Ανακαίνιση ακινήτων - Χρήσιμες συμβουλές για τους ιδιοκτήτες

Το κτιριακό απόθεμα της χώρας, σύμφωνα με έρευνες, αποτελείται στο μεγαλύτερο ποσοστό από κτίρια ηλικίας άνω των 30 ετών. Ως εκ τούτου, οι εγκαταστάσεις και τα δομικά υλικά τους παρουσιάζουν, στις περισσότερες των περιπτώσεων, φθορές ή και τοπικές αστοχίες. Αποτέλεσμα αυτών είναι η εμφάνιση προβλημάτων που συνήθως επηρεάζουν άμεσα τη λειτουργικότητα των χώρων και την ασφάλεια των ανθρώπων που κατοικούν ή εργάζονται στους χώρους αυτούς. Η ανακαίνιση αποτελεί την πλέον ενδεδειγμένη λύση για τη λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κατοικιών, επαγγελματικών χώρων και κτιριακών εγκαταστάσεων γενικότερα.

Σε ποιες περιπτώσεις χρειάζεται ανακαίνιση ενός ακινήτου;

Η ανακαίνιση σε ένα ακίνητο είναι αναγκαία λόγω παλαιότητας υλικών, ξεπερασμένης διαρρύθμισης εσωτερικών χώρων, προβλημάτων στα υδραυλικά δίκτυα (ύδρευση, αποχέτευση, θέρμανση), έντονων προβλημάτων από εμφάνιση υγρασίας

Ποιοι χώροι ενός ακινήτου μπορούν να ανακαινιστούν;

Όλοι οι χώροι ενός ακινήτου μπορούν να ανακαινιστούν. Ωστόσο υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες οι ιδιοκτήτες, είτε για λόγους οικονομίας, είτε για διάφορους άλλους λόγους, μπορούν να επιλέξουν την τμηματική ανακαίνιση χώρων (π.χ. λουτρού, κουζίνας, μπαλκονιών κλπ.).

Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να λαμβάνονται οι σωστές αποφάσεις, ώστε από τη μία να γίνεται ολοκληρωμένη δουλειά στο χώρο που ανακαινίζεται και από την άλλη, να μην επηρεάζονται τμήματα/χώροι του ακινήτου, τα οποία πιθανόν και να είναι λειτουργικά κατά τη διάρκεια των εργασιών.

Απαιτείται η έκδοση κάποια άδειας για τις εργασίες ανακαίνισης;

Υπάρχουν εργασίες ανακαίνισης για τις οποίες απαιτείται η έκδοση κάποιας άδειας στην Πολεοδομία (άδεια μικρής κλίμακας ή οικοδομική άδεια) και άλλες εργασίες οι οποίες δεν απαιτούν κάποια άδεια.

Στις περιπτώσεις εργασιών ανακαίνισης σε εσωτερικούς χώρους ακινήτων, απαιτείται η έκδοση άδειας εργασιών μικρής κλίμακας, στην περίπτωση που γίνονται κατεδαφίσεις κάποιων τοίχων και αλλάζει η εσωτερική διαρρύθμιση. Άδεια μικρής κλίμακας επίσης απαιτείται για εργασίες που απαιτούν τη χρήση ικριωμάτων (σκαλωσιών), όπως για παράδειγμα για τις εργασίες αποκατάστασης όψεων κτιρίων, επισκευές στεγών κλπ.

Στις περιπτώσεις ανακαινίσεων χώρων σε ειδικά κτίρια όπως βιοτεχνικά, βιομηχανικά, τουριστικών καταλυμάτων, γραφείων και εμπορικών αποθηκών, απαιτείται έκδοση οικοδομικής άδειας που συνοδεύεται από τις απαραίτητες κατά περίπτωση μελέτες.

Σε κάθε περίπτωση, η έκδοση ή όχι άδειας για τις εργασίες ανακαίνισης που θα γίνουν σε ένα ακίνητο, είναι αντικείμενο της εξειδικευμένης έρευνας μηχανικού, ο οποίος γνωρίζει τις εκάστοτε ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις.

Τι πρέπει να προσέξω όταν ανακαινίζω ένα μπάνιο;

Το μπάνιο είναι από τους χώρους ενός ακινήτου που κατά την ανακαίνισή του, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή κι επιμέλεια. Σε περίπτωση που επιθυμεί κάποιος να αντικαταστήσει τα παλιά πλακάκια με νέα και τα παλιά είδη υγιεινής, επίσης με νέα, χωρίς να αντικαταστήσει όλα τα υδραυλικά δίκτυα (ύδρευση, αποχέτευση), υπάρχει μελλοντικός κίνδυνος εμφάνισης προβλημάτων από τις παλιές σωληνώσεις και να χρειαστούν εκ νέου εργασίες που θα οδηγήσουν τους ιδιοκτήτες σε επιπλέον κόστος.

Πολύ μεγάλη σημασία πρέπει να δίδεται στη στεγάνωση των επιφανειών του χώρου του μπάνιου. Σε περίπτωση ολικής ανακαίνισης, θα πρέπει οι επιφάνειες του μπάνιου (δάπεδα, τοίχοι, κτιστές ντουζιέρες κλπ.), πριν την επένδυση πλακιδίων να στεγανώνονται επαρκώς με την επάλειψη ειδικών ρητινούχων ή μη τσιμεντοειδών υλικών/γαλακτωμάτων, ώστε να αποφεύγονται μελλοντικές ζημιές από υγρασία σε διπλανά δωμάτια με το μπάνιο, στις οροφές των χώρων κάτω από το μπάνιο και σε εξωτερικές όψεις κτιρίων σε επαφή με το μπάνιο. Οι εργασίες στεγάνωσης απαιτούν υλικά υψηλής ποιότητας με πιστοποιημένες προδιαγραφές και εφαρμογή από έμπειρους τεχνίτες και συνεργεία.

Πως γίνεται η ανακαίνιση συστήματος θέρμανσης;

Στα παλιά ακίνητα συνήθως υπάρχουν σωληνώσεις της κεντρικής θέρμανσης των κτιρίων. Στην περίπτωση που ο ιδιοκτήτης επιθυμεί να εγκαταστήσει αυτόνομο σύστημα θέρμανσης (π.χ. φυσικό αέριο), θα πρέπει να γίνει αντικατάσταση όλων των παλιών σωληνώσεων θέρμανσης, που συνήθως είναι ενδοδαπέδιες, με νέες σωληνώσεις, διότι εάν τοποθετηθούν μόνο νέα σώματα καλοριφέρ, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος μελλοντικής αστοχίας τους, που θα οδηγήσει σε απαίτηση εκ νέου εργασιών στα δάπεδα των χώρων, τα οποία πιθανόν και να είχαν αντικατασταθεί κατά την ανακαίνιση.

Επίσης κατά το σχεδιασμό των νέων δικτύων θέρμανσης, θα πρέπει να γίνεται υπολογισμός των θερμικών απωλειών των χώρων βάσει του προσανατολισμού τους και των εξωτερικών ανοιγμάτων τους, ώστε να γίνει υπολογισμός του θερμικά απαιτούμενου μεγέθους των σωμάτων και της τοποθέτησης τους στην κατάλληλη θέση, για την επίτευξη της μέγιστης δυνατής απόδοσης του συστήματος θέρμανσης και της θερμικής άνεσης των χώρων. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να γίνεται μελέτη από αρμόδιο μηχανικό και εφαρμογή από αδειούχο εγκαταστάτη υδραυλικό.

Απαιτείται ανακαίνιση της ηλεκτρολογικής εγκατάστασης;

Η ηλεκτρολογική εγκατάσταση ενός ακινήτου είναι από τα πιο βασικά σημεία σε μια ανακαίνιση, γιατί συνδέεται άμεσα με την ασφάλεια των ανθρώπων που θα χρησιμοποιήσουν το εν λόγω ακίνητο.

Τα παλιά ακίνητα, είτε κατοικίες είτε καταστήματα, διαθέτουν πεπαλαιωμένη ηλεκτρολογική εγκατάσταση η οποία αποτελείται από μικρό ηλεκτρολογικό πίνακα με ασφάλειες μικρής αντοχής που συγκεντρώνουν δίκτυα πολλών χώρων, δεν υπάρχουν εξαρτήματα ασφαλείας (π.χ. αντιηλεκτροπληξιακό ρελέ κλπ.).

Λόγω της εξέλιξης της τεχνολογίας και των καθημερινών μας συνηθειών σήμερα, χρησιμοποιούνται ηλεκτρονικές συσκευές μεγάλης ισχύος (π.χ. μεγάλες κλιματιστικές μονάδες, ηλεκτρικοί φούρνοι, μεγάλα ψυγεία κλπ.), τα οποία απαιτούν ενισχυμένα καλώδια και αντίστοιχες ασφάλειες.

Επίσης πολύ σημαντικό για λειτουργικούς λόγους είναι η τοποθέτηση αρκετών ασφαλειών με απομόνωση των χώρων, ώστε σε περίπτωση ηλεκτρολογικής βλάβης σε κάποιο σημείο του ακινήτου, να μπορεί να υπάρχει κοντά ενεργός πριζοδιακόπτης για παροχή φωτός και ηλεκτρικού ρεύματος. Σε κάθε περίπτωση η ηλεκτρολογική εγκατάσταση πρέπει να γίνεται από αδειούχο ηλεκτρολόγο εγκαταστάτη και έμπειρους τεχνίτες.

Τι υλικά πρέπει να χρησιμοποιούνται για τους χρωματισμούς;

Η επιλογή των υλικών για τους χρωματισμούς τοίχων και οροφών είναι πολύ σημαντική σε μία ανακαίνιση. Γενικά θα πρέπει να επιλέγονται επώνυμα υλικά πρώτης ποιότητας και πιστοποιημένα για τις προδιαγραφές τους.

Στους εσωτερικούς χώρους θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή όσον αφορά στους «υγρούς» χώρους κουζίνας και μπάνιου. Στους χώρους αυτούς θα πρέπει να επιλέγονται χρώματα ανθεκτικά στην εμφάνιση μούχλας, βακτηρίων και υγρασίας. Επίσης είναι σημαντικό να χρησιμοποιούνται χρώματα φιλικά τόσο για την υγεία των ανθρώπων όσο και για το περιβάλλον.

Όσον αφορά στους εξωτερικούς χρωματισμούς, και ανάλογα με την τοποθεσία του ακινήτου (κοντά σε θάλασσα, κέντρα μεγάλων πόλεων κλπ.) θα πρέπει να γίνεται επιλογή υλικών ανθεκτικών στην υγρασία, τις εξωτερικές συνθήκες, την περιβαλλοντική ρύπανση κλπ., κυρίως σε επιφάνειες που έρχονται σε άμεση επαφή με το νερό.

Τι υλικά πρέπει να χρησιμοποιούνται στις επενδύσεις τοίχων και δαπέδων;

Θα πρέπει να επιλέγονται υλικά επένδυσης με αντοχή αναλόγως του πληθυσμού και της χρήσης των χώρων. Για παράδειγμα σε εξωτερικούς χώρους θα πρέπει να επιλέγονται υλικά  ανθεκτικά στις εξωτερικές συνθήκες του περιβάλλοντος (θερμοκρασιακές μεταβολές, φυσικά φαινόμενα, υγρασία, ολισθηρότητα κλπ.).

Όσον αφορά στα εσωτερικά δάπεδα, θα πρέπει να δίνεται τεράστια σημασία στις ξύλινες ή συνθετικές επενδύσεις (π.χ. ξύλινα μασίφ δάπεδα, ημιμασίφ δάπεδα, laminate δάπεδα κλπ.) και κυρίως στην επαφή τους με το υπόστρωμα το οποίο συνήθως είναι τσιμεντοκονία.

Εφόσον κατά την ανακαίνιση του ακινήτου, για διάφορους λόγους (υδραυλικά δίκτυα, παλιά ξύλινα δάπεδα κλπ.) απαιτηθεί η κατασκευή νέου γεμίσματος δαπέδου (τσιμεντοκονία), θα πρέπει να υπάρχει ιδιαίτερη μέριμνα στην επιφανειακή υγρασία του δαπέδου, για την επικόλληση πλακιδίων και την τοποθέτηση laminate και ξύλινων δαπέδων. Σε καθεμιά από τις περιπτώσεις υπάρχει ένα μέγιστο επιτρεπόμενο ποσοστό υγρασίας για την ασφαλή τοποθέτησή τους και την αποτροπή μελλοντικής αποκόλλησης ή και καταστροφής τους.

Σε περιπτώσεις που δεν διατίθεται εύλογο χρονικό διάστημα για την ξήρανση και πήξη της τσιμεντοκονίας και την επίτευξη χαμηλού ποσοστού υγρασίας, διατίθενται στο εμπόριο προηγμένα πιστοποιημένα κονιάματα που εξασφαλίζουν την ταχεία ξήρανση και υψηλή θερμική αγωγιμότητα που τα κάνει επαρκή και για ενδοδαπέδια θέρμανση.

Χρειάζεται ο μηχανικός σε μια ανακαίνιση;

Στις περισσότερες περιπτώσεις ανακαίνισης ακινήτων και δη στις ολοκληρωμένες, είναι αναγκαία η συμμετοχή μηχανικού. Εκτός από την έκδοση της απαραίτητης από το Νόμο άδειας εργασιών, ο μηχανικός συμβάλει με την τεχνογνωσία του, στο έργο πολλαπλώς, γεγονός που δεν γνωρίζουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων.

Μια από τις σημαντικότερες υπηρεσίες που μπορεί να προσφέρει ένας μηχανικός, είναι η διαχείριση του έργου της ανακαίνισης. Η διαχείριση έργου μεταξύ άλλων περιλαμβάνει την προετοιμασία του έργου, την επιλογή των κατάλληλων υλικών που θα εφαρμοστούν, την κατάρτιση του χρονικού προγραμματισμού των εργασιών και την επίβλεψη των τεχνικών συνεργείων.

Μέσω των υπηρεσιών του μηχανικού ο ιδιοκτήτης ωφελείται πολλαπλώς, αφού έχει έναν ειδικό σύμβουλο στο πλευρό του, που τον καθοδηγεί με αποτέλεσμα την άρτια τεχνικά κατασκευή του έργου, την υλοποίηση εντός του χρονοδιαγράμματος που έχει τεθεί και την εξοικονόμηση χρημάτων.

Ένας ακόμη σημαντικός ρόλος ενός μηχανικού στην ανακαίνιση είναι ο λειτουργικός σχεδιασμός, η αρχιτεκτονική πρόταση και η φωτορεαλιστική απεικόνισή της και γενικότερα η διακόσμηση των χώρων της ανακαίνισης με επιλογές και συνδυασμό χρωμάτων, υλικών και εξοπλισμού.