Τρόπος διαχείρισης και απόρριψης μπάζων και προϊόντων εκσκαφών και κατεδαφίσεων

Ένα από τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά ζητήματα είναι και η ανεξέλεγκτη εναπόθεση των αδρανών υλικών (γνωστό ως μπάζα) από οικοδομικές εργασίες, ανακαινίσεις και κατεδαφίσεις.

Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι απορρίπτονται ανεξέλεγκτα κάθε χρόνο περίπου 7 εκατ. τόνοι αδρανών υλικών. Αυτή η ανεξέλεγκτη απόρριψη έχει ως αποτέλεσμα, εκτός από την αισθητική υποβάθμιση του περιβάλλοντος, τη ρύπανση του εδάφους, των υπογείων υδάτων και της ατμόσφαιρας. Η αυξανόμενη ζήτηση για αδρανή υλικά τόσο στην Ευρώπη όσο και την Ελλάδα καθιστά αναγκαία την ορθολογική διαχείρισή τους και επιτακτική την ανάγκη για την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία η ανακύκλωση υλικών αποβλήτων είναι υποχρεωτική και πρέπει να ανακυκλώνουμε το 70% των υλικών.

Στα πλαίσια αυτά η πολιτεία έθεσε σε εφαρμογή το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων (ΕΠΠΔΑ). Στόχος του προγράμματος είναι ο σχεδιασμός και η κατασκευή κτιρίων και έργων υποδομής να γίνουν πιο κυκλικοί. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να ενσωματωθεί ο «έξυπνος σχεδιασμός κτιρίων», τόσο για τα υπό κατασκευή κτίρια όσο και για τα υπό ανακαίνιση, με σκοπό την παράταση της διάρκειας ζωής τους και την προσαρμοστικότητά τους στις αλλαγές. Επίσης, η επιλογή των υλικών που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή ή την ανακαίνιση, θα πρέπει να γίνεται λαμβάνοντας υπόψη τις περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις, τη διευκόλυνση της επαναχρησιμοποίησής τους ή ακόμη και ανακύκλωσής τους στο τέλος της ζωής τους.

Ποιες είναι οι υποχρεώσεις του ιδιοκτήτη κατά την έκδοση άδειας δόμησης ή άδειας κατεδάφισης;

1) Με ευθύνη του μηχανικού που εκδίδει την άδεια δόμησης, υποβάλλεται στην πολεοδομία και Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων, με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την νομοθεσία.

2) Για να εξασφαλίζεται ή εκπλήρωση των υποχρεώσεων αυτών, ο διαχειριστής υποχρεούται με την έναρξη των εργασιών να προσκομίζει στην πολεοδομία μαζί με επικυρωμένο αντίγραφο των Στοιχείων Διαχείρισης Αποβλήτων (ΣΔΑ) εγγυητική επιστολή αναγνωρισμένης Τράπεζας ή του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, ποσού 0,2% επί του συνολικού προϋπολογισμού του έργου αποκλειστικά για έργα εκσκαφών και 0,5% επί του συνολικού προϋπολογισμού του έργου για έργα κατασκευών και κατεδαφίσεων.

3) Ο διαχειριστής εντός 30 ημερών από την αποπεράτωση των εργασιών διαχείρισης των ΑΕΚΚ, οφείλει να καταθέτει στην πολεοδομία βεβαίωση παραλαβής των ΑΕΚΚ από εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης, στην οποία εκτός από τα στοιχεία του υπόχρεου, τη Δ/νση και τη δραστηριότητα προέλευσης των αποβλήτων αναφέρονται επίσης τα ακριβή στοιχεία σχετικά με τις κατηγορίες και τις ποσότητες των ΑΕΚΚ που παρελήφθησαν, βάσει των σχετικών παραστατικών (Δελτίων Αποστολής, Τιμολογίων κλπ) που τηρούνται στο αρχείο του εν λόγω συστήματος.

4) Εντός 10 ημερών από την κατάθεση της ως άνω Βεβαίωσης, επιστρέφεται η εγγυητική επιστολή στον ενδιαφερόμενο διαχειριστή ΑΕΚΚ.

5) Επίσης για την έκδοση οικοδομικής άδειας και άδειας κατεδάφισης αντίστοιχα, εκτός του δικαιολογητικού του Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΣΔΑ), απαιτείται επιπρόσθετα να προσκομίζεται και αντίγραφο υπογεγραμμένης σύμβασης του διαχειριστή των Αποβλήτων Εκσκαφών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) με εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης.

Σε ποιες άλλες οικοδομικές εργασίες απαιτείται η διαχείριση οικοδομικών αποβλήτων;

Σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις, προβλέπεται η διαχείριση οικοδομικών αποβλήτων για τις παρακάτω περιπτώσεις:

1) για τη χορήγηση έγκρισης εκτέλεσης εργασιών κατεδάφισης κατασκευών ή κτιρίων, που χαρακτηρίζονται επικινδύνως ετοιμόρροπα

2) για την κατεδάφιση ή αποκατάσταση κατασκευών που έχουν κριθεί οριστικά αυθαίρετες

3) για τα αυθαίρετα τα οποία υπήχθησαν σε κάποιο νόμο αυθαιρέτων και για την ολοκλήρωση της τακτοποίησης απαιτείται η έκδοση άδεια νομιμοποίησης ή κατεδάφισης κτιρίων

Στις ανωτέρω περιπτώσεις απαιτείται:

α) η υποβολή στοιχείων για την διαχείριση αποβλήτων που παράγονται και

β) η υποβολή της υπογεγραμμένης σύμβασης του διαχειριστή των Αποβλήτων Εκσκαφών και Κατεδαφίσεων με εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης ώστε να διασφαλίζεται ότι έχει ληφθεί η μέριμνα για την διαχείριση των αποβλήτων ήδη πριν την έναρξη της κατεδάφισης.

Τι ισχύει για τις εργασίες ανακαίνισης που εκτελούνται με Άδεια Μικρής Κλίμακας;

Με το νέο περιβαλλοντικό νόμο, επεκτείνεται και στην Έγκριση Εργασιών Μικρής Κλίμακας, η υποχρέωση διαχείρισης των μπαζών. Συγκεκριμένα απαιτείται για έκδοση της άδειας τα εξής:

α) Υποβολής Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων και

β) Αντίγραφο υπογεγραμμένης σύμβασης του διαχειριστή των Αποβλήτων Εκσκαφών και Κατεδαφίσεων με εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής.

Επίσης παρέχεται η δυνατότητα προσκόμισης υπεύθυνης δήλωσης του ιδιοκτήτη ότι θα μεριμνήσει για τη διαχείριση των παραγόμενων αποβλήτων, η οποία μπορεί να γίνει είτε με δικά του μέσα είτε σε συνεργασία με τον οικείο ΟΤΑ, εάν δεν υπάρχει εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης που να καλύπτει τη γεωγραφική περιοχή, στην οποία πρόκειται να εκτελεστούν οι εργασίες, μέχρι την ημέρα έκδοσης της έγκρισης εκτέλεσης εργασιών.

Μπορώ να πετάξω τα μπάζα στον κάδο σκουπιδιών του Δήμου και να τα πάρει η υπηρεσία καθαριότητας;

Τα μπάζα είναι απόβλητα τα οποία πρέπει να πηγαίνουν σε ειδικούς χώρους διαχείρισης, όπου ανακυκλώνονται, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και συγκεκριμένα από το άρθρο 7 της ΚΥΑ 36259/2010, η οποία ορίζει ότι υπεύθυνος για τη διαχείριση των αποβλήτων είναι ο παραγωγός τους. Εξάλλου, είναι υποχρέωση όλων μας η ανάσχεση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής και η εναλλακτική διαχείριση των υλικών αυτών συμβάλλει σημαντικά.

Τι είναι το Πιστοποιητικό Ελέγχου Κατασκευής;

Όταν ολοκληρωθούν οι οικοδομικές εργασίες και γίνει η τελευταία αυτοψία από τον Ελεγκτή Δόμησης, εκδίδεται το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης εφόσον απαιτείται και τέλος εκδίδεται από την πολεοδομία το Πιστοποιητικό Ελέγχου Κατασκευής (Π.Ε.Κ.). Για την έκδοση Πιστοποιητικού Ελέγχου Κατασκευής (Π.Ε.Κ.) απαιτείται η βεβαίωση παραλαβής των αποβλήτων, από εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης στις περιπτώσεις που για την διαχείριση των αποβλήτων συνάπτεται σύμβαση με ΣΣΕΔ ΑΕΚΚ, ώστε να επιβεβαιώνεται κατά την περάτωση της οικοδομής ότι έχει ολοκληρωθεί και η διαχείριση των αποβλήτων σύμφωνα με την περιβαλλοντική νομοθεσία.

Έτσι η οικοδομή ή τμήμα, θεωρούνται περατωμένα και μπορεί να γίνει η θεώρηση της οικοδομικής άδειας και η σύνδεση με τα δίκτυα.

Ποιος παρακολουθεί αν έγινε σωστή διαχείριση των οικοδομικών αποβλήτων;

Με το νέο νομοθετικό πλαίσιο, προβλέπεται ότι με την έκδοση της οικοδομικής άδειας ή την έκδοση έγκρισης εργασιών μικρής κλίμακας από το ηλεκτρονικό σύστημα και τη λήψη αριθμού αδείας ενημερώνεται ηλεκτρονικά εκτός της Επιθεώρησης Εργασίας (όπου απαιτείται), το οικείο Αστυνομικό Τμήμα καθώς και η Διεύθυνση Περιβάλλοντος του οικείου ΟΤΑ, για να ασκήσει τις σχετικές αρμοδιότητές της για τη διασφάλιση της ορθής και πλήρους διαχείρισης αποβλήτων για εργασίες που εκτελούνται στα γεωγραφικά όρια ευθύνης του προς αποτροπή της υποβάθμισης του περιβάλλοντος με την ανεξέλεγκτη εναπόθεση μπαζών.

Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού, [email protected]