Ελληνική start up χαρτογραφεί τα ελληνικά μονοπάτια με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης

Ήταν αρχές Σεπτεμβρίου του 2021 όταν μία παρέα φίλων και ερευνητών με εξειδίκευση στον αυτοματισμό και τις νέες τεχνολογίες διοργάνωναν ακόμη μία πεζοπορία στη Ζεστή Κοιλάδα, γνωστή ως Βάλια Κάλντα στη Βόρεια Πίνδο. 

Eχοντας βρεθεί εκεί αρκετές φορές για περιπλάνηση και άφθονη περιπέτεια στο άγριο τοπίο, ο Γιώργος Μενδρινός, ο Μάριος Γλυτσός και ο Γιώργος Μίχας διέσχισαν πολλές «γιδόστρατες» στον διάβα τους, απέφυγαν πολλά επικίνδυνα «λούκια», ενώ εύχονταν να γνώριζαν εκ των προτέρων για τα αδιάβατα μονοπάτια που καταλήγουν σε πουρναροτόπια. 

Συνειδητοποιώντας πως υπήρχαν πάρα πολλές διαδρομές ανά την Ελλάδα έτοιμες προς εξερεύνηση, η σκέψη που έκαναν τότε φαντάζει σήμερα πολύ απλή εξαιτίας των ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων. «Γιατί να μη βάλουμε την τεχνητή νοημοσύνη να χαρτογραφήσει τα μονοπάτια;», είπαν και ξεκίνησαν να «ψάχνονται».
 

Ερχόμενοι στο σήμερα η τοπική νεοφυής επιχείρηση Caius έχει κάνει μεγάλη πρόοδο στη χαρτογράφηση των ελληνικών μονοπατιών μέσω της τεχνητής νοημοσύνης, ενώ είναι η πρώτη εταιρεία που χρησιμοποιεί την AI σε αυτόν τον τομέα. 

Από αριστερά προς τα δεξιά ο Γιώργος Μενδρινός CEO της Caius, ο Μάριος Γλυτσός (CIO) και ο Γιώργος Μίχας (CTO).

«Αυτό που κατανοήσαμε ως πεζοπόροι στο πεδίο είναι πόσο δύσκολη είναι η χαρτογράφηση των μονοπατιών από μία ομάδα ανθρώπων αλλά και πόσα πολλά μονοπάτια υπάρχουν στη χώρα μας που παραμένουν απάτητα. Μόλις καταλήξαμε σε αυτή τη διαπίστωση, καταλάβαμε πως ένας μέρος της διαδικασίας μπορεί να γίνει αυτοματοποιημένα γλιτώνοντας πολύτιμο χρόνο και ενέργεια στους πεζοπορους», αναφέρει στην «Κ» ο CEO της εταιρίας Γιώργος Μενδρινός. 

Αυτό που κάναμε επί μήνες γίνεται σε μερικές εβδομάδες 

Εξηγώντας αναλυτικά πώς ακριβώς η τεχνητή νοημοσύνη θα βοηθήσει την Ελλάδα να γίνει ένας από τους κορυφαίους πεζοπορικούς προορισμούς στον κόσμο, ο Φοίβος Τσαβαρόπουλος, συνιδρυτής της κοινοτικής συνεταιριστικής επιχείρησης, Paths of Greece με 20ετή εμπειρία στην πεζοπορία εξηγεί πόσο δύσκολο ήταν το έργο της ανακάλυψης και καταγραφής δικτύων μονοπατιών σε περιοχές της Ελλάδας πριν από την έλευση των νέων τεχνολογιών.

Τα τρία πρώτα (DEM, SAR και RGB) είναι τα κύρια επίπεδα δεδομένων τα οποία χρησιμοποιεί το ΑΙ μοντέλο για να χαρτογραφήσει μονοπάτια, ενώ τα τρία επόμενα (different terrain areas, trails, Points of Interest) είναι τα επίπεδα δεδομένων που εξάγει το ΑΙ μοντέλο.

Πριν η εταιρεία Caius τους χτυπήσει την πόρτα, η ομάδα περνούσε μήνες σε μία περιοχή για να ανιχνεύσει παλιά μονοπάτια και να τα συνδέσει με ήδη γνωστά.

«Όταν μας καλούσε ένας δήμος για να του χαρτογραφήσουμε τα μονοπάτια, η έρευνά μας μπορεί να διαρκούσε ακόμη και δύο μήνες. Αρχικά βασιζόμασταν σε παλιούς χάρτες του στρατού αλλά και τη γνώση των ντόπιων προκειμένου να δημιουργήσουμε έναν χάρτη πριν ξεκινήσουμε την επιτόπια έρευνα. Το γεγονός πως οι χάρτες ήταν αρκετά παλιοί αλλά και οι ντόπιοι που ήξεραν τα μονοπάτια λιγόστευαν όλο και περισσότερο με τα χρόνια δυσκόλευαν το έργο μας. Πλέον αυτή τη δουλειά την κάνει η τεχνητή νοημοσύνη και έτσι χρειαζόμαστε απλώς μερικές εβδομάδες», εξηγεί ο κ. Τσαβαρόπουλος λέγοντας ουσιαστικά πως με την AI η ομάδα του ξεκινά πεζοπορία σε μία περιοχή έχοντας στα χέρια της πολύ πιο στοχευμένα δεδομένα. 

3D ψηφιοποιήσεις επί του πεδίου που διενεργεί η Caius προκειμένου να μελετήσει τα μονοπάτια.

Πλέον οι εικόνες υψηλής ευκρίνειας από τους δορυφόρους, τα δεδομένα από τα ραντάρ, τα μοντέλα μηχανικής μάθησης και η τεχνητή νοημοσύνη έχουν αντικαταστήσει τις παραπάνω τεχνικές. 

«Πλέον μπορούμε να βλέπουμε την ίδια εικόνα πολλές φορές –σε έγχρωμη και 3D μορφή αλλά και με ακτινοβολία στο φάσμα των υπερύθρων– με αποτέλεσμα η τεχνητή νοημοσύνη να προσπαθεί να αναγνωρίσει μονοπάτια σε κάθε εικόνα συμπεριλαμβάνοντάς τα σε μία τελική χαρτογράφηση», εξηγεί ο κ. Μενδρινός.

Ένας από τους στόχους της ψηφιοποίησης των μονοπατιών είναι και η βελτίωση του ΑΙ μοντέλου της Caius.

Από την Ιο μέχρι τη Σερβία

Παρ’ ότι κανείς θα νόμιζε πως οι ερευνητές τεχνητής νοημοσύνης και οι επαγγελματίες πεζοπόροι θα μπορούσαν να είναι αντίπαλοι και όχι συνεργάτες, εν προκειμένω αποδεικνύεται πως η συνεργασία τους είναι καθοριστική για τη δημιουργία ενός μεγάλου και ολοκληρωμένου εθνικού δικτύου μονοπατιών.

Εικόνες από την πορεία εκπαίδευσης του νευρωνικού δικτύου αυτοματοποιημένης ανακάλυψης μονοπατιών.

Όπως εξηγεί ο CEO της Caius οι επαγγελματίες πεζοπόροι της “Paths of Greece” όσο και μαραθωνοδρόμοι βουνού έπαιξαν με τη σειρά τους καθοριστικό ρόλο καθώς με τις γνώσεις τους αλλά και την επιτόπια έρευνά τους μας βοήθησαν στη δημιουργία μίας μεγάλης βάσης δεδομένων πάνω στην οποία εκπαιδεύθηκε η AI. 

Ένα μινιμαλιστικό δείγμα από τον χάρτη που δημιουργεί το ΑΙ και χρησιμοποιούν οι επαγγελματίες πεζοπόροι στην επί του πεδίου μελέτη τους.

Μέχρι στιγμής η Caius έχει χαρτογραφήσει δίκτυο μοναπατιών στη Σπάρτη, την Ιο, τη Σκιάθο, τη Χαλκιδική, την Ήπειρο, την Αρχαία Ολυμπία αλλά και στη νότια Ιταλία, τη Σερβία, την Κύπρο και τα σύνορα Ελλάδας-Αλβανίας. Οι υπηρεσίες της απευθύνονται σε αρμόδιες επιχειρήσεις και φορείς ώστε μετά τη χαρτογράφηση να ακολουθήσει η συντήρηση και διάνοιξη των μονοπατιών, απαραίτητη προϋπόθεση για την ασφάλεια όλων των πεζοπόρων προτού περιπλανηθούν σε αυτά. 

Το ίδιο δείγμα στην πλήρη μορφή του.

Live περιήγηση 

Οι ερευνητές ετοιμάζονται να δημοσιεύσουν σε λίγο καιρό και μία πλατφόρμα για το ευρύ κοινό όπου θα έχουν συγκεντρώσει όλα τα πιστοποιημένα μονοπάτια από τις αρμόδιες υπηρεσίες.

Με αυτόν τον τρόπο το ευρύ κοινό θα μπορεί να περιηγείται στα μονοπάτια ακόμη και ψηφιακά.

«Ο χρήστης θα μπορεί μέσω της εφαρμογής να πλοηγηθεί σε 3D μονοπάτια, να δει το επίπεδο δυσκολίας και άλλες χρήσιμες πληροφορίες αλλά και να γνωρίζει την ακριβή θέση τους ώστε να μπορεί να εκπέμψει SOS σε περίπτωση κινδύνου. Αυτό αναμένεται να είναι κιόλας η πρώτη AI εφαρμογή για μονοπάτια στην Ευρώπη», εξηγεί ο κ. Μενδρινός επισημαίνοντας πως αυτή τη στιγμή το μοντέλο τους έχει 92-95% ακρίβεια στη χαρτογράφηση μονοπατιών.

Μπορεί η AI να αποτρέψει μία τραγωδία; 

Στην ερώτηση αν αυτή η καινοτομία μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο στα χέρια των πεζοπόρων με αφορμή τα τραγικά περιστατικά όπου τουρίστες χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο, κατά τη διάρκεια φαινομενικά απλών δραστηριοτήτων της υπαίθρου, ο κ. Τσαβαρόπουλος επιμένει πως η σωστή προετοιμασία είναι το Α και το Ω στην πεζοπορία.

Επαναλαμβάνοντας πως τα περισσότερα τραγικά περιστατικά αφορούν τουρίστες και όχι πεζοπόρους ο ίδιος σημειώνει πως αν κάποιος στην πεζοπορία δεν προετοιμαστεί σωστά λαμβάνοντας υπόψη όλες τις παραμέτρους, τότε η τεχνητή νοημοσύνη δεν θα είναι αυτή που θα τον βοηθήσει σε μία δύσκολη στιγμή.

 Η ομάδα της Caius μαζί με συνεργάτες της στο Μέτσοβο για έρευνα επί του πεδίου.

«Σε κάθε περίπτωση όταν η τεχνητή νοημοσύνη διαθέτει μόνο ασφαλή δεδομένα από τα μονοπάτια της επικράτειας, τότε έχει τη δυνατότητα να παρουσιάσει πολύ ωραίες και εξατομικευμένες διαδρομές ανάλογα με τις ανάγκες και τα “θέλω” του καθενός. Με άλλα λόγια μπορεί να μας “σερβίρει” διαδρομές κομμένες και ραμμένες στα μέτρα μας αλλά πάντα με επιβεβαιωμένα δεδομένα», εξηγεί ο επαγγελματίας πεζοπόρος.

Τα μονοπάτια ως μέσα ασφαλούς εκκένωσης 

Εκτός από τη χρήση της AI για τουριστικούς λόγους, η ομάδα της Caius ασχολείται με τη χαρτογράφηση μονοπατιών ως μέσων διαφυγής και επέμβασης σε περίπτωση φωτιάς, καθώς θεωρεί πως μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ασφαλή εκκένωση μιας περιοχής αλλά και για την επέμβαση της Πυροσβεστικής ειδικά σε μία δασική έκταση. «Αυτή τη στιγμή ετοιμάζουμε κάποια case studies σε δασικές περιοχές της Ηπείρου και της Πελοποννήσου με στόχο την πρόληψη για τη σωστή συντήρηση μονοπατιών σε περίπτωση πυρκαγιάς», καταλήγει ο κ. Μενδρινός.