Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • HoloBIM Structural
    HoloBIM Structural

  • Αρθρογραφία

    Αρθρογραφία

    433 ειδήσεις in this category

    1. Αρθρογραφία

      Engineer

      Στις Επιτροπές Δασολογίου θα αρχίσουν να φτάνουν οι πρώτες υποθέσεις αποχαρακτηρισμού των δασωμένων αγρών, με το Δημόσιο να προβάλλει ιδιοκτησιακά δικαιώματα μόνο για τις εκτάσεις στις οποίες κατέχει τίτλους. Για όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις, οι ιδιοκτήτες θα έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν περί τις 6,8 εκατ. εκτάσεις που μέχρι πρότινος έμεναν ανεκμετάλλευτες λόγω της εγκατάλειψης των γεωργικών δραστηριοτήτων. Όπως προκύπτει από σχετική εγκύκλιο, σε όσες εκτάσεις το Δημόσιο δεν θεμελιώνει δικαιώματα κυριότητας βάσει τίτλου, τότε η αρμόδια Δασική Υπηρεσία θα χορηγεί στον ιδιοκτήτη σχετική βεβαίωση ώστε να μπορεί να μεταβιβάσει την έκταση.
      Έπειτα από τις νομοθετικές ρυθμίσεις που έφερε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Γιώργος Αμυράς, το Κτηματολόγιο «τρέχει» την απόδοση των δασωθέντων αγρών σε περισσότερους από 500.000 πολίτες, δίνοντάς τους με αυτό τον τρόπο εξπρές τίτλους ιδιοκτησίας για τα χωράφια.
      Εγκύκλιος
      «Επομένως για την εφαρμογή της διάταξης και ύστερα από αίτημα του ενδιαφερόμενου που προβάλλει δικαιώματα κυριότητας επί έκτασης, που εμφανίζεται ως ΑΔ στον αναρτημένο ή κυρωμένο δασικό χάρτη, εξετάζεται από τον δασάρχη (ή τον δ/ντή Δασών εάν δεν υφίσταται Δασαρχείο στην περιφερειακή ενότητα) η τυχόν ύπαρξη τίτλων ιδιοκτησίας του Δημοσίου (από διαθήκη, δωρεά, δικαστική απόφαση κ.λπ.) ή η τυχόν καταγραφή της έκτασης στο βιβλίο δημοσίων κτημάτων ή η τυχόν υπαγωγή της στην κυριότητα του Δημοσίου εξ άλλης αιτίας π.χ. ως κοινόχρηστης ή διαθέσιμης εποικιστικής έκτασης. Με την ανωτέρω αίτηση συνυποβάλλεται από τον ενδιαφερόμενο απόσπασμα του οικείου δασικού χάρτη με εντοπισμένη την υπόψη έκταση επ’ αυτού ή στοιχεία εντοπισμού της, όπως τοπογραφικό ή κτηματολογικό διάγραμμα ή συντεταγμένες κορυφών, καθώς και βεβαίωση από την οικεία Κτηματική Υπηρεσία ότι η έκταση δεν είναι καταγεγραμμένη ως δημόσιο κτήμα» σημειώνεται χαρακτηριστικά στην εγκύκλιο.
      Ο πρόσφατος αποχαρακτηρισμός όλων των εκτάσεων που είχαν αποτυπωθεί ως δασωμένοι αγροί άνοιξε τον δρόμο για να κτηματογραφηθούν οι εν λόγω εκτάσεις, να απλοποιηθεί η διαδικασία και εν τέλει να περάσει στους ιδιοκτήτες.
      Ειδικότερα, με πρόσφατη τροπολογία του ΥΠΕΝ, απορρίπτονται οι δηλώσεις του Δημοσίου επί των δασωμένων αγρών, για τις οποίες δεν θεμελιώνεται το δικαίωμα του Δημοσίου και ανακαλούνται αυτοδικαίως αποφάσεις που εκδόθηκαν από τις επιτροπές ενστάσεων με τις οποίες αναγνωρίστηκαν δικαιώματα του Δημοσίου επί των εκτάσεων αυτών, ενώ παράλληλα καταργούνται εκκρεμείς υποθέσεις ενώπιον των συγκεκριμένων επιτροπών.
      Στο διαδικαστικό κομμάτι, το Γραφείο Κτηματογράφησης προβαίνει σε διορθώσεις των οικείων κτηματολογικών πινάκων, καταχωρίζοντας ως κύριους των παραπάνω ακινήτων τους ιδιώτες που έχουν υποβάλει σχετική δήλωση εγγραπτέου δικαιώματος, ενώ το Ελληνικό Δημόσιο παραιτείται από τις ασκηθείσες αγωγές και αιτήσεις που αφορούν στη διόρθωση ανακριβών πρώτων κτηματολογικών εγγραφών σχετικά με τις εκτάσεις αυτές.
      Οι πολίτες απέκτησαν πλέον το δικαίωμα κατοχύρωσης των εκτάσεων που έχουν χαρακτηριστεί δασωμένοι αγροί. Το Δημόσιο δεν προβάλλει δικαιώματα κυριότητας σε εκτάσεις που εμφανίζονται στις αεροφωτογραφίες του 1945 ή, εφόσον αυτές δεν είναι ευκρινείς, του 1960, με αγροτική μορφή που δασώθηκαν μεταγενέστερα, ανεξάρτητα από τη μορφή που απέκτησαν αργότερα, επί των οποίων το Δημόσιο δεν θεμελιώνει δικαιώματα κυριότητας βάσει τίτλου. Πρωτόκολλα διοικητικής αποβολής που έχουν εκδοθεί για τις εκτάσεις αυτές ανακαλούνται ακόμη και αν τελεσιδίκησαν δικαστικά.
      Να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα το Δημόσιο δεν διεκδικούσε την κυριότητα των εκτάσεων αυτών μόνο εφόσον ιδιώτης προσκόμιζε τίτλο παλαιότερο του 1946. Η ρύθμιση αυτή αφορά ουσιαστικά όλες τις περιοχές όπου ισχύει το τεκμήριο υπέρ του Δημοσίου.
      Πηγές από το Κτηματολόγιο εκτιμούν ότι από τη ρύθμιση για τους δασωμένους αγρούς επηρεάζονται περισσότερα από 1.200.000 οικόπεδα. Ως ποσοστό επί του συνόλου μιας περιφερειακής ενότητας, οι περισσότερες εκτάσεις βρίσκονται στη Λευκάδα και το Μεγανήσι (15%) και την Αρκαδία (12,5%). Ακολουθούν η Μεσσηνία (11,7%), η Καστοριά (11,4%) και η Χαλκιδική (10,1%).
       Τι πρέπει να κάνουν οι ιδιοκτήτες
      1 Να συντάξουν τοπογραφικό διάγραμμα στο οποίο θα αποτυπώνονται ακριβώς οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες επί αυτών των εκτάσεων, όπως: παλιά δένδρα, πεζούλες, ερείπια από καλύβια, στέρνες ποτίσματος και αυλάκια, ίχνη από ντριτσέλες, μαντριά, αποθήκες και γενικά κάθε ιδιαίτερο στοιχείο που μπορεί να αποδείξει ότι υπήρχε παλιά ανθρώπινη δραστηριότητα στον χώρο.
      2 Να καταγράψουν με φωτογραφίες όλα τα ίχνη και τα παλιά δένδρα.
      3 Να αναζητήσουν συνεχόμενους τίτλους ιδιοκτησίας.
      4 Να αναζητήσουν παλιά έγγραφα, χειρόγραφα μισθωτήρια, επιδότηση από παγετό, επιδοτήσεις από ελαιοκομικό, αμπελουργικό κτηματολόγιο κ.λπ.
      5 Να δηλώσουν την πραγματική έκταση των ακινήτων τους στο Ε9.
      6 Σε περίπτωση μη ύπαρξης τίτλου ιδιοκτησίας να συντάξουν ενώπιον συμβολαιογράφου δύο ένορκες βεβαιώσεις μαρτύρων που να βεβαιώνουν ότι η έκταση είναι καλλιεργήσιμη.
      7 Να καταθέσουν αντίρρηση σε περίπτωση που είναι σε ανάρτηση ο δασικός χάρτης ή εκπρόθεσμο αίτημα προδήλου σφάλματος σε περίπτωση που υπάρχει μερικώς κυρωμένος δασικός χάρτης στην περιοχή.
      8 Να καταθέσουν εμπρόθεσμα ένσταση-αίτηση διόρθωσης στο Κτηματολόγιο κατά τη διαδικασία της ανάρτησης με όλα τα δικαιολογητικά.
      9 Επειδή πολλά αγροτεμάχια είναι κληρονομικά και οι αρχικοί ιδιοκτήτες απεβίωσαν θα πρέπει να ζητήσουν οι νέοι κάτοχοι από το αρχείο της παλιάς Κοινότητας ή Δήμου, τυχόν βεβαίωση που έχει εκδοθεί από τον κοινοτάρχη ή δήμαρχο, για το ιδιοκτησιακό καθεστώς του ακινήτου.
      10 Να αναζητηθεί τέλος κάθε στοιχείο από το οποίο να πιθανολογείται ο νομικός δεσμός του ιδιοκτήτη με το ακίνητο. 
      ΠΟΙΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΑΠΟΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΟΝΤΑΙ
      1 Αγροί που άλλαξαν μορφή. Το Δημόσιο δεν προβάλλει δικαιώματα κυριότητας σε εκτάσεις που εμφανίζονται στις αεροφωτογραφίες του 1945 ή, εφόσον αυτές δεν είναι ευκρινείς, του 1960, με αγροτική μορφή που δασώθηκαν μεταγενέστερα, ανεξάρτητα από τη μορφή που απέκτησαν αργότερα, επί των οποίων το Δημόσιο δεν θεμελιώνει δικαιώματα κυριότητας βάσει τίτλου.
      2 Πρωτόκολλα διοικητικής αποβολής που έχουν εκδοθεί για τις ανωτέρω εκτάσεις ανακαλούνται ακόμη και αν τελεσιδίκησαν δικαστικά.
      3 Εκτάσεις με εμβαδόν έως 30 στρέμματα μπορεί να χρησιμοποιηθούν για γεωργική και δενδροκομική εκμετάλλευση, χωρίς να επιτρέπεται η περαιτέρω αλλαγή της χρήσης τους.
      4 Δικαίωμα να ζητήσουν την αλλαγή της χρήσης για γεωργική και δενδροκομική εκμετάλλευση έχουν όσοι αξιώνουν δικαιώματα κυριότητας επί των ανωτέρω εκτάσεων, δυνάμει τίτλων νόμιμα μεταγεγραμμένων.
      5 Η αλλαγή της χρήσης επιτρέπεται κατόπιν άδειας που χορηγείται από τον γενικό διευθυντή Δασών στον οποίο υπάγεται η αρμόδια Δασική Υπηρεσία, μετά από εισήγηση του οικείου δασάρχη ή του διευθυντή Δασών εάν δεν υφίσταται Δασαρχείο στον νομό.
      6 Ειδικά για εκτάσεις μεγαλύτερες των 5 στρεμμάτων, προκειμένου να χορηγηθεί άδεια, διαπιστώνεται με βάση σχετική οικονομοτεχνική μελέτη, η οποία συνοδεύεται από τοπογραφικό διάγραμμα της έκτασης και συντάσσεται από ιδιώτη γεωτεχνικό επιστήμονα.
      7 Στις ανωτέρω εκτάσεις, πέραν της επιτρεπτής επέμβασης, εφαρμόζονται και οι υπόλοιπες διατάξεις της δασικής νομοθεσίας περί επιτρεπτών επεμβάσεων.
      8 Αγροί που απέκτησαν μορφή δασικής έκτασης δεν υπάγονται στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας και επιτρέπεται η απομάκρυνση της φυόμενης δασικής βλάστησης, μετά από άδεια του οικείου δασάρχη ή του διευθυντή Δασών εάν δεν υφίσταται Δασαρχείο στον νομό, κατόπιν αιτήσεως του προσώπου που προβάλλει δικαιώματα κυριότητας στην έκταση. Ο ενδιαφερόμενος, προκειμένου να αποδείξει το έννομο συμφέρον του να αιτηθεί την απομάκρυνση της δασικής βλάστησης, συνυποβάλλει με την αίτησή του:
      α) Είτε συμβολαιογραφικούς τίτλους.
      β) Είτε δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9).
      γ) Είτε ένορκες βεβαιώσεις.
      δ) Είτε οποιοδήποτε άλλο στοιχείο από το οποίο να πιθανολογείται ο νομικός δεσμός του με το ακίνητο.
      9 Διοικητικές πράξεις που εκδόθηκαν κατ’ εφαρμογή της δασικής νομοθεσίας για την προστασία των ανωτέρω εκτάσεων ανακαλούνται.
      10 Στην ίδια διαδικασία υπάγονται και τα ακίνητα δασικού χαρακτήρα που διατέθηκαν ως κληροτεμάχια, τα οποία εμφανίζονται στις πλησιέστερες στον χρόνο της παραχώρησης αεροφωτογραφίες με αγροτική μορφή και δασώθηκαν μεταγενέστερα, ανεξάρτητα από τη μορφή που απέκτησαν αργότερα.
       » Ποιοι θεωρούνται δασωμένοι αγροί: Για να θεωρείται μια έκταση ιδιωτική και να αναγνωρίζεται από το κράτος ως παλιός αγρός που έπαψε να καλλιεργείται και δασώθηκε, θα πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
      Οι εκτάσεις να φαίνονται ως αγροτικές στις αεροφωτογραφίες του έτους 1945 ή, εφόσον αυτές δεν είναι ευκρινείς, του έτους 1960, και να δασώθηκαν μεταγενέστερα λόγω εγκατάλειψης. Δηλαδή να έχουν στον αναρτημένο δασικό χάρτη, που είναι ο ορθοφωτοχάρτης του Κτηματολογίου έτους 2007-2009, δασική μορφή. Να υπάρχουν για τις εκτάσεις αυτές τίτλοι ιδιοκτησίας (συμβόλαια) προγενέστεροι της 23ης Φεβρουαρίου 1946 και να έχουν μεταγραφεί στο υποθηκοφυλακείο.  » Ποια η διαφορά του δασωμένου αγρού εντός δάσους ή εντός δασικής έκτασης: Η νομοθετική ρύθμιση προβλέπει διαφορετική μεταχείριση για τους δασωθέντες αγρούς, ανάλογα με τη μορφή που απέκτησαν αργότερα (δάσος ή δασική έκταση). Ο ειδικότερος χαρακτηρισμός της έκτασης ως δάσους ή δασικής, για την εφαρμογή της ρύθμισης, διενεργείται:
      Από την Επιτροπή Δασολογίου Περιφερειακής Ενότητας, για τις περιοχές που υπάρχει αναρτημένος δασικός χάρτης, ακόμη και αν η συγκεκριμένη έκταση έχει κηρυχθεί αναδασωτέα. Με την έκδοση πράξης χαρακτηρισμού στις περιοχές που δεν καλύπτονται από αναρτημένο δασικό χάρτη.  
    2. Αρθρογραφία

      Engineer

      Οευρωπαϊκός Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), το λεγόμενο "Ταμείο Ανάκαμψης", πρόκειται να χρηματοδοτήσει με εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ χιλιάδες επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην Ελλάδα μέχρι στιγμής1 έχει αποφασιστεί η ένταξη περισσότερων από 300 έργων στο πλαίσιο 105 ευρύτερων δράσεων, με συνολικό προϋπολογισμό περίπου €22 δισ. Τα έργα αυτά είναι προγραμματισμένο να ολοκληρωθούν μέχρι το 2026 και συνοδεύονται από περισσότερους από 550 επιμέρους στόχους ή ορόσημα για την πρόοδό τους.
      Όμως, ακολουθούν και πολλά άλλα. Το ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRP), γνωστό ως "Ελλάδα 2.0", προβλέπει συνολικά 184 δράσεις με επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις ύψους €31 δισ.
      Οι αριθμοί είναι ιλιγγιώδεις και, όπως φάνηκε στην πρόσφατη έρευνα για τον σχεδιασμό και τη φιλοσοφία του Ταμείου Ανάκαμψης, ο χρόνος είναι σχετικά λίγος, συνεπώς είναι αρκετά δύσκολο κάποιος να διατηρήσει μια εικόνα για το πώς έχει σχεδιαστεί να αξιοποιηθούν αυτά τα χρήματα, αλλά και για το πώς προχωράει η αξιοποίησή τους.
      Όμως οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης είναι μια σημαντική υπόθεση για την Ελλάδα. Η χώρα, που είναι η πιο ωφελημένη στην ΕΕ, χρειάζεται αυτούς τους πόρους για να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η οικονομία της και για να προσαρμοστεί στις μεγάλες προκλήσεις ενός αρκετά αβέβαιου μέλλοντος, όπως η κλιματική αλλαγή και οι δημογραφικές εξελίξεις.
      Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε μια καταγραφή μερικών βασικών μεγεθών του ελληνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και της προόδου του, όπως προκύπτουν μέσα από δημόσια στοιχεία, τα οποία, όμως, δεν είναι πάντοτε διαθέσιμα σε μηχαναγνώσιμη ή εύκολα επεξεργάσιμη μορφή.
      Πώς λειτουργεί το RRF
      Πριν, όμως, δει κάποιος αυτά τα μεγέθη είναι σκόπιμο να γνωρίσει λίγο καλύτερα τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το Ταμείο Ανάκαμψης, ο οποίος είναι αρκετά διαφορετικός από τον τρόπο λειτουργίας των "τακτικών" ευρωπαϊκών πόρων, δηλαδή του ΕΣΠΑ ή της ΚΑΠ. Οι περισσότερες χώρες κατέθεσαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα σχέδιά τους για την αξιοποίηση των πόρων του RRF μέχρι τα μέσα του 2021.
      Τα σχέδια αυτά ήταν ιδιαίτερα λεπτομερή -το ελληνικό ήταν περίπου 750 σελίδες- και πρότειναν επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο τεσσάρων πυλώνων: της πράσινης μετάβασης (πυλώνας 1), της ψηφιακής μετάβασης (2), του πυλώνα απασχόλησης, δεξιοτήτων και κοινωνικής συνοχής (3) και του πυλώνα ιδιωτικών επενδύσεων και μετασχηματισμού της οικονομίας (4). Οι πυλώνες αυτοί χωρίζονται σε 18 επιμέρους άξονες και ο κάθε άξονας περιλαμβάνει μια σειρά από σχετικές δράσεις. Στο πλαίσιο αυτών των δράσεων, οι οποίες ορίζονται από τον πυλώνα και τον άξονα στους οποίους ανήκουν, εντάσσονται τα επιμέρους έργα που τελικά πραγματοποιούνται.
      Η παραπάνω δομή δίνει μεγάλη -και ασυνήθιστη, συγκριτικά με το ΕΣΠΑ- βαρύτητα στον προσανατολισμό και στον χαρακτήρα των έργων. Άλλωστε, μεταξύ των έργων που έχουν ενταχθεί μέχρι σήμερα υπάρχουν και 13 μεταρρυθμίσεις με μηδενικό προϋπολογισμό· πρόκειται κυρίως για ρυθμιστικά θέματα, όπως η δημιουργία νομοθετικού πλαισίου για τους φορτιστές των ηλεκτρικών οχημάτων, ή η νομοθεσία για την προώθηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών.

      Τα περισσότερα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης συνοδεύονται, επίσης, από ορόσημα σχετικά με την πρόοδό τους: συγκεκριμένα τρίμηνα των επόμενων τεσσάρων ετών, μέσα στα οποία θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί συγκεκριμένα μέρη του έργου. Τα περισσότερα από αυτά τα ορόσημα, τα οποία αφορούν συνολικά 17 τρίμηνα (μαζί με όσα έχουν παρέλθει), συνδέονται επίσης με τις πληρωμές του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ τα υπόλοιπα είναι απλώς επιχειρησιακά.
      Όλα τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης έχουν ένα ή δύο υπουργεία ως "υπουργεία ευθύνης", τα οποία παρακολουθούν την πρόοδό τους. Εκτός από τα υπουργεία, η ΑΑΔΕ εμφανίζεται επίσης ως "υπουργείο ευθύνης" σε 17 έργα, τα οποία, ασφαλώς, αφορούν τη λειτουργία της ανεξάρτητης αρχής. Αντίστοιχα, το κάθε έργο έχει και τους δικούς του φορείς υλοποίησης -τα έργα που έχουν ενταχθεί μέχρι στιγμής έχουν από έναν έως οκτώ φορείς υλοποίησης. Συνήθως οι φορείς υλοποίησης είναι γενικές γραμματείες των αντίστοιχων υπουργείων, εποπτευόμενοι φορείς ή και δημόσιες επιχειρήσεις: από το ΤΑΙΠΕΔ και την Κοινωνία της Πληροφορίας μέχρι την Εθνική Σχολή Δικαστών και δημοτικά λιμενικά ταμεία ή εφορίες αρχαιοτήτων σε όλη την Ελλάδα. 
      Τα "μεγάλα" έργα
      ­
      Διαβάστε Μια Συνοπτική Παρουσίαση Των Ευρημάτων Της Έρευνας (PDF)
      Παρατηρώντας τα έργα του RRF, τα οποία έχουν ενταχθεί μέχρι τώρα στον Μηχανισμό, πριν καν δούμε τις ομαδοποιήσεις ανά πυλώνα, δράση, κλπ., γίνεται σαφές ότι το έργο με τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό απέχει κατά πολύ -κατά περισσότερο από €10 δισ.-, από τα επόμενα. Πρόκειται για τη "Δανειακή Στήριξη Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας", που έχει προϋπολογισμό €11,7 δισ. (το σύνολο του προϋπολογισμού της σχετικής δράσης ανέρχεται σε €12,7 δισ.). Είναι ένα ποσό μεγαλύτερο από το ένα τρίτο ολόκληρου του προϋπολογισμού του Ταμείου Ανάκαμψης και περίπου το μισό του προϋπολογισμού των έργων που έχουν ήδη ενταχθεί.
      Περί τίνος πρόκειται; Το "έργο" είναι κατά βάση τα χαμηλότοκα δάνεια με επιδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα οποία δίνονται μέσω των τραπεζών. Ο στόχος είναι μέχρι το τέλος του 2022 να έχει απορροφηθεί περισσότερο από μισό δισ. ευρώ και, αντίστοιχα, €3,5 δισ. μέχρι το τέλος του 2023. Τα κεφάλαια αυτά δίνονται με τραπεζικά κριτήρια, συνήθως από κοινού με τραπεζικό δανεισμό και κεφάλαια του ιδιώτη, για επενδύσεις που στην πλειοψηφία τους σχετίζονται είτε με την πράσινη είτε με την ψηφιακή μετάβαση.
      Το δεύτερο μεγαλύτερο έργο είναι και το μεγαλύτερο "κανονικό" έργο: το γνωστό "Εξοικονομώ", που επιδοτεί την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών, για το οποίο έχει προβλεφθεί προϋπολογισμός περίπου €1,3 δισ.
      Κάποιος μπορεί να πάρει μια πολύ καλύτερη εικόνα για τις προτεραιότητες του Ταμείου Ανάκαμψης αν δει τους προϋπολογισμούς ανά δράση, και όχι ανά έργο. Κάθε δράση, μέχρι στιγμής, περιλαμβάνει από ένα έως 31 έργα. Ακόμα και με αυτή την κατάταξη, η ίδια εικόνα διατηρείται για τα πιο "ακριβά" έργα: συνεχίζουν να είναι στην κορυφή ο μηχανισμός των δανείων και το "Εξοικονομώ". Είναι κάπως αναμενόμενο, επίσης, το ότι η ενεργειακή και "πράσινη" μετάβαση, μέσω του ανασχεδιασμού των κτηρίων και των πόλεων, υπερ-εκπροσωπείται στις είκοσι δράσεις με τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό. Εκτός από το "Εξοικονομώ", υπάρχει η δράση για μια σειρά "πράσινων" αναπλάσεων (π.χ. στον Ελαιώνα) και έργα ενεργειακής απόδοσης ιδιωτικών κτιρίων (€475 εκατ. συνολικός προϋπολογισμός -έχουν ενταχθεί έργα που καλύπτουν περίπου το μισό). Ακόμη υπάρχει μία δράση για τις τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας με προϋπολογισμό €450 εκατ., η οποία όμως προς το παρόν δεν περιλαμβάνει κάποιο έργο, παρά μόνο τεχνική βοήθεια. Τέλος, τα έργα που αφορούν τη μεταρρύθμιση του πολεοδομικού σχεδιασμού, και κυρίως τα τοπικά και ειδικά πολεοδομικά σχέδια σε όλη την Ελλάδα, έχουν ξεπεράσει τον προβλεπόμενο προϋπολογισμό της αντίστοιχης δράσης (€400 έναντι €250 εκατ.), αντλώντας επιπλέον πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.

      Η δράση με τον τρίτο μεγαλύτερο προϋπολογισμό, που υπερβαίνει το €1 δισ., προβλέπει τον εκσυγχρονισμό του συστήματος διά βίου μάθησης ("Νέα στρατηγική για τη διά βίου μάθηση και το εθνικό σύστημα αναβάθμισης δεξιοτήτων"). Ωστόσο, τα έργα που έχουν, προς το παρόν, ενταχθεί στη συγκεκριμένη δράση αντιστοιχούν μόνο σε περίπου 10% αυτού του προϋπολογισμού. Μεταξύ των 20 δράσεων με τον πιο μεγάλο προϋπολογισμό υπάρχει μια ακόμη δράση που σχετίζεται με τις δεξιότητες του πληθυσμού, οι "ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης" -σε αυτή την περίπτωση τα έργα που έχουν ενταχθεί (ύψους €496 εκατ.) πλησιάζουν τον συνολικό προϋπολογισμό (€541 εκατ., πέμπτος κατά σειρά).
      Στις είκοσι πρώτες δράσεις με τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό κάποιος συναντάει συνολικά τέσσερις δράσεις οι οποίες έχουν σχέση με τον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους. Είναι η "ψηφιοποίηση των αρχείων" (αφορά την ψηφιοποίηση αρχείων της πολεοδομίας, των υποθηκοφυλακείων και της μετανάστευσης, με προϋπολογισμό €600 εκατ.), ο ψηφιακός μετασχηματισμός των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (επιδοτεί σχετικές δαπάνες - €465 εκατ.), ο ψηφιακός μετασχηματισμός της εκπαίδευσης (με έργα για την προμήθεια διαδραστικών συστημάτων και εξοπλισμού ρομποτικής, αλλά και τη γνωστή "ψηφιακή μέριμνα" που επιδοτεί ηλεκτρονικό εξοπλισμό μαθητών και φοιτητών - €377 εκατ.) και ο ψηφιακός μετασχηματισμός της υγείας (ηλεκτρονικός φάκελος, τηλεϊατρική, ψηφιοποίηση ΕΟΠΥΥ, κ.ά., - €344 εκατ.).
      Αρκετές από τις "μεγαλύτερες 20" δράσεις του Ταμείου Ανάκαμψης αφορούν στην υγεία. Εκτός από την ψηφιοποίηση, προβλέπονται πόροι για την ανακαίνιση νοσοκομείων (€317 εκατ., με έργα ύψους €315 εκατ.), για τη μεταρρύθμιση της πρωτοβάθμιας υγείας (€271 και €247 εκατ. αντίστοιχα), για την εφαρμογή Εθνικού Σχεδίου για την Πρόληψη (€253 εκατ., αλλά μόνο €50 εκατ. σε έργα μέχρι στιγμής) καθώς και για τον συμψηφισμό του clawback με δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης (€250 εκατ.). Αντίστοιχα, εκτός από την ψηφιοποίηση, ανάμεσα στις "20 πρώτες" υπάρχει και μια ακόμη δράση που σχετίζεται με την εκπαίδευση, η "προώθηση της ποιότητας, της καινοτομίας και της εξωστρέφειας στα πανεπιστήμια" με συνολικό προϋπολογισμό €471 εκατ. αλλά με μόλις ένα, σχετικά μικρό, έργο για την ψηφιοποίηση των βιβλιοθηκών (€9,5 εκατ.) να έχει ενταχθεί σε αυτή μέχρι στιγμής.
      Τέλος, είναι ενδιαφέρον ότι μεταξύ των 20 μεγαλύτερων σε προϋπολογισμό έργων υπάρχουν μόλις δύο "παραδοσιακά" μεγάλα έργα οδικού δικτύου: το τμήμα Τρίκαλα-Εγνατία του αυτοκινητόδρομου Ε-65 (με έργα €480 εκατ.) και ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης με προϋπολογισμό €427 εκατ. και ενταγμένα έργα ύψους €290 εκατ. Την εικοσάδα ολοκληρώνουν μια δράση για τον μετασχηματισμό του αγροτικού τομέα (κυρίως επιδοτεί επενδύσεις στην αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, κλπ.) με προϋπολογισμό €519 εκατ. και ένα πρόγραμμα επενδύσεων στον τουρισμό, με έργα €326 εκατ.
      Μεταξύ των 20 δράσεων με τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό, τα 13 είναι επενδύσεις και τα υπόλοιπα μεταρρυθμίσεις. Είναι μάλιστα ενδιαφέρον ότι η ίδια περίπου αναλογία διατηρείται και για το σύνολο των δράσεων: 116 επενδύσεις και 68 μεταρρυθμίσεις. 
      Όπως φαίνεται και από πολλές από τις παραπάνω περιπτώσεις, το ύψος του προϋπολογισμού των έργων που έχει ενταχθεί στην κάθε δράση μπορεί είτε να είναι είτε μικρότερο του προϋπολογισμού του Σχεδίου Ανάκαμψης, αν δεν έχουν ακόμη ενταχθεί όλα τα προβλεπόμενα έργα, είτε μεγαλύτερο, αν για την ίδια δράση προβλέπονται πόροι από άλλες χρηματοδοτικές πηγές, όπως στην περίπτωση των τοπικών πολεοδομικών σχεδίων. Επομένως, αν κάποιος αλλάξει τα κριτήρια της κατάταξης με βάση τον συνολικό προϋπολογισμό των ενταγμένων έργων, βλέπει μια ελαφρώς διαφορετική λίστα. Απουσιάζουν οι δράσεις για τη διά βίου μάθηση, για τα πανεπιστήμια, για την αποθήκευση ενέργειας και για το Εθνικό Σχέδιο Πρόληψης, οι οποίες βρίσκονται σε αρχικό ακόμη στάδιο. Αντίθετα, προστίθενται στη λίστα τέσσερις άλλες δράσεις: η προμήθεια μικροδορυφόρων (€200 εκατ.), η διασύνδεση της Νάξου, της Θήρας, της Μήλου, της Φολεγάνδρου και της Σερίφου στο ηλεκτρικό δίκτυο (€194 εκατ.), τα κίνητρα για την προσέλκυση επενδύσεων "εξαιρετικής σημασίας" (€173 εκατ.) και η αναβάθμιση των υπηρεσιών cloud του Δημοσίου (€118 εκατ. -τα €95 εκατ. στον προϋπολογισμό του Ταμείου Ανάκαμψης).
      Τέλος, οι δύο δράσεις με τον μεγαλύτερο αριθμό έργων είναι, με διαφορά, αυτές που αφορούν τον πολιτισμό: "ο πολιτισμός ως μοχλός ανάπτυξης" και οι "πολιτιστικές διαδρομές", με συνολικά 61 έργα σχετικά μικρού προϋπολογισμού. Με τα έργα αυτά επισκευάζονται ή συντηρούνται δεκάδες αρχαιολογικοί χώροι, εκκλησίες και άλλα μνημεία. Επιπλέον, έχουν ήδη ενταχθεί και επτά έργα προϋπολογισμού €46 εκατ. για την ανάπτυξη του πρώην βασιλικού κτήματος στο Τατόι.
      Οι τομείς που προχωρούν πιο γρήγορα
      Ηανάλυση των δράσεων δίνει, ασφαλώς, μια εικόνα για τη γενικότερη φύση των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης. Όμως η κατάταξη των έργων ανά πυλώνα, παρότι οι ενταγμένοι προϋπολογισμοί δεν ταυτίζονται πάντοτε με τη συμμετοχή του Ταμείου Ανάκαμψης, δίνει μια ενδεικτική εικόνα για το ποια μέρη του "Ελλάδα 2.0" προχωρούν πιο γρήγορα και ποια λιγότερο.

      Ο πυλώνας με "ενταγμένο" το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού του μέχρι στιγμής είναι ο πυλώνας 4, που αφορά τις ιδιωτικές επενδύσεις και τον μετασχηματισμό της οικονομίας. Εκεί τα 166 έργα που έχουν ενταχθεί αντιστοιχούν σε περίπου 85% των πόρων, δηλαδή €15 από τα €17,6 δισ. Ωστόσο, αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον δανειακό μηχανισμό, που "καταλαμβάνει" περισσότερα από €12 δισ. Μέχρι στιγμής, τα έργα σε τρεις από τους επτά άξονες του συγκεκριμένου πυλώνα, η "βελτίωση της φορολογικής διοίκησης" (4.1), η "ενίσχυση του χρηματοπιστωτικού τομέα" (4.4) και η "προώθηση της "έρευνας και καινοτομίας" (4.5) αντιστοιχούν σε λιγότερο από 20% του προϋπολογισμού του Σχεδίου.
      Ακολουθεί στην κατάταξη ο πυλώνας 2, που αφορά τον ψηφιακό μετασχηματισμό, με δεσμευμένα €1,6 από τα €2,2 δισ. -δηλαδή περίπου το 72%- σε 25 έργα. Η εικόνα είναι περισσότερο ομοιόμορφη εκεί, αφού τα έργα σε καθέναν από τους τρεις άξονες του πυλώνα αντιστοιχούν σε τουλάχιστον 40% του συνολικού προϋπολογισμού. Ο πυλώνας 3 για την απασχόληση, τις δεξιότητες και την κοινωνική συνοχή ακολουθεί με τον προϋπολογισμό των 88 ενταγμένων έργων στο 53% του προϋπολογισμού (€2,8 από τα €5,2 δισ.). Δύο άξονες, η "επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση" (3.2) και η "πρόσβαση σε χωρίς αποκλεισμούς πολιτικές" (3.4) φαίνεται να μένουν συγκριτικά πιο πίσω, με έργα που αντιστοιχούν σε λιγότερο από 33% του προϋπολογισμού.
      Τελευταίος έρχεται ο πυλώνας 1, του πράσινου μετασχηματισμού, με 38 έργα που αντιστοιχούν στο 42% του συνολικού προϋπολογισμού των €6,2 δισ. Μάλιστα, η "υστέρηση" αυτή φαίνεται να "οδηγείται" από τους άξονες 1.1, 1.3 και 1.4, που αφορούν την ενεργειακή μετάβαση (ενταγμένα έργα στο 16% της πρόβλεψης του "Ελλάδα 2.0"), τις "πράσινες" μεταφορές (8%) και την "αειφόρο χρήση των πόρων, ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή και διατήρηση της βιοποικιλότητας" (5%) αντίστοιχα. Αντίθετα, ο άξονας 1.2, που αφορά την ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων έχει ενταγμένα έργα €2,3 δισ. από τα €2,7 δισ., στο 84% του προϋπολογισμού του Σχεδίου Ανάκαμψης. Το μεγαλύτερο από αυτά τα έργα είναι το "Εξοικονομώ".
      Τα ορόσημα και ο χρόνος
      Όμως, πώς και πότε είναι σχεδιασμένο να ολοκληρωθούν όλα αυτά τα έργα; Τα 317 έργα που περιλαμβάνονται σε αυτή τη συνοπτική καταγραφή "κουβαλούν" μαζί τους 567 ορόσημα, δηλαδή μέρη του έργου που πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί σε συγκεκριμένο χρόνο -από μηδέν έως επτά το κάθε έργο. Τα ορόσημα αυτά, που τις περισσότερες φορές συνδέονται και με την εκταμίευση των δόσεων του Ταμείου (άρα έχουν ευρύτερη σημασία, αφού η μη εκπλήρωση κάποιων θεωρητικά μπορεί να "μπλοκάρει" τις πληρωμές) αντιστοιχούν το καθένα σε ένα τρίμηνο, μέχρι και το δεύτερο τρίμηνο του 2026.

      Όπως φαίνεται, η χρονιά με τα περισσότερα ορόσημα είναι το 2025 και ειδικά το τελευταίο τρίμηνο της χρονιάς, που θα είναι και το πιο "φορτωμένο" τρίμηνο από όλα, καθώς τότε πρέπει να ολοκληρωθεί περίπου το ένα τρίτο του συνόλου των οροσήμων: 190 από τα 567. Όμως και η χρονιά που διανύουμε, το 2022, έχει αρκετά ορόσημα: 145 στο σύνολο με τα 96 από αυτά να αφορούν το τελευταίο εξάμηνο του χρόνου.
      Συμπέρασμα
      Το Ταμείο Ανάκαμψης, λόγω του μεγέθους του και της φύσης του, ως ένα ταμείο με συγκεκριμένα έργα και στόχους, έχει μεγάλη σημασία για την Ελλάδα. Η χώρα μπορεί με αυτούς τους πόρους να πραγματοποιήσει με σχετική άνεση αναγκαίους, και "ακριβούς" μετασχηματισμούς που θα τη βοηθήσουν, εν μέσω αβεβαιότητας και κρίσεων, να προσαρμοστεί σε προκλήσεις του μέλλοντος. Πλέον, περισσότερα από 300 έργα έχουν ενταχθεί για χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και "τρέχουν", επομένως υπάρχει μια "πρώτη εικόνα" για το πώς προχωράει η αξιοποίηση αυτών των πόρων. Ξεχωρίζει η "δανειακή στήριξη μέσω του RRF", όπου προβλέπεται να απορροφηθεί περισσότερο από το ένα τρίτο του συνολικού προϋπολογισμού· η επιτυχία της δράσης αυτής θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό και την επιτυχία ολόκληρου του "Ελλάδα 2.0". Όμως δεν είναι μόνο τα δάνεια: οι πόροι που προβλέπονται για την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών και για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του πληθυσμού είναι επίσης μαζικής κλίμακας. Όπως και η χρηματοδότηση δράσεων ψηφιοποίησης, εκπαίδευσης, υγείας αλλά και κάποιων έργων υποδομών. Πώς θα προχωρήσουν όλα αυτά τα έργα;
      Τα επόμενα τέσσερα χρόνια η χώρα θα πρέπει να εκπληρώσει εκατοντάδες ορόσημα και στόχους που σχετίζονται με επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις του RRF και συνδέονται επίσης με τις πληρωμές. Ταυτόχρονα θα αξιοποιεί και τους υπόλοιπους ευρωπαϊκούς πόρους, του ΕΣΠΑ και της ΚΑΠ. Το ελληνικό κράτος δεν έχει διαχειριστεί ποτέ στο παρελθόν τόσους πολλούς πόρους σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Είναι μια πρωτόγνωρη συνθήκη, που ίσως τελικά να κρίνει και το αποτέλεσμα.
    3. Αρθρογραφία

      Engineer

      Λύση στο μεγάλο πολεοδομικό πρόβλημα της δόμησης σε οικισμούς σε όλη τη χώρα προσπαθεί να δώσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Κι αυτό γιατί πάνω από 10.000 οικισμοί προ του 1923 ή κάτω των 2.000 κατοίκων, βρίσκονται τα τελευταία τρία χρόνια σε πολεοδομική «καραντίνα» μετά την έκδοση απόφασης του ΣτΕ, που κρίνει ως αντισυνταγματικές τις οριοθετήσεις και επεκτάσεις ορίων οικισμών οι οποίες είχαν γίνει τη δεκαετία του 90 με αποφάσεις του τότε Νομάρχη ή Υπουργού, ενώ απαιτείται η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος.
      Η απόφαση του ΣτΕ (αρ. 1268/2019) αφορά συγκεκριμένα την οριοθέτηση των παραδοσιακών οικισμών του Πηλίου, όμως έχει εφαρμογή και τους υπόλοιπους οικισμούς της χώρας. Έτσι χιλιάδες ιδιοκτήτες και μηχανικοί έχουν μπει σε μία ιδιότυπη ομηρεία, καθώς με βάση την απόφαση του ΣτΕ οι Πολεοδομίες αρνούνται να προχωρήσουν στην έκδοση αδειών δόμησης, σε όλες τις περιοχές εκτός του «παλαιού πυρήνα» των οικισμών, δηλαδή τα παλιά όρια των οικισμών προ του 1923.
      Ήδη το Υπουργείο προχωρά τη διαδικασία για την προκήρυξη μελέτης και τα τεύχη διαγωνισμού για την ψηφιακή αναλυτική καταγραφή των ορίων οικισμών του Πηλίου και όχι μόνο, με βάση του χάρτες του Κτηματολογίου.
      Πρόσφατα με την υπ’ αριθ. 73670/1765 απόφαση Υφυπουργού ΥΠΝ (ΦΕΚ 3733/14-7-2022) καθορίστηκαν και τα κριτήρια, οι προϋποθέσεις και γενικά η όλη μεθοδολογία καθορισμού ορίων – οριοθέτησης των οικισμών.
      Ποιες είναι οι γενικές κατευθύνσεις που θα καθορίσουν ποιες εκτάσεις θα ενταχθούν στο πολεοδομικό σχέδιο;
      Βασικό στοιχείο για την οριοθέτηση και τη δόμηση οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων είναι τα στοιχεία της τελευταίας απογραφής ΕΛΣΤΑΤ 2021 (19-7-2022).
      Επίσης για τον προσδιορισμό της πολυγωνικής γραμμής των ορίων που περικλείει την περιοχή εντός ορίων του οικισμού λαμβάνονται υπόψη μια σειρά από δεδομένα όπως:
      α) Ο χρόνος δημιουργίας του οικισμού
      β) Η διατήρησή του στην ίδια/αρχική θέση, διότι ορισμένοι οικισμοί (κυρίως ορεινοί μεταφέρθηκαν/μετεγκαταστάθηκαν σε άλλη θέση)
      γ) Χαρτογραφικά (παλιά τοπογραφικά σκαριφήματα ή χάρτες) ή άλλα στοιχεία (π.χ. συμβόλαια) από τα οποία να προκύπτει η ύπαρξη του οικισμού ως αυτοτελούς οικιστικού συνόλου, με κτίρια (κατοικίες, αποθήκες κ.ά) και στοιχειώδεις κοινόχρηστες λειτουργίες (κατάστημα εξυπηρέτησης καθημερινών αναγκών, Εκκλησία, σχολείο, πλατεία κ.ά),
      δ) Στοιχεία απογραφής του οικισμού κατά το έτος 1920 καθώς και από επόμενες απογραφές της ΕΣΥΕ/ΕΛΣΤΑ, για τον έλεγχο της εξέλιξης του πληθυσμού του οικισμού.
      ε) Άλλα πολεοδομικά και χωρικά δεδομένα και στοιχεία που αφορούν στην μορφολογία του εδάφους, τη συνεκτικότητα της δομής/συγκρότησης της δόμησης και τον τύπο της πληθυσμιακής πυκνότητας (χαμηλή, μεσαία, ή υψηλή).
      στ) Στοιχεία ιστορικής εξέλιξης και πράξεις της διοίκησης που συνετέλεσαν στη δημιουργία της «πραγματικής» κατάστασης της οικιστικής περιοχής που δομείται μέχρι σήμερα με το πολεοδομικό καθεστώς των οικισμών προ του 1923.
      ζ) Υφιστάμενες πράξεις της Διοίκησης περί καθορισμού του ορίου του οικισμού με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις (αρχείο της αρμόδιας Υ.Δ.Ο.Μ. ή άλλων συναρμόδιων Υπηρεσιών).
      η) Αεροφωτογραφίες, χαρτογραφικό υλικό (Γ.Υ.Σ, Κτηματολόγιο κ.λπ.) στα οποία εμφανίζεται ο οικισμός.
      θ) Στοιχεία, γνωμοδοτήσεις και κάθε σχετική διοικητική πράξη άλλων συναρμόδιων υπηρεσιών που διαχειρίζονται περιοχές που εμπίπτουν σε ίδιο νομικό καθεστώς (δάση, αρχαιολογικοί χώροι, παραδοσιακοί οικισμοί κ.λπ.), ή περιοχές προστασίας φυσικού περιβάλλοντος (NATURA, κ.ά.).
      Τι γίνεται με την οριοθέτηση των νεότερων οικισμών;
      Για τους νεότερους οικισμούς ( μετά το 1923) συγκεντρώνονται στοιχεία που αποδεικνύουν την πραγματική κατάσταση που υπήρχε κατά τη δημοσίευση του ν. 1337/1983 ή έστω του Π.Δ. του 1985.
      Κι αυτό διότι δεν επιτρέπεται ο καθορισμός να γίνεται με βάση τη διαμορφωθείσα μετά την ισχύ του προαναφερθέντος νόμου πραγματική κατάσταση, ούτε επιτρέπεται ο επανακαθορισμός των ορίων οικισμού με βάση νέα πραγματική κατάσταση διαμορφωθείσα μεταγενέστερα της αρχικής οριοθέτησης, η οποία συνεπάγεται διεύρυνση των αρχικών ορίων.
      Επιτρέπεται η διαδικασία αυτή μόνο στις περιπτώσεις διόρθωσης σφαλμάτων που τεκμηριώνονται βάσει πραγματικών δεδομένων, τα οποία δεν είχαν ληφθεί υπόψη κατά την αρχική οριοθέτηση. Το περιεχόμενο των στοιχείων πρέπει να ανάγεται, κατά το δυνατόν, σε χρόνο προγενέστερο του έτους 1985, από αυτό δε να προκύπτει τόσον η ύπαρξη του οικισμού ως αυτοτελούς οικιστικού συνόλου με 10 τουλάχιστον κτίρια (κατοικίες, αποθήκες κ.ά) ή και τυχόν άλλες κοινόχρηστες λειτουργίες (κατάστημα εξυπηρέτησης καθημερινών αναγκών, σχολείο, Εκκλησία, πλατεία κ.ά), όσο και τα όριά του.
      Ποια είναι τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις καθορισμού ορίων – οριοθέτησης των οικισμών;
      Για την οριοθέτηση όλων των οικισμών – είτε αυτοί προϋφίστανται είτε δημιουργήθηκαν μεταγενέστερα του 1923, εφαρμόζονται εκείνες οι διατάξεις που εξασφαλίζουν τον καθορισμό των ορίων του οικισμού κατά τρόπο που αφενός επιτυγχάνεται η διατήρηση και προστασία της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας του και αφετέρου ρυθμίζονται οι εκκρεμότητες για την περαιτέρω έγκυρη και βιώσιμη δόμηση και ανάπτυξή του. Αναλυτικότερα για καθορισμό των ορίων, εφαρμόζονται συνδυαστικά οι ισχύουσες διατάξεις:
      Διαπιστώνεται και καταγράφεται το ή τα «συνεκτικά» τμήματα του οικισμού. Ως συνεκτικό τμήμα του οικισμού ορίζεται εκείνο που αποτελείται από 10 τουλάχιστον οικοδομές, οι οποίες δεν απέχουν μεταξύ τους ανά δύο, απόσταση μεγαλύτερη από 40μ. Διαπιστώνονται και καταγράφονται τα «διάσπαρτα» τμήματα του οικισμού. Ως διάσπαρτο τμήμα του οικισμού ορίζεται το τμήμα που αποτελείται από τουλάχιστον 10 οικοδομές, οι οποίες απέχουν μεταξύ τους ανά δύο απόσταση έως 80μ., που σε συνδυασμό με το ως άνω περιγραφόμενο συνεκτικό τμήμα αποτελούν το διαμορφωμένο μέχρι το έτος 1983 πολεοδομικό ιστό του οικισμού. Διαπιστώνονται και καταγράφονται τα «αραιοδομημένα» τμήματα με αραιότερη δόμηση εντός της εκάστοτε ακτίνας, μόνον στις περιπτώσεις αναοριοθέτησης/εκ νέου έγκρισης ορίων οικισμού που ακυρώθηκαν ή κρίθηκαν ή είναι «εν δυνάμει» ανίσχυρα. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να εμπίπτουν και οι στάσιμοι οικισμοί που καθορίσθηκαν με Νομαρχιακές αποφάσεις, ή άλλοι μικροί – στάσιμοι οικισμοί που οριοθετήθηκαν ελλιπώς, μόνο με την ακτίνα από το κέντρο τους. Μπορεί να γίνει οριοθέτηση ενός νέου οικισμού, που οριοθετείται για πρώτη φορά;
      Ναι γίνεται – είτε με αυτοτελή διαδικασία (έκδοση π.δ για τον οικισμό), είτε στο πλαίσιο εκπονούμενης μελέτης Τ.Π.Σ./Ε.Π.Σ.. Σε αυτή την περίπτωση η πρόταση των ορίων του οικισμού περιλαμβάνει μόνο 1 συνεκτικό τμήμα και 2 διάσπαρτα τμήματα. Τα αραιοδομημένα και αδόμητα τμήματα περιλαμβάνονται σε περιοχές προς πολεοδόμηση.
      Υπάρχει περίπτωση οικόπεδα που ήταν με τα παλιά όρια εντός οικισμού, να «βρεθούν» τώρα εκτός και να μην οικοδομούνται;
      Μετά τον προσδιορισμό της πρότασης του ορίου του οικισμού, διερευνώνται και καταγράφονται οι περιοχές που λόγω της ισχύουσας νομοθεσίας πρέπει είτε να εξαιρεθούν από τα όρια των οικισμών,είτε να παραμείνουν αδόμητες, είτε να καθοριστούν ως περιοχές με περιορισμούς στη δόμηση. Αυτές οι περιοχές είναι:
      Δάση και δασικές εκτάσεις Αρχαιολογικοί χώροι – ιστορικοί τόποι – κηρυγμένα σπήλαια και τυχόν άλλες περιοχές προστασίας ή μνημείων Περιοχές προστασίας της φύσης Ζώνες γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας/α’ προτεραιότητας, που καθορίζονται κατά τις εκάστοτε ισχύουσες και εφαρμοζόμενες διατάξεις καθώς και αρδευόμενες περιοχές βάσει οργανωμένου αρδευτικού συστήματος/δικτύου. Τυχόν περιοχές διανομής – αναδασμού παραχωρηθείσες για αγροτική χρήση. Ζώνες αιγιαλού και παραλίας, εφόσον υφίσταται, η διαμορφωμένη γραμμή δόμησης στο παράκτιο- παραλιακό μέτωπο των παραλιακών οικισμών. Υφιστάμενα δημόσια κτήματα (αιγιαλού – παρόχθιας ζώνης κ.λπ.) σε περιοχές άμεσης γειτνίασης με τον αιγιαλό ή με πλεύσιμο ποταμό ή λίμνη. Απαλλοτριωμένες ή προς απαλλοτρίωση εκτάσεις, λόγω προγραμματισμού διάνοιξης/διαπλάτυνσης εθνικών και επαρχιακών οδών, σιδηροδρομικής γραμμής, καθώς και των ζωνών απαλλοτρίωσης ή δουλείας υψηλής και μέσης τάσης δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τα όρια των οποίων καταγράφονται και βεβαιώνονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες/φορείς. Ζώνες γεωλογικά ακατάλληλες για δόμηση, όπως αυτές θα προκύψουν από σύνταξη μελέτης γεωλογικής καταλληλότητας, για τους οικισμούς που οριοθετούνται για πρώτη φορά. Ζώνες υδατορέματος. Σε περίπτωση που στην υπό μελέτη περιοχή υφίστανται μη οριοθετημένα ρέματα, συντάσσεται μελέτη προσωρινής οριοθέτησης τους Ζώνες άλλων σημαντικών φυσικών σχηματισμών ή άλλων αξιόλογων τοπίων που χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας όπως αυτές θα προκύψουν από σύνταξη Περιβαλλοντικής Έκθεσης. Ζώνες ακατάλληλες για άλλους λόγους π.χ. ζώνες με ιδιαίτερες απαιτήσεις σε θέματα που αναφέρονται σε ασφάλεια, υγιεινή, κυκλοφορία. Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού
    4. Αρθρογραφία

      Engineer

      Δεδομένης της συνεχιζόμενης τάσης αστικοποίησης σε όλο τον κόσμο και της υψηλής σχετικής κατανάλωσης πόρων, γίνεται σαφές ότι οι πόλεις πρέπει να βρουν τρόπους να προσφέρουν περισσότερα από όσα παίρνουν, προκειμένου να είναι βιώσιμες μακροπρόθεσμα. Η συζήτηση του καλύτερου μοντέλου αστικής ανάπλασης βρίσκεται πλέον στο προσκήνιο, με το ζήτημα της πρόσβασης να καταλαμβάνει πρωταγωνιστικό ρόλο. Βιομηχανικές περιοχές, εμπορικοί δρόμοι, οικιστικά συγκροτήματα: σημεία της πόλης όπου μια δραστηριότητα πρωτοστατεί, τη στιγμή που οι υπόλοιπες εκλείπουν. Μπορεί να υπάρξει μια πόλη των 15΄, όταν το πρώτο σπίτι απέχει 30’ από το γραφείο όπου εργάζεστε; Πόσα μεγάλα καταστήματα βρίσκονται σε απόσταση 15’ από το σπίτι σας; Πόσα χιλιόμετρα απέχει από εσάς το κοντινότερο σημείο διανομής αγαθών (last mile logistics).
      Κατά τη διάρκεια του World Built Environment Forum 2022, το οποίο έλαβε χώρα στις αρχές του χρόνου, ομιλητές από διάφορα πάνελ έδωσαν έμφαση στη σημασία του επανασχεδιασμού των πόλεων, σεβόμενοι το περιβάλλον και τοποθετώντας τις ανάγκες των πολιτών στο κέντρο της συζήτησης.
      Η Violeta Bulc, επιμελήτρια του κινήματος Ecocivilisation και πρώην Επίτροπος Μεταφορών της ΕΕ, μίλησε για την πόλη των 15’, όπου όλες οι βασικές και καθημερινές υπηρεσίες δεν πρέπει να απέχουν περισσότερο από 15’ με τα πόδια, προσφέροντας στους ανθρώπους την ευκαιρία να περπατήσουν ή να πάρουν το ποδήλατο, με την παράλληλη αποσυμφόρηση των μέσων μαζικής μεταφοράς.
      Στο ίδιο μήκος κύματος και η κα Μαρία Βασιλάκου, Διευθύνουσα Σύμβουλος της Vienna Solutions και πρώην Αντιδήμαρχος Βιέννη, η οποία παρομοίωσε την ιδέα της πόλης των 15’ με μια ομάδα ομόκεντρων κύκλων, όπου η έννοια της απόστασης αποκτά νέα διάσταση. Ξεκινώντας από την έξοδο του σπιτιού μας, ο πρώτος κύκλος αφορά όσα πράγματα είναι προσβάσιμα σε 3-5’ με τα πόδια, συνεχίζοντας με την πρόσβαση σε 10’, που στην πραγματικότητα αφορά τη μικροκινητικότητα – με χαρακτηριστικό παράδειγμα το ποδήλατο – και καταλήγοντας στα 15', όπου η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από τα μέσα μαζικής μεταφοράς.
      Αλλωστε η δημιουργία ολοκληρωμένων και λειτουργικών συστημάτων μαζικής μεταφοράς, επιτρέπουν τη γρήγορη και αποτελεσματική μεταφορά από τη μια γειτονιά στην άλλη, αποτρέποντας την απομόνωση και τον διαχωρισμό των κοινοτήτων μέσα στο ευρύτερο σύστημα μιας πόλης. Όπως τόνισε η κα Bulc, είναι η αλληλεπίδραση με διαφορετικούς ανθρώπους σε διαφορετικά σημεία της πόλης αυτή που οδηγεί σε ένα πολύ καλύτερο, πολύ πιο πληθωρικό περιβάλλον, όπου η καινοτομία μπορεί να ανθίσει και να προωθήσει πολύ καλύτερες ιδέες για το μέλλον, χάρη στην ποικιλομορφία.
      Μια ουσιαστική πτυχή της ανάπτυξης πιο προσιτών και διαφορετικών αστικών περιοχών είναι η ικανότητα σχεδιασμού και κατασκευής σύμφωνα με τις πραγματικές κοινωνικές ανάγκες. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι οι αστικές αναπλάσεις αφορούν πόλεις που σχεδιάστηκαν χρόνια πριν, όταν οι τεχνολογίες και οι αντιλήψεις σχετικά με τον πολεοδομικό σχεδιασμό ήταν πολύ διαφορετικές και η έννοια της βιωσιμότητα δεν είχε αγγίξει ακόμα έντονα το αστικό περιβάλλον. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο επανασχεδιασμός είναι απαιτητικός και δύσκολος, αλλά όχι ακατόρθωτος. Εντούτοις, αυτό περιλαμβάνει έναν βαθμό μακροπρόθεσμου σχεδιασμού που έρχεται σε αντίθεση με τη σχετική βραχυπρόθεσμη στάση των πολιτικών που πρέπει να επιτύχουν αποτελέσματα εντός του χρονικού πλαισίου της θητείας τους.
      Αυτή η πραγματικότητα υπερτονίζει τη σημασία της συμμετοχής των πολιτών – οι οποίοι αποτελούν το σταθερό σημείο μιας πόλης και τους αποδέκτες των αλλαγών που πραγματοποιούνται σε αυτή –, καθώς και εμπνευσμένων επαγγελματιών στο σχεδιασμό και στη λήψη αποφάσεων που αφορούν τις αστικές αναπλάσεις. Η σωστή διακυβέρνηση, η οποία προϋποθέτει τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών, αποτελεί την αφετηρία για τον επαναπροσδιορισμό του αστικού περιβάλλοντος. 
      Βάλια Πολίτη
    5. Αρθρογραφία

      GTnews

      Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοινώνει την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος φυσικών και νομικών προσώπων για την ένταξη στο Μητρώο Πιστοποιημένων Αξιολογητών Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Οι αξιολογητές ΜΠΕ ασκούν το έργο τους μετά από πιστοποίηση των προσόντων τους, χορήγηση άδειας και εγγραφή στο Μητρώο, βάσει των διατάξεων του ΠΔ 50/2021 (A΄126).
      Δικαίωμα ένταξης στο Μητρώο έχουν όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που κατέχουν τα απαραίτητα επιστημονικά και επαγγελματικά προσόντα που απαιτούνται από τα κριτήρια των άρθρων 3 και 4 του ΠΔ 50/2021.
      Μετά την πιστοποίησή τους, οι αξιολογητές ΜΠΕ λαμβάνουν τη σχετική άδεια και εγγράφονται στο Μητρώο, μέσω του οποίου θα επιλέγονται (κατά τυχαίο κάθε φορά τρόπο) προς ανάθεση εντολής εκτέλεσης των εργασιών τους, οι οποίες σχετίζονται με την υποστήριξη του έργου των δημόσιων αρχών που ασκούν αρμοδιότητες περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Ο έλεγχος και η παρακολούθηση του έργου των Πιστοποιημένων Αξιολογητών Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων διενεργείται από ειδική Επιτροπή, κατά τις διατάξεις των άρθρων 8 και 9 του Π.Δ. 50/2021, ενώ η αμοιβή του έργου τους ρυθμίζεται από τις διατάξεις της ΚΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/70104/4791/2022 (Β΄ 3524).
      Το Μητρώο λειτουργεί με την υποστήριξη του ΤΕΕ στον ιστότοπο http://mpampe.tee.gr/
    6. Αρθρογραφία

      Pavlos33

      Συνάντηση με τον υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκο Ταγαρά, είχε προχθές ο βουλευτής Μεσσηνίας, Γιάννης Λαμπρόπουλος, έπειτα από αίτημα του τελευταίου για την παράταση των αδειών οικοδόμησης που λήγουν στις 31/12/2022.
      Ο κ. Ταγαράς, σύμφωνα με δελτίο Τύπου που εξέδωσε ο κ Λαμπρόπουλος, διαβεβαίωσε πως σε νομοσχέδιο που θα κατατεθεί στη Βουλή για ψήφιση την ερχόμενη εβδομάδα θα περιλαμβάνεται διάταξη με την οποία οι άδειες οικοδομών, των οποίων η ισχύς έχει παραταθεί μέχρι τις 31/12/2022, παρατείνονται μέχρι 31/12/2024.Από το αποτέλεσμα και με αφορμή την επίλυση αυτού του σοβαρού θέματος, καθώς λόγω των οικονομικών προβλημάτων οι πολίτες που έχουν εκδώσει άδειες αδυνατούν να ξεκινήσουν τις οικοδομικές εργασίες, ο κ. Λαμπρόπουλος εξέφρασε την ικανοποίησή του.
      πηγή: ΘΑΡΡΟΣ news 
      https://www.tharrosnews.gr/2022/07/parateinontai-gia-dyo-chronia-oi-adeies-oikodomisis-pou-eligan-to-2022/?fbclid=IwAR1qzdi-ngnmQU-BzBcKWtENXGPOBS7sXU3fLjWLLoqtP5pkdWUrFRXBNMo
    7. Αρθρογραφία

      Engineer

      Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια μεγάλη επιχειρηματική κίνηση, σχετικά με τη μετατροπή κτιρίων σε ξενοδοχειακά καταλύματα που επιτρέπουν την ελεύθερη διαμόρφωση φιλόξενων, βιώσιμων και αισθητικά άρτιων χώρων, που γίνονται ευχάριστα αποδεκτοί από το τουριστικό κοινό. Πολλά κτίρια που αναπλάθονται είναι ιστορικά κτίρια, διατηρητέα, κτίρια σε παραδοσιακούς οικισμούς, άλλα και κτίρια ειδικών χρήσεων όπως: βιοτεχνίες, κτίρια γραφείων που για διάφορους λόγους δεν λειτουργούν και πλέον επαναχρησιμοποιούνται μετά την μετατροπή τους σε ξενοδοχειακά καταλύματα. Μάλιστα το κράτος μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το πρόγραμμα «Πράσινος Αγροτουρισμός», δίνει επιχορήγηση μέχρι 50% για ίδρυση τουριστικών καταλυμάτων όπως τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες, ενοικιαζόμενα δωμάτια και ξενοδοχεία, με βασική προϋπόθεση να προσφέρουν διατροφή και προϊόντα αγροδιατροφής στους επισκέπτες, εντός του χώρου εγκατάστασης ή και στον τόπο παροχής υπηρεσιών βιωματικού τουρισμού της επιχείρησης. Οι κατάθεση των αιτήσεων ξεκίνησε τον Ιούλιο και λήγει τις 30 Σεπτεμβρίου 2022.
      Ποια τουριστικά καταλύματα μπορούν να επιδοτηθούν;
      -Ξενοδοχεία κλασικού τύπου 5, 4 ή 3 αστέρων, ελάχιστης δυναμικότητας 10 δωματίων και 20 κλινών,
      -Ξενοδοχεία τύπου επιπλωμένων δωματίων 5 ή 4 αστέρων, ελάχιστης δυναμικότητας 30 κλινών,
      -Ενοικιαζόμενα δωμάτια 4 κλειδιών, ελάχιστης δυναμικότητας 5 δωματίων και 10 κλινών,
      -Ενοικιαζόμενα επιπλωμένα διαμερίσματα 4 κλειδιών, ελάχιστης δυναμικότητας 5 δωματίων και 10 κλινών
      -Τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες μεμονωμένες ή σε σειρά ή σε συγκρότημα, μονώροφες ή διώροφες μονοκατοικίες που έχουν αυτοτέλεια λειτουργίας, ανεξάρτητη εξωτερική προσπέλαση η κάθε μια και iδιωτικότητα, ελάχιστων διαστάσεων
      - μονόχωρες 40 τ.μ. και
      -δύο κύριων χώρων 60 τ.μ.
      Τι θεωρείται ως Επιχείρηση Ενοικιαζόμενων Επιπλωμένων Δωματίων - Διαμερισμάτων (ΕΕΔΔ);
      Ως ΕΕΔΔ, ορίζονται οι εγκαταστάσεις διαμονής που διαθέτουν χώρους διανυκτέρευσης σε δωμάτια ή και σε διαμερίσματα ενός ή περισσοτέρων χώρων με λουτρό και αποτελούν μη κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα. Αναπτύσσονται σε συγκροτήματα μέχρι 30 δωματίων, λαμβανομένων υπόψη στον υπολογισμό των υπνοδωματίων και των καθιστικών, εφόσον σε αυτά εκμισθώνονται κλίνες. Επίσης μπορούν να αναπτύσσονται και σε κτήρια αρχιτεκτονικής κληρονομιάς (παραδοσιακοί ξενώνες).
      Πώς καθορίζεται η δυναμικότητα του κάθε καταλύματος;
      Η δυναμικότητα σε κλίνες των δωματίων υπολογίζεται με βάση τα τετραγωνικά μέτρα του χώρου, σύμφωνα με τον θεσμοθετημένο πίνακα κατάταξης του υπουργείου Τουρισμού και δεν μπορεί να ξεπερνά τις τέσσερις (4) κλίνες ανά δωμάτιο. Στα διαμερίσματα είναι δυνατή η εκμίσθωση έως δύο (2) το πολύ κλινών στο χώρο του καθιστικού, εφόσον δηλώνεται σχετικώς από τον επιχειρηματία και εφόσον καλύπτονται τα απαιτούμενα τετραγωνικά μέτρα.
      Ποια είναι τα κριτήρια για την κατάταξη σε κλειδιά;
      Τα κριτήρια με τα οποία γίνεται η κατάταξη σε κλειδιά, είναι τα εξης στοιχεία:
      Α) Οι ελάχιστες επιφάνειες του κάθε χώρου (δωμάτια, καθιστικό, λουτρό, κοινόχρηστος χώρος)
      Β) Τα χαρακτηριστικά του κτιρίου/επιχείρησης, όπως, εάν είναι παραδοσιακός ξενώνας ή εάν διαθέτει χώρο εστιατορίου, στάθμευση, συναγερμό, γυμναστήριο/sauna, Jacuzzi, ασανσέρ, παιδότοπο, πρόσβαση σε ΑμεΑ κ.α.
      Γ) Τα χαρακτηριστικά του δωματίου, π.χ. εάν διαθέτει: παράθυρο/μπαλκονόπορτα, σίτες, θέρμανση, air condition, τζάκι, κήπο, βεράντα κ.α.
      Δ) Ο εξοπλισμός δωματίου/διαμερίσματος, π.χ. εάν διαθέτει: επαρκή εξοπλισμό επίπλωσης, κρεμάστρες, φώτα ασφαλείας, στρώματα, τηλέφωνα πρώτης ανάγκης, ειδικούς καταλόγους σε σύστημα Braille, Internet, δορυφορική τηλεόραση, χρηματοκιβώτιο, σίδερο, πλυντήριο ρούχων κ.α.
      Ε) Οι υπηρεσίες και οι παροχές της επιχείρησης, όπως εάν διαθέτει: ζεστό νερό, συχνό καθαρισμό και αλλαγή σε σεντόνια και πετσέτες, μεταφορά αποσκευών, website, room service, on line booking κ.αλ.
      ΣΤ) Ο εξοπλισμός του μπάνιου (πιστολάκι, ντουζιέρα/ μπανιέρα, υδρομασάζ, κ.α.)
      Ζ) Ο εξοπλισμός κουζίνας διαμερίσματος/studio (κουζίνα, απορροφητήρα, ψυγείο, βραστήρα, τοστιέρα, φούρνο μικροκυμάτων, καφετιέρα)
      Η) Αναψυχή (πισίνα, παιδική πισίνα γυμναστήριο)
      Θ) Διάφορα (διαδικασία απεντόμωσης, στολές προσωπικού, γνώση αγγλικής, ηλιακό, Φ/Β, κ.α.)
      Ι) Ειδικές Πιστοποιήσεις (ISO 9001, Καλάθι πρωινού με τοπικά προϊόντα, κ.α. πρότυπα).
      Ποιοι μπορούν να επιδοτηθούν;
      Δικαιούχοι δύνανται να κριθούν όλα τα νομικά πρόσωπα είτε ανήκουν στις ΜΜΕ, είτε στις μεγάλες επιχειρήσεις, εφόσον πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
      α) Προσφέρουν διατροφή και προϊόντα αγροδιατροφής στους επισκέπτες, εντός του χώρου εγκατάστασης ή και στον τόπο παροχής υπηρεσιών βιωματικού τουρισμού της επιχείρησης.
      β) Οι α’ ύλες προέρχονται:
      αα) Από συμβολαιακή γεωργία σε ποσοστό κατ’ ελάχιστον 60% κατ’ έτος, ή
      ββ) Από καθετοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας σε ποσοστό κατ’ ελάχιστον 60% κατ’ έτος
      Δεν δύνανται να κριθούν δικαιούχοι πρόσωπα που λειτουργούν υπό τη μορφή της εταιρείας αστικού δικαίου, με εξαίρεση τις Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις. Δεν δύνανται να κριθούν ως δικαιούχοι οι νομικές μορφές της κοινοπραξίας. Ποια είναι τα ποσά ενίσχυσης; Τα όρια του αιτούμενου προϋπολογισμού κάθε αίτησης χρηματοδότησης εξαρτώνται από το μέγεθος της επιχείρησης και είναι τα ακόλουθα:
      1)  Για πολύ μικρές – μικρές – μεσαίες επιχειρήσεις: ο κατώτατος αιτούμενος επιλέξιμος προϋπολογισμός είναι 500.000,00 Ευρώ και ο Ανώτατος αιτούμενος επιλέξιμος προϋπολογισμός είναι 7.500.000€.
      2)  Για μεγάλες επιχειρήσεις: ο κατώτατος αιτούμενος επιλέξιμος προϋπολογισμός είναι 500.000€ και ο Ανώτατος αιτούμενος επιλέξιμος προϋπολογισμός είναι 12.500.000€.
      Ποιες είναι οι επιλέξιμες δαπάνες;
      Μέσω του προγράμματος ενισχύονται επενδύσεις που έχουν εύλογο κόστος υλοποίησης και πρέπει να τεκμηριώνονται εγγράφως με σαφή, συγκεκριμένο και επικαιροποιημένο τρόπο στην υποβαλλόμενη οικονομοτεχνική μελέτη.
      Οι επιλέξιμες δαπάνες αφορούν σε:
      α) Κατασκευή ή εκσυγχρονισμό ακινήτων.
      β) Διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου προκειμένου να εξυπηρετούνται οι ανάγκες της μονάδας.
      γ) Οχήματα με τα οποία η επιχείρηση διενεργεί μεταφορές Α΄ υλών και προϊόντων (έτοιμων και ημι- έτοιμων), εντός του χώρου της μονάδας. Επιλέξιμα είναι τα ηλεκτρικά οχήματα, τα οχήματα μηδενικών εκπομπών CO2 και τα οχήματα που εκπέμπουν CO2 μικρότερο των 50g/Km.
      δ) Αγορά, μεταφορά και εγκατάσταση εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένου και του εξοπλισμού εργαστηρίων στο βαθμό που εξυπηρετεί την λειτουργία της μονάδας.
      ε) Δαπάνες εξοπλισμού μηχανοργάνωσης της επιχείρησης (όπως αγορά τηλεφωνικών εγκαταστάσεων, δικτύων ενδοεπικοινωνίας, ηλεκτρονικών υπολογιστών και περιφερειακών μηχανημάτων, φωτοτυπικών, συστημάτων ασφαλείας εγκαταστάσεων, συστημάτων πυροσβεστικής προστασίας εγκαταστάσεων). Στον εξοπλισμό μηχανοργάνωσης συμπεριλαμβάνονται και οι δαπάνες για απομακρυσμένη και έξυπνη διαχείριση με την εγκατάσταση συστημάτων τηλε-ελέγχου καθώς και κάθε άλλη επένδυση η οποία οδηγεί σε ψηφιακή αναβάθμιση των επιχειρήσεων.
      στ)Δαπάνες για τη διασφάλιση της προσβασιμότητας στα άτομα με αναπηρία.
      ζ) Αυλες δαπάνες όπως απόκτηση λογισμικού και αποκτήσεις διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, αδειών εκμετάλλευσης δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, εμπορικών σημάτων (συμπεριλαμβάνονται και επενδύσεις σε ψηφιακή αναβάθμιση των επιχειρήσεων)/Τεχνικές προδιαγραφές και σχεδιασμός προϊόντων/Έρευνες αγοράς/Εταιρική ταυτότητα & branding (logos, εταιρικές παρουσιάσεις κ.λπ.)/Σχεδιασμός προωθητικών ενεργειών και υλικού για εταιρείες και προϊόντα. Επιπλέον, επιλέξιμα είναι η απόκτηση πιστοποιητικών διασφάλισης ποιότητας από αρμόδιους οργανισμούς (όπως ISO, HACCP, BRC Global Standards, IFS Food Standard, GLOBALG.A.P. κ.λπ.) τα οποία εξασφαλίζουν στον καταναλωτή την ποιότητα και την ασφάλεια των τροφίμων που καταναλώνει.
      η) Τα άυλα στοιχεία ενεργητικού είναι επιλέξιμα για τον υπολογισμό των επενδυτικών δαπανών, εφόσον χρησιμοποιούνται αποκλειστικά στην επιχειρηματική εγκατάσταση που λαμβάνει την ενίσχυση, είναι αποσβεστέα, αγοράζονται σύμφωνα με τους όρους της αγοράς από τρίτους που δεν έχουν σχέση με τον αγοραστή και περιλαμβάνονται στα στοιχεία ενεργητικού της επιχείρησης στην οποία χορηγείται η ενίσχυση και παραμένουν συνδεδεμένα με το έργο για το οποίο χορηγείται η ενίσχυση επί τουλάχιστον πέντε έτη ή τρία έτη στην περίπτωση των ΜΜΕ.
      - Δαπάνες εκτός περιφερειακών ενισχύσεων
      α) Ενισχύσεις για συμβουλευτικές υπηρεσίες σε ΜμΕ
       Οι επιλέξιμες δαπάνες συνίστανται στο κόστος των συμβουλευτικών υπηρεσιών που παρέχονται από εξωτερικούς συμβούλους.
       Οι εν λόγω υπηρεσίες δεν πρέπει να αποτελούν συνεχή ή περιοδική δραστηριότητα ούτε να συνδέονται με τις συνήθεις λειτουργικές δαπάνες της επιχείρησης, όπως τακτικές υπηρεσίες παροχής φορολογικών και νομικών συμβουλών ή διαφημιστικές υπηρεσίες
      β) Ενισχύσεις για συμμετοχή ΜμΕ σε εμπορικές εκθέσεις
       Επιλέξιμες οι δαπάνες συμμετοχής σε οποιαδήποτε εμπορική έκθεση (μίσθωσης, εγκατάστασης και διαχείρισης περιπτέρου).
      γ) Επενδυτικές ενισχύσεις για την προώθηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.
       Οι επενδύεις σε ΑΠΕ, περιλαμβανομένης της ηλιακής ενέργειας, θα στηρίζονται σε σχετική μελέτη ενεργειακών απαιτήσεων και στην οποία γίνεται ανάλυση του ποσοστού κάλυψης των αναγκών λειτουργίας της επιχείρησης του δικαιούχου.
       Οι ενισχυόμενες επενδύσεις χρησιμοποιούνται για την παραγωγή βιώσιμων βιοκαυσίμων που δεν είναι βασιζόμενα σε εδώδιμα φυτά.
      Οι ενισχύσεις χορηγούνται μόνο σε νέες εγκαταστάσεις ΑΠΕ.
      Ποια η διάρκεια υλοποίησης επενδυτικών σχεδίων;
      Η διάρκεια υλοποίησης των επενδυτικών σχεδίων ορίζεται σε 18 μήνες με δυνατότητα παράτασης έξι (6) μηνών, που θα χορηγείται, είτε για λόγους ανωτέρας βίας, είτε κατόπιν ειδικής αιτιολόγησης. Σε κάθε περίπτωση η καταληκτική ημερομηνία υποβολής της τελευταίας αίτησης καταβολής της ενίσχυσης δεν ξεπερνά την 31η Μαΐου 2025.
    8. Αρθρογραφία

      GTnews

      Στην μελέτη παρουσιάζονται οι προοπτικές ανάπτυξης και ανάγκες χρηματοδότησης του τομέα των κατασκευών.
      https://drive.google.com/file/d/1Riw438OB4ls9tMy-BINQQa53mGFXMlSO/view

    9. Αρθρογραφία

      Engineer

      Τον Απρίλιο του 2022, ο ΝΟΚ (Νέος Οικοδομικός Κανονισμός) [i] κλείνει δέκα χρόνια ισχύος. Έχει ήδη τροποποιηθεί με αρκετές αναθεωρήσεις και έχει πλαισιωθεί από έναν τεράστιο όγκο συναφών νόμων. Θεσμοθετήθηκε στην εποχή της κρίσης, και στα πρώτα χρόνια δεν ήταν εμφανές το αποτύπωμά του στο περιβάλλον, καθώς τα κτίρια που κατασκευάζονταν ήταν λιγοστά. Σιγά σιγά όμως αρχίζουν να εμφανίζονται νεοανεγειρόμενα κτίρια, που σχεδιάστηκαν ακολουθώντας τις διατάξεις του.
      Στο παρόν κείμενο επιχειρείται μια αποτίμηση των χαρακτηριστικών του ΝΟΚ, εστιάζοντας σε δύο κομβικά ζητήματα: Στην αντίφαση ανάμεσα στην πρόθεση για εξοικονόμηση ενέργειας και την υποβάθμιση του οικιστικού περιβάλλοντος, και στην ασάφεια και διαρκή μεταβολή και περιπτωσιολογία πολλών από τις διατάξεις του.
      Η εξοικονόμηση ενέργειας ως πρόσχημα για την υποβάθμιση του οικιστικού περιβάλλοντος
      Ο ΝΟΚ χαρακτηρίζεται από αντιφάσεις ανάμεσα σε σαφώς διατυπωμένες προθέσεις και στην εφαρμογή τους. Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, ο νόμος ενσωματώνει «περιβαλλοντικά κριτήρια και πράσινες παραμέτρους» στη δόμηση, με στόχο τον περιορισμό των ρύπων και την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια. Έχει δηλαδή μια οικολογική κατεύθυνση που μεριμνά για το περιβάλλον. Στόχος του είναι να δώσει “κίνητρα” για την κατασκευή κτιρίων που εξοικονομούν ενέργεια και ενσωματώνουν βιοκλιματικά στοιχεία στον σχεδιασμό τους. Είναι όμως τα πράγματα όντως έτσι;
      Πράγματι, μπορεί να θεωρηθεί οικολογικό και φιλικό στο περιβάλλον ένα κτίριο που περιορίζει την ενεργειακή κατανάλωση και συνεπώς τα αίτια που συμβάλλουν στην Κλιματική Αλλαγή. Η έννοια του “περιβάλλοντος”, όμως, δεν είναι μόνο αφαιρετικά «πλανητική», αλλά συνδέεται με κάτι πολύ πιο εύληπτο και χειροπιαστό: το άμεσο “περιβάλλον”, τον χώρο γύρω από το κτίριο, τον χώρο ανάμεσα στα κτίρια, τον αέρα, τον ήλιο, τον θόρυβο και την επιβάρυνση των ζωών όσων ζουν κοντά σε αυτό. Με άλλα λόγια, ένα κτίριο σέβεται το περιβάλλον του όχι μόνο όταν ενσωματώνει καινοτόμες τεχνολογίες που περιορίζουν την κατανάλωση ενέργειας, αλλά όταν δεν συνιστά βάρος στον περίγυρό του με συνέπειες που θα παρουσιαστούν στη συνέχεια.  Αυτές οι παράμετροι, όχι απλώς αγνοούνται από τον ΝΟΚ, αλλά και υποβαθμίζονται.
      Χαρακτηριστικό του ΝΟΚ είναι πως δίνει «κίνητρα» για τον περιορισμό τής κατανάλωσης ενέργειας μέσω «μπόνους» που αυξάνουν την επιτρεπόμενη δόμηση, χωρίς να αυξάνονται οι αντίστοιχοι συντελεστές δόμησης μιας περιοχής (που θεωρούνται ήδη μεγάλοι) [ii]. Πιο συγκεκριμένα:
      Ως κίνητρο για την κατασκευή κτιρίων ελάχιστης ενεργειακής κατανάλωσης, ο επιτρεπόμενος συντελεστής δόμησης επαυξάνεται κατά 5 ή και 10% (Άρθρο 25.1). Ως κίνητρο για τη δημιουργία φυτεμένων δωμάτων, δίνεται η δυνατότητα να χτιστούν επιπλέον 35μ2 στο δώμα (Άρθρο 18 και 19.2) και να αυξηθεί το επιτρεπόμενο ύψος. Ως κίνητρο για τη βελτίωση της θερμομονωτικής ικανότητας, στην πραγματοποιούμενη δόμηση δεν συνυπολογίζεται η μόνωση, τυχόν θερμομονωτικοί τοίχοι, επενδύσεις της μόνωσης κλπ (Άρθρο 11.6.ιθ), αυξάνοντας τη δομήσιμη επιφάνεια κατά ένα μικρό αλλά όχι αμελητέο ποσοστό. Εκτός από τα αμιγώς ενεργειακά ζητήματα, υπάρχουν και κάποιες επιπλέον αυξήσεις:
      Ως κίνητρο για την «περιβαλλοντική αναβάθμιση και βελτίωση της ποιότητας ζωής σε πυκνοδομημένες περιοχές», υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις ενεργοποιείται το άρθρο 10, το οποίο επαυξάνει την επιτρεπόμενη δόμηση σε ποσοστό κυμαινόμενο από 10 έως 25% κατά περίπτωση [iii] . Για παράδειγμα, μείωση της κάλυψης κατά ένα ποσοστό συνεπάγεται αύξηση της δόμησης κατά το αντίστοιχο ποσοστό. Επισημαίνεται πως τα δύο μεγέθη δεν είναι ισότιμα, διότι η κάλυψη εξ ορισμού (ως ποσοστό) είναι μικρότερη του 1, ενώ συνήθως ο συντελεστής δόμησης είναι μεγαλύτερος του 1. Σε ένα οικόπεδο 100τμ, αν η κάλυψη μειωθεί κατά 10% και από 60 γίνει 54%, η διαφορά αντιστοιχεί σε 6μ2. Αν ο συντελεστής δόμησης είναι 3, η αντίστοιχη αύξηση αντιστοιχεί σε 30μ2 (100x3x10%). Στην προσμετρούμενη δόμηση δεν συμπεριλαμβάνονται τα κλιμακοστάσια (Άρθρο 11.6.δ). Η πραγματοποιούμενη δόμηση επαυξάνεται επιπλέον μέσω έμμεσων προσθηκών, όπως πατάρια ή σοφίτες (Άρθρο 11.6.ιδ & ιε). Η αύξηση μπορεί να φτάσει μέχρι και το 25% επί του συντελεστή δόμησης. Ειδικά μάλιστα στις περιπτώσεις των παταριών, δεν αυξάνεται μόνο η επιφάνεια αλλά και ο όγκος του κτιρίου, αφού για κάθε τετραγωνικό παταριού προϋποτίθεται κενός διώροφος χώρος ίσος. Τέλος, είναι δυνατή η κατασκευή έρκερ (κλειστών εξωστών) που δεν προσμετρώνται στην πραγματοποιούμενη δόμηση (Άρθρο 11.6.ιστ και 16.5). Όλα τα παραπάνω συνιστούν κάποιες από τις νόμιμες αυξήσεις της επιτρεπόμενης δόμησης, που μπορεί να φτάσει σε αρκετά μεγαλύτερο ποσοστό της αρχικής, αν προστεθούν κι άλλες ακόμα επιφάνειες που δεν προσμετρώνται (νόμιμα ή νομότυπα) στην πραγματοποιούμενη δόμηση.
      Οι αυξήσεις του συντελεστή δόμησης συνεπάγονται αύξηση των επιτρεπόμενων υψών. Για παράδειγμα, αν ο ΣΔ μιας περιοχής είναι 1,2, το επιτρεπόμενο ύψος είναι 17.25 μέτρα. Αν ο συντελεστής αυξηθεί, το επιτρεπόμενο ύψος μεγαλώνει στα 19.50μ. (Άρθρο 15).
      Ένα αφαιρετικό παράδειγμα
      Για να γίνουν κατανοητά τα παραπάνω, κρίνεται σκόπιμο να παρουσιαστεί ένα αφαιρετικό παράδειγμα ενός αστικού οικοπέδου, που δεν απέχει ωστόσο από την πραγματικότητα. Σημειώνεται εκ των προτέρων πως ακολουθούν κάποιοι υπολογισμοί που θα μπορούσαν και να παραλειφθούν. Επειδή, όμως, το κείμενο απευθύνεται και σε ανθρώπους που δεν έχουν εξοικείωση με τέτοιους υπολογισμούς, κρίθηκε σκόπιμο να καταγραφούν αναλυτικά, αφού άλλωστε μπορεί να τους παρακολουθήσει κι ένα παιδί πέμπτης δημοτικού.
      Έστω οικόπεδο 500 μ2, με Συντελεστή Δόμησης 1.2 και Επιτρεπόμενη Κάλυψη 40%.
      Τα επιτρεπόμενα μεγέθη είναι:
      Επιτρεπόμενη κάλυψη= Ε x 40% = 500 x 0.4 = 200 μ2
      Επιτρεπόμενη δόμηση= Ε x ΣΔ = 500 x 1.2 = 600 μ2
      Μέγιστο Ύψος= 17.25μ
      Αν σε αυτά προστεθούν οι αυξήσεις του ΝΟΚ λόγω «περιβαλλοντικών κινήτρων» καθώς και τα υπόλοιπα μπόνους, τότε τα μεγέθη αλλάζουν.
      Σε ένα μετριοπαθές σενάριο που η επιτρεπόμενη δόμηση αυξάνει κατά 5% (λόγω ελάχιστης κατανάλωσης ενέργειας) και επιπλέον κατά 7.5% (από ενεργοποίηση του άρθρου 10 για περιβαλλοντική αναβάθμιση), ο ΣΔ γίνεται:
      ΣΔ= 1.2 + 1.2 x 5% +1.2 x 7.5% = 1.35 [iv]
      Συνεπώς:
      Επιτρεπόμενη δόμηση= Ε x 1.35 = 500 x 1.35 = 675 μ2
      Επιτρεπόμενη κάλυψη= Ε x (40%-7.5x40%) = 500 x 37% = 185 μ2
      Επιτρεπόμενο ύψος= 19,50μ. που μπορεί να αυξηθεί επιπλέον κατά ένα ή και δύο μέτρα, λόγω φυτεμένου δώματος ή άλλων λόγων (βλ. Άρθρο 15.8). Άρα επιτρεπόμενο ύψος = 21,50μ.
      Η Πραγματοποιούμενη δόμηση όμως δεν εξαντλείται στα 675 μ2. αν προστεθούν και τα υπόλοιπα «μπόνους».
      Ας κάνουμε μια απλή άσκηση συγκρίνοντας τη δόμηση που «βγάζουν» οι δύο περιπτώσεις, προ ΝΟΚ και μετά ΝΟΚ, με ίδια επιφάνεια κάλυψης 180 μ2.
      Στην πρώτη περίπτωση (προ ΝΟΚ) μπορούν να χτιστούν τρεις όροφοι των 180 μ2 και ένας όροφος των 60 μ2, στα οποία συμπεριλαμβάνεται το κλιμακοστάσιο που περίπου είναι 20 μ2. Μπορούμε να συμπεράνουμε πως τα δεδομένα αυτά «βγάζουν» δύο διαμερίσματα των 80 μ2 σε κάθε όροφο. Συνολικά Δ= 3(80x2+20) + 60 = 600 μ2 που κατανέμονται σε τρεις έως τέσσερις ορόφους. Με την κατάλληλη διαφοροποίηση ο αριθμός των ορόφων μπορεί να αυξηθεί, αφήνοντας μεγαλύτερο ποσοστό του οικοπέδου ακάλυπτο. Επισημαίνεται, όμως, πως επειδή πριν τον ΝΟΚ το κλιμακοστάσιο συμπεριλαμβανόταν στη δόμηση, αποφεύγονταν επιπλέον όροφοι.
      Στη δεύτερη περίπτωση (μετά ΝΟΚ) η δόμηση αυξάνεται. Πάλι μπορούν να «βγουν» δύο διαμερίσματα των 80 μ2 ανά όροφο. Η δόμηση σε κάθε όροφο όμως είναι 160 μ2, αφού δεν συμπεριλαμβάνεται το κλιμακοστάσιο. Αν χωροθετηθούν δυο ογδοντάρια διαμερίσματα στους δύο πρώτους ορόφους, μένει ακόμα μπόλικη δόμηση. Στον από πάνω όροφο μπορούν να μπουν δυο μεζονέτες, με πατάρι (που δεν προσμετράται) 50 μ2, επιπλέον των 80 μ2 του κάτω ορόφου. Μένει, ωστόσο, αρκετή δόμηση. Μπορεί να μπει μια ακόμα μεζονέτα στον από πάνω όροφο και άλλα δύο διαμερίσματα, λίγο μικρότερα, ας πούμε 60 και 55 μ2. Μάλιστα, το τελευταίο μπορεί να μετατραπεί σε μεζονέτα, αν φυτευτεί το δώμα και προστεθούν στην επιφάνειά του άλλα 35 μ2. Η σύγκριση φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα.
      Στην πρώτη περίπτωση, η πραγματοποιούμενη δόμηση είναι 600 μ2 ενώ στην άλλη αυξάνεται αισθητά. Στα 675 μ2 του συντελεστή προστίθενται μπόνους 185 μ2, και το σύνολο των προς πώληση διαμερισμάτων φτάνει στα 860 μ2. Στη συνολική δόμηση δεν έχουν προστεθεί το κλιμακοστάσιο (140μ2), ή άλλες μικρές και μεγάλες προσαυξήσεις, όπως τα έρκερ και η μόνωση. Αν προστεθούν κι αυτά, η δόμηση ξεπερνάει τα 1000 μ2, δηλαδή αυξάνεται κατά 66%.
      Αν και η αύξηση της δόμησης είναι ήδη αισθητή, δεν είναι όμως μόνο αυτή που αυξάνεται. Κάποια από τα υπόλοιπα μπόνους επιβαρύνουν επιπλέον τον όγκο του κτιρίου, που είναι και το πιο σημαντικό μέγεθος, αφού αυτό είναι που γίνεται αντιληπτό.
      Στην πρώτη περίπτωση (προ ΝΟΚ), ο όγκος του κτιρίου θα ήταν το γινόμενο της επιφάνειας με ένα ύψος ας πούμε τρία μέτρα [v], δηλαδή 600x3= 1800 μ3 .
      Στη δεύτερη περίπτωση όμως, στον όγκο προσμετρούνται και οι κενοί διώροφοι χώροι των παταριών. Ο όγκος κάθε μεζονέτας προκύπτει ως το γινόμενο της υποκείμενης επιφανείας όχι επί τρία αλλά επί έξι μέτρα ύψος. Αν σε αυτά προσθέσουμε και τον όγκο του κλιμακοστασίου, το τελικό αποτέλεσμα είναι 3270 μ3.
       
      1. Αριστερά: Δόμηση προ ΝΟΚ. Δεξιά: Δόμηση μετά ΝΟΚ. Ο Όγκος αυξάνεται κατά 81%.
      Συγκρίνοντας τον όγκο προ ΝΟΚ και μετά ΝΟΚ ((3270/1800=1,81), συνειδητοποιούμε πως αυξάνεται κατά ποσοστό μεγαλύτερο του 80% και το ύψος του κτιρίου έχει σχεδόν διπλασιαστεί. Αν χρησιμοποιούσαμε επιπλέον διατάξεις του άρθρου 10, η αύξηση θα έφτανε το 100%! Ακόμα και με τους παράνομους ημιυπαίθριους του ΓΟΚ, δεν είχε εμφανιστεί ποτέ ξανά τέτοια αύξηση. Στη χειρότερη περίπτωση η μεγέθυνση δεν ξεπερνούσε το 40% της επιτρεπόμενης, ενώ σύντομα (όταν έγινε κατανοητό το κόλπο) περιορίστηκε στο 20%.
      Αξίζει εδώ να επισημανθεί πως τα μόνα πολεοδομικά μεγέθη που ως τώρα δεν έχουν αλλοιωθεί από τον ΝΟΚ, είναι ο επιτρεπόμενος όγκος και το Ιδεατό Στερεό. Ειδικά στα οικόπεδα των κεντρικών αστικών συνοικιών με τους στενούς δρόμους, όλες οι παραπάνω αυξήσεις «χτυπάνε» στο Ιδεατό Στερεό και δεν μπορούν να εξαντληθούν. Αυτό που φτάνει να εξαντληθεί είναι ο όγκος. Πρόκειται για ένα μέγεθος που στα παλιά διαγράμματα κάλυψης (προ ΝΟΚ) σπάνια εξαντλείτο. Ο νόμος ορίζει ως επιτρεπόμενο όγκο το γινόμενο του ΣΔ x 5, δηλαδή μπορούσε κάθε χώρος να έχει ύψος 5μ, κάτι που κανένας προφανώς δεν έφτιαχνε. Με τα νέα μπόνους, όμως, ο όγκος μπορεί να γεμίσει με δόμηση. Στην περίπτωση του δικού μας οικοπέδου θα ήταν 675x5= 3375 κμ. Αν συνυπολογίσουμε τα έρκερ κι άλλα μπόνους ή νομότυπες αυξήσεις της επιτρεπόμενης δόμησης (που για εύλογους λόγους παραλείπεται εδώ να αναφερθούν), ακόμα κι αυτός εξαντλείται. Ήδη ακούγεται πως συζητείται να αυξηθεί ο συντελεστής όγκου από το 5 στο 5.5...
      Η αύξηση του όγκου, αν και οριζόντια, δεν εμφανίζεται με τον ίδιο τρόπο σε κάθε περιοχή. Στις περιοχές με υψηλό συντελεστή, η αύξηση γίνεται κυρίως ως προς το ύψος. Καθώς το κλιμακοστάσιο δεν προσμετράται, οι οικοδομές ψηλώνουν όσο τους το επιτρέπει το ιδεατό στερεό. Στα μικρά οικόπεδα, που το κλιμακοστάσιο καταλαμβάνει μεγάλο ποσοστό της δόμησης, η αύξηση σε σχέση με τα γύρω είναι εμφανής. Σε προαστιακές περιοχές, αντίθετα, ο όγκος μπορεί να εξαντληθεί. Επειδή συνήθως τα ύψη είναι χαμηλά, οι οικοδομές, για να μεγιστοποιήσουν την επιτρεπόμενη δόμηση, εξαντλούν την κάλυψη. Το ίδιο ισχύει και για την εκτός σχεδίου δόμηση. Αν και στόχος των τελευταίων τροποποιήσεων (με τον 4759/20) ήταν ο περιορισμός της, με μείωση των συντελεστών δόμησης από 0,2 σε 0,18, η έμμεση αύξηση που έχει ήδη θεσμοθετηθεί με τον ΝΟΚ αντιφάσκει με την πρόθεση του νομοθέτη.   
      Συνέπειες στο περιβάλλον
      Θα μπορούσαν να αναλυθούν αρκετά παραδείγματα που απεικονίζουν αντίστοιχες περιπτώσεις αστικών, προαστιακών ή άλλου είδους οικοπέδων. Ας αφήσουμε όμως τα «ανώτερα μαθηματικά». Μια ματιά στα δύο παραδείγματα του διαγράμματος αρκεί για να γίνει κατανοητή η διαφορά και να συλλάβει ο αναγνώστης το μέγεθος (στην κυριολεξία) του προβλήματος.
      Το πιο σημαντικό είναι να αναλυθούν οι συνέπειες αυτής της μεγέθυνσης.
      Η πρώτη είναι μάλλον εμφανής. Αύξηση του όγκου κατά 80% ή και περισσότερο συνεπάγεται υποβάθμιση των γύρω κτιρίων, του χώρου ανάμεσά τους καθώς και του παρακείμενου δημόσιου χώρου. Σε μια αστική συνοικία, για παράδειγμα, οι διπλανές πολυκατοικίες (για μικρότερα κτίσματα δεν χρειάζεται να γίνει καν αναφορά) ουσιαστικά χάνουν την αξία τους. Τα οικόπεδα που βρίσκονται νότια, αλλά και τμήμα τους που βρίσκεται ανατολικά και δυτικά του νέου κτίσματος, στερούνται τον άμεσο ηλιασμό. Εκτός από την ίδια την απώλεια φωτός στα διαμερίσματα (που συνεπάγεται αύξηση της κατανάλωσης ρεύματος), επιπλέον στερούνται τη δυνατότητα εγκατάστασης ηλιακού θερμοσίφωνα ή φωτοβολταϊκών πανέλων στο δώμα, ενώ το ίδιο το δώμα χάνει την όποια αξία χρήσης θα μπορούσε ποτέ να αποκτήσει. Για να περιοριστεί η κατανάλωση ενέργειας στο νέο κτίριο, αυξάνεται στα διπλανά του. Αξίζει να τονιστεί πως, για να είναι επαρκής ο ηλιασμός των γειτονικών κτιρίων, αύξηση του ύψους προϋποθέτει πολλαπλάσια απόσταση ανάμεσά τους (ίση με √3 x ύψος αν θεωρήσουμε, για λόγους ευκολίας, πως η γωνία πρόσπτωσης του ήλιου τους χειμερινούς μήνες είναι 30 μοίρες). Δημιουργούνται ακόμα και τυπικά προβλήματα. Τι συμβαίνει στην περίπτωση που μια κατοικία έχει μια συγκεκριμένη ενεργειακή κλάση και η γειτνίαση με το νέο κτίριο την υποβαθμίζει; Ισχύει το ενεργειακό πιστοποιητικό; Τι συμβαίνει όταν έχει δοθεί επιδότηση από το πρόγραμμα «εξοικονομώ» για ηλιακό θερμοσίφωνα που πλέον δεν βλέπει τον ήλιο;
      Το ίδιο ισχύει και για τη θέα. Ένας ιδιοκτήτης που επένδυσε στο παρελθόν επιπλέον χρήματα για να έχει το προνόμιο της θέας, ουσιαστικά το χάνει. Δεν τίθεται εδώ ζήτημα ισονομίας ή δικαιοσύνης, αφού κι εκείνος κάποτε υπερτερούσε των γειτόνων του, αλλά ένα αξιακό ζήτημα που διαβάλλει τους ίδιους τους όρους του παιχνιδιού. Η σταθερότητα των πολεοδομικών μεγεθών δίνει τη δυνατότητα σε κάποιον να οραματιστεί και να «επενδύσει» (οικονομικά αλλά και συναισθηματικά) στο μέλλον. Αν τα μεγέθη αυτά αυξάνονται κατά βούληση, τότε είναι αδύνατον να γνωρίζεις τι πρόκειται να συμβεί στην κατοικία σου. Κάποιος που κατοικεί στον Άλιμο ή στο Χαλάνδρι (και έχει πληρώσει τα αντίστοιχα χρήματα για να κατοικεί εκεί), δεν μπορεί να αντικρίζει μια μέρα μπροστά του μια πολυκατοικία από τα Πατήσια, και ο κάτοικος των Πατησίων δεν μπορεί να κατοικεί ξαφνικά στο κέντρο της Αθήνας. Ας θυμηθούμε πως οι έμμεσες αυτές αλλαγές στους όρους δόμησης πραγματοποιούνται στις ίδιες συνοικίες, με τα ίδια πλάτη δρόμων και τα ίδια μεγέθη οικοπέδων. Το πρόβλημα δεν εστιάζεται στο ύψος ή στον όγκο, ούτε καν στη δόμηση καθεαυτή. Μπορούν υπό προϋποθέσεις να φτιαχτούν αξιόλογα ψηλά και ογκώδη κτίρια, και η συζήτηση για το θέμα έχει ξεκινήσει τουλάχιστον από τo 1896 με τη δημοσίευση του «The tall office building artistically considered” του Λούις Σάλιβαν [vi]. Ωστόσο, συνήθως τα ψηλά κτίρια δεν φτιάχνονται σε στενούς δρόμους και οικόπεδα με αποστάσεις Δ και δ ανάμεσά τους. Στις υπάρχουσες συνθήκες των ελληνικών πόλεων και οικισμών, ο όρος «περιβαλλοντική αναβάθμιση» ακούγεται τραγικά οξύμωρος και εξευτελιστικά προσποιητός, αγνοώντας ακόμα και στοιχειώδη δικαιώματα που αφορούν την κατοίκηση.
      2 Σύγκριση ανάμεσα σε τρεις γενιές: Πολυκατοικίες του '70, πολυκατοικίες με ΓΟΚ και με ΝΟΚ. Ανάμεσα στις παλιές τετραώροφες ή πενταώροφες πολυκατοικίες, ξεπροβάλλει δεξιά μια επταώροφη πολυκατοικία του ΓΟΚ. Κι αυτή, όμως, μοιάζει μικρή μπροστά στους 11 ορόφους του ΝΟΚ...
      Μια ακόμα συνέπεια σχετίζεται με την αύξηση της πυκνότητας κατοίκησης. Κι αυτή δεν είναι απαραίτητα αρνητική. Ωστόσο δεν γίνεται με την απαραίτητη υποδομή. Αύξηση του πληθυσμού μιας περιοχής συνεπάγεται αυξημένες ανάγκες σε υποδομές, κτίρια πρόνοιας, εκπαίδευσης, δημοσίων χώρων ή χώρων πρασίνου. Έχουν γίνει άραγε μελέτες για το αν οι υπάρχουσες υποδομές μπορούν να αντεπεξέλθουν στις υπάρχουσες πυκνότητες, πόσο μάλλον στις επαυξημένες; Πού θα χωροθετηθούν οι νέες υποδομες; Ας δούμε ένα πιο απτό παράδειγμα: Αν το πρώτο από τα παραδείγματα του διαγράμματος βγάζει 6-7 διαμερίσματα, το δεύτερο βγάζει 9 και μάλιστα πιο μεγάλα. Οι απαιτήσεις σε θέσεις στάθμευσης αυξάνονται. Στα ήδη μικρά οικόπεδα των ελληνικών πόλεων, πρακτικά είναι αδύνατο να χωρέσουν έστω και οι ελάχιστα απαιτούμενες θέσεις στάθμευσης, πόσο μάλλον οι πραγματικά αναγκαίες. Συνήθως εξαγοράζονται (υποτίθεται πως η πολιτεία μεριμνά να φτιαχτούν αντίστοιχες θέσεις στη γύρω περιοχή –κάτι που ποτέ δεν γίνεται) και άρα γεμίζουν οι γύρω δρόμοι με επιπλέον αυτοκίνητα. Για να χωρέσουν, το υπόγειο επεκτείνεται σε όλη την έκταση του οικοπέδου, ενώ από πάνω μπαίνει η φύτευση των 40εκ. Κάποια από τα όμβρια, όμως, είναι απαραίτητο να απορρέουν σε χώμα και να καταλήγουν στη γη. Αντίστοιχα ζητήματα προκύπτουν σχετικά με τον θόρυβο ή το καυσαέριο.
      Μια σημαντική συνέπεια έχει να κάνει με την ανανέωση καθεαυτή. Το άρθρο 10 προβλέπει αύξηση του συντελεστή λόγω «απόσυρσης κτιρίου». Ο νομοθέτης αξιολογεί, απριόρι, το «παλιό» ως υποδεέστερο που οφείλει να αντικατασταθεί από το «νέο», σα να επρόκειτο για αυτοκίνητα. Θύματα αυτής της λογικής δεν πέφτουν μόνο ερειπιώδη κτίσματα (τα διατηρητέα ευτυχώς εξαιρούνται), αλλά και αξιόλογα μεσοπολεμικά ή μεταπολεμικά κτίρια. Μάλιστα δεν πρόκειται μόνο για μονώροφα μικρά σπιτάκια, αλλά και για διώροφα ή τριώροφα που δίνονται αντιπαροχή από τον ιδιοκτήτη τους, και τα οποία με μια ενεργειακή αναβάθμιση θα μπορούσαν εύκολα να εκσυγχρονιστούν. Ας μην ξεχνάμε πως η ίδια η διαδικασία κατεδάφισης και εκ νέου ανέγερσης είναι εξαιρετικά ενεργοβόρα, και δεν είναι βέβαιο πως η εξοικονομούμενη ενέργεια πρόκειται να την αποσβέσει εύκολα. Η «απόσυρση κτιρίου» δίνει τη δυνατότητα και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τη ριζική ανανέωση του κτιριακού αποθέματος και άρα και του χαρακτήρα των αντίστοιχων περιοχών. Συνεπώς, οι συνέπειες που επισημαίνονται εδώ δεν πρόκειται να εμφανιστούν στο απώτερο μέλλον αλλά σε έναν σχετικά άμεσο χρονικό ορίζοντα.
      Η τελευταία συνέπεια αφορά την ποιότητα των ίδιων των νέων κτισμάτων ως προς το ενεργειακό τους αποτύπωμα. Για παράδειγμα, ο υποχρεωτικός κενός διώροφος χώρος που δημιουργούν τα πατάρια, πρέπει να θερμανθεί με περισσότερη ενέργεια. Αν και το χωρικό αποτέλεσμα τέτοιων χώρων μπορεί να είναι εντυπωσιακό, δεν παύουν να είναι πιο ενεργοβόροι, σε αντίθεση με την πρόθεση του νομοθέτη για περιορισμό της κατανάλωσης.
      Όλες αυτές οι συνέπειες επιδρούν όχι μόνο στην ποιότητα του περιβάλλοντος, αλλά μακροχρόνια και στην οικονομική αξία μιας οικοδομής. Αν πέφτει η τιμή του τετραγωνικού μιας περιοχής ή μιας γειτονιάς, αυτό υποβαθμίζει και τα νεοανεγειρόμενα κτίρια, πόσο μάλλον όσα πρόκειται να ανεγερθούν.
      Πιθανόν το πρόβλημα να μην είναι σήμερα εμφανές. Η ύπαρξη ενός ή δύο νέων κτισμάτων σε μια γειτονιά ή οικοδομικό τετράγωνο δεν μοιάζει ιδιαίτερα ανησυχητική (αν και ήδη επιβαρύνει). Η προβολή, ωστόσο, στο μέλλον μιας γενικευμένης εκδοχής τους, ίσως θα έπρεπε να μας ανησυχεί. Ο «αέρας» που καταναλώνεται για αυτή τη μεγέθυνση δεν είναι απεριόριστος. Το γεγονός πως οι συνθήκες κατοίκησης σήμερα είναι ακόμα (οριακά) ανεκτές, δεν σημαίνει πως η επιπλέον αύξηση του όγκου θα είναι ανώδυνη. Αν οι πόλεις τής αντιπαροχής των περασμένων δεκαετιών χαρακτηρίζονται ακόμα από μια μεσογειακή ζωντάνια, δεν την οφείλουν απαραίτητα στη συγκεκριμένη μέθοδο ανοικοδόμησης, και αν οι πενταώροφες πολυκατοικίες τής δεκαετίας του '60 διατηρούν κάποια στοιχεία ανθρώπινης κλίμακας, οι οκταώροφοι και δεκαώροφοι απόγονοί τους δεν είναι καθόλου βέβαιο πως διαθέτουν έστω και κάποιες από τις (ήδη αμφισβητούμενες) ποιότητες των προγόνων τους.
      Οι παραπάνω επισημάνσεις δεν αποκλείουν, βέβαια, τη δυνατότητα πραγματοποίησης καλής αρχιτεκτονικής, ακόμα και με αυτούς τους όρους. Ήδη εμφανίζονται, δημοσιεύονται και εκθειάζονται τα πρώτα αρχιτεκτονικά δείγματα του ΝΟΚ, με νέες μορφές και υλικά. Όσο αξιόλογα κι αν είναι, όμως, αρκετά από αυτά, ίσως δεν πρέπει να παραβλέπουμε τον άυλο πλούτο σχέσεων ανάμεσα στους όγκους και συνεπώς και στους ανθρώπους, που συνιστά μια εξίσου σημαντική πτυχή της αρχιτεκτονικής. Το οικιστικό σύνολο ξεπερνά το μεμονωμένο παράδειγμα.
      Ο λαβύρινθος της νομοθεσίας ως σπατάλη ανθρώπινων και φυσικών πόρων
      Όσα παρουσιάζονται εδώ δεν είναι άγνωστα. Ωστόσο, η εφαρμογή τους στην πράξη κρύβει δυσκολίες και ασάφειες. Τα τελευταία δέκα χρόνια δημοσιεύτηκαν εκατοντάδες σελίδες νομοθεσίας για τον τρόπο έκδοσης αδειών, τα αυθαίρετα, την ενεργειακή απόδοση…, περιπλέκοντας ακόμα περισσότερο τον λαβύρινθο. Το χειρότερο είναι πως η νομοθεσία αυτή αλλάζει κάθε χρόνο, καθιστώντας τον επαγγελματία συνεχώς ανεπαρκή απέναντι στο έργο και τον εργοδότη του.
      Θυμίζει λίγο μια κατηγορία video games, τα “adventure games", στα οποία ο παίχτης κινείται σε έναν λαβύρινθο, όπου, για να μπορέσει να προχωρήσει, πρέπει να βρει ένα κλειδί ή κάποιο άλλο κρυμμένο εργαλείο. Κάτι αντίστοιχο είναι και ο ΝΟΚ: μια μάταιη προσπάθεια κατανόησης ενός διαρκώς μεταβαλλόμενου παιχνιδιού, στο οποίο εμφανίζονται νέα «παραθυράκια» και μεταβάλλονται τα προηγούμενα... Δεν είναι τυχαίο που η κωδικοποίηση της νομοθεσίας ουδέποτε γίνεται από το κράτος αλλά από ιδιώτες. Πρέπει να υπάρχουν πάντα μυστικά για να υπάρχει και το κατάλληλο ιερατείο που τα αποκαλύπτει.
      Τα παραπάνω εντείνονται όταν στην παρούσα συγκυρία οι υποστελεχωμένες Υπηρεσίες Δόμησης (ΥΔΟΜ) αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τους ενδιαφερόμενους. Ατέλειωτες καθυστερήσεις μηνών για έναν απλό προέλεγχο δημιουργούν επιπλέον προβλήματα στους μελετητές, προκαλώντας τεράστια σπατάλη πνευματικής, ψυχικής αλλά και φυσικής ενέργειας…
      Θα ήταν λάθος, προφανώς, να διαγράψει κάθε πτυχή του ΝΟΚ ως αρνητική. Υπάρχουν ευεργετικές και χρήσιμες διατάξεις που δίνουν δυνατότητες στον μελετητή (όπως τα έρκερ, για παράδειγμα), και σαφώς μπορούν να αναγνωριστούν βελτιώσεις σε σχέση με προηγούμενες νομοθεσίες. Ωστόσο, δεν μπορεί να μην επισημανθεί πως η λογική που διέπει τον ΝΟΚ (και σε αυτό δεν διαφέρει από όλους τους προηγούμενους νόμους) είναι μια περιπτωσιολογία που προσπαθεί να προδιαγράψει τα πάντα, στο όνομα της προστασίας από πιθανές παρερμηνείες. Αυτό οι αγγλοσάξονες θα το περιέγραφαν ως "penny wise - pound-foolish” ή «ακριβός στα πίτουρα -φτηνός στο αλεύρι», όπως θα λέγαμε εμείς. Αφού έχει αυξηθεί η δόμηση υπέρμετρα, μετά εφευρίσκονται διατάξεις για να μην μπορεί κάποιος να «κλέψει». Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η αλλαγή του ύψους στις σοφίτες. Στον αρχικό ΝΟΚ το μέσο ελεύθερο ύψος δεν μπορούσε να ξεπερνάει τα 2.20μ. (11.6.ιε), ώστε να μην μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως κύριος χώρος. Στην τροποποίηση του 4759/20, ο περιορισμός αυτός αφαιρέθηκε (χωρίς να αναφερθεί), ενώ στην τροποποίηση του 4821/21 διευκρινίστηκε (στο άρθρο 2.81) πως δεν υπάρχει πλέον περιορισμός ύψους.
      Όλος αυτός ο περιπτωσιολογικός λαβύρινθος αναδεικνύει μια λανθάνουσα νοοτροπία, που από τη μία μεγιστοποιεί τη δόμηση και από την άλλη την «ενοχοποιεί» δυνητικά. Χαρακτηριστική πτυχή αυτής της νοοτροπίας είναι οι κατά τόπους αρχαιολογικές υπηρεσίες ή εφορίες αρχαιοτήτων, που καθ’ υπέρβαση των αρμοδιοτήτων τους προσπαθούν να «σώσουν» τους τόπους (όχι μόνο τους αρχαιολογικούς) από την ανοικοδόμηση, με τα γνωστά τραγελαφικά αποτελέσματα [vii].
      Αντί επιλόγου… κάποιες προτάσεις
      Ο κόσμος αρχίζει να αναρωτιέται «τι είναι αυτά τα τέρατα» που ξεφυτρώνουν σιγά σιγά, υποθέτοντας πως είναι παράνομα ή αυθαίρετα. Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό στο κοινό, πως δεν πρόκειται για «αυθαίρετα» αλλά για νόμιμα ή έστω νομότυπα κτίσματα. Δεν πρόκειται για απλή κερδοσκοπία ή για μεμονωμένες πρακτικές. Οι αρχιτέκτονες υποχρεωνόμαστε να εφαρμόσουμε τις διατάξεις του νόμου. Όσο κι αν κάποιοι αναρωτιόμαστε αν το νόμιμο είναι και ηθικό, οι επιλογές είναι περιορισμένες.
      Αδιαμφισβήτητα, η πρόσφατη ανοικοδόμηση δημιουργεί μια αίσθηση ανάπτυξης και ευημερίας. Η δυνατότητα επιπλέον δόμησης έδωσε ώθηση στην οικοδομική δραστηριότητα. Οι εταιρείες και οι ιδιώτες άρχισαν πάλι να δραστηριοποιούνται, δίνοντας δουλειά σε χιλιάδες μηχανικούς και οικοδόμους, γεγονός που δεν πρέπει να υποτιμάται. Μήπως όμως χρειάζεται να υπολογίζουμε και το τίμημα αυτής της ανάπτυξης; Είναι βέβαιο πως δεν υπάρχει εναλλακτική;
      Είναι σημαντικό να ξεφύγουμε από μια οπτική που εστιάζει στο μεμονωμένο κτίριο, και να δούμε το σύνολο. Εννοείται πως κάθε κτίσμα, κάθε κατοικία, κάθε πολυκατοικία, κάθε κτίριο γραφείων κρύβει μέσα του μια τεράστια ποσότητα κόπου και προσπάθειας, αποτελώντας την επιστέγαση ενός ονείρου ή μιας επένδυσης στο μέλλον. Όποιος εμπλέκεται στη διαδικασία της ανοικοδόμησης, γνωρίζει καλά το μετερίζι τούτης της εμπλοκής. Καθένας έχει τα δίκια του: Ο ιδιοκτήτης έχει ανάγκη για ένα ή δύο ακόμα δωμάτια, ο κατασκευαστής πασχίζει να εξασφαλίσει λίγα ακόμα τετραγωνικά για να βελτιώσει το κέρδος του κι ο αρχιτέκτονας ψάχνει να βρει λίγο χώρο ακόμα για να χωρέσει καλύτερα όσα του ζητάνε. Όλα αυτά είναι κατανοητά. Το κείμενο τούτο δεν γράφεται με διάθεση κριτικής απέναντι στη δουλειά και τον κόπο κανενός. Επιδιώκει ωστόσο να επισημάνει τις μακροχρόνιες συνέπειες της όλης διαδικασίας. Οι νόμοι γι’ αυτό υπάρχουν άλλωστε. Για να ρυθμίζουν αυτό που εσύ κι εγώ δεν μπορούμε να δούμε, πόσο μάλλον να προβλέψουμε. Ο συγκεκριμένος νόμος δεν είναι βέβαιο πως έχει κοιτάξει το μέλλον σε ικανοποιητικό βαθμό.
      Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα παραπάνω, οι πνευματικοί άνθρωποι, οι Σύλλογοι, τα Πολυτεχνεία ή και συναφείς ελεγκτικοί θεσμοί δεν είναι δυνατόν να σωπαίνουν και να παραμένουν αδρανείς για τόσο κομβικά ζητήματα. Οι φορείς που σχετίζονται με την αρχιτεκτονική χρειάζεται να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την αλλαγή της κατεύθυνσης σε θεσμικό επίπεδο. Είναι σημαντικό να επισημανθούν οι περιβαλλοντικές αλλά και οι κοινωνικές συνέπειες του ΝΟΚ και να διαμορφωθεί ένα διαφορετικό πλαίσιο για τη δόμηση.
      Παρακάτω γίνεται μια προσπάθεια να σκιαγραφηθούν κάποιες εναλλακτικές κατευθύνσεις, χωρίς να ιεραρχούνται ως προς τη βαρύτητα ή την εφικτότητα εφαρμογής τους:
      Τα περιβαλλοντικά «κίνητρα» για την εξοικονόμηση ενέργειας δεν είναι απαραίτητο να σχετίζονται με την αύξηση της δόμησης. Τα πολεοδομικά μεγέθη υπάρχουν για να θεσπίζουν τους όρους της συνύπαρξης των κτιρίων και συνεπώς των ανθρώπων που ζουν μέσα σε αυτά. Δεν μπορεί να λειτουργούν ως «μπόνους» για άλλους σκοπούς. Είναι σαν τα όρια ταχύτητας που ισχύουν για όλους, καθώς διασφαλίζουν την ασφάλεια όσων κινούνται στους δρόμους. Δεν διανοείται κανείς να δώσει «έξτρα μπόνους ταχύτητας» σε όσους διαθέτουν ηλεκτρικά αυτοκίνητα, για παράδειγμα. Τα όρια ταχύτητας είναι σταθερά όσο οι δρόμοι παραμένουν ίδιοι. Το ίδιο ισχύει και για τα κτίρια. Αντίθετα, τα κίνητρα μπορούν να είναι άλλης υφής. Το βασικό είναι πως δεν είναι απαραίτητο να στοχεύουν στον κατασκευαστή αλλά στον κάτοικο ή στον χρήστη. Θα μπορούσαν να δίνονται, για παράδειγμα, επιδοτήσεις για την αγορά ενεργειακά αυτόνομων κατοικιών, όπως δίνονται για την ενεργειακή αναβάθμιση. Και στα αυτοκίνητα άλλωστε το ίδιο γίνεται. Επιδοτείται η αγορά ηλεκτρικού αυτοκινήτου ή άλλου οχήματος και όχι ο κατασκευαστής του. Αυτή η πρακτική ευνοεί τόσο τον αγοραστή όσο και τον κατασκευαστή που λαμβάνει έμμεσα μέρος της επιδότησης. Ένα σημαντικό κίνητρο αποτελεί η κωδικοποίηση της νομοθεσίας και ο περιορισμός των απίστευτων καθυστερήσεων που συνεχίζουν να δυσχεραίνουν τους μελετητές, τους κατασκευαστές και τους ιδιώτες, λειτουργώντας ως τροχοπέδη. Η σαφής κωδικοποίηση από έναν δημόσιο φορέα όλων των νόμων και διατάξεων και η συνεχής ανανέωσή της, σε συνδυασμό με σεμινάρια και ένα δίκτυο από γραφεία ενημέρωσης (help desk), είναι απαραίτητο να λειτουργήσει άμεσα. Η ίδια η νομοθεσία χρειάζεται να αλλάξει ειδικά ως προς επίμαχες και δυσμενείς για το περιβάλλον διατάξεις, όπως το άρθρο 10, τα κλιμακοστάσια και τα πατάρια. Ευχής έργον θα ήταν η απλοποίησή της σε πιο απλά και εύληπτα μεγέθη. Παλαιότερες επιτροπές του ΣΑΔΑΣ πρότειναν ως κυρίαρχο μέγεθος τον όγκο, που πράγματι μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ευεργετικές συνέπειες, αρκεί να περιοριστεί σε όρια που δεν επιβαρύνουν το άμεσο περιβάλλον (σίγουρα όχι 5xΣΔ). Εξυπακούεται πως κάθε αλλαγή στη νομοθεσία πρέπει να περνάει μέσα από το φίλτρο συλλόγων ή άλλων φορέων, ώστε να προκύπτει η απαραίτητη συναίνεση για την εφαρμογή της. Η πολιτεία μπορεί να παίξει πιο ενεργό ρόλο στη βιοκλιματική αναβάθμιση των κτιρίων και του δημόσιου χώρου. Είναι απαραίτητο να δημιουργηθεί ένα «Επιμελητήριο Αρχιτεκτονικού και Αστικού Περιβάλλοντος» που θα μελετά, θα ενημερώνει και θα προτείνει λύσεις για τα συγκεκριμένα ζητήματα. Στις αρμοδιότητες ενός τέτοιου επιμελητηρίου μπορεί να είναι και η ανέγερση πρότυπων κτιρίων που να λειτουργούν ως ένα διαρκές πεδίο έρευνας, μετρήσεων και πειραματισμών, με απώτερο στόχο να αποτελέσουν πρότυπο για την υπόλοιπη αγορά κατοικίας. Το ίδιο ισχύει και για τα υπάρχοντα κτίρια. Τόσο με επιδοτήσεις (όπως το πρόγραμμα «εξοικονομώ») όσο και με πιο άμεσες ενέργειες, η πολιτεία μπορεί να συμβάλει στην αξιοποίησή τους. Σε περιπτώσεις που οι ιδιοκτήτες αδυνατούν να επενδύσουν στο ακίνητό τους, θα μπορούσε να υπάρξει μια αναβάθμιση με δημόσια χρήματα. Μια τέτοια αναβάθμιση μπορεί να αποβεί κερδοφόρα για την πολιτεία (με τη μορφή προσόδου), για τον ιδιοκτήτη (σε βάθος χρόνου) αλλά και για τον κατασκευαστικό κλάδο που θα δραστηριοποιηθεί. Το ίδιο το ακίνητο θα είναι πλέον κατοικήσιμο, ενώ η πόλη ή ο οικισμός μπορεί να επωφεληθεί από το ζωντάνεμά του. Ίσως χρειάζεται κάποια στιγμή να επανεξετάσουμε το μοντέλο παραγωγής κατοικίας συνολικά. Η σημερινή παραγωγή που βασίζεται στην εκ των προτέρων κατασκευή και πώληση κατοικιών ή άλλων χώρων, πιθανόν να μπορούσε να αντικατασταθεί από μοντέλα που βασίζονται περισσότερο στη ζήτηση είτε ατομικά είτε συλλογικά. Το επιπλέον κέρδος (για τον κατασκευαστή) ή κόστος (για τον κάτοικο) που βασίζεται στο ρίσκο της μελλοντικής πώλησης, θα μπορούσε να περιοριστεί με αυτόν τον τρόπο και τα επιπλέον χρήματα να επενδυθούν για την ενίσχυση των βιοκλιματικών χαρακτηριστικών των κτιρίων. Ο ρόλος της πολιτείας, πάλι θα μπορούσε να είναι ευεργετικός, εξασφαλίζοντας ποιότητα και σταθερότητα που μπορεί να βοηθήσει τόσο τον κάτοικο όσο και τον κατασκευαστή. Όλες σχεδόν οι εναλλακτικές προτάσεις που σκιαγραφούνται εδώ προϋποθέτουν την άμεση ή έμμεση ενεργοποίηση και συμμετοχή της πολιτείας. Ίσως να μην είναι τυχαίο το γεγονός. Ούτως ή άλλως, η πρόσφατη ανοικοδόμηση δεν οφείλεται αποκλειστικά στην ελεύθερη αγορά αλλά μάλλον στο κράτος που πήρε την πρωτοβουλία να διανείμει προς αξιοποίηση το δημόσιο αγαθό που λέγεται «αέρας» (αν αυτό δεν ισχύει, τότε ας καταργηθούν οι αυξήσεις του συντελεστή κι ας πορευτεί η αγορά μόνη της). Η ενεργειακή αναβάθμιση δεν αποτελεί μόνο ατομική υποχρέωση. Συνδέεται με την ανάγκη των ανθρώπων να μοιράζονται από κοινού τον χώρο, το μέλλον και τις ζωές τους. Συνεπώς, συλλογικές δράσεις και πρωτοβουλίες προς τέτοιες κατευθύνσεις μάλλον πρέπει να θεωρούνται δεδομένες. Κλείνοντας, επισημαίνεται πως όσα καταγράφηκαν εδώ, με κανέναν τρόπο δεν καλύπτουν πλήρως όλες τις πτυχές του ζητήματος. Πιθανόν να υπάρχουν πολλοί ακόμα συνάδελφοι και συναδέλφισσες που έχουν εμπειρία από αντίστοιχα ζητήματα. Ας θεωρηθεί το κείμενο ως προσπάθεια έναρξης μιας συζήτησης.
      Μήπως, έστω, πρέπει να οργανωθεί από κάποιον φορέα μια ημερίδα με αφορμή τα δέκα χρόνια του ΝΟΚ, ώστε να γίνει μια πιο συλλογική αποτίμησή του; Αλλιώς να του ευχηθούμε να τα εκατοστήσει…
      [i] Νόμος 4067/2012. Δημοσιεύτηκε στις 9/4/2012.
      [ii] Αμφιβολίες για αυτά τα «κίνητρα» είχαν ήδη διατυπωθεί πριν την έναρξη εφαρμογής του ΝΟΚ. Για παράδειγμα, ο συνάδελφος Γιώργος Ανδρεαδάκης τα είχε εκφράσει με εύγλωττο τρόπο σε ένα «θεατρικό σκετς» κατά τη διάρκεια ημερίδας του ΣΑΔΑΣ στις 28/3/2012. https://youtu.be/Qls0ZTOnRGg
      [iii] Συνυπολογίζεται σε αυτό το ποσοστό και ο συντελεστής Β, όπως ορίζεται στο άρθρο 2, και άρα η αύξηση κυμαίνεται από 5 έως 25%.
      [iv] To ποσοστό μπορεί να είναι και 1,3545. Οι «ειδικοί» διαφωνούν αν οι αυξήσεις προστίθενται ή πολλαπλασιάζονται μεταξύ τους. Για λόγους συντομίας δεν αναλύονται περαιτέρω οι αυξήσεις του άρθρου 10.
      [v] Επιλέγεται αυτό το ύψος για λόγους ευκολίας στους υπολογισμούς, αν και είναι λίγο χαμηλό. To ίδιο ισχύει και για μερικές ακόμα απλοποιήσεις που γίνονται για τον ίδιο λόγο χωρίς να αλλάζουν δραστικά τα μεγέθη.
      [vi] Sullivan, Luis, “The tall office building artistically considered”, στο Lippincott’s magazine, Vol. 339, March 1896, σελ. 403-409.
      [vii] H πρόσφατη ανακοίνωση του ΣΑΔΑΣ, με τίτλο «Αρχιτεκτονική και Αρχαιολογία. Οι συμπληγάδες μιας όψιμης αντιπαλότητας με θύμα την αρχιτεκτονική κληρονομιά», είναι χαρακτηριστική. https://www.sadas-pea.gr/archi...
    10. Αρθρογραφία

      Engineer

      Συνεχίζονται οι δηλώσεις ιδιοκτησίας στο κτηματολόγιο σε όλη τη χώρα και οι ημερομηνίες «κλείνουν» σιγά – σιγά και όσα ακίνητα δεν δηλωθούν έγκαιρα θα εγγραφούν ως αγνώστου ιδιοκτήτη και θα τα «πάρει» το Δημόσιο. Ο Οργανισμός Ελληνικό Κτηματολόγιο ανακοίνωσε ότι δεν θα δίνονται πλέον παρατάσεις, αλλά μέχρι τέλος Δεκεμβρίου 2022 θα μπορούν οι ιδιοκτήτες ακινήτων να κάνουν τις δηλώσεις τους στο Κτηματολόγιο, χωρίς να πληρώσουν πρόστιμο. Για αυτό και οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα πρέπει να κάνουν έγκαιρα τη δήλωση ιδιοκτησίας των ακινήτων τους στο κτηματολόγιο.
      Υπάρχουν όμως εκατοντάδες χιλιάδες ακίνητα που δεν έχουν δηλωθεί στο Κτηματολόγιο, είτε γιατί ο ιδιοκτήτης τους απεβίωσε χωρίς να προλάβει να κάνει δήλωση, είτε διότι οι κληρονόμοι δεν έχουν κάνει αποδοχή κληρονομιάς.        
      Σήμερα δεν μπορεί κανείς να πληροφορηθεί εάν ο ιδιοκτήτης ενός ακινήτου απεβίωσε, ώστε να αναζητήσει, για οποιονδήποτε λόγο, τους κληρονόμους του.
      Για να υπάρχει μία ολοκληρωμένη και ορθότερη καταγραφή των δικαιωμάτων των ακινήτων, το κράτος συνέδεσε τη βάση δεδομένων του κτηματολογίου με το Ε9 των φορολογούμενων.
      Επίσης, με πρόσφατο νόμο για θέματα κτηματολογίου (Νόμος 4934/2022) ψηφίστηκαν νέες διατάξεις με τις οποίες:
      – Θεσπίζεται η απευθείας σύνδεση του Ελληνικού Κτηματολογίου με τα ληξιαρχεία, με σκοπό να ενημερώνεται αυτόματα το κτηματολόγιο για τα στοιχεία της ληξιαρχικής πράξης θανάτου κάθε δικαιούχου.
      – Υποχρεώνονται οι πλησιέστεροι συγγενείς του θανόντος ιδιοκτήτη εντός ενός μήνα να ενημερώσουν το κτηματολόγιο, ανεξάρτητα από τη διαδικασία αποδοχής κληρονομιάς.
      –Ορίζεται ότι η αγωγή διόρθωσης ανακριβούς πρώτης κτηματολογικής εγγραφής, ασκείται και κατά των διαδόχων του νομιμοποιούμενου παθητικά.
      –Ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τη διόρθωση αρχικής εγγραφής σε οριζόντια ή κάθετη ιδιοκτησία με την ένδειξη «άγνωστου ιδιοκτήτη».
      – Εισάγεται το δικαίωμα καθολικών ή ειδικών διαδόχων δικαιούχου εγγραπτέου δικαιώματος, να ζητήσουν διόρθωση στοιχείων πρώτης εγγραφής και επανακαθορίζεται η προθεσμία καταχώρισης αίτησης στο κτηματολογικό φύλλο του ακινήτου.
      Επομένως οι πολίτες θα πρέπει να γνωρίζουν ότι και χωρίς να έχουν προβεί στην αποδοχή κληρονομιάς θα πρέπει να δηλώσουν τα κληρονομούμενα ακίνητα στο κτηματολόγιο και σε περίπτωση που λειτουργεί κτηματολογικό γραφείο θα πρέπει να δηλώσουν τα στοιχεία τους, ώστε ο κάθε ενδιαφερόμενος να μπορεί να πληροφορηθεί εάν ο κύριος ενός ακινήτου απεβίωσε, ώστε να αναζητήσει, για οποιονδήποτε λόγο, τους κληρονόμους του.
      Ποια είναι τα δικαιολογητικά, που συγκεντρώνουμε, όταν κληρονομούμε ένα ακίνητο και πρέπει να το δηλώσουμε;
      Οπως είπαμε το κτηματολόγιο δεν απαιτεί ως δικαιολογητικό την αποδοχή κληρονομιάς. Σε περίπτωση που δεν έχει γίνει αποδοχή κληρονομιάς ένα ακίνητο δηλώνεται με τα παρακάτω δικαιολογητικά:
      Α) Για κληρονομιά με διαθήκη καταθέτουμε τα παρακάτω δικαιολογητικά:
      Τίτλο του κληρονομουμένου (αν υπάρχει), πρακτικό δημοσίευσης διαθήκης, ληξιαρχική πράξη θανάτου, πιστοποιητικό περί μη δημοσίευσης άλλης διαθήκης, πιστοποιητικό περί μη αποποίησης κληρονομιάς.
      Β) Για κληρονομιά χωρίς διαθήκη, καταθέτουμε:
      Τίτλο του κληρονομουμένου (αν υπάρχει), ληξιαρχική πράξη θανάτου, πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών, πιστοποιητικό περί μη δημοσίευσης διαθήκης, πιστοποιητικό περί μη αποποίησης κληρονομιάς.
      Τα πιστοποιητικά αυτά, για θανάτους μετά από την 1/3/2013 εκδίδονται μόνο από το Ειρηνοδικείο, ενώ για θανάτους πριν από την 1/3/2013 εκδίδονται και από το Πρωτοδικείο.
      Τι γίνεται όταν το ακίνητο κληρονομείται από πολλούς κληρονόμους;
      Ολοι οι συγκληρονόμοι, ο καθένας για το ποσοστό συγκυριότητάς του, στην εξ αδιαθέτου διαδοχή υποχρεούνται σε δήλωση ιδιοκτησίας. Εάν υπάρχει διαθήκη τότε υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης είναι ο εκ διαθήκης κληρονόμος.
      Για να μη χαθεί το ακίνητο πρέπει όλοι οι κληρονόμοι να το δηλώσουν στο κτηματολόγιο;
      Οχι. Ο καθένας για το ποσοστό συγκυριότητάς του, στην εξ αδιαθέτου διαδοχή υποχρεούται σε δήλωση ιδιοκτησίας. Όποιο ποσοστό δεν δηλωθεί θα εγγραφεί ως Αγνώστου Ιδιοκτήτη
      Το οικόπεδο ανήκε στον πατέρα που πέθανε, αλλά το σπίτι το έχει ο υιός, που του το άφησε προφορικά ο πατέρας, χωρίς να το έχει με διαθήκη. Τι γίνεται σε αυτήν την περίπτωση;
      Εφόσον ο πατέρας απεβίωσε, υπεισέρχονται στην κληρονομική διαδοχή οι νόμιμοι κληρονόμοι και υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης ιδιοκτησίας με τα απαραίτητα έγγραφα κληρονομιάς. Όμως, εάν υπάρχουν έγγραφα αποδεικτικά πλέον 20ετούς νομής και κατοχής στο όνομα του υιού, μπορεί να υποβάλλει δήλωση ιδιοκτησίας με επίκληση έκτακτης χρησικτησίας, μόνο ο υιός.
      Τι δικαιολογητικά πρέπει να καταθέσει σε αυτήν την περίπτωση ο υιός;
      Τα αποδεικτικά που ζητούνται είναι:
      α) συμβόλαια όμορων ιδιοκτητών που αναφέρουν τον δηλούντα ως κύριο του δηλούμενου ακινήτου,
      β) αποδείξεις καταβολής τελών ή λογαριασμοί κοινής ωφέλειας στο όνομα του ιδιοκτήτη – υιού,
      γ) μισθωτήρια που εμφανίζουν ως εκμισθωτή τον δικαιούχο – υιό,
      δ) ένορκες βεβαιώσεις στις οποίες μάρτυρες βεβαιώνουν την εικοσάχρονη νομή και κατοχή επί του ακινήτου που δηλώνεται από τον δικαιούχο- υιό,
      ε) βεβαιώσεις του προέδρου της Κοινότητας / δηµάρχου για τα δικαιώµατα επί του ακινήτου του δηλούντος – υιού,
      στ) οικοδοµική άδεια στο όνοµα του δηλούντος – υιού,
      ζ) έγγραφο επιβολής στον δηλούντα – υιό προστίµου λόγω πολεοδοµικών παραβάσεων
      Τι γίνεται όταν το ακίνητο που μου άφησε ο πατέρας μου δεν το δηλώνω στο Ε9 και δεν έχω συμβόλαιο;
      Για τα ακίνητα που οι ιδιοκτήτες τους δεν τα δηλώνουν στο Ε9, απαιτείται να τροποποιήσουν το Ε9 και να γνωστοποιήσουν στη φορολογική διοίκηση τα σωστά περιγραφικά στοιχεία των ακινήτων τους, όπως αυτά προκύπτουν από τη διαδικασία υποβολής δηλώσεων στο Εθνικό Κτηματολόγιο, υποβάλλοντας εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 στο σύστημα TAXISnet.
      Μου άφησε πρόσφατα ο πατέρας μου ένα χωράφι διά στόματος και τώρα το διεκδικούν και τα αδέλφια μου. Μπορούν να πάρουν μερίδιο.
      Εφόσον δεν υπάρχει διαθήκη, που να φαίνεται ότι ο πατέρας το άφησε το χωράφι στο ένα του παιδί, τότε δικαιούνται να υποβάλλουν δηλώσεις ιδιοκτησίας όλοι οι συγκληρονόμοι, καταθέτοντας όλα τα νομιμοποιητικά έγγραφα της κληρονομιάς (ληξιαρχική πράξη θανάτου, πιστοποιητικό πλησιέστερων συγγενών, πιστοποιητικό μη αποποίησης κληρονομιάς, πιστοποιητικό μη δημοσίευσης διαθήκης κλπ).
      Το χωράφι που έχω διά στόματος από τον πατέρα μου, το νοικιάζω με ιδιωτικό συμφωνητικό 25 ετών και ο ενοικιαστής παίρνει επιδότηση ΟΣΔΕ. Μπορώ να το χρησιμοποιήσω ως τεκμήριο κληρονομιάς;
      Σ’ αυτή τη περίπτωση, μπορείτε να υποβάλετε δήλωση ιδιοκτησίας με επίκληση έκτακτης χρησικτησίας καταθέτοντας το μισθωτήριο μαζί με ακόμα ένα τουλάχιστον έγγραφο (π.χ. ένορκη βεβαίωση μαρτύρων) ως αποδεικτικά πλέον 20ετούς νομής και κατοχής στο όνομα σας. Προσοχή όμως, για να γίνει αποδεκτό το μισθωτήριο που αποδεικνύει την πλέον 20 έτη νομή και κατοχή, θα πρέπει να έχει στοιχεία (σφραγίδα αρχής, βεβαίωση γνησίου υπογραφών κλπ) που θα τεκμηριώνουν την ημερομηνία σύνταξης.
      Εμείς μόλις πέθανε ο πατέρας μας χωρίσαμε με τα αδέλφια και τη μάνα μας προφορικά την περιουσία του και δηλώνουμε στο Ε9 ο καθένας τα δικά του ακίνητα. Τι κάνουμε τώρα;
      Κανονικά έπρεπε μετά το θάνατο του πατέρα σας να κάνετε όλοι οι δικαιούχοι αποδοχή κληρονομιάς των μεριδίων σας και να δωρίσετε μεταξύ σας τα μερίδια που σας αναλογούσαν, ώστε ο καθένας να έχει στην κατοχή του τα ακίνητα, σύμφωνα με την προφορική διανομή που κάνατε.
      Αν έχει περάσει εικοσαετία από τον θάνατο του πατέρα, τότε μπορεί να υποβάλλει ο καθένας ξεχωριστά για τα ακίνητα του δήλωση ιδιοκτησίας με επίκληση έκτακτης χρησικτησίας, καταθέτοντας τα απαιτούμενα έγγραφα – αποδεικτικά πλέον 20ετούς νομής και κατοχής. Σε διαφορετική περίπτωση θα πρέπει να τα δηλώσετε ως εξ αδιαθέτου κληρονόμοι.
      Ο πατέρας μου καλλιεργούσε ένα χωράφι εδώ και 50 χρόνια. Τώρα πέθανε και δεν έχω συμβόλαιο. Τι να κάνω;
      Θα κάνετε ένα τοπογραφικό της έκτασης και αφού πληρώσετε τους φόρους που αναλογούν, θα πάτε στο συμβολαιογράφο να κάνετε αποδοχής κληρονομιάς. Στον τίτλο, ο συμβολαιογράφος θα αναφέρει ότι ο προκάτοχος το απέκτησε με χρησικτησία.
      Τι γίνεται όταν υπάρχει δικαστική διαμάχη για τα κληρονομικά;
      Εφόσον δεν έχει γίνει αποδοχή κληρονομιάς, θα υποβληθούν δηλώσεις ιδιοκτησίας από τους συγκληρονόμους με τα νομιμοποιητικά έγγραφα της κληρονομιάς που υπάρχουν σε δημόσιες υπηρεσίες (ληξιαρχική πράξη θανάτου, πιστοποιητικό πλησιέστερων συγγενών, πιστοποιητικό μη αποποίησης κληρονομιάς, πιστοποιητικό μη δημοσίευσης διαθήκης κλπ). Επίσης, εφόσον οι δικαστικές διαμάχες αφορούν εγγραπτέες αγωγές θα δηλωθούν εκτός από τα δικαιώματα της κυριότητας και οι εγγραπτέες αγωγές ως ξεχωριστά δικαιώματα.
      Τι γίνεται σε περίπτωση που στη διαθήκη γίνεται μνεία κληρονόμου, χωρίς να περιγράφεται η ακίνητη περιουσία;
      Σε περίπτωση που δεν υπάρχει αποδοχή κληρονομιάς και ο κληρονομούμενος, μνημονεύει στη διαθήκη του ότι εγκαθιστά συγκεκριμένο πρόσωπο ως κληρονόμο, χωρίς, όμως να μνημονεύεται και να περιγράφεται η ακίνητη περιουσία που του καταλείπεται, εφόσον από τα προσκομιζόμενα έγγραφα προκύπτει ότι το άτομο έχει κληρονομικό δικαίωμα μπορεί να υποβάλλει δήλωση ιδιοκτησία. Από τους τίτλους του κληρονομούμενου θα πρέπει να προκύπτει η κυριότητά του για το/τα ακίνητο/ακίνητα για το/τα οποία υποβάλλεται η δήλωση.
    11. Αρθρογραφία

      Engineer

      Μεγάλη αναρχία επικρατεί τους θερινούς μήνες στις περισσότερες παραλίες, που αφορά κυρίως σε παράνομες καταλήψεις του αιγιαλού και παραλίας από τους επιχειρηματίες, με την ανοχή των δήμων που τις παραχωρούν, αλλά και την έλλειψη ελέγχων από τις αρμόδιες αρχές.
      Ετσι πολλές επιχειρήσεις (ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια κλπ) επεκτείνονται πέρα των ορίων που η νομοθεσία τους επιτρέπει, τοποθετώντας κατά μήκος της ακτογραμμής κάθε είδους κατασκευές όπως: ομπρέλες, ξαπλώστρες, τραπεζοκαθίσματα, ζαρτινιέρες, πέργκολες, περιφράξεις κ.α., παρά το γεγονός ότι ο Νόμος προβλέπει σαφώς να παραμένει ακάλυπτος ένας διάδρομος πλάτους 5 μέτρων, προκειμένου να διευκολύνεται η ελεύθερη κυκλοφορία των λουομένων.
      Ομως οι Δήμοι, όπως και οι ιδιωτικές επιχειρήσεις υπόκειται σε συγκεκριμένες προϋποθέσεις για τη χρήση των αιγιαλών και των παραλιών τις οποίες οφείλουν να τηρούν και σε κάθε περίπτωση πρέπει να διασφαλίζουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του υπό παραχώρηση συγκεκριμένου τμήματος του αιγιαλού, παραλίας και να μην βλάπτουν τον κύριο προορισμό του αιγιαλού, ως κοινόχρηστου αγαθού.
      Τι περιλαμβάνει η απλή χρήση;
      Η παραχώρηση χρήσης γίνεται αποκλειστικά για την άσκηση δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν τους λουόμενους ή την αναψυχή του κοινού (όπως εκμίσθωση θαλασσίων μέσων αναψυχής, ξαπλωστρών, ομπρελών, τραπεζιών και καθισμάτων, λειτουργία τροχήλατου – αυτοκινούμενου ή μη – αναψυκτηρίου κ.λπ.). Απαγορεύονται ζαρντινίερες, δάπεδα, περιφράγματα ξύλινα και μεγάλες τέντες πακτωμένες με μπετόν (δηλαδή σταθερές).
      Ποιες είναι οι υποχρεώσεις των Δήμων στο χώρο αιγιαλού; Απαγορεύεται οποιαδήποτε επέμβαση που αλλοιώνει τη φυσική μορφολογία και τα βιοτικά στοιχεία των χώρων αιγιαλού, παραλίας, καθώς και τον κοινόχρηστο χαρακτήρα αυτών. Επιτρέπονται, αποκλειστικά προς διευκόλυνση της πρόσβασης και κυκλοφορίας των λουομένων και για την ασφάλεια αυτών κατά την παραμονή τους εντός των προαναφερθέντων κοινοχρήστων χώρων, κατασκευές μη μόνιμου χαρακτήρα. Οι Δήμοι έχουν την υποχρέωση να μεριμνούν για τον καθημερινό καθαρισμό των κοινοχρήστων χώρων, την τοποθέτηση καλαίσθητων δοχείων απορριμμάτων και γενικά για την εξασφάλιση της καθαριότητας και της αισθητικής του χώρου της ακτής και του περιβάλλοντος χώρου. Σε περίπτωση λουτρικής εγκατάστασης, υποχρεούνται σε πρόσληψη ναυαγοσωστών και τοποθέτηση κατάλληλων παρατηρητηρίων. Οι Δήμοι υποχρεούνται όταν διαπιστώνουν καταπατήσεις ή αυθαίρετες επεμβάσεις επί των κοινοχρήστων χώρων, να ενημερώνουν άμεσα τις αρμόδιες Κτηματικές Υπηρεσίες, προκειμένου αυτές να προβαίνουν στη λήψη μέτρων προστασίας. Σε περίπτωση μεταβίβασης του δικαιώματος παραχώρησης της απλής χρήσης από τον Δήμο σε επιχείρηση ο επιχειρηματίας καθίσταται συνυπεύθυνος στις ανωτέρω υποχρεώσεις. Οι Δήμοι είναι υποχρεωμένοι να αναρτούν στην ιστοσελίδα τους τα στοιχεία κάθε παραχώρησης. Ποιοι είναι οι περιορισμοί-υποχρεώσεις-απαγορεύσεις στους επιχειρηματίες; α) Απαγορεύεται οποιαδήποτε επέμβαση που αλλοιώνει τη φυσική μορφολογία και τα βιοτικά στοιχεία των χώρων αιγιαλού, παραλίας καθώς και τον κοινόχρηστο χαρακτήρα αυτών.
      β) H παραχώρηση της απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας είναι δυνατή, για την άσκηση δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν τους λουόμενους ή την αναψυχή του κοινού, εφόσον εξασφαλίζεται η ελεύθερη διέλευση του κοινού και ανάλογα με τη σύσταση του εδάφους του αιγιαλού.
      γ) Η ανάπτυξη των ομπρελών, ξαπλωστρών και των θαλάσσιων μέσων αναψυχής, μπορεί να καλύπτει μέχρι το 60% του παραχωρούμενου χώρου, με τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η ελεύθερη πρόσβαση του κοινού κάθετα και παράλληλα προς τη θάλασσα και η ύπαρξη ελεύθερης ζώνης από την ακτογραμμή πλάτους τουλάχιστον πέντε (5) μέτρων.
      δ) Για αιγιαλό, παραλία, που έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000, η κάλυψη δεν μπορεί να υπερβαίνει το 30% του παραχωρούμενου χώρου και εφόσον δεν επηρεάζονται οι στόχοι διατήρησης για το προστατευτέο αντικείμενο.
      ε) Σε περίπτωση ύπαρξης συνεχόμενων όμορων επιχειρήσεων, καταλείπεται από τις προβολές των ορίων κάθε επιχείρησης ελεύθερη ζώνη τουλάχιστον δύο (2) μέτρων εκατέρωθεν των ορίων τους. Αν η πρόσοψη της επιχείρησης είναι μικρότερη των έξι (6) μέτρων, η ελεύθερη ζώνη μειώνεται κατά 50% εκατέρωθεν των ορίων της.
      στ) Δεν παραχωρείται η χρήση του αιγιαλού, για ομπρέλες, ξαπλώστρες, τραπεζοκαθίσματα και τροχήλατες καντίνες, όταν το μήκος ή πλάτος αυτού είναι μικρότερο των πέντε (5) μέτρων ή όταν το συνολικό εμβαδόν του αιγιαλού είναι μικρότερο των εκατό πενήντα (150) τετραγωνικών μέτρων, εκτός από τις περιπτώσεις που υπάρχουν σε ισχύ άδειες λειτουργίας επιχείρησης και μέχρι τη λήξη τους.
      ζ) Οφείλουν να μεριμνούν για τον καθημερινό καθαρισμό των κοινοχρήστων χώρων, την αισθητική του χώρου της ακτής και του περιβάλλοντος χώρου, καθώς επίσης να μεριμνούν για τη λήψη μέτρων για την ασφάλεια των λουομένων και των διερχομένων στον παραχωρούμενο χώρο.
      Τι γίνεται όταν ο πολίτης διαπιστώσει επέκταση της επιχείρησης στην παραλία;
      Σε περίπτωση παραβίασης των ορίων της παραχώρησης επιτρέπεται στον χρήστη (επισκέπτη ή λουόμενο) του αιγιαλού, της παραλίας, η ελεύθερη χρήση του αυθαιρέτως ή καθ’ υπέρβαση της παραχώρησης καταληφθέντος κοινόχρηστου χώρου.
      Ποιος είναι αρμόδιος να επιβάλει πρόστιμα στους καταστηματάρχες;
      Οι αστυνομικές και λιμενικές αρχές, μέσω των εντεταλμένων οργάνων τους, έχουν υποχρέωση, σε κάθε περίπτωση που διαπιστώνουν καταπατήσεις ή αυθαίρετες επεμβάσεις επί των κοινοχρήστων χώρων, να ενημερώνουν άμεσα τις κατά τόπους Κτηματικές Υπηρεσίες για τη λήψη μέτρων, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην κείμενη νομοθεσία.
      Τι ισχύει με τις καντίνες στις παραλίες;
      Επιτρέπεται η τοποθέτηση τροχήλατων καντινών –αυτοκινούμενων ή μη- εφοδιασμένων, με σκοπό την εξυπηρέτηση αποκλειστικά και μόνο περαστικών, λουομένων και γενικά ατόμων που επισκέπτονται τους χώρους αυτούς παρασκευάζοντας και διαθέτοντας υπαίθρια τρόφιμα και ποτά, με τις εξής προϋποθέσεις:
      1) Να έχουν άδεια λειτουργίας.
      2) Να καταλαμβάνουν το πολύ 15 τ.μ.
      3) Να απέχουν, τουλάχιστον, 100 μέτρα από τις εγκατεστημένες επιχειρήσεις (ξενοδοχεία, κέντρα αναψυχής, κλπ).
      4) Να μην αναπτύσσουν τραπεζοκαθίσματα, διότι οφείλουν να σερβίρουν στον χώρο της καντίνας (στο όρθιο).
      5) Να μην τοποθετούν ηχητικά συστήματα και, σε κάθε περίπτωση, η παραγόμενη στάθμη θορύβου δεν επιτρέπεται να ξεπερνά τα 50 ντεσιμπέλ σε οποιοδήποτε σημείο της παραχωρούμενης έκτασης των 15 τ.μ.
      6) Να μην έχουν προβολείς και γενικά έντονο φωτισμό.
      Επιτρέπονται τα beach bar;
      Οχι. Σύμφωνα με τη νομοθεσία δεν επιτρέπεται η τη λειτουργία beach bar, λόγω της φύσης τους, η οποία δεν συνάδει με τον κοινόχρηστο χαρακτήρα των παραλιών – αιγιαλών, αλλά και με το ευαίσθητο οικοσύστημα, που συνιστούν οι παραλίες και οι αιγιαλοί, καθώς και το ευρύτερο παράκτιο μέτωπο της χώρας, που ξεπερνά τη στενή ζώνη μίας διοικητικά καθορισμένης παραλίας. Εξάλλου απαγορεύεται η τοποθέτηση ηχητικών συστημάτων στο δημόσιο χώρο, οι προβολείς και τα φωτορυθμικά.
      Ποιοι είναι οι δικαιούχοι παραχώρησης δικαιώματος απλής χρήσης;
      Υφιστάμενες δημοτικές ανώνυμες εταιρίες, εφόσον περιλαμβάνεται στους σκοπούς της για ιδία χρήση και χωρίς δικαίωμα περαιτέρω παραχώρησης. Κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα, οργανωμένες τουριστικές κατασκηνώσεις (camping), κέντρα αναψυχής, εκμεταλλευτές αυτοκινούμενου ή ρυμουλκούμενου αναψυκτηρίου (καντίνες). Ναυταθλητικά σωματεία αναγνωρισμένα από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, εφόσον προβλέπεται από το καταστατικό τους η άσκηση δραστηριοτήτων, που είναι συναφείς με την εξυπηρέτηση των λουομένων και την αναψυχή του κοινού και Επιχειρήσεις θαλάσσιων μέσων αναψυχής, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του Γενικού Κανονισμού Λιμένα. Επίσης μέχρι τις 31.10.2022, στα ενοικιαζόμενα επιπλωμένα δωμάτια – διαμερίσματα που είναι όμορα προς τον αιγιαλό και την παραλία και τα οποία λειτουργούν νόμιμα, μπορεί να παραχωρείται με αντάλλαγμα η απλή χρήση αιγιαλού, παραλίας, χωρίς δημοπρασία. Πόση έκταση μπορεί να παραχωρείται σε όμορες επιχειρήσεις;
      Με βάση τον ισχύοντα νόμο το ανώτατο όριο μίσθωσης μιας παραλίας είναι 50% της έκτασής της και έως 100% σε περίπτωση ξενοδοχείων επάνω στον αιγιαλό. Το ανώτατο όριο σε εμβαδόν κάθε παραχώρησης της απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, είναι 500 τ.μ. Δεν ισχύει ο περιορισμός σε 500 τ.μ. του εμβαδού κάθε παραχώρησης της απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, για ξενοδοχεία και σύνθετα τουριστικά καταλύματα, που δραστηριοποιούνται σε χώρο όμορο του κοινοχρήστου και λειτουργούν νόμιμα. Ακόμα, εάν στον ίδιο αιγιαλό υπάρχουν περισσότερες παραχωρήσεις για την εκμίσθωση ομπρελών και καθισμάτων, πρέπει το 50% του συνολικού εμβαδού της παραλίας που θα μείνει ελεύθερο να είναι ισοκατανεμημένο σε όλο το μήκος του αιγιαλού, ώστε οι ανεξάρτητοι λουόμενοι να έχουν πρόσβαση στην παραλία από αρκετά σημεία και όχι μόνο από ένα. Οι όμορες επιχειρήσεις στον αιγιαλό πρέπει να αφήνουν ελεύθερη ζώνη τουλάχιστον δύο (2) μέτρων εκατέρωθεν των ορίων τους. Αν η πρόσοψη της επιχείρησης είναι μικρότερη των έξι (6) μέτρων, η ελεύθερη ζώνη μειώνεται κατά πενήντα τοις εκατό (50%) εκατέρωθεν των ορίων της. Η έκταση της ελεύθερης ζώνης προσμετράται στο εμβαδόν παραχώρησης.
    12. Αρθρογραφία

      Engineer

      Ένα από τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά προβλήματα είναι οι έντονες πιέσεις που δέχεται ο νησιωτικός και γενικά ο παράκτιος χώρος από την άναρχη δόμηση και την καταπάτηση με αυθαίρετες κατασκευές (τοιχία, σκάλες, περιφράξεις κ.άλ.) της ζώνης αιγιαλού. Για τη δόμηση των παραλιακών ακινήτων απαραίτητη προϋπόθεση είναι η χάραξη του αιγιαλού και παραλίας, που είναι μία επίπονη διαδικασία, κυρίως γιατί θίγει δικαιώματα ιδιωτών. Το κράτος για να βάλει μία τάξη στον δημόσιο χώρο προχώρησε στην ηλεκτρονική χάραξη της Προσωρινής Οριογραμμής Αιγιαλού επί των ψηφιακών χαρτών του Κτηματολογίου (έτους 2007-2009) για όλη τη χώρα. Oλες λοιπόν οι οριοθετήσεις, μαζί με τις παλαιότερες (που ψηφιοποιούνται) καθώς και την νέες που προκύπτουν από επαναχάραξη «ανεβαίνουν» σε έναν ενιαίο ψηφιακό χάρτη στη ηλεκτρονική διεύθυνση https://www1.gsis.gr/gspp/dhpe/publicgis/faces/homeShore, του Υπουργείου Οικονομικών και κάθε ενδιαφέρομενος μπορεί να δει πού είναι ο αιγιαλός σε μια συγκεκριμένη περιοχή.
      Τι είναι αιγιαλός και τι παραλία;
      «Αιγιαλός» είναι η ζώνη ξηράς που βρέχεται από τη θάλασσα κατά τις µεγαλύτερες και συνήθεις αναβάσεις των κυµάτων της. Ο αιγιαλός αποτελεί ουσιώδες στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας, που προστατεύεται από την Πολιτεία, η οποία το διαχειρίζεται, σύµφωνα µε τη φύση του και τον κοινόχρηστο χαρακτήρα του. «Παραλία» είναι η ζώνη της ξηράς η οποία προστίθεται στον αιγιαλό, προς εξυπηρέτηση της επικοινωνίας της ξηράς µε τη θάλασσα και αντίστροφα, καθώς και για τη διατήρηση και προστασία των ακτών από τη διάβρωση και γενικότερα την προστασία του αιγιαλού. Το πλάτος της παραλίας καθορίζεται σε τουλάχιστον τριάντα (30) και μέχρι πενήντα (50) μέτρα από τη γραμμή του αιγιαλού. Πολλές φορές γίνεται χάραξη αιγιαλού και παλαιού αιγιαλού. Γιατί υπάρχουν και νέος και παλιός αιγιαλός; «Παλαιός αιγιαλός» είναι η ζώνη ξηράς η οποία προκύπτει από τη μετακίνηση της ακτογραμμής προς τη θάλασσα, οφείλεται σε φυσικές προσχώσεις ή νόμιμα τεχνικά έργα και προσδιορίζεται από τη νέα γραμμή αιγιαλού και το όριο του παλαιότερα υφιστάμενου αιγιαλού.
      Ο παλαιός αιγιαλός ανήκει στη δημόσια κτήση, είναι ανεπίδεκτα κτήσης ιδιωτικών δικαιωμάτων και καταγράφεται ως πράγμα κοινόχρηστο, που ανήκουν κατά κυριότητα στο Δημόσιο, το οποίο τα προστατεύει και τα διαχειρίζεται.
      Σε περιπτώσεις καθορισμού ή επανακαθορισμού του παλαιού αιγιαλού, οι ιδιοκτησίες ιδιωτών που αποκτήθηκαν προ του έτους 1884 προστατεύονται και βρίσκονται εκτός των ορίων του αιγιαλού. Συνεπώς, δεν καθίστανται δημόσιο κτήμα.
      Σε ποιον ανήκουν ο αιγιαλός και η παραλία;
      Ο αιγιαλός και η παραλία είναι πράγματα κοινόχρηστα και ανήκουν κατά κυριότητα στο Δηµόσιο, το οποίο έχει υποχρέωση να τα προστατεύει και να τα διαχειρίζεται. Κύριος προορισµός των κοινοχρήστων πραγµάτων είναι η ελεύθερη και ακώλυτη πρόσβαση του κοινού προς αυτά, καθώς και η επικοινωνία της ξηράς µε τη θάλασσα. Με απόφαση του υπουργού Οικονοµικών, επιτρέπεται η εξαίρεση τµηµάτων των κοινοχρήστων πραγµάτων από την κοινή χρήση, αποκλειστικά και µόνο για την εξυπηρέτηση επιτακτικού δηµοσίου συµφέροντος που αφορά στη δηµόσια ασφάλεια, την υγεία και την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος. Επιτρέπεται, επίσης, η παραχώρηση των πραγµάτων αυτών µόνο κατά χρήση. Απαγορεύεται η κατασκευή κτισµάτων και εν γένει η τοποθέτηση κατασκευασµάτων στον αιγιαλό και την παραλία. Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπεται µόνο η εκτέλεση έργων για την επιδίωξη των σκοπών του κοινόχρηστου χαρακτήρα, καθώς και για τη διευκόλυνση πρόσβασης στους χώρους αυτούς ατόµων µε ειδικές ανάγκες (ΑµεΑ). Αν µεταξύ αιγιαλού και δηµόσιας οδού, παρεμβάλλεται ιδιωτικό ακίνητο, πρέπει να υπάρχει ελεύθερη δίοδος για την ακώλυτη και ασφαλή πρόσβαση στον αιγιαλό από τη δηµόσια οδό, σύµφωνα µε την πολεοδοµική νοµοθεσία. Η παραλία όπως και ο αιγιαλός ανήκει στην κατηγορία των κοινοχρήστων πραγµάτων, µε µόνη διαφορά ότι η παραλία δεν είναι δηµιούργηµα της φύσης όπως ο αιγιαλός, αλλά προϊόν πολιτειακής πράξης και δηµιουργείται µε διοικητική πράξη. Αυτό σηµαίνει ότι η παραλία για να αποκτήσει τον κοινόχρηστο χαρακτήρα της και να περιέλθει στην κυριότητα του Ελληνικού ∆ηµοσίου είναι απαραίτητη η κίνηση και ολοκλήρωση της απαλλοτριωτικής διαδικασίας. Δηλαδή, μεταβιβάζεται και η ζώνη παραλίας;
      Ναι, μεταβιβάζεται με τις εξής προϋποθέσεις:
      1)      Να μην έχει συντελεστεί απαλλοτρίωση
      2)      Να μην έχει παραχωρηθεί σε Κοινή Χρήση με την έκδοση οικοδομικής άδειας στο ακίνητο
      3)      Να περιγράφεται στο τοπογραφικό που θα συνοδεύει το συμβόλαιο ως τμήμα ρυμοτομούμενο για το οποίο δεν έχει συνταχθεί πράξη αναλογισμού από τον αρμόδιο δήμο.
      4)      Το εμβαδό της ζώνης παραλίας αφαιρείται από την τελική ιδιοκτησία και δεν προσμετράται για την αρτιότητα και την οικοδομησιμότητα αυτής.
      Πώς καθορίζεται η παραλία, όταν βρίσκονται σπίτια, καταστήματα και άλλα κτίρια κοντά στον αιγιαλό;
      Σε αυτήν την περίπτωση η οριογραμμή της παραλίας λαμβάνει υπόψη της την υφιστάμενη γραμμή δόμησης και ανάλογα καθορίζεται και η γραμμή παραλίας π.χ. αν υπάρχει σχέδιο πόλης στην περιοχή ή είναι εντός οικισμού τα κτίρια ή διατηρητέα κλπ.
      Συγκεκριμένα:
      1) Όπου υφίσταται σχέδιο πόλεως, η οριογραμμή της παραλίας δεν μπορεί να υπερβεί την εγκεκριμένη γραμμή δόμησης.
      2) Σε παραδοσιακούς οικισμούς η οριογραμμή της παραλίας δεν μπορεί να υπερβεί τη γραμμή δόμησης, όπως αυτή νομίμως έχει διαμορφωθεί. Η γραμμή δόμησης προσδιορίζεται από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος - Χωροταξίας (ΔΙΠΕΧΩ) της Γενικής Γραμματείας Περιφέρειας.
      3) Σε πόλεις και οικισμούς που δημιουργήθηκαν πριν από το έτος 1923 ή έχουν πληθυσμό κάτω από 2.000 κατοίκους και στους οποίους δεν υπάρχει εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο, η οριογραμμή της παραλίας δεν μπορεί να υπερβεί τη διαμορφωμένη γραμμή δόμησης, όπως αυτή νομίμως έχει διαμορφωθεί. Η γραμμή δόμησης προσδιορίζεται από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος - Χωροταξίας (ΔΙΠΕΧΩ) της Γενικής Γραμματείας Περιφέρειας.
      4) Κατά την έγκριση ή επέκταση σχεδίων πόλεων η γραμμή δόμησης σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να υπερβαίνει την οριογραμμή της παραλίας με την επιφύλαξη των περιπτώσεων, που αφορούν παραδοσιακούς οικισμούς ή διατηρητέα κτίσματα και κατασκευές.
      5) Σε περιοχές εκτός σχεδίου εξαιρούνται από τη ζώνη παραλίας τα χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα κτίσματα ή κατασκευές.
      Υπάρχει υψομετρική διαφορά πολλών μέτρων από η γραμμή αιγιαλού. Γιατί να είναι η ζώνη παραλίας 30 μέτρα; Μπορεί να γίνει μικρότερη;
      Ναι. Η επιτροπή καθορισμού αιγιαλού και παραλίας , δύναται να καθορίσει μικρότερο πλάτος παραλίας, μετά από αιτιολογημένη κρίση, λαμβάνοντας υπόψη, ιδίως, τα ειδικότερα γεωμορφολογικά στοιχεία και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος της περιοχής.
      Μπορώ να νομιμοποιήσω το σπίτι μου σε παραλία;
      Ναι, μπορεί να γίνει τακτοποίηση αυθαιρέτου εντός της ζώνης παραλίας, αρκεί να κατασκευάστηκε το κτίσμα πριν τη δημοσίευση της χάραξης του αιγιαλού στην εφημερίδα της κυβερνήσεως.
      Πολλές βίλες και επιχειρήσεις έχουν κάνει την παραλία ιδιωτική και πολλές φορές την περιφράζουν. Επιτρέπεται;
      Οχι, δεν επιτρέπεται. Η παραλία είναι κοινόχρηστος χώρος, αλλά εντούτοις πολλές φορές καταπατείται και ανοικοδομείται, λόγω της έλλειψης ελέγχου των αρμοδίων υπηρεσιών, π.χ. κτηματική υπηρεσία, πολεοδομία. Επίσης κατάχρηση γίνεται και από επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στις παραλίες (εστιατόρια, καφετέριες, μπαρ, κέντρα διασκέδασης), για ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων ή εγκατάσταση άλλων, φορητών ή μόνιμων κατασκευών (π.χ. ζαρντινιέρες, πέργκολες, εξέδρες, μεγάλες ομπρέλες που εδράζονται με μπετό στο έδαφος, τέντες κ.λπ.) χωρίς καμία άδεια από την αρμόδια αρχή. Οι περισσότερες όμως επιχειρήσεις αναπτύσσονται καταχρηστικά σε πολλαπλάσιο χώρο από αυτόν που τους έχει παραχωρηθεί, τοποθετώντας πολλές μόνιμες κατασκευές.
      Σε τι απόσταση τοποθετώ το σπίτι μου από τη θάλασσα για να κτίσω;
      Κατ’ αρχάς για να δομηθεί ένα παραλιακό ακίνητο απαιτείται χάραξη ζώνης παραλίας γιατί η καθορισμένη γραμμή παραλίας ορίζει το όριο της ιδιοκτησίας του γηπέδου.
      Σε περίπτωση σχεδίου πόλης η γραμμή παραλίας είναι συνήθως και η ρυμοτομική γραμμή.
      Στις εκτός σχεδίου περιοχές και εκτός οικισμού, το κτίσμα τοποθετείται τουλάχιστον 30 μέτρα αν η παραλία ορισθεί στα 0 μ. από τον αιγιαλό (0 + 30) μέχρι 65 μέτρα αν η παραλία ορισθεί
      στα 50 μ. από τον αιγιαλό (50 + 15 ( Δ)).
      Σε περίπτωση που η απόσταση γραμμής παραλίας από την
      γραμμή αιγιαλού είναι 10 μ. το κτίριο τοποθετείται στα 20 μ. από τη γραμμή παραλίας.
      Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου - πολεοδόμου μηχανικού [email protected]
    13. Αρθρογραφία

      Engineer

      Ένα από τα μεγαλύτερα πολεοδομικά προβλήματα της χώρας είναι οι δρόμοι εκτός σχεδίου. Η πίεση, που δέχονται παραθαλάσσιες περιοχές, καθώς και ορεινές περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους ακόμα και προστατευόμενες περιοχές NATURA με τη συνεχή διάνοιξη αγροτικών δρόμων, που σκοπό έχουν την πρόσβαση και οικοδόμηση ακινήτων στις παραπάνω περιοχές, εντείνει ακόμα περισσότερο το πρόβλημα.
      Τις περισσότερες φορές μάλιστα, «πρωταγωνιστές» των διανοίξεων δρόμων είναι οι ίδιοι οι Δήμοι, οι οποίοι κάτω από την πίεση οικονομικών συμφερόντων ή οργανωμένων ομάδων π.χ. εξωραϊστικών συλλόγων, προβαίνουν στην κατασκευή και συντήρηση τους, με αποτέλεσμα να επιφέρουν καταστροφές στο φυσικό περιβάλλον.
      Σημειωτέον, ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει αποφανθεί, ότι οι Δήμοι δεν έχουν καμία αρμοδιότητα στο ζήτημα των δρόμων στις εκτός σχεδίου περιοχές και η χάραξη των κοινόχρηστων δρόμων είναι πολεοδομική αρμοδιότητα της πολιτείας.
      Πρόσφατα, μεγάλο θέμα δημιουργήθηκε και με τη χρηματοδότηση των Δήμων από το Υπουργείο Εσωτερικών για τη συντήρηση αγροτικού δικτύου κι αυτό γιατί το Υπουργείο Περιβάλλοντος, «μπλόκαρε» τη χρηματοδότηση με σχετική γνωμοδότηση με την οποία αποσαφήνισε ότι οι δήμοι δεν έχουν αρμοδιότητα να κάνουν δράσεις βελτίωσης των εκτός σχεδίου αγροτικών οδών που δεν είναι κοινόχρηστοι.
      Από την άλλη πλευρά, το πρόβλημα εντοπίζεται και στους ιδιοκτήτες ακινήτων εκτός σχεδίου, οι οποίοι θέλοντας να οικοδομήσουν είτε σε κατά παρέκκλιση μικρά γήπεδα κάτω των 4 στρεμμάτων, είτε σε γήπεδα που δημιουργήθηκαν μετά το 2003 με την προϋπόθεση να έχουν ελάχιστο εμβαδό 4 στρέμματα και πρόσοψη 25 μέτρα σε κοινόχρηστο δρόμο, πρέπει να αποδείξουν ότι ο δρόμος είναι αναγνωρισμένος και έχει κοινόχρηστο χαρακτήρα. Αυτό συνεπάγεται μεγάλες δυσκολίες για τους ιδιοκτήτες, διότι μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει χαρακτηρισμός των δρόμων εκτός σχεδίου, με αποτέλεσμα να «μπλοκάρεται» η κατά παρέκκλιση οικοδόμηση των γεωτεμαχίων κάτω των 4 στρεμμάτων, η οποία λήγει στις 9 Δεκεμβρίου 2022, αν δεν δοθεί σχετική παράταση.
      Για να αντιμετωπίσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος αυτό το μεγάλο και χρονίζον πρόβλημα της έλλειψης χαρακτηρισμού των κοινοχρήστων δρόμων στις εκτός σχεδίου περιοχές, πρόσφατα προχώρησε στην υπογραφή σχετικής Υπουργικής Απόφαση (ΦΕΚ 2671/Β/31-5-2022) με την οποία καθορίζονται οι τεχνικές προδιαγραφές, τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις για τη σύνταξη των μελετών καταγραφής του υπάρχοντος οδικού δικτύου της χώρας, ανά Δημοτική Ενότητα (ΔΕ) στις περιοχές εκτός των ρυμοτομικών σχεδίων των πόλεων, εκτός των ορίων των οικισμών των νομίμως υφισταμένων προ του έτους 1923 και των οικισμών μέχρι 2000 κατοίκους.
      Επίσης από το Υπουργείο καθορίστηκαν και οι πρώτες περιοχές, στις οποίες θα ξεκινήσει άμεσα η εκπόνηση μελετών Αναγνώρισης Οδών και αφορά εξήντα εννέα (69) Δήμους και ειδικότερα Δημοτικές Ενότητες, που είναι νησιωτικές περιοχές με έντονη την οικιστική πίεση και τουριστική εκμετάλλευση.
      Σε ποιες περιοχές θα γίνει άμεσα η αναγνώριση οδών;
      Π.Ε. ΔΩΔΕΚΑΝΝΗΣΩΝ ΔΗΜΟΙ (ΑΓΑΘΟΝΗΣΙΟΥ, ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑΣ, ΚΑΛΥΜΝΙΩΝ, ΚΑΡΠΑΘΟΥ, ΚΑΣΟΥ, ΚΩ, ΛΕΙΨΩΝ, ΛΕΡΟΥ, ΜΕΓΙΣΤΗΣ, ΝΙΣΥΡΟΥ, ΠΑΤΜΟΥ, ΡΟΔΟΥ, ΣΥΜΗΣ, ΤΗΛΟΥ, ΧΑΛΚΗΣ)
      Π.Ε. ΕΒΡΟΥ: ΔΗΜΟΣ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ
      Π.Ε. ΕΥΒΟΙΑΣ: ΔΗΜΟΣ ΣΚΥΡΟΥ
      Π.Ε. ΖΑΚΥΝΘΟΥ: ΔΗΜΟΣ ΖΑΚΥΝΘΟΥ
      Π.Ε. ΚΑΒΑΛΑΣ: ΔΗΜΟΣ ΘΑΣΟΥ
      Π.Ε. ΚΕΡΚΥΡΑΣ: ΔΗΜΟΙ (ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΠΟΝΤΙΩΝ ΝΗΣΩΝ, ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ, ΝΟΤΙΑΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ, ΠΑΞΩΝ)
       Π.Ε. ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ: ΔΗΜΟΙ (ΙΘΑΚΗΣ, ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ, ΛΗΞΟΥΡΙΟΥ)
      Π.Ε. ΚΥΚΛΑΔΩΝ: ΔΗΜΟΙ (ΑΜΟΡΓΟΥ, ΑΝΑΦΗΣ, ΑΝΔΡΟΥ, ΑΝΤΙΠΑΡΟΥ, ΘΗΡΑΣ, ΙΗΤΩΝ, ΚΕΑΣ, ΚΙΜΩΛΟΥ, ΚΥΘΝΟΥ, ΜΗΛΟΥ, ΜΥΚΟΝΟΥ, ΝΑΞΟΥ ΚΑΙ ΜΙΚΡΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ, ΠΑΡΟΥ, ΣΕΡΙΦΟΥ, ΣΙΚΙΝΟΥ, ΣΙΦΝΟΥ, ΣΥΡΟΥ – ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ, ΤΗΝΟΥ, ΦΟΛΕΓΑΝΔΡΟΥ)
      Π.Ε. ΛΕΣΒΟΥ: ΔΗΜΟΙ (ΑΓΙΟΥ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΥ, ΔΥΤΙΚΗΣ ΛΕΣΒΟΥ, ΛΗΜΝΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ)
      Π.Ε. ΛΕΥΚΑΔΟΣ: ΔΗΜΟΙ (ΛΕΥΚΑΔΑΣ, ΜΕΓΑΝΗΣΙΟ)
      Π.Ε. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ: ΔΗΜΟΙ (ΑΛΟΝΝΗΣΟΥ, ΣΚΙΑΘΟΥ, ΣΚΟΠΕΛΟΥ)
      Π.Ε. ΠΕΙΡΑΙΩΣ: ΔΗΜΟΙ (ΑΓΚΙΣΤΡΙΟΥ, ΑΙΓΙΝΑΣ, ΚΥΘΗΡΩΝ, ΠΟΡΟΥ, ΣΑΛΑΜΙΝΟΣ, ΣΠΕΤΣΩΝ, ΥΔΡΑΣ)
      Π.Ε. ΣΑΜΟΥ: ΔΗΜΟΙ (ΙΚΑΡΙΑΣ,, ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΣΑΜΟΥ, ΔΥΤΙΚΗΣ ΣΑΜΟΥ, ΦΟΥΡΝΩΝ ΚΟΡΣΕΩΝ)
      Π.Ε. ΧΑΝΙΩΝ: ΔΗΜΟΣ ΓΑΥΔΟΥ
      Π.Ε. ΧΙΟΥ: ΔΗΜΟΙ (ΟΙΝΟΥΣΣΩΝ, ΧΙΟΥ, ΨΑΡΩΝ)
      Ποιοι δρόμοι θα αναγνωριστούν τώρα με τις νέες μελέτες;
      Οι δρόμοι που θα αναγνωριστούν θα προκύψουν μετά από τη μελέτη καταγραφής του οδικού δικτύου ανά Δημοτική Ενότητα. Στη συνέχεια θα αξιολογηθούν ποιοι δρόμοι εξυπηρετούν τις ανάγκες οδικών μετακινήσεων ενός δήμου ή δημοτικής ενότητας, εντός των ορίων τους. Οι ανάγκες αυτές αφορούν, κυρίως, τις συνδέσεις μεταξύ οικισμών, οργανωμένων υποδοχέων, άλλων σημαντικών συγκεντρώσεων δραστηριοτήτων και μεγάλων εγκαταστάσεων, κοινοχρήστων χώρων και σημαντικών τοποσήμων. Αφορούν επίσης τις συνδέσεις με δημοτικούς δρόμους όμορων δήμων και δημοτικών κοινοτήτων ή με εθνικές και επαρχιακές οδούς.
      Πώς θα γίνει η κατηγοριοποίηση των δρόμων εκτός σχεδίου;
      Η κατηγοριοποίηση των οδών θα προκύψει με βάση τον χαρακτήρα τους, τα επιμέρους γεωμετρικά χαρακτηριστικά τους και τον ρόλο που επιτελούν στο συνολικό οδικό δίκτυο της Δ.Ε., ώστε να αποτελέσουν τη βάση δεδομένων για την περαιτέρω ιεράρχησή τους και τον καθορισμό του κοινόχρηστου οδικού δικτύου με βάση ειδικότερες προϋποθέσεις και κριτήρια.
      Πώς θα γίνουν οι μελέτες καταγραφής των υφιστάμενων δρόμων εκτός σχεδίου;
      Οι μελέτες καταγραφής του οδικού δικτύου αποτελούν σύνολα κειμένων - εκθέσεων, χαρτών και γεωχωρικών βάσεων δεδομένων, στα οποία περιλαμβάνονται:
      -οι διαδικασίες υλοποίησης και το πρόγραμμα ποιότητας των μελετών,
      -η αποτύπωση των ορίων των Δήμων, των Δημοτικών Ενοτήτων, των οριοθετημένων οικισμών, των ρυμοτομικών σχεδίων πόλεως και των οργανωμένων υποδοχέων,
      -η αποτύπωση του χαρακτηρισμένου/αναγνωρισμένου οδικού δικτύου των Δημοτικών Ενοτήτων,
      -η αποτύπωση, επιμέτρηση και κατηγοριοποίηση του μη χαρακτηρισμένου/μη αναγνωρισμένου, οδικού δικτύου στις περιοχές εκτός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων ή εκτός οριοθετημένων οικισμών σε κατηγορίες, βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων και προϋποθέσεων.
      Με ποια βασικά κριτήρια θα γίνει η καταγραφή του οδικού δικτύου;
      Βασική προϋπόθεση για την καταγραφή μιας οδού είναι να εμφανίζεται στις πλέον πρόσφατες ορθοεικόνες του Ελληνικού Κτηματολογίου πανελλαδικής κάλυψης. Εφόσον εμφανίζεται σε αυτές τότε είναι αντικείμενο της μελέτης καταγραφής.
      Τα βασικά κριτήρια κατά τη διαδικασία της καταγραφής του οδικού δικτύου είναι:
      -Η θέση των οδικών τμημάτων ως προς το εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο ή/και ως προς τα όρια των οριοθετημένων οικισμών.
      -Αν τα οδικά τμήματα περιλαμβάνονται στο ήδη αναγνωρισμένο ή χαρακτηρισμένο οδικό δίκτυο της ΔΕ.
      Εφόσον τα οδικά τμήματα ή οι οδοί δεν εμπίπτουν εντός εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου ή εντός οριοθετημένων οικισμών και δεν είναι χαρακτηρισμένες ως Εθνικές, Επαρχιακές, Δημοτικές οδοί, ή/και δεν είναι αναγνωρισμένες με διαπιστωτική πράξη, ως προϋφιστάμενες του 1923, τότε εξετάζεται περαιτέρω:
      -Αν υφίστανται με τη βούληση της πολιτείας ή με άλλον νόμιμο τρόπο και λογίζονται ως κοινόχρηστες, όπως:
      α) Οδοί που προβλέπονται από αναδασμό του Υπουργείου Γεωργίας ή δρόμοι που έχουν διανοιχτεί σε εκτέλεση παραχωρητηρίων του Ελληνικού Δημοσίου, αποφάσεων αναδασμού ή πράξεων απαλλοτριώσεως κατά τις διατάξεις της αγροτικής ή εποικιστικής νομοθεσίας, όπου υπάρχει σχετική πρόβλεψη ότι το αντίστοιχο τμήμα παραμένει δημόσια οδός ή δίοδος και αφήνεται στην κοινή χρήση,
      β) η καθορισμένη ζώνη παραλίας, που εξυπηρετεί τις ανάγκες κυκλοφορίας, εφόσον είναι διανοιγμένη και διαμορφωμένη οδός,
      γ) οδοί που έχουν νομίμως κατασκευαστεί με τη βούληση της πολιτείας και επιτρέπουν την πρόσβαση σε ακτές, αρχαιολογικούς χώρους, εθνικούς δρυμούς, χιονοδρομικά κέντρα ή σε σημαντικά δημόσια έργα (όπως φράγματα, στρατιωτικές εγκαταστάσεις, νοσοκομεία, Δημοτικές Εγκαταστάσεις Ύδρευσης (δεξαμενές, αντλιοστάσια) και Αποχέτευσης (εργοστάσια βιολογικών καθαρισμών), Επεξεργασίας και ταφής στερεών αποβλήτων, Νεκροταφείων, Ιερών Ναών κ.λπ.)
      δ) το δίκτυο δασικών οδών.
      -Αν έχουν αποτυπωθεί ως οδοί στα κτηματολογικά διαγράμματα του Εθνικού Κτηματολογίου σε λειτουργούν Κτηματολόγιο άνω της πενταετίας.
      -Αν έχουν κριθεί ως κοινόχρηστες δυνάμει αμετάκλητης δικαστικής αποφάσεως που αφορούσε και την κοινοχρησία της οδού ή/και
      -Αν εμφανίζονται σε αεροφωτογραφίες πλησιέστερης ημερομηνίας προ 27.07.1977.
      Με ποιες προϋποθέσεις κτίζουν τα μικρά γήπεδα, που έχουν πρόσωπο σε δρόμο;
      α. Τα γήπεδα που υπάρχουν την 12-11-62 και έχουν: Ελάχιστο πρόσωπο: δέκα (10) μ., Ελάχιστο βάθος: δέκα πέντε (15) μ., Ελάχιστο εμβαδόν: επτακόσια πενήντα (750) τμ.
      β. Τα γήπεδα που υπάρχουν την 12-9-64 και έχουν: Ελάχιστο πρόσωπο: είκοσι (20) μ., Ελάχιστο βάθος: τριάντα πέντε (35) μ., Ελάχιστο εμβαδόν: χίλια διακόσια (1200) τμ.
      γ. Τα γήπεδα που υπάρχουν την 17-10-78 και έχουν: Ελάχιστο πρόσωπο: είκοσι πέντε (25) μ., Ελάχιστο βάθος: σαράντα (40) μ., Ελάχιστο εμβαδόν: δύο χιλιάδες (2000) τμ.
      δ. Τα γήπεδα που βρίσκονται εντός της ζώνης των πόλεων, κωμών και οικισμών και είχαν κατά την 24-04-77: Ελάχιστο εμβαδόν: δύο χιλιάδες (2.000) τ.μ.
      ε. Είναι άρτια και οικοδομήσιμα και απομειούνται συνεπεία απαλλοτριώσεων ή διάνοιξης διεθνών, εθνικών ή επαρχιακών οδών, εφόσον μετά την απομείωση αυτή έχουν τα όρια αρτιότητας και τις υπόλοιπες προϋποθέσεις των γηπέδων των προϋγούμενων παραγράφων.
      στ. Σε περιπτώσεις αναδασμών τα γήπεδα που δημιουργούνται και δίνονται σε δικαιούχους σε ανταλλαγή άρτιων και οικοδομήσιμων γηπέδων θεωρούνται άρτια και οικοδομήσιμα, εφόσον μετά τον αναδασμό αυτόν έχουν τα όρια αρτιότητας και τις προϋποθέσεις των γηπέδων της παραγράφου δ.
      ζ. Εχουν ελάχιστο εμβαδόν 4.000 τ.μ., όταν επ΄ αυτών ανεγείρονται τουριστικές εγκαταστάσεις.
      Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου - πολεοδόμου μηχανικού [email protected]
    14. Αρθρογραφία

      GTnews

      Αυτός ο χάρτης του σιδηροδρομικού δικτύου «Euro Night Sprinter» αν και δείχνει γοητευτικότατος, δεν είναι πραγματικός — τουλάχιστον όχι ακόμη.
      Οι μεταφορές πλέον απασχολούν έντονα τις συζητήσεις για την κλιματική αλλαγή. Τα αυτοκίνητα και τα αεροπλάνα εκπέμπουν τεράστιες ποσότητες ρύπων και όμως παραμένουν μακράν οι πιο δημοφιλείς τρόποι ταξιδιού. Στις 16 Σεπτεμβρίου του 21, το Πράσινο κόμμα της Γερμανίας πρότεινε ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο νυχτερινών τρένων για να δημιουργήσει έναν βιώσιμο, φιλικό προς το κλίμα τρόπο ταξιδιού μεγάλων αποστάσεων.
      Αποκάλυψαν λοιπόν, σχέδια για ένα δίκτυο νυχτερινών τρένων που θα εκτείνεται σε όλη την Ευρώπη. Το δίκτυο θα περιλαμβάνει περίπου 40 διεθνείς γραμμές και θα εξυπηρετεί περισσότερες από 200 μεγάλες πόλεις, κωμοπόλεις και τουριστικούς προορισμούς. Δημοσίευσαν έναν χάρτη του προτεινόμενου «Euro Night Sprinter – Netzvision 2030+», ο οποίος θα συνδέει μέρη όπως το Εδιμβούργο και τη Λισαβόνα στα δυτικά, με πόλεις όπως η Αθήνα και το Ταλίν στα ανατολικά.
      Σχεδιάζουν επίσης να διευκολύνουν τους ταξιδιώτες όσον αφορά τα διεθνή εισιτήρια τρένου εγκαινιάζοντας μία ενιαία πλατφόρμα κρατήσεων. Επί του παρόντος, οι επιβάτες συχνά πρέπει να κάνουν κράτηση μεμονωμένων εισιτηρίων για κάθε χώρα, αντί να μπορούν να κάνουν κράτηση ολόκληρου του ταξιδιού τους μέσω μιας πλατφόρμας κρατήσεων, γεγονός που συχνά μπορεί να κάνει τα διεθνή εισιτήρια τρένου ακριβά.
      Τα νυχτερινά τρένα παρέχουν μια φιλική προς το κλίμα εναλλακτική λύση στην οδήγηση με αυτοκίνητο ή τις αεροπορικές πτήσεις. Μπορούν επίσης να αποτελέσουν έναν πιο άνετο τρόπο ταξιδιού, αφού παρακάμπτουν χρονοβόρες διαδικασίες που αντιμετωπίζουν συχνά οι επιβάτες στο αεροδρόμιο (όπως το check-in, επιβίβαση κλπ). 
      Τα διεθνή αεροπορικά ταξίδια επωφελούνται από σημαντικά φορολογικά πλεονεκτήματα. Οι αεροπορικές εταιρείες δεν πληρώνουν κανένα φόρο στα καύσιμα και τα αεροπορικά εισιτήρια εξωτερικού δεν υπόκεινται σε ΦΠΑ, πράγμα που έρχεται σε πλήρη αντιδιαστολή με τα σιδηροδρομικά ταξίδια όπου οι φορείς που εκμεταλλεύονται τα τρένα πληρώνουν φόρο για το ντίζελ και τα εισιτήρια υπόκεινται σε ΦΠΑ. “Χρειαζόμαστε σιδηροδρομικά εισιτήρια χαμηλού κόστους που μπορούν να ανταγωνιστούν τα φθηνά αεροπορικά εισιτήρια“, δηλώνουν οι Πράσινοι.
      “Θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα φιλικό προς το κλίμα, άνετο, προσιτό και προσβάσιμο δίκτυο τρένων σε όλη την Ευρώπη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειες για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού δικτύου για νυχτερινά τρένα”.
      Όσον αφορά τη βιωσιμότητα ενός τέτοιου εγχειρήματος, ο σιδηρόδρομος έχει σίγουρα τα πλεονεκτήματά του. Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη της OBC Transeuropa που ανατέθηκε από την Greenpeace:
      το ένα τρίτο (34 τοις εκατό) των 150 πτήσεων μικρών αποστάσεων με τη μεγαλύτερη κίνηση της ΕΕ έχουν εναλλακτικές μετακινήσεις με τρένο με χρόνο ταξιδιού λιγότερο των έξι ωρών
      μόνο το 27% αυτών των πτήσεων έχουν εναλλακτικές απευθείας μετακινήσεις με νυχτερινό τρένο.
      Προηγούμενες έρευνες έδειξαν ότι το 62% των Ευρωπαίων θα υποστήριζε την απαγόρευση των αεροπορικών πτήσεων μικρών αποστάσεων, ενώ η πλειονότητα των ευρωπαίων θα επιθυμούσε να μετακινηθεί με νυχτερινά τρένα – εάν αυτά έχουν λογικές τιμές.
      Η Greenpeace υπολόγισε ότι η απαγόρευση των πτήσεων μικρών αποστάσεων στην ΕΕ και η μετάβαση στον σιδηρόδρομο όπου υπάρχουν ήδη εναλλακτικές λύσεις κάτω των έξι ωρών θα μείωνε τις εκπομπές CO2 κατά 3,5 εκατομμύρια τόνους κάθε χρόνο. Με επαρκείς επενδύσεις στον σιδηρόδρομο, η ΕΕ θα μπορούσε να αντικαταστήσει τις 250 κορυφαίες πτήσεις μικρών αποστάσεων με σιδηροδρομικά ταξίδια, εξοικονομώντας εκπομπές 23,4 εκατομμυρίων τόνων CO2 ετησίως, που είναι περίπου οι ετήσιες εκπομπές CO2 της Κροατίας.
      Ενώ τα νυχτερινά τρένα εξακολουθούν να είναι πιο σπάνια από ό,τι ήταν παλιά, επιστρέφουν σε όλη την Ευρώπη. Καταργήθηκαν πριν από δεκαετίες κυρίως λόγω των ευκολότερων αεροπορικών και οδικών ταξιδιών, τώρα όμως επανεμφανίζονται σταδιακά ακριβώς επειδή είναι φιλικές προς το περιβάλλον σε σχέση με τις άλλες λύσεις.
      Αλλά η βιωσιμότητα δεν είναι το μόνο επιχείρημα υπέρ των ταξιδιών με τρένο. Για πολλούς, είναι ένας πιο χαλαρός τρόπος να μεταβούν από το σημείο Α στο σημείο Β. Οι ταξιδιώτες αποφεύγουν τα αεροδρόμια εκτός πόλης ή την κουραστική οδήγηση με το αυτοκίνητο και εξυπηρετούνται συνήθως από το κέντρο της κάθε πόλης.
      Ίσως λοιπόν αυτός ο ουτοπικός χάρτης των Euro Night Sprinters να αποδειχθεί ακόμα ένας χάρτης του μέλλοντος.


    15. Αρθρογραφία

      Engineer

      Το ΓΕΩΤ.Ε.Ε. παρέλαβε από το Τμήμα Δασικών Χαρτών, Δασολογίου, Απογραφής & Θεματικής Υποστήριξης Δικαιωμάτων Δημοσίου της Διεύθυνσης Δασικών Έργων & Υποδομών του Υ.Π.ΕΝ. τα γεωχωρικά δεδομένα των διορθώσεων των δασικών χαρτών που έγιναν από τις Διευθύνσεις Δασών της χώρας.
      Τα γεωχωρικά δεδομένα των ως άνω διορθώσεων των δασικών χαρτών μπορείτε να τα βρείτε ΕΔΩ.
      ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 15/4/2022: έχουν προστεθεί οι διορθώσεις των Δ.Χ. των Δ.Δ. Ιωαννίνων, Άρτας, Φθιώτιδας, Βοιωτίας, Καρδίτσας, Λάρισας και Κυκλάδων.
      ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 24/5/2022: Περιλαμβάνει όλη την επικράτεια, εκτός από τμήμα αρμοδιότητας της Δ.Δ. Ανατολικής Αττικής, η οποία δεν έχει ολοκληρώσει την φόρτωση των διορθώσεων.
      Σημειώνεται ότι πρόσθετα δεδομένα θα γίνονται διαθέσιμα τμηματικά, μετά την ανάρτησή τους στον ειδικό διαδικτυακό τόπο της 143792/1794/03-08-2016 (Φ.Ε.Κ 2750/Β”) απόφασης Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
      Τέλος, επισημαίνεται ότι τα δεδομένα παρέχονται δωρεάν στα πλαίσια της νομοθεσίας περί διάθεσης ανοικτών δημόσιων γεωχωρικών δεδομένων και μπορούν να αξιοποιηθούν περαιτέρω, εφόσον αναφέρεται ο φορέας κατάρτισης, ελέγχου, θεώρησης, ανάρτησης και κύρωσής τους (η αρμόδια Διεύθυνση Δασών) και ο φορέας διάθεσης και τελικής επεξεργασίας τους (Τμήμα Δασικών Χαρτών, Δασολογίου, Απογραφής και Θεματικής Υποστήριξης Δικαιωμάτων Δημοσίου της Διεύθυνσης Δασικών Έργων και Υποδομών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας).
      Από το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας
    16. Αρθρογραφία

      Engineer

      Αναρωτηθήκατε ποτέ πόσο CO2 εκπέμπουν τα αυτοκίνητα ή εάν τα ηλεκτρικά οχήματα συνιστούν όντως καλύτερη εναλλακτική λύση; Δείτε το παρακάτω γράφημα για να μάθετε περισσότερα.
      Το 2019, οι μεταφορές ευθύνονταν για το ένα τέταρτο περίπου των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην ΕΕ, από τις οποίες το 71,7% προερχόταν από τις οδικές μεταφορές, σύμφωνα με έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος.
      Στο πλαίσιο των προσπαθειών για την μείωση των εκπομπών CO2 και την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050 απαιτείται η κατά 90% μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τις μεταφορές έως το 2050 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.
          Εξέλιξη στις εκπομπές CO2 ανά τομέα από στην ΕΕ (1990-2019)  Αύξηση στις εκπομπές CO2 από τις μεταφορές
      Οι μεταφορές είναι ο μόνος τομέας που σημείωσε αύξηση στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου τις τελευταίες τρεις δεκατίες, καταγράφοντας άνοδο της τάξης του 33,5% μεταξύ του 1990 και του 2019.
      Κάτι τέτοιο, ωστόσο, δεν θα είναι εύκολο να επιτευχθεί, καθώς ο ρυθμός μείωσης των εκπομπών έχει μειωθεί. Σύμφωνα με τις τρέχουσες προβλέψεις, οι εκπομπές που προέρχονται από τις μεταφορές αναμένεται να μειωθούν μόνο κατά 22% έως το 2050, ποσοστό που απέχει σημαντικά από το σημερινά επίπεδα φιλοδοξιών.
      Οι προσπάθειες βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης των νέων επιβατικών αυτοκινήτων έχουν επίσης επιβραδυνθεί. Κατά συνέπεια, το 2017, οι εκπομπές των πρωτοταξινοµούµενων αυτοκινήτων εξέπεμψαν κατά μέσο όρο 0,4 γραμμάρια περισσότερο CO2 ανά χιλιόμετρο σε σύγκριση με το 2016.
      Η ΕΕ εισάγει λοιπόν νέους στόχους για τη μείωση των εκπομπών CO2, επιδιώκοντας τη μείωση των επιβλαβών εκπομπών από τα νέα επιβατικά αυτοκίνητα και τα ελαφρά εµπορικά οχήµατα. Οι ευρωβουλευτές ενέκριναν νέους κανόνες στη σύνοδο ολομέλειας στις 27 Μαρτίου.
       
         Γράφημα που δείχνει την κατανομή εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στις μεταφορές (2019)  Εκπομπές από αυτοκίνητα
      Οι οδικές μεταφορές ευθύνονται για το ένα πέμπτο περίπου των εκπομπών σε επίπεδο ΕΕ.
      Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τις επιβατικές μεταφορές ποικίλλουν σημαντικά ανάλογα με το μέσο μεταφοράς. Τα επιβατικά αυτοκίνητα ευθύνονται για το 60,6% των συνολικών εκπομπών CO2 από τις οδικές μεταφορές στην Ευρώπη.
      Με μέσο όρο 1,6 επιβάτες ανά αυτοκίνητο στην Ευρώπη το 2018, η κοινή χρήση αυτοκινήτων ή η μετάβαση σε άλλα μέσα μεταφορών, όπως τα δημόσια μέσα συγκοινωνίας, η ποδηλασία και το περπάτημα, θα μπορούσαν να συμβάλουν στη μείωση των εκπομπών.
      Είναι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα μια βιώσιμη εναλλακτική λύση;
      Υπάρχουν δύο τρόποι μείωσης των εκπομπών CO2 από τα αυτοκίνητα: αυξάνοντας την αποδοτικότητά τους ή αλλάζοντας το καύσιμο. Το 2019, η πλειοψηφία των μεταφορικών μέσων στην Ευρώπη χρησιμοποιούσε diesel (66,70%) και πετρέλαιο (24,55%).
      Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, ωστόσο, κερδίζουν όλο και περισσότερο έδαφος, αντιπροσωπεύοντας το 11% όλων των ταξινομημένων αυτοκινήτων το 2020.
      Οι πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων (που τροφοδοτούνται από μπαταρίες ή φορτίζονται με ρευματολήπτη) αυξήθηκαν σημαντικά από το 2017 και τριπλασιάστηκαν από το 2020, όταν άρχισαν να ισχύουν οι υφιστάμενοι στόχοι CO2. Τα ηλεκτρικά ημιφορτηγά αντιπροσώπευαν το 2,3% του μεριδίου της αγοράς των πρωτοταξινοµούµενων ημιφορτηγών το 2020.
      Για να απαντήσει κανείς στο ερώτημα "Πόσο CO2 παράγει ένα αυτοκίνητο;" πρέπει να λάβει υπόψη του όχι μόνο το CO2 που εκπέμπει ένα αυτοκίνητο κατά τη χρήση του, αλλά κι εκείνο που παράγεται κατά τη διαδικασία παραγωγής και διάθεσής του.
      Η διαδικασία παραγωγής και διάθεσης είναι λιγότερη φιλική προς το περιβάλλον για ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητό απ' ότι για ένα αυτοκίνητο που διαθέτει κινητήρα εσωτερικής καύσεως, ενώ τα επίπεδα των εκπομπών ποικίλουν ανάλογα με τον τρόπο παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας.
      Λαμβάνοντας, όμως, υπόψη το μέσο ενεργειακό μείγμα που χρησιμοποιείται στην Ευρώπη, έχει ήδη αποδειχθεί ότι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι λιγότερο ρυπογόνα από τα πετρελαιοκίνητα. Με την προσδοκώμενη αύξηση του μεριδίου της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, θα έπρεπε δε τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα να γίνουν λιγότερο επιβλαβή για το περιβάλλον, λαμβάνοντας ειδικά υπόψη τα σχέδια της ΕΕ για πιο βιώσιμες μπαταρίες.

      Γράφημα που δείχνει την εξέλιξη στις εκπομπές CO2 από νέα επιβατικά αυτοκίνητα  Στόχοι μείωσης των εκπομπών από τις οδικές μεταφορές
      Η ΕΕ εισάγει νέους στόχους εκπομπών CO2, οι οποίοι αποσκοπούν στον περιορισμό των βλαβερών εκπομπών που προέρχονται από νέα επιβατικά αυτοκίνητα και ελαφρά εμπορικά οχήματα (ημιφορτηγά)..
      Τον Ιούλιο του 2021, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τη μείωση του ορίου εκπομπών από αυτοκίνητα και φορτηγά κατά ένα επιπλέον 15% από το 2025· Ακολουθεί μείωση κατά 55% για τα αυτοκίνητα και 50% για τα φορτηγά έως το 2030 και για μηδενικές εκπομπές έως το 2035. Τον Μάιο, η επιτροπή περιβάλλοντος του Κοινοβουλίου υποστήριξε τον στόχο για το 2035. Το Κοινοβούλιο αναμένεται επίσης να υιοθετήσει τη διαπραγματευτική του θέση κατά τη σύνοδο ολομέλειας του Ιουνίου, ώστε να μπορέσει έπειτα να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τα κράτη μέλη.
      Άλλες δράσεις της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών από τις μεταφορές
      Προκειμένου να μειωθούν οι εκπομπές από τις οδικές μεταφορές, η ΕΕ θέλει να συμπληρώσει τους προτεινόμενους στόχους CO2 για τα αυτοκίνητα και τα ημιφορτηγά με τα εξής:
      - ένα νέο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών (ΣΕΔΕ) για τις οδικές μεταφορές και τα κτίρια
      - αυξημένο μερίδιο ανανεώσιμων καυσίμων μεταφοράς
      - αναθεώρηση της νομοθεσίας σχετικά με τις υποδομές εναλλακτικών καυσίμων
      Πέραν της θέσπισης στόχων για τις εκπομπές αυτοκινήτων, οι ευρωβουλευτές επεξεργάζονται κι άλλα μέτρα στον τομέα των μεταφορών, κυρίως για αεροπλάνα και πλοία: τη συμπερίληψη των θαλάσσιων μεταφορών στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών, την αναθεώρηση του συστήματος για την αεροπορία και την πρόταση πιο βιώσιμων καυσίμων για τα αεροπλάνα και τα πλοία.
      Δείτε το γράφημά μας σχετικά με την πρόοδο της ΕΕ προς τους στόχους της για την κλιματική αλλαγή.
    17. Αρθρογραφία

      Engineer

      Έρευνα της JLL διερευνά το περίπλοκο τοπίο των καθαρών μηδενικών δεσμεύσεων, μέσα από κανονισμούς, απαιτήσεις αναφορών και κίνητρα.
      Καθώς τα κτίρια αντιπροσωπεύουν κατά μέσο όρο το 60% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στις πόλεις και η μείωση του αποθέματος των ενεργοβόρων ακινήτων αποτελεί ζωτικής σημασίας στόχο για την επίτευξη μιας οικονομίας με μηδενικές εκπομπές η πίεση στους ιδιοκτήτες ακινήτων, τους κατασκευαστές και τους χρήστες αναμένεται να ενταθεί τα επόμενα χρόνια.
      Εντούτοις, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της JLL "Decarbonizing Cities and Real Estate", η οποία βασίζεται σε συμπεράσματα που αντλήθηκαν από 32 χώρες, οι υπάρχουσες πολιτικές και τα νομικά πλαίσια, ένας από τους κυριότερους μοχλούς πίεσης, δεν αντιστοιχούν στα επιστημονικά ευρήματα, τα οποία καλούν για αυστηρότερα μέτρα με άμεση εφαρμογή. 
      Όσο ο δημόσιος τομέας καθυστερεί να ανταποκριθεί αυτή τη στιγμή, τόσο το βάρος μετακυλά στον ιδιωτικό τομέα καλώντας τον να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στην αντιμετώπιση της δράσης για το κλίμα. 
      Η πρόκληση της μετασκευής των κτιρίων σε λιγότερο ενεργοβόρα στις ανεπτυγμένες πόλεις, όπου περίπου το 80% του κτιριακού αποθέματος που θα υφίσταται το 2050 έχει ήδη κατασκευαστεί, είναι τεράστια. Για να επιτευχθούν οι στόχοι του 2050, τα ποσοστά των κτιρίων που θα αναβαθμίζονται ενεργειακά θα πρέπει να υπερβαίνουν το 3% ετησίως.
      Σύμφωνα με τους αναλυτές, ζωτικής σημασίας ρόλο θα μπορούσε να παίξει ο ηλεκτρισμός του δομημένου περιβάλλοντος και η στροφή των ενεργειακών δικτύων σε πιο πράσινες επιλογές, χώροq όπου η βιομηχανία ακινήτων έχει ελάχιστο άμεσο έλεγχο. 
      Οι κεντρικοί φορείς θα έπρεπε επίσης να σκεφτούν τις αστικές αναπλάσεις, την εφαρμογή κυκλικής οικονομίας, καθώς και θεσμικές παρεμβάσεις, μέσω των οποίων θα επιδοτείται η συνεργατικότητα και οι συνέργειες μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα και θα μπορούσε να εξασφαλισθεί η απαιτούμενη χρηματοδότηση του εγχειρήματος. 
      Οι πόλεις και τα ακίνητα, καταλήγει η έρευνα, είναι πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της μάχης κατά της κλιματικής αλλαγής. Εντούτοις, για την επίτευξη των στόχων τους, απαιτείται δράση πέρα από την τρέχουσα νομοθεσία, με σκοπό τη δημιουργία ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος και την προστασία των περιουσιακών στοιχείων – που αφορά όλους τους εμπλεκόμενους, είτε πρόκειται για ιδιοκτήτες, κατασκευαστές, επενδυτές ή και τελικούς χρήστες.


      Αναλυτικά η έρευνα εδώ: https://www.us.jll.com/en/trends-and-insights/research/decarbonizing-cities-and-real-estate
    18. Αρθρογραφία

      Engineer

      Ενημέρωση για τον τρόπο έκδοσης της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτηρίου στις περιπτώσεις μεταβίβασης ακινήτου, που απαιτείται α) έγκριση της Επιτροπής του άρθρου 116 ( ακίνητα με αυθαιρεσίες σε παραδοσιακούς οικισμούς), β) έγκριση της Επιτροπής του άρθρου 117 (διατηρητέο ακίνητο με αυθαίρετες κατασκευές) και γ) έκδοση αδείας νομιμοποίησης, παρέχει με σημείωμά του το ΤΕΕ Μαγνησίας.
      Αναλυτικά, στο σημείωμα αναφέρεται:
      Α) ΗΤΚ προ έγκρισης επιτροπής σε ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΟΙΚΙΣΜΟ
      Μεταβίβαση ή σύσταση εμπραγμάτων δικαιωμάτων σε ακίνητα με αυθαίρετες κατασκευές, για τα οποία απαιτείται έγκριση Επιτροπής του άρθρου 116 του ν. 4495/17, μπορεί να πραγματοποιηθεί πριν την έγκριση της Επιτροπής, αλλά μετά την υποβολή των δικαιολογητικών της παρ. 2.α του παρόντος άρθρου και την καταβολή ποσοστού 30% του συνολικού ποσού του προστίμου. Την υποχρέωση ολοκλήρωσης της διαδικασίας αναλαμβάνει ο νέος κύριος με ειδική μνεία στο σχετικό συμβολαιογραφικό έγγραφο.
      Στην περίπτωση αυτή η δήλωση παραμένει σε «Αρχική υποβολή». Εάν δεν έχει καταβληθεί το 30% του συνολικού προστίμου, μπορείτε να ζητήσετε την εμφάνιση εντολής πληρωμής του υπόλοιπου μέχρι να συμπληρωθεί το 30%.
      Η καταχώριση της ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτιρίου γίνεται κατά αντιστοιχία με ότι ίσχυε για τη βεβαίωση μεταβίβασης όταν αυτή προηγείτο της έγκρισης επιτροπής. Σχετική αναφορά υπάρχει στο άρθρο 3, παρ.4 της ΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΕΣΕΔΠ/7577/105 (ΦΕΚ 334Β/29.01.2021): «…..Εφόσον δεν έχει περαιωθεί η διαδικασία εξόφλησης του ενιαίου ειδικού προστίμου του ν. 4014/2011, του ν. 4178/2013 ή του ν. 4495/2017, καθώς και στις περιπτώσεις της παρ. 3 του άρθρου 106, της παρ. 6 του άρθρου 116 και της παρ. 5 του άρθρου 117 του ν. 4495/2017, το Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας περιέχει ρητή αναφορά για την εξόφληση ποσοστού τριάντα τοις εκατό (30%) του ενιαίου ειδικού προστίμου, καθώς και για την ανάρτηση στο πληροφοριακό σύστημα όλων των κατά περίπτωση απαιτούμενων δικαιολογητικών κατά τις διατάξεις των ν. 4014/2011, ν. 4178/2013 και ν. 4495/2017, για τις οποίες γίνεται ειδική μνεία σε κάθε δικαιοπραξία. Από τα ανωτέρω δικαιολογητικά εξαιρούνται αυτά που αφορούν στο στατικό έλεγχο των παραβάσεων, τα οποία υποβάλλονται στην προθεσμία του άρθρου 99 του ν. 4495/2017».
      Συστήνουμε στην καρτέλα «Πράξεις» της ΗΤΚ, σε συνέχεια του α/α δήλωσης, να καταχωρίσετε στο πεδίο «Περιγραφή» το σχόλιο «Σε αρχική υποβολή με εξόφληση 30% του προστίμου και πληρότητα δικαιολογητικών (τυχόν απαίτηση ΜΣΕ περιγράφεται στο αντίστοιχο πεδίο)». Επίσης, εξηγείτε σαφώς στην Τεχνική περιγραφή ότι πρόκειται για «Έκδοση Πιστοποιητικού πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας μετά την εξόφληση του 30% του προστίμου & προ έγκρισης της Επιτροπής, κατ’ εφαρμογή των οριζομένων στις παρ. 6 άρθρου 116 και 2ζ άρθρου 82 του ν. 4495/17».
      Β) ΗΤΚ προ έγκρισης επιτροπής σε ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟ
      Μεταβίβαση ή σύσταση εμπραγμάτων δικαιωμάτων σε ακίνητα με αυθαίρετες κατασκευές, για τα οποία απαιτείται έγκριση Επιτροπής του άρθρου 117 του ν. 4495/17, μπορεί να πραγματοποιηθεί πριν την έγκριση της Επιτροπής, αλλά μετά την υποβολή των δικαιολογητικών της παρ. 2.α του παρόντος άρθρου και την καταβολή ποσοστού 30% του συνολικού ποσού του προστίμου. Την υποχρέωση ολοκλήρωσης της διαδικασίας αναλαμβάνει ο νέος κύριος με ειδική μνεία στο σχετικό συμβολαιογραφικό έγγραφο.
      Στην περίπτωση αυτή η δήλωση παραμένει σε «Αρχική υποβολή». Εάν δεν έχει καταβληθεί το 30% του συνολικού προστίμου, μπορείτε να ζητήσετε την εμφάνιση εντολής πληρωμής του υπόλοιπου μέχρι να συμπληρωθεί το 30%.
      Η καταχώριση της ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτιρίου γίνεται κατά αντιστοιχία με ότι ίσχυε για τη βεβαίωση μεταβίβασης όταν αυτή προηγείτο της έγκρισης επιτροπής.
      Σχετική αναφορά υπάρχει στο άρθρο 3, παρ.4 της ΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΕΣΕΔΠ/7577/105 (ΦΕΚ 334Β/29.01.2021): «…..Εφόσον δεν έχει περαιωθεί η διαδικασία εξόφλησης του ενιαίου ειδικού προστίμου του ν. 4014/2011, του ν. 4178/2013 ή του ν. 4495/2017, καθώς και στις περιπτώσεις της παρ. 3 του άρθρου 106, της παρ. 6 του άρθρου 116 και της παρ. 5 του άρθρου 117 του ν. 4495/2017, το Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας περιέχει ρητή αναφορά για την εξόφληση ποσοστού τριάντα τοις εκατό (30%) του ενιαίου ειδικού προστίμου, καθώς και για την ανάρτηση στο πληροφοριακό σύστημα όλων των κατά περίπτωση απαιτούμενων δικαιολογητικών κατά τις διατάξεις των ν. 4014/2011, ν. 4178/2013 και ν. 4495/2017, για τις οποίες γίνεται ειδική μνεία σε κάθε δικαιοπραξία. Από τα ανωτέρω δικαιολογητικά εξαιρούνται αυτά που αφορούν στο στατικό έλεγχο των παραβάσεων, τα οποία υποβάλλονται στην προθεσμία του άρθρου 99 του ν. 4495/2017».
      Συστήνουμε στην καρτέλα «Πράξεις» της ΗΤΚ, σε συνέχεια του α/α δήλωσης, να καταχωρίσετε στο πεδίο «Περιγραφή» το σχόλιο «Σε αρχική υποβολή με εξόφληση 30% του προστίμου και πληρότητα δικαιολογητικών (τυχόν απαίτηση ΜΣΕ περιγράφεται στο αντίστοιχο πεδίο)». Επίσης, εξηγείτε σαφώς στην Τεχνική περιγραφή ότι πρόκειται για «Έκδοση Πιστοποιητικού πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας μετά την εξόφληση του 30% του προστίμου & προ έγκρισης της Επιτροπής, κατ’ εφαρμογή των οριζομένων στις παρ. 5 άρθρου 117 και 2ζ άρθρου 82 του ν. 4495/17».
      Γ) ΗΤΚ για ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ προ έκδοσης Ο.Α. νομιμοποίησης
      Προκειμένου να εκδοθεί ΗΤΚ για συμβολαιογραφική πράξη πριν την έκδοση άδειας νομιμοποίησης, πρέπει να έχει καταβληθεί το 30% του συνολικού ποσού προστίμου. Για το σκοπό αυτό, αρχικά ο μηχανικός δηλώνει όλες τις αυθαίρετες κατασκευές προς «ρύθμιση», ώστε να φαίνεται ο υπολογισμός του συνολικού προστίμου. Μετά την καταβολή του 30% του προστίμου, εκτυπώνει το αντίστοιχο pdf της δήλωσης, όπου αναφέρεται και η εξόφληση του 30%. Στη συνέχεια, επαναφέρει τη δήλωση «προς έκδοση αδείας», εάν πράγματι o νέος ιδιοκτήτης προτίθεται να εκδώσει οικ. άδεια για την ολοκλήρωση της διαδικασίας υπαγωγής, δηλαδή εάν γίνει στο συμβόλαιο η ειδική μνεία που προβλέπεται στην παρ. 3 του άρθρου 106 του ν.4495/17, και εκτυπώνει εκ νέου το pdf.
      Ο μηχανικός δίνει στο συμβολαιογράφο και τα δύο pdf (προς έκδοση αδείας και προς ρύθμιση).
      Στην περίπτωση αυτή η δήλωση παραμένει σε «Υπαγωγή».
      Η καταχώριση της ΗΤΚ, γίνεται κατά αντιστοιχία με ότι ίσχυε για τη βεβαίωση μεταβίβασης.
      Σχετική αναφορά υπάρχει στο άρθρο 3, παρ.4 της ΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΕΣΕΔΠ/7577/105  (ΦΕΚ  334Β/29.01.2021): «…..Εφόσον  δεν έχει περαιωθεί η διαδικασία εξόφλησης του ενιαίου ειδικού προστίμου του ν. 4014/2011, του ν. 4178/2013 ή του ν. 4495/2017, καθώς και στις περιπτώσεις της παρ. 3 του άρθρου 106, της παρ. 6 του άρθρου 116 και της παρ. 5 του άρθρου 117 του ν. 4495/2017, το Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας περιέχει ρητή αναφορά για την εξόφληση ποσοστού τριάντα τοις εκατό (30%) του ενιαίου ειδικού προστίμου, καθώς και για την ανάρτηση στο πληροφοριακό σύστημα όλων των κατά περίπτωση απαιτούμενων δικαιολογητικών κατά τις διατάξεις των ν. 4014/2011, ν. 4178/2013 και ν. 4495/2017, για τις οποίες γίνεται ειδική μνεία σε κάθε δικαιοπραξία. Από τα ανωτέρω δικαιολογητικά εξαιρούνται αυτά που αφορούν στο στατικό έλεγχο των παραβάσεων, τα οποία υποβάλλονται στην προθεσμία του άρθρου 99 του ν. 4495/2017».B2Green
      Συστήνουμε στην καρτέλα «Πράξεις» της ΗΤΚ, σε συνέχεια του α/α δήλωσης, να καταχωρίσετε στο πεδίο «Περιγραφή» το σχόλιο «Σε υπαγωγή με εξόφληση 30% του προστίμου και πληρότητα δικαιολογητικών (τυχόν απαίτηση ΜΣΕ περιγράφεται στο αντίστοιχο πεδίο)» καθώς και τον ηλεκτρονικό κωδικό της δήλωσης. Επίσης, εξηγείτε σαφώς στην Τεχνική περιγραφή ότι πρόκειται για «Έκδοση Πιστοποιητικού πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας μετά την εξόφληση του 30% του προστίμου & προ έκδοσης άδειας νομιμοποίησης/κατεδάφισης, κατ’ εφαρμογή των οριζομένων στην παρ. 3 άρθρου 106 και την παρ. 3 άρθρου 83 του ν.4495/17».
      Σε κάθε περίπτωση, η συνεννόηση με το συμβολαιογράφο κρίνεται απαραίτητη.
      Νάνσυ Καπούλα
      Πρόεδρος ΤΕΕ Μαγνησίας
    19. Αρθρογραφία

      Engineer

      άρθρο από τους Ιωάννη Στεφανάκο τ. Επίκ. Καθηγητή ΕΜΠ και  Κωνσταντίνο Νικητόπουλο ΟΜΕΚ Α.Ε.
      Η πορεία των Υδροηλεκτρικών Έργων στην Ελλάδα είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ιστορία της ΔΕΗ. Στις 20 Ιουλίου 1950 υπογράφτηκε σύμβαση μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και της αμερικανικής εταιρείας EBASCO, με την οποία η τελευταία αναλάμβανε την ανάπτυξη και τη λειτουργία εθνικού συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας. Στις 7 Αυγούστου 1950 ιδρύθηκε η ΔΕΗ. Κατευθυντήριος άξονας ήταν η παραγωγή φθηνής ηλεκτρικής ενέργειας για τη στήριξη της αστικής ανάπτυξης και του εκβιομηχανισμού της χώρας.
      Πριν από την ίδρυση της ΔΕΗ είχαν τεθεί σε λειτουργία πολύ μικρά Υδροηλεκτρικά Εργοστάσια την περίοδο 1927 – 1931, συνολικής εγκατεστημένης ισχύος περίπου 6MW. Το πρώτο ενεργειακό πρόγραμμα εκπονήθηκε την περίοδο 1951-1955 από την EBASCO -η οποία είχε αναλάβει την ευθύνη οργάνωσης και λειτουργίας της ΔΕΗ, με κεφάλαια προερχόμενα από το Σχέδιο Μάρσαλ και τις ιταλικές πολεμικές αποζημιώσεις. Τα έργα του πρώτου προγράμματος περιλάμβαναν τον ατμοηλεκτρικό σταθμό Αλιβερίου, τους υδροηλεκτρικούς σταθμούς Λούρου, Άγρα και Λάδωνα, καθώς και την κατασκευή γραμμών μεταφοράς για τη διασύνδεση όλων αυτών των σταθμών.
      Με το δεύτερο ενεργειακό πρόγραμμα που εκπόνησε η ελληνική πλέον διοίκηση της ΔΕΗ, μετά τη λήξη της σύμβασης με την Ebasco το καλοκαίρι του 1955, οριστικοποιήθηκε η οργάνωση και η μορφή της εκμετάλλευσης της παραγωγής και της διανομής της ηλεκτρικής ενέργειας. Επιπλέον, τέθηκαν σε λειτουργία ο ατμοηλεκτρικός σταθμός Πτολεμαΐδας και ο υδροηλεκτρικός σταθμός Ταυρωπού. Μέχρι το 1960, μέσα σε μια δεκαετία λειτουργίας της ΔΕΗ, εκτός από τα θερμοηλεκτρικά και υδροηλεκτρικά εργοστάσια παραγωγής, κατασκευάστηκαν χιλιάδες χιλιόμετρα γραμμών μεταφοράς και διανομής της ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και πλήθος υποσταθμών μετασχηματισμού του ρεύματος.
      Την περίοδο 1950 – 1975 κατασκευάστηκαν οκτώ (8) Μεγάλοι Υδροηλεκτρικοί Σταθμοί ήτοι: Άγρας, Λάδωνας, Λούρος, Ταυρωπός/Πλαστήρας, Κρεμαστά, Καστράκι, Εδεσσαίος και Πολύφυτο, συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 1.410 MW.
      Την περίοδο 1976 έως και 1996 κατασκευάστηκαν επιπλέον 8 μεγάλοι και 3 μικροί ΥΗΣ ήτοι: Πουρνάρι Ι και ΙΙ, Σφηκιά, Ασώματα, Στράτος Ι και ΙΙ, Πηγές Αώου, Θησαυρός, Πλατανόβρυση, Γκιώνα και Μακροχώρι, συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 1.630 MW, στους οποίους περιλαμβάνονται και δύο αναστρέψιμοι Αντλητικοί Σταθμοί, η Σφηκιά και ο Θησαυρός.
      Στο διάγραμμα που ακολουθεί φαίνεται σχηματικά η ταχύτατη ανάπτυξη των μεγάλων ΥΗΕ, ιδιαίτερα κατά την 30ετία 1960-1990 από τη ΔΕΗ. Η μεγάλη κάμψη άρχισε από το 1997, μετά την ολοκλήρωση της ένταξης στο σύστημα των μεγάλων Υδροηλεκτρικών Έργων του Νέστου (Θησαυρός και Πλατανόβρυση).
      Έκτοτε λόγω των άστοχων, λίαν επιεικώς, ενεργειών των διοικήσεων της ΔΕH και παρά τις επίμονες εισηγήσεις των Στελεχών των Υδροηλεκτρικών Έργων, το μόνο μεγάλο ΥΗΕ που εντάχθηκε στο σύστημα είναι αυτό του Ιλαρίωνα το 2013, με τα μακροπρόθεσμα ιδιαίτερα δυσμενή αποτελέσματα που ζούμε σήμερα, λόγω της πλήρους επικράτησης του εισαγόμενου φυσικού αερίου.

      Η προσθήκη εγκατεστημένης ισχύος των Υδροηλεκτρικών Έργων στην Ελλάδα
      Πρόσωπο κλειδί και πρωτοπόρος για την ανάπτυξη των Υδροηλεκτρικών Έργων στην Ελλάδα υπήρξε ο αείμνηστος Σταύρος Νικολάου (1920-2003). Διετέλεσε πρώτος Καθηγητής στο ΕΜΠ στην Έδρα των Υδραυλικών – Υδροδυναμικών Έργων ΙΙ, την περίοδο 1969-1982.
      Ο καθηγητής Νικολάου υπήρξε απόφοιτος του Κολλεγίου Αθηνών και μετέπειτα του ΕΜΠ στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής. Στη συνέχεια μετέβη στην Αμερική, όπου έκανε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο περίφημο για την εποχή του Ινστιτούτο Προκεχωρημένων Υδροδυναμικών Ερευνών της Iowa (στο οποίο στη συνέχεια, ως καθηγητής, απέστειλε με έμμεση μεγάλη οικονομική ενίσχυση (υποτροφίες) έναν μικρό αριθμό σπουδαστών του, – μεταξύ των οποίων και ο δεύτερος συγγραφέας του παρόντος άρθρου – και εξειδικεύτηκε στη μελέτη και την κατασκευή φραγμάτων και υδροηλεκτρικών έργων. Επέστρεψε στην Ελλάδα περί το 1960, ως στέλεχος στην κατασκευή του φράγματος Κρεμαστών, (κατασκευαστής του υπόψη έργου η εταιρία Keiser Eng. & Contractors και μελετητής η εταιρεία ECI).
      Ακολούθως (1969) εξελέγη καθηγητής του ΕΜΠ και ενέταξε στη διδασκαλία του τα ειδικά μαθήματα που αφορούσαν το σχεδιασμό των Υδροηλεκτρικών Έργων. Εισήγαγε αμέσως τους σπουδαστές του στη γιγαντιαία κλίμακα των μεγάλων Υδροηλεκτρικών Έργων, η δε παρακολούθηση απαιτούσε υψηλών απαιτήσεων συνδυαστική γνώση των κυριότερων κατευθύνσεων της Σχολής των Πολιτικών Μηχανικών (Υδραυλικά, Γεωτεχνικά, Δομοστατικά).
      Πως αλλιώς από γιγαντιαία θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί η κλίμακα των Υδροηλεκτρικών Έργων, όταν παρουσιάζουν τεχνικά χαρακτηριστικά όπως ο όγκος των 12 εκ. m3 επιχωμάτων του φράγματος Θησαυρού, (ισοδύναμου κόστους με τα επιχώματα του Αυτοκινητόδρομου της Ιόνιας Οδού μήκους 190 χιλιομέτρων), τα 10km σηράγγων του φράγματος Πηγών Αώου και μάλιστα διαμέτρου έως 7,0m, ο υπόγειος σταθμός παραγωγής του φράγματος Στράτου επιφάνειας κατόψεως 1.400 m2 και ύψους ισοδύναμου με δεκαεπταώροφη πολυκατοικία?
      Το 1972, ίδρυσε στη ΔΕΗ, με αυστηρά ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, το περίφημο Κλιμάκιο Μελέτης Υδροηλεκτρικών έργων (ΚΜΥ) με σκοπό τη μελέτη και την κατασκευή υδροηλεκτρικών έργων από Έλληνες μηχανικούς και Ελληνικές κατασκευαστικές Εταιρείες , δεδομένου ότι, μέχρι τότε, τόσο η μελέτη όσο και η κατασκευή αναλαμβάνονταν από μεγάλους Οίκους του εξωτερικού.
      Μέσα σε μόλις τρία (3) χρόνια, λόγω της πολύ ισχυρής προσωπικότητας, της εξαιρετικής ευφυίας, της απαράμιλλης τεχνικής συγκρότησης και της εντιμότητας του καθηγητή Νικολάου, όσο και τον ενθουσιασμό των νέων και λαμπρών μηχανικών που ο ίδιος ενέταξε στο δυναμικό του ΚΜΥ και της ΔΑΥΕ στη συνέχεια, άρχισε η κατασκευή του πρώτου ελληνικής κατασκευής Υδροηλεκτρικού Έργου, του φράγματος Πουρναρίου στον Άραχθο, το οποίο ολοκληρώθηκε και άρχισε να παράγει ενέργεια μέσα στον ελάχιστο χρόνο, για τα ελληνικά δεδομένα, των τεσσάρων (4) ετών. Ακολούθησε η μελέτη και η κατασκευή πολλών άλλων μεγάλων έργων (Σφηκιά & Ασώματα στον Αλιάκμονα, Στράτος στον Αχελώο, Πηγές Αώου κ.ά.).
      Ο καθηγητής Νικολάου, δημιούργησε ισχυρές ομάδες νέων Ελλήνων μηχανικών, κυρίως αποφοίτων του ΕΜΠ αλλά και μεγάλων Πολυτεχνείων του εξωτερικού. Οι νέοι αυτοί Μηχανικοί, ηλικίας 25-35 ετών !!!, οι οποίοι μελέτησαν και επέβλεψαν οι ίδιοι την κατασκευή των μεγάλων φραγμάτων της περιόδου από το 1972 και εντεύθεν, πλαισιώθηκαν από λίγους μόνον εμπειρογνώμονες διεθνούς κύρους και έτσι δημιουργήθηκε ένας μοναδικός πυρήνας τεχνογνωσίας στη χώρα, ο οποίος έδωσε ώθηση τόσο σε ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες όσο και σε έλληνες προμηθευτές, με αποτέλεσμα μια πρωτοφανή ανάπτυξη για τα δεδομένα της χώρας. Από την προσπάθεια αυτή δημιουργήθηκαν μόλις μέσα σε μια 20ετία Υδροηλεκτρικά Έργα Εγκατεστημένης Ισχύος 2.300MW περίπου.
      Αυτό το μοναδικό στην Ελλάδα τεχνολογικό επίτευγμα, το οποίο ελάχιστοι το γνωρίζουν σήμερα, κατέστη δυνατό διότι οι νέοι αυτοί Μηχανικοί έκαναν προσωπική τους ιδιοκτησία, για να μιλήσουμε με κοινωνιολογικούς όρους, τον στόχο της κατασκευής των μεγάλων Υδροηλεκτρικών Έργων. Και με την ευφυία τους και τον ενθουσιασμό τους το επέτυχαν.
      Για λόγους συγκρίσεως, την μεν 10ετία του ’70 το τότε Υπουργείο Δημοσίων Έργων ησχολείτο κυρίως με έργα επαρχιακής οδοποιίας, τη δε δεκαετία του ’80 με κατασκευή πεζοδρομίων και πλατειών!!
      2.ΜΕΓΑΛΑ ΥΗΕ ΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΓΝΩΣΙΑ
      Από την ίδρυση του ΚΜΥ το 1972 και μετά, αναπτύχθηκαν τα έργα που περιγράφονται παρακάτω. Tα μεγέθη τους και η τεχνική που ακολουθήθηκε παραμένει εντυπωσιακή ακόμα και σήμερα. Τα έργα αυτά αποτέλεσαν την απαρχή εφαρμογής εξειδικευμένης τεχνογνωσίας στην Ελλάδα, ενώ αποτελούν πρωτοπορία με όρους μεγέθους, τεχνογνωσίας και ανταποδοτικότητας, συγκρινόμενα με οποιοδήποτε άλλο μεταγενέστερο εθνικό έργο υποδομής μέχρι και σήμερα.
      Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει σε δύο Υδροηλεκτρικά Έργα: του Θησαυρού και της Πλατανόβρυσης στον ποταμό Νέστο.
      Ο Θησαυρός είναι ένα από τα ψηλότερα φράγματα της Ευρώπης, με ύψος 175 m, μήκος 480m και όγκο 12 εκ. m3. Η παροχή του εκχειλιστή αγγίζει την εντυπωσιακή τιμή των 8.250 m3 /sec.
      Το δεύτερο σε μέγεθος υδροηλεκτρικό, αυτό της Πλατανόβρυσης, έχει ύψος 95 m και μήκος 270 m, κατασκευάστηκε δε από κυλίνδρούμενο σκυρόδεμα (RCC), πρωτοπόρα τεχνολογία για την Ελλάδα, με τη χρήση ιπτάμενης τέφρας ως τέταρτο συνθετικό στο μείγμα σκυροδέματος. Το πρωτοποριακό αυτό έργο σχεδιάστηκε από ομάδα υπό τη διεύθυνση του στελέχους της ΔΑΥΕ κας Γιούλας Τσικνάκου και νυν στελέχους του Ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και υλοποιήθηκε χάριν στις άοκνες προσπάθειές της, εν μέσω μάλιστα ισχυρών αντιδράσεων. Το έργο έτυχε παγκόσμιας αναγνώρισης, λόγω του υψηλού ποσοστού τέφρας και αναφέρεται σε όλα τα Διεθνή Συνέδρια. Τον Απρίλιο του 2007 εγκρίθηκαν οι Εθνικές Προδιαγραφές χρήσης τέφρας, ως πρόσμικτο στο σκυρόδεμα (ΦΕΚ 551-18.04.2007).
      ΠΟΤΑΜΟΣ ΑΡΑΧΘΟΣ
      Πουρνάρι
      Το Πουρνάρι στον π. Άραχθο, απέχει 4km από την πόλη της Άρτας και τέθηκε σε λειτουργία το 1981. Έχει εγκατεστημένη ισχύ 300 MW και ετήσια παραγωγή ενέργειας 437 GWh. Διαθέτει χωμάτινο φράγμα ύψους 102 m με μήκος στέψης 580 m και όγκο φράγματος 9 εκ. m3 με υπερχειλιστή από σκυρόδεμα και σταθμό παραγωγής τεσσάρων (4) μονάδων.
      Η συνολική χωρητικότητα του ταμιευτήρα είναι 730 εκ. m3 και η επιφάνεια κατάκλυσης 20,6 km2.

      Πουρνάρι ΙΙ
      Το υδροηλεκτρικό έργο Πουρνάρι ΙΙ κατασκευάστηκε κατάντη του ΥΗΣ Πουρναρίου και τέθηκε σε λειτουργία το 2000 με εγκατεστημένη ισχύ 32 MW και ετήσια παραγωγή ενέργειας 52 GWh
      Λειτουργεί ως αναρρυθμιστικός ταμιευτήρας, εξασφαλίζοντας τη συνεχή ροή του νερού στην κοίτη και τις εκβολές του ποταμού Αράχθου, καθ’ όλο το έτος, συμβάλλοντας στην ορθολογική και αποτελεσματική αξιοποίηση των αρδευτικών δικτύων της περιοχής.
      Το έργο αποτελείται από χωμάτινο φράγμα στην αριστερή όχθη, μήκους περί τα 2km και ύψους περί τα 15m και από υπερπηδητό φράγμα σκυροδέματος για τη διόδευση των πλημμυρικών παροχών, μήκους 130m.
      Η συνολική χωρητικότητα του ταμιευτήρα είναι 4,5 εκ. m3 και η επιφάνειά του 0,65 km2.
      Στο κτήριο του Σταθμού Παραγωγής στεγάζονται τρείς μονάδες.
      ΠΟΤΑΜΟΣ ΑΩΟΣ
      Πηγές Αώου
      Ο ΥΗΣ των Πηγών Αώου απέχει 45 km από τα Ιωάννινα και 20 χλμ. βορειοδυτικά του Μετσόβου. Εκτρέπει μικρό μέρος των νερών του ποταμού Αώου προς τον Άραχθο. Τέθηκε σε λειτουργία το 1990 με εγκατεστημένη ισχύ 210 MW και ετήσια παραγωγή ενέργειας 205 GWh. Το κυρίως φράγμα (3 εκ. m3) και το βοηθητικό (500.000 m3) είναι στο οροπέδιο Πολιτσών. Υπάρχουν πέντε (5) ακόμη αυχενικά φράγματα.
      Η στέψη των φραγμάτων βρίσκεται στο υψόμετρο 1.349m, η μέγιστη στάθμη λειτουργίας στο υψόμετρο 1.343m, η ελάχιστη στάθμη λειτουργίας στο υψόμετρο 1.315m. Όλα τα παραπάνω φράγματα είναι χωμάτινα με εξωτερικές ζώνες από περιδοτίτη, φίλτρα από αμμοχάλικο και έναν κεντρικό αργιλικό πυρήνα.
      Η συνολική χωρητικότητα του ταμιευτήρα είναι 180 εκ. m3 και η επιφάνεια κατάκλυσης 11.5 km2.
      Το έργο έχει μεγάλα μήκη υπογείων σηράγγων, που υπερβαίνουν τα 10 km:
      Σήραγγα εκτροπής 650m
      Σύστημα προσαγωγής 4.080m
      Σήραγγα προσπέλασης σταθμού 1.625m
      Σήραγγα καλωδίων 850m
      Σήραγγα φυγής 2.900m
      Επίσης εντυπωσιακά είναι τα κτηριακά έργα:
      Ο υπόγειος σταθμός παραγωγής μήκους 65m, πλάτους 16m και ύψους 34,30m
      Ο θάλαμος βαλβίδων μήκους 39m, πλάτους 7m και ύψους 11m
      Ο θάλαμος μετασχηματιστών μήκους 31m, πλάτους 14m και ύψους 14m

      Για να γίνουν αντιληπτές από τον αναγνώστη οι διαστάσεις του σταθμού παραγωγής, σημειώνουμε ότι είναι ισοδύναμες με εξ’ ολοκλήρου υπόγεια δεκαώροφη πολυκατοικία εμβαδού κατόψεως 1.050 m2 !
      ΠΟΤΑΜΟΣ ΑΛΙΑΚΜΟΝΑΣ
      Σφηκιά
      Ο ΥΗΣ Σφηκιάς βρίσκεται 25km νότια της πόλης της Βέροιας, τέθηκε σε λειτουργία το 1985, διαθέτει σταθμό με τρεις μονάδες και έχει συνολική εγκατεστημένη ισχύ 315 MW (3 x 105 MW) και ετήσια παραγωγή ενέργειας 220 GWh.
      Ο ωφέλιμος όγκος του ταμιευτήρα είναι 18 εκ. m3 και η κατακλυζόμενη επιφάνεια είναι περίπου 4,3 km2. Η στάθμη του ταμιευτήρα κυμαίνεται από την ανώτατη στο υψόμετρο +146 έως την κατώτατη στο +141,8, με στάθμη πλημμύρας το +147.
      Η σήραγγα εκτροπής είναι επενδεδυμένη με σκυρόδεμα, με μήκος 490m και εσωτερική διάμετρο 7,5 m.
      Το φράγμα είναι λιθόρριπτο με κεντρικό αργιλικό πυρήνα και όγκο ίσο με 1,6 εκ. m3. Το ύψος του είναι 82 m, το μήκος του 220 m και το ελάχιστο πλάτος στη στέψη ίσο με 12 m. Διαθέτει δύο εκχειλιστές με τοξωτά θυροφράγματα διαστάσεων 7,2×9,0 m το καθένα, σήραγγα απαγωγής και έργο εκτόξευσης.
      Υπάρχουν τρεις υδροληψίες (μία για κάθε μονάδα) με κεκλιμένες εσχάρες στην είσοδο διαστάσεων 5,6×10,9 m.

      Αντίστοιχα, υπάρχουν και τρεις σήραγγες προσαγωγής (μία για κάθε μονάδα), με συνολικό μήκος της κάθε μίας ίσο με 161 m και εσωτερική διάμετρο 7,00 m.
      Ο Σταθμός Παραγωγής βρίσκεται στο αριστερό αντέρεισμα του φράγματος, είναι ημιυπαίθριος και σε αυτόν λειτουργούν οι τρεις αναστρέψιμες μονάδες κατακόρυφου άξονα, που επιτρέπουν στο σταθμό να λειτουργεί και ως αντλησιοταμιευτικός. Οι διαστάσεις του σταθμού είναι περίπου 85 m μήκος, 47 m πλάτος και 34 m ύψος. Ο σταθμός ισοδυναμεί με δωδεκαώροφη πολυκατοικία επιφανείας κατόψεως τεσσάρων (4) στρεμμάτων.
      Στο αριστερό αντέρεισμα επίσης βρίσκεται και ο εκκενωτής πυθμένα του έργου που είναι τύπου σήραγγας από σκυρόδεμα με εσωτερική διάμετρο 3,50 / 3,00 m και μήκος 310 m.

                                                                                                                               Φράγμα, Υδροληψίες και Σταθμός Παραγωγής ΥΗΕ Σφηκιάς
      Ασώματα
      Κατάντη του ΥΗΣ Σφηκιάς και 8 km περίπου νότια της Βέροιας, βρίσκεται ο ΥΗΣ Ασωμάτων, που τέθηκε σε λειτουργία το 1985, διαθέτει σταθμό με δύο μονάδες και έχει συνολική εγκατεστημένη ισχύ 110 MW και ετήσια παραγωγή ενέργειας 134 GWh
      Ο ταμιευτήρας του έργου έχει χωρητικότητα 53 εκ. m3, ωφέλιμο όγκο 10 εκ. m3 και κατακλυζόμενη επιφάνεια 2,6 km2.
      Η στάθμη λειτουργίας κυμαίνεται από το υψόμετρο +81 έως το +85,5 με στάθμη πλημμύρας το +89.
      Η σήραγγα εκτροπής έχει μήκος 496 m και είναι πεταλοειδούς μορφής με διάμετρο 7,2 m / 8,5 m.
      Το φράγμα είναι χωμάτινο με κεντρικό πυρήνα, ύψους 52 m, μήκους 205 m, με πλάτος στέψης 15 m και όγκο 1,45 εκ. m3.
      Ο εκχειλιστής αποτελείται από τρία τοξωτά θυροφράγματα διαστάσεων 7 x 8 m το καθένα, σήραγγα απαγωγής και έργο εκτόξευσης.
      Το έργο διαθέτει δύο υδροληψίες (μία για κάθε μονάδα) με κεκλιμένες εσχάρες στην είσοδο διαστάσεων 4,8 x 9,3 m.
      Αντίστοιχα, υπάρχουν δύο σήραγγες προσαγωγής με χαλύβδινη επένδυση, μήκους 60 m και εσωτερικής διαμέτρου 6 m.
      O σταθμός παραγωγής είναι υπόγειος μήκους 54,70m, πλάτους 17,60m και ύψους 42m.
      Τέλος, ο εκκενωτής πυθμένα βρίσκεται εντός της σήραγγας εκτροπής.

      Ιλαρίωνας
      Βρίσκεται στο δήμο Κοζάνης, τέθηκε σε λειτουργία το 2012 και έχει εγκατεστημένη ισχύ 157MW από τις δύο μονάδες του σταθμού παραγωγής και ακόμα 4,2 MW από το ΜΥΗΣ Ιλαρίωνα που εκμεταλλεύεται την οικολογική παροχή στην έξοδο του εκκενωτή πυθμένα του φράγματος, η οποία τέθηκε σε λειτουργία το 2014.
      Η ετήσια παραγωγή ενέργειας είναι 270 GWh
      Το Υδροηλεκτρικό Έργο αποτελείται από χωμάτινο φράγμα ύψους 130m, μήκους 540 m, συνολικού όγκου 9 εκ. m3 περίπου και με ταμιευτήρα ωφέλιμης χωρητικότητας 400 εκ. m3 περίπου, που καλύπτει 22 km2, στους νομούς Κοζάνης και Γρεβενών.
      ΠΟΤΑΜΟΣ ΝΕΣΤΟΣ
      Θησαυρός
      Βρίσκεται σε απόσταση 60km από την πόλη της Δράμας κοντά στο χωριό Παρανέστι. Τέθηκε σε λειτουργία το 1997. Είναι ο δεύτερος αντλησιοταμιευτικός σταθμός στην Ελλάδα με εγκατεστημένη ισχύ 348 MW με τρεις μονάδες στο σταθμό παραγωγής, ο οποίος είναι υπόγειος μήκους 64m, πλάτους 22m και ύψους 44m.
      Η ετήσια παραγωγή ενέργειας είναι 507 GWh.
      Το φράγμα είναι το μεγαλύτερο λιθόρριπτο φράγμα της Ελλάδας και ένα από τα ψηλότερα γεωφράγματα της Ευρώπης με ύψος 175m, μήκος 480 m και όγκο 12 εκ. m3.
      Ο συνολικός όγκος του ταμιευτήρα είναι 705 εκ. m3 (ωφέλιμος τα περίπου 500 εκ.) και η επιφάνειά του είναι 20 km2.
      Το έργο διαθέτει επίσης εκχειλιστή, με θυροφράγματα στο έργο εισόδου, που αποτελείται από τρεις διώρυγες συνολικού καθαρού πλάτους 41m και μήκους περίπου 350m με έργο εκτόξευσης στον κατάντη τμήμα του.



      Πλατανόβρυση
      Κατάντη του ΥΗΣ Θησαυρού βρίσκεται ο ΥΗΣ Πλατανόβρυσης, ο οποίος τέθηκε σε λειτουργία το 1999, έχει εγκατεστημένη ισχύ 116 MW,ετήσια παραγωγή ενέργειας 278 GWh και λειτουργεί για να καλύπτει και ανάγκες άρδευσης.
      Το φράγμα είναι ύψους 95 m, μήκους 270 m με όγκο 450.000 m3 και κατασκευάστηκε από κυλινδρούμενο σκυρόδεμα (RCC), πρωτοπόρα τεχνολογία στην Ελλάδα, με τη χρήση ιπτάμενης τέφρας ως τέταρτο συνθετικό στο μείγμα σκυροδέματος.
      Οι ιπτάμενες τέφρες της περιοχής Πτολεμαΐδας, παραπροϊόντα της καύσης του λιγνίτη στους λιγνιτικούς σταθμούς, χαρακτηρίζονται από:
      Ανομοιογένεια στη σύστασή τους
      Υψηλή περιεκτικότητα (15%-35%) σε διαθέσιμο CaO.
      Αξιοσημείωτες υδραυλικές ιδιότητες και ταχεία ανάληψη αντοχών, ιδιαίτερα, αν προηγηθεί άλεση.
      Σύμφωνα με εξειδικευμένες μελέτες (κυρίως από την καθηγήτρια του ΑΠΘ κα Ιωάννα Παπαγιάννη) και τη συμμετοχή του Ειδικού Σύμβουλου Malcolm Dunstan, σχεδιάστηκε με επιμέλεια και αξιοπιστία η σύνθεση του μείγματος σκυροδέματος.
      Το μείγμα σκυροδέματος, σύμφωνα με το οποίο κατασκευάστηκε το έργο, περιείχε 50 kg/m3 τσιμέντο και 225 kg/m3 επεξεργασμένη τέφρα Πτολεμαΐδας, η οποία είχε υποστεί άλεση -υδρόλυση, σε ειδικό μύλο που κατασκευάστηκε στον λιγνιτικό Σταθμό Πτολεμαΐδας. Το φράγμα ολοκληρώθηκε το 1997, σε διάστημα 1,5 έτους (χρόνος ρεκόρ για το μέγεθός του) και ήταν το υψηλότερο αντίστοιχο της Ευρώπης.
      Η τέφρα, ως τέταρτο υλικό στο μείγμα σκυροδέματος, όχι στο κλίνκερ, υποκατέστησε το τσιμέντο κατά 80% και έδωσε την τεχνική λύση για την ομαλή ανάληψη αντοχών με ελεγχόμενη εξώθερμη αντίδραση του μείγματος σκυροδέματος, για την αποφυγή ρηγματώσεων, λόγω ανάπτυξης υψηλών θερμοκρασιών ενυδάτωσης.

      ΥΗΕ Πλατανόβρυσης
      Η συνολική χωρητικότητα του ταμιευτήρα είναι 57 εκ. m3 και η επιφάνειά του είναι 3.3 km2. Ο σταθμός παραγωγής βρίσκεται στον κατάντη πόδα του φράγματος καταλαμβάνοντας σχεδόν όλη την κοίτη, με διαστάσεις μήκους 82m, πλάτους 30m και ύψους περίπου 35m. Στην οροφή του βρίσκεται το έργο εκτόξευσης του υπερχειλιστή του φράγματος.


      ΠΟΤΑΜΟΣ ΑΧΕΛΩΟΣ
      Στράτος Ι και ΙΙ
      Σε συνέχεια των ΥΗΣ Κρεμαστών και ΥΗΣ Καστρακίου, επί του π. Αχελώου βρίσκεται το ΥΗE Στράτου Ι που τέθηκε σε λειτουργία το 1988 με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 156 MW και ετήσια παραγωγή ενέργειας 364 GWh.
      O σταθμός παραγωγής είναι υπόγειος μήκους 66,60m, πλάτους 21,10m και ύψους 48,60m. Για να γίνει αντιληπτό από τον αναγνώστη, το μέγεθος αυτό ισοδυναμεί με υπόγεια δεκαεπταώροφη πολυκατοικία εμβαδού κατόψεως 1.400m2!! Το φράγμα έχει ύψος 26 m, μήκος 1.900 m και όγκο 2,8 εκ. m3. Η συνολική χωρητικότητα του ταμιευτήρα είναι 15 εκ. m3 και η επιφάνειά του είναι 8,4 km2. Αργότερα κατασκευάστηκε το ΜΥΗΣ Στράτου ΙΙ που αξιοποιεί την οικολογική παροχή του ποταμού Αχελώου και τέθηκε σε ισχύ το 1989 με δύο μονάδες και ισχύ ίση με 6,3 MW.
      Μεσοχώρα
      Το φράγμα της Μεσοχώρας, ισχύος 160 MW, αποτελεί παράδειγμα μέγιστης αβελτηρίας για την Ελλάδα. Περιέργως συνδέθηκε με την πολυθρύλητη εκτροπή του Αχελώου και συγκέντρωσε τους ασκούς του Αιόλου, ενώ προφανώς θα μπορούσε να συνδράμει σημαντικά στο ελλειμματικό ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας. Το φράγμα είναι λιθόρριπτο με ανάντη πλάκα σκυροδέματος, ύψους 150m, μήκους στέψης 340 m και όγκο 5,3 εκ. m3. Ο εκχειλιστής, o Σταθμός Παραγωγής και οι λοιπές εγκαταστάσεις, είναι ολοκληρωμένες ήδη από το 2001 !!, αλλά δεν έχει πληρωθεί ο ταμιευτήρας ώστε να λειτουργήσει.
      Η συνολική χωρητικότητα του ταμιευτήρα είναι 358 εκ. m3 και η επιφάνειά του είναι 7,8 km2. Το κτίριο του σταθμού είναι ημιυπαίθριο με διαστάσεις μήκους 95m, πλάτους 57m και ύψους 37m.
      Το έργο έχει τεράστιο κόστος και κάθε χρόνο υπάρχει απώλεια εσόδων για τη ΔΕΗ, της τάξεως των 30 εκατ. ευρώ !!!

      ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ
      Το παρόν άρθρο έρχεται να ενημερώσει τους νεότερους ότι η ανάπτυξη των Μεγάλων Υδροηλεκτρικών Έργων πολλαπλής σκοπιμότητας, είναι έργο εθνικής σημασίας, κάτι το οποίο δεν αντελήφθησαν οι διοικήσεις της ΔΕΗ από το 1996 και εντεύθεν. Επίσης και κυρίως αποσκοπεί να δείξει με τον πιο ισχυρό τρόπο πως μια λαμπρή ομάδα νέων μηχανικών του ΕΜΠ κατόρθωσε, εντός μιας εικοσαετίας περίπου, να δημιουργήσει ένα τεχνολογικό επίτευγμα το οποίο δεν έχει ξεπεραστεί ακόμα και σήμερα και το οποίο αποτελεί Εθνική Περιουσία.
      Μέσω της ανάπτυξης των Μεγάλων ΥΗΕ, επιτυγχάνεται η βέλτιστη διαχείριση ενός πολύτιμου πόρου. Επίσης λόγω του γεγονότος ότι τα έργα αυτά είναι υψηλής εγχώριας προστιθέμενης αξίας, συμβάλλουν καθοριστικά στην ενεργοποίηση του τεχνικού και κατασκευαστικού δυναμικού της χώρας, περισσότερο από κάθε άλλο έργο υποδομής, λόγω της πολυπλοκότητάς τους.
      Στο Διάγραμμα που ακολουθεί παρουσιάζεται διαχρονικά (περίοδος 1980-2020) ο καθοριστικός ρόλος των Υδροηλεκτρικών Έργων στην εξυπηρέτηση του Διασυνδεδεμένου Συστήματος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, συνδράμοντας σημαντικά στην απεξάρτηση της παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας από το πετρέλαιο.

      4. ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΕΡΓΑ: ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ
      Επενδύοντας περί τα 6-7 δισ. ευρώ (~2.500 ευρώ / KW): ήτοι το 15% μόνον των άστοχων κατά την άποψη μας δαπανηθέντων ποσών για την οριζόντια και όχι στοχευμένη οικονομική ενίσχυση διαφόρων ομάδων κατά την περίοδο του COVID, τα οποία εν πολλοίς διοχετεύθηκαν σε τραπεζικούς λογαριασμούς και στην κατανάλωση:
      -Ολοκληρώνονται εικοσιπέντε (25) νέα μεγάλα Υδροηλεκτρικά Έργα.
      -Προστίθενται ~ 2.500 MW ισχύος αιχμής στο σύστημα (αύξηση 75%).
      -Παράγονται ~ 6.000 GWh ήπιας, ανανεώσιμης και εγχώριας πρόσθετης ενέργειας αιχμής (αύξηση 150%).
      -Προστίθενται 5.000 εκ. κυβικά μέτρα αποθήκης νερού (αύξηση 70%).
      -Ικανοποιείται ο στόχος του ΕΣΕΚ (31.12.2019) για ποσοστό παραγωγής από ΑΠΕ 61%, στην ακαθάριστη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, μέχρι το 2030.
      -Βελτιώνεται η αντιπλημμυρική προστασία των κατάντη πεδινών περιοχών.
      -Θωρακίζεται η χώρα για την αντιμετώπιση παρατεταμένων περιόδων ξηρασίας.
      -Βελτιώνεται η ενεργειακή μας αυτονομία.
    20. Αρθρογραφία

      Engineer

      Είναι γεγονός ότι η υποχρεωτική επισύναψη εξαρτημένου τοπογραφικού στις συμβολαιογραφικές πράξεις από το 2013 και μετά βοήθησε στη σύνταξη άρτιων και επιστημονικά άριστων τοπογραφικών μελετών. Ομως ακόμα και σήμερα δεν μπορούμε να μιλάμε για ασφαλείς αγοροπωλησίες, γιατί δεν υπάρχει σταθερή πολεοδομική, περιβαλλοντική και δασική νομοθεσία.
      Στην Ελλάδα οι πολεοδομικές μεταβολές είναι πάρα πολλές και οι κανονισμοί δόμησης σε εντός και εκτός σχεδίου περιοχές συνεχώς αλλάζουν. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η τελευταία πολεοδομική ρύθμιση του έτους 2020 για την εκτός σχεδίου δόμηση, με τη μεταβατική κατάργηση της δόμησης στα μικρά γήπεδα κάτω των 4 στρεμμάτων μέχρι το τέλος του 2022 σε συνδυασμό με το απαιτούμενο πρόσωπο που πρέπει να έχουν τα γήπεδα σε κοινόχρηστο δημοτικό δρόμο, χωρίς όμως να έχει θεσμοθετηθεί το οδικό αυτό δίκτυο. Επίσης ένα άλλο πρόβλημα για την ορθή σύνταξη ενός τοπογραφικού αποτελεί και η έλλειψη ψηφιοποιημένων θεσμικών γραμμών και η μετατροπή τους στο νέο σύστημα συντεταγμένων ΕΓΣΑ 87 από το κράτος, που επηρεάζουν όμως την ιδιοκτησία. Αυτές οι γραμμές είναι ο αιγιαλός και η παραλία, η οριοθέτηση ρέματος, τα εγκεκριμένα σχέδια πόλης, τα όρια οικισμών, οι πράξεις εφαρμογής, οι τροποποιήσεις του σχεδίου πόλης κ.ά. Ολα αυτά καθιστούν υπεύθυνο τον τοπογράφο μηχανικό, που πρέπει να ερμηνεύσει την πολεοδομική νομοθεσία και να λάβει υπόψη όλες τις ισχύουσες θεσμικές γραμμές, που επηρεάζουν την αρτιότητα και οικοδομησιμότητα του γηπέδου.
      Το κράτος προκειμένου να διασφαλίσει τις συναλλαγές με αξιόπιστο τρόπο, θεσμοθέτησε την υποχρεωτική ηλεκτρονική υποβολή όλων των τοπογραφικών διαγραμμάτων στη βάση δεδομένων του Φορέα του Ελληνικού Κτηματολογίου και την έκδοση ΚΗΔ.
      Τι είναι το ΚΗΔ;
      Το ΚΗΔ είναι τα αρχικά από τον Κωδικό Ηλεκτρονικού Διαγράμματος και αφορά την ηλεκτρονική υποβολή τοπογραφικών στον φορέα του Ελληνικού Κτηματολογίου. Ξεκίνησε στις 16.7.2018 και αφορά σε κάθε τοπογραφικό που συντάσσεται από την ημερομηνία αυτή και εφεξής για ακίνητα σε όλη τη χώρα, ανεξάρτητα εάν πρόκειται για περιοχή που έχει υπαχθεί στο σύστημα του Κτηματολογίου ή περιοχή όπου εξακολουθεί να λειτουργεί το σύστημα μεταγραφών και υποθηκών. Μάλιστα για τη σύνταξη κάθε συμβολαίου από τον Ιούλιο του 2018 και μετά, που γίνεται χρήση τοπογραφικού διαγράμματος με ημερομηνία σύνταξης τις 16.7.2018 και μεταγενέστερη αυτής, ο συμβολαιογράφος υποχρεούται να ζητήσει το αποδεικτικό ηλεκτρονικής υποβολής του τοπογραφικού διαγράμματος, για να το προσαρτήσει, με ποινή ακυρότητας, στο συμβόλαιο.
      Ο Κωδικός Ηλεκτρονικού Διαγράμματος είναι ο μοναδικός αριθμός, που αποδίδεται αυτοματοποιημένα από τη διαδικτυακή εφαρμογή του Ελληνικού Κτηματολογίου σε κάθε ηλεκτρονικό διάγραμμα που υποβάλλεται στον υποδοχέα. Αποτελεί δε τον αναγνωριστικό κωδικό αναφοράς του διαγράμματος.
      Μπορεί να υποβληθούν ηλεκτρονικά και να πάρουν ΚΗΔ τοπογραφικά διαγράμματα, που δεν είναι υποχρεωτικά προσαρτώμενα σε εγγραπτέες πράξεις;
      Ηλεκτρονικά υποβάλλονται υποχρεωτικά τα προσαρτώμενα σε εγγραπτέες πράξεις τοπογραφικά διαγράμματα, αρκεί να έχουν συνταχθεί και μορφοποιηθεί σύμφωνα με το τεύχος Τεχνικών Προδιαγραφών του Οργανισμού Κτηματολογίου. Επίσης για λόγους ηλεκτρονικής διακίνησης, με τους ίδιους όρους μπορούν να υποβληθούν προαιρετικά και τα Τοπογραφικά Διαγράμματα και Διαγράμματα Γεωμετρικών Μεταβολών που έχουν συνταχθεί πριν τις 16/7/18.
      Σε κάθε περίπτωση εκδίδεται Αποδεικτικό Ηλεκτρονικού Διαγράμματος και στο αναλογικό σχέδιο αναγράφονται τα στοιχεία της ηλεκτρονικής υποβολής.
      Τι ισχύει με τα διαγράμματα για την εκδίκαση αγωγών;
      Σύμφωνα με τον ν. 4602/2019, για τα δικόγραφα που κατατίθενται προς συζήτηση ενώπιον δικαστηρίου, από τις 27-01-2020 και μετά, προσαρτάται μαζί με το δικόγραφο το Τοπογραφικό Διάγραμμα Γεωμετρικών Μεταβολών (ΤΔΓΜ) το οποίο φέρει «Δήλωση» του συντάκτη Μηχανικού προς αντικατάσταση της τεχνικής εισήγησης που εξέδιδε το Ελληνικό Κτηματολόγιο. Το ίδιο ισχύει από τις 06-04-2020 για τα δικόγραφα αγωγών που ασκούνται από το Ελληνικό Δημόσιο.
      Τι περιέχει ένα πλήρες τοπογραφικό διάγραμμα για σύνταξη μιας συμβολαιογραφική πράξης;
      Τοπογραφικό διάγραμμα για σύνταξη συμβολαιογραφικής πράξης (πώληση, δωρεά, γονική παροχή, σύσταση καθέτων ιδιοκτησιών, κατάτμηση, συνένωση, διανομή, παραχώρηση σε κοινή χρήση, αποδοχή κληρονομιάς, διόρθωση τίτλου κλπ) πρέπει να περιέχει τα εξής:
      1.Πλήρη και λεπτομερή αποτύπωση του οικοπέδου/γεωτεμαχίου, με τα υφιστάμενα κτίσματα, εμφανή όρια γεωτεμαχίου, μοναδιαία αρίθμηση κορυφών οικοπέδου, πίνακα συν/νων των κορυφών αυτών σε ΕΓΣΑ ’87 και διαστάσεις ορίων οικοπέδου/γεωτεμαχίου και κτισμάτων.
      2.Απεικόνιση θεσμικών γραμμών π.χ. όρια οικισμού, οριοθέτηση ρεμάτων, αρχαιολογικούς χώρους, περιοχές προστασίας (NATURA) όρια ΖΟΕ, περιοχές με ειδικούς όρους δόμησης (π.χ. παραδοσιακοί οικισμοί ή ιστορικά κέντρα πόλεων), ρυμοτομικές και οικοδομικές γραμμές, πράξεις χαρακτηρισμού δασαρχείου, δασικές εκτάσεις από κυρωμένο δασικό χάρτη, γραμμές αιγιαλού και παραλίας, όρια απαλλοτρίωσης οδών και λοιπών δημοσίων εκτάσεων, πράξεις αναλογισμού και προσκυρώσεις για διάνοιξη δρόμου, όπου απαιτείται.
      3.Χαρακτηρισμός, πλάτος οδών και σχετικές αποφάσεις χαρακτηρισμού.
      4.Εφόσον υφίστανται ή δημιουργούνται κάθετες/οριζόντιες ιδιοκτησίες απεικόνιση των ορίων αποκλειστικής χρήσης και πίνακας καθέτων/οριζοντίων ιδιοκτησιών.
      5.Απεικόνιση των ορίων των νέων ακινήτων που προκύπτουν από κατάτμηση/συνένωση.
      6.Απεικόνιση της θέσης του οικοπέδου/γεωτεμαχίου επί αποσπάσματος δορυφορικής εικόνας (ορθοφωτοχάρτη κτηματολογίου) ή Φύλλου Χάρτη Γ.Υ.Σ. κλίμακας 1:5000. Σε περίπτωση εντός σχεδίου/οικισμού ή εντός ζώνης των 500μ. ή εντός γενικού πολεοδομικού σχεδίου (ΓΠΣ) ή διανομής/αναδασμού του υπουργείου Αγροτικής ανάπτυξης, απόσπασμα εγκεκριμένου σχεδίου ρυμοτομίας/οικισμού/ΓΠΣ/διανομής/αναδασμού στην ανάλογη κλίμακα με τη θέση του ακινήτου.
      7.Δήλωση μηχανικού για την αρτιότητα και οικοδομησιμότητα του οικοπέδου/γεωτεμαχίου.
      8.Δήλωση ιδιοκτήτη, που οι κύριοι ή οι έχοντες νόμιμο δικαίωμα δηλώνουν ενυπογράφως στο τοπογραφικό διάγραμμα και ευθύνονται για την ακρίβεια των δηλουμένων ορίων των οικοπέδων/γεωτεμαχίων τους.
      9.Περιγραφικά στοιχεία του γεωτεμαχίου και των υφιστάμενων κτισμάτων, όπως:
      -το εμβαδόν του γεωτεμαχίου και όλων των υφιστάμενων κτισμάτων
      - το σύστημα συν/νων (ΕΓΣΑ ’87) και η μέθοδος εξάρτησης από αυτό
      - στοιχεία υφιστάμενων κτισμάτων (οικοδομικές άδειες, εγκρίσεις κλπ)
      - τυχόν στοιχεία εφαρμογής ειδικών γραμμών περιορισμού δόμησης, όπως αιγιαλούς, οριοθετήσεις ρεμάτων, απαλλοτριώσεις, εθνικές ή επαρχιακές οδοί, κ.ά.
      - τυχόν στοιχεία πράξεων εφαρμογής ή αναλογισμού και τακτοποίησης
      - ΚΑΕΚ γεωτεμαχίου, στη περίπτωση που αυτό εμπίπτει σε περιοχή λειτουργίας Εθνικού Κτηματολογίου.
      10.Υπόμνημα συμβολισμού.
      11.Κάναβο σε ΕΓΣΑ ’87 και προσανατολισμό (βορράς).
      12.Πίνακα στον οποίο αναφέρονται: στοιχεία Μελετητή, ονοματεπώνυμο Ιδιοκτήτη, Ονομασία έργου, Θέση, Θέμα και Κλίμακα σχεδίου, Ημερομηνία σύνταξης και Υπογραφές – Σφραγίδες.
      Τι βεβαιώνει ο μηχανικός;
      Κάθε τοπογραφικό για σύνταξη συμβολαίου φέρει υπεύθυνη δήλωση του μηχανικού (δήλωση του νόμου 651/77), που βεβαιώνει:
      - την αρτιότητα του αρχικού οικοπέδου/γεωτεμαχίου καθώς και των νέων που προκύπτουν από κατάτμηση/συνένωση (κατά κανόνα, κατά παρέκκλιση ή σύμφωνα με το άρθρο 25 του Ν.1337/83)
      - τη θέση του οικοπέδου/γεωτεμαχίου (εντός σχεδίου / οικισμού)
      - αν βρίσκεται εντός περιοχής χωροταξικής μελέτης ΓΠΣ ή ΣΧΟΟΑΠ
      - αν βρίσκεται εντός περιοχής Εντός Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου (Ζ.Ο.Ε.) ή εντός Περιοχών Ειδικής Προστασίας π.χ. NATURA
      - αν εντός του οικοπέδου/γεωτεμαχίου διέρχονται εναέρια γραμμή υψηλής τάσης ΔΕΗ, αγωγός φυσικού αερίου, ρέμα
      - αν το οικόπεδο/γεωτεμάχιο εμπίπτει σε περιοχή με κυρωμένο δασικό χάρτη.
      - αν είναι σε περιοχή με καθορισμένο Αιγιαλό και Παραλία
      -αν συνορεύει με ρέμα.
      - αν το οικόπεδο/γεωτεμάχιο εμπίπτει ή όχι στις διατάξεις του ν. 1337/1983.
      - αν το οικόπεδο/γεωτεμάχιο εμπίπτει σε περιοχή λειτουργίας Εθνικού Κτηματολογίου (αναφορά μόνο εφόσον εμπίπτει) και εάν εμπίπτει αναφορά για την συμβατότητα των γεωμετρικών στοιχείων.
      Δηλαδή μπορεί να αλλάξουν σε μερικούς μήνες τα στοιχεία του τοπογραφικού και να μην ισχύει;
      Ναι. Μπορεί να υπάρξουν θετικές αλλαγές π.χ. να μπήκε στο σχέδιο πόλης το αγροτεμάχιο και να μπορεί να οικοδομηθεί ή να καθορίστηκαν όρια οικισμού και να συμπεριλήφθηκε και το χωράφι σας. Μπορεί όμως να είναι και αρνητικές, όπως να εγκρίθηκε νέο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο και να έχει αυξηθεί το όριο της αρτιότητας και να απαγορεύεται η κατάτμησή του, αν χαράκτηκε ζώνη παραλίας και να ρυμοτομείται τμήμα του γηπέδου και να μην είναι πλέον άρτιο και οικοδομήσιμο. Επίσης μπορεί να έχει μειωθεί ο συντελεστής δόμησης στη περιοχή και να μην υπάρχει υπόλοιπο δόμησης του οικοπέδου, να έχει χαραχθεί δρόμος που κόβει την ιδιοκτησία σας, να έχει αναρτηθεί ο δασικός χάρτης και να χαρακτηρίζεται το τεμάχιο ως δασικό κλπ.
       
      Πώς διασφαλίζεται ότι το ψηφιακό τοπογραφικό είναι έγκυρο; Το ψηφιακό τοπογραφικό συνάσσεται από τον μηχανικό και υποβάλλεται στην συγκεκριμένη εφαρμογή κάνοντας χρήση ψηφιακής υπογραφής, την οποία αποκτά με την προμήθεια έγκυρου ψηφιακού πιστοποιητικού, αναγνωρισμένου σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Οδηγία EU99/93 και σύμφωνα με το Προεδρικό Διάταγμα 150/2001. Η ηλεκτρονική υποβολή των ψηφιακών διαγραμμάτων γίνεται από τη διαδικτυακή εφαρμογή του Φορέα «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ» σύμφωνα με τις οδηγίες του τεύχους «Εγχειρίδιο χρήσης της ηλεκτρονικής υποβολής διαγραμμάτων». Με την επιτυχή ολοκλήρωση της ηλεκτρονικής υποβολής εκδίδεται από το σύστημα για το συντάκτη το «Αποδεικτικό Υποβολής Ηλεκτρονικού Διαγράμματος», για κάθε νόμιμη χρήση. Πρόσβαση στο «Αποδεικτικό Υποβολής Ηλεκτρονικού Διαγράμματος» έχει κάθε ενδιαφερόμενος με χρήση του μοναδικού Κωδικού Ηλεκτρονικού Διαγράμματος (ΚΗΔ) του διαγράμματος, στην ιστοσελίδα του e-ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ.
    21. Αρθρογραφία

      Engineer

      Σε πλήρη εφαρμογή τίθεται από την 1η Aπριλίου του 2022 η Ηλεκτρονική Ταυτότητα του Κτιρίου, η οποία θα αποτελέσει ουσιαστικά το Μητρώο όλου του κτιριακού αποθέματος της χώρας. Με αυτήν την ψηφιακή καταγραφή των ακινήτων, το κράτος δημιουργεί ένα μόνιμο σύστημα παρακολούθησης των κατασκευών, αλλά και των μεταβολών σε υφιστάμενα κτίρια καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής τους, με σκοπό να τεθεί ένα τέλος στις νέες αυθαιρεσίες και να θωρακισθεί η ιδιοκτησία των πολιτών. Επιπλέον, η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου θα διασυνδεθεί με άλλες πληροφοριακές υποδομές που βρίσκονται σε φάση ψηφιακής δημιουργίας όπως είναι: το Κτηματολόγιο, η ηλεκτρονική έκδοση Οικοδομικών Αδειών (e-adeies) και ο ψηφιακός χάρτης. 
      Σε ποιες πράξεις θα ζητείται υποχρεωτικά η Ταυτότητα Κτιρίου;
      Στα συμβόλαια αγοραπωλησίας, γονικής παροχής, δωρεάς κ.λπ. Οικοδομικές Άδειες εργασιών ανακαίνισης, προσθήκης, αλλαγής χρήσης κ.λπ. Επιδοτούμενα προγράμματα (Εξοικονομώ, ΕΣΠΑ κ.λπ.) Άδειες λειτουργίας επιχειρήσεων Δανειακές συμβάσεις με τράπεζες Συνδέσεις με δίκτυα κοινής ωφέλειας κ.λπ. Θα υπάρξει διασταύρωση των στοιχείων;
      Ναι. Ολα τα στοιχεία του φακέλου θα μπαίνουν σε μία ηλεκτρονική βάση δεδομένων, που θα συνδέεται με τα αρχεία του ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ, της ΔΕΗ, του Δήμου και της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Οικονομικών (Ε9) και στη συνέχεια με το Περιουσιολόγιο. Σε περίπτωση που, από τους σχετικούς ελέγχους διασύνδεσης των ανωτέρω βάσεων δεδομένων, προκύπτει ότι δεν τηρήθηκαν οι σωστές διαδικασίες, θα ενημερώνεται άμεσα η αρμόδια ΥΔΟΜ για τον έλεγχο και την καταγραφή τυχόν αυθαιρέτων κατασκευών. Πέραν της διαπίστωσης αυθαιρέτων κατασκευών για την έλλειψη συμπλήρωσης της ταυτότητας του κτιρίου επιβάλλεται πρόστιμο από το ΥΠΕΝ.
      Πότε αρχίζει η Ηλεκτρονική Ταυτότητα των Αυθαιρέτων;
      Οσον αφορά στους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων, που το προηγούμενο διάστημα μπήκαν στη ρύθμιση τακτοποίησης με οποιοδήποτε νόμο, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η διαδικασία θεωρείται ολοκληρωμένη, μόνο όταν ο ιδιοκτήτης του ακινήτου έχει ολοκληρώσει την Ηλεκτρονική Ταυτότητα της ιδιοκτησίας του. Δηλαδή, η μη έκδοση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας, θα ισοδυναμεί με μη τακτοποίηση της αυθαιρεσίας. Για αυτό οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων θα πρέπει άμεσα να απευθυνθούν σε αρμόδιο μηχανικό για την σύνταξη της ταυτότητας του κτιρίου τους.
      Οσοι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων δεν τα τακτοποίησαν, θα βρεθούν αντιμέτωποι και σε περιορισμούς και απαγορεύσεις για την αξιοποίηση της περιουσίας τους.
      Σημειώνεται ότι, όσοι τακτοποίησαν τα αυθαίρετά τους μελλοντικά με τη διασταύρωση των στοιχείων θα ελέγχουν για οποιεσδήποτε μελλοντικές παραβάσεις, αφού πλέον είναι υποχρεωτική η ηλεκτρονική ταυτότητα σε κάθε μεταβίβαση.
      Τι γίνεται με τα εξ ολοκλήρου αυθαίρετα και τα ακίνητα με μεγάλες αυθαιρεσίες, που δεν πρόλαβαν να «τακτοποιηθούν»;
      Κατ’ αρχάς θα πρέπει να θυμίσουμε ότι οι διαδικασίες νομιμοποίησής των κτιρίων με μεγάλες αυθαιρεσίες της Κατηγορίας 5 σταμάτησαν τον Οκτώβριο του 2020. Ωστόσο, λίγους μήνες αργότερα, με νέες νομοθετικές ρυθμίσεις κτίρια της «Κατηγορίας 5» μετακινήθηκαν στην «Κατηγορία 4» προκειμένου να μπορούν να δηλωθούν και να αξιοποιηθούν ενώ προωθήθηκαν και άλλες ρυθμίσεις για τακτοποίηση κτιρίων της Κατηγορίας 5, τα οποία διαχειρίζονται οι τράπεζες μετά από πλειστηριασμούς, εκμισθώνονται με σύμβαση leasing, μεταβιβάζονται στην ΕΤΑΔ, κληρονομούνται ή βρίσκονται σε περιοχές που κηρύχθηκαν το 2020 σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
      Για τα υπόλοιπα μεγάλα αυθαίρετα, που περιλαμβάνονταν κτίρια δίχως οικοδομική άδεια, ή εκείνα που έχουν υπερβάσεις άνω του 40% των πολεοδομικών μεγεθών κάλυψης και δόμησης και άνω του 20% του επιτρεπόμενου ύψους και δεν πρόλαβαν να τακτοποιηθούν, το Υπουργείο Περιβάλλοντος ετοιμάζει νέα νομοθετική ρύθμιση.
      Η λύση στην οποία φαίνεται να καταλήγει το Υπουργείο συνίσταται σε τέσσερις βασικούς άξονες:
      Ολα τα αυθαίρετα της κατηγορίας 5 θα δηλωθούν κανονικά στην πλατφόρμα της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου αποκλειστικά ηλεκτρονικά. Τα πρόστιμα στην περίπτωση αυτής της κατηγορίας θα είναι προσαυξημένα, ενώ τα χρήματα από τα πρόστιμα τακτοποίησης αποκλειστικά των συγκεκριμένων αυθαιρέτων, τα οποία είναι άλλωστε και τα μεγαλύτερα σε επίπεδο εσόδων, θα κατευθύνονται σε έναν ξεχωριστό κωδικό του Πράσινου Ταμείου, με στόχο να χρησιμοποιηθούν για την αποζημίωση δεσμευμένων οικοπέδων για τη δημιουργία κοινόχρηστων χώρων. Με τον τρόπο αυτό ουσιαστικά τα χρήματα θα επιστρέφουν στις τοπικές κοινωνίες τηρώντας το περιβαλλοντικό ισοζύγιο. Θα υπάρχει αυστηρός έλεγχος όλων των δηλώσεων στο σύνολο τους. Η τακτοποίησή τους θα συνοδεύεται από πόρισμα ελεγκτή δόμησης. Πώς αποκτά ηλεκτρονική ταυτότητα ένα κτίριο με πρόσφατα αυθαίρετα;
      Σε κάθε περίπτωση διατηρείται η κόκκινη γραμμή – την οποία έχει αποδεχθεί και το Συμβούλιο της Επικρατείας – που βάζει φρένο στην τακτοποίηση όσων παράνομων κτισμάτων έχουν κτιστεί μετά την 27η Ιουλίου του 2011.
      Τι πρέπει να κάνουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων;
      Κάθε ιδιοκτήτης θα πρέπει να απευθυνθεί σε ιδιώτη μηχανικό ο οποίος θα τον υποστηρίξει στην συγκέντρωση όλων των σχετικών εγγράφων που βρίσκονται σε διάφορες υπηρεσίες όπως: πολεοδομία, υποθηκοφυλακείο, κτηματολόγιο κλπ. Με τη συγκέντρωση όλων των σχετικών εγγράφων δημιουργείται οι φάκελος του ακινήτου, ο οποίος θα τηρείται και θα ενημερώνεται από τον αρμόδιο μηχανικό σε περίπτωση αλλαγών και θα φυλάσσεται από τον ιδιοκτήτη του ακινήτου.
      Ποια είναι η εργασία του μηχανικού;
      Ο μηχανικός αφού κάνει την αποτύπωση του κτιρίου ελέγχει το ακίνητο σύμφωνα με τα εγκεκριμένα σχέδια της πολεοδομίας (εφόσον υπάρχουν).
      Ο έλεγχος αφορά στα εξής:
      τη νομιμότητα του χώρου την ενεργειακή απόδοση του κτιρίου την στατική του επάρκεια τον ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό Ποια έγγραφα και στοιχεία περιλαμβάνει ο φάκελος της Ταυτότητας Κτιρίου;
      α) το στέλεχος της οικοδομικής άδειας του κτιρίου, με τις αναθεωρήσεις της,
      β) τα σχέδια που συνοδεύουν την οικοδομική άδεια,
      γ) το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου ή τμημάτων αυτού,
      δ) το πιστοποιητικό ελέγχου κατασκευής, εφόσον έχει εκδοθεί,
      ε) οι δηλώσεις υπαγωγής σε νόμους αναστολής επιβολής κυρώσεων επί αυθαιρέτων,
      στ) τα σχέδια κατόψεων, τα οποία αποτυπώνουν το κτίριο στην πραγματική του κατάσταση όταν αυτή δεν προκύπτει από τα στοιχεία των περιπτώσεων α’, β’ και ε’,
      ζ) το δελτίο δομικής τρωτότητας και η μελέτη στατικής επάρκειας, εφόσον απαιτείται,
      η) ο πίνακας χιλιοστών και η μελέτη κατανομής δαπανών του κτιρίου, εφόσον απαιτούνται,
      θ) το Πιστοποιητικό Πληρότητας για Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου.
      Γιατί να κάνω ταυτότητα κτιρίου, ενώ το έχω χτίσει με νόμιμη οικοδομική άδεια;
      Σκοπός της ηλεκτρονικής ταυτότητας εκτός της καταγραφής του ακινήτου είναι και ο έλεγχος του τρόπου κατασκευής του κτιρίου καθώς και η παρακολούθησή του μετά την ολοκλήρωσή του σε όλη τη διάρκεια του χρόνου ζωής του, με σκοπό τον έλεγχο της ασφάλειάς του, τη συντήρηση του, καθώς και την αποτροπή εκτέλεσης πολεοδομικών αυθαιρεσιών στην πορεία. Επίσης με την ταυτότητα του κτιρίου μπορεί να ενημερωθεί ο κάθε ενδιαφερόμενος (αγοραστής ή ενοικιαστής ή επιχειρηματίας κλπ) σε τι κατάσταση βρίσκεται το κτίριο και να αποφύγει μελλοντικά προβλήματα με την Πολεοδομία και την Εφορία.
      Κάθε φορά που θα μεταβιβάζεται το ίδιο ακίνητο θα χρειάζεται Ταυτότητα Κτιρίου;
      Η σύνταξη Ταυτότητας Κτιρίου είναι απαραίτητη από την 1η Ιανουαρίου 2021 για τις μεταβιβάσεις των ακινήτων, γεγονός που σημαίνει ότι για κάθε δικαιοπραξία, η οποία θα αλλάζει το καθεστώς ιδιοκτησίας ενός ακινήτου θα πρέπει να έχει προηγηθεί καθώς η προσάρτηση της σχετικής δήλωσης στο συμβόλαιο μεταβίβασης κυριότητας είναι απαραίτητη.
      Στις επόμενες μεταβιβάσεις ο μηχανικός που θα ορίζει εκάστοτε ο ιδιοκτήτης, θα εκδίδει το Πιστοποιητικό Πληρότητας, από το οποίο θα βεβαιώνεται ότι δεν υπάρχουν αυθαίρετες αλλαγές στην ιδιοκτησία αυτή, ή ότι έχει ενημερωθεί η Ταυτότητα Κτιρίου αν έχει μεσολαβήσει έκδοση οικοδομικής αδείας ή εργασιών μικρής κλίμακας για την εκτέλεση εργασιών στην ιδιοκτησία αυτή. Στις νέες οικοδομές η Ταυτότητα Κτιρίου θα εκδίδεται μαζί με την οικοδομική τους άδεια.
      Τι ισχύει για τα διαμερίσματα και γενικά για μεταβίβαση οριζόντιας ιδιοκτησίας;
      Ειδικά για τη διηρημένη ιδιοκτησία η Ηλεκτρονική Ταυτότητα περιλαμβάνει τα εξής στοιχεία:
      το στέλεχος της οικοδομικής άδειας του κτιρίου εντός του οποίου βρίσκεται η διηρημένη ιδιοκτησία, με τις αναθεωρήσεις της, τα σχέδια που συνοδεύουν την οικοδομική άδεια, το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης της διηρημένης ιδιοκτησίας, το πιστοποιητικό ελέγχου κατασκευής, εφόσον έχει εκδοθεί, δηλώσεις υπαγωγής σε νόμους αναστολής επιβολής κυρώσεων επί αυθαιρέτων, τα σχέδια κατόψεων, τα οποία αποτυπώνουν τη διηρημένη ιδιοκτησία στην πραγματική της κατάσταση πλην των κοινοχρήστων χώρων, το δελτίο δομικής τρωτότητας, τον πίνακα χιλιοστών και τη μελέτη κατανομής δαπανών του κτιρίου, εφ’ όσον απαιτούνται, το Πιστοποιητικό Πληρότητας της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας της Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας. Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου - πολεοδόμου μηχανικού, [email protected]
×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.