Το σχέδιο για την ανάπλαση της "Αλάνας" και το νέο γήπεδο Τούμπας

Υπογειοποίηση, πλατείες, υπόγεια πάρκινγκ, πεζοδρομήσεις, check points στο ΕΧΣ για Νέα Τούμπα και ανάπλαση Αλάνας - Τι ισχύει για το συμβολικό 41.926.

Ριζικό λίφτινγκ, με χαρακτήρα car-free και περιπάτου, πράσινες ζώνες και υπόγεια πάρκινγκ, υπόσχεται το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο για τη «Νέα Τούμπα» που... συμπαρασύρει σε ανάπλαση την ευρύτερη περιοχή, γνωστή και ως «Αλάνα της Τούμπας». Η έκταση περίπου 120 στρεμμάτων αναδιαμορφώνεται προς... τέρψιν όχι μόνο των φίλων του ΠΑΟΚ, αλλά και των κατοίκων της περιοχής, και φιλοδοξείται ότι, εάν το πλάνο εγκριθεί μετά από τις δαιδαλώδεις διαδικασίες που προβλέπονται, θα γίνει must προορισμός για όλους τους Θεσσαλονικείς.

Η κύρια μελέτη, που αποτελείται από τρία σκέλη (κυκλοφοριακή, περιβαλλοντική, χωροταξική), είναι ιδιαίτερα ογκώδης (σχεδόν 1.000 σελίδες) και φέρει τον... διακριτικό τίτλο «Ειδικό Χωρικό Σχέδιο για την ανέγερση νέου γηπέδου στην περιοχή Τούμπα, δήμου Θεσσαλονίκης», βρίσκεται ήδη στο Τμήμα Μητροπολιτικού Σχεδιασμού Θεσσαλονίκης του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, όπως έγραψε η Voria.gr, έχει πρωτοκολληθεί και ξεκινά τα πρώτα της... βήματα μέχρι την τελική έγκριση και την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος, που εκτιμάται ότι θα γίνει με το νέο έτος, εάν όχι στο τέλος του 2020.

Η ιστορική Αλάνα περικλείεται από τις οδούς Γρηγορίου Λαμπράκη, Β. Αδαμίδου, Μικράς Ασίας, Διογένους και Ι. Παπαηλιάκη. Με το νέο πλάνο, θα επιχειρηθεί να αναδιαταχθούν κάποιοι από τους υφιστάμενους χώρους -που δεν μπορούν να μειωθούν- ώστε να γίνει λειτουργικότερη και η νέα γηπεδική εγκατάσταση, αλλά και η ευρύτερη περιοχή: αρτιότερη ρυμοτόμηση, αναδιοργάνωση των χώρων, τακτοποίηση των χρήσεων γης και σημαντικές παρεμβάσεις, σε μία επένδυση για την ανακατασκευή του γηπέδου που, εφόσον υλοποιηθεί, εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 100 εκατ. ευρώ. Το σχέδιο είναι τόσου σπουδαίου βεληνεκούς που είναι μοναδικό, καθώς εκπονείται για πρώτη στη χώρα. «Ο ΠΑΟΚ και η Θεσσαλονίκη με τη "Νέα Τούμπα" πρωτοπορούν», λέει χαρακτηριστικά στη Voria.gr ο αρχιτέκτων πολεοδόμος και επικεφαλής της ομάδας μελετητών για το ΕΧΣ, Τάκης Δούμας.

Υπογειοποίηση Κλεάνθους και πρόσβαση στο νέο γήπεδο

Σύμφωνα με τον κ. Δούμα, μία πολύ σημαντική αναδιαμόρφωση που προβλέπεται από το ΕΧΣ στον χώρο της Αλάνας είναι αυτή της υπογειοποίησης της οδού Κλεάνθους, στο κομμάτι μπροστά από το γήπεδο. Συγκεκριμένα, προβλέπεται υπογειοποίηση της οδού από τη συμβολή της με την οδό Μικράς Ασίας έως και 30 μέτρα πριν τη συμβολή με την οδό Λαμπράκη. Για να γίνει αντιληπτή η κατασκευή, τα κινούμενα από Νότο αυτοκίνητα θα «βγαίνουν» ξανά στην επιφάνεια στο ύψος της υφιστάμενης πεζογέφυρας. Μέσω της υπογειοποιημένης Κλεάνθους θα γίνεται και η πρόσβαση στο υπόγειο πάρκινγκ που προβλέπεται κάτω από τα «πλακάκια» του γηπέδου, με ράμπες από τη Μικράς Ασίας.

Θα πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη πρόταση δεν γίνεται με γνώμονα την καλύτερη κυκλοφοριακή ρύθμιση της Κλεάνθους, αφού, έτσι κι αλλιώς, πρόκειται για μία οδό που κλείνει κάθε φορά που ο ΠΑΟΚ αγωνίζεται στην Τούμπα. Προτείνεται, όμως, κυρίως για τη δημιουργία μίας ενιαίας πλατείας ακριβώς πάνω από την υπογειοποίηση προς διευκόλυνση αφενός των φίλων της ομάδας στο γήπεδο και αφετέρου τη μη διακοπή της κυκλοφορίας ακόμη και σε ημέρα αγώνων, σε κανέναν δρόμο γύρω από το γήπεδο. Ταυτόχρονα, με τη μεγάλη πλατεία που δημιουργείται, η ευρύτερη περιοχή της Αλάνας της Τούμπας και οι κάτοικοί της «κερδίζουν» μία πιο... car-free έκδοση, που είναι και ο μεγάλος στόχος της κυκλοφοριακής μελέτης.

Εξάλλου, η υπογειοποίηση ευνοεί και την απουσία... στρατιωτικών επιχειρήσεων στα ντέρμπι: σήμερα, σε σπουδαία παιγνίδια για τον ΠΑΟΚ, η Αστυνομία οργανώνει μεγάλες επιχειρήσεις που «νεκρώνουν» την κυκλοφορία σε οδικές αρτηρίες γύρω από το γήπεδο ώστε να αποφευχθούν ευτράπελα κατά τη μετάβαση των αποστολών των αντιπάλων ομάδων στο γήπεδο της Τούμπας, ενώ ταυτόχρονα διακόπτουν την ομαλή μετάβαση των φιλάθλων στις θύρες των επισήμων. Αυτά, πλέον, περιορίζονται αισθητά και ενισχύεται η αθρόα ροή πεζών προς τη γηπεδική εγκατάσταση.

Υπόγεια πάρκινγκ 1.000 θέσεων

Στο προτεινόμενο Ειδικό Χωρικό Σχέδιο προβλέπονται δύο υπόγεια πάρκινγκ. Το ένα θα είναι διώροφο με δυναμική 450 θέσεων, κάτω ακριβώς από την έκταση που περιήλθε στην κυριότητα του ΠΑΟΚ με πρόσφατη τροπολογία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και βρίσκεται μπροστά από τις θύρες των επισήμων του γηπέδου (θύρες 1, 2, 3). Η πρόσβαση των οχημάτων σε αυτό θα γίνεται από την υπογειοποιημένη Κλεάνθους. Ο δεύτερος υπόγειος χώρος στάθμευσης, ικανότητας 350 θέσεων, προβλέπεται να κατασκευαστεί στη συμβολή των οδών Παπαηλιάκη και Λαμπράκη, στον ΕΦΚΑ Τούμπας. Σε συνδυασμό με το υφιστάμενο πάρκινγκ στη συμβολή των οδών Κλεάνθους και Παπαναστασίου, που διαθέτει περίπου 300 θέσεις, δημιουργείται μία δυναμική 1.000 θέσων στάθμευσης σε ακτίνα 700 μέτρων από το γήπεδο, που θεωρείται ιδανικός αριθμός για τις ανάγκες του νέου σταδίου.

Κι αυτό γιατί ο κύριος όγκος των οπαδών που θα προσέρχονται στη «Νέα Τούμπα» προβλέπεται ότι θα φτάνει εκεί με τα μέσα μαζικής μεταφοράς και κυρίως του Μετρό Θεσσαλονίκης, που εκτιμάται ότι θα έχει ολοκληρωθεί το 2023. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα δεδομένα, η δυνατότητα μεταφοράς του Μετρό Θεσσαλονίκης στον σταθμό Παπάφη, που είναι και ο σταθμός που θα εξυπηρετεί τους φιλάθλους, θα είναι περί τις 12.000-14.000 ατόμων ανά ώρα. Από εκεί, τα άτομα αυτά θα προχωρούν πεζή ώς το ανακατασκευασμένο γήπεδο μέσω αυτόνομης πορείας που προβλέπεται να έχει χαρακτηριστικά ασφαλείας (κατάλληλος φωτισμός, ασφάλεια πεζών έναντι των διερχόμενων αυτοκινήτων, παγκάκια, καλαθάκια απορριμμάτων), κατά μήκος της Διογένους, «συνδετήριας» οδού του Σταθμού με το γήπεδο. Πρόκειται για μία απόσταση 700 μέτρων.

Σήμερα, σύμφωνα με τον κ. Δούμα, ένας πολύ μεγάλος όγκος φιλάθλων, περίπου 10.000-12.000 από τους συνολικά 29.000 που χωρά, κατευθύνονται στο γήπεδο με τα αυτοκίνητά τους, τα οποία, όμως, συνηθίζουν να σταθμεύουν σε ακτίνα 700-1.000 μέτρων από αυτό. Οι υπόλοιποι φτάνουν στο γήπεδο με τα λεωφορεία του ΟΑΣΘ και με... τα πόδια.

Check points περιμετρικά της εγκατάστασης

Σε εκείνο το σημείο της Κλεάνθους, στο ύψος της υπάρχουσας πεζογέφυρας όπου υπάρχει ένα παρκάκι 2-2,5 στρεμμάτων, προτείνεται να δημιουργηθεί ένα από τα τρία check point για το γήπεδο. Περιμετρικά της Νέας Τούμπας, δηλαδή, προβλέπονται τέτοια chech point που θα επιτρέπουν την είσοδο του περιβάλλοντα χώρου του γηπέδου μόνον σε όσους έχουν εισιτήριο, τις ημέρες που αγωνίζεται ο ΠΑΟΚ, ένας ειδικά διαμορφωμένος χώρος με ράμπες και σκάλες που θα οδηγούν τελικά στην είσοδο του σταδίου. Στο συγκεκριμένο σημείο ελέγχου θα υπάρχουν φυτεμένοι χώροι, πλατώματα κ.ά. Το δεύτερο check point για είσοδο στη γηπεδική εγκατάσταση προβλέπεται να δημιουργηθεί στη συμβολή των οδών Διογένους και Κλεάνθους, ενώ το τρίτο θα είναι στην ανατολική πλευρά του γηπέδου, σε μία άτυπη μικρή πλατεία που υπάρχει στην οδό Διδασκάλου Βασιλείου Αδαμίδου.

Η συγκεκριμένη οδός, που εκτείνεται πίσω από τις Θύρες 5-6, προβλέπεται να πεζοδρομηθεί κατά το ήμισυ, από το ύψος της οδού Πραξαγόρα έως και τη συμβολή της με την οδό Μικράς Ασίας, δηλαδή στο κομμάτι μπροστά από τα υφιστάμενα σχολεία.

Τα σχολεία, εκατέρωθεν του γηπέδου, δεν προβλέπεται να υποστούν οποιαδήποτε ανάπλαση και καμία παρέμβαση, αν και, κατά τον κ. Δούμα, αυτό θα ήταν καλό να γίνει για τον περαιτέρω εξωραϊσμό της Αλάνας, ενδεχομένως στο πλαίσιο των προγραμματικών συμβάσεων μεταξύ του δήμου Θεσσαλονίκης και του ΠΑΟΚ, που έτσι κι αλλιώς θα γίνουν για λοιπές παρεμβάσεις στην Αλάνα. Καμία, επίσης, παρέμβαση δεν πρόβλεπεται στο ΕΧΣ για το Δημοτικό Κολυμβητήριο Τούμπας ή τον Ιερό Ναό Αγίας Βαρβάρας.

Γενικότερα, όπως γίνεται αντιληπτό, ο περιβάλλων χώρος της Τούμπας, δηλαδή η Αλάνα, προτείνεται να γίνει ένας ελεύθερος, ενιαίος χώρος για την κίνηση των πεζών -φιλάθλων,  κατοίκων ή μαθητών- και των ποδηλατών, που από το συνολικό σχέδιο φαίνεται να είναι ιδιαίτερα ευνοημένοι.

Το «41.926» και τι πραγματικά ισχύει

Σε ό,τι αφορά το συμβολικό «41.926» (4 για τη Θύρα των φανατικών και 1926 για το έτος ίδρυσης του συλλόγου), που υπάρχει στον φάκελο και γνωστοποιήθηκε ως «φέρουσα ικανότητα» της νέας γηπεδικής εγκατάστασης, θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι επ' ουδενί δεν αποτελεί τον αριθμό των θεατών στη «Νέα Τούμπα».

Η φέρουσα ικανότητα αριθμεί όχι μόνον τους θεατές στις κερκίδες, αλλά και όσους βρίσκονται την ίδια στιγμή σε έναν... γάμο στον ΙΝ Αγίας Βαρβάρας, στα αναψυκτήρια πέριξ του γηπέδου, όσους κάνουν απλά βόλτα, τους μαθητές στα σχολεία, τους αθλούμενους στο κολυμβητήριο, αλλά και ανθρώπους σε άλλες χρήσεις. Η μέτρηση αυτή αφορά τις κρίσιμες ώρες των αγώνων, δηλαδή περίπου 4-5 ώρες, πριν, κατά τη διάρκειά τους και μετά τη λήξη τους.

Επομένως, η χωρητικότητα του νέου γηπέδου περιορίζεται αρκετά. «Εκτιμώ ότι η "Νέα Τούμπα" θα έχει χωρητικότητα της τάξης 30.000-35.000 θεατών. Κι αυτό γιατί το νέο γήπεδο θα έχει σχεδόν ακριβώς τις ίδιες διαστάσεις με το υφιστάμενο, περίπου 160 μέτρα πλάτος και 200 μέτρα μήκος», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Δούμας. Μπορεί, βέβαια, το σχέδιο να προβλέπει αύξηση του ύψους του στα 40 μ. και να θεωρείται σίγουρο ότι το νέο γήπεδο θα σκαφτεί και να αποχαιρετήσει το ταρτάν ώστε να προστεθούν μερικές ακόμη χιλιάδες θέσεων, με τη μορφή διαζωμάτων, ωστόσο φαίνεται δύσκολο να προσεγγίσει τον... μαγικό αριθμό 41.926. Για αυτό, καταληκτικά, θα αποφασίσει η αρχιτεκτονική μελέτη που θα αναθέσει ο ΠΑΟΚ, μόλις πάρει στα χέρια του το Προεδρικό Διάταγμα.

Βιτρίνα για την πόλη και τον... φάκελο για Euro 2028, Μουντιάλ 2030

«Το θέμα δεν είναι ένα απλώς ένα μεγάλο γήπεδο, αλλά πώς θα λειτουργεί κάθε μέρα, πώς θα γίνει ένα χώρος για all day events, 24/7, και τι όφελος θα έχει η πόλη», συμπληρώνει ο κ. Δούμας, αφού όλη η περιοχή πρόκειται να αναβαθμιστεί με αναψυκτήρια, εστιατόρια, συνεδριακούς χώρους, ενδεχομένως μουσεία ή κινηματογράφους, εγκαταστάσεις αποθεραπείας, εμπορικό κέντρο (π.χ. με εταιρείες αθλητικών ειδών όπως η Adidas) και φυσικά μπουτίκ του συλλόγου. Σε ένα... αντι-παράδειγμα, «η ΑΕΚ δεν ακολούθησε -κακώς- τη λογική του Ειδικού Χωρικού Σχεδίου», τονίζει ο κ. Δούμας, καθώς, όπως επισημαίνει, η «Ένωση» χτίζει ένα «καινούργιο-παλιό γήπεδο». Με τη λογική, δηλαδή, ότι δεν θα προσφέρει τίποτα το καινοτόμο στον φίλαθλο και ότι δεν αποτελεί μέρος μιας γενικότερης ανάπλασης στην περιοχή όπου χτίζεται, παραμένοντας ένα γήπεδο... παλαιάς φιλοσοφίας.

«Η "Νέα Τούμπα" ένα γήπεδο που θα αποτελεί την ελληνική... ναυαρχίδα στη διεκδίκηση του Euro 2028 ή/και του Μουντιάλ 2030», λέει ακόμη ο αρχιτέκτονας του ΕΧΣ, αναφερόμενος στο μνημόνιο συνεργασίας που υπέγραψε πρόσφατα η χώρα μας με τη Βουλγαρία, τη Σερβία και τη Ρουμανία για από κοινού υποψηφιότητα ανάληψης των δύο μεγάλων ποδοσφαιρικών διοργανώσεων. Μέχρι στιγμής, μάλιστα, οι τέσσερις χώρες είναι οι μόνες που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον.