Ο υπερτουρισμός και οι πόλεις που “υποφέρουν” - Τι ισχύει για την Αθήνα

Το “στοίχημα” για αύξηση του τουρισμού αποτελούσε πάγια και συνεχής προσπάθεια για τις περισσότερες χώρες, το ΑΕΠ των οποίων στηρίζονταν στη βαριά αυτή βιομηχανία · Ένας καινούριος όρος, όπως είναι ο υπερτουρισμός έρχεται να προκαλέσει τώρα σε πολλές πόλεις του κόσμου “πονοκέφαλο”, αλλάζοντας πλέον κριτήρια και στόχους, από εκείνους που παραδοσιακά έθεταν!

Η συνεχής προσπάθεια για αύξηση του τουρισμού, απ΄όπου υπολογίζεται ότι απέφερε περίπου 9,5 τρισ. δολάρια το 2023 σε παγκόσμια κλίμακα φαίνεται να αποτελεί πρόβλημα για κάποιας πόλεις, που θεωρούνται δημοφιλή τουριστικά hot spots σε όλο τον κόσμο. Και αυτό γιατί ο υπερτουρισμός και οι επιπτώσεις του, βαραίνουν περισσότερο από τα αρχικά του οφέλη!

Πολλά από αυτά τα δημοφιλή τουριστικά μέρη, σύμφωνα με το World Travel & Tourism Council σημείωσαν ρεκόρ επισκεπτών τον περασμένο χρόνο. Παρά τα έσοδα για την τοπική κοινωνία ωστόσο υπήρξαν και πρωτοβουλίες για να καταπολεμηθεί ο υπερτουρισμός, όπως είναι οι νέοι ή αυξημένοι τουριστικοί φόροι, σε ορισμένες περιπτώσεις.

Υπερτουρισμός: Ποιες πόλεις “υποφέρουν” 

Άμστερνταμ: Οι Ολλανδοί είναι παραδοσιακά γνωστοί για την αμεσότητά τους και το 2023, οι ιθύνοντες του τουρισμού στο Άμστερνταμ δεν δίσταξαν να βάλουν στο στόχαστρο μία συγκεκριμένη δημογραφική ομάδα: τους νεαρούς Βρετανούς, που χαρακτήρισαν «ενοχλητικούς τουρίστες», οι οποίοι δεν είναι ευπρόσδεκτοι στην ολλανδική πρωτεύουσα.

Η πρωτοβουλία, που ανακοινώθηκε τον Μάρτιο του 2023, στόχευε συγκεκριμένα νεαρούς άντρες Βρετανούς, λέγοντάς τους να «μείνουν μακριά» εάν είχαν σχέδια να «τρελάνουν» το Άμστερνταμ. Το 2021, εφαρμόστηκε ένα διάταγμα που ονομάζεται «Τουρισμός του Άμστερνταμ σε ισορροπία», το οποίο ορίζει ότι όταν ο αριθμός των επισκεπτών που διανυκτερεύουν φθάνει τα 18 εκατομμύρια, το δημοτικό συμβούλιο είναι «υποχρεωμένο να παρέμβει». 

Όλοι οι επισκέπτες στο Άμστερνταμ το 2024 θα πρέπει να ξέρουν ότι θα πληρώσουν τους υψηλότερους τουριστικούς φόρους στην Ευρώπη. Τον Σεπτέμβριο, η πόλη ανακοίνωσε ότι η ημερήσια χρέωση για τους επισκέπτες από κρουαζιερόπλοια θα κυμαίνεται από 8 σε 11 ευρώ, ενώ η χρέωση ανά διανυκτέρευση ενσωματωμένη στις τιμές των δωματίων των ξενοδοχείων θα εκτιναχθεί στο 12,5% της τιμής του δωματίου. Ωστόσο, ακόμη και με τέτοιες πρωτοβουλίες, το Άμστερνταμ αναμένεται να φιλοξενήσει έως και 23 εκατομμύρια ετήσιους επισκέπτες έως το 2025, χωρίς να υπολογίζονται άλλα 24 εκατομμύρια έως 25 εκατομμύρια που θα κάνουν ημερήσιες επισκέψεις.

Αθήνα – Ακρόπολη: Στην πραγματικότητα, η Ακρόπολη, ο πιο επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος της Ελλάδας, ήταν τόσο γεμάτος που τον Σεπτέμβριο αποφασίστηκε ο περιορισμός στον αριθμό των επισκεπτών σε 20.000 την ημέρα. Από τον Απρίλιο του 2024, το νέο σύστημα κρατήσεων θα ισχύει και για περισσότερους από 25 άλλους αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία σε όλη τη χώρα, ενώ αναμένονται και αυξήσεις στα εισιτήρια των αρχαιολογικών χώρων και μουσείων.

Πλήθος κόσμου κατέκλυσε και στα πιο δημοφιλή νησιά της Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένης της Σαντορίνης και της Μυκόνου, μια τάση που είναι βέβαιο ότι θα συνεχιστεί καθώς η αιώνια ελκυστικότητα της Ελλάδας μεταξύ των ταξιδιωτών δεν δείχνει σημάδια εξασθένισης, σχολιάζει το cnn.

Μπαλί

Μετά τη επιτυχία της ταινίας, «Eat Pray Love», η δημοτικότητα του Μπαλί εκτοξεύτηκε. Αλλά οι ταξιδιώτες που αναζητούν την πνευματικότητα είναι μόνο ένα μέρος του κύματος του τουρισμού που έχει πνίξει την επαρχία της Ινδονησίας την τελευταία δεκαετία. Τον τελευταίο καιρό, οι εκτός ελέγχου επισκέπτες έχουν γίνει ιδιαίτερα ενοχλητικοί, τόσο πολύ που την άνοιξη του 2023 ο κυβερνήτης της επαρχίας Wayan Koster ζήτησε να επισυναφθεί μια λίστα με τα πρέπει και τα μη στα τουριστικά διαβατήρια. Μεταξύ των κανόνων: όχι βρισιές, άγγιγμα ιερών δέντρων ή αναρρίχηση σε κατασκευές.

Οι τουρίστες με προορισμό το Μπαλί που επισκέπτονται από τις 14 Φεβρουαρίου 2024, θα πρέπει επίσης να πληρώσουν νέο φόρο 150.000 ρουπίων Ινδονησίας, που ισοδυναμεί με περίπου 10 δολάρια.

Βαρκελώνη :Η Βαρκελώνη ήταν από τις πρώτες ευρωπαϊκές πόλεις που απαγόρευσε τα νέα ξενοδοχεία στο κέντρο της πόλης και περιόρισε τα airbnb. Όμως, στις τοπικές και περιφερειακές εκλογές του Μαΐου, ο υπερτουρισμός εξελίχθηκε σε πολιτικό ζήτημα και η πόλη έχει εντείνει τα μέτρα για να περιορίσει το πρόβλημα.

Τον Οκτώβριο, η Βαρκελώνη έκλεισε τον τερματικό σταθμό του βόρειου λιμανιού για την κίνηση κρουαζιερόπλοιων μετά από συμφωνία με τις τοπικές αρχές να μετατοπίσουν τα πλοία μακρύτερα από την πόλη, μια κίνηση που θα επηρεάσει περίπου 340 ετήσιες ελλιμενισμούς κρουαζιέρας, σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν από τις λιμενικές αρχές. Από την 1η Απριλίου 2024, οι τουρίστες (συμπεριλαμβανομένων των επισκεπτών της κρουαζιέρας) θα πρέπει να πληρώσουν υψηλότερη «επιβάρυνση πόλης» 3,25 ευρώ, έναντι 2,75 ευρώ το 2023.

Μαϊάμι: Τον Μάιο του 2023, το Greater Miami Convention & Visitors Bureau, ο επίσημος οργανισμός μάρκετινγκ προορισμών της κομητείας Miami-Dade, δημοσίευσε στοιχεία για τον τουρισμό του 2022. Μεταξύ των ρεκόρ που σημειώθηκαν είναι και τα εξής: 26,5 εκατομμύρια επισκέπτες και εκτιμώμενες δαπάνες 20,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αύξηση 8% σε σχέση με το 2021.

Ωστόσο, ορισμένοι ντόπιοι αποδοκιμάζουν τον αντίκτυπο του αχαλίνωτου, ανεξέλεγκτου πλήθους. Σε ένα άρθρο του 2021 στην εφημερίδα The Miami Herald, υπήρχαν προειδοποιήσεις των αξιωματούχων της πόλης για τις αρνητικές επιπτώσεις του είδους τουρισμού όπου οι άνθρωποι ταξιδεύουν σε μια περιοχή για να κάνουν πάρτι και να μεθύσουν. Επικαλούμενοι προβλήματα υπερτουρισμού που μαστίζουν πόλεις όπως το Άμστερνταμ, η Βενετία και η Ρώμη, η Φλόριντα προέτρεψε τους αξιωματούχους του Μαϊάμι να εφαρμόσουν παρόμοιες πρωτοβουλίες με αυτούς τους προορισμούς, συμπεριλαμβανομένων περιορισμών στην κατανάλωση αλκοόλ και περιορισμού του θορύβου.

Παρίσι: Το Παρίσι έχει προσελκύσει ένα νέο κύμα επισκεπτών τον τελευταίο καιρό εν μέρει χάρη στην τεράστια δημοτικότητα της επιτυχίας του Netflix «Emily in Paris» και του ρόλου της πόλης ως οικοδέσποινα των Ολυμπιακών Αγώνων του 2024. Κορυφαία αξιοθέατα όπως ο Πύργος του Άιφελ ξεχειλίζουν από τουρίστες, ειδικά τις περιόδους αιχμής της άνοιξης και του καλοκαιριού. Τον Ιούνιο του 2022, το μουσείο του Λούβρου ανακοίνωσε ότι θα περιόριζε τους καθημερινούς επισκέπτες σε 30.000.

Τέτοιες κινήσεις αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου που ανακοίνωσε η Γαλλίδα υπουργός Τουρισμού Olivia Grégoire τον Ιούνιο του 2023 για την καταπολέμηση του υπερτουρισμού σε ολόκληρη τη χώρα.

Πουκέτ: Σύμφωνα με μια μελέτη του MoneyTransfers.com, το Πουκέτ κέρδισε την πρώτη θέση ως ο προορισμός με τους περισσότερους τουρίστες στον κόσμο το 2023, με 118 τουρίστες για κάθε κάτοικο της περιοχής. Η ίδια μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι η Pattaya και το Krabi, επίσης στην Ταϊλάνδη, ακολούθησαν στη δεύτερη και τρίτη θέση, με 98,7 και 72,2 ταξιδιώτες ανά κάτοικο, αντίστοιχα.

Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πολλοί επισκέπτες περιγράφουν το Πουκέτ ως ένα από τα πιο εντυπωσιακά γεωγραφικά μέρη που έχουν δει ποτέ ωστόσο σημειώνουν επίσης ότι είναι γεμάτο και «μολυσμένο» από τον μαζικό τουρισμό, αναδεικνύοντας  το πρόβλημα που θέλει ο υπερτουρισμός να φέρνει αντίθετα αποτελέσματα. 

Βενετία: Ενώ η Βενετία φαινόταν να αντιμετωπίζει από καιρό τον έλεγχο του πλήθους, ο υπερτουρισμός έγινε πρωτοσέλιδο αρκετές φορές το 2023. Πριν από αρκετά χρόνια, αξιωματούχοι ανακοίνωσαν ένα σχέδιο για τουριστικό φόρο που χρεώνεται στους ημερήσιους ταξιδιώτες, αλλά μετά από διάφορες ενστάσεις και αποτυχίες, μόλις πρόσφατα κατάφεραν να κυκλοφορήσουν το πρόγραμμα τελών, το οποίο δεν θα τεθεί σε ισχύ ωστόσο, πριν τον Απρίλιο του 2024.

Το σχέδιο προβλέπει μια χρέωση 5 ευρώ για ημερήσιους ταξιδιώτες που είναι 15 ετών και άνω. Θα ισχύει για τους τουρίστες που δεν διανυκτερεύουν και τα τέλη θα χρεώνονται μόνο για 29 ημέρες το 2024, τις περισσότερες από τις οποίες είναι Σαββατοκύριακα κατά τη διάρκεια της υψηλής τουριστικής περιόδου από τον Απρίλιο έως τον Ιούλιο. Το τέλος θα ισχύει μεταξύ 8:30 π.μ. και 4 μ.μ. , που θεωρείται το πιο πολυσύχναστο διάστημα της ημέρας για τη Βενετία. Όσοι επισκέπτονται τη Βενετία για μικρό χρονικό διάστημα εκτός αυτών των ωρών εξαιρούνται από το τέλος.