Μέσω ΣΔΙΤ 8+4 αρδευτικά έργα 1,4 δισ.

Μοντέλο ανάλογο με τις συμβάσεις παραχώρησης ΣΔΙΤ, με τις οποίες η Ελλάδα απέκτησε το σύγχρονο δίκτυο αυτοκινητοδρόμων, εφαρμόζει τώρα η κυβέρνηση και στον τομέα της άρδευσης επιχειρώντας να εκσυγχρονίσει με όσο το δυνατόν ταχύτερο ρυθμό τις παλιές και ξεπερασμένες πλέον υποδομές, οι περισσότερες των οποίων χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1960 αξιοποιώντας τη σύγχρονη τεχνολογία για την καλύτερη διαχείριση και εξοικονόμηση νερού αλλά και ενέργειας. Η μεγάλη διαφορά είναι βεβαίως ότι τα έργα θα αποπληρώνονται από τον προϋπολογισμό (πληρωμές διαθεσιμότητας) και όχι από τους χρήστες όπως συμβαίνει στους αυτοκινητόδρομους (διόδια).

Η αρμόδια διϋπουργική επιτροπή ΣΔΙΤ έχει ήδη εγκρίνει οκτώ έργα (δύο έργα στο Λασίθι έχουν ενταχθεί σε ενιαίο ΣΔΙΤ, άρα τα εγκεκριμένα έργα ΣΔΙΤ είναι επτά), συνολικού προϋπολογισμού 1,196 δις ευρώ. Το πλέον προχωρημένο απ’ αυτά είναι το φράγμα Χαβρία στη Χαλκιδική, για το οποίο κατατίθενται στις 17 Οκτωβρίου δεσμευτικές προσφορές από τις τρεις κοινοπραξίες που έχουν περάσει στον τελευταίο γύρο του διαγωνισμού.

Παράλληλα, για άλλα τέσσερα έργα, προϋπολογισμού 202,2 εκατ. ευρώ, προχωρούν οι διαδικασίες ώστε να εισαχθούν κι αυτά τους επόμενους μήνες προς έγκριση στη διϋπουργική επιτροπή ΣΔΙΤ. Συνολικά, δηλαδή, περίπου 1,40 δις ευρώ πρόκειται να διατεθούν μέσω ΣΔΙΤ για σύγχρονες αρδευτικές υποδομές (φράγματα, κλειστά αρδευτικά συστήματα, καινοτόμα συστήματα διαχείρισης νερού και εξοικονόμησης ενέργειας), ποσό που αποτελεί τη μεγαλύτερη επένδυση στην άρδευση τις τελευταίες δεκαετίες (επισημαίνεται ότι από τα συγκεκριμένα έργα θα εξυπηρετούνται κατά περιοχές και ανάγκες ύδρευσης).

Το ποσό αυξάνεται εάν συνυπολογιστούν και τα μικρότερου προϋπολογισμού έργα που χρηματοδοτούνται ως κλασικά δημόσια έργα μέσω του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης καθώς και από άλλα χρηματοδοτικά προγράμματα.

Ασφυκτικά τα περιθώρια λόγω Ταμείου Ανάκαμψης αλλά και κλιματικής αλλαγής

Το ενδιαφέρον τώρα εστιάζεται στην ταχύτητα με την οποία θα προχωρήσουν οι διαγωνιστικές διαδικασίες ώστε να αναδειχθούν οι εταιρείες/κοινοπραξίες που θα αναλάβουν τα έργα, πολύ περισσότερο καθώς για τα περισσότερα από τα έργα η δημόσια συμμετοχή θα καταβληθεί μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, άρα τα έργα θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί έως τα τέλη 2025-αρχές 2026.

Άλλωστε, στη σημερινή εποχή της κλιματικής αλλαγής είναι άκρως επιβεβλημένη η θωράκιση της χώρας με σύγχρονες υποδομές διαχείρισης και εξοικονόμησης νερού καθώς μπορεί η φετινή χρονιά να είναι καλή –υδρολογικά- για την Ελλάδα, ουδείς μπορεί να αποκλείσει, όμως (το αντίθετο) φαινόμενα έντονης και παρατεταμένης ξηρασίας όπως αυτό που παρατηρείται φέτος σε μεγάλο μέρος της Κεντρικής και Δυτικής Ευρώπης.

Με τα σύγχρονα αρδευτικά δίκτυα εκτιμάται ότι μπορεί να επιτευχθεί εξοικονόμηση νερού σε ποσοστό ακόμη και 90%, ενώ η κατασκευή των έργων μέσω ΣΔΙΤ φέρνει στην Ελλάδα εταιρείες – κολοσσούς στη διαχείριση νερού με καινοτόμες εφαρμογές (χαρακτηριστικό το παράδειγμα των Γαλλικών εταιρειών που είναι leader σε παγκόσμιο επίπεδο), πέραν βεβαίως ότι προσελκύει το ενδιαφέρον του συνόλου των ελληνικών κατασκευαστικών και εταιρειών ύδρευσης.

Ωστόσο, όπως έχει επισημάνει το powergame.gr (https://www.powergame.gr/ikonomia/287614/sdit-polloi-diagonismoi-kamia-nea-symvasi-tin-teleftaia-dietia/), η εκτόξευση του κόστους των υλικών λειτουργεί ανασχετικά στην υπογραφή των συμβάσεων γενικότερα για τα έργα ΣΔΙΤ.

Ο κατάλογος των 8+4 αρδευτικών έργων μέσω ΣΔΙΤ

Από τα οκτώ έργα ΣΔΙΤ που έχουν ήδη εγκριθεί, τρία, προϋπολογισμού 584,6 εκατ. ευρώ υλοποιούνται ή θα υλοποιηθούν από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και τα υπόλοιπα από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Συγκεκριμένα, το υπουργείο Υποδομών έχει αναλάβει:

1. Φράγμα Χαβρία Χαλκιδικής, προϋπολογισμού 85,4 εκατ. ευρώ
2. Αξιοποίηση υδατικού δυναμικού Ταυρωνίτη ποταμού, προϋπολογισμού  256,1 εκατ. ευρώ
3. Φράγμα Ενιπέα και δίκτυα διανομής νερού, προϋπολογισμού 243,1 εκατ. ευρώ.

Οι συμβάσεις παραχώρησης και στα τρία έργα έχουν διάρκεια 30 ετών, εκ των οποίων 3-4 αφορούν στην κατασκευή.

Τα έργα που προωθεί το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, μέσω του προγράμματος «Ύδωρ 2.0» έχουν διάρκεια 25 ετών:

1. Δίκτυο άρδευσης Ταυρωπού, προϋπολογισμού 164,2 εκατ. ευρώ
2. Φράγμα Μιναγιώτικο και αρδευτικό δίκτυο, προϋπολογισμού 141,8 εκατ.
3. Μεταφορά και διανομή νερού στην πεδιάδα της Ξάνθης για αρδευτικούς σκοπούς, προϋπολογισμού 244 εκατ. ευρώ.
4. Ενοποιημένο έργο:

-Λιμνοδεξαμενή Χοχλακίων Σητείας, προϋπολογισμού  30,6 εκατ. ευρώ

-Φράγμα Αγίου Ιωάννη Ιεράπετρας και βασικά έργα αξιοποίησης αρδευτικού νερού, προϋπολογισμού 31,3 εκατ. ευρώ.

Επίκειται η έγκριση από την διϋπουργική επιτροπή ΣΔΙΤ άλλων τεσσάρων αρδευτικών έργων, εκτιμώμενου συνολικού προϋπολογισμού 202,2 εκατ. ευρώ:

1. Αρδευτικό δίκτυο Υπέρεια (Φάρσαλα) – Ορφανά Καρδίτσας, προϋπολογισμού 88 εκατ. ευρώ.
2. Φράγμα στο Μπουγάζι Δομοκού Φθιώτιδας μαζί με αρδευτικό δίκτυο, προϋπολογισμού 26,4 εκατ. ευρώ.
3. Φράγμα Αλμωπαίου (Καλής) και δίκτυο άρδευσης στην Π.Ε. Πέλλας, προϋπολογισμού 64,78 εκατ. ευρώ
4.  Φράγμα στο Λιβάδι Αράχωβας, με αρδευτικό δίκτυο και μικρό υδροηλεκτρικό σταθμό, προϋπολογισμού 23 εκατ. ευρώ.