργό στο πλαίσιο των επαφών που είχαν γίνει στη Θεσσαλονίκη στο πλαίσιο της ΔΕΘ.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών, ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης κατέθεσε και την πρότασή του για ένα remake των ζωνών πέριξ των σταθμών του μετρό, ζητώντας την κατά προτεραιότητα προώθηση μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης της “εμβληματικής παρέμβασης της Εγνατίας Οδού”, η οποία αφορά μια περιοχή που διατρέχει ένα σημαντικό κομμάτι του ιστορικού κέντρου του Δήμου Θεσσαλονίκης, περιλαμβάνοντας μάλιστα ζώνες με σημαντικά μνημεία.

Όπως εξηγεί στο "TyposThes." ο τεχνικός σύμβουλος του δημάρχου Θεσσαλονίκης κ. Μήτρου, με αφορμή την πρόσφατη συνάντηση με τον κ. Σκυλακάκη παρουσιάστηκε μια ολοκληρωμένη πρόταση για παρεμβάσεις που έχουν ως στόχο την ανάπτυξη της βιώσιμης αστικής κινητικότητας, με βάση και το ΣΒΑΚ του δήμου, και για την αστική αναζωογόνηση κάποιων περιοχών γύρω από το μετρό με αναπλάσεις και διανοίξεις οδών. Αναφέρει χαρακτηριστικά ότι υπάρχουν δρόμοι γύρω από την περιοχή του μετρό, όπως η Μιχαήλ Ψελλού και η Σόλωνος, τμήματα των οποίων είναι αδιάνοικτα. Σκοπός του δήμου είναι να προχωρήσει στην εφαρμογή του σχεδίου πόλεως και να προχωρήσει στις διανοίξεις προκειμένου να υπάρξει διευκόλυνση των δημοτών.

Η πρόταση του δήμου για το remake των ζωνών πέριξ των σταθμών του μετρό κινείται ουσιαστικά σε τρεις άξονες: Στο σχεδιασμό του ΣΒΑΚ, στις μελέτες για αναπλάσεις περιοχών και στη μελέτη για την εφαρμογή του σχεδίου πόλεως από την οποία υπολογίστηκε η αξία της γης που χρειάζεται για να γίνει διάνοιξη δρόμων σε αυτές τις περιοχές.

Χρηματοδότηση και υλοποίηση

Σύμφωνα με τον κ. Μήτρου, τα έργα χωρίζονται σε  7 ζώνες, σύμφωνα και με το ΣΒΑΚ, ενώ ο συνολικός προϋπολογισμός τους για όλες τις περιοχές εκτιμάται στα 150 εκατ. ευρώ περίπου. Παράλληλα, ο προϋπολογισμός για την απόκτηση γης για την εφαρμογή του σχεδίου πόλεως και τις απαραίτητες απαλλοτριώσεις είναι κοντά στα 175 εκατ. ευρώ.

Ο δήμος έχει κάνει το σχεδιασμό και πραγματοποιεί επαφές για την εύρεση χρηματοδοτικών εργαλείων. Αναζητείται η βέλτιστη λύση ώστε να μπορεί ο δήμος να χρηματοδοτηθεί σταδιακά για να γίνουν οι απαραίτητες απαλλοτριώσεις και να διανοιχθούν τμήματα οδών.

Σε ότι αφορά την κατασκευή των έργων, τονίζεται ότι η κατασκευή τους θα πρέπει να γίνει με τέτοιον τρόπο ώστε να υπάρξουν οι λιγότερες δυνατές οχλήσεις στην οικονομική δραστηριότητα, ειδικότερα σε περιοχές που θεωρούνται «ευαίσθητες», όπως για παράδειγμα η Εγνατία, που έχει πληγεί πολύ τα τελευταία χρόνια, δεδομένου, όπως τονίζουν από το δήμο, ότι στόχος είναι «να λύσουμε προβλήματα και όχι να δημιουργήσουμε νέα».

Αναφορικά με τα χρονοδιαγράμματα επισημαίνεται ότι ανάλογα με το χρηματοδοτικό εργαλείο (Ταμείο Ανάπτυξης, ΕΣΠΑ), υπάρχουν σαφή χρονοδιαγράμματα υλοποίησης.

Αυτήν την στιγμή ο δήμος βρίσκεται σε συζητήσεις για εξεύρεση χρηματοδότησης και σε φάση ωρίμανσης φακέλων με τις απαραίτητες μελέτες.

Με βάση τα σημερινά δεδομένα, στόχος είναι τα έργα που αφορούν το Ταμείο Ανάκαμψης να έχουν ορίζοντα υλοποίησης μέχρι το 2025 το αργότερο.

Έργα σε 7 ζώνες

Αναλυτικότερα, τα έργα χωρίζονται στις εξής 7 ζώνες, σύμφωνα και με το ΣΒΑΚ:

1.Ζώνη επιρροής και ανάδρασης Νέας Ελβετίας – Βούλγαρη

Πρόκειται για μια περιοχή που είναι γνωστή και ως Νοτιοανατολική Πύλης Θεσσαλονίκης. Ο τερματικός σταθμός του μετρό χωροθετείται σε κεντρική θέση εντός της περιοχής αυτής, η οποία παρόλα  αυτά παραμένει σήμερα αδιαμόρφωτη – με εξαίρεση τα 30 στρέμματα του άλσους της Νέας Ελβετίας.

Η πρόταση του δήμου περιλαμβάνει ουσιαστικά τη διάνοιξη της οδού Μιχαήλ Ψελλού και μιας σειρά άλλων δρόμων που βρίσκονται μέχρι το ύψος της Βούλγαρη, τμήματα των οποίων είναι αυτήν την στιγμή αδιάνοιχτα, και την εφαρμογή ενός παλαιότερου master plan για την περιοχή, του λεγόμενου «master planγια της Ν.Α. Πύλης», το οποίο περιλαμβάνει μια σειρά από πάρκα και αθλητικούς χώρους στην ευρύτερη περιοχή του τερματικού σταθμού Ν. Ελβετίας. Παράλληλα σε συνεργασία με τον ΟΣΕΘ θα δημιουργηθεί εκεί και ένας σταθμός μετεπιβίβασης λεωφορείων καθώς επίσης και χώρος στάθμευσης για όσους έρχονται από τα ανατολικά και θέλουν να χρησιμοποιήσουν το μετρό για να κινηθούν προς το κέντρο.

Μετά από στενή συνεργασία των εμπλεκόμενων φορέων (Δήμος Θεσσαλονίκης, Υπ. Μεταφορών & Υποδομών, Αττικό Μετρό ΑΕ, ΟΣΕΘ ΑΕ, Πράσινο Ταμείο ΥΠΕΝ), έχουν ήδη διαμορφωθεί οι συνθήκες για την υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου έργου πνοής – με δυνατότητα υλοποίησης σε διακριτές φάσεις - γύρω από τον τελευταίο επιβατικό σταθμό ΜΕΤΡΟ εισόδου στην πόλη της Θεσσαλονίκης από τις ανατολικές περιοχές, που όχι μόνο θα ευνοήσει τη λειτουργία του ΜΕΤΡΟ μέσω της δημιουργίας ενός πολυτροπικού Σταθμού Μετεπιβίβασης από ποικίλα μέσα μεταφοράς (αστικά λεωφορεία, ταξί, ΙΧ), αλλά θα συμβάλει στην υλοποίηση του μεγαλύτερου υπερτοπικής σημασίας θεσμοθετημένου χώρου πρασίνου εντός του Δήμου Θεσσαλονίκης.  

Ο Σχεδιασμός ΣΒΑΚ προβλέπει:

-Προστασία της περιοχής από διαμπερή κυκλοφορία και στάθμευση επιβατών ΜΕΤΡΟ: πεζοδρομήσεις, LTZ, σύστημα στάθμευσης κάτοικων

-Σύγχρονος τερματικός σταθμός μετρό (Ν. Ελβετία)

-Τερματικές εγκαταστάσεις λεωφορείων αναδιαρθρωμένου δικτύου 

-Δημιουργία χώρου Park & Ride

-Δημιουργία χώρου στάθμευσης ποδηλάτων 

-Διάνοιξη οδού Ψελλού

2. Εμβληματική παρέμβαση Εγνατίας Οδού

Η κεντρική οδική αρτηρία της Εγνατίας έχει υποβαθμιστεί πολύ τα τελευταία χρόνια λόγω και των έργων κατασκευής του μετρό. «Τώρα που θα ολοκληρωθούν, θέλουμε σταδιακά να προχωρήσουμε σε μια αναβάθμιση, ανάπλαση της οδού, από το ύψος της οδού Καυτανζόγλου μέχρι την πλατεία Δημοκρατίας, η οποία θα περιλαμβάνει και αναπλάσεις σε κάθετες οδούς, όπως η Αγίας Σοφίας, ο άξονας του Γαλεριανού συγκροτήματος, η ανάπλαση της πλατείας Αριστοτέλους κλπ», λέει ο κ. Μήτρου. Στόχος του δήμου είναι η ανάπλαση και η  ανασυγκρότηση της οικονομικής δραστηριότητας της οδού ώστε να καταστεί ένας εμπορικός δρόμος, που θα έχει και τουριστικό ενδιαφέρον, λόγω των μνημείων που βρίσκονται κατά μήκος της. Προβλέπεται ακόμη η διευκόλυνση της κίνησης των πεζών ενώ σχεδιάζεται επίσης να υπάρχουν συστήματα «έξυπνης» πόλης (wi-fi με πληροφορίες για τα καταστήματα που βρίσκονται στην περιοχή, πινακίδες με ιστορικά στοιχεία, έξυπνες στάσεις κλπ).

Μέσω της αναβάθμισης επιδιώκεται να προκληθεί και το επενδυτικό ενδιαφέρον από ιδιωτικά κεφάλαια.

3. Ζώνη επιρροής και ανάδρασης Ανάληψης – Πατρικίου

Προτείνεται η σταδιακή δημιουργία πλέγματος «πράσινων διαδρομών», που για τη συγκεκριμένη περιοχή δύναται να υλοποιηθεί με τη συνδυασμένη ανάπλαση των αξόνων Σόλωνος και Καρακάση, και κατά μήκος του παλαιού ρέματος Κυβερνείου.

Στόχος η βιοκλιματική αναβάθμιση της περιοχής. Ειδικότερα, στον νοτιοανατολικό τομέα του δήμου Θεσσαλονίκης, ζητούμενο είναι η υλοποίηση στοχευμένων παρεμβάσεων για την επιστροφή στην ανθρώπινη κλίμακα του αστικού περιβάλλοντος και την ενίσχυση της αίσθησης της γειτονιάς.

Σημειώνεται ότι ο Σχεδιασμός ΣΒΑΚ του δήμου προβλέπει για την περιοχή:

•             Αύξηση της προσπελασιμότητας με ΜΜΜ & ποδήλατο των επιβατών ΜΕΤΡΟ από μεγαλύτερες αποστάσεις 

•             Ανακατανομή δημόσιου χώρου σε βασικούς άξονες (Μπότσαρη, Συνδίκα) με χωροθέτηση ποδηλατικών διαδρομών

•             Διατροπικότητα στους σταθμούς μετρό (Πατρίκιος, Αναλήψεως, Φλέμινγκ) 

•             Διασύνδεση με κάθετες λεωφορειακές γραμμές αναδιαρθρωμένου δικτύου

•             Υποδομές στάθμευσης ποδηλάτων και διαμοιραζόμενων μέσων μεταφοράς 

•             Διαχείριση της διαμπερούς κυκλοφορίας

•             Επιδότηση των υφιστάμενων ιδιωτικών χώρων στάθμευσης  για διαχείριση στάθμευσης κατοίκων

4. Ζώνη επιρροής και ανάδρασης ΑΠΘ – ΔΕΘ – Γ’ ΣΣ

Με βάση και τα σχέδια που υπάρχουν για την ανάπλαση της ΔΕΘ στόχος είναι να υπάρχει ένας οδικός άξονας που θα ξεκινάει από το ύψος της Λ. Στρατού και θα συνεχίζεται δια μέσω της Έκθεσης και μέσα από τα πανεπιστήμια. Προβλέπεται η διαμόρφωση της οδού Αριστοτελείου.

Στο σχεδιασμό περιλαμβάνεται και η μονοδρόμηση του τμήματος της Εθνικής Αμύνης πάνω από την Εγνατία και ενοποίηση με τμήμα της πανεπιστημιούπολης στην πόλη.

Σημειώνεται ότι η Μητροπολιτική Περιοχή του Δήμου Θεσσαλονίκης περιλαμβάνει το πάρκο της ΧΑΝΘ, τους ελεύθερους χώρους των μουσείων (αρχαιολογικού και βυζαντινού), του Δημαρχείου, τον ελεύθερο χώρο της ΔΕΘ, όπως προβλέπεται με το πρόσφατα εγκριθέν Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΦΕΚ 406 Δ/ 2021) για την ανάπλαση του εκθεσιακού κέντρου, τους ελεύθερους χώρους πρασίνου του ΑΠΘ, το πάρκο του Τελλόγλειου Ιδρύματος και τα πάρκα που θα διαμορφωθούν στην περιοχή της Ευαγγελίστριας, των Κήπων του Πασά και κατά μήκος των ανατολικών τειχών (με παράλληλη δυνατότητα σύνδεσης, επίσης, με τους ελεύθερους χώρους που μπορεί να προκύψουν στην έκταση του Γ’ Σώματος Στρατού και του Πολεμικού Μουσείου).  Για την περιοχή αυτή η Μελέτη Αναθεώρησης του ΓΠΣ Δ.Θεσσαλονίκης προβλέπει να ενταχθεί σε ενιαία ειδική μελέτη με ειδικά κίνητρα και πολιτικές, προκειμένου να αντιμετωπιστεί συνολικά και να αναδειχθεί σε μητροπολιτικό σημείο αναφοράς, σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς (ΔΕΘ, ΑΠΘ, 3ο Σώμα Στρατού κλπ), ώστε να εξασφαλιστεί η διασύνδεση των επιμέρους ανοιχτών χώρων που βρίσκονται υπό τη διαχείρισή τους και τους οποίους δύναται να διαθέσουν σε κοινή χρήση.

Ο Δήμος Θεσσαλονίκης, από την πλευρά του, έχει προγραμματίσει την ανάπλαση του πάρκου της ΧΑΝΘ.

Υπενθυμίζεται ότι ο Σχεδιασμός ΣΒΑΚ του δήμου για την περιοχή προβλέπει:

-Σύγχρονος πολυτροπικός σταθμός μετρό (στάση Πανεπιστημίου)  

-− Τερματικές εγκαταστάσεις λεωφορείων αναδιαρθρωμένου δικτύου σε γειτνίαση με τον σταθμό

-− Διασύνδεση τερματικών εγκαταστάσεων

-− Υποδομές στάθμευσης ποδηλάτων

-Κόμβος Γ’ Σεπτεμβρίου – Εγνατίας κεντρικός για την καναλοποίηση της κυκλοφορίας (είσοδος από ανατολικά) με επιτρεπόμενη αριστερή στροφή και τεχνολογία ενημέρωσης οδηγών.  

-Χωροθέτηση Υποδομών για φόρτιση & διαμοιραζόμενα ηλεκτρικά οχήματα  

-Διάνοιξη τοπικής οδού Αριστοτελείου στη κυκλοφορία

-Μονοδρόμηση Εθνικής Αμύνης και ενοποίηση με τμήμα Πανεπιστημιούπολης στη πόλη   • Συμβατότητα με την νέα είσοδο της ΔΕΘ (ειδικό χωρικό)

5. Ζώνη χαμηλής κυκλοφορίας Ροτόντας

Ο δήμος θέλει να ενοποιήσει την περιοχή της Θεολογικής και της Φιλοσοφικής Σχολής με την περιοχή της Ροτόντας, ώστε να γίνει ενιαία, με μια γεφύρωση της περιοχής του πανεπιστημίου και να μετατραπεί σε περιοχή περιπάτου με δρόμους ήπιας κυκλοφορίας.

Στην περιοχή του θέματος υλοποιείται ήδη έργο ανάπλασης χώρου πρασίνου σε συνδυασμό με δημιουργία παιδικής χαράς στον κοινόχρηστο χώρο μεταξύ της Ροτόντας και της οδού Αρμενοπούλου.  

6. Ζώνη επιρροής και ανάδρασης Κωλέττη

Στην περιοχή όπου θα γίνει το Μουσείο Ολοκαυτώματος υπάρχουν προτάσεις για τη δημιουργία του Μητροπολιτικού Πάρκου με χώρους πρασίνου και πολυχώρους πολιτισμού. Στη ζώνη αυτή υπάρχουν και οδοί που θα πρέπει να διανοιχτούν.

Ο Σχεδιασμός ΣΒΑΚ για την περιοχή προβλέπει:

•             Συσχέτιση με χρήσεις υπερτοπικού χαρακτήρα (π.χ. Μητροπολιτικό Πάρκο, Μουσείο Ολοκαυτώματος και νέο σιδηροδρομικό μουσείο) 

•             Εγκαταστάσεις μικρών εμπορευματικών κέντρων για εξυπηρέτηση τελευταίου μιλίου και υποδομές για βιώσιμα & ηλεκτρικά μέσα (cargo bikes) για city logistics  

•             Εγκαταστάσεις έξυπνης σηματοδότησης για τη διαχείριση εισόδου στον τερματικό σταθμό του λιμένα, υποστηρίζοντας και σιδηροδρομική σύνδεση με αυτό

Η έκταση που καταλαμβάνεται από τον Εμπορευματικό Σιδηροδρομικό Σταθμό, ορίζεται ως «περιοχή ειδικής ρύθμισης» και προτείνεται η εκπόνηση μιας ή περισσότερων ειδικών μελετών.

7. Ζώνη επιρροής και ανάδρασης Νέου Σιδηροδρομικού Σταθμού

Προβλέπεται να γίνουν διανοίξεις οδών, όπως η οδός Καζαντζάκη, τμήματα των οδών Γιαννιτσών, Τσορλίνη, Κωλέττη ώστε να αναβαθμιστεί η περιοχή συνολικά.

Ο Σχεδιασμός ΣΒΑΚ για την περιοχή προβλέπει:

•             Σύγχρονος τερματικός σταθμός μετρό (στάση ΝΣΣ

•             Τερματικές εγκαταστάσεις λεωφορείων αναδιαρθρωμένου δικτύου  

•             Υποδομές για ηλεκτροκίνηση και εγκαταστάσεις  συστημάτων διαμοιρασμού ηλεκτρικών οχημάτων και ποδηλάτων

•             Αξιοποίηση κελυφών κτιρίων και διαμόρφωση σε χώρους στάθμευσης - Park & Ride

Οικονομική ανασυγκρότηση εμπορικών δρόμων

Ο δήμος προχώρησε το προηγούμενο διάστημα σε διαβούλευση με τις δημοτικές κοινότητες, οι οποίες πρότειναν εμπορικούς δρόμους που στο παρελθόν ήκμαζαν, αλλά λόγω της πολυετούς οικονομικής κρίσης και της πανδημίας, εσχάτως, παρουσιάζουν κάποιον μαρασμό, ενώ έχουν τα «φόντα» για αναθέρμανση της οικονομικής δραστηριότητας, με την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει κάποια επένδυση από την πλευρά του δήμου αλλά και της πολιτείας.

Πρόκειται για εννέα δρόμους σε όλες τις δημοτικές κοινότητες που έχουν προκύψει από σχετικές αποφάσεις των ίδιων των κοινοτήτων για τους οποίους έγινε ήδη τεχνική και οικονομοτεχνική προσέγγιση και διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν τα δεδομένα ώστε να διεκδικηθεί μια χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Όπως προαναφέρθηκε, αυτό ήταν ένα από τα θέματα που τέθηκε στην πρόσφατη συνάντηση του δημάρχου με τον κ. Σκυλακάκη. Ο δήμος έθεσε μια αρχική πρόταση με τα οικονομικά δεδομένα και τα πλεονεκτήματα που θα δημιουργούνταν για αυτούς τους δρόμους με στόχο να υπάρξει σε όλες τις κοινότητες μια οικονομική ανασυγκρότηση με αύξηση της εμπορικής και της τουριστικής κίνησης.

Ποιοι δρόμοι προτάθηκαν

Η 1η Κοινότητα πρότεινε την οδό Ολύμπου

Η 2η Κοινότητα την οδό Κολωνιάρη και την οδό Παναγίας Φανερωμένης

Η 3η Κοινότητα την οδό Κλαυθμώνος

Η 4η Κοινότητα την οδό Παπάφη

Η 5η Κοινότητα τις οδούς Μπότσαρη (1η επιλογή) και 25ης Μαρτίου

Η Τριανδρία πρότεινε τις οδούς Ελευθερίας και Ελ. Βενιζέλου 

Στις παραπάνω οδούς προβλέπεται να γίνουν έργα ανάπλασης, παρόμοια με αυτά που θα γίνουν στην εμβληματική παρέμβαση της Εγνατίας Οδού, βέβαια με άλλη κλίμακα, καθώς δεν υπάρχουν τα ιστορικά μνημεία που υπάρχουν στην Εγνατία. Θεωρείται ότι η εμβληματική παρέμβαση Εγνατία Οδού είναι στο πνεύμα των προγραμμάτων του Ταμείου Ανάκαμψης καθώς οι παρεμβάσεις μπορούν να οδηγήσουν σε αναμόχλευση με ιδιωτικά κεφάλαια και ιδιωτικές επενδύσεις.