GR- Eco Islands: Στα σκαριά πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος από ΥΠΕΝ για τα επόμενα «πράσινα» νησιά – Τα κριτήρια και οι πόροι ύψους 300 εκ. ευρώ

Με πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος θα προχωρήσει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας την ένταξη κι άλλων νησιών στις δράσεις του GR-Eco Islands.

Αυτό αναφέρουν πληροφορίες του energypress, με τη γενική γραμματέα Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών Αλεξάνδρα Σδούκου να βρίσκεται ήδη σε συζητήσεις τόσο με δημάρχους νησιών, όσο και με το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής αλλά και με τον υφυπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων Γιάννη Τσακίρη.

Πηγές θέλουν την κ. Σδούκου που έτρεξε το project της Χάλκης και έχει αναλάβει συνολικά την πρωτοβουλία GR Eco – Islands, να επιδιώκει την κατάρτιση κριτηρίων ώστε να προσέλθουν οι τοπικές αρχές των νησιών και να απολαύσουν της κοινοτικής χρηματοδότησης για την μετεξέλιξη τους σε «πράσινα», έξυπνα και ενεργειακά αυτόνομα. Το μοντέλο της Χάλκης θα είναι ο πιλότος για τα έργα που θα αναπτυχθούν.

Η χρηματοδότηση των παρεμβάσεων θα προέλθει από το νέο ΕΣΠΑ με πόρους ύψους 100 εκ. ευρώ, ενώ είναι πιθανόν να υπάρξουν και πόροι 200 εκ. ευρώ από το Ταμείο Απανθρακοποίησης. Ήδη, ως γνωστόν, έχει συσταθεί το Ταμείο Απανθρακοποίησης των Νησιών (βλέπε εδώ σχετικό δημοσίευμα του energypress) που προβλέπει τη δυνατότητα διεκδίκησης έως και 25 εκατ. αδιάθετων δικαιωμάτων εκπομπών της περιόδου 2013-2020 για τη συγχρηματοδότηση έως και 60 % της απεξάρτησης του εφοδιασμού ηλεκτρικής ενέργειας των νησιών από ανθρακούχες εκπομπές. 

Το υπουργείο σχεδιάζει η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος να βγει στο πρώτο εξάμηνο του 2022, ενώ στα υποψήφια νησιά, κατά τις πληροφορίες, συγκαταλέγονται: Σύμη, Αγαθονήσι, Μεγίστη, Αρκιοί, Μαράθι, Κάσος, Ψέριμος, Γυαλί, Λειψοί, Τέλενδος, Νίσυρος,  Μεγαλονήσι, Οινούσσες, Ψαρά, Φούρνοι, Θύμαινα, Αμοργός, Ανάφη, Δονούσα, Ηράκλεια, Αντίπαρος, Σχοινούσα,  Ίος, Σίκινος, Κουφονήσι, Φολέγανδρος, Θηρασιά, Κύθνος, Κίμωλος, Σέριφος, Σίφνος και Κέα.

Κριτήρια

Στα κριτήρια για την επιλογή των νησιών περιλαμβάνονται:

Στον τομέα της Ενέργειας, ο βασικός στόχος είναι η επίτευξη Ενεργειακής και Κλιματικής Ουδετερότητας. Αυτή θα επιτευχθεί με τη μέγιστη αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών, μέσω υβριδικών συστημάτων ηλεκτροπαραγωγής, αποθήκευσης ενέργειας, παραγωγή υδρογόνου, την αύξηση της ενεργειακής εξοικονόμησης στον κτιριακό τομέα αλλά και σε όλους τους τομείς δραστηριότητας όπως είναι ο τουριστικός κ.α.

Στον ίδιο άξονα, αποτελεί προτεραιότητα ο εξηλεκτρισμός στις Μεταφορές, συμπεριλαμβανομένων των οδικών και θαλάσσιων μεταφορών, κάτι που συνοδεύεται από την ανάγκη ανάπτυξης των απαραίτητων υποδομών εναλλακτικών καυσίμων.

Στο τομέα της συνδεσιμότητας των νησιών, και σε άμεση σχέση με τα παραπάνω, είναι πολύ σημαντική η ανάπτυξη νέων και ο εκσυγχρονισμός υφιστάμενων λιμενικών και άλλων υποδομών, αλλά και ο εκσυγχρονισμός του στόλου του ακτοπλοϊκού δικτύου που εξυπηρετούν ενδονησιωτικά.

Στον τομέα της κυκλικής οικονομίας εντάσσονται τα θέματα διαχείρισης στερεών και υγρών αποβλήτων, και ο τομέας της διαχείρισης των υδάτινων πόρων, όπου ζητούμενο είναι η διασφάλιση καθολικής πρόσβασης σε επαρκές και καλής ποιότητας νερό, συμπεριλαμβανόμενης της ανάπτυξης φιλικών προς το περιβάλλον λύσεων αφαλάτωσης.

Στον Τομέα του Τουρισμού οι παρεμβάσεις αναμένεται να έχουν συμπληρωματικό και αθροιστικό χαρακτήρα. Τόσο οι παρεμβάσεις για πράσινη ενέργεια και βελτίωση ενεργειακής απόδοσης, όσο και οι παρεμβάσεις στην βιώσιμη κινητικότητα, αναμένεται να μεταβάλλουν την εικόνα των νησιών, προσδίδοντάς του ένα «πράσινο» profile και ενισχύοντας έτσι την ελκυστικότητά τους προς αυτούς που θέλουν να τα επισκεφτούν.

Επιπλέον τομείς παρέμβασης αφορούν στα εξής:

·      διατήρηση και αξιοποίηση της διακριτής περιφερειακής/τοπικής πολιτιστικής κουλτούρας

·      προώθηση περιφερειακών/τοπικών προϊόντων διατροφής και ανάπτυξη/διαφοροποίηση της αγροτικής δραστηριότητας

·      διαφύλαξη του ιδιαίτερου φυσικού κεφαλαίου της βιοποικιλότητας των νησιών μας.

·      προώθηση εξαιρετικά γρήγορης ευρυζωνικής σύνδεσης μέσω της ενίσχυσης των ψηφιακών υποδομών καθώς και η ανάπτυξη δημόσιων ψηφιακών υπηρεσιών που θα αναβαθμίσουν τη ζωή των κατοίκων και θα διευκολύνουν την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας.

Πόροι Υλοποίησης

Η πρωτοβουλία GR - eco islands κινητοποιεί πόρους από όλα τα Ταμεία, Προγράμματα και γενικότερα πηγές χρηματοδότησης όπως ΕΣΠΑ 2021-2027 (ΕΤΠΑ, ΕΚΤ+, Ταμείο Συνοχής, ΤΔΜ, ΕΤΘΑΥ), Πυλώνες 2 και 3 Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης, ΕΓΤΑΑ (Ευρωπαϊκό γεωργικό ταμείο αγροτικής ανάπτυξης) ΤΑΑ/RRF.

Έχει ήδη προβλεφθεί στα σχέδια των Προγραμμάτων ΕΣΠΑ 2021-2027 (συμπληρωματικά με τους πόρους του ΤΔΜ) ως αρχική συνεισφορά ποσό περίπου 100 εκατ. ευρώ συνολικά από το Τομεακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή», καθώς και από τα Περιφερειακά Προγράμματα Ιονίων Νήσων, Βορείου Αιγαίου και Νοτίου Αιγαίου.

Προβλέπεται επιπλέον η αξιοποίηση περίπου 200 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Απανθρακοποίησης, διασφαλίζοντας τη χρηματοδοτική επάρκεια που θα είναι αναγκαία για την υλοποίηση παρεμβάσεων σε ευρεία ομάδα ελληνικών νησιών.