Στην διαρκώς εξελισσόμενη συζήτηση της δημιουργίας βιώσιμων πόλεων μέχρι το 2050, τα κτήρια και οι υποδομές δεν είναι ο μόνος υπαίτιος για την εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου. Οι μετακινήσεις σχετίζονται και με σημαντικό ποσοστό εκπομπών, με χαρακτηριστικό το γεγονός ότι το 2021 ήταν υπεύθυνες για το 72% όλων των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στις εγχώριες και διεθνείς μεταφορές της ΕΕ. Επομένως, η μικροκινητικότητα δεν αποτελεί απλώς ένα διασκεδαστικό τρόπο μετακίνησης, αλλά σημαντικό παράγοντα της επίτευξης καθαρών μηδενικών εκπομπών, σε επίπεδο πόλης.
Πρόσφατα, η BCG (Boston Consulting Group) σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του St. Gallen διεξήγαγαν έρευνα με συμμετέχοντες 11.400 καταναλωτές από 23 μητροπολιτικές περιοχές στην Ευρώπη, την Κίνα, την Ιαπωνία και τις ΗΠΑ.
Τα ευρήματα έδειξαν ότι το 42% των σημερινών χρηστών βασίζεται στη μικροκινητικότητα για δραστηριότητες αναψυχής, το 39% για μετακινήσεις και το 36% για τη δουλεία τους. Επιπλέον, περισσότερο από το 30% όλων των ερωτηθέντων χρησιμοποιεί ποδήλατο πολλές φορές την εβδομάδα, αν όχι καθημερινά, ενώ ένα 20% το χρησιμοποιεί πολλές φορές μέσα στο μήνα.
Οι κύριοι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι επέλεξαν τη μικροκινητικότητα ήταν σχεδόν εξίσου σημαντικοί μεταξύ τους: η ευελιξία, η αξιοπιστία, η τιμή, ο καλός καιρός, η ασφάλεια και η ευκαιρία να μειωθεί ο χρόνος ταξιδιού.
Το ποδήλατο εξακολουθεί να είναι, μακράν, η προτιμώμενη μορφή μικροκινητικότητας μεταξύ των κατοίκων της πόλης. Στην Κίνα, η χρήση του επισκιάζεται μόνο από το ηλεκτρονικό μοτοποδήλατο. Οι κάτοικοι των πόλεων εκεί χρησιμοποιούν όλους τους τρόπους λειτουργίας πιο συχνά από τις υπόλοιπες περιοχές της έρευνας, σε οποιαδήποτε άλλη χώρα. Η Γαλλία ηγείται των ευρωπαϊκών χωρών στη χρήση ηλεκτρονικών σκούτερ, ενώ τα ηλεκτρονικά ποδήλατα κερδίζουν έδαφος παντού.
Η έμφαση στη μικροκινητικότητα ενισχύθηκε σημαντικά από τα δύο και πλέον χρόνια πανδημίας, τα οποία οδήγησαν, μεταξύ άλλων, στον επαναπροσανατολισμό προς την προσωπική ασφάλεια και υγεία. Αν και τα συνολικά ταξίδια μετά την πανδημία παραμένουν 10% χαμηλότερα από πριν, το αυξανόμενο κόστος των καυσίμων και το ολοένα και πιο φιλικό προς το περιβάλλον κοινό σημαίνει ότι η μικροκινητικότητα εγκαθιδρύεται ως μια ελκυστική επιλογή.
Είναι, όμως, η μικροκινητικότητα στο σωστό δρόμο; Η ιστορία φαίνεται να επαναλαμβάνεται, υπενθυμίζοντας πως οι καλές προθέσεις μπορούν, στην πραγματικότητα, να έχουν ανεπιθύμητες συνέπειες. Ο λόγος για το αυτοκίνητο, το οποίο ήρθε το 19ο αιώνα για να αντικαταστήσει τα άλογα στις μεγαλουπόλεις της εποχής. Το αυτοκίνητο, πιο οικονομικό και εύκολο στη συντήρηση από ένα άλογο, χαρακτηρίστηκε κατά την εποχή του ως «περιβαλλοντικός σωτήρας», καθώς λέγεται ότι έλυσε το πρόβλημα των βουνών κοπριάς που γέμιζαν τους δρόμους των πόλεων. Πλέον είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι η ανωτέρω συλλογιστική είχε σαθρό επιστημονικό υπόβαθρο. Αλλά η θέση των αλόγων στα αστικά κέντρα έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί.
Πως συνδέεται, λοιπόν, η μικροκινητικότητα με την ανωτέρω ιστορία; Παρόλο που η έρευνα κατέγραψε ότι το 32% των χρηστών μικροκινητικότητας την επιλέγουν συχνά ή πολύ συχνά έναντι ενός ιδιωτικού αυτοκινήτου, ένα ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό της τάξεως του 55% χρησιμοποιεί οχήματα μικροκινητικότητας αντί να περπατάει ή να χρησιμοποιεί τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Με άλλα λόγια, η χρήση μικροκινητικότητας σήμερα είναι στην καλύτερη περίπτωση ουδέτερη. Δεν αντικαθιστά ακόμη αρκετά ιδιωτικά αυτοκίνητα, ενώ παράλληλα αντικαθιστά τους δύο πιο πράσινους τρόπους μετακίνησης: το περπάτημα και τη δημόσια συγκοινωνία.
Ωστόσο, τα ηλεκτροκίνητα οχήματα μικροκινητικότητας παράγουν εκπομπές σε όλο τον κύκλο ζωής του προϊόντος, από την προμήθεια και την κατασκευή έως την απόρριψή τους, και η κλιμάκωσή τους μπορεί να δημιουργήσει έναν διαφορετικό τύπο συμφόρησης με ένα ανάλογο σύνολο προβλημάτων. Και, ενώ τα οχήματα μαζικής μεταφοράς δημιουργούν εκπομπές σε ορισμένα στάδια του κύκλου ζωής τους, ο αντίκτυπος αντισταθμίζεται σημαντικά από τη μεγάλη διάρκεια χρήσης και την αποδοτικότητά τους σε κλίμακα. Επί της ουσίας, όσο περισσότερους χρήστες προσελκύουν, τόσο πιο πράσινα γίνονται.
Επομένως, καταλήγουμε στο ότι η πιο αποτελεσματική οδός για τη μείωση της συμφόρησης και των εκπομπών από οχήματα βρίσκεται στην ενσωμάτωση οχημάτων μικροκινητικότητας με τις υπηρεσίες δημόσιας συγκοινωνίας, προσφέροντας ολοκληρωμένη, οικονομική και γρήγορη μετακίνηση για το μεγαλύτερο ποσοστό χρηστών. Και, σύμφωνα με την έρευνα, για να συμβεί αυτό, είναι σημαντικό οι δημόσιες συγκοινωνίες να παρέχουν προσιτές τιμές, διευκολύνοντας παράλληλα τους χρήστες τις συνδυάσουν με μορφές μικροκινητικότητας κατά το πρώτο και το τελευταίο μίλι.