Ο όροι και οι προϋποθέσεις για την αλλαγή χρήσης ενός ακινήτου

Πολλοί είναι οι ιδιοκτήτες ακινήτων, κυρίως κλειστών καταστημάτων, αποθηκών και παλιών κατοικιών, που επιλέγουν να ανακαινίσουν και ταυτόχρονα να αλλάξουν χρήση στα κτίρια τους.

Επίσης, αρκετοί είναι και αυτοί που αγοράζουν παλιά εγκαταλελειμμένα κτίρια, διαμερίσματα και αποθήκες, με σκοπό να τα ανακαινίσουν και στη συνέχεια να τα εκμεταλλευτούν αλλάζοντας την χρήση τους.

Ώθηση στην αγορά και ειδικότερα στην εκμετάλλευση των ακινήτων δίνει και ο νέος αναπτυξιακός νόμος. Έτσι, το τελευταίο διάστημα έχει ενταθεί η ζήτηση για αγορά μεγάλων ακινήτων, προκειμένου να μετατραπούν σε τουριστικές υποδομές, βρεφονηπιακούς σταθμούς, κλινικές υγείας κλπ.

Η μετατροπή όμως ενός χώρου απαιτεί στις περισσότερες περιπτώσεις και άδεια από την πολεοδομία για Αλλαγή Χρήσης του κτιρίου.

Στο παρελθόν κάθε μετατροπή χώρου απαιτούσε από τους ιδιοκτήτες έκδοση οικοδομικής άδειας από την Πολεοδομία, με όλες τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και καθυστερήσεις που συνεπάγεται.

Από το 2020, όμως, με εγκύκλιο του τότε υφυπουργού Περιβάλλοντος, μπορεί να γίνουν εσωτερικές διαρρυθμίσεις και αλλαγή χρήσης σε ένα κτίριο ή σε τμήμα αυτού, με την έκδοση άδειας εργασιών μικρής κλίμακας και χωρίς να απαιτείται πλέον άδεια δόμησης (οικοδομική άδεια). Αυτή η διάταξη έχει ήδη ανακουφίσει σε πολλές περιπτώσεις τους πολίτες και τους μηχανικούς, αφού ξεφεύγουν πια από την παλιά διαδικασία, η οποία μπορεί να έπαιρνε ακόμη και… μήνες!

Όμως θα πρέπει οι πολίτες να είναι πολλοί προσεκτικοί και πριν προβούν σε κάποια ενέργεια καλό είναι να συμβουλευτούν μηχανικό για να τους ενημερώσει ποιες είναι οι επιτρεπόμενες χρήσεις στην περιοχή και ποιες είναι οι προϋποθέσεις για την αλλαγή χρήσης του κτιρίου.

Πότε επιτρέπεται η αλλαγή χρήσης σε ένα κτίριο;

Για να γίνει αλλαγή χρήσης σε ένα κτίριο θα πρέπει καταρχήν η νέα χρήση να επιτρέπεται από το ισχύον σχέδιο πόλης, τις ισχύουσες χρήσεις γης της περιοχής καθώς και άλλες πολεοδομικές διατάξεις που ισχύουν για την περιοχή π.χ. ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ.

Επίσης θα πρέπει να ισχύουν τα εξής:

• Το κτίριο να είναι νόμιμα κτισμένο
• Να τηρείται οπωσδήποτε η ισχύουσα ρυµοτοµία
• Να εφαρμόζονται οι διατάξεις του οικοδομικού κανονισμού π.χ. σκάλες, χώροι στάθμευσης κλπ, που αντιστοιχούν στη νέα χρήση
• Να διασφαλίζεται υποχρεωτικά η προσβασιμότητα στα άτομα µε αναπηρία ή εµποδιζόµενα άτομα στους κοινόχρηστους χώρους του κτιρίου µε την προϋπόθεση να µην θίγεται ο φέρων οργανισμός του κτιρίου.

Πότε απαιτείται έκδοση Οικοδομικής Άδειας;

Απαιτείται η έκδοση Άδειας Δόμησης όταν:

• Χρειάζεται να γίνουν εκτεταμένες κατασκευές ή εργασίες που αλλάζουν το διάγραμμα δόμησης, ως προς τους ισχύοντες όρους δόμησης, κάλυψη, αποστάσεις, φύτευση, κλπ.
• Όταν προκύπτουν δυσμενέστερα φορτία και πρέπει να γίνει νέα στατική μελέτη
• Σε περίπτωση που γίνει και προσθήκη εγκατάστασης.
• Όταν ο προϋπολογισμός του συνόλου των εργασιών είναι μεγαλύτερος από το ποσό των 25000 ευρώ.

• Πότε μπορώ να αλλάξω χρήση σε ακίνητο με απλή άδεια μικρής κλίμακας;

Μπορεί να εκδοθεί Άδεια Έγκρισης Εργασιών Δόμησης Μικρής Κλίμακας για αλλαγή χρήσης και τις απαραίτητες διαρρυθμίσεις, με τις προϋποθέσεις ότι:

α) από τις εργασίες διαρρύθμισης δεν θίγονται τα στοιχεία του φέροντος οργανισμού του κτιρίου

β) από τη νέα χρήση δεν μεταβάλλονται προς το δυσμενέστερο τα φορτία και η κατηγορία σεισμικής σπουδαιότητας σύμφωνα με τον Ελληνικό Αντισεισμικό Κανονισμό (Ε.Α.Κ.), Επίσης θα πρέπει να καλύπτεται και η απαίτηση επιπλέον θέσεων στάθμευσης σε περίπτωση που η αλλαγή χρήσης γίνεται προς την δυσμενέστερη κατηγορία π.χ. από κατοικία σε γραφεία.

γ) δεν ξεπερνά ο προϋπολογισμός των απαιτούμενων εργασιών το ποσό των 25.000 ευρώ

δ) εξασφαλίζονται ή εξαγοράζονται οι απαιτούμενες θέσεις στάθμευσης σε περίπτωση αλλαγής χρήσης προς το δυσμενέστερο π.χ. από κατοικία σε γραφεία

Τι σημαίνει ακριβώς «αλλαγή κατηγορίας σεισμικής σπουδαιότητας»;

Κάθε κτίριο μελετάται και στη συνέχεια κατασκευάζεται σύμφωνα με τη στατική μελέτη που ακολουθεί τον αντισεισμικό κανονισμό, ως προς την ασφάλεια του κοινού. Διαφορετικά είναι τα φορτία όταν στο κτίριο στεγάζονται συνήθεις χρήσεις π.χ. κατοικίες, γραφεία, καταστήματα και διαφορετικά όταν στεγάζονται χώροι συνάθροισης κοινού και γενικώς κτίρια στα οποία ευρίσκονται πολλοί άνθρωποι κατά μεγάλο μέρος του 24ώρου όπως είναι γυμναστήρια, εκπαιδευτήρια, ΚΔΑΠ κλπ.

Σύμφωνα λοιπόν με τον αντισεισμικό κανονισμό υπάρχουν τέσσερις (4) κατηγορίες.

α) ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΣΠΟΥΔΑΙΌΤΗΤΑΣ – Σ1

Κτίρια μικρής σπουδαιότητας ως προς την ασφάλεια του κοινού, όπως:

Αγροτικά οικήματα και αγροτικές αποθήκες, υπόστεγα, στάβλοι, βουστάσια, χοιροστάσια, ορνιθοτροφεία, κλπ.

β) ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΣΠΟΥΔΑΙΌΤΗΤΑΣ – Σ2

Συνήθη κτίρια, όπως κατοικίες και γραφεία, βιομηχανικά – βιοτεχνικά κτίρια, ξενοδοχεία (τα οποία δεν περιλαμβάνουν χώρους συνεδρίων), ξενώνες, οικοτροφεία, χώροι εκθέσεων, χώροι εστιάσεως και ψυχαγωγίας (ζαχαροπλαστεία, καφενεία, εστιατόρια, μπαρ, κλπ), τράπεζες, ιατρεία, αγορές, υπεραγορές, εμπορικά κέντρα, καταστήματα, φαρμακεία, κουρεία, κομμωτήρια, ινστιτούτα γυμναστικής, βιβλιοθήκες, εργοστάσια, συνεργεία αυτοκινήτων, βαφεία, ξυλουργεία, εργαστήρια ερευνών, παρασκευαστήρια τροφίμων, καθαριστήρια, κέντρα μηχανογράφησης, αποθήκες, κτίρια στάθμευσης αυτοκινήτων, πρατήρια υγρών καυσίμων κλπ.

γ) ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΣΠΟΥΔΑΙΌΤΗΤΑΣ – Σ3

Κτίρια τα οποία στεγάζουν εγκαταστάσεις πολύ μεγάλης οικονομικής σημασίας, καθώς και κτίρια δημόσιων συναθροίσεων και γενικώς κτίρια στα οποία ευρίσκονται πολλοί άνθρωποι κατά μεγάλο μέρος του 24ώρου, όπως χώροι συνεδρίων, εκπαιδευτικά κτίρια, αίθουσες διδασκαλίας, φροντιστήρια, νηπιαγωγεία, χώροι αθλητικών συγκεντρώσεων, κέντρα διασκέδασης, ιδρύματα ατόμων με ειδικές ανάγκες, ιδρύματα χρονίως πασχόντων, οίκοι ευγηρίας, βρεφοκομεία, βρεφικοί σταθμοί, παιδικοί σταθμοί, παιδότοποι, κλπ.

δ) ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΣΠΟΥΔΑΙΌΤΗΤΑΣ – Σ4

Κτίρια των οποίων η λειτουργία, τόσο κατά την διάρκεια του σεισμού, όσο και μετά τους σεισμούς, είναι ζωτικής σημασίας, όπως κτίρια τηλεπικοινωνίας, νοσοκομεία κλπ.

Είναι απαραίτητη η συναίνεση της πολυκατοικίας για να κάνω αλλαγή της χρήσης το διαμέρισμα μου σε γραφείο ή κατάστημα ή άλλο χώρο επαγγελματικής δραστηριότητας π.χ. κέντρο αισθητικής;

Στις περιπτώσεις ακινήτων που αποτελούν μέρος πολυκατοικίας, εκτός από τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στην πολεοδομική νομοθεσία για τη νόμιμη αλλαγή χρήσης, θα πρέπει να εξετάζεται αν επιτρέπεται η νέα χρήση από τον κανονισμό της πολυκατοικίας.

Σε περίπτωση που απαγορεύεται από τον κανονισμό, θα πρέπει να εξασφαλισθεί η αλλαγή των σχετικών όρων του κανονισμού κι αυτό απαιτεί συνήθως τη συμφωνία μεγάλου μέρους των συνιδιοκτητών και για το λόγο αυτό είναι ιδιαίτερα δύσκολο από πρακτικής άποψης, ειδικά όταν πρόκειται για παλαιά κτίρια που ανήκουν σε πολλούς συνιδιοκτήτες.

Σε περίπτωση που δεν υπάρχει κανονισμός, χρειάζεται Υ.Δ. του διαχειριστή θεωρημένη με το γνήσιο της υπογραφής, η σε περίπτωση που δεν υπάρχει διαχειριστής τότε Υ.Δ. του 50%+1 των ιδιοκτητών ότι δεν έχουν αντίρρηση στη λειτουργία της δραστηριότητας -επιχείρησης.

Προσοχή! απαιτείται η συναίνεση όλων των συνιδιοκτητών, για παρεμβάσεις σε κοινόχρηστα μέρη της πολυκατοικίας (π.χ. όψεις κτιρίου), προκειμένου να καταστεί εφικτή η νέα χρήση,

Ποια επαγγέλματα μπορούν να στεγάζονται σε χώρους κατοικίας και δεν χρειάζεται αλλαγή χρήσης;

Κατ’ εξαίρεση, χώροι της κατοικίας επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται για άσκηση επαγγέλματος συμβατού προς την κύρια χρήση του κτιρίου όπως, ιατρού (που δεν διαθέτει νοσηλευτική κλίνη ή μονάδα εφαρμογής ισοτόπων ή ακτινολογικό εργαστήριο ή εγκαταστάσεις φυσικοθεραπείας), δικηγόρου, μηχανικού, λογιστή, οικονομολόγου, συγγραφέα, αναλυτή-προγραμματιστή Η/Υ, κοινωνιολόγου, κοινωνικού λειτουργού και δημοσιογράφου. Η εξαίρεση αυτή ισχύει εφόσον η άσκηση επαγγέλματος είναι επιτρεπτή από τον κανονισμό του κτιρίου, δεν απαγορεύεται από ισχύουσες διατάξεις περί υγιεινής και ασφάλειας και βρίσκεται εντός της μόνιμης κατοικίας αυτού που ασκεί το ελεύθερο επάγγελμα.

Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού, [email protected]