Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • HoloBIM Structural
    HoloBIM Structural

  • Αρθρογραφία

    Αρθρογραφία

    419 ειδήσεις in this category

    1. Αρθρογραφία

      Η Ενεργειακή Κατάσταση της Ελλάδας. Πόσο ασφαλής και οικονομικά βιώσιμη είναι η επιχειρούμενη Ενεργειακή Μετάβαση;

      Engineer

      1. Εισαγωγή στην Εγχώρια Ενεργειακή Κατάσταση
      Με την είσοδο της τρίτης χιλιετίας καταγράφονται ριζικές μεταβολές στον ενεργειακό χάρτη της χώρας μας. Ήδη από την προηγούμενη δεκαετία και με την ψήφιση και σταδιακή εφαρμογή του Νόμου 2244/1994 επετράπη για πρώτη φορά η ίδρυση και λειτουργία ιδιωτικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής, βασισμένων αποκλειστικά σε τεχνολογίες Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), μέχρι ενός συγκεκριμένου ορίου ισχύος. Τα επόμενα χρόνια (μετά το 2000) ακολούθησε μία σημαντική αύξηση της εγκατεστημένης αιολικής ισχύος καθώς και μία αξιόλογη αύξηση του αριθμού των μικρών υδροηλεκτρικών σταθμών. Τέλος, μετά το 2010, ξεκίνησε μία ραγδαία αύξηση των φωτοβολταϊκών (Φ/Β) εγκαταστάσεων, η οποία συνεχίζεται έως και σήμερα. Παράλληλα, ήδη από τις αρχές του 21ου αιώνα δρομολογήθηκαν δομικές αλλαγές στον ενεργειακό τομέα της χώρας μας (ίδρυση Ρ.Α.Ε., Α.Δ.Μ.Η.Ε., Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε., κ.λπ.), ενώ επετράπη η ελεύθερη παραγωγή και πώληση ηλεκτρικής ενέργειας από όλες τις ενεργειακές πηγές (συμβατικές και ανανεώσιμες) από ιδιώτες παραγωγούς.
      Τα επόμενα έτη, η επίδραση της οικονομικής κρίσης τόσο σε πλανητικό όσο και σε εθνικό επίπεδο καθώς και η σταδιακή αλλαγή του εγχώριου ενεργειακού μίγματος, με τη σταδιακή απόσυρση των θερμικών-λιγνιτικών μονάδων και την αντικατάστασή τους από μονάδες ΑΠΕ, οδήγησαν σε σημαντική μείωση της κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας, βλέπε Σχήμα 1.

      Σχήμα 1: Διαχρονική Μεταβολή Εγχώριας Κατανάλωσης Πρωτογενούς Ενέργειας. 
      2. Διαχρονική Μεταβολή της Πρωτογενούς Κατανάλωσης Ενέργειας
      Ειδικότερα, αναλύοντας τη διαχρονική μεταβολή του εγχώριου ενεργειακού μίγματος κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας (Σχήμα 2) παρατηρείται, πέραν της προαναφερθείσας μείωσης, η κυρίαρχη παρουσία του εισαγόμενου πετρελαίου, παρά τη μικρή μείωση της κατανάλωσής του την τελευταία πενταετία. Παράλληλα, καταγράφεται σημαντική μείωση της συμμετοχής του εγχώριου λιγνίτη, ο οποίος σταδιακά αντικαθίσταται από εισαγόμενο φυσικό αέριο, του οποίου η πρώτη εμφάνιση χρονολογείται από το 1997, με τη συμβολή του να έχει έκτοτε αυξηθεί σημαντικά. Σταθερή μπορεί να θεωρηθεί η συμμετοχή της βιομάζας, ενώ η περιορισμένη συμμετοχή των υδροηλεκτρικών σταθμών είναι η μόνη παρουσία των ΑΠΕ πριν το 2000. Τέλος, η συμμετοχή των αιολικών και των φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων στην κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας, αν και διαρκώς αυξανόμενη, παραμένει σχετικά περιορισμένη, με αποτέλεσμα το 2020 η συνολική συμμετοχή των ΑΠΕ στην εγχώρια κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας να μην υπερβαίνει το 16,5%. Για το ίδιο έτος, η καταγεγραμμένη ετήσια κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας ανερχόταν στα επίπεδα των 18,8 Mtoe (1 toe αντιστοιχεί σε ενέργεια που περιέχεται σε ένα ισοδύναμο τόνο πετρελαίου ή περίπου σε 11600 kWh).

      Σχήμα 2: Κατανάλωση Πρωτογενούς Ενέργειας στην Ελλάδα (ανά ενεργειακή πηγή).

      Σχήμα 3: Ενεργειακή Ανεξαρτησία της Ελλάδας στο χρονικό διάστημα 1990-2020.
      Εξετάζοντας προσεκτικά τη διάρθρωση του εγχώριου ενεργειακού μίγματος του Σχήματος 2, είναι προφανές ότι οι ενεργειακές ανάγκες της χώρας μας καλύπτονται κατά κύριο λόγο από εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενώ παράλληλα η συμμετοχή των ΑΠΕ (συμπεριλαμβανομένων των υδροηλεκτρικών σταθμών -μικρών και μεγάλων-) δεν έχει παρουσιάσει την αναμενόμενη αύξηση. Η πληροφορία αυτή αποτυπώνεται ποσοτικά στο Σχήμα 3, όπου παρουσιάζεται η διαχρονική μεταβολή της ενεργειακής αυτονομίας της χώρας μας τα τελευταία 30 χρόνια. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, η ενεργειακή αυτάρκεια της χώρας μας παρέμεινε χαμηλή στα επίπεδα του 35% μέχρι και το 2014, ενώ στη συνέχεια μειώθηκε ακόμα περισσότερο, ώστε το 2020 το 82% περίπου της ενέργειας που κατανάλωσε η χώρα μας να προέρχεται από το εξωτερικό, με αναπόφευκτες οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες.
      3. Εγχώριο Ενεργειακό Μίγμα Ηλεκτροπαραγωγής
      Στο πλαίσιο αυτό αξίζει κανείς να αναλύσει το εγχώριο ενεργειακό μίγμα ηλεκτροπαραγωγής, όπως αυτό αποτυπώνεται στο Σχήμα 4 για το έτος 2021 αξιοποιώντας τα διαθέσιμα επίσημα στοιχεία, λαμβάνοντας υπόψιν και το είδος της αξιοποιούμενης τεχνολογίας.

      Σχήμα 4: Κατανομή Εγκατεστημένης Ηλεκτρικής Ισχύος στη Χώρα μας ανά είδος τεχνολογίας (2021).
      Πράγματι, στα τέλη του 2021, η ηλεκτρική ισχύς των εγκατεστημένων σταθμών ηλεκτροπαραγωγής στη χώρα μας προσέγγισε τα 20.700 MWe. Ειδικότερα, στο πλαίσιο της σταδιακής απόσυρσης της λειτουργίας των λιγνιτικών σταθμών που έχει υλοποιηθεί τα τελευταία χρόνια, μόνο τρεις (3) λιγνιτικοί σταθμοί έχουν παραμείνει σε λειτουργία (οι Μονάδες του ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου, η Μονάδα IV του ΑΗΣ Μεγαλόπολης και ο ΑΗΣ Μελίτης/Φλώρινα), η εγκατεστημένη ισχύς των οποίων ανέρχεται σε περίπου 1.700 MWe κι αντιστοιχεί σε 8% της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος. Όσον αφορά τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής που λειτουργούν με καύσιμο το φυσικό αέριο (καταλαμβάνουν το 25% της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος), υπάρχουν εγκατεστημένοι έντεκα (11) σταθμοί συνδυασμένου κύκλου συνολικής εγκατεστημένης ισχύος περίπου 5.100 MWe (πέντε (5) εκ των οποίων ανήκουν στη Δ.Ε.Η. Α.Ε. και οι υπόλοιποι έξι (6) σε ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγούς) και τρεις (3) σταθμοί αεροστροβίλων ανοικτού κύκλου συνολικής εγκατεστημένης ισχύος περίπου 150 MWe (που ανήκουν σε ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγούς). Ακολούθως, οι πετρελαϊκοί σταθμοί που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για να καλύπτουν τις ενεργειακές ανάγκες των νησιωτικών περιοχών έχουν εγκατεστημένη ισχύ περίπου 1.750 MWe (8% της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος). Αντίστοιχα, στη χώρα μας βρίσκονται σε λειτουργία δεκαέξι (16) μεγάλοι υδροηλεκτρικοί σταθμοί με εγκατεστημένη ισχύ περίπου 3.170 MWe (15% της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος). Όσον αφορά τους υπόλοιπους σταθμούς ΑΠΕ, στα τέλη του 2021, στη χώρα μας είχαν εγκατασταθεί περίπου 4.450 MWe αιολικής ισχύος (εκ των οποίων 205 MWe στην Κρήτη και 105 MWe στα υπόλοιπα νησιά), 4.100 MWe φωτοβολταϊκών συστημάτων (εκ των οποίων 100 MWe στην Κρήτη και 60 MWe στα υπόλοιπα νησιά), 100 MWe βιομάζας (όλα σχεδόν στην ηπειρωτική χώρα) και 240 MWe μικρών υδροηλεκτρικών σταθμών. Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι δεν υπάρχουν εγκατεστημένοι γεωθερμικοί σταθμοί στη χώρα μας, παρά το υψηλό γεωθερμικό δυναμικό που έχει καταγραφεί σε ορισμένες περιοχές του Αιγαίου.
      Για λόγους καλύτερης κατανόησης της διαχρονικής εξέλιξης του μίγματος εγκατεστημένης ηλεκτρικής ισχύος στην Ελλάδα, στο Σχήμα 5 αποτυπώνεται η αντίστοιχη κατανομή για το έτος 2000, όπου είναι εμφανής η κυρίαρχη παρουσία των λιγνιτικών σταθμών σε ποσοστό 43%, ακολουθούμενη από τους μεγάλους υδροηλεκτρικούς σταθμούς (27%), τους πετρελαϊκούς (18%) και τους σταθμούς φυσικού αερίου (10%). Τέλος, αξίζει να επισημανθεί η ισχνή παρουσία των λοιπών σταθμών ΑΠΕ, η εγκατεστημένη ηλεκτρική ισχύς των οποίων αντιπροσώπευε μόλις το 2% της συνολικής εγχώριας εγκατεστημένης ηλεκτρικής ισχύος του έτους 2000.

      Σχήμα 5: Κατανομή Εγκατεστημένης Ηλεκτρικής Ισχύος στην Ελλάδα ανά είδος τεχνολογίας (2000).
      Εντούτοις, θα πρέπει να επισημανθεί ότι η συμμετοχή των επιμέρους τεχνολογιών στο μίγμα εγκατεστημένης ηλεκτρικής ισχύος "Po" δε συμβαδίζει με την αντίστοιχη ηλεκτροπαραγωγή "Ey", γεγονός που οφείλεται στο διαφορετικό (ετήσιο) συντελεστή αξιοποίησης "CFy" των επιμέρους τεχνολογιών (Εξίσωση (1)). 
      Ey=CFy.Po.8760
      (1)
      Ειδικότερα, οι θερμικοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής της χώρας μας παρουσιάζουν συντελεστή αξιοποίησης της τάξης του 50-80%, εν αντιθέσει με τους σταθμούς ΑΠΕ των οποίων οι συντελεστές αξιοποίησης περιορίζονται σε σημαντικά μικρότερες τιμές, ενώ παρουσιάζουν ακόμη μεγαλύτερη διακύμανση του "CFy" ανά τεχνολογία ΑΠΕ. Πιο συγκεκριμένα, για τους φωτοβολταϊκούς σταθμούς ο συντελεστής αξιοποίησης κυμαίνεται μεταξύ 15% και 22%. Αντίστοιχα, η μακρόχρονη εμπειρία αξιοποίησης των χερσαίων αιολικών πάρκων έχει συμβάλλει έτσι ώστε ο αντίστοιχος συντελεστής αξιοποίησης να κυμαίνεται μεταξύ 25% και 35%, ενώ για την περίπτωση των υδροηλεκτρικών σταθμών πρέπει να γίνει σαφής διαφοροποίηση μεταξύ μικρών (CFy μεταξύ 30% και 50%) και μεγάλων υδροηλεκτρικών σταθμών, καθώς και αν οι υδροηλεκτρικοί σταθμοί χρησιμοποιούνται αποκλειστικά ως μονάδες αιχμής (CFy μεταξύ 10% και 20%) ή ως μονάδες βάσης, οπότε ο αντίστοιχος συντελεστής αξιοποίησης προσεγγίζει τις τιμές των μικρών υδροηλεκτρικών σταθμών.
      4. Διαχρονική Μεταβολή Παραγωγής και Κατανάλωσης Ηλεκτρικής Ενέργειας
      Λαμβάνοντας υπόψιν την ενεργειακή εξάρτηση της Ελλάδας από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο και φυσικό αέριο), όπως αναλύθηκε διεξοδικά στην Ενότητα 2, καθίσταται αδήριτη ανάγκη να γίνει μεγαλύτερη εμβάθυνση στη διαχρονική μεταβολή της παραγωγής και κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας μας. Πιο συγκεκριμένα, το Σχήμα 6 παρουσιάζει τη μεταβολή της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας ανά οικονομικό κλάδο της χώρας μας τα τελευταία 30 χρόνια, με τη συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας να κυμαίνεται εδώ και αρκετά χρόνια στα επίπεδα των 50-52 TWhe. Από το συγκεκριμένο Σχήμα γίνεται ιδιαίτερα εμφανής η αύξηση των ενεργειακών αναγκών που αντιστοιχούν στον οικιακό και τον εμπορικό τομέα καθώς και στον τομέα των δημοσίων υπηρεσιών στο υπό εξέταση χρονικό διάστημα. Από την άλλη πλευρά, τόσο η βιομηχανία όσο και ο αγροτικός τομέας καθώς και ο τομέας των μεταφορών παρουσιάζουν σχεδόν σταθερή ετήσια ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας σε βάθος 30ετίας.

      Σχήμα 6: Κατανάλωση Ηλεκτρικής Ενέργειας ανά οικονομικό κλάδο στο χρονικό διάστημα 1990-2019.
      Με τη σειρά της, η διαχρονική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ανά ενεργειακή πηγή στην Ελλάδα αποτυπώνεται στο Σχήμα 7. Από το εν λόγω γράφημα καθίσταται εμφανής η σταδιακή μείωση της ηλεκτροπαραγωγής τόσο των λιγνιτικών όσο και των πετρελαϊκών σταθμών καθώς και η παράλληλη αύξηση της ηλεκτροπαραγωγής των σταθμών φυσικού αερίου. Από την άλλη πλευρά, η συμμετοχή των ΑΠΕ (μεγάλοι και μικροί υδροηλεκτρικοί, αιολικοί, φωτοβολταϊκοί και σταθμοί βιομάζας) παρουσιάζει διαρκή αύξηση, με τη συμμετοχή των ΑΠΕ στην εγχώρια ηλεκτροπαραγωγή για το 2020 να προσεγγίζει το 38%.

      Σχήμα 7: Παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας ανά ενεργειακή πηγή στο χρονικό διάστημα 1990-2020.

      Συγκρίνοντας τα Σχήματα 6 και 7 μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι η ηλεκτροπαραγωγή της χώρας μας υπολείπεται της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας στα αντίστοιχα έτη, γεγονός που καταδεικνύει την ύπαρξη εισαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας από τις γειτονικές χώρες (Αλβανία, Βουλγαρία, Βόρεια Μακεδονία και Τουρκία). Στο πλαίσιο αυτό, το Σχήμα 8 παρουσιάζει τη διαχρονική (1990-2020) μεταβολή των εισαγωγών και εξαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας μας. Από τα διαθέσιμα στοιχεία γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι οι εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας έχουν αυξηθεί σημαντικά (ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία όπου η μέση τιμή τους υπερβαίνει τις 8,5 TWhe), ενώ αντίθετα οι εξαγωγές παρουσιάζουν μία διαρκή διακύμανση γύρω από τη μέση τιμή των περίπου 2 TWhe.

      Σχήμα 8: Ισοζύγιο Εισαγωγών και Εξαγωγών Ηλεκτρικής Ενέργειας στην Ελλάδα στο χρονικό διάστημα 1990-2020.
      5. Η Ενεργειακή Κατάσταση στη Νησιωτική Χώρα
      Το κύριο στοιχείο που χαρακτηρίζει τα νησιωτικά ηλεκτρικά δίκτυα της χώρας μας είναι η εποχικότητα που παρουσιάζει η ηλεκτρική κατανάλωση λόγω της δραστηριοποίησης του τουριστικού τομέα, με τις ενεργειακές ανάγκες κατά τους καλοκαιρινούς μήνες να είναι δύο (2) ή ακόμη και τρεις (3) φορές οι αντίστοιχες ανάγκες των χειμερινών μηνών (αριθμός που εξαρτάται κάθε φορά από το μέγεθος του νησιωτικού ηλεκτρικού δικτύου). Επιπρόσθετα, ένα άλλο χαρακτηριστικό της νησιωτικής χώρας αποτελούν οι περιορισμένοι υδάτινοι πόροι τόσο για σκοπούς ηλεκτροπαραγωγής όσο και για την κάλυψη των αναγκών των κατοίκων σε πόσιμο νερό. Για την τελευταία περίπτωση, οι λύσεις που έχουν υιοθετηθεί από τις εκάστοτε Αρχές είναι οι εξής: η μεταφορά πόσιμου νερού μέσω μικρών δεξαμενοπλοίων (υδροφόρες) από τα κεντρικά λιμάνια της χώρας (οδηγώντας σε αύξηση του σχετικού κόστους) ή/και η εγκατάσταση μονάδων αφαλάτωσης του θαλασσινού νερού -κατά κύριο λόγο με βάση την τεχνολογία της αντίστροφης ώσμωσης- αυξάνοντας σε μεγάλο βαθμό τις ενεργειακές ανάγκες του αντίστοιχου νησιωτικού ηλεκτρικού δικτύου.
      Στο προαναφερθέν λοιπόν πλαίσιο, και σε αντίθεση με την ηπειρωτική χώρα, το μεγαλύτερο μέρος της ηλεκτρικής κατανάλωσης των νησιωτικών περιοχών καλύπτεται από αυτόνομες θερμικές μονάδες πετρελαίου (οι οποίες οδηγούν σε σημαντική αύξηση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου), με τη συμμετοχή των ΑΠΕ (κυρίως αιολικοί και φωτοβολταϊκοί σταθμοί) να περιορίζεται σε ποσοστό 17-18% (Σχήμα 9). Στο συγκεκριμένο μικρό ποσοστό συμβάλλει πρωτίστως ο κορεσμός των υφιστάμενων νησιωτικών ηλεκτρικών δικτύων, με αποτέλεσμα η εγκατεστημένη ισχύς αιολικών αλλά και φωτοβολταϊκών σταθμών να παραμένει αμετάβλητη τα τελευταία πέντε (5) χρόνια. Την ίδια χρονική περίοδο, αρκετά νησιά συνδέονται πλέον με το ηπειρωτικό ηλεκτρικό δίκτυο (Εθνικό Διασυνδεδεμένο Σύστημα), συμπεριλαμβανομένης της μικρής διασύνδεσης Πελοποννήσου - Δυτικής Κρήτης, ενώ έχει ξεκινήσει η υλοποίηση ενός μεγαλόπνοου σχεδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης τόσο της Κρήτης όσο και των υπολοίπων νησιών του Αιγαίου με χρονικό ορίζοντα το 2030 και συνολικό ύψος επενδύσεων 4,3 δισ. ευρώ. Αντίστοιχα, στον τομέα των μεταφορών (συμπεριλαμβανομένης και της αλιείας) χρησιμοποιείται αποκλειστικά το ορυκτό πετρέλαιο (απουσία δικτύου φυσικού αερίου), ενώ για την κάλυψη των θερμικών αναγκών των νησιών μας αξιοποιείται το πετρέλαιο και λιγότερο η ηλιακή θερμική ενέργεια όπως και η βιομάζα. Όπως ήδη αναφέρθηκε, η συνεισφορά του περιορισμένου υδάτινου δυναμικού στην ηλεκτροπαραγωγή παραμένει ελάχιστη, ενώ απουσιάζει πλήρως η αξιοποίηση των υφιστάμενων γεωθερμικών πεδίων υψηλής και μέσης ενθαλπίας.

      Σχήμα 9: Ενεργειακή Παραγωγή και Συμμετοχή των ΑΠΕ στα Νησιωτικά Ηλεκτρικά Δίκτυα.
      Στο σημείο αυτό θα πρέπει να γίνει ιδιαίτερη μνεία και στο αυξημένο κόστος ηλεκτροπαραγωγής στα νησιωτικά ηλεκτρικά δίκτυα (Σχήμα 10), γεγονός που οφείλεται τόσο στο προαναφερθέν μίγμα ηλεκτροπαραγωγής όσο και στο ιδιαίτερο στοιχείο του απομακρυσμένου χαρακτήρα των νησιωτικών περιοχών και κατ’ επέκταση της δυσκολίας πρόσβασης. Αξίζει να αναφερθεί ότι το κόστος ηλεκτροπαραγωγής λαμβάνει συνήθως τιμές 150-250 €/MWhe στα μεγάλα νησιωτικά ηλεκτρικά δίκτυα (π.χ. της Κρήτης, της Κω-Καλύμνου και της Ρόδου), ενώ για τα πολύ μικρά νησιωτικά δίκτυα (π.χ. Αγαθονήσι, Δονούσα) υπερβαίνει τα 900 €/MWhe ή ακόμη προσεγγίζει (π.χ. Αντικύθηρα, Οθωνοί) και τα 1.400 €/MWhe. Οι συγκεκριμένες τιμές καταδεικνύουν τη σημαντική οικονομική επιβάρυνση που υφίστανται οι καταναλωτές όχι μόνο των νησιωτικών περιοχών αλλά και όλης της χώρας (μέσω των χρεώσεων Υ.Κ.Ω. στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος), όπως επίσης και την άμεση εξάρτηση της ηλεκτροπαραγωγής των νησιών μας από το εισαγόμενο ορυκτό πετρέλαιο. 
      Σχήμα 10: Εύρος Κόστους Ηλεκτροπαραγωγής (2020) στα Νησιωτικά Ηλεκτρικά Δίκτυα.
      6. Προοπτικές και Προκλήσεις της Εθνικής Ενεργειακής Μετάβασης 
      Ολοκληρώνοντας το Πέμπτο Μέρος της ετήσιας Έκθεσης, που αναφέρεται στην ανάλυση της Ενεργειακής Κατάστασης της χώρας μας, παρατηρείται μια περιορισμένη μείωση της εθνικής κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας (η μείωση εντείνεται στην περίοδο της πανδημίας) καθώς και μια σταθεροποίηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας την τελευταία πενταετία. Ακολούθως, εξετάζοντας τη διαχρονική πορεία του εγχώριου ενεργειακού μίγματος, καθίσταται προφανές ότι στο πλαίσιο της Ενεργειακής Μετάβασης της χώρας μας σε τεχνολογίες μηδενικών (χαμηλών) εκπομπών άνθρακα καταγράφεται μια υπερβολική εξάρτηση της χώρας μας από εισαγόμενες ενεργειακές πηγές (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ηλεκτρική ενέργεια), με αποτέλεσμα η ενεργειακή μας αυτονομία να περιορίζεται σε ποσοστό περίπου 18% για το έτος 2020. Επιπλέον, οι έντονες διακυμάνσεις στην τιμή των εισαγόμενων ορυκτών καυσίμων επιβαρύνει σημαντικά τόσο την εθνική οικονομία όσο και τους Έλληνες καταναλωτές.
      Ως θετική εξέλιξη μπορεί να θεωρηθεί η ενίσχυση των εφαρμογών αξιοποίησης της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας, η οποία όμως για να υλοποιήσει τους στόχους που έχουν τεθεί στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) (το μερίδιο των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας το 2030 να υπερβεί το 61%), προϋποθέτει προσεκτικό επανασχεδιασμό και αναβάθμιση του εθνικού ηλεκτρικού δικτύου με ταυτόχρονη δημιουργία κατάλληλων υποδομών αποθήκευσης ενέργειας. Παράλληλα, η χώρα μας θα πρέπει να αξιοποιήσει σε μεγαλύτερο βαθμό το υφιστάμενο υδάτινο δυναμικό, λαμβάνοντας υπόψιν και τα ιδιαίτερα θετικά λειτουργικά χαρακτηριστικά των υδροηλεκτρικών σταθμών, που μπορούν σε σημαντικό βαθμό να υποκαταστήσουν -με κριτήριο την ασφάλεια του εθνικού ηλεκτρικού συστήματος- το σταθεροποιητικό ρόλο των υπό απόσυρση λιγνιτικών μονάδων. Τέλος, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην προσεκτική εισαγωγή της ηλεκτροκίνησης, ώστε αφενός να αποτελέσει μια καθαρή περιβαλλοντική επιλογή βασισμένη στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και αφετέρου οι απαιτούμενοι σταθμοί φόρτισης να ενταχθούν προγραμματισμένα και ομαλά στα υφιστάμενα ηλεκτρικά δίκτυα, προς εξυπηρέτηση και των Ελλήνων πολιτών.
      Στο επίπεδο των νησιών μας, επιπλέον των ιδιαίτερα σημαντικών προσπαθειών διασύνδεσης τουλάχιστον των μεγαλύτερων νησιών με το ηπειρωτικό δίκτυο, θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην ολοκληρωμένη υλοποίηση υβριδικών ενεργειακών λύσεων ΑΠΕ, με κατάλληλα συστήματα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας -περιορισμένης περιβαλλοντικής όχλησης- σε συνδυασμό με την ταυτόχρονη κάλυψη της ζήτησης νερού και την εφαρμογή λύσεων καθαρής ηλεκτροκίνησης. Σε όλες αυτές τις δράσεις είναι ζωτικής σημασίας η συστηματική και έγκαιρη ενημέρωση των τοπικών κοινωνιών όχι μόνο για να αποφευχθούν φαινόμενα δυναμικής αντίδρασης αλλά κυρίως για να ενθαρρυνθεί η συμμετοχή των κατοίκων στις ολοκληρωμένες δράσεις για καθαρή ενέργεια μέσα και από τη δημιουργία Ενεργειακών Κοινοτήτων.
      Συνοψίζοντας την παραπάνω ανάλυση, είναι σημαντικό να τονισθεί ότι για τη βελτίωση της ενεργειακής και περιβαλλοντικής κατάστασης της χώρας μας αρχικά θα πρέπει να ενταθούν οι εθνικές δράσεις εξοικονόμησης και ορθολογικής χρήσης της ενέργειας στους κύριους ενεργοβόρους κλάδους της οικονομίας (βιομηχανία, εμπορικός και οικιακός τομέας, μεταφορές, δημόσιες υπηρεσίες, κ.λπ.). Επιπλέον, είναι απαραίτητο να υιοθετηθούν και σε επίπεδο εφαρμογής οι πρακτικές της κυκλικής οικονομίας και να ληφθούν υπόψιν με ιδιαίτερη κοινωνική ευαισθησία οι επιπτώσεις του επιχειρούμενου ενεργειακού μετασχηματισμού στις εμπλεκόμενες περιοχές/κοινωνίες της χώρας μας. Αναφορικά με την κάλυψη των εθνικών ενεργειακών αναγκών, είναι προφανές από τα διαθέσιμα στοιχεία ότι για την επίτευξη ενός βιώσιμου (αειφόρου) ενεργειακού μετασχηματισμού απαιτείται η προσεκτική αξιοποίηση του συνόλου του διαθέσιμου δυναμικού ΑΠΕ της χώρας μας (συμπεριλαμβανομένου του υδάτινου αλλά και του θαλάσσιου δυναμικού) σε πλήρη συνδυασμό με την ενίσχυση των ηλεκτρικών μας δικτύων και την ανάπτυξη κατάλληλων συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας ρεαλιστικών διαστάσεων. Στόχος της εθνικής ενεργειακής πολιτικής θα πρέπει να είναι η εξασφάλιση της επάρκειας του ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας μας (μεγιστοποίηση της ενεργειακής μας αυτονομίας), η εξασφάλιση των ελάχιστων δυνατών τιμών των ενεργειακών προϊόντων (μηδενισμός της ενεργειακής φτώχειας) και φυσικά η προστασία του περιβάλλοντος, μέσα από βιώσιμες ενεργειακές λύσεις!
      Απόσπασμα από τα Συμπεράσματα (Πέμπτο Μέρος) της Ετήσιας Έκθεσης Εργαστηρίου Ήπιων Μορφών Ενέργειας & Προστασίας Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής
      Πέμπτο Μέρος Ετήσιας Έκθεσης Εργαστηρίου Ήπιων Μορφών Ενέργειας & Προστασίας Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής
      Ιωάννης K. Καλδέλλης, Δέσποινα Μπουλογιώργου, Παναγιώτης Τριανταφύλλου
      Εργαστήριο Ήπιων Μορφών Ενέργειας και Προστασίας Περιβάλλοντος, 
      Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής 
      Περισσότερα...

      1581 • 0

    2. Αρθρογραφία

      Έρευνα διαΝΕΟσις: 13,8 δισ. ή 7,7% στο ΑΕΠ μπορούν να εισφέρουν τα επιχειρηματικά πάρκα

      Engineer

      Η ορθολογική οργάνωση του χώρου ήταν πάντα ένας παράγοντας συνδεδεμένος με την οικονομική ανάπτυξη. Οι επιχειρήσεις δημιουργούν αξία και βελτιώνουν τη θέση τους στον ανταγωνισμό όταν, μεταξύ άλλων, εκμεταλλεύονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τον χώρο στον οποίο εδρεύουν και λειτουργούν. Τις τελευταίες δεκαετίες, ο ορθολογικός χωροταξικός σχεδιασμός, συνδέεται άμεσα και με την προστασία του περιβάλλοντος. Επιβάλλει κανόνες χωρητικότητας και λειτουργίας στις επιχειρήσεις και στις υποδομές τους και, επομένως, αποτρέπει περιβαλλοντικές αυθαιρεσίες. Αντίθετα, σε περιοχές εκτός σχεδίου αλλά και στον ευρύτερο αστικό και περιαστικό χώρο οι επιβλαβείς για το περιβάλλον δραστηριότητες είναι πολύ πιο συχνές.
      Η ιδέα των Επιχειρηματικών Πάρκων βασίζεται ακριβώς στα παραπάνω δεδομένα: προκαθορισμένοι και πολεοδομημένοι χώροι με συγκεκριμένες συμβατές χρήσεις που ορίζονται από χωρικά σχέδια, λαμβάνουν ειδική έγκριση ανάπτυξης για αυτό το σκοπό και πληρούν πολλές από τις προϋποθέσεις αδειοδότησης. Οι χώροι αυτοί διατίθενται να στεγάσουν βιομηχανίες, βιοτεχνίες, logistics και άλλες χρήσεις του δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα. Με αυτό τον τρόπο οι επιχειρήσεις λειτουργούν σε ένα ρυθμισμένο πλαίσιο που σέβεται το περιβάλλον, αλλά είναι επίσης απαλλαγμένες από τον “πονοκέφαλο” της συμμόρφωσης με κανόνες που πληρούνται ήδη συνολικά στο Επιχειρηματικό Πάρκο που τις φιλοξενεί. Έτσι, μπορούν να αφιερωθούν απρόσκοπτα, άρα πιο παραγωγικά, στη δραστηριότητά τους και με εύλογο "εξωτερικό" διοικητικό κόστος λειτουργίας. Είναι μια συμφέρουσα λύση για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη -κράτος, κοινωνία και επιχειρήσεις- η οποία εφαρμόζεται σε μεγάλη κλίμακα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
      Στην Ελλάδα, όμως, τα Επιχειρηματικά Πάρκα συχνά υπολειτουργούν και συνολικά στεγάζουν συγκριτικά πολύ λίγες επιχειρήσεις. Γιατί συμβαίνει αυτό;
      Διαβάστε ολόκληρη τη μελέτη (PDF)
      Η νέα έρευνα που δημοσιεύει η διαΝΕΟσις και πραγματοποιήθηκε από ερευνητική ομάδα της συμβουλευτικής εταιρείας Re.De-Plan AE Consultants με την επιστημονική υποστήριξη και επιμέλεια της Αθηνάς Γιαννακού, καθηγήτριας στο Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης του ΑΠΘ έχει ως στόχο να αναδείξει την αξία των Επιχειρηματικών Πάρκων “ως εργαλεία ανταγωνιστικότητας και περιβαλλοντικής προστασίας”. Η έρευνα, την οποία μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη εδώ, ανατρέχει στο ιστορικό των ρυθμίσεων για τις χρήσεις γης στην Ελλάδα, αλλά και σχολιάζει εκτενώς απόπειρες του παρελθόντος να αναπτυχθούν Επιχειρηματικά Πάρκα, ή, όπως ευρύτερα ονομάζονται, “οργανωμένοι υποδοχείς”, υπογραμμίζοντας με αυτόν τον τρόπο τους παράγοντες που συνδέονται με τη σημερινή κατάσταση. Τέλος, αναδεικνύει τη χρησιμότητα ενός "Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την ανάπτυξη οργανωμένων υποδοχέων επιχειρηματικότητας" και μάλιστα, οι συγγραφείς καταθέτουν συγκεκριμένη πρόταση ενός τέτοιου Σχεδίου καθώς και επιχειρούν να εκτιμήσουν ποσοτικά τον αντίκτυπο που αυτό θα είχε στην οικονομία.
      Η κατάσταση σήμερα
      Διαβάστε την επιτελική σύνοψη της μελέτης (PDF)
      Τη δεκαετία 2010-2020, μια περίοδο σημαντικής αποεπένδυσης για την Ελλάδα, η συμβολή της μεταποίησης παρέμεινε εν πολλοίς σταθερή, σε αντίθεση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Επομένως, υπάρχει η ανάγκη να δοθούν κίνητρα για περαιτέρω ανάπτυξη του τομέα. Όπως αναφέραμε παραπάνω, η λειτουργία Επιχειρηματικών Πάρκων ενθαρρύνει τις επενδύσεις καθώς αφαιρούν κόστος από τις επιχειρήσεις ενώ παράλληλα με κατάλληλο σχεδιασμό και εφαρμογή, ωφελούν την κοινωνία και το περιβάλλον.
      Ωστόσο, τα Επιχειρηματικά Πάρκα (οργανωμένοι υποδοχείς) που λειτουργούν πλήρως σήμερα στην Ελλάδα είναι λίγα, μόλις 26 σύμφωνα με υπολογισμούς της συγγραφικής ομάδας. Εκτός από τον περιορισμένο αριθμό τους είναι επιπλέον άνισα κατανεμημένα, συγκριτικά με τις ανάγκες της μεταποίησης στη χώρα. Για παράδειγμα, περίπου το 44% της μεταποιητικής δραστηριότητας της χώρας αφορά στην Αττική και στη Βοιωτία (λόγω της μεγάλης συγκέντρωσης βιομηχανιών στην περιοχή των Οινοφύτων). Ωστόσο, μόνο 4 Επιχειρηματικά Πάρκα, δηλαδή μόλις 2,86% του συνόλου, λειτουργούν στην επικράτεια αυτών των δύο νομών. Μάλιστα, η λειτουργία αυτών των τεσσάρων υποδοχέων είναι κι αυτή ανομοιογενής: ο ένας (Θίσβη) ανήκει εξολοκλήρου σε μια επιχείρηση, ο δεύτερος (Σχιστό) παρουσιάζει υψηλά ποσοστά πληρότητας, ο τρίτος (Άνω Λιόσια) "αντιμετωπίζει σημαντικά λειτουργικά ζητήματα" και ο τέταρτος (Κερατέα) βρίσκεται στην Ανατολική Αττική, που, όπως γράφουν οι ερευνητές ,"δεν αποτελεί περιοχή προτίμησης των επιχειρήσεων". Οι συγγραφείς παρατηρούν επίσης ότι αυτή η αναντιστοιχία μεταξύ Επιχειρηματικών Πάρκων και αναγκών της βιομηχανίας δεν περιορίζεται στην Αττική και στη Βοιωτία, αλλά είναι γενικευμένη.
      Όμως, εφόσον οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν λειτουργούν μέσα σε Επιχειρηματικά Πάρκα, πού λειτουργούν τελικά; Ο όρος που περιγράφει τις περιοχές με μεγάλη συγκέντρωση βιομηχανιών, αλλά χωρίς κεντρικό σχεδιασμό, είναι "Άτυπες Βιομηχανικές Συγκεντρώσεις". Πρόκειται για "βιομηχανικές περιοχές" που δεν σχεδιάστηκαν ποτέ ως τέτοιες, αλλά για πολλούς, διαφορετικούς λόγους προσέλκυσαν επιχειρήσεις να εγκατασταθούν εκεί και μετατράπηκαν "από τα κάτω" σε χώρους φιλοξενίας επιχειρηματικής δραστηριότητας. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά προβλήματα με αυτές τις περιοχές, τόσα που ο όρος Άτυπη Βιομηχανική Συγκέντρωση συχνά καταλήγει να είναι ευφημισμός.
      "Άτυπες Βιομηχανικές Συγκεντρώσεις σε περιοχές χωρίς δίκτυα και υποδομές πρόσβασης και περιβαλλοντικής διαχείρισης", παρατηρούν οι συγγραφείς, "αναπτύχθηκαν κατά εκατοντάδες και συνεχίζουν να φιλοξενούν τη βιομηχανία, τα logistics, τις μικρές και μεσαίες βιοτεχνικές εγκαταστάσεις σε διάφορες περιοχές της ελληνικής επικράτειας, καθιστώντας το μοντέλο της παρόδιας δόμησης στις επαρχιακές και τις εθνικές οδούς τη δεσπόζουσα κατεύθυνση χωρικής οργάνωσης των επαγγελματικών εγκαταστάσεων". Σε ένα άλλο σημείο σημειώνουν: "Όταν οι αναπτυξιακές προοπτικές μιας περιοχής σχεδιάζονται χωρίς να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τις ιδιαιτερότητες του χώρου (...), αλλά αντίθετα εστιάζουν μόνο στους τρόπους με τους οποίους μπορεί να επιτευχθεί η ανάπτυξη διάφορων οικονομικών μεγεθών, αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να παραγκωνίζεται ο βασικός (και μακροπρόθεσμος) στόχος της ανάπτυξης, που δεν είναι άλλος από τη συνεχή βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων μιας συγκεκριμένης περιοχής και γενικότερα της χώρας".
      Χωροταξία και χρήσεις γης
      Πέρα, όμως, από τις ευρύτερες κοινωνικές ή περιβαλλοντικές συνέπειες, το άναρχο τοπίο το οποίο περιγράφουν οι συγγραφείς έχει συνέπειες και για την ίδια την ανάπτυξη της μεταποίησης και τελικά για το σύνολο της οικονομίας. Ο ελλιπής σχεδιασμός των Επιχειρηματικών Πάρκων, όπου υπάρχουν, και η έλλειψή τους εκεί που θα έπρεπε να υπάρχουν, αφήνουν χώρο για τη ρύθμιση των θεμάτων (περιβάλλοντος, χωροταξίας, οικονομικών, κλπ.) που αναπόφευκτα θα προκύψουν με ευκαιριακές ρυθμίσεις. Τέτοιες ρυθμίσεις, ειδικά όσον αφορά στη δόμηση σε περιοχές χωρίς καθορισμένες χρήσεις, με τη σειρά τους, δημιουργούν ένα πλαίσιο αβεβαιότητας (μπορεί, πχ. να καταπέσουν οποιαδήποτε στιγμή στο Συμβούλιο της Επικρατείας), το οποίο τελικά βλάπτει τις ίδιες τις επενδύσεις, τις οποίες υποτίθεται διευκολύνουν. "Σε διάστημα 35 ετών που η χώρα προσπαθεί να οργανωθεί χωροταξικά", παρατηρούν οι συγγραφείς, "μόνο το 20% περίπου των εκτάσεων των δημοτικών ενοτήτων της επικράτειας διαθέτουν θεσμοθετημένες χρήσεις γης, γεγονός που εκτός των άλλων αποτελεί τον κύριο παράγοντα αβεβαιότητας, με σοβαρές επιπτώσεις στον σχεδιασμό των επενδύσεων".
      Η μελέτη παραθέτει ένα ενδιαφέρον χρονικό των χωροταξικών νόμων στην Ελλάδα. Οι συγγραφείς αναφέρονται στους νόμους που έθεσαν τις βάσεις του χωροταξικού σχεδιασμού στη χώρα: από το άρθρο 24 του Συντάγματος του 1975 που έδωσε στο κράτος επισήμως την αρμοδιότητα της προστασίας του περιβάλλοντος μέχρι τον Ν.947/1979 που εισήγαγε τον όρο "χρήσεις γης" αλλά έμεινε ανεφάρμοστος και τον Ν.1337/1983 που αποτελεί τη βάση της χωροταξικής και πολεοδομικής νομοθεσίας μέχρι σήμερα και εισάγει τις Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου. Οι πρόσφατοι Ν.4685/2020 και 4759/2020, καθώς και το ΠΔ 59/2018 κλείνουν αυτή τη σειρά νομοθεσίας, διευρύνοντας τις γενικές και ειδικές κατηγορίες χρήσεων γης και εισάγοντας νέες που σχετίζονται με την οικονομική δραστηριότητα.
      Το θεσμικό πλαίσιο των Επιχειρηματικών Πάρκων
      Παρότι τα Επιχειρηματικά Πάρκα ποτέ δεν έγιναν ο κανόνας για την εγκατάσταση των επιχειρήσεων, τα τελευταία 50-60 χρόνια λειτουργούν κάποια από αυτά στη χώρα. Πώς, αλήθεια, θεσμοθετήθηκαν; Πώς εξελίχθηκαν στον χρόνο και ποιοι κανόνες ισχύουν γι’ αυτά;
      Η πρώτη αναφορά ελληνικού νόμου σε Βιομηχανικές Περιοχές, στις γνωστές σήμερα ΒΙΠΕ, είναι στον Ν.4458 του 1965. Ένα χρόνο αργότερα, η τότε τράπεζα ΕΤΒΑ ίδρυσε ανώνυμη εταιρεία για την εκμετάλλευση των ΒΙΠΕ. Περισσότερο από μια δεκαετία αργότερα, ο Ν.742/1977 θεσπίζει τις 25 πρώτες ΒΙΠΕ της χώρας με κριτήρια γεωγραφικού προσδιορισμού. Ωστόσο, η θεσμοθέτηση αυτή έγινε, όπως γράφουν οι ερευνητές, "με προτεραιότητες που όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων δεν μπόρεσαν να ταυτιστούν και να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες της βιομηχανίας και της ευρύτερης επιχειρηματικότητας επαρκώς, τόσο χωρικά όσο και από πλευράς βιωσιμότητας". Στο μεταξύ και μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1990, η Ελλάδα αστικοποιήθηκε ραγδαία. Επομένως, το κράτος επέσπευσε τη διαδικασία θεσμοθέτησης χρήσεων γης και αποφάσισε να παραχωρήσει το δικαίωμα ανάπτυξης οργανωμένων υποδοχέων και σε φορείς της ιδιωτικής οικονομίας, με ή χωρίς τη συμμετοχή του δημοσίου με τον Ν.2545/1997. Με τον νόμο αυτό ιδρύονται οι Βιομηχανικές και Επιχειρηματικές Περιοχές (ΒΕΠΕ), μια "ομπρέλα" που περιλαμβάνει ΒΙΠΕ, ΒΙΠΑ (Βιομηχανικό Πάρκο), ΒΙΟΠΑ  (Βιοτεχνικό Πάρκο) και Τεχνόπολη. Συνδυαστικά με αυτούς τους δύο νόμους, του 1965 και του 1997 θεσμοθετήθηκαν 50 οργανωμένοι υποδοχείς, ενώ ακόμη 5 θεσμοθετήθηκαν με τον νεότερο νόμο 3982 του 2011 (που καθιερώνει και τον όρο "Επιχειρηματικά Πάρκα") και βρίσκονται μέχρι σήμερα σε διάφορα στάδια υλοποίησης.
      Ο νέος νόμος
      Πέρυσι ψηφίστηκε ο Ν.4982/2022 που αποτελεί πλέον το νέο θεσμικό πλαίσιο για την ίδρυση, ανάπτυξη και διαχείριση Επιχειρηματικών Πάρκων. Τον Ιανουάριο του 2022, όσο ο νόμος βρισκόταν ακόμα σε δημόσια διαβούλευση, ο πολιτικός μηχανικός, διευθύνων σύμβουλος της Re.De-Plan και μέλος της ομάδας της μελέτης, Μανώλης Μπαλτάς είχε δημοσιεύσει μέσα από την ιστοσελίδα της διαΝΕΟσις "12 προτάσεις για τα νέα Επιχειρηματικά Πάρκα". Συνολικά εκείνο το πιο παλιό κείμενο, που περιλαμβάνεται και στη μελέτη, παραμένει επίκαιρο καθώς περιλαμβάνει ευρύτερες κατευθύνσεις και ιδέες που είναι χρήσιμες για τη συνεχή βελτίωση του σχετικού πλαισίου. Προτείνει την κατάρτιση μιας Εθνικής Στρατηγικής για τη Χωροθεσία, ώστε τα Επιχειρηματικά Πάρκα να είναι ένα μόνο μέρος της. Συστήνει στοχευμένες παρεμβάσεις για τις διάφορες πιθανές περιπτώσεις φορέων υλοποίησης ενός Επιχειρηματικού Πάρκου (πχ. δημόσιο-δήμοι, ένας ιδιώτης-ιδιοκτήτης, πολλοί ιδιώτες-ιδιοκτήτες, κλπ). Προτείνει επίσης μια σειρά από σχετικά μη οικονομικά κίνητρα, όπως είναι πχ. η εξυπηρέτηση αναγκών στάθμευσης εντός του πάρκου, όπου αυτό είναι εφικτό ή απαλλαγές από τον φόρο μεταβίβασης.
      Στο πεδίο της αδειοδότησης, το κείμενο προτείνει τη σύσταση ειδικής υπηρεσίας (ΕΥΔ) για τις αδειοδοτήσεις, με οικονομικά κίνητρα, εντός της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας, με εκχώρηση μέρους των διαδικασιών ελέγχου της αδειοδότησης σε πιστοποιημένους φορείς της ιδιωτικής οικονομίας, πιο σαφείς προθεσμίες ανταπόκρισης και αντικειμενικές διαδικασίες αξιολόγησης περισσότερων πτυχών μιας επένδυσης που αφορά  σε Επιχειρηματικό Πάρκο. Υπογραμμίζει επίσης την ανάγκη για μια καλύτερη οργάνωση, αλλά και διεύρυνση των επιτρεπόμενων δραστηριοτήτων εντός των Επιχειρηματικών Πάρκων (ειδικά όσων λειτουργούν βάσει ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ). Στο ίδιο κείμενο υπάρχουν αρκετές τεχνικές προτάσεις για την απλοποίηση της περιβαλλοντικής και της δασικής νομοθεσίας που αφορά στα Επιχειρηματικά Πάρκα, προκειμένου να μειωθεί περαιτέρω ο χρόνος αδειοδότησης τους.
      Το κείμενο ασχολείται επίσης με τους όρους γύρω από την ιδιωτική χρηματοδότηση Επιχειρηματικών Πάρκων και ο συγγραφέας εισηγείται "σημαντικές αναδιαρθρώσεις" για την πιστοποίηση ενός υποδοχέα ως πάρκου - πχ. απλοποίηση διαδικασιών εφαρμογής ρυμοτομικού σχεδίου, επίσπευση της πραγματοποίησης έργων υποδομής, πιο αποτελεσματική εποπτεία των φορέων από τη Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας κ.ά. Επιπλέον, προτείνονται συγκεκριμένες αλλαγές στους κανόνες εγκατάστασης και λειτουργίας επιχειρήσεων μέσα στα Επιχειρηματικά Πάρκα και επισημαίνεται ο εκσυγχρονισμός των όρων με τους οποίους λειτουργούν οι φορείς διαχείρισης των πάρκων ώστε να διασφαλίζεται μια πιο ομαλή σχέση με τις επιχειρήσεις. Ακόμα, παρατίθενται προτάσεις για την καλύτερη κατάρτιση χρηματοδοτικών προγραμμάτων γύρω από τα Επιχειρηματικά Πάρκα και προτείνονται αλλαγές στις δομές διακυβέρνησης - στην αδειοδότηση των πάρκων, στους φορείς που αδειοδοτούν, καθώς και στη γνωμοδότηση ή την επίλυση διαφορών. Τέλος, ο συγγραφέας προτείνει τη θεσμοθέτηση μιας Συντονιστικής Επιτροπής Παρακολούθησης της εφαρμογής του νόμου για τα Επιχειρηματικά Πάρκα, υπό την εποπτεία της Κυβερνητικής Επιτροπής  Βιομηχανίας, αποτελούμενη από εκπροσώπους 9 σχετικών φορέων (από Γενικές Γραμματείες Υπουργείων έως την ΚΕΔΕ, την ΚΕΕ και τον ΣΕΒ ).
      Ένα σημαντικό μέρος αυτών των τεχνικών προτάσεων για αλλαγές πράγματι υιοθετήθηκαν στο τελικό κείμενο του νόμου. Πιο συγκεκριμένα, ο νόμος αίρει κάποια από τα εμπόδια προκειμένου οι Άτυπες Βιομηχανικές Συγκεντρώσεις της Αττικής να μετεξελιχθούν σε Επιχειρηματικά Πάρκα. Ακόμα, δίνει τη δυνατότητα σε Επιχειρηματικά Πάρκα να εγκατασταθούν σε δύο ή περισσότερους χώρους, κάτι που διευκολύνει τις δραστηριότητες της εφοδιαστικής αλυσίδας στα εμπορευματικά λιμάνια. Επίσης, εκσυγχρονίζει τη νομοθεσία για την αδειοδότηση των ρεμάτων, απλοποιεί το σύστημα απόδοσης των εισφορών σε χρήμα απευθείας στους φορείς υλοποίησης και, τέλος, δίνει νέα κίνητρα για την ανάπτυξη επιχειρηματικών πάρκων (πχ. ένταξη των εισφορών σε χρήμα στις δαπάνες που εκπίπτουν φορολογικά).
      Ωστόσο, η μελέτη αναδεικνύει και σημεία που μένουν να ρυθμιστούν ακόμη, κάνοντας τις σχετικές προτάσεις. Ως το μεγαλύτερο πρόβλημα που ανακύπτει από την εφαρμογή του νέου νόμου οι συγγραφείς ξεχωρίζουν την απαίτηση του νόμου να υπάρχει πλήρης κυριότητα (ή εναλλακτικά 80% + 20% με δικαίωμα συμφωνιών ή απαλλοτρίωσης) της έκτασης για την έγκριση ανάπτυξης ενός νέου Επιχειρηματικού Πάρκου ή για την επέκταση κάποιου οργανωμένου υποδοχέα που υπάρχει ήδη. Γιατί είναι όμως τόσο δύσκολο να συμβεί αυτό; Τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια θεσπίστηκαν σχετικά πρόσφατα και αποτελούν πλέον το νέο εργαλείο πολεοδομικού σχεδιασμού 1ου επιπέδου, στη θέση των παλιών ΓΠΣ. Κατά την επόνηση των ΤΠΣ λαμβάνονται πράγματι υπόψη οι παράμετροι του νέου νόμου για τα Πάρκα σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς – πράγμα που, σε κάθε περίπτωση, είναι σχετικώς αδύνατο λόγω της δομής της ελληνικής ιδιοκτησίας (μικροί κλήροι).
      Όμως, σήμερα υπάρχουν πάρα πολλές  περιοχές, 467 συγκεκριμένα που διαθέτουν εγκεκριμένες-θεσμοθετημένες χρήσεις γης βιομηχανίας, με βάση τα έως σήμερα ισχύοντα ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ (Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο / Σχέδιο Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτών Πόλεων). Οι περιοχές αυτές (με χρήσεις γης βιομηχανίας-βιοτεχνίας βάσει εγκεκριμένων ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ σε ισχύ) έχουν καθεστώς πολυϊδιοκτησίας. "Το γεγονός αυτό", γράφουν οι ερευνητές, "καθιστά ανέφικτη την οργάνωση-πολεοδόμηση αυτών των περιοχών, κατά κανόνα Άτυπων Βιομηχανικών Συγκεντρώσεων, και ως εκ τούτου αδρανοποιεί πλήρως το θεσμικά ρυθμισμένο χωροταξικό περιβάλλον της χώρας για τις επαγγελματικές εγκαταστάσεις βιομηχανίας-βιοτεχνίας".
      Επιπλέον, οι συγγραφείς παρατηρούν ότι "το νέο καθεστώς διοίκησης-διαχείρισης [σσ. που προβλέπει ο νέος νόμος] δεν φαίνεται να αποτρέπει συγκρουσιακές καταστάσεις μεταξύ φορέων διαχείρισης και εγκατεστημένων επιχειρήσεων, ενώ υπάρχει ενδεχόμενο περαιτέρω όξυνσής τους, κατάσταση η οποία θα έπρεπε να έχει αποφευχθεί μέσα από διάλογο για την επίτευξη των μέγιστων δυνατών συγκλίσεων και συναινέσεων".
      Η ανάγκη για ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης
      Τι μπορεί να γίνει όμως σήμερα; Ίσως η πιο σημαντική συνεισφορά της μελέτης είναι η προσπάθεια των συγγραφέων να αναδείξουν την ανάγκη για ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης γύρω από τα Επιχειρηματικά Πάρκα. Προτού παραθέσουν τη δική τους θέση, παρουσιάζουν δύο πρόσφατες άλλες μελέτες γύρω από τα Επιχειρηματικά Πάρκα και την καλύτερη δυνατή ανάπτυξή τους. Η πρώτη μελέτη ανατέθηκε από τη Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας και παραδόθηκε το 2018, ενώ αναθεωρήθηκε το 2021. Η μελέτη αυτή καταγράφει τις Άτυπες Βιομηχανικές Συγκεντρώσεις ανά την ελληνική επικράτεια και επιπλέον υπογραμμίζει τις ανάγκες ανάπτυξης Επιχειρηματικών Πάρκων ανά τύπο - άλλωστε με βάση αυτή τη μελέτη διαμορφώνεται και η σχετική νομοθεσία για τα Επιχειρηματικά Πάρκα.
      Η δεύτερη σχετική μελέτη ανατέθηκε από την Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων το 2018 και αποτελεί και αυτή μια απόπειρα κατάρτισης ενός Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Επιχειρηματικά Πάρκα. Τα κατά τόπoυς επιμελητήρια-μέλη της Ένωσης υπέδειξαν τόσο της Άτυπες Βιομηχανικές Συγκεντρώσεις στην επικράτειά τους, όσο και τις πιο κατάλληλες τοποθεσίες για την ανάπτυξη νέων Επιχειρηματικών Πάρκων.
      Η συγγραφική ομάδα "πάτησε" επάνω στα αποτελέσματα της μελέτης της ΚΕΕ προκειμένου να καταρτίσει τη δική της πρόταση για ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης, προχώρησε ένα βήμα παραπέρα. Τον Μάιο του 2020 και τον Ιούνιο του 2021, οι ερευνητές απευθύνθηκαν, με στοχευμένα ερωτηματολόγια, στους Δήμους εκείνους εντός των ορίων των οποίων η μελέτη της ΚΕΕ πρότεινε να αναπτυχθούν νέα Επιχειρηματικά Πάρκα. Με αυτή την μεθοδολογία, οι συγγραφείς συνέλεξαν και επεξεργάστηκαν τα δεδομένα και επιχείρησαν να καταθέσουν μια πολύ συγκεκριμένη πρόταση που εκτείνεται σε βάθος 20ετίας. Η πρότασή τους αυτή αφορά στην ανάπτυξη Επιχειρηματικών Πάρκων σε 73 περιοχές, συνολικής επιφάνειας περίπου 100.000 στρεμμάτων σε ολόκληρη την Ελλάδα, με συνολικό προϋπολογισμό Є1,14 δισ. (με δημόσια συμμετοχή στο 40%, δηλαδή περίπου Є23 εκατ. κάθε χρόνο για 20 χρόνια).
      Πέρα από την πρόταση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης, οι ερευνητές επιχειρήσαν ακόμη να υπολογίσουν τα οφέλη που θα είχε μια υποθετική πραγματοποίηση αυτού του σχεδίου για την ελληνική οικονομία - φυσικά τέτοιου είδους εκτιμήσεις πάντοτε συνοδεύονται από σημαντικούς περιορισμούς. Με την παραδοχή επομένως, ότι θα δημιουργηθούν 73 Επιχειρηματικά Πάρκα συνολικής έκτασης 100.000 στρεμμάτων και με 25.300 περίπου στρέμματα επαγγελματικών κτιρίων, οι συγγραφείς υπολόγισαν ότι μπορεί να αποδώσουν συνολικά οικονομική ανάπτυξη περίπου Є13,8 δισ. ή 7,7% του ΑΕΠ (σε όρους 2018).
      Επιχείρησαν επίσης, να υπολογίσουν τις θέσεις εργασίας, τις οποίες μπορεί να δημιουργήσει τόσο η ανάπτυξη αυτών των 73 Πάρκων, όσο και, τελικά, η δραστηριότητα μέσα σε αυτά. Το όφελος από την ανάπτυξη των έργων υποδομής υπολογίστηκε σε 13.414 θέσεις απασχόλησης ενώ για την ανάπτυξη των νέων κτηριακών εγκαταστάσεων σε 152.840 θέσεις απασχόλησης. Τέλος, υπολόγισαν επίσης ότι οι μόνιμες θέσεις εργασίας για τη λειτουργία των επιχειρήσεων  θα είναι από 46.475, αν το σύνολο των επιχειρήσεων που θα εγκατασταθούν στα επιχειρηματικά πάρκα του Εθνικού Σχεδίου είναι εντάσεως κεφαλαίου (που είναι συνήθως οι πιο παραγωγικές), έως 139.425 θέσεις, αν οι επιχειρήσεις που θα εγκατασταθούν είναι μόνο εντάσεως εργασίας..
      Συνοπτικά, η ανάπτυξη Επιχειρηματικών Πάρκων είναι μια διεθνώς καθιερωμένη πρακτική, η οποία, αν γίνεται σωστά, προσφέρει σημαντικά οφέλη για όλους τους εμπλεκόμενους: επιχειρήσεις, κράτος και, ευρύτερα, το κοινωνικό σύνολο. Η Ελλάδα, παρά τα βήματα που έχουν γίνει, δεν έχει καταφέρει να εκμεταλλευτεί τη συγκεκριμένη αναπτυξιακή ευκαιρία. Οι οργανωμένοι υποδοχείς στη χώρα συχνά δεν αντιστοιχούν στις περιοχές με σημαντική βιομηχανική παραγωγή. Αντίθετα, οι επιχειρήσεις συγκεντρώνονται σε Άτυπες Βιομηχανικές Συγκεντρώσεις, πχ. σε περιοχές γύρω από τις εθνικές οδούς, και λειτουργούν συχνά σε ένα πλαίσιο αβεβαιότητας πολλών, μικρών "ρυθμίσεων ευκαιρίας", το οποίο είναι πιθανό να εμποδίζει σημαντικές επενδύσεις. Η νέα μελέτη που δημοσιεύει η διαΝΕΟσις αποτυπώνει με λεπτομέρεια την κατάσταση και επιπλέον παραθέτει τις θεσμικές παρεμβάσεις που οι συγγραφείς θεωρούν κατάλληλες προκειμένου να ξεπεραστούν αυτά τα εμπόδια.
      ΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΠΑΡΚΑ ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ (PDF)
      ΕΠΙΤΕΛΙΚΗ ΣΥΝΟΨΗ ΜΕΛΕΤΗΣ (PDF)
      Περισσότερα...

      1580 • 0

    3. Αρθρογραφία

      Νέες αλλαγές σχεδιάζονται στην οριοθέτηση των οικισμών

      Engineer

      Ποιά θα παραμείνουν οικόπεδα και ποια θα βρεθούν εκτός σχεδίου;
      Λύση στο μεγάλο πολεοδομικό πρόβλημα της δόμησης σε οικισμούς σε όλη τη χώρα προσπαθεί να δώσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Κι αυτό γιατί πάνω από 10.000 οικισμοί προ του 1923 ή κάτω των 2.000 κατοίκων, βρίσκονται τα τελευταία χρόνια σε πολεοδομική «καραντίνα» μετά την έκδοση αποφάσεων του ΣτΕ, που έκρινε ως αντισυνταγματικές τις οριοθετήσεις και επεκτάσεις ορίων οικισμών οι οποίες είχαν γίνει τη δεκαετία του 90 με αποφάσεις του τότε Νομάρχη ή Υπουργού, ενώ απαιτείται η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος. Οι αποφάσεις αφορούν σε οικισμού στο Ρέθυμνο και στο Πήλιο, όμως έχουν εφαρμογή και τους υπόλοιπους οικισμούς της χώρας.
      Ήδη το Υπουργείο με την υπ’ αριθ. 73670/1765 απόφαση Υφυπουργού ΥΠΝ (ΦΕΚ 3733/14-7-2022) καθόρισε τα κριτήρια, τις προϋποθέσεις και γενικά τη μεθοδολογία καθορισμού ορίων – οριοθέτησης των οικισμών.
      Πρόσφατα από το Υπουργείο Περιβάλλοντος ανακοινώθηκε ότι, ο Υπουργός θα εισηγείται για την οριοθέτηση οικισμού, το σχέδιο προεδρικού διατάγματος στον πρόεδρο της Δημοκρατίας που έχει την ανώτατη θεσμική κατοχύρωση, προκειμένου να υπάρχει ασφάλεια δικαίου.
      Επίσης το Υπουργείο, λόγω των αναγκών που προέκυψαν από την κλιματική αλλαγή, δρομολογεί και ένα νέο πλαίσιο σε σχέση με τον επανακαθορισμό της οριοθέτησης των οικισμών με νέα κριτήρια για τα όρια που πρέπει να έχουν. Αυτό βέβαια οδηγεί σε περιορισμό των οικιστικών περιοχών.
      Ποιές είναι οι βασικές αλλαγές που δρομολογούνται;
      Οι βασικές αλλαγές που δρομολογούνται είναι:
      Α) Εξαιρούνται από από τα όρια των οικισμών οι εκτάσεις που αναπτύσσονται σε ζώνη 250 μέτρων γύρω και περιμετρικά από τα σημεία στα οποία βρίσκονται νεκροταφεία.
      Β) Για τα Ρέματα, συμπληρωματικές μελέτες που θα ρυθμίσουν το τοπίο και θα δώσουν συγκεκριμένες κατευθύνσεις για το θέμα ειδικά της οριοθέτησης των ρεμάτων, την τοποθέτηση των γραμμών πλημμύρας, καθώς επίσης και ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν με τα ρέματα και το πλημμυρικό φαινόμενο, ακολουθώντας τα σχέδια διαχείρισης πλημμύρας, τα οποία πλέον έχουν ολοκληρωθεί.
      Ποιες είναι οι γενικές κατευθύνσεις που θα καθορίσουν ποιες εκτάσεις θα ενταχθούν στο πολεοδομικό σχέδιο;
      Βασικό στοιχείο για την οριοθέτηση και τη δόμηση οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων είναι τα στοιχεία της τελευταίας απογραφής ΕΛΣΤΑΤ 2021 (19-7-2022).
      Επίσης για τον προσδιορισμό της πολυγωνικής γραμμής των ορίων που περικλείει την περιοχή εντός ορίων του οικισμού λαμβάνονται υπόψη μια σειρά από δεδομένα όπως:
      α) Ο χρόνος δημιουργίας του οικισμού
      β) Η διατήρησή του στην ίδια/αρχική θέση, διότι ορισμένοι οικισμοί (κυρίως ορεινοί μεταφέρθηκαν/μετεγκαταστάθηκαν σε άλλη θέση)
      γ) Χαρτογραφικά (παλιά τοπογραφικά σκαριφήματα ή χάρτες) ή άλλα στοιχεία (π.χ. συμβόλαια) από τα οποία να προκύπτει η ύπαρξη του οικισμού ως αυτοτελούς οικιστικού συνόλου, με κτίρια (κατοικίες, αποθήκες κ.ά) και στοιχειώδεις κοινόχρηστες λειτουργίες (κατάστημα εξυπηρέτησης καθημερινών αναγκών, Εκκλησία, σχολείο, πλατεία κ.ά),
      δ) Στοιχεία απογραφής του οικισμού κατά το έτος 1920 καθώς και από επόμενες απογραφές της ΕΣΥΕ/ΕΛΣΤΑ, για τον έλεγχο της εξέλιξης του πληθυσμού του οικισμού.
      ε) Άλλα πολεοδομικά και χωρικά δεδομένα και στοιχεία που αφορούν στην μορφολογία του εδάφους, τη συνεκτικότητα της δομής/συγκρότησης της δόμησης και τον τύπο της πληθυσμιακής πυκνότητας (χαμηλή, μεσαία, ή υψηλή).
      στ) Στοιχεία ιστορικής εξέλιξης και πράξεις της διοίκησης που συνετέλεσαν στη δημιουργία της «πραγματικής» κατάστασης της οικιστικής περιοχής που δομείται μέχρι σήμερα με το πολεοδομικό καθεστώς των οικισμών προ του 1923.
      ζ) Υφιστάμενες πράξεις της Διοίκησης περί καθορισμού του ορίου του οικισμού με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις (αρχείο της αρμόδιας Υ.Δ.Ο.Μ. ή άλλων συναρμόδιων Υπηρεσιών).
      η) Αεροφωτογραφίες, χαρτογραφικό υλικό (Γ.Υ.Σ, Κτηματολόγιο κ.λπ.) στα οποία εμφανίζεται ο οικισμός.
      θ) Στοιχεία, γνωμοδοτήσεις και κάθε σχετική διοικητική πράξη άλλων συναρμόδιων υπηρεσιών που διαχειρίζονται περιοχές που εμπίπτουν σε ίδιο νομικό καθεστώς (δάση, αρχαιολογικοί χώροι, παραδοσιακοί οικισμοί κ.λπ.), ή περιοχές προστασίας φυσικού περιβάλλοντος (NATURA, κ.ά.).
      Τι γίνεται με την οριοθέτηση των νεότερων οικισμών;
      Για τους νεότερους οικισμούς (μετά το 1923) συγκεντρώνονται στοιχεία που αποδεικνύουν την πραγματική κατάσταση που υπήρχε κατά τη δημοσίευση του ν. 1337/1983 ή έστω του Π.Δ. του 1985.
      Κι αυτό διότι δεν επιτρέπεται ο καθορισμός να γίνεται με βάση τη διαμορφωθείσα μετά την ισχύ του προαναφερθέντος νόμου πραγματική κατάσταση, ούτε επιτρέπεται ο επανακαθορισμός των ορίων οικισμού με βάση νέα πραγματική κατάσταση διαμορφωθείσα μεταγενέστερα της αρχικής οριοθέτησης, η οποία συνεπάγεται διεύρυνση των αρχικών ορίων.
      Επιτρέπεται η διαδικασία αυτή μόνο στις περιπτώσεις διόρθωσης σφαλμάτων που τεκμηριώνονται βάσει πραγματικών δεδομένων, τα οποία δεν είχαν ληφθεί υπόψη κατά την αρχική οριοθέτηση. Το περιεχόμενο των στοιχείων πρέπει να ανάγεται, κατά το δυνατόν, σε χρόνο προγενέστερο του έτους 1985, από αυτό δε να προκύπτει τόσον η ύπαρξη του οικισμού ως αυτοτελούς οικιστικού συνόλου με 10 τουλάχιστον κτίρια (κατοικίες, αποθήκες κ.ά) ή και τυχόν άλλες κοινόχρηστες λειτουργίες (κατάστημα εξυπηρέτησης καθημερινών αναγκών, σχολείο, Εκκλησία, πλατεία κ.ά), όσο και τα όριά του.
      Ποια είναι τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις καθορισμού ορίων – οριοθέτησης των οικισμών;
      Διαπιστώνεται και καταγράφεται το ή τα «συνεκτικά» τμήματα του οικισμού. Ως συνεκτικό τμήμα του οικισμού ορίζεται εκείνο που αποτελείται από 10 τουλάχιστον οικοδομές, οι οποίες δεν απέχουν μεταξύ τους ανά δύο, απόσταση μεγαλύτερη από 40μ. Διαπιστώνονται και καταγράφονται τα «διάσπαρτα» τμήματα του οικισμού. Ως διάσπαρτο τμήμα του οικισμού ορίζεται το τμήμα που αποτελείται από τουλάχιστον 10 οικοδομές, οι οποίες απέχουν μεταξύ τους ανά δύο απόσταση έως 80μ., που σε συνδυασμό με το ως άνω περιγραφόμενο συνεκτικό τμήμα αποτελούν το διαμορφωμένο μέχρι το έτος 1983 πολεοδομικό ιστό του οικισμού. Διαπιστώνονται και καταγράφονται τα «αραιοδομημένα» τμήματα με αραιότερη δόμηση εντός της εκάστοτε ακτίνας, μόνον στις περιπτώσεις αναοριοθέτησης/εκ νέου έγκρισης ορίων οικισμού που ακυρώθηκαν ή κρίθηκαν ή είναι «εν δυνάμει» ανίσχυρα. Μπορεί να γίνει οριοθέτηση ενός νέου οικισμού, που οριοθετείται για πρώτη φορά; Ναι γίνεται – είτε με αυτοτελή διαδικασία (έκδοση π.δ για τον οικισμό), είτε στο πλαίσιο εκπονούμενης μελέτης Τ.Π.Σ./Ε.Π.Σ.. Σε αυτή την περίπτωση η πρόταση των ορίων του οικισμού περιλαμβάνει μόνο 1 συνεκτικό τμήμα και 2 διάσπαρτα τμήματα. Τα αραιοδομημένα και αδόμητα τμήματα περιλαμβάνονται σε περιοχές προς πολεοδόμηση.
      Ποια οικόπεδα που ήταν με τα παλιά όρια εντός οικισμού μπορεί να «βρεθούν» τώρα εκτός και να μην οικοδομούνται;
      Μετά τον προσδιορισμό της πρότασης του ορίου του οικισμού, διερευνώνται και καταγράφονται οι περιοχές που λόγω της ισχύουσας νομοθεσίας πρέπει είτε να εξαιρεθούν από τα όρια των οικισμών,είτε να παραμείνουν αδόμητες, είτε να καθοριστούν ως περιοχές με περιορισμούς στη δόμηση. Αυτές οι περιοχές είναι:
      Δάση και δασικές εκτάσεις Αρχαιολογικοί χώροι – ιστορικοί τόποι – κηρυγμένα σπήλαια και τυχόν άλλες περιοχές προστασίας ή μνημείων Περιοχές προστασίας της φύσης Ζώνες γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας/α’ προτεραιότητας, που καθορίζονται κατά τις εκάστοτε ισχύουσες και εφαρμοζόμενες διατάξεις καθώς και αρδευόμενες περιοχές βάσει οργανωμένου αρδευτικού συστήματος/δικτύου. Τυχόν περιοχές διανομής – αναδασμού παραχωρηθείσες για αγροτική χρήση. Ζώνες αιγιαλού και παραλίας, εφόσον υφίσταται, η διαμορφωμένη γραμμή δόμησης στο παράκτιο- παραλιακό μέτωπο των παραλιακών οικισμών. Υφιστάμενα δημόσια κτήματα (αιγιαλού – παρόχθιας ζώνης κ.λπ.) σε περιοχές άμεσης γειτνίασης με τον αιγιαλό ή με πλεύσιμο ποταμό ή λίμνη. Απαλλοτριωμένες ή προς απαλλοτρίωση εκτάσεις, λόγω προγραμματισμού διάνοιξης/διαπλάτυνσης εθνικών και επαρχιακών οδών, σιδηροδρομικής γραμμής, καθώς και των ζωνών απαλλοτρίωσης ή δουλείας υψηλής και μέσης τάσης δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τα όρια των οποίων καταγράφονται και βεβαιώνονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες/φορείς. Ζώνες γεωλογικά ακατάλληλες για δόμηση, όπως αυτές θα προκύψουν από σύνταξη μελέτης γεωλογικής καταλληλότητας, για τους οικισμούς που οριοθετούνται για πρώτη φορά. Ζώνες υδατορέματος. Σε περίπτωση που στην υπό μελέτη περιοχή υφίστανται μη οριοθετημένα ρέματα, συντάσσεται μελέτη προσωρινής οριοθέτησης τους Ζώνες άλλων σημαντικών φυσικών σχηματισμών ή άλλων αξιόλογων τοπίων που χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας όπως αυτές θα προκύψουν από σύνταξη Περιβαλλοντικής Έκθεσης. Ζώνες ακατάλληλες για άλλους λόγους π.χ. ζώνες με ιδιαίτερες απαιτήσεις σε θέματα που αναφέρονται σε ασφάλεια, υγιεινή, κυκλοφορία. Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού, [email protected]
      Περισσότερα...

      1573 • 0

    4. Αρθρογραφία

      Αλλάζοντας τις Πόλεις, βελτιώνοντας τη ζωή

      Engineer

      Σύμφωνα με διεθνείς εκθέσεις, μέχρι το 2050, το 70% του παγκόσμιου πληθυσμού θα βρίσκεται στα αστικά κέντρα. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και στην Ελλάδα, το ποσοστό αυτό ανέρχεται ήδη κοντά στο 80%.
      Το ερώτημα λοιπόν είναι, πώς σχεδιάζει κανείς τις «πόλεις του μέλλοντος», όπου θα ζει και θα εργάζεται η μεγάλη πλειοψηφία του παγκόσμιου πληθυσμού.
      Πολλοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι η λεγόμενη «έξυπνη πόλη» (smart city) αποτελεί το μέλλον της αστικής ζωής του πλανήτη. Η έξυπνη πόλη είναι η διασυνδεδεμένη πόλη σε όλους τους τομείς της, από τις μεταφορές και τα κτίρια, έως την παραγωγή ενέργειας και τη διακυβέρνηση. Σε μία τέτοια πόλη διευκολύνεται η ζωή των πολιτών, περιορίζεται η κατανάλωση ενέργειας και οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, αξιοποιώντας ηλεκτρονικά δεδομένα, το διαδίκτυο, τις «έξυπνες συσκευές».
      Σε διεθνή φόρα όμως, όπως το «Future Cities Show», στο Ντουμπάι, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η συζήτηση για το μέλλον των πόλεων επικεντρώνεται αλλού. Στην ανθρωποκεντρικά δομημένη πόλη, όπου με τη βοήθεια της τεχνολογίας μπορούν οι ίδιοι οι πολίτες να σχεδιάζουν τη ζωή τους.
      Στην πόλη που δίνει τη δυνατότητα στους κατοίκους της να αντέχουν και να προσαρμόζονται, απέναντι σε οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές πιέσεις (όπως οι διακυμάνσεις στις τιμές των καυσίμων, η περιβαλλοντική υποβάθμιση, η ανεργία, ο κοινωνικός αποκλεισμός και οι προσφυγικές ροές), καθώς και σε απρόσμενες κρίσεις και καταστροφές (όπως για παράδειγμα στη χώρα μας η πρόσφατη στη Μάνδρα και στη Νέα Πέραμο). Και κυρίως, στην πόλη που εξασφαλίζει το «ευ ζην» των πολιτών της.
      Μάλιστα, με την κρίση των τιμών του πετρελαίου στην κορύφωσή της, στις αρχές του 2016, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, θέσπισαν Υπουργό Ευτυχίας και Υπουργό Ανεκτικότητας, σε μία προσπάθεια ενίσχυσης της προσαρμογής των πολιτών στις επερχόμενες αλλαγές. Ο στόχος είναι η βελτίωση της διάθεσής τους και η προώθηση μίας νοοτροπίας αυτοσυγκράτησης, κατανόησης και εγκράτειας.
      Μπορεί αυτά να φαντάζουν πολύ μακρινά για την Ελλάδα, αλλά δεν είναι και τόσο.
      Οι πόλεις στην Ελλάδα συμμετέχουν τα τελευταία χρόνια σε διεθνείς πρωτοβουλίες και δίκτυα ανταλλαγής καλών πρακτικών και εμπειριών για θέματα βιώσιμων και ανθεκτικών πόλεων (sustainable and resilient cities).
      Σχεδόν οι μισοί Δήμοι της χώρας συμμετέχουν στην Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία του Συμφώνου των Δημάρχων για το Κλίμα και την Ενέργεια. Οι περισσότεροι έχουν αναπτύξει σχέδια δράσης για τη βιώσιμη ενέργεια, και αρκετοί, σχέδια για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και στα καταστρεπτικά καιρικά φαινόμενα. Επιπλέον, στο παγκόσμιο Δίκτυο των 100 Ανθεκτικών Πόλεων, συμμετέχουν η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, ενώ έχουν ξεκινήσει και άλλες σημαντικές προσπάθειες σε πόλεις ανά την ελληνική επικράτεια.
      Η υπέρβαση της κρίσης στην Ελλάδα μας ωθεί να προχωρήσουμε τις προσπάθειες αυτές ένα βήμα παραπέρα. Από τη διάγνωση, τη δικτύωση και το σχεδιασμό, στην υλοποίηση δράσεων, με το ρόλο του πολίτη κεντρικό.
      Οι σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις στην πληροφορική και στις τηλεπικοινωνίες μας διευκολύνουν προς αυτή την κατεύθυνση. Το μείζον θέμα είναι πώς θα αξιοποιήσουμε τα τεχνολογικά επιτεύγματα, ώστε να ξεφύγουμε από την μιζέρια και την ηττοπάθεια (lock-in effect), προς την υλοποίηση ενός συλλογικού, βιώσιμου και συνεκτικού (inclusive) οράματος.
      Πώς θα συνδέσουμε δηλαδή τα φιλόδοξα σχέδια με τη ζωή των κατοίκων των πόλεων και με τις αξίες τους. Με το χώρο και το χρόνο της ιστορίας τους και τελικά με το μέλλον τους.
      Το εγχείρημα δεν είναι καθόλου εύκολο. Αξίζει όμως να το προσπαθήσουμε.
      Ο Χάρης Δούκας είναι Επίκουρος Καθηγητής ΕΜΠ
      Περισσότερα...

      1557 • 0

    5. Αρθρογραφία

      Θεσσαλονίκη: Ούτε ένα αξιοθέατο απούλητο στο ιστορικό κέντρο στο metaverse

      Engineer

      Στο ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης, ούτε ένα αξιοθέατο έχει μείνει απούλητο. Μεγάλο μέρος του λιμανιού, μαζί με κάποια από τα καράβια – «θηρία», ο Λευκός Πύργος και η Πλατεία Αριστοτέλους, η ΔΕΘ «παρέα» πάντα με τον Πύργο του ΟΤΕ και το «Παλέ ντε Σπορ», αλλά και γήπεδα, δημόσιοι δρόμοι και πολυκατοικίες έχουν πουληθεί, στις περισσότερες περιπτώσεις χωρίς καν να το γνωρίζουν οι κάτοικοι, ιδιοκτήτες ή διαχειριστές τους. Οι περισσότερες σημαίες ιδιοκτησίας πάνω στα ακίνητα είναι οι αναμενόμενες, με βάση τις επενδύσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα στην Ελλάδα: εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες αμερικανικές, γερμανικές, ιταλικές, καναδικές και αυστραλιανές σημαίες, πέραν των αμέτρητων ελληνικών και των πολλών κυπριακών, οριοθετούν «μέτρο μέτρο» την κάθε ιδιοκτησία. Ανάμεσά τους, υπάρχουν όμως κι εκείνες που δεν θα περίμενε κάποιος να συναντήσει στη Θεσσαλονίκη: για παράδειγμα, σημαίες Δυτικής Σαχάρας, Λιβάνου και Κούβας.
      Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι οι αγοραστές -συνήθως με ψευδώνυμο- ανήκουν υποχρεωτικά στις συγκεκριμένες εθνικότητες. Οι αγορές δεν έχουν γίνει στον πραγματικό κόσμο, αλλά στον εικονικό -αυτόν της πλατφόρμας «Earth2». Η μορφή των ακινήτων είναι ψηφιακή, όπως και οι τίτλοι ιδιοκτησίας. Τα χρήματα όμως που καταβάλλονται σε διάφορες αντίστοιχες πλατφόρμες για τοίχους και οικόπεδα φτιαγμένα από …πίξελ, ασχέτως του αν είναι «μεταφρασμένα» σε κρυπτονόμισμα, έχουν πραγματική αξία και αφαιρούνται από το πραγματικό εισόδημα χιλιάδων ανθρώπων παγκοσμίως. Μπορεί να ακούγεται δυσνόητο, αλλά είναι πλέον γεγονός. Μια πραγματικότητα που ουδείς γνωρίζει με ασφάλεια αν ήρθε για να μείνει ή θα «ξεφουσκώσει» απότομα, αλλά αποκτά ολοένα μεγαλύτερο μέγεθος αγοράς.
      Πουλώντας σε …πίξελ τις Πυραμίδες της Γκίζας και τον Πύργο του Άιφελ
      Η ψηφιακή μορφή εμβληματικών ακινήτων και μνημείων σε όλον τον κόσμο, από το Κολοσσαίο της Ρώμης και τις Πυραμίδες της Γκίζας μέχρι τον Πύργο του Άιφελ, το Παλάτι του Μπάκινγκχαμ και τον Λευκό Οίκο, πωλείται και αγοράζεται. Το ίδιο και η εικονική γη, από την Ελλάδα ώς τις ΗΠΑ ή και έξω από τη Γη, σε φανταστικούς κόσμους. Σε ορισμένες περιπτώσεις πωλείται πανάκριβα. Πολύ πρόσφατα ένα κομμάτι εικονικής γης στη «Decentraland», μια άλλη πλατφόρμα, άλλαξε χέρια προς 2,4 εκατομμύρια ευρώ, σπάζοντας το ρεκόρ του περασμένου Ιουνίου, όταν αντίστοιχο οικόπεδο είχε πουληθεί προς 810.000 ευρώ.
      Κυβερνήσεις και επιχειρήσεις ιχνηλατούν τις εξελίξεις και κάποιες σπεύδουν να ανέβουν στο τρένο. Τα νησιά Barbados, για παράδειγμα, η νεότερη δημοκρατία στον κόσμο, ανακοίνωσαν τον περασμένο Δεκέμβριο ότι θα αποκτήσουν νέα πρεσβεία. Όχι στον πραγματικό κόσμο, αλλά στον εικονικό της Decentraland. Όπως το έθεσε στο «Bloomberg» ο 35χρονος Gabriel Abed, πρέσβης των Barbados στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (στον πραγματικό κόσμο), η δυνατότητα αυτή «θα αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο κόσμος. Η πρεσβεία είναι μικρό πράγμα. Το μεγάλο πράγμα είναι το τι μπορούν οι κυβερνήσεις να κάνουν μαζί, όταν η γη δεν θα έχει πια φυσική μορφή και οι περιορισμοί δεν θα αποτελούν πλέον μέρος της εξίσωσης» (ελεύθερη μετάφραση)…
      Το ΑΠΕ-ΜΠΕ συνομίλησε για το θέμα των αγοραπωλησιών ψηφιακού real estate με πέντε υποψήφιους/ες διδάκτορες και μεταδιδάκτορες του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και με την Αθηνά Βακάλη, καθηγήτρια του Τμήματος Πληροφορικής του ΑΠΘ και διευθύντρια του Εργαστηρίου Επιστήμης Δεδομένων και Ιστού (Datalab), η οποία συγκαταλέγεται ανάμεσα στους κορυφαίους επιστήμονες του κόσμου για το 2020, στη σχετική λίστα καθηγητών του Πανεπιστημίου του Stanford.
      Ο «φόβος του μελλοντικού αποκλεισμού» και η ενεργή κοινότητα άνω των 300.000 χρηστών μηνιαίως
      Όπως εξηγούν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Βακάλη και η υποψήφια διδάκτωρ του ΑΠΘ Σοφία Υφαντίδου, η εκτόξευση των τιμών στις αγοραπωλησίες ψηφιακών ακινήτων (digital real estate), αναδεικνύει μια δυναμικά ανερχόμενη νέα «μετα-αγορά». Ενδεικτικό είναι ότι οι πλατφόρμες «Earth 2» και «Decentraland» έχουν ενεργή κοινότητα περισσότερων από 300.000 χρήστες σε μηνιαία βάση… «Η παρουσίαση του Metaverse, ενός υβριδικού εικονικού κόσμου, από τον ιδρυτή και CEO του Facebook, Μαρκ Ζάκερμπεργκ, και η δημοσιοποίηση σειράς πολύκροτων αγοραπωλησιών εκτόξευσε τις τιμές και την προοπτική αυτής της “μετα-αγοράς”.
      «Ένα τεμάχιο εικονικής γης το 2019 κόστιζε περίπου 690 ευρώ, ενώ το 2021 η τιμή του είναι 2400 ευρώ. Σε μια τόσο δυναμική αγορά, η απόκτηση εικονικής γης ελκύει δραστήριους και τολμηρούς επενδυτές, πολλοί από τους οποίους βλέπουν ευκαιρίες “εύκολης” ή/και σύντομης απόδοσης. Πέρα από την οικονομική διάσταση, φαίνεται πως ο φόβος του μελλοντικού αποκλεισμού (Fear-Of-Missing-Out) από τις ευκαιρίες που υπόσχεται το Metaverse (σ.σ. συγχώνευση πραγματικού και εικονικού κόσμου), αποτελεί επιπλέον κίνητρο συμμετοχής», αναφέρουν.
      Πώς είναι, όμως, δυνατόν να μπορεί κάποιος να αγοράσει ακόμα και δημόσιους χώρους και αρχαία μνημεία, έστω εικονικά, και να βγάζει κέρδος από αυτά; Υπάρχει κάποιο νομικό κενό ή και ηθικό πρόβλημα εδώ; Κατά τον υποψήφιο διδάκτορα Γιώργο Βλαχάβα, δεν διαφαίνεται κάποιο σημαντικό τέτοιο ζήτημα, καθώς δεν πρόκειται για τα ίδια τα μνημεία, αλλά για ψηφιακές αναπαραστάσεις τους. «Ουσιαστικά, δεν διαφέρει πολύ η αγορά ενός μνημείου σε μια πλατφόρμα εικονικών ακινήτων από εκείνη ενός πίνακα ζωγραφικής ή μιας φωτογραφίας του. Επίσης, δεν κατέχει καμία πλατφόρμα εικονικών ακινήτων την ιδιότητα της μοναδικής. Για παράδειγμα, υπάρχουν πολλοί, πιθανόν αμέτρητοι, πίνακες ζωγραφικής που απεικονίζουν τον Λευκό Πύργο. Αντίστοιχα, δεν υπάρχει κανένας περιορισμός στον αριθμό των εφαρμογών εικονικής μετα-αγοράς, που μπορούν να δημιουργηθούν», απαντά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γιώργος Βλαχάβας.
      Οι πρωτόγνωρες αυτές αγορές έρχονται με σημαντικό ρίσκο, όπως προειδοποιούν η κ. Βακάλη και ο υποψήφιος διδάκτωρ Ηλίας Δημητριάδης. Κάθε ενδιαφερόμενος επενδυτής και ειδικά οι νεαρής ηλικίας χρήστες, επισημαίνουν, είναι απαραίτητο να γνωρίζουν ότι οι εικονικοί τίτλοι ιδιοκτησίας παραμένουν ένας σαφώς εξειδικευμένος και περιορισμένος τομέας επενδύσεων, κι ο εκάστοτε επενδυτής ενδεχομένως να μην δει υψηλές αποδόσεις σε σύντομο χρονικό διάστημα. Χρειάζεται να γίνει απαραίτητα έρευνα της πλατφόρμας που θα χρησιμοποιηθεί για τις αγορές. Με δεδομένη την πρόσφατη εξέλιξη των ψηφιακών αυτών αγορών, η βιωσιμότητά τους παραμένει αμφισβητήσιμη και αμφίρροπη. Επιπλέον, ο διαχειριστής της πλατφόρμας μπορεί να αποσυρθεί απροειδοποίητα, «εξαφανίζοντας» έτσι τις όποιες αγορές ψηφιακής γης. Ταυτόχρονα, φαίνεται ότι οι «χρυσές ευκαιρίες» έχουν προ πολλού εξαντληθεί.
      Γιατί αποκτούν παρουσία σε τέτοιους κόσμους μεγάλες επιχειρήσεις, καλλιτέχνες πρώτης γραμμής και κυβερνήσεις;
      Το τελευταίο διάστημα, επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο μεταδιδάκτωρ Βασίλειος Ψωμιάδης, μεγάλες εταιρείες (Coca-Cola, Nike, Gucci, Louis Vuitton), αλλά και καλλιτέχνες (Eminem, Snoop Dogg, Ozzy Osbourne), δοκιμάζουν νέα επιχειρηματικά μοντέλα του Metaverse κυρίως μέσω των δημοφιλών πλέον NFTs (σ.σ. Non-Fungible tokens, ένα είδος ηλεκτρονικού πιστοποιητικού ή τίτλου ιδιοκτησίας, βασισμένου στην τεχνολογία του blockchain, που διασφαλίζει την αυθεντικότητα ενός οποιουδήποτε ψηφιακού αντικειμένου).
      «Το Metaverse φιλοδοξεί να αποτελέσει τη μετεξέλιξη του σημερινού Διαδικτύου και δίχως αμφιβολία ελκύει όσους θέλουν να αδράξουν τις ποικίλες ευκαιρίες που εκτιμούν ότι θα προκύψουν από αυτή τη μετάβαση. Οι καινοτομίες που τεχνολογικοί κολοσσοί, όπως οι Meta (πρώην Facebook) και Microsoft, ευαγγελίζονται ότι θα περιλαμβάνει, σε συνδυασμό με τα χαρακτηριστικά της έντονης διαδραστικότητας, της ψηφιακής αποκέντρωσης και της εκτεταμένης πραγματικότητας που συγκεντρώνει, υπόσχονται τη δημιουργία νέων αγορών που δεν έχουμε καν φανταστεί! Με δεδομένα τα προηγούμενα τεχνολογικά άλματα και την άκρως επιδραστική οικονομική και κοινωνική τους παρουσία, είναι φανερό ότι οι κολοσσοί αυτοί ελκύουν μεγάλη μερίδα χρηστών και επενδυτών» σημειώνει ο Βασίλειος Ψωμιάδης
      Υπάρχει κάποια εκτίμηση του μεγέθους της αγοράς που δημιουργείται παγκοσμίως;
      Κατά τον Δημήτριο Γιακάτο, υποψήφιο διδάκτορα, το Metaverse υπόσχεται τη μίξη εικονικών και πραγματικών κόσμων και μιας νέας υβριδικής ζωής. «Σταδιακά δημιουργείται προοπτική εικονικών καταστημάτων (από πραγματικές εταιρείες), όπου ο καταναλωτής έχει συνεχή εικονική διάδραση με τα προϊόντα, όπως το να δοκιμάζει ρούχα και αξεσουάρ στον ψηφιακό κόσμο. Η ανάπτυξη πραγματικών υπηρεσιών μέσα από εικονικούς κόσμους προβλέπεται να αυξηθεί με εκθετικό ρυθμό. Ήδη, τεχνολογικοί κολοσσοί όπως οι Meta και ΙΒΜ, έχουν ξεκινήσει να εκπαιδεύουν προσωπικό στη χρήση αυτών των τεχνολογιών, επενδύοντας τεράστια ποσά. Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση του Bloomberg εκτιμάται ότι η παγκόσμια αγορά του Metaverse μπορεί να αγγίξει τα 800 δισ. δολάρια το 2024. Ωστόσο, το μέλλον είναι αβέβαιο και η ιστορία έχει δείξει ότι καμία πρόβλεψη δεν είναι σίγουρη, ειδικά για τις τεχνολογίες αιχμής, άρα μένει να αποδειχθεί μελλοντικά το εάν οι σημερινές εκτιμήσεις επαληθευτούν ή απλά είναι παροδική τάση» σημειώνει ο Δημήτριος Γιακάτος.
      Ποιες είναι οι αναμενόμενες εξελίξεις στο πεδίο του Metaverse στην επόμενη πενταετία;
      Όπως ξεκαθαρίζουν οι Αθηνά Βακάλη και Γιώργος Βλαχάβας, είναι δύσκολο να προβλεφθεί η επόμενη ημέρα, δεδομένου ιδίως ότι «η πενταετία, για τις εξελίξεις της τεχνολογίας, είναι πολύς χρόνος!» Εάν όντως ο τομέας αυτός συνεχίσει να εξελίσσεται δυναμικά, λένε, πιθανόν να αποτελέσει μια φυσική εξέλιξη του Διαδικτύου. Μια εκτίμηση είναι ότι αυτό μπορεί να γίνει με τη μορφή τεχνολογιών εκτεταμένης πραγματικότητας (extended reality – XR), τον συνδυασμό δηλαδή της επαυξημένης (augmented), εικονικής (virtual) και μικτής (mixed) πραγματικότητας, αλλά ήδη υπάρχει μερίδα χρηστών που έχει δυσκολία στην αποδοχή τους. Από μια άλλη οπτική, έστω κι αν οι τεχνολογίες αυτές είναι χρήσιμες σε εξειδικευμένες περιπτώσεις, δεν είναι δεδομένο ότι μπορούν να επεκταθούν, ώστε να υπάρξει γενικευμένη αποδοχή τους και ασφαλής χρήση. Επίσης, σημειώνουν, παραμένει πάντα ισχυρός ο προβληματισμός σχετικά με την ανθρωποκεντρική διάσταση των τεχνολογιών αυτών και είναι απαραίτητη η διασφάλιση των ανθρώπινων αξιών, ώστε η όποια «μετα-ζωή» να εγγυάται την ηθική κι όχι τη δυστοπική συμβίωση της τεχνολογίας με την κοινωνία και τον άνθρωπο…
      πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
      Περισσότερα...

      1526 • 0

    6. Αρθρογραφία

      Ανακαινίσεις κτιρίων με Οικοδομική Άδεια, Έγκριση Εργασιών Μικρής Κλίμακας ή Βεβαίωση Μηχανικού

      Engineer

      Tα τελευταία χρόνια, μετά την οικονομική κρίση, πολλοί επιλέγουν να αγοράσουν ένα «φτηνό» σπίτι/διαμέρισμα για να το ανακατασκευάσουν περιορίζοντας το κόστος αγοράς σε σχέση με την ανέγερση μίας νέας σύγχρονης κατοικίας. Επίσης, για να γλιτώσουν το κόστος της άδειας και της επίβλεψης, απευθύνονται για την επισκευή κατευθείαν στον εργολάβο παρακάμπτοντας τον μηχανικό εκδίδοντας μία άδεια μικρής κλίμακας ή ακόμα και χωρίς άδεια.
      Αυτό όμως μπορεί να αποβεί μοιραίο γεγονός και να τους κοστίσει πολλαπλάσια, όπως συνέβη πρόσφατα με την κατάρρευση του ορόφου ενός παλιού κτιρίου στον Πειραιά που ανακατασκευάζονταν χωρίς την απαιτούμενη άδεια από την πολεοδομία και είχε ως αποτέλεσμα να χάσει την ζωή του ένας άνθρωπος και να είναι υπόλογοι σήμερα στη δικαιοσύνη, ο ιδιοκτήτης, ο εργολάβος και ο μηχανικός που εξέδωσε βεβαίωση ότι θα γίνονταν απλές μικροεπισκευές στο κτίριο, χωρίς να έχει την ευθύνη της επίβλεψης. Για αυτό το λόγο θα πρέπει οι πολίτες να είναι πολύ προσεκτικοί και να απευθύνονται στον αρμόδιο μηχανικό για τον στατικό έλεγχο του κτιρίου και να γίνονται όλες οι εργασίες με τις απαιτούμενες μελέτες και την επίβλεψη μηχανικού.
      Τι πρέπει να προσέχουμε κατά την ανακαίνιση ενός κτιρίου;
      Στην ανακαίνιση υπάρχουν κανόνες που πρέπει να τηρούνται, προκειμένου να προστατευτεί τόσο η περιουσία, όσο και η ίδια η ζωή των ενοίκων του ακινήτου.
      Οι ιδιοκτήτες λοιπόν θα πρέπει να γνωρίζουν τα εξής:
      Μια ριζική ανακαίνιση με γκρέμισμα τοίχων ή δοκαριών απαιτεί την παρουσία μηχανικού. Μια λάθος επιλογή μπορεί να επιβαρύνει το κτίριο και να προκύψουν μεγάλες καταστροφές ενώ υπάρχει κίνδυνος και για τη ζωή των ενοίκων. Τα κεντρικά δοκάρια δεν πρέπει να πειράζονται ποτέ, διότι στηρίζουν όλο το οικοδόμημα. Ηλεκτρικά και υδραυλικά συστήματα, τα οποία είναι παλαιά πρέπει να αλλάζουν. Είναι καλύτερη η ριζική αφαίρεσή τους παρά να γίνονται εργασίες επιδιόρθωσης κάθε φορά που προκύπτει μια ζημιά. Η αλλαγή των εξωτερικών χώρων ενός διαμερίσματος/πολυκατοικίας απαιτεί άδεια από την πολεοδομία, αλλά και τη σύμφωνη γνώμη των συνιδιοκτητών. Η Ανακαίνιση απαιτεί Οικοδομική Άδεια;
      Όχι, σε όλες τις περισσότερες περιπτώσεις. Συγκεκριμένα, υπάρχουν εργασίες για τις οποίες δεν χρειάζεται να εκδοθεί οικοδομική άδεια, ούτε έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας, απλά εκδίδεται μία ηλεκτρονική βεβαίωση από μηχανικό σε περίπτωση που δεν απαιτούνται εγκρίσεις εγκρίσεις από άλλους φορείς ή συλλογικά όργανα.
      Πότε απαιτείται Οικοδομική Άδεια;
      Εφόσον έχουμε νέες οικοδομικές εργασίες όπως: ενίσχυση υφιστάμενου οικοδομικού σκελετού, αλλαγή διαρρύθμισης που επηρεάζει τη στατικότητα του κτιρίου καθώς και όταν γίνονται εργασίες αλλαγής υδραυλικών και ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων, τότε απαιτείται κανονική οικοδομική άδεια (ΑΔΕΙΑ ΔΟΜΗΣΗΣ). Δυστυχώς, πολλοί για λόγους οικονομίας επιλέγουν να εκδίδουν μία Άδεια Μικρής Κλίμακας χωρίς να δηλώνεται όλος ο όγκος των εργασιών. Σε περίπτωση όμως καταγγελίας ή ελέγχου από την Πολεοδομία θα κριθεί το κτίσμα αυθαίρετο και θα καταλογιστούν πρόστιμα.
      Ποιες εργασίες ανακαίνισης απαιτούν Άδεια Μικρής Κλίμακας;
      Εργασίες εξωτερικών χρωματισμών ή αντικατάσταση κιγκλιδωμάτων ή επισκευή επιχρισμάτων ή επισκευή όψεων με χρήση ικριωμάτων.
      Επένδυση όψεων και αντικατάσταση υαλοπετασμάτων με χρήση ικριωμάτων. Κατασκευή πέργκολας επιφάνειας άνω των πενήντα (50) τ.μ. σε ακάλυπτους χώρους, προκήπια, βεράντες ισογείων. Σε δώματα, υπαίθριους χώρους και ανοιχτούς εξώστες επιβάλλεται η έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας ανεξαρτήτως επιφάνειας. Αγωγοί αερισμού και λοιπές εγκαταστάσεις και κατασκευές. Εσωτερικές διαρρυθμίσεις, με την προϋπόθεση ότι δεν θίγονται τα στοιχεία του φέροντος οργανισμού του κτιρίου. Κατασκευή φυτεμένων δωμάτων και φυτεμένων επιφανειών. Τοποθέτηση εξωτερικής θερμομόνωσης ή παθητικών ηλιακών συστημάτων στις εξωτερικές όψεις. Συντήρηση και επισκευή στεγών με χρήση ικριωμάτων. Κατασκευή τζακιών με τις καπνοδόχους τους σε οριζόντιες ιδιοκτησίες με χρήση κατοικίας, εφόσον δεν επηρεάζεται η στατική επάρκεια του κτιρίου. Ανακατασκευή στέγης, με υποβολή δήλωσης στατικής επάρκειας αρμόδιου μηχανικού. Εγκατάσταση αυτόνομου συστήματος θέρμανσης. Στέγαστρα και προστεγάσματα. Επεμβάσεις στις όψεις κτιρίων για την τροποποίηση ή τη διάνοιξη νέων ανοιγμάτων, εφόσον δεν θίγεται ο φέρων οργανισμός. Εργασίες εγκατάστασης Φωτοβολταϊκών Συστημάτων, για τις περιπτώσεις που απαιτείται σύμφωνα με ειδικότερες διατάξεις. Προσοχή! Όταν κάνουμε πολλές εργασίες μαζί και ο προϋπολογισμός των εργασιών είναι πάνω από 25.000 ευρώ, τότε απαιτείται Αδεια Δόμησης.
      Ποιες εργασίες επιτρέπονται χωρίς άδεια, αλλά με βεβαίωση μηχανικού;
      Μικρές εσωτερικές επισκευές ή διασκευές που δεν επηρεάζουν την στατικότητα του κτιρίου και δεν αλλάζουν τις όψεις του.
      Εξωτερικοί χρωματισμοί ή αντικατάσταση κιγκλιδωμάτων ή επισκευή επιχρισμάτων ή επισκευή όψεων χωρίς χρήση ικριωμάτων. Αλλαγή ή επισκευή δαπέδων και επενδύσεων τοίχων ή οροφών. Συντήρηση, επισκευή ή διασκευή ή τμηματική αντικατάσταση των ηλεκτρολογικών και υδραυλικών εγκαταστάσεων. Αντικατάσταση εσωτερικών ή εξωτερικών κουφωμάτων και υαλοπινάκων στο ίδιο άνοιγμα. Συντήρηση, επισκευή στεγών χωρίς χρήση ικριωμάτων. Μικρές διαμορφώσεις του εδάφους μέχρι συν/πλην 0,80 μέτρων από το φυσικό έδαφος και πλακοστρώσεις. Τοποθέτηση κλιματιστικών και επιτοίχιων λέβητων αερίου, εγκατάσταση φυσικού αερίου. Τοποθέτηση ηλιακών θερμοσιφώνων. Τοποθέτησης ή αντικατάστασης καμινάδων στις εξωτερικές όψεις υφιστάμενων κτιρίων, χωρίς χρήση ικριωμάτων, στο πλαίσιο του προγράμματος «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον». Ατικατάστασης εξωτερικών κουφωμάτων ή τοποθέτησης ή αντικατάστασης καμινάδων στις εξωτερικές όψεις υφιστάμενων κτιρίων χωρίς χρήση ικριωμάτων. Τοποθέτηση ή εγκατάσταση εξοπλισμού σε κτίρια, όπως ντουλάπες και γλάστρες κλπ. Κατασκευή εστιών, φούρνων και τζακιών με τις καπνοδόχους τους σε ακάλυπτους χώρους οικοπέδων ή γηπέδων. Κατασκευή πέργκολας με ή χωρίς προσωρινά σκίαστρα επιφανείας έως πενήντα (50) τ.μ., σε ακάλυπτους χώρους, προκήπια και βεράντες ισογείων. Κατασκευές, όπως σκάλες, κεκλιμένα επίπεδα (ράμπες), αντηρίδες και πεζούλια σε ακάλυπτους χώρους οικοπέδων. Τοποθέτηση προσωρινών σκιάστρων, περσίδων, προστεγασμάτων και τεντών. Διάστρωση δαπέδου ακάλυπτου χώρου, με την προϋπόθεση ότι αυτή δεν υπερβαίνει το 1/3 του ακάλυπτου χώρου. Τι γίνεται όταν γκρεμίζω τοίχους για αλλαγή διαρρύθμισης; Στην περίπτωση αυτή χρειάζεται άδεια μικρής κλίμακας από την πολεοδομία, εφόσον δεν θίγονται τα στοιχεία του φέροντος οργανισμού του κτιρίου. Για την αίτηση χρειάζεται τοπογραφικό, κάτοψη, φωτογραφίες και τεχνική έκθεση – βεβαίωση μηχανικού στην οποία αναφέρει ότι δεν θίγεται ο στατικός φορέας του κτιρίου.
      Τι πρέπει να προσέξω όταν θέλω να κάνω μία προσθήκη πάνω ή δίπλα από το παλιό κτίσμα;
      Πρώτα εξετάζει ο μηχανικός αν τα πολεοδομικά στοιχεία που ισχύουν σήμερα (υπόλοιπο δόμησης, κάλυψης, μέγιστου επιτρεπόμενου ύψους, επιβολή πρασιάς, απόσταση από τα όρια κλπ) επιτρέπουν να γίνει προσθήκη. Στην περίπτωση αυτή θα χρειαστεί η έκδοση νέας οικοδομικής άδειας και τότε απαιτούνται όλες οι μελέτες (τοπογραφικό, αρχιτεκτονική και στατική μελέτη, μελέτη ύδρευσης και αποχέτευσης, μελέτη πυρασφάλειας και ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων, μελέτη Κανονισμού Ενεργειακής. Απόδοσης Κτηρίων (Κ. Ε. Ν. Α. Κ.).
      Τι θεωρείται ριζική ανακαίνιση και τι άδεια απαιτείται;
      Η ριζική ανακαίνιση κτιρίου, αναφέρεται σε εργασίες μεγάλης κλίμακας και συνήθως ο προϋπολογισμός των εργασιών που απαιτούνται ξεπερνά στις 25.000 ευρώ. Σε αυτή την περίπτωση απαιτείται Άδεια Δόμησης και όχι Άδεια Μικρής Κλίμακας.
      Περισσότερα...

      1523 • 1

    7. Αρθρογραφία

      Οδηγός της ΠΟΜΙΔΑ για τις νομικές και τεχνικές διαδικασίες εγκατάστασής φορτιστών ηλεκτρικών οχημάτων σε υπάρχοντα και νέα κτίρια

      Engineer

      H επέκταση της χρήσης ιδιωτικών ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων συναρτάται με την πρακτική δυνατότητα φόρτισής τους εντός των κάθε είδους κτιρίων, και ιδιαίτερα εντός των ιδιόχρηστων ή κοινόχρηστων χώρων των πολυκατοικιών της χώρας, κάτι που δεν είναι απαλλαγμένο από διαφορετικές απόψεις και συγκρουόμενα συμφέροντα των ενοίκων τους.
      Με αφορμή την από 7.3.2024 ανακοίνωση του ΔΕΔΔΗΕ περί υποχρεωτικής δήλωσης όλων των υποδομών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και προς ενημέρωση των ενδιαφερομένων ιδιοκτητών και διαχειριστών για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους, η ΠΟΜΙΔΑ παραθέτει τους κανόνες που περιλαμβάνονται στα άρθρα 21,22,24 και 26 του Ν.4710/2020 (ΦΕΚ 4710Α/2020) και διέπουν τις διαδικασίες εγκατάστασης, λειτουργείας αλλά και δήλωσης φορτιστών ηλεκτρικών οχημάτων στα υφιστάμενα και νέα κτίρια της χώρας.  
      A. Ποια είναι η διαδικασία εγκατάστασης φορτιστών στα υπάρχοντα κτίρια
      1. Σε υφιστάμενα κτίρια, τα οποία είχαν υποχρέωση πρόβλεψης θέσεων στάθμευσης, δύναται να εγκαθίσταται νέα υποδομή καλωδίωσης σε κοινόχρηστους ή και κοινόκτητους χώρους, για την τοποθέτηση ξεχωριστής κοινόχρηστης παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, η οποία επιτρέπει την τοποθέτηση σημείων επαναφόρτισης Η/Ο. Σε περιπτώσεις κτιρίων με πολλαπλές ιδιοκτησίες, για την ανωτέρω εγκατάσταση απαιτείται η σύμφωνη γνώμη της απόλυτης πλειοψηφίας των συνιδιοκτητών [τουλάχιστον πεντακόσια ένα χιλιοστά (501/1000)]. Η λειτουργία και ο τρόπος χρήσης του συνόλου της εγκατάστασης συμπεριλαμβάνονται σε τεχνική έκθεση ηλεκτρολόγου ή ηλεκτρολόγου μηχανικού, η οποία προσαρτάται στον κανονισμό του κτιρίου.
      2. Σε υφιστάμενα κτίρια επιτρέπεται στον ιδιοκτήτη ή δικαιούχο αποκλειστικής χρήσης χώρου στάθμευσης, με αποκλειστική δαπάνη, ευθύνη και επιμέλειά του, η εγκατάσταση υποδομής καλωδίωσης στη δική του θέση στάθμευσης και η εγκατάσταση και λειτουργία σημείου επαναφόρτισης Η/Ο, το οποίο τροφοδοτείται απευθείας μέσω της υφισταμένης παροχής ρεύματος ιδιόκτητου χώρου εντός της ίδιας οικοδομής ή μέσω νέας ιδιόκτητης παροχής ρεύματος. Για την εφαρμογή του παρόντος ορίζονται τα εξής:
      α) Ο ιδιοκτήτης ή ο δικαιούχος αποκλειστικής χρήσης χώρου στάθμευσης υποχρεούται να προβεί σε προηγούμενη έγγραφη γνωστοποίηση προς τον διαχειριστή του κτιρίου επί αποδείξει παραλαβής της, ο οποίος οφείλει να ενημερώσει αμελλητί τους λοιπούς συνιδιοκτήτες του κτιρίου. Μετά την πάροδο τριάντα (30) ημερολογιακών ημερών από τη γνωστοποίηση προς τον διαχειριστή, ο ως άνω ιδιοκτήτης ή δικαιούχος χρήσης δικαιούται να προβεί στην εγκατάσταση.
      β) Η υπεύθυνη δήλωση εγκαταστάτη (Υ.Δ.Ε.) που προβλέπεται στο άρθρο 2 του ν. 4483/1965 (Α΄ 118), το αντίγραφο της έγγραφης γνωστοποίησης προς τον διαχειριστή του κτιρίου και η απόδειξη παραλαβής της διατηρούνται στο αρχείο του ιδιοκτήτη ή του δικαιούχου χρήσης του χώρου στάθμευσης και είναι διαθέσιμα για έλεγχο.
      γ) Η γενική συνέλευση των συνιδιοκτητών του κτιρίου δικαιούται, με απόφαση της απόλυτης πλειοψηφίας των συνιδιοκτητών [τουλάχιστον πεντακόσια ένα χιλιοστά (501/1000)] να εναντιωθεί στην πραγματοποίηση της εγκατάστασης, λόγω ουσιώδους παρεμπόδισης της χρήσης των υπόλοιπων χώρων στάθμευσης ή κοινόχρηστων χώρων του κτιρίου, προσκομίζοντας τεχνική έκθεση αρμόδιου ηλεκτρολόγου μηχανικού στην αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης, με κοινοποίηση στον ενδιαφερόμενο. Με την ίδια διαδικασία, δύναται να ζητήσει οποτεδήποτε τη διακοπή λειτουργίας της εγκατάστασης αυτής, λόγω μη τήρησης των προδιαγραφών ασφαλούς κατασκευής και λειτουργίας της ή ουσιώδους παρεμπόδισης της χρήσης των υπόλοιπων χώρων στάθμευσης ή κοινόχρηστων χώρων του κτιρίου.
      3. Σε υφιστάμενα κτίρια, στα οποία γίνονται εργασίες ανακαίνισης με οικοδομική άδεια, που περιλαμβάνουν τον χώρο στάθμευσης, εντός του κτιρίου ή σε παρακείμενο χώρο, ή την ηλεκτρολογική υποδομή του κτιρίου, ισχύουν οι υποχρεώσεις των παρ. 1 έως 4 του άρθρου 21, εκτός αν ο υπεύθυνος μηχανικός δηλώσει, με υπεύθυνη δήλωσή του στην αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης, ότι το συνολικό κόστος εγκατάστασης των σημείων επαναφόρτισης Η/Ο και υποδομής καλωδίωσης, σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις, υπερβαίνει το επτά τοις εκατό (7%) του συνολικού κόστους της ανακαίνισης του κτιρίου.
      Β. Πότε απαιτείται η έκδοση άδειας μικρής κλίμακας για την εγκατάσταση των φορτιστών και πότε όχι.
      1. Για κατασκευές σε υφιστάμενα κτίρια με σκοπό την εγκατάσταση της υποδομής και την τοποθέτηση συσκευών φόρτισης Η/Ο, για τη σύνδεση των οποίων δεν απαιτείται η εγκατάσταση νέου μετασχηματιστή (Μ/Σ) μέσης τάσης/χαμηλής τάσης (ΜΤ/ΧΤ) στην εσωτερική ηλεκτρική εγκατάσταση, δεν απαιτείται οικοδομική άδεια, ούτε έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας του άρθρου 30 του ν. 4495/2017 (Α΄ 167).
      Η περαίωση των εργασιών εγκατάστασης πιστοποιείται με τη συμπλήρωση του εντύπου της αίτησης/ενημέρωσης προς τον Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε. Α.Ε.), η οποία κοινοποιείται στον διαχειριστή του κτιρίου. Μετά από την έναρξη λειτουργίας της ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτιρίου, σύμφωνα με το άρθρο 52 του ν. 4495/2017 (Α΄ 167), η αίτηση προς τον Διαχειριστή με τα συνημμένα σε αυτήν έγγραφα αποστέλλονται μέσω του πληροφοριακού συστήματος e-adeies και καταχωρίζονται στον φάκελο ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτιρίου.
      2. Για την εγκατάσταση της υποδομής και την τοποθέτηση συσκευών φόρτισης Η/Ο σε υφιστάμενα κτίρια, για τη σύνδεση των οποίων απαιτείται η εγκατάσταση νέου μετασχηματιστή (Μ/Σ) ΜΤ/ΧΤ στην εσωτερική ηλεκτρική εγκατάσταση, απαιτείται έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας, σύμφωνα με το άρθρο 29 του ν. 4495/2017 (Α΄ 167).
      Οι μελέτες, οι τεχνικές περιγραφές, οι τεχνικές εκθέσεις, τα σχέδια, η Υ.Δ.Ε. και αντίγραφο της έγγραφης γνωστοποίησης προς τον διαχειριστή του κτιρίου, στην περίπτωση έγκρισης εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας, υποβάλλονται στο πληροφοριακό σύστημα e-adeies, από τον εξουσιοδοτημένο μηχανικό. Μετά από την έναρξη λειτουργίας της ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτιρίου, τα ανωτέρω στοιχεία ενσωματώνονται στον φάκελο της ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτιρίου.
      3. Η σύνδεση υποδομών επαναφόρτισης Η/Ο σε υφιστάμενη παροχή, με επαύξηση αυτής ή μέσω νέας παροχής, διενεργείται σύμφωνα με τις διαδικασίες ηλεκτροδοτήσεων.
      4. Στους στεγασμένους κλειστούς χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων, ανεξαρτήτως επιφανείας, που διαθέτουν σημεία επαναφόρτισης Η/Ο λαμβάνονται μέτρα πυροπροστασίας, σύμφωνα με το άρθρο 26 του Ν.4710/2020. Σύμφωνα με αυτό, επιπροσθέτως όσων ορίζονται στο π.δ. 41/2018 (Α΄ 80) περί πυροπροστασίας για τη χρήση κτιρίου, επιβάλλεται η τοποθέτηση ενός (1) κατ’ ελάχιστον πυροσβεστήρα διοξειδίου του άνθρακα (CO2), κατασβεστικής ικανότητας 55Β τουλάχιστον ανά τρία (3) σημεία επαναφόρτισης Η/Ο.
      Γ. Ποια είναι η διαδικασία εγκατάστασης φορτιστών στα νέα κτίρια
      1. Στην ηλεκτρολογική μελέτη των νέων κτιρίων περιλαμβάνεται η εγκατάσταση υποδομής καλωδίωσης, δηλαδή σωληνώσεων, οχετών, καναλιών για τη διέλευση ηλεκτρικών καλωδίων, ώστε στις θέσεις στάθμευσης, όπως αυτές προκύπτουν από την οικοδομική άδεια, να μπορούν να εγκατασταθούν σημεία επαναφόρτισης Η/Ο, σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο παρόν. Η ηλεκτρολογική μελέτη, αποτελεί μέρος της συνολικής ηλεκτρομηχανολογικής μελέτης και της μελέτης πυρασφάλειας του κτιρίου και υποβάλλεται μαζί με τις υπόλοιπες μελέτες του άρθρου 40 του ν. 4495/2017 (Α΄ 167) στην αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου για την έκδοση οικοδομικής άδειας.
      2. Σε νέα κτίρια με αποκλειστική χρήση κατοικίας και με περισσότερες από δέκα (10) θέσεις στάθμευσης, εγκαθίσταται υποχρεωτικά υποδομή καλωδίωσης, ώστε να καθίσταται δυνατή σε μεταγενέστερο στάδιο η εγκατάσταση σημείου επαναφόρτισης Η/Ο σε κάθε θέση στάθμευσης οχημάτων.
      3. Σε νέα κτίρια που δεν προορίζονται αποκλειστικά για κατοικία και τα οποία διαθέτουν περισσότερες από δέκα (10) θέσεις στάθμευσης, εγκαθίσταται υποχρεωτικά υποδομή καλωδίωσης, ώστε μία (1) κατ’ ελάχιστο σε κάθε πέντε (5) θέσεις στάθμευσης για τις θέσεις που δεν εξυπηρετούν την κατοικία να μπορεί σε μεταγενέστερο στάδιο να εφοδιαστεί με σημείο επαναφόρτισης Η/Ο. Για τις θέσεις που εξυπηρετούν κατοικίες ισχύει η παρ. 2. Στα κτίρια της παρούσας εγκαθίσταται υποχρεωτικά από την αρχή της κατασκευής ένα (1) κατ’ ελάχιστον σημείο επαναφόρτισης Η/Ο.
      4. Σε όλα τα νέα κτίρια, δύναται να προβλεφθεί εγκατάσταση υποδομής καλωδίωσης για την τοποθέτηση κοινόχρηστου σημείου επαναφόρτισης Η/Ο σε ξεχωριστή κοινόχρηστη θέση στάθμευσης, επιπλέον όσων σημείων προβλέπονται στο παρόν. Στην περίπτωση αυτήν, το σημείο επαναφόρτισης μπορεί να συνδέεται με ξεχωριστή παροχή ηλεκτρικού ρεύματος. Η χωροθέτηση και η λειτουργία του σημείου αυτού αναφέρονται στον κανονισμό του κτιρίου. Οι δαπάνες που προκύπτουν επιμερίζονται αναλόγως στους ιδιοκτήτες ή στους ενοίκους, που κάνουν χρήση του σημείου επαναφόρτισης. Η κοινόχρηστη θέση στάθμευσης για φόρτιση επισημαίνεται με σχετική διαγράμμιση και δεν πρέπει να παρεμποδίζει τους ελιγμούς και τη στάθμευση των οχημάτων ή την κίνηση των χρηστών και των πεζών.
      Δ. Ποια είναι η διαδικασία δήλωσης των υποδομών φόρτισης στον ΔΕΔΔΗΕ;
      Στη χώρα μας αυξάνεται διαρκώς ο στόλος των Ηλεκτρικών Οχημάτων, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα και την αντίστοιχη άνοδο του ηλεκτρικού φορτίου, το οποίο καλείται να εξυπηρετήσει το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας, με κομβικό το ρόλο του Δικτύου Διανομής ηλεκτρικής ενέργειας που διαχειρίζεται ο ΔΕΔΔΗΕ. Στο πλαίσιο αυτό και σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου 4710/2020, ο ΔΕΔΔΗΕ με γνώμονα τη διασφάλιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών του, κάλεσε όλους τους κατόχους αδήλωτων υποδομών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων (Η/Ο), ιδιοκτήτες και διαχειριστές κτιρίων, να προχωρήσουν άμεσα στη δήλωσή τους, μέσω της εφαρμογής https://apps.deddie.gr/ElectricMobility/ ή να επικοινωνήσουν για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία με την εξυπηρέτηση πελατών του, στο τηλέφωνο 800 400 4000.
      *Ο Κώστας Αθ. Καράμπαμπας είναι Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ και Τεχνικός Σύμβουλος του Γραφείου Ενημέρωσης Μελών της ΠΟΜΙΔΑ, [email protected], τηλ. 6946363814.
      Περισσότερα...

      1519 • 0

    8. Αρθρογραφία

      Έρευνα της Διανόεσις: Το Φράγμα Της Μεσοχώρας

      Engineer

      Χωμένα στην καρδιά της νότιας Πίνδου, μέσα στην κοίτη του ποταμού Αχελώου, βρίσκονται ένα μεγάλο φράγμα και ένα υδροηλεκτρικό εργοστάσιο. Στέκουν έτοιμα, ολοκληρωμένα, με τον εξοπλισμό τους και τα μηχανήματά τους, από το 2001. Αλλά δεν έχουν λειτουργήσει ούτε μία ημέρα. Δεν έχει γεμίσει καν ο ταμιευτήρας (η τεχνητή λίμνη, δηλαδή) με νερό -τα νερά του Αχελώου σήμερα εκτρέπονται από μια άλλη σήραγγα σκαμμένη δίπλα από το φράγμα, παρακάτω στη φυσική του κοίτη. Σύμφωνα με τη ΔΕΗ, ολόκληρο το έργο έχει κοστίσει περίπου 500 εκατ. ευρώ σε σημερινά χρήματα, ενώ για κάθε χρόνο που το φράγμα δε λειτουργεί η εταιρεία εκτιμά ότι χάνει περί τα 20-30 εκατ. ευρώ από δυνητικά έσοδα.
       
      Γιατί συμβαίνει αυτό;
       
      Επειδή η ΔΕΗ άρχισε να κατασκευάζει ένα γιγάντιο έργο υποδομής με ελλιπή σχεδιασμό, χωρίς να έχει εξασφαλίσει ότι δεν θα ακυρωθεί στα δικαστήρια. Επειδή μερικοί κάτοικοι ενός μικρού χωριού της Πίνδου και περιβαλλοντικές οργανώσεις αντιδρούν. Επειδή το κεντρικό κράτος κωλυσιεργεί ή αδιαφορεί.
       
      Στη διαΝΕΟσις αναζητούμε λύσεις και πολιτικές που θα βοηθήσουν τη χώρα να αναπτυχθεί οικονομικά, διατηρώντας παράλληλα την κοινωνική της συνοχή. Στην ιστορία του φράγματος της Μεσοχώρας βρήκαμε συγκεντρωμένες μια σειρά από παθογένειες που ταλαιπωρούν γενικότερα την επιχειρηματικότητα και τις επενδύσεις, και μαζί ένα τρανταχτό, σχεδόν κραυγαλέο παράδειγμα πολιτικής απόφασης που σχετικά εύκολα και σχετικά γρήγορα θα μπορούσε να έχει θετικό αποτέλεσμα για το δημόσιο συμφέρον.
       
      Οι δημοσιογράφοι της διαΝΕΟσις ταξίδεψαν στο φράγμα στα βουνά της Πίνδου, μίλησαν με τους υπευθύνους της ΔΕΗ, με πολίτες που ζουν σήμερα στη Μεσοχώρα, με τους ανθρώπους και τις οργανώσεις που αντιδρούν στη λειτουργία του και με επιστήμονες που γνωρίζουν καλά το θέμα. Σε αυτήν την έρευνα θα καταγράψουμε τους λόγους για τους οποίους το έργο κατασκευάστηκε, τις αιτίες που το κρατούν ανενεργό, τις συνέπειες αυτής της καθυστέρησης, και τα απαραίτητα βήματα που πρέπει να γίνουν για να λειτουργήσει.
       
      Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, από την αρχή.
       

       
       
      Το ιστορικό του φράγματος
       
      Ένας από τους λόγους για τους οποίους το φράγμα της Μεσοχώρας είναι ακόμη ανενεργό -ίσως ο κυριότερος- είναι το ότι αποτέλεσε μέρος της πολυθρύλητης εκτροπής του Αχελώου, ενός γιγάντιου δημόσιου έργου που υπήρχε ως ιδέα ήδη από τη δεκαετία του 1920.
       
      Ο σκοπός του έργου ήταν η μεταφορά νερού από τον Αχελώο ποταμό στη λεκάνη του Πηνειού για να καλύψει τις αρδευτικές ανάγκες του θεσσαλικού κάμπου. Η κατασκευή των επιμέρους έργων της εκτροπής ξεκίνησε το 1986, είχε προϋπολογισμό γύρω στα 1,5 δισ. ευρώ (σε σημερινές τιμές) και περιελάμβανε την κατασκευή τεσσάρων φραγμάτων και μιας γιγάντιας σήραγγας, μεταξύ πολλών άλλων.
       
      Στον αρχικό σχεδιασμό, το ύψους 150 μέτρων φράγμα της Μεσοχώρας και το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο της Γλύστρας που βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα μακριά ήταν “έργα κεφαλής” της εκτροπής. Το φράγμα θα δημιουργούσε έναν ταμιευτήρα (μία λίμνη δηλαδή) μεγέθους 7,8 τετραγωνικών χιλιομέτρων, της οποίας το νερό θα διοχετευόταν πρώτα προς το εργοστάσιο της Γλύστρας για την παραγωγή καθαρής υδροηλεκτρικής ενέργειας μέσα από μια σήραγγα μήκους 7,4 χιλιομέτρων, και στη συνέχεια θα συνέχιζε την πορεία του προς το επόμενο φράγμα, αυτό της Συκιάς.
       
      Εκεί θα σχηματιζόταν ένας δεύτερος, μεγαλύτερος ταμιευτήρας, από όπου ένα μέρος των νερών θα διοχετευόταν μέσω μιας άλλης, γιγάντιας σήραγγας μήκους 17,4 χιλιομέτρων στην άλλη πλευρά της Πίνδου, στον θεσσαλικό κάμπο. Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε πως η λεκάνη του Αχελώου θα μετέφερε στη λεκάνη του Πηνειού περίπου 1,2 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού το χρόνο.
       
      Πηγή και πλήρες άρθρο: http://www.dianeosis.org/2017/02/mesochora/
      Περισσότερα...

      1508 • 2

    9. Αρθρογραφία

      Η χρήση των εκρηκτικών στα τεχνικά έργα

      Engineer

      Ο Μηχανικός Μεταλλείων ΕΜΠ MSc, Τεχνικός σύμβουλος σε θέματα εφαρμογής εκρηκτικών υλών κ. Λεωνίδας Καζάκος γράφει στο Εργοληπτικόν Βήμα Νο_136  για το πλαίσιο αξιοποίησης των εκρηκτικών στα τεχνικά έργα.
      Αδιαμφισβήτητα τα εκρηκτικά είναι ιδιαιτέρως επικίνδυνα υλικά.
      Στα χέρια όμως των κατάλληλων ανθρώπων, αποτελούν ένα από τα πιο παραγωγικά “εργαλεία” για τις εργασίες εκσκαφών, που συνήθως απαιτούνται στα μεγάλα τεχνικά έργα.
      Κυριολεκτικά ο κόσμος μας θα ήταν πολύ διαφορετικός χωρίς την ύπαρξη των εκρηκτικών, αφού δεν θα ήταν δυνατό να πραγματοποιηθούν οι εκτεταμένες εκσκαφές που απαιτούνται για :
      την κατασκευή των σύγχρονων αυτοκινητοδρόμων, των οδικών σηράγγων, των υδροηλεκτρικών & αρδευτικών φραγμάτων. τη θεμελίωση γεφυρών αλλά και μεγάλων κτιριακών συγκροτημάτων. την εξόρυξη του τεράστιου όγκου αδρανών υλικών που είναι απαραίτητα σε όλα τα έργα. Ιδιαίτερα δε, για αυτά που κατασκευάζονται σε συμπαγείς & βραχώδεις γεωλογικούς σχηματισμούς, τα εκρηκτικά αποτελούν συνήθως τη μοναδική λύση !
      Κανένα από τα μέχρι σήμερα γνωστά μηχανήματα εκσκαφής δεν μπορεί να δώσει παραγωγικότητα ανάλογη αυτής που εξασφαλίζει η εφαρμογή ελεγχόμενων ανατινάξεων.
      Το κριτήριο για την επιλογή της καταλληλότερης μεθόδου είναι συνηθέστερα το κόστος. Θα πρέπει όμως κατά τον προσδιορισμό του να ληφθούν υπόψη εκτός από τα συνήθη (αξία εκρηκτικών & καψυλλίων, εργασίες διάτρησης & γόμωσης των διατρημάτων κλπ) και ζητήματα όπως (α) επικινδυνότητα & (β) διαδικασία αδειοδότησης.
      Για το μεν (α) δεν χρειάζεται να γίνει ιδιαίτερη αναφορά. Όλοι γνωρίζουμε ότι η ανατίναξη είναι μια δραστηριότητα υψηλού κινδύνου, οπότε οποιαδήποτε “αστοχία” προκαλεί κατά κανόνα σοβαρά προβλήματα & ζημιές.
      Άρα επιβάλλεται να γίνει με πολύ μεγάλη προσοχή από εξειδικευμένους τεχνίτες, με καλό σχεδιασμό και με λήψη αυστηρών μέτρων προστασίας.
      Γι’ αυτό και αναφερόμαστε πάντα σε ελεγχόμενες ανατινάξεις, ώστε να επιτύχουμε υψηλό βαθμό ασφάλειας. :
      Για να καταφέρουμε το εν λόγω εγχείρημα πρέπει απαραίτητα να γίνουν τα εξής:
      Εκπόνηση ειδικής μελέτης ελεγχόμενων ανατινάξεων από εξειδικευμένο & έμπειρο σύμβουλο μηχανικό. Σε αυτό το τεχνικό κείμενο θα περιγράφονται με λεπτομέρεια όλες οι σχετικές εργασίες, θα δίνονται τα σχέδια των γομώσεων, όπως ορίζεται σε σχετική Εθνική Τεχνική Προδιαγραφή ΕΛΟΤ. Επιπρόσθετα θα πρέπει στην τεχνική έκθεση να γίνεται αναφορά στις απαιτήσεις της νομοθεσίας και των κανονισμών, για όλες της φάσης εργασίας (αγορά, μεταφορά, αποθήκευση, διαχείριση υλικών & συσκευασιών, εφαρμογή των γομώσεων, αντιμετώπιση αφλογιστιών κλπ) ώστε να υπάρξει πλήρης συμμόρφωση. Το τελευταίο ενδεχομένως να οδηγεί σε λήψη απόφασης για τοποθέτηση οργάνων καταγραφής κρίσιμων παραμέτρων (συνηθέστερα εδαφικές δονήσεις & θόρυβος). Nα χρησιμοποιηθούν σύγχρονα υλικά, κατά το δυνατό φιλικότερα προς το περιβάλλον & το χρήστη. Θα πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή στα μέσα έναυσης (καψύλλια & θρυαλλίδες) μια και μέσω αυτών επιτυγχάνουμε τη δημιουργία κυκλωμάτων πυροδότησης με πολλαπλούς χρόνους επιβράδυνσης. Έτσι επιτυγχάνουμε τμηματική & διαδοχική πυροδότηση περιορισμένης ποσότητας εκρηκτικών (συνηθέστερα των υλικών ανά διάτρημα) και όχι απότομη πυροδότηση όλων των υλικών. Το προσδοκώμενο αποτέλεσμα δεν είναι ο βίαιος κατακερματισμός και η εκτόξευση του πετρώματος από τη φυσική του θέση, αλλά ο τοπικός θρυμματισμός και η βαθμιαία ‘’χαλάρωση’’ από το βάθος εκσκαφής προς την επιφάνεια, ώστε να υποβοηθηθεί το μηχάνημα (τσάπα, φορτωτής κλπ) που θα χρησιμοποιηθεί για τη φόρτωση των προϊόντων της εκσκαφής (μπάζα).   Να ελαχιστοποιηθούν οι “περιβαλλοντικές οχλήσεις”, δηλαδή οι εδαφικές δονήσεις, ο θόρυβος και η σκόνη που προκαλούνται πάντοτε σε κάθε ανατίναξη, καθώς και η εκτόξευση τεμαχίων πετρώματος.   Ο θόρυβος και η σκόνη αντιμετωπίζονται σχετικά εύκολα, χρησιμοποιώντας μέσα έναυσης που μας επιτρέπουν να ξεκινήσει η έκρηξη από τον πυθμένα των διατρημάτων. Με αυτό τον τρόπο  τα αέρια που παράγονται μετά από κάθε έκρηξη παραμένουν εγκλωβισμένα εντός της μάζας του σπασμένου πετρώματος για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, βοηθώντας στη μετακίνηση του από τη φυσική του θέση. Έτσι χάνουν  σημαντικό μέρος της ενέργειας που μεταφέρουν, οπότε όταν πλέον διαφεύγουν ελεύθερα στην ατμόσφαιρα έχουν μικρότερη πίεση κι άρα προκαλούν λιγότερο θόρυβο, ενώ παρασύρουν και λιγότερη σκόνη. Επιπρόσθετα  ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος της βίαιης εκτίναξης θραυσμάτων πετρώματος εκτός της αποκλεισμένης ζώνης.
      Οι εδαφικές δονήσεις αποτελούν ένα πολύ σοβαρό θέμα το οποίο πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά σε κάθε τεχνικό έργο, μια και είναι πολύ συνηθισμένο το φαινόμενο οι εργασίες εκβραχισμού να εκτελούνται κοντά σε άλλες κατασκευές (κτίσματα, αγωγούς, μνημεία αρχαιολογικού ενδιαφέροντος κλπ), ακόμα και μέσα στον αστικό ιστό !
      Προφανώς και δεν πρέπει να δημιουργηθεί καμία επίπτωση στις γειτονικές κατασκευές. Γι’ αυτό και υπάρχουν αυστηρά πρότυπα που μας θέτουν όρια για τις προκαλούμενες εδαφικές δονήσεις, τα οποία προφανώς και δεν πρέπει να υπερβούμε.
      Έτσι επιβάλλεται τεκμηρίωση, δηλαδή καταγραφή των εδαφικών δονήσεων από ειδικά όργανα (δονησιογράφους), αλλά και αξιολόγηση των δεδομένων.
      Οι καταγραφές και οι σχετικές αναφορές αξιολόγησης, θα μας βοηθήσουν στην αντιμετώπιση τυχόν διαμαρτυριών από περιοίκους ή άλλους θιγόμενους από την εκτέλεση του έργου, κάτι που τελικά μπορεί να οδηγήσει και σε δικαστική διαμάχη.
      Επίσης ζητείται από αρμόδιους φορείς (πχ Διευθύνουσα υπηρεσία, Ανεξάρτητος μηχανικός, ΥΔΟΜ, Αρχαιολογική υπηρεσία κλπ) η αποστολή των γραπτών αναφορών μετά από κάθε ανατίναξη, κάτι που συνήθως έχει μπει ως όρος στη σχετική άδεια.
      Όσον αφορά την εκτόξευση θραυσμάτων, μπορούμε επίσης σχετικά εύκολα να ελαχιστοποιήσουμε μέχρι μηδενισμού την πιθανότητα εκτίναξης εκτός της αποκλεισμένης ζώνης, με κάλυψη των γομωμένων διατρημάτων από ειδικές κατασκευές (blasting mats) υπό μορφή κουβέρτας.
      Είναι εύκολα αντιληπτό ότι όλα τα παραπάνω δεν θα γίνουν από τους εμπειροτέχνες “γομωτές – πυροδότες”. Δυστυχώς για μια τόσο ιδιαίτερη δραστηριότητα όπως η διαχείριση των εκρηκτικών & των γομώσεων, δεν υπάρχει καμία τεχνική σχολή όπως συμβαίνει με πληθώρα άλλων επαγγελμάτων (πχ ηλεκτροσυγκολλητές, μηχανοτεχνίτες, χειριστές μηχανημάτων κλπ) .
      Συνεπώς είναι απαραίτητη η εμπλοκή του εξειδικευμένου σύμβουλου μηχανικού ανατινάξεων, και κατά την καθημερινή πρακτική, τόσο για τις μετρήσεις με τα ειδικά όργανα, όσο και για την καθοδήγηση του εμπειροτέχνη “γομωτή – πυροδότη”.
      Σχετικά με το θέμα της αδειοδότησης, είναι προφανές ότι επιβάλλεται από την ιδιαίτερη φύση της δραστηριότητας.
      Σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Ν. 2168/1993 περί όπλων και εκρηκτικών, για κάθε περίπτωση εφαρμογής στα διάφορα τεχνικά έργα (αλλά και στα λατομεία & μεταλλεία όπως ορίζει ο ΚΜΛΕ), πρέπει να εκδοθεί από την οικεία Αστυνομική Διεύθυνση της περιοχής του έργου, η άδεια αγοράς – μεταφοράς & κατανάλωσης εκρηκτικών.  
      Αναλόγως δε των συνθηκών, οι αστυνομικές αρχές ζητούν την άποψη συναρμόδιων υπηρεσιών, μια και δεν είναι σε θέση να γνωμοδοτήσουν για αμιγώς τεχνικά θέματα.
      Σχεδόν πάντοτε τον πρώτο λόγο έχει η Διευθύνουσα υπηρεσία η οποία οφείλει να ζητήσει τη μεθοδολογία εκβραχισμού με εκρηκτικά. Ανάλογα με την περίπτωση ενδεχομένως να εμπλακούν και συναρμόδιοι φορείς, όπως:
      ΥΔΟΜ σε περιπτώσεις εργασιών σε κατοικημένη περιοχή ΑΔΜΗΕ ή/και ΔΕΔΗΕ στην περίπτωση δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας ΔΕΣΦΑ στην περίπτωση αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου Αρχαιολογική υπηρεσία όταν γίνονται εργασίες πλησίον μνημείων ή αρχαιολογικών χώρων Ανεξάρτητος μηχανικός σε περιπτώσεις έργων ΣΔΙΤ Παρ’ όλες τις δυσκολίες και τους κινδύνους, η εφαρμογή των ελεγχόμενων ανατινάξεων αποτελεί επιλογή για πάρα πολλά έργα, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς.
      Με κατάλληλο σχεδιασμό, προσεκτική & επιμελημένη εργασία, εφαρμογή όλων των κανονισμών καθώς και συνεχή παρακολούθηση των εδαφικών δονήσεων όλα γίνονται.  
      Πηγή: Εργοληπτικόν Βήμα Νο_136 της ΠΕΣΕΔΕ
      Περισσότερα...

      1507 • 0

    10. Αρθρογραφία

      Καμπανάκι κινδύνου από τους επιστήμονες για τα γερασμένα φράγματα ανά τον κόσμο

      Engineer

      Η έρευνα εκτιμά ότι έως το 2050, πάνω από το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού θα ζει κάτω από δεκάδες χιλιάδες γερασμένα μεγάλα φράγματα. «Πρόκειται για ένα αναδυόμενο παγκόσμιο κίνδυνο».
      Πολλά από τα μεγάλα φράγματα νερού στη Γη γερνάνε πια και αποτελούνε ένα νέο παράγοντα κινδύνου, σύμφωνα με μία νέα μελέτη από το Ινστιτούτο για το Νερό, το Περιβάλλον και την Υγεία του Πανεπιστημίου των Ηνωμένων Εθνών. Τα περισσότερα από τα 58.700 μεγάλα υδροηλεκτρικά φράγματα ανά τον κόσμο, τα οποία έχουν κατασκευασθεί μεταξύ 1930 και 1970, σχεδιάστηκαν για να διαρκέσουν 50 έως 100 χρόνια, συνεπώς συνιστούν σταδιακά ένα αναδυόμενο καθόλου αμελητέο κίνδυνο, σύμφωνα με τους ερευνητές.
      Η έρευνα εκτιμά ότι έως το 2050, πάνω από το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού θα ζει κάτω από δεκάδες χιλιάδες γερασμένα μεγάλα φράγματα. «Πρόκειται για ένα αναδυόμενο παγκόσμιο κίνδυνο, στον οποίο δεν έχουμε δώσει ακόμη προσοχή. Ο κίνδυνος από τα φράγματα μεγαλώνει χρόνο με το χρόνο, δεκαετία με τη δεκαετία», προειδοποίησε ο διευθυντής του ινστιτούτου, Βλαντιμίρ Σμάκτιν. Όπως ανέφερε, «ένα μεγάλο τσιμεντένιο φράγμα 50 ετών, πιθανότατα θα αρχίσει να εμφανίζει σημάδια γήρανσης».
      Η «χρυσή» εποχή των φραγμάτων στην Ευρώπη και στις άλλες ανεπτυγμένες χώρες, ήταν στις δεκαετίες του 1960 και 1970. Επειδή έχει έκτοτε μειωθεί δραστικά ο αριθμός των νέων μεγάλων φραγμάτων που βρίσκονται υπό κατασκευή ή σχεδιασμό, το παγκόσμιο δυναμικό των φραγμάτων γερνάει συνεχώς. Χάρη στην έμφαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (αιολική, ηλιακή κ.ά.), πολλά από τα σχεδιαζόμενα φράγματα πιθανώς δεν θα κατασκευαστούν ποτέ, καθώς δεν αναμένεται να υπάρξει άλλη κατασκευαστική «επανάσταση» στα φράγματα.
      Αν ένα φράγμα έχει σχεδιαστεί καλά, έχει κατασκευαστεί σωστά και συντηρείται κανονικά, τότε μπορεί εύκολα να παραμείνει λειτουργικό για ένα τουλάχιστον αιώνα. Το πρόβλημα όμως είναι ότι αρκετά από τα μεγάλα φράγματα στον πλανήτη δεν πληρούν κάποια - ή κάποιες - από αυτές τις τρεις προϋποθέσεις. Δεκάδες έχουν υποστεί σημαντικές ζημιές ή και κατάρρευση κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες, από τις ΗΠΑ μέχρι την Ινδία, τη Βραζιλία και το Αφγανιστάν.
      Ο αριθμός των προβληματικών φραγμάτων αυξάνεται κάθε χρόνο και ο κίνδυνος επιτείνεται λόγω της κλιματικής αλλαγής, η οποία έχει κάνει πιο συχνές τις καταρρακτώδεις βροχοπτώσεις και τις πλημμύρες, με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος υπερχείλισης των φραγμάτων, αλλά και διάβρωσης τους. Εκτός από τον κίνδυνο για τους πληθυσμούς στα κατάντη των υδροηλεκτρικών φραγμάτων, τα τελευταία γίνονται λιγότερο αποτελεσματικά και στην παραγωγή ηλεκτρισμού. 
      Η μελέτη, αν και θεωρεί σπάνια μια μεγάλης κλίμακας καταστροφή σε ένα φράγμα, επισημαίνει την πρόκληση να αυξηθούν οι προσπάθειες συντήρησης των φραγμάτων (που εκ των πραγμάτων γίνονται μια ολοένα πιο δαπανηρή διαδικασία) και παράλληλα να τεθούν εκτός λειτουργίας μια σειρά από φράγματα που κρίνονται πλέον μη ασφαλή ή δυσλειτουργικά - ένα φαινόμενο που κερδίζει έδαφος στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Όμως μέχρι σήμερα, λίγα μεγάλα φράγματα έχουν πάρει «σύνταξη», συνεπώς δεν υπάρχει αρκετή σχετική τεχνογνωσία. Ο «παροπλισμός» ακόμη κι ενός μικρομεσαίου φράγματος, απαιτεί εργασίες ετών, αν όχι δεκαετιών.
      Στην Ινδία, 64 μεγάλα φράγματα θα έχουν ηλικία τουλάχιστον 150 ετών το 2050. Στη Βόρεια Αμερική και στην Ασία υπάρχουν ήδη περίπου 2.300 εν λειτουργία φράγματα που έχουν ηλικία άνω των 100 ετών και 16.000 που είναι 50 έως 100 ετών. Στην Ευρώπη, εκτιμάται ότι περίπου ένα στα δέκα μεγάλα φράγματα έχει ηλικία πάνω από ένα αιώνα.
      Παγκοσμίως εκτιμάται ότι 7.000 έως 8.300 κυβικά χιλιόμετρα νερού βρίσκονται παγιδευμένα πίσω από μεγάλα φράγματα, αρκετά για να σκεπάσουν σχεδόν όλο τον Καναδά κάτω από ένα μέτρο νερού. Σχεδόν το 50% της παγκόσμιας ροής των ποταμών εμποδίζεται από φράγματα, κάτι που δημιουργεί αυξανόμενες περιβαλλοντικές και κοινωνικές ανησυχίες, πέρα από εκείνες για την ασφάλεια.
      Το 93% των μεγάλων φραγμάτων (τέτοια θεωρούνται όσα έχουν ύψος τουλάχιστον 15 μέτρων ή όγκο νερού τουλάχιστον τρία εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού) βρίσκονται σε μόνο 25 χώρες, με την «πρωταθλήτρια» Κίνα να διαθέτει το 40% του συνόλου (σχεδόν 24.000). Πάνω από τα μισά φράγματα του κόσμου (το 55% ή συνολικά 32.716) βρίσκονται σε μόνο τέσσερις χώρες της Ασίας: Κίνα, Ινδία, Ιαπωνία και Ν.Κορέα. 
      Η μελέτη του UN University εδώ: https://inweh.unu.edu/ageing-water-storage-infrastructure-an-emerging-global-risk/
      Περισσότερα...

      1494 • 2

    11. Αρθρογραφία

      Ο Όλυμπος θέτει υποψηφιότητα για την ένταξη στον κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς της UNESCO

      GTnews

      Στην υποβολή του προκαταρκτικού φακέλου υποψηφιότητας του Ολύμπου για την ένταξη στον κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς της UNESCO προχώρησε το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.).
      Ο φάκελος θα αξιολογηθεί σε πρώτη φάση από την Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO και, μετά την αποστολή παρατηρήσεων, αναμένεται να υποβληθεί στην οριστική του μορφή στις αρχές του 2023.
      Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, το αποτέλεσμα της αξιολόγησης θα ανακοινωθεί το επόμενο το καλοκαίρι.
      Η κατάθεση του φακέλου είναι το αποτέλεσμα μίας μακράς διαδικασίας, καθώς η υποψηφιότητα του Ολύμπου κατατέθηκε στην δοκιμαστική λίστα υποψηφιοτήτων το 2014.
      Σημειώνεται ότι στην Ελλάδα, σήμερα, μόλις δύο περιοχές είναι εγγεγραμμένες στον Κατάλογο Μνημείων Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς: τα Μετέωρα και το Άγιον Όρος.
      Παγκοσμίως, ο Κατάλογος περιλαμβάνει 1.155 Μνημεία. Για να ενταχθεί μία περιοχή πρέπει να πληροί μία σειρά κριτηρίων που σχετίζονται με τα στοιχεία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, τα γεωλογικά-μορφολογικά χαρακτηριστικά, την πλούσια βιοποικιλότητα και την ύπαρξη σημαντικών οικολογικών-βιολογικών διεργασιών για την εξέλιξη της ζωής.
      Η ένταξη μίας περιοχής στον Κατάλογο Μνημείων Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς της UNESCO συνοδεύεται από σημαντικά πολλαπλασιαστικά οφέλη για την τοπική κοινωνία, που συνδέονται με την αύξηση της αναγνωρισιμότητας και της τουριστικής κίνησης, ενώ ταυτόχρονα υπάρχουν αυστηροί κανόνες για την προστασία και διαχείρισή της.
      Ο Όλυμπος το ψηλότερο βουνό της χώρας με ύψος 2.918 μ., έγινε το 1938 ο πρώτος Εθνικός Δρυμός της Ελλάδας, ενώ από το 1981 έχει χαρακτηριστεί ως Απόθεμα Βιόσφαιρας της UNESCO. Το 2021 ανακηρύχθηκε με Προεδρικό Διάταγμα ως Εθνικό Πάρκο.
      Η περιοχή του Ολύμπου θεωρείται «ο παράδεισος των βοτανολόγων» με 1.700 είδη και υποείδη φυτών, τα οποία αντιπροσωπεύουν το 25% της ελληνικής χλωρίδας. Ο δε αριθμός των 26 ενδημικών φυτών του Ολύμπου, αποτελεί τον μεγαλύτερο αριθμό ενδημικών φυτών που απαντάται σε οποιοδήποτε άλλο ελληνικό βουνό.
      Ο Όλυμπος αποτελεί σύμβολο του ελληνικού πολιτισμού.
       Η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, δήλωσε «Όνομα σύμβολο, από τα πλέον αναγνωρίσιμα διεθνώς, ο Ολύμπος, είναι συνδεδεμένος με τη μυθολογία του ελληνικού δωδεκαθέου, ενώ ξεχωρίζει για την πολύτιμη βιοποικιλότητά του. Αποτελεί τον ιδανικό συνδυασμό φύσης, μυθολογίας και ιστορίας. Σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προωθούμε την ένταξη του Ολύμπου στα φυσικά τοπία της UNESCO, ώστε να συμβάλλει ουσιαστικά στη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας μας».
      Ο Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, Πέτρος Βαρελίδης, δήλωσε: «Η υποψηφιότητα του Ολύμπου είναι ιδιαίτερα σημαντική γιατί συνδυάζει την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά του μοναδικού αυτού τόπου με την εξαιρετικά υψηλή του βιοποικιλότητα, για την προώθηση του βιώσιμου τουρισμού και την ανάδειξη και προστασία της περιοχής».
      Περισσότερα...

      1494 • 0

    12. Αρθρογραφία

      Λύση - σκούπα για αυθαίρετους οικισμούς στην Αττική από τον Σεπτέμβριο

      dsworks

      O αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος μιλά στο «b.s.» (σ.σ.: ένθετο στην εφημερίδα «Πρώτο Θέμα») για το δασικό νομοσχέδιο που ψηφίστηκε από τη Βουλή, το νέο κύμα νομιμοποιήσεων γκρίζων πολεοδομικά οικισμών που ετοιμάζει το υπουργείο και την έκπτωση 50% στα πρόστιμα των αυθαιρέτων
       
      Πηγή: Λύση - σκούπα για αυθαίρετους οικισμούς στην Αττική από τον Σεπτέμβριο | newmoney.gr http://www.newmoney.gr/article/61687/lysi-skoypa-gia-aythairetoys-oikismoys-stin-attiki-apo-ton-septemvrio#ixzz3A3FRxOdd
       
      Σχόλιο: Σαν είδηση, αναφέρεται ότι η ΥΑ για τον συμψηφισμό προστίμων του Ν4178 με ενεργειακή αναβάθμιση, και παρεμβάσεις στατικής επάρκειας, έχει «φύγει» υπογεγραμμένη από το ΥΠΕΚΑ και έχει πάει για υπογραφή στο ΥΠΟΙΚ
       
      Νέο νομοθετικό πλαίσιο για αυθαίρετους οικισμούς και περιοχές με γκρίζο πολεοδομικό καθεστώς ετοιμάζει από τον Σεπτέμβριο το υπουργείο Περιβάλλοντος, ολοκληρώνοντας τον μεγάλο κύκλο των θεσμικών παρεμβάσεων που άνοιξε με τις νομοθετικές πρωτοβουλίες για τα δάση και τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς. Οπως αποκαλύπτει σε συνέντευξή του στο «business stories» ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Νίκος Ταγαράς λίγες ώρες μετά την ψήφιση του δασικού νομοσχεδίου, στόχος είναι να δοθούν λύσεις σε προβλήματα του κόσμου ακόμη και αν πρόκειται για αυθαίρετους οικισμούς εντός της Αττικής. Ως βασική προϋπόθεση θέτει τη διακομματική συναίνεση στη Βουλή, καθώς πολλοί από τους οικισμούς αυτούς έχουν διαμορφώσει μια πραγματικότητα που δεν μπορεί να αγνοηθεί από τα κόμματα. «Είναι περιπτώσεις που θα χαρακτήριζα κάπως ερμαφρόδιτες και δεν επιλύονται με το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο, για τις οποίες όμως πρέπει να σταματήσουμε να κλείνουμε τα μάτια και να τις αφήνουμε σε θολό τοπίο», τονίζει ο κ. Ταγαράς. Παραδέχεται ότι η τροπολογία με την οποία αλλάζει ο μεταλλευτικός κώδικας -και σφυροκοπήθηκε τις προηγούμενες μέρες στη Βουλή από την αξιωματική αντιπολίτευση- ευνοεί την Ελληνικός Χρυσός, αλλά αφορά και όλες τις επενδύσεις ορυκτού πλούτου που σχεδιάζονται.
       
      Σε ό,τι αφορά τον νόμο για τα αυθαίρετα, υποστηρίζει ότι θα είναι ο τελευταίος και αναφέρεται στη λειτουργία μιας ενιαίας ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων από το ΥΠΕΚΑ η οποία θα παρακολουθεί και θα ελέγχει τη δόμηση σε όλη την Ελλάδα με στόχο να αποτρέψει τη δημιουργία νέας γενιάς αυθαίρετων κτισμάτων. Επίσης, εντός των ημερών αναμένεται να υπογραφεί η Κοινή Υπουργική Απόφαση από το υπουργείο Οικονομικών με την οποία θα δίνεται έκπτωση 50% στα πρόστιμα για τα αυθαίρετα σε όσους προχωρήσουν σε ενεργειακή αναβάθμιση και παρεμβάσεις στη στατική επάρκεια των κτιρίων.
       
      - Υπάρχει η εντύπωση ότι άλλο νομοσχέδιο καταθέσατε για τα δάση στη Βουλή και άλλο θεσμοθετήσατε - και αναφερόμαστε στις νομοτεχνικές βελτιώσεις που έγιναν, αλλά και στις 18 τροπολογίες που ψηφίστηκαν. Ποιες είναι κατά τη γνώμη σας οι σημαντικότερες αλλαγές που φέρατε στον νόμο;
       
      Κάναμε μια συντονισμένη δουλειά, συζητήσαμε με φορείς και πολίτες από όλη την Ελλάδα και συμπληρώσαμε τον νόμο με προτάσεις και παρατηρήσεις από όλες τις παρατάξεις του Κοινοβουλίου, με στόχο να δώσουμε λύσεις σε θέματα που ταλαιπωρούσαν για δεκαετίες τον κόσμο και αποτελούσαν μεγάλες εκκρεμότητες. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελούν οι οικοδομικοί συνεταιρισμοί. Με τα μέτρα που πήραμε επιλύονται προβλήματα 40 ετών που αφορούν σε 600.000 ιδιώτες, τονώνοντας παράλληλα τους μικρούς και εγκαταλειμμένους οικισμούς σε όλη τη χώρα. Θέλαμε επίσης από την αρχή εκεί όπου μπορεί να ασκηθεί δραστηριότητα να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο καθαρό.
       
      Διαφωνίες υπήρξαν, όμως πιστεύουμε ότι -χωρίς να έχουμε λύσει όλα τα προβλήματα- βάλαμε ένα σημαντικό λιθαράκι. Καταγράψαμε σε ένα ενιαίο κείμενο όλα τα διάσπαρτα νομοθετήματα για τις επεμβάσεις στα δάση και ορίσαμε με σαφήνεια τι επιτρέπεται και τι όχι. Για παράδειγμα, δώσαμε για πρώτη φορά τη δυνατότητα δημιουργίας σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων σε ιδιωτικές δασικές εκτάσεις με όρους δόμησης που τους επιτρέπουν να χτίζουν στο μισό της εκμετάλλευσης που προβλεπόταν μέχρι σήμερα για ξενοδοχειακές και τουριστικές εγκαταστάσεις. Επιπλέον, για πρώτη φορά μπαίνει η υποχρέωση για κάθε επέμβαση σε δάση να υπάρχει τουλάχιστον ίσης παρέμβασης δάσωση της περιοχής από ιδιώτες. Ταυτόχρονα βελτιώσαμε σε πολλά σημεία τον νόμο κατόπιν συζητήσεων με βουλευτές στο Κοινοβούλιο.
       
      Για παράδειγμα, επιτρέπουμε εκτάσεις που ήταν αγροτικές και στην πορεία δασώθηκαν να μπορούν να ξαναγίνουν αποκλειστικά αγροτικές, απαγορεύοντας κάθε άλλη χρήση. Παράλληλα υπάρχει πρόνοια για τα εγκαταλειμμένα κτίσματα μέσα σε δάση και δασικές εκτάσεις που σταμάτησαν να εκμεταλλεύονται ιδιώτες ή το ίδιο το κράτος. Σε αυτές τις περιπτώσεις δίνουμε προτεραιότητα αξιοποίησης των ακινήτων αυτών από ΟΤΑ και Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου χωρίς αντάλλαγμα, αλλά και σε ιδιώτες εφόσον οι πρώτοι δεν το επιθυμούν έναντι τιμήματος. Στόχος μας είναι να αναπτύξουμε επιχειρηματικές δραστηριότητες που συνάδουν με τις χρήσεις σε αυτές τις περιοχές και να δημιουργήσουμε νέες θέσεις εργασίας.
       
      - Υπάρχει όμως και η τροπολογία που περάσατε για τις μεταλλευτικές δραστηριότητες και την οποία η αξιωματική αντιπολίτευση χαρακτήρισε «φωτογραφική» για την Ελληνικός Χρυσός, ζητώντας ονομαστική ψηφοφορία.
       
      Υπάρχει η πολεοδομική νομοθεσία με κανόνες και πλαίσιο για το τι χτίζεται και πού στην εκτός σχεδίου δόμηση και υπάρχει και ένας απαρχαιωμένος μεταλλευτικός κώδικας, στον οποίο υπάρχει ένα νομικό κενό πολεοδομικού χαρακτήρα. Οι όποιες παρεμβάσεις έγιναν στον νόμο δεν αφορούν τη χωροθέτηση του έργου ή την έγκριση αδειών που έχουν ήδη ληφθεί για την επένδυση, αλλά θέματα που σχετίζονται με τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για την έκδοση αδειών δόμησης για τα κτίσματα που προβλέπει το έργο. Η τροπολογία δεν αφορά μόνο τις επεμβάσεις στις Σκουριές, αλλά μέσα από την τροποποίηση του μεταλλευτικού κώδικα καλύπτει και κάθε άλλη δραστηριότητα που συνδέεται με την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της χώρας.
       
      - Δηλώσατε τις προηγούμενες μέρες στη Βουλή ότι σύντομα θα ανοίξει ένας νέος κύκλος νομοθετικών παρεμβάσεων σε θέματα πολεοδομικά, χωροταξικά και δασικά. Τι εννοείτε;
       
      Μέσα από τη συζήτηση που ξεκινήσαμε με όλους τους φορείς στο πλαίσιο του νομοσχεδίου για τα δάση και τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς βγήκαν στην επιφάνεια πολύ περισσότερα προβλήματα από αυτά που γνωρίζαμε ή φανταζόμασταν ότι υπάρχουν και αντιμετωπίζει σήμερα ο κόσμος. Σε αρκετές περιπτώσεις έχει διαμορφωθεί μια πραγματικότητα χωρίς νόμιμο τρόπο. Κάποιους οικισμούς στην Αττική, που ενδεχομένως να έχουν αυθαίρετα, πρέπει να δούμε πώς θα τους αντιμετωπίσουμε. Είναι περιπτώσεις που θα χαρακτήριζα κάπως ερμαφρόδιτες, οι οποίες δεν επιλύονται με το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο, θα πρέπει όμως να σταματήσουμε να κλείνουμε τα μάτια και να τις αφήνουμε σε θολό τοπίο. Στο πλαίσιο αυτό θα υπάρξει μια νομοθετική παρέμβαση από τον Σεπτέμβριο με διαπαραταξιακή συνεργασία, που θα μπορέσει να αποτυπώσει το μέγεθος αυτών των προβλημάτων και όπου απαιτείται να δώσει λύσεις.
       
      -Υπήρξαν παρεμβάσεις από την πλευρά της τρόικας στο νομοσχέδιο για τα δάση που αναγκαστήκατε να εισακούσετε; Αληθεύει ότι οι δανειστές μας πίεζαν για αλλαγή του ορισμού του δάσους;
       
      Η τρόικα ήθελε εξαρχής ένα ξεκάθαρο πλαίσιο για τις επιτρεπόμενες επεμβάσεις μέσα σε δάση, το οποίο μέχρι σήμερα ήταν αρκετά θολό και που με τον υφιστάμενο νόμο δεν το ξεκαθαρίζουμε απόλυτα γιατί υπάρχουν συνταγματικά κωλύματα αλλά και το Συμβούλιο της Επικρατείας. Πράγματι ζητούσαν αλλαγή στον ορισμό του δάσους, όμως αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς συνταγματική αναθεώρηση.
       
      - Πρόσφατα το ΣτΕ απέρριψε την αίτηση αναστολής που είχε κατατεθεί εναντίον του νόμου για τη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων με ένα σκεπτικό αρκετά ευνοϊκό σε σχέση με την προηγούμενη ακυρωτική απόφαση της Ολομέλειας. Ωστόσο ένα μέτρο το οποίο έχει προβλεφθεί στον ισχύοντα νόμο και θα αναθέρμανε την αγορά, όπως είναι η έκπτωση 50% των προστίμων για όσους προχωρήσουν σε ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων και παρεμβάσεις στατικής επάρκειας, σέρνεται επί μήνες...
       
      Από πλευράς μας έχουμε υπογράψει τη σχετική υπουργική απόφαση και απομένει η έγκριση από το υπουργείο Οικονομικών, η οποία πιστεύουμε ότι θα δοθεί εντός των επόμενων εβδομάδων. Είναι ένα μέτρο που για μας έχει ιδιαίτερη αξία, καθώς ενισχύει το περιβαλλοντικό ισοζύγιο που λέμε από την αρχή ότι λαμβάνει υπόψη του ο νέος νόμος και συγχρόνως παρέχει μεγαλύτερη ασφάλεια στη χρήση των κτιρίων. Οταν λέμε ότι αυτός ο νόμος είναι ο τελευταίος για τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων το εννοούμε και το υπουργείο κινείται με εντατικούς ρυθμούς στην αξιοποίηση όλων των σύγχρονων τεχνολογιών που θα του επιτρέψουν να ελέγξει με κατάλληλα εργαλεία και ψηφιακό τρόπο τη δόμηση, εμποδίζοντας τα αυθαίρετα εν τη γενέσει τους. Πολύ σύντομα το ΥΠΕΚΑ θα έχει αναπτύξει μια κεντρική βάση δεδομένων που θα διαχειρίζεται πλήρως και στην οποία θα περιλαμβάνονται στοιχεία για όλα τα αυθαίρετα της χώρας (με βάση τα στοιχεία του Ιουνίου είχαν καταγραφεί στο σύστημα 41 εκατομμύρια τ.μ. αυθαιρέτων), η ηλεκτρονική έκδοση των οικοδομικών αδειών που θα μπει σε πλήρη λειτουργία προς τα τέλη του χρόνιου, οι ελεγκτές δόμησης, η ηλεκτρονική ταυτότητα του κτιρίου κ.ά.
      Περισσότερα...

      1488 • 0

    13. Αρθρογραφία

      Γραφειοκρατικός λαβύρινθος η αποκατάσταση-αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων και διατηρητέων κτιρίων

      Engineer

      Σε σύνθετο δύσκολο πρόβλημα με πολλές παραμέτρους εξελίσσεται το θέμα των εγκαταλελειμμένων αλλά και των ετοιμόρροπων διατηρητέων κτιρίων στην Αθήνα αλλά και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας. Πριν από λίγο καιρό είδαμε δύο κτίρια να καταρρέουν από τις καιρικές συνθήκες ενώ πολλά άλλα είναι σε πολύ κακή κατάσταση και εγκυμονούν κινδύνους τόσο για τη δημόσια υγεία όσο και για την στατική τους ικανότητα.
      Αυτό θα συνεχιστεί αν δεν πάρουμε άμεσα δέσμη μέτρων να αποκαταστήσουμε την πληγωμένη εικόνα της πόλης, υποστηρίζει η Τζούλια Τσαλίκη, πρόεδρος του Τμήματος Αττικής του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανώτατης Σχολής.
      «Από την μία έχουμε μία δαιδαλώδη νομοθεσία, ένα υπερβολικό γραφειοκρατικό βάρος, αλλά ταυτόχρονα και κενά στο θεσμικό πλαίσιο: Ενώ από δεκαετίες έχει θεσμοθετηθεί η Πανευρωπαϊκή Σύμβαση της Γρανάδας στην Ελλάδα, που ρυθμίζει τα θέματα των εγκαταλελειμμένων και διατηρητέων κτιρίων, δεν αξιοποιείται» λέει χαρακτηριστικά.
      Από την άλλη, στον Αρχαιολογικό Νόμο του 2002, ορίζεται ότι πρέπει να εκδοθεί Προεδρικό Διάταγμα, το οποίο να έχει την έγκριση των Υπουργείων Οικονομικών, Πολιτισμού, Περιβάλλοντος και Υποδομών και στο οποίο ορίζονται η διαδικασία, οι όροι και οι προϋποθέσεις που απαιτούνται για την επιχορήγηση ή και την παροχή άλλων οικονομικών κινήτρων σε κυρίους ή νομείς κτιρίων που έχουν χαρακτηρισθεί ως μνημεία ή διατηρητέα.
      Αν θα μπορούσαμε να χωρίσουμε τις ιδιοκτησίες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα, είναι τρεις οι κυριότερες κατηγορίες:
      α) τα παραδοσιακά και διατηρητέα ιδιωτικά κτίρια, χαρακτηρισμένα από το ΥΠΠΟ και το ΥΠΕΝ
      β) τα εγκαταλελειμμένα διατηρητέα και νεότερα δημόσια κτίρια (που περιλαμβάνει και τα κτίρια Ταμείων και Δήμων) και
      γ) άλλα εγκαταλελειμμένα και μη χαρακτηρισμένα, δημόσια και ιδιωτικά κτίρια. Μάλιστα η κα Τσαλίκη επισημαίνει ότι το πρόβλημα επιβάρυνσης της γραφειοκρατίας θα μεγεθυνθεί τα επόμενα χρόνια, καθώς σύμφωνα με τον Αρχαιολογικό νόμο «η κατεδάφιση νεότερων ακινήτων που είναι προγενέστερα των εκάστοτε εκατό τελευταίων ετών ή η εκτέλεση εργασιών για τις οποίες απαιτείται η έκδοση οικοδομικής άδειας, ακόμα και αν τα ακίνητα αυτά δεν έχουν χαρακτηρισθεί μνημεία, δεν επιτρέπεται χωρίς την έγκριση της Υπηρεσίας».
      Από την πλευρά του Συλλόγου υπάρχουν μία σειρά από προτάσεις. Ο ΣΑΔΑΣ προτείνει για τα κτίρια του Δημοσίου να γίνει ομαδοποίηση και αφού γίνουν οι απαραίτητες μελετες, να αξιοποιηθούν με μακροχρόνιες μισθώσεις ή με όποιο άλλο τρόπο κριθεί βιώσιμος αλλά σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα. Να θυμίσουμε εδώ ότι ένα τέτοιο πρόγραμμα ξεκίνησε από τον ΕΦΚΑ το 2017 αλλά μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει συγκλονιστική πρόοδος. Επίσης για τα ιδιωτικά κτίρια προτείνεται να υπάρξουν επιδοτήσεις σε όσους θελήσουν να τα αξιοποιήσουν βάσει ενός συγκεκριμένου σχεδίου (π.χ για εμπορική χρήση) και να αντιμετωπιστεί η γραφειοκρατία με απλοποίηση των διαδικασιών και υπηρεσία μιάς στάσης για όλες τις αδειοδοτήσεις..
      «Το επόμενο ΕΣΠΑ 2021-2027 δίνει μεγάλη έμφαση στις πόλεις, με δράσεις αστικού χαρακτήρα και περιλαμβάνει προγράμματα επιδοτήσεων. Είναι μία ευκαιρία να βάλουμε σε τάξη και να φροντίσουμε όλα αυτά τα κτίρια. Το πρώτο όμως που πρέπει να κάνουμε είναι να ενεργοποιήσουμε την Σύμβαση της Γρανάδας, είναι η βάση για ότι θελήσουμε να κάνουμε» τονίζει η κα Τσαλίκη.
      Η ίδια επισημαίνει πως επιπρόσθετα θα πρέπει να ληφθούν μέτρα θεσμικού χαρακτήρα. Η κα Τσαλίκη υπογραμμίζει δε πως σαν αρχιτέκτονες αυτό που επιθυμούν είναι να διατηρηθεί η πολιτιστική κληρονομιά της πόλης και οι αρχιτεκτονικές ιδιαιτερότητες των κτιρίων αυτών. «Θέλουμε δουλειές για τους συνάδελφους αρχιτέκτονες οι οποίοι με τη σειρά τους θα τροφοδοτήσουν όλο τον τεχνικό κλάδο. Αυτό προϋποθέτει να γίνει ένας ουσιαστικός διάλογος, να υπάρξει μία σαφής απόφαση δράσης και να ξεκινήσει ένα ευρύ πρόγραμμα για την αποκατάσταση και αξιοποίηση όλων αυτών των κτιρίων».
      Ταυτόχρονα αναδεικνύει και την ανάγκη για στέγη στο κέντρο της Αθήνας, καθώς το φαινόμενο του Airbnb ανταγωνίζεται την αναγκαία προσφορά κατοικίας. «Ζήτηση υπάρχει, κτίρια υπάρχουν, ικανοί επαγγελματίες υπάρχουν. Η ύπαρξη νέων διαθέσιμων, αξιόλογων και με αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον κτιρίων στην πόλη, θα την αναβαθμίσει ακόμα περισσότερο, θα ικανοποιήσει την δίψα της αγοράς ακινήτων και ταυτόχρονα θα αποσοβήσει την υπερβολική άνοδο των τιμών που ελλοχεύει από την έλλειψη κτιριακού προς εκμετάλλευση αποθέματος. Είμαστε στην πλέον κατάλληλη εποχή για να κάνουμε ένα διπλό καλό για την Αθήνα. Να διορθώσουμε την εικόνα της πόλης ξαναζωντανεύοντας κτίρια-διαμάντια και παράλληλα να αναδείξουμε την αρχιτεκτονική αξία αυτών των κτιρίων που με τη δεύτερη ζωή που θα έχουν θα συμβάλλουν στην νέα εικόνα της Αθήνας, ως Ευρωπαϊκής Μητρόπολης.
      ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΗΣ ΓΡΑΝΑΔΑΣ
      Η Σύμβαση της Γρανάδας, που υπογράφτηκε στις 3 Οκτωβρίου 1985 από το Συμβούλιο της Ευρώπης, αφορά στην προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της Ευρώπης. Στην Ελλάδα η κύρωση και δημοσίευσή της έγινε το 1992 (ΦΕΚ 13/04/1992) όμως μέχρι σήμερα δεν έχει εφαρμοστεί.
      Μέσω αυτής:
      Δίνεται ο ορισμός της «αρχιτεκτονικής κληρονομιάς» για μνημεία, αρχιτεκτονικά σύνολα και τόπους Αναγνωρίζεται η ανάγκη μέριμνας για αυτή Τίθενται νομικές διαδικασίες προστασίας της στους συμβαλλόμενους, όπως είναι ο έλεγχος αδειών, σχεδίων και μελετών για την κατεδάφιση, μετατροπή και ανέγερση νέων κτιρίων, η δυνατότητα των δημοσίων υπηρεσιών να ζητούν από τον ιδιοκτήτη να αναλάβει τις εργασίες και αν ο ιδιοκτήτης δεν είναι σε θέση να τις αναλαμβάνουν εκείνες και η δυνατότητα απαλλοτρίωσης προστατευόμενων ακινήτων Προβλέπεται οικονομική υποστήριξη των δημόσιων υπηρεσιών, θέσπιση φορολογικών μέτρων και ενθάρρυνση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας Λαμβάνονται μέτρα για τη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος που αποσκοπούν στην καταπολέμηση της φυσικής φθοράς των μνημείων, μέσω της επιστημονικής έρευνας Προβλέπονται κυρώσεις, όπως η κατεδάφιση νέων κτισμάτων παράνομων ή αποκατάσταση παλιών προστατευόμενων Καθιερώνει νέα πολιτική προστασίας με την υποχρέωση υιοθέτησης πολιτικής «ολοκληρωμένης προστασίας», την ένταξη του θέματος στο πλαίσιο χωροταξικής, πολεοδομικής και περιβαλλοντικής πολιτικής, την ενθάρρυνση χρήσης παραδοσιακών τεχνικών και υλικών, με στόχο την προσαρμογή των παλιών κτιρίων σύμφωνα με τις σύγχρονες ανάγκες, την επισκεψιμότητα και τη συνεργασία των αρμόδιων υπηρεσιών Προωθείται η συνεργασία Κράτους και Τοπικής Αυτοδιοίκησης, καθώς και ο θεσμός της χορηγίας Τονίζεται η σημασία της σχετικής πληροφόρησης, εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης Προβάλλεται η ανάγκη συντονισμού δράσεων των ευρωπαϊκών κρατών μέσω της ανταλλαγής εμπειριών και πληροφοριών πάνω σε μεθόδους καταγραφής, προστασίας, συντήρησης, έρευνας, καθώς της αμοιβαίας τεχνικής βοήθειας.
      Περισσότερα...

      1488 • 1

    14. Αρθρογραφία

      Άποψη: To «Νew Deal» για τις ΑΠΕ και οι επενδύσεις στην Ελλάδα

      Engineer

      Η πράσινη / περιβαλλοντική αγορά στην Ε.Ε. απασχολεί 3,4 εκατομμύρια άτομα, αποτελεί 2,5% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ με ετήσιο κύκλο εργασιών 319 δισ. ευρώ και συνεισφέρει σημαντικά στην ανάπτυξη της ευρωπαϊκής οικονομίας. Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) αποτελούν έναν σημαντικό τομέα της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής αγοράς με μεγάλη συνεισφορά στο σύνολο των καθαρών τεχνολογιών τα τελευταία χρόνια.
       
      Η χώρα μας με την ιδιαίτερη ανάπτυξη του φωτοβολταϊκού τομέα των τελευταίων ετών, έφτασε στην κορύφωση το 2013 (στη δεύτερη θέση διεθνώς), όσον αφορά τη συμβολή των φωτοβολταϊκών στη συνολική κατανάλωση ενέργειας (6,7% της συνολικής εγχώριας κατανάλωσης) και στην πέμπτη, όσον αφορά την κατά κεφαλήν εγκατεστημένη ισχύ φωτοβολταϊκών.
       
      Το σύνολο των επενδύσεων στα φωτοβολταϊκά την περίοδο 2008 - 2013 ήταν της τάξης των 5,5 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με στοιχεία του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών, οι φωτοβολταϊκές επενδύσεις παρήγαγαν το 0,84% του ΑΕΠ το 2013, με 40% εγχώρια προστιθέμενη αξία, σημαντικά έσοδα από ΦΠΑ και φόρους στο κράτος, καθώς και δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας.
       
      Είναι δεδομένο ότι επενδυτικές πρωτοβουλίες από τον ιδιωτικό τομέα είναι το κλειδί στην οικονομική ανάπτυξη ιδιαίτερα φέτος. Δυστυχώς, η ασυνεπής πολιτική της χώρας στον τομέα των ΑΠΕ και ειδικά όσον αφορά τα φωτοβολταϊκά, σταμάτησε πρόσφατα τις επενδύσεις και δημιούργησε μείζον πρόβλημα στους υφιστάμενους επενδυτές.
       
      Η ίδια η πολιτεία είχε θέσει τους κανόνες παραγωγής και αποζημίωσης των παραγωγών φωτοβολταϊκών στο πλαίσιο της «πράσινης ανάπτυξης», βασισμένη σε ένα στρεβλό σύστημα υπολογισμού του κόστους παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας και χωρίς οικονομικό προγραμματισμό για τη βιωσιμότητα του συστήματος. Στη συνέχεια, λόγω των ελλειμμάτων που δημιουργήθηκαν στον ΛΑΓΗΕ, επιβλήθηκαν αρχικά με τον ν. 4093/2013 φόροι 25% - 30% στις τιμές πώλησης και στη συνέχεια με τον πρόσφατο ν. 4254/2014 υποχρεωτική μονομερής μείωση των συμβατικών τιμών –σε ποσοστό που σε πολλές περιπτώσεις υπερβαίνει το 40%– και παράλληλα «αναδρομική» υποχρέωση έκπτωσης που προσεγγίζει το 40% στις τιμές πώλησης για την ηλεκτρική ενέργεια που έχει παραχθεί το έτος 2013. Πέραν αυτού με τις νέες ρυθμίσεις πλήττονται και τιμωρούνται όσες επενδύσεις έχουν υπαχθεί και επιδοτήθηκαν από τον αναπτυξιακό νόμο, αφού μετά τις πολύχρονες γραφειοκρατικές διαδικασίες, τους ελέγχους και τις υποχρεώσεις που ανέλαβαν οι επιχειρήσεις για να υπαχθούν σε αυτόν, με τις νέες μειωμένες ταρίφες (στις περισσότερες των περιπτώσεων) όχι μόνο δεν ωφελήθηκαν σε σχέση με όσες δεν επιδοτήθηκαν, αλλά ζημιώθηκαν.
       
      Με τον τρόπο αυτό, το κατά τα άλλα διψασμένο για επενδύσεις ελληνικό κράτος ανατρέπει πλήρως υπογεγραμμένες συμβάσεις, οδηγώντας χιλιάδες επιχειρήσεις φωτοβολταϊκών (στην πλειοψηφία τους πολύ μικρές επιχειρήσεις) σε οικονομική δυσχέρεια, αφού από τη μια βρίσκονται αντιμέτωπες με το τραπεζικό σύστημα που απαιτεί τόκους και τοκοχρεολύσια υπολογισμένα με βάση το αρχικό επιχειρησιακό σχέδιο της επένδυσης, ενώ από την άλλη το ίδιο το κράτος απαιτεί καταβολή ΦΠΑ και φόρων ακόμη και για έσοδα που ουδέποτε εισπράχθηκαν.
       
      Παράλληλα (σε μια κρίσιμη για τις επενδύσεις περίοδο) διαταράσσει τη σταθερότητα στο επενδυτικό πλαίσιο (και την αρχή της συνέχειας του κράτους), που ενώ αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για την προσέλκυση των επενδύσεων, στη χώρα μας φαίνεται να υιοθετείται μόνο σε επίπεδο διακηρύξεων. Δεδομένο είναι ότι κανένας επενδυτής ή ιδιοκτήτης φωτοβολταϊκών δεν έχει ευθύνη για τις τιμές αποζημίωσης που είχαν δοθεί ως κίνητρο από την πολιτεία, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι για παραγωγή καθαρής ενέργειας από ΑΠΕ. Αντίθετα, εμπιστεύτηκε το ελληνικό κράτος και αποτίμησε την επένδυσή του με βάση τους όρους που αυτό υποτίθεται ότι εγγυήθηκε σε μακροπρόθεσμη βάση. Το κράτος όμως επέδειξε τη, δυστυχώς, συνήθη πρακτική αναξιοπιστίας και αθέτησης των υποχρεώσεών του, τροποποιώντας μονομερώς ουσιαστικά τους όρους της επένδυσης.
       
      Είναι ιδιαίτερα αμφίβολο αν το New Deal με τη μονομερή υποχρεωτική αλλαγή των όρων των υπογεγραμμένων συμβάσεων και τις αντίστοιχες περικοπές –πέραν της ενδεχόμενης διευθέτησης του ελλείμματος του ΛΑΓΗΕ– θα έχει συνολικά θετική οικονομική συμβολή στην οικονομία. Εικάζεται ότι, αν συνυπολογίσει κανείς το κόστος των χαμένων υφιστάμενων (αλλά και δυνητικά νέων) θέσεων εργασίας, τον ΦΠΑ από τη μείωση του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων (και από τη μη δημιουργία νέων επιχειρήσεων), αλλά και τα φορολογικά έσοδα από τα κέρδη 20 - 25 ετών λειτουργίας των επενδύσεων, το αποτέλεσμα για την οικονομία θα είναι αρνητικό. Σε αυτό θα πρέπει να προστεθεί και το έμμεσο κόστος –της ίσως σημαντικότερης επίπτωσης– από το μήνυμα που δίδεται στους διεθνείς και Ελληνες επενδυτές για την έλλειψη συνέπειας και την αφερεγγυότητα του ελληνικού κράτους, που δεν τιμά τις συμβάσεις που υπογράφει και αδικεί όσους υπάγονται στις ευεργετικές διατάξεις του αναπτυξιακού νομού, πράγμα που θα έχει επίπτωση σε κάθε είδους δυνητική επένδυση στη χώρα μας.
       
      Θα πρέπει άμεσα να γίνει μια τέτοια συνολική, ολιστική αποτίμηση του «New Deal» για να τεκμηριωθούν και οικονομικά οι όποιες διορθωτικές κινήσεις προς την κατεύθυνση της αποκατάστασης των αδικιών και της ασυνέπειας. Παράλληλα να γίνουν οι αντίστοιχες νομοθετικές ρυθμίσεις, προκειμένου να περιοριστεί η ήδη προκληθείσα ζημιά στην οικονομία.
       
      Μια φιλική στις επενδύσεις κυβέρνηση πρέπει να σηματοδοτεί έμπρακτα ότι οι πρακτικές του παρελθόντος, που συχνά παρεμπόδιζαν ή σταματούσαν τις ιδιωτικές επενδύσεις και καταδείκνυαν ασυνέχεια, ασυνέπεια και αναξιοπιστία, δεν θα υπάρχουν πια στη νέα, υγιή Ελλάδα με τη μακροπρόθεσμη στρατηγική, που θα εξασφαλίζει σε ορίζοντα τουλάχιστον 10 ετών το φιλικό προς τους επενδυτές πλαίσιο και το σταθερό και ξεκάθαρο οικονομικό περιβάλλον.
       
      ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΡΑΒΩΣΗΣ*
      * Επίκουρος καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.
       
      Πηγή: http://www.kathimerini.gr/772897/article/oikonomia/ellhnikh-oikonomia/apoyh-to-new-deal-gia-tis-ape-kai-oi-ependyseis-sthn-ellada
      Περισσότερα...

      1487 • 4

    15. Αρθρογραφία

      Ο «ακριβός» λογαριασμός της εξαετούς κρίσης για το λεκανοπέδιο της Αττικής

      Engineer

      Ως λαίλαπα στη ζωή των 3.827.624 κατοίκων της Αττικής λειτούργησε η 6ετής κρίση. Στον γεωγραφικό τόπο που «παράγεται» το μισό ΑΕΠ της χώρας χάθηκαν περισσότερες από 400.000 θέσεις εργασίας. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ μειώθηκε κατά 5.000 ευρώ, ενώ η οικοδομική δραστηριότητα υποχώρησε πάνω από 80%. Πάνω από 60.000 επιχειρήσεις έβαλαν λουκέτο και το ετήσιο εισόδημα της περιφέρειας συρρικνώθηκε κατά 20 δισ. ευρώ. Αποταμιεύσεις 52 δισ. έκαναν φτερά, ενώ από τα 3,827 εκατομμύρια που, βάσει απογραφής, είναι το σύνολο του πληθυσμού, εργαζόμενος –έστω και μερικώς απασχολούμενος ή με καθυστέρηση αμειβόμενος– είναι ο ένας στους τρεις.
       
      Τα στοιχεία που δημοσίευσε η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) δείχνουν ότι από τα 3,354 εκατομμύρια κατοίκους της Αττικής, ηλικίας άνω των 15 ετών, εξακολουθούν να εργάζονται 1,328 εκατομμύρια έναντι 1.777.200 που ήταν στο τελευταίο τρίμηνο του 2008. Οι άνεργοι είναι σήμερα 517.800. Από αυτούς, οι 339.270 είναι εγγεγραμμένοι στον ΟΑΕΔ. Γι’ αυτούς γνωρίζουμε περισσότερα πράγματα:
       
      1. Οι μακροχρόνια άνεργοι –δηλαδή αυτοί που έχουν μείνει χωρίς δουλειά για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 12 μηνών– είναι πλέον 179.509 έναντι 60.720 τον Απρίλιο του 2010.
       
      2. Από το σύνολο των εγγεγραμμένων στον ΟΑΕΔ ανέργων της Αττικής, επίδομα ανεργίας εξακολουθούν να εισπράττουν μόλις 39.434 (ήταν 69.887 τον Απρίλιο του 2010). Αυτό σημαίνει ότι ενώ ο άνεργος πληθυσμός της πρωτεύουσας υπερβαίνει το μισό εκατομμύριο, σταθερή εισοδηματική ενίσχυση εξακολουθούν να εισπράττουν μόλις οι 40.000, δηλαδή περίπου οι 8 στους 100. Κι αυτό, διότι άλλος φορέας να επιδοτεί τους ανέργους πέραν του ΟΑΕΔ δεν υπάρχει.
       

       
      Ακόμη και στις τάξεις των εργαζομένων όμως, τα προβλήματα δεν είναι λίγα. Το ποσοστό των ημιαπασχολουμένων από 5,8% που ήταν στο τέλος του 2008 έχει ξεπεράσει το 9%. Αυτό σημαίνει ότι περίπου 130.000 εργαζόμενοι στην Αττική αμείβονται με λιγότερα από 470 ευρώ μεικτά κατά μέσο όρο, όπως δείχνουν και τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του ΙΚΑ. Οσον αφορά τους εργαζόμενους οι οποίοι πληρώνονται με καθυστέρηση από έναν έως και έξι μήνες, εκτιμώνται σε τουλάχιστον 300.000, καθώς το πανελλαδικό ποσοστό υπολογίζεται –ανεπίσημα καθώς επίσημα στοιχεία δεν υπάρχουν– σε τουλάχιστον 20%.
       
      Οι απώλειες των θέσεων εργασίας οφείλονται κυρίως στην κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας. Τρεις δείκτες αποδεικνύουν τι ακριβώς συνέβη:
       
      1. Ολόκληρο το 2013 εκδόθηκαν 3.675 οικοδομικές άδειες στην Αττική για την ανέγερση κτισμάτων συνολικής επιφάνειας 560.900 τετραγωνικών μέτρων. Τον Δεκέμβριο του 2009 (και ενώ η κρίση στην οικοδομή είχε ξεσπάσει πολύ νωρίτερα) οι άδειες ήταν 15.347 και αντιστοιχούσαν σε 3.255.600 τετραγωνικά.
       
      2. Οι πωλήσεις αυτοκινήτων στην Αττική ανήλθαν σε 144.586 το 2007, χρονιά ρεκόρ για τις πωλήσεις Ι.Χ. καθώς σε ολόκληρη τη χώρα κυκλοφόρησαν 279 χιλιάδες καινούργια αυτοκίνητα. Ολόκληρο το 2013 οι πωλήσεις έπεσαν κάτω από τις 28.000, καθώς σε ολόκληρη τη χώρα διατέθηκαν περίπου 56.000 οχήματα.
       
      3. Οι εκτιμήσεις της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου κάνουν λόγο για περισσότερα από 65.000 «λουκέτα» επιχειρήσεων μόνο στα στενά όρια της Αττικής, με το ποσοστό των εταιρειών που ανέστειλαν δραστηριότητα να ανέρχεται κοντά στο 30%.
       
      Η Αττική συγκεντρώνει περίπου τη μισή οικονομική δραστηριότητα της χώρας (δείγμα του υδροκεφαλισμού όπως επίσης και το γεγονός ότι στην πρωτεύουσα έχει συγκεντρωθεί περίπου το 40% του πληθυσμού). Μεγάλα τα μεγέθη, μεγάλες και οι ζημίες που προκάλεσε η ύφεση. Η επεξεργασία των στατιστικών στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ δείχνει ότι το περιφερειακό ΑΕΠ υποχώρησε κοντά στα 90 δισεκατομμύρια ευρώ περίπου όσο ήταν και το 2005. Προς το παρόν, η ΕΛΣΤΑΤ έχει ανακοινώσει επίσημα τα στοιχεία του 2011 που δείχνουν απώλειες 10 δισεκατομμυρίων ευρώ μέσα σε μόλις μία διετία (από 110,5 δισ. ευρώ στο τέλος του 2009 σε 100,3 δισ. ευρώ στο τέλος του 2011).
       
      Μεγάλη μείωση των αποταμιεύσεων
       
      Με δεδομένη την ύφεση του 2012 και του 2013, η πρόβλεψη για περιφερειακό ΑΕΠ κοντά στα 90 δισ. ευρώ για το 2013 είναι σχετικά ασφαλής. Τι σημαίνουν αυτά τα μεγέθη σε όρους κατά κεφαλήν;
      Η Αττική ήταν (και παραμένει) ο δεύτερος πλουσιότερος νομός της χώρας σε όρους κατά κεφαλήν ΑΕΠ μετά τη Βοιωτία. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ ήταν 27.443 ευρώ στο τέλος του 2009, υποχώρησε στα 25.224 ευρώ στο τέλος του 2011 και πλέον εκτιμάται στα επίπεδα των 22.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι οι μέσες απολαβές συρρικνώθηκαν κατά τουλάχιστον 20%.
       
      Οι μειώσεις των εισοδημάτων και οι απώλειες θέσεων εργασίας οδήγησαν και σε συρρίκνωση των αποταμιεύσεων.
       
      Το ρεκόρ για την Ελλάδα καταγράφηκε από την Τράπεζα της Ελλάδας τον Δεκέμβριο του 2009. Τότε, όλοι οι Ελληνες μαζί είχαμε κατορθώσει να τοποθετήσουμε στις τράπεζες 237,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Εξ αυτών, τα 133 δισ. ευρώ –δηλαδή πάνω από τα μισά– ανήκαν στους κατοίκους του λεκανοπεδίου. Και μετά η κρίση βάθαινε. Οι Ελληνες γενικώς έχασαν (και κάποιοι φυγάδευσαν στο εξωτερικό) περίπου 74,3 δισ. ευρώ (τον Δεκέμβριο του 2013, οι καταθέσεις υποχώρησαν στα 163,2 δισ. ευρώ). Μόνο στα γεωγραφικά όρια της Αττικής, οι αναλήψεις έφτασαν στα 52 δισεκατομμύρια ευρώ.
       
      Πηγή: http://www.kathimerini.gr/772881/article/oikonomia/ellhnikh-oikonomia/o-akrivos-logariasmos-ths-e3aetoys-krishs-gia-to-lekanopedio-ths-attikhs
      Περισσότερα...

      1486 • 1

    16. Αρθρογραφία

      Αλλάζει ο Ενεργειακός Χάρτης

      Engineer

      Στην εξάρτηση του δυτικού κόσμου από τις ενεργειακές πηγές της Ρωσίας και της Μέσης Ανατολής φιλοδοξεί να δώσει τέλος η γεωπολιτική ενεργειακή μετατόπιση που συντελείται αυτή τη στιγμή. Οι ΗΠΑ σχεδιάζουν έτσι να ξεπεράσουν τη Σαουδική Αραβία και τη Ρωσία στην πρωτοκαθεδρία της παραγωγής πετρελαίου, ενώ ο καναδικός μαύρος χρυσός από σχιστολιθικά πετρώματα και τα μεξικανικά αποθέματα έχουν αναδείξει νέες ενεργειακές υπερδυνάμεις.
       
      Οσο αισιόδοξες, όμως, και να είναι οι προοπτικές για το μέλλον, ειδικοί προειδοποιούν ότι είναι ακόμη πολύ νωρίς για να κάνουμε λόγο για ενεργειακή αυτάρκεια. Παρότι τα βορειοαμερικανικά αποθέματα φυσικού αερίου και πετρελαίου κάνουν τις ΗΠΑ να μοιάζουν με «Σαουδική Αμερική», όπως πολλοί λένε, η άντληση και αξιοποίησή τους θα έχει μεγάλες περιβαλλοντικές συνέπειες.
       
      Ο πετρελαιαγωγός «Keystone XL», που επρόκειτο να συνδέσει τα καναδικά αποθέματα πετρελαίου από σχιστόλιθο με τα αμερικανικά διυλιστήρια, αντιμετωπίζει εδώ και χρόνια ρυθμιστικά προσκόμματα. Την ίδια στιγμή, περιβαλλοντικές οργανώσεις πέτυχαν την αναστολή γεωτρήσεων για φυσικό αέριο στην πολιτεία της Νέας Υόρκης, αλλά και στο καναδικό Κεμπέκ. Μέχρι στιγμής, η Ουάσιγκτον εμφανίσθηκε διστακτική στη χορήγηση αδειών εξαγωγής πετρελαίου και αερίου σε αμερικανικές επιχειρήσεις, αν και η κρίση στην Ουκρανία μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγή της πολιτικής αυτής.
       
      Ακόμη μεγαλύτερες προκλήσεις αντιμετωπίζει το Μεξικό. Παρά τη συνταγματική μεταρρύθμιση που ψήφισε το Κοινοβούλιο της χώρας, με στόχο την απελευθέρωση των γεωτρήσεων και της παραγωγής για πρώτη φορά μετά το 1930, η απελευθέρωση αυτή δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί στο άμεσο μέλλον.
       
      Ακόμη μεγαλύτερο πρόσκομμα αποτελεί η δυσκολία της άντλησης στη Β. Αμερική. Τα μεξικανικά κοιτάσματα βρίσκονται στον πυθμένα του Κόλπου του Μεξικού, ενώ η διύλιση πετρελαίου από σχιστολιθικά πετρώματα είναι ιδιαίτερα δαπανηρή.
       
      Την ίδια στιγμή, αν οι χώρες της Β. Αμερικής διοχετεύσουν μεγάλες ποσότητες πετρελαίου στη διεθνή αγορά, αυτό θα προκαλούσε κατάρρευση της τιμής. Μια τέτοια εξέλιξη δεν πρέπει να θεωρείται απίθανη, όπως δείχνει και η ιστορική εμπειρία των αραβικών εμπάργκο της δεκαετίας του 1970 και της μετέπειτα αιφνιδιαστικής κατάρρευσης των τιμών του μαύρου χρυσού.
       
      Σε μεγάλο «άγνωστο Χ» στην εξίσωση του παγκόσμιου ενεργειακού χάρτη αναδείχθηκε το Μεξικό. Το πρόβλημα της χώρας εστιάζεται, όμως, στην κυριαρχία της αρτηριοσκληρωτικής κρατικής εταιρείας πετρελαίου, της Pemex. Το μονοπωλιακό καθεστώς, το οποίο απολαμβάνει η Pemex από τη δεκαετία του 1930, έχει ευνοήσει τη διαφθορά, την αδιαφάνεια και την κατασπατάληση του ενεργειακού πλούτου της χώρας.
       
      Η πρόταση του προέδρου Ενρίκε Πένια Νιέτο για ανοιχτή πρόσβαση των ξένων εταιρειών στην άντληση και διύλιση μεξικανικού πετρελαίου μπορεί να επιτρέψει στη χώρα να αντλεί κάθε χρόνο τα 29 δισ. βαρέλια πετρελαίου που εκτιμάται ότι διαθέτει στον Κόλπο. Ειδικοί αναφέρουν ότι το Μεξικό θα μπορούσε να αυξήσει την παραγωγή του κατά 25% μέχρι το 2024, κατατάσσοντας τη χώρα στην 5η θέση των μεγαλύτερων παραγωγών πετρελαίου.
       
      Στελέχη πετρελαϊκών εταιρειών διατηρούν, ωστόσο, την επιφυλακτικότητά τους. «Το Μεξικό είναι άραγε ικανό να επιβάλει νέους ρυθμιστικούς κανόνες, με στόχο την απελευθέρωση της ενεργειακής του αγοράς; Δεν είμαι σίγουρος για αυτό», λέει ο Ράιαν Λανς, διευθύνων σύμβουλος της ConocoPhillips.
       
      Την ώρα, όμως, που η μεξικανική παραγωγή υποχωρεί, ο Καναδάς σπεύδει να καλύψει το κενό. Το μεγαλύτερο νέο κοίτασμα που ανακαλύφθηκε τα τελευταία χρόνια είναι, άλλωστε, αυτό στα ανοιχτά της καναδικής Νέας Γης, ενώ το κοίτασμα πετρελαίου από σχιστολιθικά πετρώματα στον Δυτικό Καναδά αντιπροσωπεύει ένα από τα τρία σημαντικότερα του κόσμου, πίσω από εκείνα της Βενεζουέλας και της Σαουδικής Αραβίας.
       
      Τις ελπίδες του Καναδά για ενεργειακή πρωτοκαθεδρία αμφισβητούν, όμως, άλλοι επαΐοντες. Το ιδιαίτερα υψηλό κόστος άντλησης των αποθεμάτων αυτών, μαζί με τις περιβαλλοντικές ανησυχίες που προκαλούν τα φιλόδοξα σχέδια, ενισχύει τον σκεπτικισμό των ειδικών. Ακόμη και η κατασκευή του αγωγού «Keystone XL», με θεωρητική ικανότητα διοχέτευσης 800.000 βαρελιών πετρελαίου την ημέρα προς τις ΗΠΑ, δεν θα ήταν επαρκής.
       
      Τα πρόσφατα προβλήματα, με σημαντικότερο από αυτά τη διαρροή από την εξέδρα άντλησης της ΒΡ στον Κόλπο του Μεξικού πριν από τέσσερα χρόνια, οδήγησαν σε μεγάλες καθυστερήσεις. Την ίδια στιγμή, οι εξερευνητικές προσπάθειες της Shell στα ανοιχτά της Αλάσκας αντιμετώπισαν σειρά ατυχημάτων, με αποτέλεσμα την καθυστέρηση της προσπάθειας.
       
      Οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου και η ιστορική τους αστάθεια συνεχίζουν, όμως, να είναι το σημαντικότερο μέλημα. Πριν από δύο χρόνια, όταν η άντληση φυσικού αερίου έφθασε στο απόγειό της, η υπερπροσφορά αερίου οδήγησε σε κατακρήμνιση των τιμών, που με τη σειρά της υποχρέωσε τους παραγωγούς να διακόψουν τη δραστηριότητά τους, μέχρις ότου οι τιμές σχετικά ανακάμψουν.
       
      Τον Σεπτέμβριο, η Shell ανακοίνωσε την πρόθεσή της να εκποιήσει τις 400.000 στρέμματα που ενοικίαζε στο Νότιο Τέξας για την άντληση πετρελαίου από σχιστόλιθο, εκτιμώντας ότι το κόστος ήταν απαγορευτικό.
       
      Η άντληση πετρελαίου από σχιστολιθικά πετρώματα παρουσιάζει ακόμη μεγαλύτερες δυσκολίες από ό,τι η συμβατική μέθοδος, καθώς οι πετρελαιοπηγές «προσφέρουν» πετρέλαιο καλής ποιότητας μόνο την πρώτη εποχή της λειτουργίας τους, απαιτώντας ολοένα και βαθύτερη γεώτρηση για πετρέλαιο χαμηλότερης ποιότητας, με το πέρας του χρόνου.
       
      του Κλίφορντ Κράους / New York Times
       
      Πηγή: http://www.energia.gr/article.asp?art_id=81196
      Περισσότερα...

      1464 • 0

    17. Αρθρογραφία

      Η Δημοπράτηση των Δημοσίων Έργων από την αρχαία Ελλάδα μέχρι σήμερα

      Engineer

      Για την επιλογή εκ του συνόλου των ελληνικών και αλλοδαπών – κοινοτικών εργοληπτικών επιχειρήσεων αυτής στην οποία θα ανατεθεί η εκτέλεση ενός συγκεκριμένου δημοσίου έργου, υφίστανται σαφείς και αυστηρά προδιαγεγραμμένες διαδικασίες, με στόχο να διασφαλίζεται η διαφάνεια, η αντικειμενικότητα και ο υγιής ανταγωνισμός, δηλαδή, σε τελική ανάλυση, η προστασία του δημοσίου χρήματος. Οι διαδικασίες αυτές είναι τρεις και συγκεκριμένα η “ανοικτή διαδικασία”, η “κλειστή διαδικασία” και η “διαδικασία των διαπραγματεύσεων”. Προκειμένου να διασφαλισθεί η αντικειμενική ανάθεση του έργου το κοινοτικό δίκαιο δέχεται ως κριτήρια τη χαμηλότερη τιμή ή την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά.
      Πρέπει να τονιστεί ότι η ανάθεση των δημοσίων έργων στην Ελλάδα την δεκαετία του 1990, παρουσίαζε σημαντικά προβλήματα, τα οποία προβλήθηκαν ιδιαίτερα ύστερα από την υποχρεωτική εφαρμογή των κοινοτικών οδηγιών και κατά την υλοποίηση των υποδομών που χρηματοδοτήθηκαν από το 1° και το 2° Κ.Π.Σ.
      Οι Εργοληπτικές Επιχειρήσεις, προκειμένου να αναλάβουν μεγάλο αριθμό των έργων αυτών ώστε να αναπτυχθούν σημαντικά και γρήγορα, υποεκτίμησαν τις πραγματικές συνθήκες και το κόστος κατασκευής και οδηγήθηκαν σε σκληρό ανταγωνισμό μεταξύ τους.
      Οι οικονομικές εκπτώσεις που προσέφεραν ήταν ιδιαίτερα υψηλές και αποδείχθηκαν, σε αρκετές περιπτώσεις, σε βάρος της ποιότητας των έργων. Στην παγίωση των μεγάλων οικονομικών εκπτώσεων συνέβαλαν επίσης, από πλευράς Κυρίου του Έργου, κυρίως η έλλειψη αξιόπιστων και εφαρμόσιμων μελετών, ο τρόπος άσκησης της επίβλεψης και οι διαδικασίες προσέγγισης του προϋπολογισμού δημοπράτησης των έργων.
      Είναι γεγονός ότι οι κανόνες, που τέθηκαν προοδευτικά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τις προϋποθέσεις επιλεξιμότητας των δαπανών των χρηματοδοτούμενων έργων και την πιστή τήρηση των ανταγωνιστικών διαδικασιών, οδήγησαν σε σημαντική βελτίωση των δομών.
      Δημιουργήθηκαν μεγαλύτερα Γραφεία Μελετών με εμπειρία και σύγχρονο εξοπλισμό για την εκπόνηση αξιόπιστων μελετών και έγιναν βήματα βελτίωσης του τρόπου ανάθεσης και ελέγχου των μελετών. Έγιναν συγχωνεύσεις εργοληπτικών εταιριών και αγοράστηκε νέος εξοπλισμός. Στην ασφαλέστερη προεκτίμηση του κόστους και στην αναβάθμιση των διαδικασιών επίβλεψης των έργων συνέβαλε ο εκσυγχρονισμός των αρμόδιων υπηρεσιών των Υπουργείων, η δημιουργία Ανωνύμων Εταιριών και Ειδικών Υπηρεσιών και η συμμετοχή εξωτερικών συμβούλων. Ωστόσο, απαιτείται πολύς χρόνος για να θεωρηθούν αυτά δεδομένα από τις Εργοληπτικές Επιχειρήσεις κατά τη σύνταξη των οικονομικών τους προσφορών, ώστε τελικά να υλοποιηθούν ποιοτικά δημόσια έργα με σύγχρονες προδιαγραφές.
      Μετά την εφαρμογή του Ν.2576/98 που περιείχε «μαθηματικό τύπο» απόρριψης των υπερβολικών προσφορών, οι προσφερόμενες εκπτώσεις στα περισσότερα έργα έγιναν εύλογες και συνέβαλαν στη βελτίωση της ποιότητας κατασκευής.
      Ταυτόχρονα, αποφάσεις του Ευρωπαϊκού και των Ελληνικών Δικαστηρίων κατέστησαν ανενεργό τον απλουστευτικό και απόλυτο τρόπο που προέβλεπε ο Νόμος αυτός για την αιτιολόγηση των υπερβολικών προσφορών.
      Ορθόν είναι, κατά την εξέταση μίας υπερβολικά χαμηλής προσφοράς, να επιτρέπεται αιτιολόγηση της με οποιονδήποτε τρόπο. Αλλά η αξιολόγηση των στοιχείων από οποιαδήποτε Επιτροπή ή Υπηρεσία θεωρείται στη χώρα μας υποκειμενική σε σημαντικό βαθμό και για το λόγο αυτό συχνά αμφισβητήσιμη.
      Ύστερα από αυτή την εξέλιξη θεσπίστηκε ο Ν.3263/2004, που επιβάλλει για τη μεγάλη πλειοψηφία των δημοπρατήσεων ως κριτήριο ανάθεσης τη χαμηλότερη τιμή. Τίθεται εύλογα το ερώτημα σε ποιο βαθμό οι σημερινές συνθήκες της αγοράς ευνοούν την ανάπτυξη υγιούς και όχι άκρατου ανταγωνισμού.
      Τα βασικά χαρακτηριστικά μιας αγοράς υπό συνθήκες τέλειου ανταγωνισμού είναι τα εξής:
      ελεύθερη πρόσβαση στην αγορά ύπαρξη μεγάλου αριθμού αγοραστών και πωλητών, ώστε να μην είναι δυνατός ο επηρεασμός των τιμών από κάθε ένα από αυτούς όλοι οι αγοραστές και πωλητές έχουν «τέλεια γνώση» των συνθηκών της αγοράς, και συμπεριφέρνονται σύμφωνα με την οικονομική αρχή της μεγιστοποίησης των συμφερόντων τους. όλες οι πωλήσεις αφορούν τελείως ομοιογενή προϊόντα. Η Ελληνική αγορά δημοσίων έργων χαρακτηρίζεται μέχρι τώρα από:
      εύκολη απόκτηση πτυχίου εργοληπτικής επιχείρησης ύπαρξη μεγάλου αριθμού εργοληπτών σε σχέση με το συνολικό όγκο εργασιών έλλειψη μακροχρόνιας στρατηγικής από τις εργοληπτικές επιχειρήσεις και καθημερινός αγώνας για την επιβίωση τους σημαντικές συμβατικές τροποποιήσεις του αντικειμένου του έργου που δημοπρατήθηκε. Με τις συνθήκες που επικρατούσαν στην Ελληνική αγορά, στη συνήθη περίπτωση διαγωνισμού, ο μειοδότης στον υπολογισμό της προσφοράς του όχι απλώς έχει μηδενίσει το όποιο κέρδος, αλλά δεν προέβλεψε ούτε την πλήρη κάλυψη των γενικών του εξόδων. Απλώς ελπίζει ότι θα μεταβληθεί το αντικείμενο της εργολαβίας και ότι με τη «διαπραγμάτευση» που θα ακολουθήσει, θα επιτύχει βελτίωση των οικονομικών δεδομένων. Προφανώς, η ύπαρξη των συνθηκών αυτών μακροχρόνια οδηγεί σε μη υγιή κατασκευαστικό κλάδο.
      Είναι προφανές ότι όλα αυτά δεν οφείλονται στην έλλειψη ικανότητας του τεχνικού κόσμου της χώρας, αλλά στη μη ανάληψη του «πολιτικού» κόστους εξυγίανσης της αγοράς από τις διαδοχικές κυβερνήσεις (π.χ. χορήγηση μεγάλου αριθμού πτυχίων, μη αναδιοργάνωση δημοσίων υπηρεσιών κ.λ.π).
      Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η ολοκλήρωση ενός έργου είναι αποτέλεσμα πολλών συνεχόμενων και αλληλοεξαρτώμενων διαδικασιών. Υπολογίζοντας τους χρόνους των επιμέρους φάσεων προκύπτει ότι η ολοκλήρωση ενός τυπικού έργου αυτοκινητοδρόμου απαιτεί περίπου 10 χρόνια με τις παρακάτω προϋποθέσεις: οι διαπραγματεύσεις ένταξης του έργου σε ένα χρηματοδοτικό πρόγραμμα είναι σύντομες, οι μελέτες ανατίθενται με διαγωνισμό, δεν συναντώνται ιδιαίτερα προβλήματα στην έγκριση περιβαλλοντικών όρων και στην εκτέλεση των απαλλοτριώσεων, η ανάθεση της σύμβασης κατασκευής γίνεται με συμπλήρωση τιμολογίου και οι αρχαιολογικές έρευνες και μετατοπίσεις δικτύων ΟΚΩ δεν καθυστερούν πολύ την κατασκευή. Σε κάθε άλλη περίπτωση η ολοκλήρωση του έργου θα απαιτήσει πάνω από 10 χρόνια.
      Ειδικότερα, η επιλογή αναδόχων και η ανάθεση συμβάσεων έργων γίνεται πάντα σύμφωνα με την Κοινοτική και Εθνική νομοθεσία μεταξύ εργοληπτών από τον Ελληνικό και Διεθνή χώρο. Περιλαμβάνει την ετοιμασία προσφορών από τους ενδιαφερόμενους, τον έλεγχο των τυπικών δικαιολογητικών και την αξιολόγηση των διαγωνιζόμενων από τον ΚτΕ. Οι επιπρόσθετοι προσυμβατικοί έλεγχοι που διεξάγονται από το Ελεγκτικό Συνέδριο από το 2002, έχουν επιφέρει σημαντική αύξηση του χρόνου ανάθεσης. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι οι διαδικασίες (χωρίς αξιολόγηση) διαρκούν περίπου 9 μήνες. Σημειώνεται δε, ότι σε περιπτώσεις όπου παρουσιάζονται ενστάσεις και προσφυγές, οι διαδικασίες ανάθεσης μπορούν να κρατήσουν έως και 20 μήνες.
      Συμπερασματικά, για την επιτυχή υλοποίηση του Κ.Π.Σ. ήταν αναγκαία η υιοθέτηση αξιόπιστων, διαφανών και γρήγορων διαδικασιών ανάθεσης των έργων και η σύντμηση του χρόνου υλοποίησης τους. Αξίζει να σημειώσουμε ότι ακόμη και σήμερα οι αξιόπιστες και διαφανείς διαδικασίες ανάθεσης έργων αποτελούν ζητούμενο.
      Η Διεθνής Εμπειρία
      Ας δούμε όμως τι συμβαίνει με τις διαδικασίες ανάθεσης έργων σε τρεις μεγάλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Γερμανία, οι οποίες υποχρεώθηκαν αντιστοίχως να τηρήσουν τις Κοινοτικές Οδηγίες. Παράλληλα θα αναφέρουμε και τις αντίστοιχες διαδικασίες στις ΗΠΑ. Συγκεκριµένα, θα συγκρίνουμε τις διαδικασίες δημοπράτησης, των εφαρµοζόµενων κριτηρίων επιλογής και ανάθεσης, των τυποποιημένων ή µη τευχών δημοπράτησης, των συστημάτων υποβολής προσφορών, της κοστολόγησης των εργασιών καθώς και των συνήθων διαδικασιών διεξαγωγής του διαγωνισμού.
      Στη Γαλλία το σχετικό θεσμικό πλαίσιο περιλαμβάνει τις Κοινοτικές Οδηγίες και άλλους νόμους και διατάγματα, ενώ ο Κώδικας ∆ηµοσίων Έργων ορίζει της επιτρεπόμενες διαδικασίες δημοπράτησης ανάλογα µε το ύψος τους. Συγκεκριµένα για έργα προϋπολογισμού πάνω από 5.000.000 Ευρώ ακολουθούνται οι γνωστές διαδικασίες που ορίζονται από τις Κοινοτικές Οδηγίες, ενώ για έργα κάτω από 5.000.000 Ευρώ μπορούν να ακολουθήσουν επιπλέον και τη «Προσαρµοσµένη διαδικασία» µόνο για έργα κάτω από 230.000 Ευρώ ή τον ανταγωνιστικό διάλογο για έργα μέχρι 5.000.000 Ευρώ. Κατά την «Προσαρµοσµένη διαδικασία» ο ΚτΕ μπορεί να επιλέξει ελεύθερα ανάδοχο, ανάλογα µε το αντικείμενο της Σύμβασης, ενώ για την εφαρμογή της «Διαδικασίας Ανταγωνιστικού ∆ιαλόγου» ο ∆ηµόσιος Φορέας ορίζει ένα λειτουργικό πρόγραµµα, το οποίο περιλαμβάνει επαληθεύσιµα αποτελέσματα προς επίτευξη ή ανάγκες που πρέπει να ικανοποιηθούν, και διαπραγματεύεται µε τον κάθε υποψήφιο τα μέσα για την επίτευξη των οριζόμενων αποτελεσμάτων ή αναγκών. Οι υποβολές των προσφορών γίνονταν ως κατ’ αποκοπήν τίµηµα, όπου προσφέρεται µία συνολική τιμή για την εκτέλεση όλων των συμβατικών απαιτήσεων, ή µε ελεύθερη συμπλήρωση τιμολόγια ή µε προσφορά ποσοστού επί των δαπανών ή µε συνδυασμό κατ’ αποκοπήν τιµήµατος και ελεύθερης συμπλήρωσης τιμολογίου.
      Στο Ηνωμένο Βασίλειο δεν υπάρχουν θεσµοθετηµένες διαδικασίες για έργα προϋπολογισμού κάτω των κοινοτικών ορίων. Για τα µμεγαλύτερα έργα, τα οποία αναθέτουν οι Κεντρικές Κυβερνητικές Υπηρεσίες, το Γραφείο Κυβερνητικού Εμπορίου έχει εκδώσει υποχρεωτικές οδηγίες και εγχειρίδια «Καλής Πρακτικής», τα οποία περιέχουν µμεθοδολογίες τις οποίες οι Υπηρεσίες δύνανται να προσαρμόσουν στις ανάγκες κάθε σύμβασης προς Δημοπράτηση. Η γενική αρχή που πρέπει να ακολουθείται είναι η επίτευξη του “Value for Money”. Δηλαδή, σκοπός είναι να επιτυγχάνεται ο βέλτιστος συνδυασμός των δαπανών σε όλη την διάρκεια ζωής του έργου και της ποιότητας ώστε να επιτευχθούν οι απαιτήσεις του χρήστη. Αυτή η αρχή πρέπει να διέπει όλα τα στάδια της Διαδικασίας Ανάθεσης.
      Η συνήθης διαδικασία ανάθεσης που ακολουθείται είναι η «Κλειστή Διαδικασία», ενώ στα σύνθετα και μεγάλα έργα υπάρχει η τάση να ανατίθενται συμβάσεις µε το σύστημα «Μελέτη – Κατασκευή» µε σκοπό την εμπλοκή του κατασκευαστή από νωρίς στον σχεδιασμό του έργου. Εκτός από τις «παραδοσιακές» συμβάσεις µε κατ’ αποκοπήν τίµηµα ανατίθενται και Συμβάσεις άμεσου κόστους, όπου η Αναθέτουσα Αρχή πληρώνει το κόστος των εργασιών και ένα ποσοστό επί αυτού στον Ανάδοχο, και συμβάσεις «διάρκειας» ή Συμβάσεις Πλαίσια. Υπάρχει η τάση να δίνονται κίνητρα τους Αναδόχους για την μείωση του κόστους και χρόνου εκτέλεσης ενός έργου. Στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει πλήρης μελέτη ή υπάρχουν πολλοί αστάθμητοι παράγοντες ανατίθενται συμβάσεις χωρίς συγκεκριμένο τίµηµα αλλά µε ορισμένη «τιμή στόχο». Στις συμβάσεις αυτές ορίζεται ένας µηχανισµός κατανομής του επιπλέον κόστους ή του κέρδους μεταξύ του Αναδόχου και του ΚτΕ.
      Για την ανάθεση του έργου χρησιμοποιείται κυρίως το κριτήριο της «οικονομικά πιο συμφέρουσας προσφοράς», παρόλο που σύμφωνα µε τη Νομοθεσία μπορεί να εφαρμόζεται και το κριτήριο της χαμηλότερης τιµής. Η υποβολή των προσφορών μπορεί να γίνει είτε ως κατ’ αποκοπήν τίµηµα είτε µε συμπλήρωση τιμολογίου. Η βασική διαφορά στο σύστημα υποβολής προσφορών στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι ότι η Αναθέτουσα Αρχή παρέχει πίνακα κυρίων ποσοτήτων (µη δεσμευτικό) µε σκοπό την υποβοήθηση των υποψηφίων στην εκτίμηση της κλίμακας των προτεινόμενων εργασιών. Οι τιμές συμπληρώνονται ελεύθερα από του υποψήφιους, οι οποίοι επιπλέον περιλαμβάνουν στις προσφορές τους δαπάνες όπως πρόβλεψη για κινδύνους, διαχείριση εργασιών κλπ., αφού έχουν μελετήσει προσεκτικά τα δεδομένα του έργου βάσει προδιαγραφών και εκτίμησης των επί τόπου συνθηκών.
      Στη Γερμανία, ισχύουν οι «Διαδικασίες σύναψης σύμβασης έργων», που έχουν ενσωματώσει τις κοινοτικές οδηγίες και έχουν υποχρεωτική εφαρμογή. Η υποβολή προσφορών στη Γερμανία στα περισσότερα έργα γίνεται µε σύστημα που μοιάζει µε το Ελληνικό σύστημα προσφοράς µε ελεύθερη συμπλήρωση τιμολογίου.
      Η Αμερικανική Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση έχει θεσμοθετήσει Κανονισμούς προκειμένου να υφίστανται οµοιόµορφες πολιτικές και διαδικασίες ανάθεσης για όλες τις Υπηρεσίες. Οι Κανονισμοί των διαφόρων Υπηρεσιών λειτουργούν συµπληρωµατικά στους Ομοσπονδιακούς που απαιτούν πλήρη και ανοικτό ανταγωνισμό για όλες τις συμβάσεις του ∆ηµοσίου. Τα πιθανά είδη συμβάσεων είναι: καθορισμένης τιμής, αποπληρωμής σε συνάρτηση µε το κόστος, ελεγχόμενης αμοιβής, ασαφούς παράδοσης, εντολής έργου και χρόνου και υλικών. Το κριτήριο της «πλέον συμφέρουσας» προσφοράς έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται από το 2002, αλλά κυρίως σε συμβάσεις µμελέτης- κατασκευής.
      Η Ελληνική Εμπειρία
      ∆ηµόσια έργα είναι τα έργα που εκτελεί η πολιτεία µε την ευρύτερή της έννοια (∆ηµόσιο, τοπική αυτοδιοίκηση, δημόσιοι οργανισμοί, τράπεζες δημοσίου συμφέροντος, κλπ.) και τα οποία εξυπηρετούν το κοινωνικό σύνολο, συμβάλλουν στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνατοτήτων, στην αύξηση του εθνικού προϊόντος, στην ασφάλεια της χώρας και γενικά αποσκοπούν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Είναι τα έργα υποδομής της χώρας, κτιριακά, οδοποιίας, σιδηροδρομικά, λιμενικά εγγειοβελτιωτικά, ύδρευσης, αποχέτευσης, κλπ.
      Τα δημόσια έργα χαρακτηρίζουν την εποχή τους και τον πολιτισμό της. Στην Ελλάδα εκτελούνται δημόσια έργα από την αρχαιότητα, όπως τα έργα της Ακρόπολης των Αθηνών τον 5ο αιώνα π.Χ., που αποφάσισε η αθηναϊκή δημοκρατία μετά τους περσικούς πολέμους και υλοποίησε ο Περικλής µε τον Ικτίνο και το Φειδία, η σήραγγα προσαγωγής νερού στη Σάμο (μήκους 835 µ. και ύψους 2,5 µ.), που κατασκεύασε ο μηχανικός Ευπαλίνος (Ευπαλίνειο όρυγμα) την εποχή του τυράννου Πολυκράτη τον 7ο αιώνα π.Χ. καθώς και πολλά άλλα. Στη ρωμαϊκή εποχή κατασκευάσθηκε το 2ο αιώνα π.Χ. στο βορειοελλαδικό χώρο, ένα από τα μεγαλύτερα οδικά έργα, η Εγνατία Οδός. Εμπνευστής του έργου ήταν ο ανθύπατος Γάιος Εγνάτιος. Οι εκκλησίες του Βυζαντίου υπήρξαν σημαντικά δημόσια έργα της εποχής τους, µε κυρίαρχο το κτίσμα της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη, που κατασκευάστηκε επί αυτοκράτορα Ιουστινιανού τον 6ο αιώνα µ.Χ. από τους αρχιτέκτονες Ισίδωρο και Ανθέμιο.
      Για τον εκσυγχρονισμό της Ελλάδας των νεοτέρων χρόνων απαιτήθηκε μεγάλη προσπάθεια, µε την κατασκευή έργων υποδομής που έλλειπαν παντελώς από τη χώρα. Η κατασκευή των δημοσίων έργων ανατέθηκε αρχικά µε διάταγμα του 1833 στο τµήµα μηχανικών του στρατού. Αργότερα, τα έργα ανατίθενται σε εργολάβους και το 1850 εκδίδεται βασιλικό διάταγμα για τις υποχρεώσεις στις οποίες υπόκεινται οι «αναδεχόµενοι την εκτέλεση δημοσίων έργων εργολάβοι». Επί πρωθυπουργίας Χαριλάου Τρικούπη, κατασκευάζονται μεγάλα δημόσια έργα υποδομής (σιδηρόδρομοι, διώρυγα της Κορίνθου, κλπ.), που άλλαξαν τη φυσιογνωμία της χώρας. Την εποχή αυτή εκδίδεται το διάταγμα της 20-3-1884, που ρύθμιζε τα της εκτελέσεως των δημοσίων έργων.
      Επί της τελευταίας πρωθυπουργίας του Ελευθέριου Βενιζέλου (1928 – 1932), µε πιεστικές τις ανάγκες του 1.000.000 προσφύγων μετά τη μικρασιατική καταστροφή, κατασκευάζεται πληθώρα δημοσίων έργων, οδών, σχολείων και εγγειοβελτιωτικών έργων (αποξήρανση λίμνης Γιαννιτσών, εγγειοβελτιωτικά έργα πεδιάδων Σερρών και ∆ράµας – απόδοση στην καλλιέργεια 2.800.000 στρ., κατασκευή 1650 χλµ. οδών, κλπ.), ώστε να δοθούν εκτάσεις προς καλλιέργεια στους πρόσφυγες.
      Την εποχή αυτή ψηφίζεται ο Ν. 5367/1932 για την εκτέλεση των δημοσίων έργων µε στόχο την εισαγωγή ενιαίου συστήματος εκτέλεσης των δημοσίων έργων, διότι το κράτος πρέπει να έχει ενιαία κατεύθυνση δράσης και όλοι οι εργολάβοι που αναλαμβάνουν την εκτέλεση των έργων να έχουν τα ίδια δικαιώματα και τις ίδιες υποχρεώσεις. Ο Νόμος αυτός ίσχυσε για 40 χρόνια, μέχρι το 1972 και αποτέλεσε την πρώτη προσπάθεια του Ελληνικού κράτους για ενιαίο σύστημα στην εκτέλεση των έργων.
      Το 1972 δημοσιεύεται ο Ν. 1266/1972 (που καταργεί τον Ν. 5367/1932) και µετά από δώδεκα χρόνια ψηφίζεται ο Ν. 1418/1984, που ουσιαστικά τέθηκε σε ισχύ µε το π.δ. 609/1985 και ο οποίος ισχύει μέχρι σήμερα (2004). Και οι δύο αυτοί Νόμοι (1266/72 και 1418/84) ακολουθούσαν την ίδια φιλοσοφία και υιοθετούσαν τις ίδιες βασικές ρυθμίσεις, ήταν περισσότερο αναλυτικοί από το Ν. 5367/32 και, ως εκ τούτου, περισσότερο δεσμευτικοί για τους συµβαλλόµενους (∆ηµόσιο και εργολάβους). Οι νέες ρυθμίσεις που εισάγονται µε το Ν. 1418/84 αφορούν στους εργολάβους – εργοληπτικές επιχειρήσεις (για τον τρόπο εγγραφής τους στο μητρώο εργοληπτικών επιχειρήσεων, την κατάταξη των εργοληπτικών επιχειρήσεων, κλπ.), στις συμβάσεις παραχώρησης δημοσίων έργων, στη σύνδεση της κατασκευής των δημοσίων έργων µε την προστασία του περιβάλλοντος, κλπ.
      Αξίζει να σημειωθεί ότι προς το τέλος του 1995 εισήχθει από την τότε Κυβέρνηση ο όρος αιτιολόγηση των προσφορών. Το γεγονός αυτό προκάλεσε την έκρηξη της διαφθοράς μεταξύ φορέων και «οικείων» εργολάβων. Ο τρόπος αυτός δημοπράτησης εγκαταλήθφηκε σχετικά γρήγορα (1998 οπότε και εισήχθει ο «μαθηματικός τύπος») αφήνοντας όμως ανεπανόρθωτη ζημιά στον τομέα διαφάνειας της ανάθεσης δημοσίων έργων.
      Το 2004, ο Ν. 3263/2004 (ΦΕΚ Α΄ 179/28.09.2004) εισήγαγε ένα νέο σύνολο νομοθετικών ρυθμίσεων με σκοπό την αντικατάσταση του ισχύοντος συστήματος ανάθεσης, γνωστού ως «μαθηματικός τύπος», από ένα σύστημα ανάθεσης στον απόλυτο μειοδότη. Η αλλαγή αυτή του συστήματος ανάθεσης συμπαρέσυρε αναγκαστικά και αλλαγές σε πολλές άλλες διατάξεις, συναφείς µε το αντικατασταθέν σύστημα. Οι αλλαγές αφορούν κυρίως τις διατάξεις για τη διαδικασία του διαγωνισμού, τις αρμοδιότητες της αναθέτουσας αρχής, τις εγγυήσεις καλής εκτέλεσης, καθώς και τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία εκπτώσεως του αναδόχου.
      Ο νόμος 1418/84 αντικατατάθηκε από τον νόμο 3669/2008 ο οποίος ενσωμάτωσε και κοινοτικές οδηγίες, ο οποίος ίσχυσε μέχρι την ψηφιση του νέου νόμου 4412/2016 ο οποίος βεβαία έχει πολλές ελλείψεις και ο εργαλαβικός κόσμος αναμένει διευκρινήσεις και τα αντιστοιχα προεδρικά διατάγματα.
      Η χρηματοδότηση των δημοσίων έργων στην Ελλάδα µέσω των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΟΚ, ιδιαίτερα µε τα πακέτα Ντελόρ Ι και ΙΙ, είχε ως συνέπεια το άνοιγμα των συμβάσεων δημοσιών έργων στον ευρωπαϊκό ανταγωνισμό. Για την εκταμίευση των χρημάτων από τα διαρθρωτικά ταμεία της Κοινότητας (ΕΠΤΑ και Ταμείο Συνοχής) έπρεπε να προσαρμοσθεί η ελληνική νομοθεσία για τα δημόσια έργα στις αντίστοιχες οδηγίες της ΕΟΚ, ώστε να εξασφαλίζεται ο υγιής ανταγωνισμός εντός του Ευρωπαϊκού Χώρου.
      Για το σκοπό αυτό εκδόθηκε το π.δ. 23/1993, που αποτελεί προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας προς τις κοινοτικές οδηγίες για το συντονισμό των διαδικασιών για τη σύναψη συμβάσεων δημοσίων έργων, και εν συνεχεία το π.δ. 334/2000, το οποίο τροποποίησε το ανωτέρω προεδρικό διάταγμα. Κατ’ αυτό τον τρόπο, στις διαδικασίες σύναψης των συμβάσεων δημοσίων έργων συνυπάρχουν σήμερα κανόνες του εθνικού και του ευρωπαϊκού (κοινοτικού) δικαίου (Ν. 1418/84, Ν. 2229/94, Ν. 2308/95, Ν. 2338/95, Ν. 2372/96, Ν. 2576/98, Ν. 2940/2001, π.δ. 609/85, π.δ. 334/2000, Ν 3263/2004) καθώς και πολλά άλλα Π.Δ.
      Πηγή: Εργοληπτικόν βήμα Νο_105 της ΠΕΣΕΔΕ
      Άρθρο του Τόλη Τσιακίρη Πρόεδρος ΣΠΕΔΕ Έβρου, μέλος του Δ.Σ. και της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΠΕΣΕΔΕ
      Εισαγωγικό σημείωμα: Το παρακάτω κείμενο αποτελεί τμήμα εργασίας για τους Διαγωνισμούς Κατασκευής Έργων, η οποία στο σύνολό της αναφέρεται στην Ελληνική εμπειρία και τη νομοθεσία του Ελληνικού κράτους από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα και ταυτόχρονα, κατόπιν αναφορών στην Διεθνή εμπειρία για την δημοπράτηση έργων, καταθέτει προτάσεις για τη βελτίωση των διαδικασιών και τευχών δημοπράτησης έργων στην Ελλάδα. Στο Τεύχος αυτό φιλοξενούμε μέρος της εν λόγω εργασίας, για την παραχώρηση του οποίου ευχαριστούμε θερμά τον κ. Τ. Τσιακίρη.  
      Περισσότερα...

      1422 • 0

    18. Αρθρογραφία

      Νίκολα Τέσλα: 99% Έμπνευση!

      tetris

      Ο 20ος και ο 21ος αιώνας γεννήθηκαν στο μυαλό του Νίκολα Τέσλα, ο οποίος γεννήθηκε σαν σήμερα στις 10 Ιουλίου του 1856. Και ήταν/είναι πολύ παράξενοι και ανατρεπτικοί αιώνες. Προηγουμένως ο 19ος αιώνας, στον οποίο ο Τέσλα πέρασε τη μισή -και αναμφίβολα πιο παραγωγική- ζωή του, υπήρξε αναμφίβολα ο «αιώνας της επιστήμης». Ένας αιώνας υψιπετών επιστημονικών και τεχνολογικών οραμάτων, εμφορούμενος από την ιδεολογία της επιστήμης που υποκαθιστούσε τη θρησκεία. Οι επιστημονικές προφητείες για ένα ουτοπικό μέλλον, όπου οι άνθρωποι θα ζούσαν καλύτερα, με πρωτοφανείς ανέσεις και δυνατότητες, μοχθώντας ελάχιστα, γοήτευε το συλλογικό φαντασιακό πολύ περισσότερο από τις θρησκευτικές χιλιαστικές προφητείες. Η επιστήμη γινόταν κατά κάποιο τρόπο μια «νέα θρησκεία» ή, πιο συγκεκριμένα, μια νέα «αυτοκρατορία». που επεκτεινόταν συνεχώς και σε όλα τα επίπεδα. Δεν υπήρχαν -ή έτσι τουλάχιστον φαινόταν- όρια στην επέκτασή της.
      Ένας πρωτοπόρος που εξερευνούσε νέα πεδία γνώσεων
      Ο Νίκολα Τέσλα δεν ήταν απλά ένα επιστημονικό «παιδί της εποχής του», γαλουχημένο με τη Νευτώνεια Φυσική και τις Εξισώσεις του Μάξγουελ. Ήταν ταυτόχρονα κι ένας «άνθρωπος του μέλλοντος»: ένας πρωτοπόρος επιστήμονας που εξερευνούσε νέα πεδία γνώσεων, παρήγαγε νέα τεχνολογία και οραματιζόταν τον κόσμο μας, όπως θα μπορούσε και θα έπρεπε να είναι. Ο Τέσλα ήταν ένα πολυσχιδές μυαλό, καλλιτεχνικό κι επιστημονικό ταυτόχρονα, και ένα ιδιοφυές εφευρετικό ταλέντο, που δεν μπορούσε να περιοριστεί εύκολα στα συμβατικά όρια της επιστήμης. Ίσως μόνον ο εκπληκτικός καλλιτέχνης κι εφευρέτης Λεονάρντο Ντα Βίντσι θα μπορούσε να συγκριθεί μαζί του. Δεν είναι εύκολο να περιορίσει κανείς τον πολυτάλαντο Τέσλα σε μια συγκεκριμένη κατηγορία ανθρώπων. Για παράδειγμα ο Τέσλα δεν ήταν απλά ένας εφευρέτης. Το να αποκαλεί κανείς τον Τέσλα απλά «εφευρέτη» είναι σαν να λέει ότι ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι ήταν απλώς ένας «ζωγράφος». Ο Τέσλα ήταν κάτι πολύ παραπάνω από ένας εφευρέτης. Ήταν ένας εξερευνητής νέων ηπείρων γνώσεων, ένας άνθρωπος που ανακάλυπτε νέες φυσικές αρχές και μόνον κατ’ ανάγκην υπήρξε εφευρέτης. Για τον ίδιο, μεγαλύτερη σημασία είχε η ανακάλυψη νέων φυσικών αρχών και λιγότερο η εφαρμογή τους στην πράξη, και ειδικά στο εμπόριο. Ήταν πάνω απ’ όλα ένας πρωτοπόρος εξερευνητής νέων αρχών της Φυσικής, ένας ανθρωπιστής επιστήμονας που οραματιζόταν ένα καλύτερο μέλλον για την ανθρωπότητα. Ένας άνθρωπος των θαυμάτων, για τον οποίο υπάρχουν ακόμη πολλά μυστικά που μένει να ξεκλειδωθούν…
      Οι ιδέες του Τέσλα συνεχίζουν να γοητεύουν, καθώς εκπέμπουν ακόμη και σήμερα μια απόκοσμη και μυστηριώδη αύρα. Τα οράματά του ξεπερνούσαν κατά πολύ την «πρωτόγονη» επιστημονική φαντασία της εποχής του. Οι άνθρωποι της Βικτωριανής Εποχής τον άκουγαν με ανοικτό το στόμα να μιλά για ρομπότ, τηλεκατευθυνόμενες τορπίλες, ασύρματη μεταφορά ενέργειας και επαφή με εξωγήινους. Ο Τέσλα συνήθιζε να κάνει δημόσιες φαουστικές επιδείξεις του Εναλλασσόμενου Ρεύματος και των συσκευών του, για να αποδείξει στο κοινό την ασφάλεια του, αντιμετωπίζοντας τις συκοφαντικές επιθέσεις του Τόμας Έντισον, που είχε ταχθεί υπέρ του Συνεχούς Ρεύματος. Σ’ αυτές τις επιδείξεις ο Τέσλα χρησιμοποιούσε τον εαυτό του ως «πειραματόζωο» και αφηνόταν να διαποτιστεί από ρεύμα χιλιάδων βόλτ, ώστε τελικά το σώμα του σπινθιροβολούσε από ηλεκτρισμό!
      http://im1.7job.gr/sites/default/files/imagecache/775v/article/2020/28/320965g-nikolatesla_lampa.jpg
      «Διαθέτω έναν ασυνήθιστο νου»
      Ο Τέσλα διέθετε μια ενορατική, διαισθητική, ενστικτώδη και σχεδόν υπερφυσική γνώση πάνω στα μυστήρια του ηλεκτρομαγνητισμού. Οι εφευρέσεις του εμφανίζονταν στην οθόνη του μυαλού του ως τέλεια σχηματισμένες εικόνες, φωτεινές αστραπές και διανοητικές εκλάμψεις. Θαρρείς πως ο Τέσλα δεν είχε παρά να αντιγράψει τα πρωτότυπα από το κβαντικά διαμορφωμένο κενό, από τα «ακασικά αρχεία»: «Είμαστε αυτόματα εντελώς ελεγχόμενα από τις δυνάμεις του μέσου, που κλυδωνίζονται σαν φελλοί στην επιφάνεια του νερού αλλά παίρνουν κατά λάθος τα επακόλουθα των επιρροών από έξω για ελεύθερη βούληση. Οι κινήσεις και οι άλλες πράξεις που εκτελούμε είναι πάντα για να διατηρούν τη ζωή και παρ’ ότι φαινομενικά είμαστε εντελώς ανεξάρτητοι ο ένας από τον άλλο, είμαστε συνδεδεμένοι με αόρατους δεσμούς», έγραφε στην αυτοβιογραφία του Οι Εφευρέσεις μου, για να συνεχίσει σ' ένα άλλο σημείο της: «Από τότε που άκουσα από μερικούς από τους σπουδαιότερους ανθρώπους της εποχής, πρωτοπόρους στην Επιστήμη που τα ονόματά τους είναι αθάνατα, ότι διαθέτω έναν ασυνήθιστο νου, έστρεψα όλες μου τις ικανότητες στη σκέψη στη λύση των μεγάλων προβλημάτων χωρίς να λογαριάζω θυσίες. Για πολλά χρόνια προσπαθούσα να λύσω το αίνιγμα του θανάτου και καραδοκούσα ανυπόμονος για κάποιο είδος πνευματικής ένδειξης». Αστραπές έμπνευσης στο μυαλό του
      Ο Τέσλα έκανε συνεχώς νοητικά πειράματα. Έρχονταν στο μυαλό του πολλές ιδέες. H ροή τους ήταν ακατάπαυστη και με τέτοια ιλιγγιώδη ταχύτητα, που τον απέτρεπε να συγκεντρωθεί σε μία κάθε φορά και να της δώσει έτσι την αρμόζουσα προσοχή και αφοσίωση. Ήταν τόσες πολλές οι δυνατότητες και οι προοπτικές που συνωστίζονταν στο μαυροπίνακα του μυαλού του, που ήταν σχεδόν αδύνατον να τις αναλύσει μία μία λεπτομερειακά, να τις αξιοποιήσει σε πρακτικές εφαρμογές και κατ' επέκταση σε οικονομικό κέρδος. Δεν είχε χρόνο να ασχοληθεί με πράγματα, όπως εμπορική αξία, οικονομικό κέρδος, ποσοστά κ.ά. Του άρεσε περισσότερο να επινοεί, παρά να «εφευρίσκει». Ίσα που είχε χρόνο για να κατοχυρώσει μια ευρεσιτεχνία του και να την παρουσιάσει με θεαματικό τρόπο στον Τύπο και μετά έχανε το ενδιαφέρον του γι' αυτήν και στρεφόταν πάντα «Κάπου Αλλού». Δεν μπορούσε εύκολα να κάνει μια στάση σε μια από όλες αυτές τις ιδέες του και να την αναλύσει, να την αναπτύξει πρακτικά και να αξιοποιήσει εμπορικά, όπως έκανε ο Έντισον.
      Ζούσε περισσότερο μέσα στο κεφάλι του παρά στην ανθρώπινη καθημερινότητα και πραγματικότητα, ειδικά την αμερικανική καπιταλιστική.
      «Στο σύμπαν δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο υπαρκτό και το φανταστικό: και τα έργα και οι σκέψεις είναι το ίδιο πραγματικά», έλεγε ο Νίκολα Τέσλα. Ο ίδιος μιλούσε συνδυάζοντας τη γλώσσα της Τέχνης και του Ρομαντισμού με εκείνη της Επιστήμης. Θεωρούσε πως η γλώσσα της Επιστήμης της εποχής του ήταν μια μορφή ρήξης με τις προηγούμενες μορφές γνώσης και σίγουρα η ανώτατη μορφή «αλήθειας» που μπορούσε να επιτευχθεί από ανθρώπινα όντα. Δεν λάτρευε την Επιστήμη ως «νέα θρησκεία», «ιδεολογία» ή αυτοσκοπό, αλλά την έβλεπε περισσότερο ως το πιο αξιοθαύμαστο και πολύτιμο εργαλείο των ανθρώπων για την κατανόηση του κόσμου και, κυρίως, για τη θεαματική βελτίωση της καθημερινότητας τους και την απελευθέρωσή τους από τα δεσμά του σκότους και της ανάγκης. Ο Τέσλα ήταν, και υπό αυτή την έννοια, ένα «παιδί του 19ου αιώνα», που επινόησε τον 20ο αιώνα και οραματιζόταν τον 21ο αιώνα.
      Τέσλα Vs Έντισον: μια αρχετυπική σύγκρουση
      Οι σχέσεις Έντισον και Τέσλα δεν ήταν ποτέ ιδιαίτερα θερμές. Ο Έντισον ήταν άνθρωπος πρακτικός και βασιζόταν περισσότερο στην εργατικότητα και στις εμπειρίες του, σε αντίθεση με τον Τέσλα που ήταν ένας άνθρωπος με ιδανικά, διανοούμενος και περισσότερο θεωρητικός. Επιπλέον είχαν διαφωνίες στο αντικείμενο της εργασίας τους, καθώς ο Έντισον ήταν ένθερμος υποστηρικτής της χρήσης του Συνεχούς Ρεύματος, κυρίως για πρακτικούς λόγους και για ζητήματα ασφάλειας, ενώ ο Τέσλα υποστήριζε, σχεδόν με προφητικό ζήλο, τη χρήση του Εναλλασσόμενου Ρεύματος. Ο Έντισον αναγνώριζε πως ο Τέσλα είχε ένα κομμάτι της δικής του ιδιοφυΐας. Κατά τα άλλα ήταν απλώς ένας ευφυής Σέρβος μετανάστης, που προερχόταν μάλιστα από όχι και τόσο ευυπόληπτες περιοχές της Ευρώπης. Κουβαλούσε μαζί του τη διανοουμενίστικη αύρα και την καλλιτεχνική κουλτούρα της Ευρώπης, που είχε πάρει διαζύγιο από την πρακτικότητα των Αμερικανών.
      http://im1.7job.gr/sites/default/files/imagecache/775v/article/2020/28/320965g-skepsou_opos_o_tesla.jpg
      Από την πλευρά του ο Τέσλα υποστήριζε πως ο Έντισον θα πετύχαινε πολύ περισσότερα και θα είχε γλιτώσει τουλάχιστον το 90% της εργαστηριακής και πειραματικής του δουλειάς αν ήξερε λίγο θεωρητική Φυσική και μαθηματικούς υπολογισμούς. Ο Έντισον όμως εμπιστευόταν, ως το τέλος της ζωής του, το εφευρετικό του ένστικτο και την πρακτική αμερικανική αίσθησή του. Έτσι, σύμφωνα με τον Τέσλα, ο πραγματικά τεράστιος όγκος των εφευρέσεων και επιτευγμάτων του Έντισον -προϊόν κυρίως τυχαίων πειραματισμών- αποτελούσε σχεδόν ένα θαύμα από μόνο του.
      Τέσλα: Think Outside The Box
      Ο Τέσλα δεν πέτυχε σκεπτόμενος με συμβατικό τρόπο, αλλά σκεπτόμενος «Outside The Box», πέρα από τα όρια της συμβατικής σκέψης κι επιστήμης, με έναν τρόπο που άλλοι θα χαρακτήριζαν υπερβατικό ή ακόμη και «μεταφυσικό», αλλά σε κάθε περίπτωση χρησιμοποιώντας ελεύθερα τη δημιουργική του φαντασία: «Οδηγήθηκα έτσι ενσυνείδητα να εξελίξω αυτήν που εγώ θεωρώ ως μια νέα μέθοδο υλοποίησης εφευρετικών εννοιών και ιδεών, η οποία είναι δραστικά αντίθετη στη γνήσια πειραματική και είναι, κατά τη γνώμη μου, ασύγκριτα πιο γρήγορη και αποτελεσματική. Η μέθοδός μου είναι διαφορετική. Δεν καταπιάνομαι αμέσως με το πραγματικό έργο. Όταν συλλαμβάνω μια ιδέα αρχίζω αμέσως να τη χτίζω στη φαντασία μου. Αλλάζω την κατασκευή, κάνω βελτιώσεις και λειτουργώ το μηχανισμό με το νου μου» (Νίκολα Τέσλα, Οι Εφευρέσεις Μου).
      Ο Τέσλα ήταν ένας ασκητής της επιστήμης κι ένας σύγχρονος «αλχημιστής», που μπορούσε να κάνει μεταστοιχείωση των αρνητικών και τοξικών συναισθημάτων του σε θετικά και δημιουργικά. Τα τοξικά συναισθήματα που μας πολιορκούν αδιάκοπα καταστρέφουν τους περισσότερους ανθρώπους. Αν μη τι άλλο αποτελούν μια απίστευτη σπατάλη ενέργειας. Όχι όμως τον Τέσλα που κατάφερε να τα μεταστοιχειώνει και να χρησιμοποιεί δημιουργικά την ενέργεια που εμπεριέχουν μέσα τους τα τοξικά συναισθήματα, όπως ο φόβος κ.α.
      «Έλεγξα και χαλιναγώγησα τα πάθη μου»
      Για να το πετύχει όμως αυτό ο Τέσλα, χρειαζόταν τρομερή θέληση και αυτοπειθαρχία. Δεν υπήρχε άλλος τρόπος, καθώς μόνον όταν ελέγχουμε τον εαυτό μας και τα πάθη μας, μόνο τότε μπορούμε να κάνουμε ό,τι θέλουμε: «Μετά από χρόνια τέτοιας αυτοπειθαρχίας απέκτησα τόσο απόλυτη αυτοκυριαρχία που έπαιζα με πάθη που θα σήμαιναν καταστροφή για μερικούς από τους δυνατότερους ανθρώπους... Νίκησα το πάθος μου επί τόπου και μετάνιωσα μόνο που δεν ήταν εκατό φορές πιο δυνατό. Όχι απλώς το υπέταξα, αλλά το ξερίζωσα από την καρδιά μου έτσι ώστε δεν έμεινε ούτε ίχνος επιθυμίας.
      Έκτοτε είμαι το ίδιο αδιάφορος για κάθε μορφή τζόγου, όσο για το σκάλισμα των δοντιών... Έλεγξα και χαλιναγώγησα κι άλλες συνήθειες και πάθη και όχι μόνον έσωσα τη ζωή μου αλλά άντλησα τεράστια ικανοποίηση από αυτά που οι περισσότεροι άνθρωποι θα θεωρούσαν στερήσεις και θυσίες» (Νίκολα Τέσλα, Οι Εφευρέσεις Μου). Η επιμονή βρισκόταν πίσω από την ουσία της επιτυχίας για τον Τέσλα.
      Ο Τέσλα θεωρούσε το μυαλό του ως το καλύτερο θησαυροφυλάκιο, μέσα στο οποίο φύλαγε τα μυστικά του σχετικά με τα πειράματα που απέφευγε να καταγράφει σε σημειωματάρια. Αυτός ο συνδυασμός μυστικοπάθειας και ιδιοφυΐας τον μετέτρεψε, με το πέρασμα του χρόνου, στα μάτια των πολλών σε πρότυπο «τρελού επιστήμονα». Μετά από ύποπτες πυρκαγιές του εργαστηρίου του, διώξεις, προδοσίες και δικαστικές διαμάχες ο Τέσλα απέκτησε ένα είδος συνδρόμου καταδίωξης και κατέληξε προς το τέλος της ζωής του να φλερτάρει με την παράνοια.
      Δεν καταλάβαιναν τα υψιπετή του οράματα
      Οι ιδιοτροπίες, οι ιδεοψυχαναγκασμοί και οι εκκεντρικότητες του Τέσλα έπαιξαν αναμφίβολα το ρόλο τους, ώστε ο εφευρέτης να μη γίνει ποτέ ευρύτατα αποδεκτός από τους ανθρώπους της εποχής του. Οι περισσότεροι δεν καταλάβαιναν τα υψιπετή του οράματα, ειδικά εκείνα που αφορούσαν την παραγωγή και παροχή ελεύθερης και δωρεάν ενέργειας προς όλους. Ο Τέσλα, όσο μεγάλωνε και οι αποτυχίες -κυρίως επιχειρηματικές- διαδέχονταν τις επιτυχίες, συνειδητοποιούσε πως, για τον πολύ κόσμο, η απόσταση μεταξύ μεγαλοφυΐας και παραφροσύνης, μετριόταν μόνο με την επιτυχία.
      http://im1.7job.gr/sites/default/files/imagecache/775v/article/2020/28/320965g-tesla_koloranto_springks.jpg
      Την καλύτερη περιγραφή για τον Νίκολα Τέσλα μας την δίνει ο σύγχρονός του Αμερικανός συγγραφέας Τζούλιαν Χόρτον: «Σπάνια μπορούσε κανείς να συναντήσει έναν επιστήμονα ή έναν μηχανικό, που ταυτόχρονα να ήταν ποιητής, φιλόσοφος, γνώστης της καλής μουσικής, γλωσσομαθής και γνώστης των μυστικών του καλού φαγητού και των ποτών… Κι ενώ μιλούσε στο πρόσωπο του μπορούσε να δει κανείς το μέλλον της ανθρωπότητας, την τιτάνια ανάπτυξη και την αποκάλυψη των μυστικών του ουρανού. Έβλεπε ένα μέλλον, στο οποίο ο άνθρωπος δε θα ήταν αναγκασμένος να πασχίζει για την επιβίωση του, όπου οι λέξεις πλούσιος και φτωχός δε θα σήμαιναν πλέον τη διαφορά του επιπέδου της υλικής ευημερίας, αλλά των πνευματικών ικανοτήτων. Ένα μέλλον, όπου η γνώση και η ενέργεια θ’ αντλείται από πηγές, που σήμερα πολύ δύσκολα μπορούμε να φανταστούμε».
      * Γιώργος Στάμκος είναι δημοσιογράφος, συγγραφέας και βιογράφος του Νίκολα Τέσλα. Το τελευταίο του βιβλίο έχει τίτλο Τέσλα Vs Έντισον: Σύγκρουση για το Μέλλον του Κόσμου.
      https://tvxs.gr/news/portreta/nikola-tesla-99-empneysi
      Περισσότερα...

      1420 • 2

    19. Αρθρογραφία

      Πιλοτικό πρόγραμμα από την Περιφέρεια Κρήτης για την εξοικονόμηση ενέργειας

      Engineer

      Πιλοτικό- πρωτοποριακό πρόγραμμα υλοποιεί η Περιφέρεια Κρήτης για την εξοικονόμηση ενέργειας και πόρων, με την τοποθέτηση φωτισμού LED σε σημεία του νησιού όπου καταγράφεται μεγάλη κατανάλωση ρεύματος.
       
      O περιφερειάρχης Κρήτης, Σταύρος Αρναουτάκης, υπέγραψε σήμερα σύμβαση προϋπολογισμού 600.000 ευρώ, στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου Διασυνοριακής Συνεργασίας Ελλάδας- Κύπρου 2007-2013 «Βιώσιμη Ενεργειακή Ανάπτυξη σε Περιφερειακό, Διαπεριφερειακό και Διασυνοριακό Επίπεδο (ΕΝΕΡΓΕΙΝ)- Παρεμβάσεις για την Εξοικονόμηση Ενέργειας στις οδούς πρόσβασης Αεροδρομίων Χανίων, Ηρακλείου και στη σήραγγα Σταλίδας της Περιφέρειας Κρήτης».
       
      Με βάση τη σύμβαση, προβλέπεται η αντικατάσταση του φωτισμού με λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας τύπου LED σε σημεία ενεργοβόρα, και συγκεκριμένα στα αεροδρόμια Ηρακλείου και Χανίων, αλλά και στη σήραγγα της Σταλίδας.
       
      «Πρόκειται για ένα σημαντικό πιλοτικό πρόγραμμα που υλοποιεί η περιφέρειά μας, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος «Interreg». Είμαστε η πρώτη περιφέρεια σε Ελλάδα και Κύπρο που υπογράφει και υλοποιεί το συγκεκριμένο πρόγραμμα. Η σύμβαση έχει προϋπολογισμό 600.000 ευρώ και αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας» δήλωσε ο κ. Αρναουτάκης.
       
      Παράλληλα, τόνισε: «Στόχος, μετά την υλοποίηση του συγκεκριμένου έργου, είναι η αντικατάσταση όλου του φωτισμού στο οδικό δίκτυο της Κρήτης (ΒΟΑΚ και περιφερειακό δίκτυο) για να μπορέσουμε να έχουμε εξοικονόμηση οικονομικών πόρων από 65% έως 70%. Την επόμενη περίοδο θα έχουμε, εξάλλου, αντικαταστήσει τον φωτισμό σε δημόσια κτίρια και σχολεία με λάμπες εξοικονόμησης».
       
      Τέλος, όπως ανέφερε ο κ. Αρναουτάκης, στο πλαίσιο της οδικής ασφάλειας, η Περιφέρεια Κρήτης έχει έτοιμη μελέτη 10.000.000 ευρώ για να γίνει μία ολοκληρωμένη παρέμβαση στον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ).
       
      Πηγή: http://web.tee.gr/%CF%80%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CF%80%CF%81%CF%8C%CE%B3%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%BC%CE%B1-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%86%CE%AD%CF%81/
      Περισσότερα...

      1414 • 2

    20. Αρθρογραφία

      Έρευνα ETUC: Η ετήσια επιβάρυνση κόστους ενέργειας των χωρών της ΕΕ σε σύγκριση με τον μισθό

      Engineer

      Σε ανακοίνωση της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ETUC), στην οποία συμμετέχει η ΓΣΕΕ, για το κόστος των ανατιμήσεων στην Ενέργεια, αναφέρονται τα εξής: 
      «Με σχεδόν δύο μηνιαίους  κατώτερους μισθούς επιβαρύνονται οι Έλληνες εργαζόμενοι από την αύξηση των τιμών του ρεύματος, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων. Η Ελλάδα μαζί με την Εσθονία, σύμφωνα πάντα με την έρευνα της ΣΕΣ είναι οι χώρες οι οποίες οι εργαζόμενοι, μετά την Τσεχία, χρειάζονται τις περισσότερες ημέρες εργασίας για να πληρώσουν τους ετήσιους λογαριασμούς ρεύματος. 
      Ο μέσος ετήσιος λογαριασμός ενέργειας είναι πλέον μεγαλύτερος από τους μηνιαίους μισθούς των χαμηλόμισθων εργαζομένων στην πλειονότητα των κρατών μελών της Ε.Ε., σύμφωνα με ανάλυση της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ETUC). Περίπου 9,5 εκατομμύρια εργαζόμενοι αντιμετώπιζαν ήδη δυσκολίες στην πληρωμή των λογαριασμών ενέργειας πριν από την έναρξη της κρίσης του κόστους ζωής και τώρα το κόστος του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος έχει αυξηθεί κατά 38% σε όλη την Ευρώπη σε σύγκριση με πέρυσι. 
      Αυτό έχει κάνει τους εργαζόμενους που κερδίζουν τον κατώτατο μισθό σε 16 κράτη μέλη της Ε.Ε. να χρειάζεται να βάλουν στην άκρη το ποσό ενός μηνιαίου μισθού ή και περισσότερο, προκειμένου να διατηρήσουν τα φώτα αναμμένα και τη θέρμανση στο σπίτι (πίνακας 1). Το 2021, αυτό συνέβαινε σε οκτώ κράτη μέλη.
      Ο αριθμός των ημερών που ένα άτομο που κερδίζει τον κατώτατο μισθό πρέπει να εργαστεί για να πληρώσει τον λογαριασμό ενέργειας έχει αυξηθεί δραματικά σε ορισμένες χώρες: Εσθονία (+26), Κάτω Χώρες (+20), Τσεχία (+17), Λετονία (+16).
      Σε τέσσερις χώρες - τη Σλοβακία, την Ελλάδα, την Τσεχία και την Ιταλία - ο μέσος ετήσιος λογαριασμός ενέργειας είναι επίσης πλέον μεγαλύτερος από τους μισθούς ενός μήνα για έναν εργαζόμενο που κερδίζει το μέσο μισθό.
      Κράτη μέλη της Ε.Ε. όπου οι ετήσιοι λογαριασμοί ενέργειας κοστίζουν έναν μηνιαίο μισθό ή περισσότερο για εργαζόμενους με κατώτατο μισθό (Όλα τα στοιχεία σε εθνικά νομίσματα):

      Τα αποτελέσματα της ανάλυσης του Ευρωπαϊκού Συνδικαλιστικού Ινστιτούτου, του ανεξάρτητου ερευνητικού κέντρου της ETUC, έρχονται πριν από την έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ενέργειας της ΕΕ την Παρασκευή.
      Η ETUC καλεί τους ηγέτες να αναλάβουν αποφασιστική δράση για να τερματιστούν οι μη βιώσιμες αυξήσεις των τιμών ενέργειας στην Ευρώπη με ένα σχέδιο έξι σημείων. Το σχέδιο που στάλθηκε στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τον Σαρλ Μισέλ και άλλους Ευρωπαίους ηγέτες, περιλαμβάνει αιτήματα για:
      Αύξηση των μισθών ώστε να ανταποκρίνονται στην αύξηση του κόστους ζωής, αυτό σημαίνει υποστήριξη των συλλογικών διαπραγματεύσεων Αυξήσεις στους κατώτατους μισθούς για να διασφαλιστεί η επάρκειά τους και στοχευμένες πληρωμές έκτακτης ανάγκης για τους χαμηλόμισθους που αγωνίζονται να αντέξουν οικονομικά τους λογαριασμούς ενέργειας, μαζί με την απαγόρευση των αποσυνδέσεων Πλαφόν στο κόστος των λογαριασμών ενέργειας για τους πολίτες και φόρος στα υπερκέρδη των εταιρειών ενέργειας. Εθνικά και ευρωπαϊκά μέτρα στήριξης κατά της κρίσης για την προστασία των εισοδημάτων και των θέσεων εργασίας στη βιομηχανία, τις υπηρεσίες και τον δημόσιο τομέα, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων τύπου SURE για την προστασία των θέσεων εργασίας, των εισοδημάτων και τη χρηματοδότηση κοινωνικών μέτρων για την αντιμετώπιση της κρίσης και των διαδικασιών δίκαιης μετάβασης. Σημειώσεις
      **: Εαρινή πρόβλεψη της AMECO για τις μεταβολές στους μισθούς/μισθούς του 2022 σε σύγκριση με το 2021 που χρησιμοποιήθηκε για την προσαρμογή των μισθών.                                                                                                                                                                                                                            
      Πηγή: κόστος ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου που βασίζονται  στη μέση κατανάλωση ανά νοικοκυριό το 2019 (κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας σύμφωνα με την Oddyssee-Mure- η κατανάλωση του φυσικού αερίου υπολογίζεται ως μερίδιο του φυσικού αερίου στη συνολική κατανάλωση ενέργειας των νοικοκυριών ανά χώρα το 2020 σύμφωνα με τη Eurostat (NRG_BAL) πολλαπλασιασμένη με την κατανάλωση ενέργειας ανά νοικοκυριό σύμφωνα με την Oddyssee-Mure, πολλαπλασιασμένη με τις εξαμηνιαίες τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου σύμφωνα με τη Eurostat.
                                                                        
      Πίνακας 2: Ενεργειακό κόστος σε σύγκριση με τις μέσες αποδοχές σε όλα τα κράτη μέλη με διαθέσιμα στοιχεία (Όλα τα στοιχεία σε εθνικά νομίσματα)
      Οι καθαρές ετήσιες αποδοχές υπολογίζονται με τον φορολογικό συντελεστή ενός ατόμου που κερδίζει το 100% του κατώτατου μηνιαίου μισθού σύμφωνα με τη Eurostat (EARN_NT_NET). Το μερίδιο της ενέργειας εκφράζεται ως ποσοστό σε σχέση με τις μέσες ετήσιες αποδοχές. Η εκτιμώμενη μεταβολή των ετήσιων καθαρών αποδοχών έως τον Ιούλιο του 2022 προσαρμόστηκε χρησιμοποιώντας την ποσοστιαία μεταβολή των ονομαστικών αποδοχών των εργαζομένων σύμφωνα με την εαρινή πρόβλεψη της Eurostat Ameco, και η ενέργεια προσαρμόστηκε χρησιμοποιώντας τις συνιστώσες  του δείκτη τιμών με την εναρμονισμένη κατανάλωση (HCIP) για την ηλεκτρική ενέργεια και το φυσικό αέριο».
      Περισσότερα...

      1407 • 0

    21. Αρθρογραφία

      Τροπολογία για αναστολή κατεδαφίσεων και προστίμων για αυθαίρετα

      Engineer

      Την αναστολή -μέχρι την κύρωση των δασικών χαρτών- εκτέλεσης και είσπραξης των πρωτοκόλλων κατεδάφισης – απομάκρυνσης και επιβολής αποζημίωσης καθώς και της ισχύος τυχόν επιβληθέντων προστίμων και διοικητικών πράξεων που εκδόθηκαν επί εκτάσεων για τις οποίες δεν έχει περατωθεί η διαδικασία σύνταξης των δασικών χαρτών, ζητούν με τροπολογία τους τρεις βουλευτές. Πρόκειται για τους «γαλάζιους» Γ. Βλάχο και Αθ. Μπούρα, καθώς και τον ανεξάρτητο Β. Οικονόμου, οι οποίοι εκλέγονται στην Περιφέρεια Αττικής.
       
      Η τροπολογία κατατέθηκε στο σχέδιο νόμου του ΥΠΕΚΑ για τις πράξεις εισφοράς σε γη και σε χρήμα, που ορίστηκε να ψηφιστεί το Σάββατο (!) 20 Δεκεμβρίου 2014.
       
      Οι τρεις βουλευτές αιτιολογούν την τροπολογία τους υποστηρίζοντας ότι «έχει ως σκοπό τη δημιουργία ασφάλειας δικαίου για τους διοικούμενους και τη διατήρηση της αρχής της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης των διοικουμένων προς την Διοίκηση».
       
      Και αυτό καθώς θεωρούν ότι έτσι θα καλυφθεί το κενό που δημιουργήθηκε με την κατάργηση της παραγράφου 5 του άρθρου 114 του Ν.1892/1990 περί έκδοσης πρωτοκόλλων ειδικής αποζημίωσης, η οποία αποτελούσε την βάση του Ν. 3208/2003 (άρθρο 21 παρ. 15) περί αναστολής της βεβαίωσης εκτέλεσης και είσπραξης των πρωτοκόλλων αυτών.
       
      Πηγή: http://www.tovima.gr/politics/article/?aid=660139
      Περισσότερα...

      1388 • 4

×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.