Κύπρος - Κρατικά Βραβεία Αρχιτεκτονικής 2013

ΗΡΑΚΛΗΣ Γ. ΠΑΠΑΧΡΙΣΤΟΥ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ

2013 | Υλοποιημένο | 7.000 τ.μ.

Πάφος

Το κτιριακό σύμπλεγμα αποτελεί μια ομαλή μετάβαση από τον αστικό ιστό στον μη οικοδομημένο χώρο και αντίστροφα. Ένα πλέγμα χώρων με τα χαρακτηριστικά της πόλης και τα χαρακτηριστικά της μη δομημένης έκτασης, αλλά παράλληλα, σε ένα άλλο επίπεδο, να αποτελεί χωρόσημο εισόδου στην πόλη της Πάφου.

ΚΕΝΤΡΙΚΗ  ΙΔΕΑ

Ένας διαχωρισμός του οικοπέδου σε ζώνες που να εμπεριέχουν τα χαρακτηριστικά της μετάβασης από  το κλειστό δημόσιο, στο ανοικτό δημόσιο στο πράσινο δημόσιο με ένα κυρίαρχο κτιριακό όγκο ο οποίος αποτελεί το αρθρωτικό στοιχείο της σύνθεσης που συντάσσει τις ζώνες.

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ

Το φυσικό ανάγλυφο του  εδάφους καθώς και οι ροές των αστικών κινήσεων ορίζουν πως η πρώτη ζώνη θα είναι από τα δυτικά του δημοσίου κτιρίου, και διαδοχικά προς τα ανατολικά χωροθετούνται η πλατεία και το δημόσιο πράσινο.

ΚΤΙΡΙΟ – ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

Στο όγκο του δημοσίου κτιρίου στο δυτικό άκρο του οικοπέδου τοποθετούνται οι λειτουργίες οι άμεσα συσχετιζόμενες με το κοινό ενώ η πρόσβαση στο κτιριακό συγκρότημα υλοποιείται μέσα από τον ημιυπαίθριο χώρο στον ίδιο όγκο που με μία ράμπα στρέφει αβίαστα την πορεία κίνησης στο εσωτερικό του φουαγιέ. Ο χώρος υποδοχής χαρακτηρίζεται από τα ‘κατεβάσματα’ φωταγωγούς της οροφής  που οριοθετούν και τον χώρο κίνησης του κοινού. Ο γραμμικός όγκος που βαίνει στο δημόσιο κτίριο περιέχει τους χώρους εργασίας. Διαμορφώνεται με μια οικονομική διάταξη, ένα διάδρομο με γραφεία εκατέρωθεν, χωρίς να θυσιάζεται η ποιότητα χώρων αφού όλα τα γραφεία ανεξαιρέτως έχουν απρόσκοπτη θέα στο πάρκο. Στο γραμμικό όγκο αρθρώνεται και ένας άλλος όγκος που διαφοροποιείται ως υλικό και στεγάζει κάποιες ειδικές χρήσεις. Ο υποσταθμός βρίσκεται στο ακραίο βόρειο σημείο, σε απόσταση από το κτίριο και από τα όρια του οικοπέδου με δική του πρόσβαση.

ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Η μελέτη αντιμετωπίζει το κλίμα ως αναπόσπαστο στοιχείο της προσέγγισης συνδέοντας, το με τις αρχιτεκτονικές χειρονομίες προσανατολίζοντας τον κυρίως κτιριακό όγκο στον άξονα ανατολής δύσης, δίνοντας έτσι ελάχιστη επιφάνεια κτιρίου στον δυτικό ήλιο και μέγιστη στον βορρά και νότο για αξιοποίηση των βορειοδυτικών ανέμων που πνέουν στην περιοχή για διαμπερή αερισμό και δροσισμό τους καλοκαιρινούς μήνες.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΩΝ ΧΩΡΟΣ

Η πλατεία διαμορφώνεται ως πλάτωμα ελαφρώς ψηλότερο από το δρόμο, και οργανώνεται με απολήξεις γραμμικών στοιχείων οι οποίες προτείνεται γίνουν υποδοχείς θεματικών εγκαταστάσεων με θέμα την ηλεκτρική ενέργεια. Η πλατεία στρώνεται με μαλακό υλικό και σκληρή επιφάνεια για τις βάσεις των θεμάτων του ενεργειακού πάρκου.

Vardastudio

Αρχιτέκτονες: Ανδρέας Βάρδας

2012 | Υλοποιημένο

Μέσα Γειτονιά, Λεμεσός

“Fameline properties” is located next to the main highway in Limassol. The busy façade from the entry side and the colourful composition of panels on the view from the highway makes the building stand out from its surroundings. The architect designed a solid volume where office space can be adjustable according to the furniture and employees needs. Each floor has an open plan space divided into two parts with “waiting boxes”. The simple and very flexible functional arrangement of the building strengthens its identity among its chaotic surroundings.

| room B | architects

Αρχιτέκτονες: Σωτήρης Βίττης

2012 | Υλοποιημένο | 310 τ.μ.

Αραδίππου, Λάρνακα

Το προς ανάπτυξη τεμάχιο προσφερόταν για ένα πιο εσωστρεφή σχεδιασμό με στόχο την δημιουργία μιας ενδιαφέρουσας εσωτερικής αυλής. Η εσωτερική αυτή αυλή και η τρισδιάστατη ροή αέρα που δημιουργείται (λόγω του καδραρισμένου κενού στην πρόσοψη, καθώς και του χωρικού ανοίγματος μεταξύ του αποκολλημένου δωματίου εργασίας με το υπόλοιπο σπίτι), αποτελεί  και τον κεντρικό άξονα ανάπτυξης του σχεδιασμού.

Προς αύξηση της ροηκότητας που επιτυγχάνεται με το τρισδιάστατο της εσωτερικής αυλής, στο σχεδιασμό εισάγεται επίσης η ιδέα των πλαισίων. Το πλαίσιο ή το καδράρισμα του χώρου δημιουργεί μία αρχική εικόνα. Παράλληλα, ένεκα τρισδιάστατης γεωμετρίας, το πλαίσιο λειτουργεί ως πύλη αντιληπτικής εισροής στο χώρο, και δημιουργείται ένα βάθος χώρου, το οποίο  μεταλλάσσει το περιεχόμενο της αρχικής εικόνας, βάσει της υποκειμενικότητας του χρήστη-δράστη. Επίσης το πλαίσιο μπορεί να δημιουργήσει διαφορετικά καδραρίσματα, ανάλογα της θέσης του χρήστη, οπότε διαφορετικές εικόνες.  Οι αρχικές εικόνες, οι τελικές υποκειμενικές εικόνες, καθώς και διαφορετικές εικόνες του ιδίου κάδρου δημιουργούν μια πολυπλοκότητα, η οποία απελευθερώνει το αντικείμενο από την  στατική του σύλληψη. Αυτή η μετακίνηση μεταφέρεται στο χώρο, που είναι και η δράση που κυρίως μας ενδιαφέρει, και μαζί με την τρισδιάστατη ροή αέρα, η οποία σημαίνει και τρισδιάστατη ροή χώρου ή πραγματικές αντιληπτικές δυνατότητες περιήγησης του χώρου, τα δύο στοιχεία συνηγορούν προς ένα πιο δυνητικό ή απο-αντικειμενοποιημένο χώρο. Επίσης θα μπορούσαμε να αναφερθούμε στην ιδέα της διαπερατότητας του χώρου, το οποίο επιτυγχάνεται με τα ‘πλαίσια’ και παρόμοια δημιουργεί συνθήκες υποκειμενικότητας.

Μία τρίτη συνθετική αρχή, η οποία επίσης συνηγορεί προς την μη-στατικότητα του χώρου είναι το παιχνίδισμα των όγκων, και πιο συγκεκριμένα, η κίνηση των όγκων και η μεταξύ τους σχέση που δημιουργείται. Η κατοικία αποτελείται από δύο άσπρους δακτυλίους, ένα ισόγειο και ένα διπλού ύψους και μια ”υπό-κίνηση” ουσία (γκρίζος όγκος), η οποία συνδέει ή διαπερνά τους δακτυλίους. Οι ζωτικοί χώροι της κατοικίας δημιουργούνται από τα κενά και τα πλήρη των άνωθεν σχέσεων.

Προσανατολισμός

Η νοτιοδυτική μεσοτοιχία δημιουργεί ένα τυφλό μέτωπο, προς περιορισμό της υπερβολικής ηλιακής δυτικής έκθεσης του κτιρίου. Παράλληλα με μία μερική υποχώρηση της μεσοτοιχίας δημιουργείται ένας φωταγωγός ο οποίος λούζει επαρκώς όλο το σπίτι με διακριτικό δυτικό (χαμηλό) φωτισμό. Η μεγάλη τζαμαρία της πρόσοψης επιτρέπει αργά το απόγευμα το δυτικό φωτισμό, όταν αυτός είναι ήδη πιο ήπιος. Ο νότιος ηλιασμός παντού αποκόπτεται με οριζόντιους προβόλους, ενώ το φως εισέρχεται έμμεσα και δια της αυλής αλλά και δια του ανοίγματος που δημιουργεί το ισόγειο δωμάτιο εργασίας. Η κουζίνα λούζεται απευθείας  από το πρωινό ήπιο ανατολικό ήλιο μέσω της μεγάλης τζαμαρίας, ενώ το απόγευμα δια του δυτικού φωταγωγού. Τα υπνοδωμάτια είναι νότια προστατευόμενα, ενώ το κυρίως υπνοδωμάτιο είναι διαμπερές.

Η αυλή, όπως δηλώνουν οι χρήστες, δημιουργεί καταπληκτικό μικρόκλιμα και κατά την εμπειρία τους αναφέρουν ότι το ρεύμα που δημιουργείται (νότιος άνεμος) δια του ανοίγματος μεταξύ του δωματίου εργασίας και του κυρίως όγκου είναι τόσο έντονο και ευχάριστο το καλοκαίρι, που η καλυμμένη βεράντα έχει γίνει το αγαπημένο τους σημείο, ενώ αναφέρουν ότι δεν έχουν χρειαστεί ποτέ μέχρι τώρα κλιματισμό.

Αρχιτέκτονες: ΠΕΤΡΟΣ ΦΩΚΑΪΔΗΣ – ΛΟΥΚΑΣ ΤΡΙΑΝΤΗΣ

2012 | Υλοποιημένο | 248 τ.μ.

Μακεδονίτισσα, Λευκωσία

Η κατοικία τοποθετείται σε οικόπεδο τυπικών διαστάσεων (20Χ30 μ.), σε οικιστικό προάστιο της Λευκωσίας. Η περιοχή χαρακτηρίζεται από αραιή δόμηση, χαμηλές πυκνότητες, μεγάλες αδόμητες επιφάνειες καθώς και ελλείψεις σε δημόσιους χώρους και εξυπηρετήσεις, ανάμεσα σε ένα ήδη διαμορφωμένο οδικό δίκτυο. Πρόκειται για ένα σύνθετο δομημένο περιβάλλον αμιγούς κατοικίας, με λιγοστούς περιορισμούς, αλλά και χωρίς ιδιαίτερο χαρακτήρα.

Η κατοικία αναπτύσσεται σε ένα γενικό σχήμα Η. Ο σχεδιασμός της διατηρεί συνεχές μέτωπο προς το δρόμο, αναζητώντας μορφές αστικότητας. Παράλληλα αναζητείται μια διαβαθμισμένη ιδιωτικότητα, που από τη μία να προστατεύει το εσωτερικό της κατοικίας και τις ανάγκες ιδιωτικότητας, με μεταβατικούς/ενδιάμεσους χώρους, και από την άλλη να υπογραμμίζει επιλεγμένες οπτικές σχέσεις από και προς το δρόμο και το δημόσιο χώρο, όπως λ.χ. η οπτική σύνδεση με τον πεζόδρομο στο απέναντι οικοδομικό τετράγωνο.

Το λειτουργικό πρόγραμμα ανταποκρίνεται στις καθημερινές ανάγκες μιας νέας οικογένειας που αποτελείται σήμερα από τους γονείς και ένα παιδί, αλλά και στην προοπτική της αύξησης των μελών της οικογένειας και της μεταβολής των δραστηριοτήτων τους στο μέλλον. Στο επίπεδο του ισογείου, ο ανασηκωμένος όγκος δίπλα στο δρόμο διαμορφώνει έναν στεγασμένο χώρο εισόδου, αλλά και απρογραμμάτιστων δραστηριοτήτων. Ζητούμενο του σχεδιασμού είναι η οργανική συνέχεια των εσωτερικών χώρων (καθιστικό, κουζίνα, τραπεζαρία) με τους υπαίθριους και ημιυπαίθριους, προσφέροντας ξεχωριστές ποιότητες, κατάλληλες για διαφορετικές εποχές, ώρες και περιστάσεις. Στο επίπεδο του ορόφου, οι ιδιωτικοί χώροι οργανώνονται σε δύο ενότητες: των παιδιών και των γονιών. Η υψομετρική τους διαφορά καλύπτεται με ράμπα ελαφριάς κλίσης, ενώ λειτουργικά ενοποιούνται μέσα από τη διαμπερή κίνηση που αρχίζει από τον χώρο παιχνιδιού και καταλήγει στην εσωστρεφή βεράντα του δωματίου των γονιών. Κατά μήκος της κίνησης, χώροι παιχνιδιού, αποθήκευσης ή εργασίας, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και τον εξοπλισμό τους, καλύπτουν τις ανάγκες των μελών της οικογένειας και καλλιεργούν τη μεταξύ τους επαφή.

Σημαντική παράμετρο σχεδιασμού αποτελεί η προσαρμογή στις τοπικές κλιματικές συνθήκες, τόσο μέσω ενός παθητικού ενεργειακού σχεδιασμού, όσο και μέσω της κατάλληλης φύτευσης. Μεγάλα ανοίγματα προς το νότο επιτρέπουν τον συνεχή ηλιασμό και τη φυσική θέρμανση των χώρων διημέρευσης, ειδικότερα τους χειμερινούς μήνες, ενώ σταθερά στέγαστρα αλλά και κινητές εξωτερικές περσίδες (οριζόντιες σε νότια ανοίγματα και κατακόρυφες σε δυτικά) επιτρέπουν τη ρύθμιση του ηλιασμού και φωτισμού στο εσωτερικό. Οι επικρατούντες δυτικοί άνεμοι αξιοποιούνται με τη διαμόρφωση ανοιγμάτων προς τη δύση, καθώς και με τη διαμπερότητα των επιμέρους χώρων, όσο και συνολικά της κατοικίας στον άξονα δύσης – ανατολής, σε ισόγειο και όροφο. Τέλος, προβλέπονται εκτεταμένες επιφάνειες χώματος, κατάλληλες για φυτεύσεις ψηλής και χαμηλής βλάστησης, καθώς και δυνατότητες για μικρές καλλιέργειες οπωροκηπευτικών, παράγοντες που διαμορφώνουν ευνοϊκό περιβάλλον διαβίωσης.