Στα 11 δισ. ευρώ εκτοξεύθηκε το ανεκτέλεστο για τις Big 5 του κατασκευαστικού κλάδου

Στα 11 δισ. ευρώ εκτοξεύθηκε το ανεκτέλεστο των πέντε μεγάλων το 2022 κατασκευαστικών Ομίλων της χώρας, γνωστοί και ως BIG 5 επιβεβαιώνοντας τις προβλέψεις που θέλουν αυτό το ποσό να δύναται υπό προϋποθέσεις, να φτάσει το 2024 ακόμα και τα 15 δισ.ευρώ. Το ποσό αυτό επιβεβαιώνει την μεγάλη άνοδο του κατασκευαστικού κλάδου της χώρας καθώς αν λάβουμε υπόψη μας ότι το 2021 το ανεκτέλεστο βρισκόταν στα 9,38 δισ. ευρώ γίνεται αντιληπτό ότι προστέθηκαν επιπλέον 1,62 δισ. ευρώ σε ανεκτέλεστα έργα.

Ουσιαστικά τα έργα τα οποία προστέθηκαν είναι περισσότερα του ανωτέρω ποσού. Θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι “ανεκτέλεστο” είναι εκείνο το ποσό που υπολογίζεται από τις υπογεγραμμένες συμβάσεις των Ομίλων και αφορά στις εργασιές που απομένουν. Για παράδειγμα αν ένα υπογεγραμμένο έργο της τάξεως των 100 εκατ. ευρώ έχει φτάσει στο 70% των εκτελεσθεισών και πληρωμένων εργασιών, τότε το ανεκτέλεστό του είναι 30 εκατ. ευρώ.

Το ίδιο ισχύει αν η συμμετοχή ενός Ομίλου σε ένα έργο δεν είναι κατά 100% αλλά με κάποιο ποσοστό. Το ανεκτέλεστο νοείται εκείνο το ποσό από το υπόλοιπο των έργων κατά το ποσοστό με το οποίο συμμετέχει. Θα πρέπει επίσης να βάλουμε στο τραπέζι τα μεγάλα ποσά για έργα που έρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης το οποίο πλέον περνά στην ώριμη φάση του με αρκετά έργα να είναι προ των πυλών υλοποίησης.

Πως διαμορφώθηκε το ανεκτέλεστο του 2022

Για το 2022 ξεκίνησε η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων από τους μεγάλους Ομίλους, ήδη από τα τέλη Ιανουαρίου και ολοκληρώθηκε την περασμένη εβδομάδα, όταν ανακοίνωσαν αποτελέσματα για όλο το έτος, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και ΙΝΤΡΑΚΑΤ.

Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία, ο Όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ εμφανίζει ανεκτέλεστο 2,9 δισ. ευρώ, ο Όμιλος ΕΛΛΑΚΤΩΡ με 2,9 δισ. ευρώ, ο Όμιλος ΑΒΑΞ με 2,22 δισ. ευρώ, η Μytilineos με 1,66 δισ. ευρώ και ο Όμιλος ΙΝΤΡΑΚΑΤ με 1,32 δισ. ευρώ. Αν προσθέσουμε τα παραπάνω ποσά τότε το συνολικό ποσό ανέρχεται σε 11 δισ. ευρώ.

Τα 11 δισ. ευρώ αποτελεί ιστορικό ρεκόρ για το σύνολο των μεγάλων εταιρειών με πτυχίο 7ης τάξης. Ακόμα πιο σημαντικό από το ανεκτέλεστο είναι οι προοπτικές που έχουν ανοιχθεί στο πεδίο των έργων για τους 5 μεγάλους Ομίλους. Σύμφωνα με τα διάφορα έργα (δημόσια, παραχωρήσεις, ΣΔΙΤ, ιδιωτικά, εκτός Ελλάδας) τα οποία υπάρχουν αυτή τη στιγμή σε διαγωνιστική διαδικασία, ενδέχεται το 2024 να αγγίξει ή και να ξεπεράσει τα 15 δισ. ευρώ.

Δεν περιλαμβάνει τα σιδηροδρομικά έργα ύψους 4 δισ. ευρώ που είναι σε εξέλιξη, τα μεγάλα κτιριακά έργα που θα ξεκινήσουν στο Ελληνικό. Τέλος, δεν περιλαμβάνει τις μεγάλες μάχες που θα δοθούν για τη νέα περίοδο παραχώρησης της Αττικής Οδού, την παραχώρηση του ΒΟΑΚ.

Παράλληλα έχουμε και πάνω από 25 έργα-ΣΔΙΤ που βρίσκονται σε διαγωνιστική διαδικασία, όπως οι ΣΔΙΤ για φοιτητικές εστίες σε Κρήτη, Θράκη, Θεσσαλία, για το κτίριο της ΓΓ Υποδομών, για τα 13 Περιφερειακά Κέντρα, το Φράγμα Χαβρία, την Πολιτεία Καινοτομίας, τα 17 σχολεία στην Κ. Μακεδονία κ.ά.

Που βρίσκονται σήμερα οι μεγάλοι κατασκευαστικοί Όμιλοι

Πιο συγκεκριμένα, ο Όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ έχει ανακοινώσει πως το ανεκτέλεστο του Ομίλου με τις συμβάσεις που αναμένεται να υπογραφούν (Εγνατία, Καζίνο Ελληνικού, Λ.Κύμης κ.α.) εκτινάσσεται στα 5,3 δισ. ευρώ που αποτελεί ιστορικό ρεκόρ για οποιοδήποτε κατασκευαστικό Όμιλο της χώρας.

Μέσα στο 2022 ανέλαβε από κοινού με τη Μυτιληναίος τα σιδηροδρομικά έργα Κιάτο-Αίγιο και Αίγιο-Ρίο συνολικού ύψους 260 εκατ. ευρώ. Μέσα στο 2023 υπέγραψε επίσης για το μεγάλο έργο-ΣΔΙΤ του μεσαίου τμήματος του ΒΟΑΚ, Χερσόνησος-Νεάπολη ως leader του σχήματος με ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ και ΙΝΤΡΑΚΑΤ.

Επίσης συμμετέχει σχεδόν στο σύνολο των μεγάλων έργων ΣΔΙΤ που είναι στον αέρα αυτή την εποχή ενώ διεκδικεί την παραχώρηση του ΒΟΑΚ, την νέα σύμβαση για την Αττική Οδό, αναμένεται να κατέβει στην επέκταση του Μετρό προς Ίλιον κ.α.

Ο Όμιλος ΙΝΤΡΑΚΑΤ που έχει αναδειχθεί στον δεύτερο ισχυρότερο πόλο με την απόκτηση της ΑΚΤΩΡ, φτάνει συνδυαστικά τα 4,2 δισ. ευρώ και ήδη στο πρώτο τετράμηνο έχει υπογράψει αρκετά νέα έργα , μεταξύ των οποίων και τη συμμετοχή της σε δύο μεγάλες οδικές ΣΔΙΤ για το τμήμα του ΒΟΑΚ, Χερσόνησος-Νεάπολη και τον άξονα Καλαμάτα-Πύλος-Μεθώνη ενώ ξεκινά και ο Riviera Tower στο Ελληνικό.

Μέσα στο 2023 έχει ήδη μειοδοτήσει σε σειρά από μεγάλα έργα με σημαντικό τερα αυτά για τις φοιτητικές εστίες στην Κρήτη και το νέο κτίριο της Γ.Γ. Υποδομών στην Πειραιώς. Με γνώμονα τον χρόνο (αν δηλαδή γίνει εφικτό να υπογραφούν και άλλα έργα που έχει μειοδοτήσει) η ΙΝΤΡΑΚΑΤ θα μπορούσε φέτος να αγγίξει τα 5 δισ. ευρώ.

Ο Όμιλος ΑΒΑΞ επίσης έγραψε μια μαγική χρονιά με 2,9 δισ. ευρώ και δείχνει να μπορεί να ανεβάσει έτι περαιτέρω καθώς διεκδικεί την παραχώρηση του ΒΟΑΚ και αναμένεται να κατέβει και στην επέκταση του Μετρό προς Ίλιον αλλά και σε μικρότερα έργα.

Μέσα στο 2022 στα έργα-σημαίες υπέγραψε μαζί με την Mytilineos για το Flyover της Περιφερειακής Θεσσαλονίκης και τα σιδηροδρομικό έργο Παλαιοφάρσαλος-Καλαμπάκα.

Ο Όμιλος πλέον ΜYTILINEOS μετά την απόσχιση των κλάδων των έργων και των παραχωρήσεων-ΣΔΙΤ, επίσης εκτιμάται ότι θα σκαρφαλώσει ψηλά καθώς ήδη από τα ανακοινωθέντα αποτελέσματα από τις συμβάσεις που αναμένονται το ποσό σκαρφαλώνει στα 2,95 δισ.ευρώ. Ήδη έχει υπογράψει για την παράκαμψη Χαλκίδας, έργα σε Ηνωμένο Βασίλειο, το Θριάσιο Ι, επένδυση στην Αυστραλία κ.α. Να θυμίσουμε πως έχει μειοδοτήσει με τη Rover Maritime στο έργο του 6ου προβλήτα του ΟΛΘ.

Μέσα στο 2022 μαζί με την ΤΕΡΝΑ ανέλαβε τα δύο σιδηροδρομικά έργα Κιάτο-Αίγιο και Αίγιο-Ρίο και μαζί με την ΑΒΑΞ το flyover της Περιφερειακής Θεσσαλονίκης.

Ο Όμιλος ΕΛΛΑΚΤΩΡ μετά την αποχώρηση της ΑΚΤΩΡ, αλλάζει φυσιογνωμία. Επικεντρώνεται στα μεγάλα έργα παραχώρησης μέσω της ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, στις real estate επενδύσεις μέσω της REDS και στα περιβαλλοντικά έργα μέσω της Ηλέκτωρ. Μέσα στο 2023 θα προχωρήσουν οι μεγάλες επενδύσεις για τη Μαρίνα Αλίμου, τις Γούρνες (το λεγόμενο Μικρό Ελληνικό), διεκδικεί επίσης τον ΒΟΑΚ (Χανιά-Χερσόνησο) και συμμετέχει και σε αρκετά έργα-ΣΔΙΤ.

Οι μεγάλες προκλήσεις

Αυτό που συζητείται ευρέως στον κατασκευαστικό κλάδο είναι πως αυτό το γιγαντιαίο ανεκτέλεστο θα μπορέσει να υλοποιηθεί. Οι προκλήσεις είναι πολλές και σημαντικές. Ένα από τα μεγάλυτερα θέματα που απασχολεί τον κλάδο είναι αυτό της έλλειψης προσωπικού σε όλα τα επίπεδα που ήδη παρατηρείται, πόσω δε μάλλον όταν όλα τα παραπάνω έργα θα χρειαστεί να τρέχουν σχεδόν παράλληλα.

Εξίσου σημαντική πρόκληση είναι η πορεία της παγκόσμιας αναταραχής στη διαθεσιμότητα και ακρίβεια πολλών οικοδομικών και ηλεκτρομηχανολογικών υλικών και των καυσίμων που κινούνται σε υψηλό επίπεδο. Οι ελλείψεις υλικών και η ενεργειακή κρίση δείχνουν να έχουν μειωθεί σημαντικά αλλά παραμένουν ένα σημαντικό ζήτημα, ιδιαίτερα σε έργα με πιεστικά χρονοδιαγράμματα.

Πρόβλημα θεωρείται και η τραπεζική χρηματοδότηση καθώς οι αναφορές για τις δυσκολίες πρόσβασης είναι πολλές στον κατασκευαστικό κλάδο. Ένα από τα σοβαρότερα ζητήματα θεωρείται η έκδοση εγγυητικών επιστολών και φυσικά η χρηματοδότηση έργων, αν και έχουν γίνει βήματα προόδου.