Αν ξέραμε πού χτίζουμε...

Παρότι η χώρα μας επενδύει σημαντικά τα τελευταία χρόνια στην ψηφιακή ανάπτυξη και την καινοτομία, παραμένει σε πρωταρχικό στάδιο η καταγραφή και αξιολόγηση του δομημένου χώρου στο σύνολο της επικράτειας. Η απουσία της πληροφορίας αυτής δυσχεραίνει τόσο τον ευρύτερο όσο και τον ειδικό χωροταξικό σχεδιασμό. Η αδυναμία ελέγχου που προκύπτει από την έλλειψη εύκολα προσβάσιμης πληροφορίας προωθεί την ανομία και την καταστρατήγηση των εκάστοτε περιορισμών δόμησης που θέτει η πολιτεία. Η διαμόρφωση πλήρους εικόνας του δομημένου χώρου αποτελεί δύσκολο στόχο και απαιτεί τμηματικά και πλήρως αλληλοεξαρτώμενα στάδια εξέλιξης.

Με τις ρυθμίσεις των Νόμων 4014/2011 και 4178/2013, τέθηκαν για πρώτη φορά οι αρχές για την καταγραφή των αυθαίρετων κατασκευών σε ένα ενιαίο ηλεκτρονικό σύστημα για όλη τη χώρα. Μέσω αυτού άρχισε η συλλογή ενός σημαντικού μέρους της άγνωστης μέχρι στιγμής πληροφορίας για τον δομημένο χώρο, με ποσοτικά και χωρικά στοιχεία των κτισμάτων. Στην προσπάθεια αυτής της καταγραφής είναι πολύ σημαντική η συμμετοχή τόσο των ιδιοκτητών όσο και των ιδιωτών μηχανικών.

Επόμενο σημαντικό βήμα είναι η υλοποίηση του θεσμού της ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίου. Σε αυτή προβλέπεται να γίνεται καταγραφή όλων των ακινήτων της χώρας στην υπάρχουσα πραγματική τους κατάσταση. Ετσι μπορεί να υπάρξει μία ρεαλιστική προσέγγιση του δομημένου χώρου και μία αναλυτική καταγραφή της κατάστασης των κτιρίων, προάγοντας την ασφάλεια των συναλλαγών και αναδεικνύοντας την αξία κάθε ακινήτου.

Η υλοποίηση της ταυτότητας του κτιρίου προγραμματίζεται να γίνει σταδιακά, παρέχοντας σε πρώτη φάση τη δυνατότητα και υποχρέωση ηλεκτρονικής υποβολής των νέων εγκρίσεων δόμησης. Ηδη, η ηλεκτρονική πλατφόρμα για την Ταυτότητα του Κτιρίου, που αναπτύσσεται από το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) σε συνεργασία με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ), ξεκίνησε στις αρχές του έτους, πιλοτικά, σε κάποιες Yπηρεσίες Δόμησης. Το πιλοτικό στάδιο αφορά τη λειτουργία για την ηλεκτρονική υποβολή δικαιολογητικών και την έκδοση των νέων οικοδομικών αδειών.

Σε επόμενη φάση και εντός της πρώτης πενταετίας λειτουργίας, καθιερώνεται υποχρέωση να συμπληρώσουν την ταυτότητα του κτιρίου, με την αποτύπωση της πραγματικής κατάστασης, όσα κτίρια ενταχθούν στον νέο νόμο για τις αυθαίρετες κατασκευές (ή όσα κτίρια έχουν ενταχθεί στους Νόμους 4014/2011 και 3843/2010). Τα υπόλοιπα ακίνητα, δημόσια ή ιδιωτικά, οφείλουν να συμπληρώσουν την ταυτότητα του κτιρίου εντός δέκα ετών από την έναρξή της.

Η συμπλήρωση της ταυτότητας του κτιρίου απαιτείται είτε σε περίπτωση μεταβίβασης είτε σε περίπτωση έκδοσης έγκρισης δόμησης ή εργασιών μικρής κλίμακας για οποιοδήποτε ακίνητο. Θα περιλαμβάνει όλα τα έγγραφα, τα στοιχεία και τα δικαιολογητικά του ακινήτου όπως οι οικοδομικές άδειες, οι βεβαιώσεις των μηχανικών, τα πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης, οι αριθμοί των παροχών ύδρευσης, ρεύματος, φυσικού αερίου, οι κωδικοί αριθμοί του ακινήτου στο Κτηματολόγιο (ΚΑΕΚ) και άλλα. Με αυτό τον τρόπο μειώνεται το βάρος και το κόστος για τον πολίτη, αφού θα χρειαστεί να συγκεντρωθούν όλα τα ανωτέρω μία και μόνη φορά σε ένα ενιαίο πληροφοριακό σύστημα. Μετά την αρχική συμπλήρωση, η ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου πρέπει να συμπληρώνεται, ύστερα από έλεγχο, περιοδικά, ανάλογα με τη χρήση του κτιρίου. Η υποχρέωση συμπλήρωσης της ταυτότητας του κτιρίου σε κάθε μεταβίβαση, ο περιοδικός έλεγχος και η ενημέρωση αυτής αποτελεί τον μόνιμο και διαρκή τρόπο παρακολούθησης των κατασκευών. Αποτελεί την αποτύπωση της πραγματικής κατάστασης κάθε ακινήτου και είναι αίτημα 25 χρόνων του τεχνικού κόσμου. Δεν αφορά τα σχέδια της μελέτης, αλλά την πραγματική, σε κάθε χρονική στιγμή, αποτύπωση της υπάρχουσας κατάστασης του ακινήτου.

Μετά την πλήρη εφαρμογή του νέου θεσμού ακολουθεί η ηλεκτρονική διασύνδεση των σχετικών βάσεων δεδομένων του Δημοσίου, όπως το Εθνικό Κτηματολόγιο και το ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα της Ηλεκτρονικής Πολεοδομίας. Επιτυγχάνεται έτσι πλήρης διαφάνεια και ασφάλεια στις συναλλαγές των πολιτών και του Δημοσίου, επιταχύνονται οι διαδικασίες εγκρίσεων και αδειοδοτήσεων. Επιπλέον, διευκολύνεται το έργο του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, μέσω της κατηγοριοποίησης και στατιστικής επεξεργασίας των δεδομένων των ακινήτων.

Η εισαγωγή του θεσμικού εργαλείου της ταυτότητας κτιρίου ελαχιστοποιεί τις επαφές του πολίτη με τις δημόσιες Αρχές, απλοποιεί τις διαδικασίες, καταπολεμά τη γραφειοκρατία και τη διαφθορά και μειώνει το διοικητικό και οικονομικό κόστος για το Δημόσιο.

Ο Σωκράτης Αλεξιάδης είναι αρχιτέκτων μηχανικός, γενικός γραμματέας Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος.

Πηγή: http://www.tanea.gr/opinions/all-opinions/article/5107221/an-kserame-poy-xtizoyme/