Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • HoloBIM Structural
    HoloBIM Structural

  • Αρθρογραφία

    Αρθρογραφία

    433 ειδήσεις in this category

    1. Αρθρογραφία

      Όλοι οι αγωγοί τροφοδοσίας της Ευρώπης με φυσικό αέριο από την Ρωσία

      Engineer

      Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η Ευρωπαϊκή Ένωση έθεσε ως στόχο να καταργήσει σταδιακά όλες τις ρωσικές εισαγωγές ενέργειας έως το 2027. Εντούτοις, η εκτίναξη των τιμών και το ενδεχόμενο να παραμείνει η Ευρώπη δέσμια των απειλών διακοπής της τροφοδοσίας, καθιστά επιτακτική την ταχύτερη δυνατή απεξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα.
      Πόσο εφικτό είναι κάτι τέτοιο; Θα φανεί στην πράξη. Προς το παρόν και για το προσεχές μέλλον, πάντως, η Ευρώπη είναι ενεργειακά εξαρτημένη από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες. Το φυσικό αέριο και εν μέρει το πετρέλαιο φτάνει από τη Ρωσία, μέσα από ένα περίπλοκο δίκτυο αγωγών.
      Η Ρωσία παρέχει παραπάνω από το ένα τρίτο του φυσικού αερίου που καταναλώνει η Ευρώπη και παράλληλα παραμένει μια από τις κυριότερες πηγές προμήθειας πετρελαίου στη Γηραιά Ήπειρο. Η ΕΕ εισάγει φυσικό αέριο και από Νορβηγία, Βρετανία και Ολλανδία, αλλά τα αποθέματα των τριών αυτών χωρών εξαντλούνται. Έτσι, η Ρωσία παραμένει ο βασικότερος ενεργειακός τροφοδότης της Ευρώπης, καθώς την προμηθεύει με 158 δισ. μετρικούς τόνους φυσικού αερίου.
      Είναι ενδεικτικό ότι το 50% του φυσικού αερίου που εισάγει η Γερμανία προέρχεται από τη Ρωσία. Η Γαλλία καλύπτει τον ενεργειακό της εφοδιασμό από την Ρωσία κατά 25%, λόγω του γεγονότος ότι στηρίζεται περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα στην πυρηνική ενέργεια. Η εξάρτηση της Ιταλίας από το ρωσικό φυσικό αέριο αγγίζει το 46%.
      Μικρότερες χώρες, όπως η Σερβία, η Βόρεια Μακεδονία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η Μολδαβία, η Φινλανδία και η Λετονία εξαρτώνται ακόμα περισσότερο από από το ρωσικό φυσικό αέριο. Σε κάποιες περιπτώσεις, η εξάρτηση υπερβαίνει και το 90%. Σημαντική είναι και η εξάρτηση της Ελλάδας. Αντιθέτως, το Ηνωμένο Βασίλειο αντλεί το ήμισυ των ενεργειακών του αναγκών σε φυσικό αέριο από εγχώριες πηγές, ενώ κύριοι προμηθευτές του από το εξωτερικό είναι η Νορβηγία και το Κατάρ. Λόγω της γεωγραφικής θέσης της, η Ισπανία τροφοδοτείται κυρίως από την Αλγερία και τις ΗΠΑ.
      Ο υποθαλάσσιος Nord Stream 1
      Στην Ευρώπη υπάρχουν οι εν ενεργεία αγωγοί, οι αγωγοί που περιμένουν έγκριση, οι αγωγοί που βρίσκονται υπό κατασκευή και τέλος όσοι αγωγοί δεν λειτουργούν πια. Σημαντικός λειτουργικός αγωγός είναι ο υποθαλάσσιος Nord Stream 1, ο οποίος τροφοδοτεί απευθείας τη Γερμανία με ρωσικό φυσικό αέριο, μέσω της Βαλτικής Θάλασσας.
      Έκανε πρεμιέρα το 2011, αλλά το σχέδιο κατασκευής του ξεκίνησε την δεκαετία 1990. Η κατασκευή του, που κόστισε 7,4 δισ. ευρώ, πραγματοποιήθηκε από κοινοπραξία τεσσάρων κορυφαίων εταιρειών, με πρώτη τη ρωσική Gazprom (51%). Το 2012 λειτούργησε και η δεύτερη γραμμή του. Μέσω του Nord Stream 1 διοχετεύεται στην Ευρώπη το 1/3 όλων των εξαγωγών φυσικού αερίου της Ρωσίας προς την Ευρώπη.
      Ο αγωγός συνέδεσε την ρωσική πόλη Vyborg (130 χλμ βορειοδυτικά της Αγίας Πετρούπολης) με την γερμανική πόλη Greifswald. Όπως προαναφέρθηκε διασχίζει υποθαλάσσια τη Βαλτική Θάλασσα, περνώντας από τις ΑΟΖ της Ρωσίας, της Φινλανδίας, της Σουηδίας, της Δανίας, καθώς και από τα χωρικά ύδατα της Ρωσίας, της Δανίας και της Γερμανίας. Έχοντας 1.224 χλμ μήκος, είναι ο μακρύτερος υποθαλάσσιος αγωγός στον κόσμο, ξεπερνώντας τον αγωγό Λάντζελντ κατά 54 χλμ.
      Η ετήσια δυναμικότητα του Nord Stream 1 είναι 55 δισ. κυβικά μέτρα. Αποτελείται από χιλιάδες σωλήνες βάρους 24 τόνων ο καθένας. Η κατασκευή του αγωγού είχε τότε προκαλέσει πολιτικές αντιδράσεις, κυρίως από την Πολωνία. Αναμφίβολα εδραίωσε ακόμα περισσότερο την ενεργειακή εξάρτηση της Γερμανίας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών από το ρωσικό φυσικό αέριο, αλλά ταυτόχρονα έλυσε με φτηνό τρόπο το ενεργειακό πρόβλημα αυτών των χωρών.
      Ο Nord Stream 2
      Έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή και του παράλληλου υποθαλάσσιου αγωγού Nord Stream 2, αλλά η λειτουργία του έχει παγώσει, αρχικά λόγω κάποιων νομικών προβλημάτων και στη συνέχεια λόγω της ουκρανικής κρίσης. Ο εν λόγω αγωγός φυσικού αερίου θα κάλυπτε ενεργειακές ανάγκες της Γερμανίας, αλλά και γειτονικών ευρωπαϊκών χωρών.
      Ο Nord Stream 2, που κόστισε 11 δισ. δολάρια, έχει μήκος 1.230 χλμ και δυνατότητα να μεταφέρει 151 εκατ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου την ημέρα, δηλαδή έχει τη δυνατότητα να διπλασιάσει την ποσότητα ρωσικού φυσικού αερίου που εισάγει η Γερμανία μέσω Βαλτικής.
      Ο χερσαίος αγωγός Yamal-Europe
      Νοτιότερα υπάρχει ο χερσαίος αγωγός Yamal-Europe, ο οποίος διέρχεται από τη Λευκορωσία και τροφοδοτεί την Πολωνία και τη Γερμανία. Ο αγωγός Yamal-Europe έχει μήκος 4.196 χλμ και συνδέει τα ρωσικά κοιτάσματα φυσικού αερίου στη χερσόνησο Yamal στη δυτική Σιβηρία με την Πολωνία και τη Γερμανία.
      Ο αγωγός διοχετεύει περίπου το 15% της ετήσιας παροχής φυσικού αερίου της Ρωσίας προς τα δυτικά. Η χωρητικότητά του είναι 33 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως, ή περίπου 100 εκατ. κυβικά μέτρα την ημέρα. Ο Yamal-Europe άρχισε να λειτουργεί και αντίστροφα, μεταφέροντας φυσικό αέριο από τη Γερμανία προς την Πολωνία.
      Ο υποθαλάσσιος αγωγός Blue Stream
      Στον Νότο βρίσκεται ο υποθαλάσσιος αγωγός Blue Stream με μήκος 774 χλμ και δύο γραμμές, που μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο στην Τουρκία διαμέσου της Μαύρης θάλασσας. Το κόστος του έργου ήταν 3,2 δισ. δολάρια. Η μεταφορική του ικανότητα είναι 16 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως. Η προετοιμασία του έργου άρχισε το 1997 και η κατασκευή του πραγματοποιήθηκε το 2001-2002.
      Η υποθαλάσσια διαδρομή σχεδιάστηκε από την ιταλική εταιρεία Saipem και το χερσαίο τμήμα στη Ρωσία από την Stroytransgaz (ξεκινάει από τη Σταυρούπολη και καταλήγει στην επαρχεία Κρασνοντάρ). Ο Blue Stream άρχισε να λειτουργεί τον Φεβρουάριο 2003. Ωστόσο, λόγω της διαφωνίας μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας σχετικά με τις τιμές, η επίσημη τελετή έναρξης στο σταθμό μέτρησης αερίου Darusu έγινε στις 17 Σεπτεμβρίου 2005. Ο Blue Stream άρχισε να λειτουργεί πλήρως το 2010.
      Ο γερμανικός αγωγός NEL
      Ένας λιγότερο γνωστός αγωγός είναι ο γερμανικός NEL, ο οποίος κόστισε ένα δισ. ευρώ. Καταλήγει στην πόλη Rehden, έχει μήκος 440 χλμ και μπορεί να μεταφέρει περί 20 δισ. κυβικά μέτρα φυσικό αέριο ετησίως. Παράλληλα συνδέεται με δύο αγωγούς τον Rehden-Hamburg και τον Midal. Στην ουσία τροφοδοτεί το Nότο της Γερμανίας με φυσικό αέριο.
      Ο αγωγός OPAL
      Ο αγωγός OPAL διασχίζει την ανατολική Γερμανία. Κινείται παράλληλα στα γερμανοπολωνικά σύνορα. Έχει μήκος 470 χλμ και μεταφέρει περισσότερα από 35 δισ. κυβικά μέτρα φυσικό αέριο ετησίως. Συνδέεται με τους αγωγούς της κεντρικής Ευρώπης στα γερμανοτσεχικά σύνορα. Με βάση τη νομοθεσία, επειδή ο αγωγός συνδέεται μόνο με τον Nord Stream 1 θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει μόνο το 50% της δυναμικότητας του.
      Η Γερμανία το 2016 άλλαξε αυτήν τη διάταξη, κάτι το οποίο δημιούργησε εντάσεις με την Πολωνία. Συγκεκριμένα, το 2016, κατόπιν αιτήσεως και της Gazprom, η γερμανική ομοσπονδιακή υπηρεσία δικτύων κοινοποίησε στην Κομισιόν την πρόθεσή της να τροποποιήσει ορισμένες διατάξεις της χορηγηθείσας το 2009 εξαιρέσεως.
      Κατ’ ουσίαν, με τη σχεδιαζόμενη τροποποίηση θα καθίστατο δυνατή η εκμετάλλευση της πλήρους δυναμικότητας του αγωγού φυσικού αερίου OPAL, υπό την προϋπόθεση ότι τουλάχιστον το 50% του φυσικού αερίου που μεταφέρει θα πωλούνταν με δημοπρασίες. Το κατάφεραν για κάποια χρόνια αλλά το 2019, μετά απο πιέσεις-απειλές της κυβέρνησης Τραμπ, οι Γερμανοί επέστρεψαν στον παλιό καθεστώς του 50%.
      Ο αγωγός Soyuz
      Ο αγωγός Soyuz ξεκινάει από την Ρωσία και ενώνεται με τον αγωγό Brotherhood-Transgas. Μέσω της Ουκρανίας τροφοδοτείται η Σλοβακία, η Ουγγαρία και η Σερβία. Μέσω διακλάδωσης, παρέχεται φυσικό αέριο και στην Βοσνία. Επίσης, τροφοδοτείται και η Κροατία μέσω Αυστρίας και Σλοβενίας.
      Μέσω της νότιας διακλάδωσης του Soyuz, η οποία διέρχεται από την Μολδαβία παρέχεται φυσικό αέριο στην Ρουμανία, Βουλγαρία, Βόρεια Μακεδονία (με διακλάδωση) και Ελλάδα. Το Μαυροβούνιο και το Κόσοβο δεν διαθέτουν υποδομές φυσικού αερίου, ενώ στην Αλβανία αυτές είναι αρκετά περιορισμένες, χωρίς να διασυνδέονται με διεθνείς αγωγούς.
      Παλαιότερα, όλοι οι αγωγοί που έστελναν ρωσικό φυσικό αέριο ήταν χερσαίοι και περνούσαν από την Ουκρανία. Ήταν εξάλλου πιο σύντομη η διαδρομή και πιο εύκολη η κατασκευή τους. Ήταν οι διαφωνίες μεταξύ Μόσχας και Κιέβου και η ρωσική κατηγορία ότι οι Ουκρανοί έπαιρναν φυσικό αέριο χωρίς να πληρώνουν, που υποχρέωσαν τη Ρωσίας να αναζητήσει εναλλακτικές διαδρομές διοχέτευσης φυσικού αερίου στην Ευρώπη, παρακάμπτοντας την Ουκρανία. Έτσι προέκυψε ο αγωγός NordStream και το σχέδιο για τον αγωγό SouthStream.
      Ο αγωγός SouthStream
      Το σχέδιο για τον SouthStream, λοιπόν, ήταν μια απόπειρα της Ρωσίας να κατασκευάσει μια επιπλέον οδό προς τις μεγάλες αγορές της Ευρώπης. Είχε σχεδιαστεί να ξεκινάει υποθαλάσσια από την Ρωσία και το υποθαλάσσιο τμήμα του να καταλήγει στην Βουλγαρία από όπου θα διακλαδωνόταν. Ο ένας κλάδος θα πήγαινε στην Ελλάδα και από στην Ιταλία. Ο άλλος κλάδος θα πήγαινε στη Σερβία και από εκεί στην κεντρική Ευρώπη.
      Η ΕΕ αρνήθηκε να εντάξει τον αγωγό στο πλαίσιο των διευρωπαϊκών δικτύων, οι δε ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά της Ρωσίας μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, ακύρωσαν το σχέδιο, λόγω και της βουλγαρικής στάσης. Έτσι, αντί του SouthStream κατασκευάστηκε ο TurkishStream, ο οποίος μετέφερε ποθαλάσσια ρωσικό αέριο στην τουρκική ακτή και από εκεί τροφοδοτεί την Ελλάδα και άλλες βαλκανικές χώρες.
      Ο αγωγός TurkishStream
      Ο TurkishStream περιλαμβάνει δύο δίδυμους αγωγούς, με ετήσια χωρητικότητα 15,75 δισ. κυβικών μέτρων ο καθένας. Ο πρώτος αγωγός προμηθεύει την Τουρκία και ο δεύτερος τροφοδοτεί τις βαλκανικές χώρες. Έτσι, μεταφέρει ετησίως 31,5 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, διασχίζοντας τη Μαύρη Θάλασσα σε μήκος 930 χλμ. Έτσι, η Τουρκία αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη χώρα-πελάτη της Ρωσίας μετά τη Γερμανία.
      Ο αγωγός Druzhba
      Ο αγωγός Druzhba που σημαίνει «Φιλία» μεταφέρει πετρέλαιο σε μιαν απόσταση 4.000 χλμ. Ξεκινά από την πόλη Σαμάρα, χωρίζεται εντός της Λευκορωσίας σε δύο κλάδους με τον ένα να πηγαίνει στην Πολωνία και Γερμανία και τον άλλο προς Ουκρανία, Σλοβακία και Τσεχία-Ουγγαρία.
      Ο αγωγός Baltic Pipeline System
      Ο αγωγός BPS (Baltic Pipeline System) είναι πετρελαιαγωγός δυναμικότητας 1,3 εκατ. bbl ημερησίως, που καταλήγει στο λιμάνι Primorsk κοντά στην Πετρούπολη από όπου το πετρέλαιο διοχετεύεται στις αγορές με τάνκερ. Ο επίσης πετρελαιαγωγός BTC, Baku-Tbilisi-Ceyhan μεταφέρει αζέρικο πετρέλαιο στο λιμάνι Τσεϊχάν στη νότια Τουρκία, απέναντι από την Κύπρο. Μεταφέρει αργό πετρέλαιο σε διαδρομή 1.760 χλμ. Ο αγωγός αυτός έγινε με παρότρυνση της Δύσης, η οποία ήθελε να αποφύγει το πέρασμα του αγωγού από ρωσικό έδαφος και επιπλέον έπρεπε να παρακαμφθεί και ο Βόσπορος, στον οποίο υπάρχει κυκλοφοριακή συμφόρηση.
      Η χαρτογράφηση των αγωγών είναι ιδιαίτερα περίπλοκη διαδικασία. Σύμφωνα με το Global Energy Monitor, στο τέλος του 2020 υπήρχαν σε όλον τον πλανήτη τουλάχιστον 2.381 λειτουργικοί αγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου που περνούν από την επικράτεια 162 χωρών. Το συνολικό μήκος αυτών των αγωγών υπολογίζεται σε πάνω από 1.180.000 χλμ – είναι δηλαδή αρκετό για να κυκλώσει τη Γη 30 φορές!
      Οι 649 από τους 2.381 είναι αγωγοί πετρελαίου και οι 1.732 αγωγοί μεταφέρουν φυσικό αέριο, ενώ 33 τελούν υπό κατασκευή. Πρώτη σε αγωγούς είναι οι ΗΠΑ. Ακολουθεί η Ρωσία, η οποία διαθέτει αγωγούς πετρελαίου 38.419 χλμ. και φυσικού αερίου 92.831 χλμ. Ακολουθεί ο Καναδάς, η Κίνα και η Αυστραλία.
      Περισσότερα...

      10729 • 0

    2. Αρθρογραφία

      Ολοκληρωμένη μελέτη βιώσιμης ενεργειακής αναβάθμισης του εθνικού κτηριακού τομέα

      Engineer

      Η χαμηλή ενεργειακή απόδοση του Κτηριακού Τομέα της Ελλάδας αποτυπώνεται στις εξαιρετικά χαμηλές ενεργειακές κλάσεις των κτηρίων που τον συνθέτουν.
      Η πλειονότητα των κτηρίων του Οικιακού Τομέα χαρακτηρίζεται από ελάχιστη έως ανύπαρκτη θερμική μόνωση, καθώς πρόκειται για κτήρια που κατασκευάστηκαν πριν από το 1980, πριν δηλαδή την εφαρμογή του Κανονισμού Θερμομόνωσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Κανονισμός Θερμομόνωσης, ο οποίος επέβαλε την ύπαρξη θερμομόνωσης στα κτήρια, εισήχθη το 1979 και εφαρμόσθηκε πλημμελώς στις περισσότερες κατασκευές – απουσία σχετικού ελέγχου (συνήθως η σωστή εφαρμογή του αποφέρει την κατάταξη του κτηρίου στις ενεργειακές κλάσεις Γ ή Δ). Εν συνεχεία, η υποχρεωτική εισαγωγή το 2008 της Μελέτης Ενεργειακής Απόδοσης βάσει του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτηρίων (ΚΕΝΑΚ) και των σχετικών υποχρεωτικών ελέγχων από ελεγκτές δόμησης, απέφερε κτηριακό δυναμικό που κατατάσσεται σε κατηγορίες Β και άνω.
      Από την ανασκόπηση του κτηριακού δυναμικού προκύπτει ότι σχεδόν το 67% των κτηρίων κατοικιών στην Ελλάδα ανήκει στις Ενεργειακές Κλάσεις Ε έως Η (με το 32% να ανήκει στην Η), ενώ μόνο το 6% κατατάσσεται σε Ενεργειακές Κλάσεις Β και άνω. Αντίστοιχα, ο Τριτογενής Τομέας χαρακτηρίζεται από εξίσου παλαιάς κατασκευής κτήρια, με το 87% να κατατάσσεται σε Ενεργειακές Κλάσεις χαμηλότερες από τη Γ. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την επιτακτική ανάγκη για απεξάρτηση από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων, εντείνουν σημαντικά την ανάγκη χρήσης ΑΠΕ στα κτήρια, με σκοπό τη μείωση της ενεργειακής ζήτησης και των  εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου των κτηρίων.
      Αναλυτικά, η ανάγκη για ταχεία απεξάρτηση από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων έχει ανοίξει τον δρόμο για την εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ διαφόρων τεχνολογιών επί των κτηρίων, προκειμένου να συμβάλλουν στη μερική ή πλήρη κάλυψη των ενεργειακών τους αναγκών. Πέρα από τα Φωτοβολταϊκά συστήματα (Φ/Β), τα οποία αποτελούν μία εξαιρετικά αποτελεσματική και ευρέως διαδεδομένη τεχνολογία παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, άλλου τύπου μονάδες όπως τα συστήματα γεωθερμίας τα οποία μπορούν να συνδυαστούν με αντλίες θερμότητας (Α/Θ) για να εξυπηρετήσουν, σε ετήσια βάση, τις ανάγκες θέρμανσης και ψύξης. Επίσης, αλματώδης είναι και η εξέλιξη της τεχνολογίας των θερμικών ηλιακών (Θ/Η) συστημάτων, τα οποία μπορούν να καλύψουν εκτός των αναγκών των κτηρίων σε ζεστό νερού χρήσης (ΖΝΧ) και σημαντικό μέρος των αναγκών σε θέρμανση χώρων. Οι δύο τελευταίες συνιστώσες ενεργειακής κατανάλωσης αποτελούν και το μεγαλύτερο ποσοστό των ενεργειακών καταναλώσεων των εν λόγω κτηρίων.
      Σε αυτό το πλαίσιο, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, εκπόνησαν μία ολοκληρωμένη τεχνο-οικονομική μελέτη με αντικείμενο την ενεργειακή αναβάθμιση του Εθνικού Κτηριακού Τομέα υπό το πρίσμα της μαζικής εγκατάστασης Θ/Η συστημάτων ή/και άλλων συστημάτων ΑΠΕ. Στόχος αυτής της μελέτης ήταν η ανάδειξη του βέλτιστου σχεδιασμού της ενεργειακής θωράκισης του Κτηριακού Τομέα, ώστε να επιταχυνθεί η εθνική απεξάρτηση από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα διασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα της σχετικής επένδυσης.
      Τα συμπεράσματα της μελέτης είναι ιδιαιτέρως ενθαρρυντικά, αναδεικνύοντας ότι η ορθολογική και τεχνικά τεκμηριωμένη αξιοποίηση των Θ/Η συστημάτων – σε συνδυασμό και με άλλα συστήματα ΑΠΕ – μπορούν να παρέχουν σημαντική ή/και πλήρη κάλυψη των αναγκών των κτηρίων, επιτυγχάνοντας έτσι πολύ υψηλά ποσοστά εξοικονόμησης ενέργειας και ενεργειακής αυτάρκειας. Παράλληλα, από τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης τεκμηριώνεται και η αποδοτική εφαρμογή των Α/Θ. Η συγκεκριμένη μελέτη διεξήχθη λαμβάνοντας υπόψη τις τρέχουσες τιμές ενέργειας (καθώς και διάφορα ρεαλιστικά σενάρια διακύμανσής τους) και τις λιανικές τιμές πώλησης των σχετικών εμπορικών προϊόντων, βασίστηκε δε σε μεθόδους ανάλυσης του κύκλου ζωής της ενεργειακής αναβάθμισης (μέθοδος LCCA). Τέλος, στα Σχήματα 1 και 2, παρουσιάζονται ενδεικτικά τα αποτελέσματα της τεχνο-οικονομικής μελέτης που αφορούν στο σενάριο συγκρατημένης χρέωσης ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου και πετρελαίου (Κόστος Προμήθειας Ηλεκτρική ενέργεια 171€/MWhe,  τελικό Κόστος Φυσικού Αερίου 110€/MWhthermal και τελικό Κόστος Πετρελαίου 1,35€/lt).
      Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα δεδομένα του Σχήματος 1, όσον αφορά τα κτήρια του Οικιακού Τομέα και λαμβάνοντας υπόψη το σενάριο συγκρατημένης χρέωσης  η μέγιστη μείωση της ετήσιας κατανάλωσης ενέργειας που μπορεί να επιτευχθεί ανά κτήριο κυμαίνεται μεταξύ 81% – 90%, με την απόσβεση της επένδυσης ενεργειακής αναβάθμισης των πλέον ενεργειακά φτωχών κτηρίων (κλάσης Η) να επέρχεται σε διάστημα μεταξύ 5 και 12 ετών, χωρίς μάλιστα την αξιοποίηση κάποιας αρχικής επιδότησης (σημειώνεται ότι στα κτήρια ενεργειακής κλάσης Η, στο κόστος της επένδυσης συμπεριλαμβάνεται και η ενεργειακή αναβάθμιση του κελύφους). Αντίστοιχα, στην περίπτωση της αναβάθμισης των κτηρίων ενεργειακών κλάσεων Ε και Δ (τα οποία διαθέτουν ήδη αναβαθμισμένο κέλυφος) σε ιδιαίτερα αποδοτικές κλάσεις, έως και τη Β+, εκτιμάται ότι η μέγιστη μείωση της ετήσιας κατανάλωσης ενέργειας ανά κτήριο κυμαίνεται μεταξύ 30% – 60%, επιτυγχάνοντας απόσβεση σε χρονικό διάστημα που δεν ξεπερνά τα 5 έτη.
      Όσον αφορά τα κτήρια του Τριτογενούς Τομέα και συγκεκριμένα τα ξενοδοχεία, από τα δεδομένα του Σχήματος 2 συμπεραίνεται ότι η εγκατάσταση Θ/Η συστημάτων σε συνδυασμό με Φ/Β μονάδες, επιφέρει και σε αυτήν την περίπτωση αξιοσημείωτη εξοικονόμηση ενέργειας, η οποία ανέρχεται έως και 68%. Από την άλλη πλευρά, στα κτήρια γραφείων και στα σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, η εγκατάσταση Θ/Η συστημάτων δεν αποδεικνύεται το ίδιο αποδοτική. Σε αυτήν την περίπτωση, η εγκατάσταση συστημάτων ΣΗΘΥΑ ή Α/Θ συνδυαστικά με μικρά Φ/Β συστήματα πλεονεκτεί, λόγω της φύσης των φορτίων και του ωραρίου / περιόδου λειτουργίας αυτής της κατηγορίας κτηρίων, οδηγώντας (σύμφωνα με τα δεδομένα του Σχήματος 2) σε εντυπωσιακή μείωση της ετήσιας ενεργειακής δαπάνης (μεταξύ 35% – 66% για τα κτήρια γραφείων και 46% – 90% για τα σχολικά κτήρια). Αυτό το ύψος εξοικονόμησης, σε συνδυασμό με τη χαμηλή διάρκεια απόσβεσης, αποτελούν σημαντικό κίνητρο για τη διαμόρφωση ενός βιώσιμου πλαισίου ενεργειακής αναβάθμισης των κτηρίων Δημόσιας Χρήσης.
      Συμπερασματικά, η μελέτη ενεργειακής αναβάθμισης του Εθνικού Κτηριακού Τομέα ανέδειξε ότι η ενεργειακή θωράκιση και η ορθολογική αξιοποίηση όλων των τύπων ΑΠΕ – με την εγκατάσταση των πλέον αποδοτικών συνδυασμών ανά κατηγορία κτηρίων – μπορούν να οδηγήσουν σε μία βιώσιμη λύση (για την Εθνική Οικονομία) ταχείας απεξάρτησης από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων, αναβαθμίζοντας τις συνθήκες διαβίωσης ιδιαίτερα των πλέον ευάλωτων νοικοκυριών και τις συνθήκες φοίτησης και εργασίας ενός σημαντικού τμήματος του πληθυσμού.
      Τέλος, μέσω αυτής της μελέτης ενισχύεται το κίνητρο των ιδιοκτητών / χρηστών των κτηρίων να αξιοποιήσουν τις κρατικές επιδοτήσεις των προγραμμάτων που βρίσκονται σε εξέλιξη, όπως είναι το ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ, πετυχαίνοντας έτσι μεγάλα ποσοστά εξοικονόμησης ενέργειας με το χαμηλότερο δυνατό αρχικό κόστος επένδυσης.
      http://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/02/%CE%B3%CF%811-1-600x476.png http://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/02/%CE%B3%CF%812-552x600.png
      * Συγγραφείς: Φρειδερίκη Κοταρέλα1, Αναστάσιος Κυρίτσης1,3, Νικόλαος Παπανικολάου1, Ευάγγελος Τέντης2, Ιωάννης Περπινιάς2, Γεώργιος Λοΐζος2
      1Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών
      2Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας
      3Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Περιβάλλοντος
      Περισσότερα...

      660 • 0

    3. Αρθρογραφία

      ΟΟΣΑ – Γιατί λείπουν 9 εκατ. νέοι επιχειρηματίες στην Ε.Ε. και 68.000 στην Ελλάδα

      Engineer

      Οι νέοι, οι γυναίκες και οι ηλικιωμένοι έχουν λιγότερες ευκαιρίες να μετατρέψουν τις επιχειρηματικές τους ιδέες σε πραγματικότητα, σύμφωνα με νέα έκθεση που έδωσε στη δημοσιότητα ο Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη.
      Οι συντάκτες της έκθεσης, αναφέρουν ότι οι συγκριμένες ομάδες αντιμετωπίζουν προβλήματα πρόσβασης σε χρηματοδότηση, δεξιότητες και δίκτυα, γεγονός που καθιστά δυσκολότερο σε σχέση με άλλες ομάδες της κοινωνίας να ξεκινήσουν τις επιχειρήσεις τους.
      Μεγάλο κόστος
      Αυτοί οι «επιχειρηματίες που λείπουν» κοστίζουν στις οικονομίες ιδέες, καινοτομία και θέσεις εργασίας.
      Η νέα έκθεση ΟΟΣΑ-Ευρωπαϊκή Ένωση « The Missing Entrepreneurs 2021 » δείχνει ότι θα μπορούσαν να υπάρχουν επιπλέον εννέα εκατομμύρια άνθρωποι που ξεκινούν και διαχειρίζονται νέες επιχειρήσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) – και 35 εκατομμύρια σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ – εάν όλοι ήταν το ίδιο ενεργοί στη δημιουργία επιχειρήσεων όπως συμβαίνει με τους άνδρες 30-49 ετών.
      Αυτό θα μπορούσε να μεταφραστεί σε 50% περισσότερα άτομα που ασχολούνται με την επιχειρηματικότητα πρώιμου σταδίου στην ΕΕ και 40% περισσότερο στις χώρες του ΟΟΣΑ.
      Οι αναλυτές υπογραμμίζουν ότι για να καλυφθεί αυτό το χάσμα, πρέπει να αντιμετωπιστούν τα πρόσθετα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι υποεκπροσωπούμενες κοινωνικές ομάδες.
      Περίπου τα τρία τέταρτα αυτών των «αγνοουμένων» επιχειρηματιών είναι γυναίκες, οι μισοί είναι άνω των 50 ετών και ένας στους οκτώ είναι κάτω των 30 ετών.
      http://www.ot.gr/wp-content/uploads/2021/11/Missing-entrepreneurs-2021-500.jpg
      Οι νέοι
      Οι νέοι δημιουργούν λιγότερες επιχειρήσεις στην ΕΕ από εκείνους ηλικίας 50 ετών και άνω.
      Σχεδόν το ένα τέταρτο των 18 εκατομμυρίων ατόμων που συμμετείχαν στην έναρξη ή τη διαχείριση μιας νέας επιχείρησης στην ΕΕ το 2020 ήταν άνω των 50 ετών – μεγαλύτερο ποσοστό από εκείνους που ήταν μεταξύ 18 και 30 ετών.
      Τι πρέπει να γίνει
      Η έκθεση αναφέρει ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα για να υποστηριχθούν οι νέοι στην αξιοποίηση του επιχειρηματικού δυναμικού τους.
      Έρευνες δείχνουν ότι σχεδόν το 45% των φοιτητών πανεπιστημίου σκοπεύουν να ξεκινήσουν μια επιχείρηση εντός πέντε ετών από την αποφοίτησή τους, ωστόσο μόνο το 5% των ατόμων ηλικίας 18 έως 30 ετών εργάζονται ενεργά σε μια start-up.
      Αυτή η πτώση μπορεί να εξηγηθεί από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των κενών δεξιοτήτων.
      Όσοι είναι κάτω των 30 ετών έχουν μόνο 85% περισσότερες πιθανότητες από εκείνους άνω των 50 ετών να είναι σίγουροι για τις δεξιότητες και τις γνώσεις τους για να δημιουργήσουν μια επιχείρηση.
      Οι γυναίκες
      Οι γυναίκες είναι λιγότερο ενεργές από τους άνδρες στη δημιουργία επιχειρήσεων. Κατά την περίοδο 2016-2020, λιγότερο από το 5% των γυναικών στην ΕΕ συμμετείχαν στη δημιουργία μιας επιχείρησης ή στη διαχείριση μιας επιχείρησης ηλικίας μικρότερης των 42 μηνών σε σχέση με το 8% των ανδρών.
      Παρόμοιο χάσμα εμφανίζεται στις χώρες του ΟΟΣΑ όπου το 9% των γυναικών ξεκινούσαν και διαχειρίζονταν νέες επιχειρήσεις σε σύγκριση με το 13% των ανδρών.
      Αυτές οι διαφορές μεταξύ των φύλων προκαλούνται από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των φραγμών στις χρηματοπιστωτικές αγορές, των ελλείψεων δεξιοτήτων και των θεσμικών συνθηκών που επηρεάζουν τα κίνητρα.
      Για παράδειγμα, οι γυναίκες έχουν περίπου 75% περισσότερες πιθανότητες από τους άνδρες στις χώρες του ΟΟΣΑ και της ΕΕ να αναφέρουν ότι διαθέτουν τις δεξιότητες που απαιτούνται για να ξεκινήσουν μια επιχείρηση.
      Αυτό το χάσμα μεταξύ των φύλων αντιπροσωπεύει μια χαμένη ευκαιρία για οικονομική ανάπτυξη.
      Ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας του ΟΟΣΑ, Yoshiki Takeuchi, δήλωσε: «Η έλλειψη διαφορετικότητας στην επιχειρηματικότητα είναι μια χαμένη ευκαιρία για τη δημιουργία απασχόλησης και ανάπτυξης στον απόηχο του COVID-19. Περισσότερη χρηματοδότηση, επενδύσεις σε δεξιότητες και υποστήριξη για τις διαφορετικές ανάγκες διαφορετικών επιχειρηματιών είναι ζωτικής σημασίας για τη δημιουργία ίσων ευκαιριών για όσους φιλοδοξούν να λειτουργήσουν τη δική τους επιχείρηση».
      Η έκθεση εξηγεί πώς η πολιτική επιχειρηματικότητας χωρίς αποκλεισμούς μπορεί να ανοίξει ευκαιρίες στην επιχειρηματικότητα σε όλους όσους έχουν μια ιδέα για μια βιώσιμη επιχείρηση, ανεξάρτητα από το υπόβαθρο και τα χαρακτηριστικά τους. Η αξιοποίηση αυτού του αναξιοποίητου δυναμικού μπορεί να αποκαλύψει νέες ιδέες, να δημιουργήσει θέσεις εργασίας και να συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη, τα οποία είναι κεντρικά στα σχέδια για οικονομική ανάκαμψη.
      Πρόοδος, αλλά…
      Μεγάλη πρόοδος έχει σημειωθεί την τελευταία δεκαετία, αναφέρει η έκθεση. Ωστόσο, οι τρέχουσες πολιτικές και προγράμματα δεν αντιμετωπίζουν πάντα επαρκώς τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν στην επιχειρηματικότητα διάφορες ομάδες επιχειρηματιών.
      Τρεις προτεραιότητες για τις κυβερνήσεις περιλαμβάνουν ενέργειες για:
      1. Αντιμετώπιση των κενών στη χρηματοδότηση , όπως η αύξηση της μικροχρηματοδότησης που έχει σχεδιαστεί για άτομα που δεν έχουν πρόσβαση σε παραδοσιακά δάνεια και επενδύσεις, καθώς υπάρχει σημαντική ακάλυπτη ζήτηση για αυτά τα χρηματοοικονομικά προϊόντα.
      2. Περιορισμός στα κενά δεξιοτήτων με την κατάρτιση και καθοδήγηση για την επιχειρηματικότητα προσαρμοσμένα στις ανάγκες διαφορετικών πληθυσμιακών ομάδων, π.χ. ενίσχυση της αυτοπεποίθησης των γυναικών επιχειρηματιών. και
      3. Προσαρμοσμένα προγράμματα για την αντιμετώπιση συστημικών προκαταλήψεων στα συστήματα υποστήριξης της επιχειρηματικότητας, τα μεγαλύτερα εμπόδια που αντιμετωπίζουν στη δημιουργία επιχειρήσεων ομάδες όπως γυναίκες, μετανάστες, νέοι, ηλικιωμένοι και άνεργοι, καθώς και ποικίλες τοπικές συνθήκες.
      Η κατάσταση στην Ελλάδα
      Σύμφωνα με την έκθεση, οι συνθήκες-πλαίσιο για την επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα βελτιώνονται, ιδίως λόγω των προσπαθειών για τον εξορθολογισμό των κανονισμών και την ενίσχυση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση για επιχειρηματίες και ΜΜΕ.
      Η πρόσφατη πρόοδος περιλαμβάνει ένα γενικό μητρώο επιχειρήσεων μίας στάσης (2018) που οδήγησε σε μείωση κατά 70% του κόστους εγγραφής. Ωστόσο, οι συνθήκες της εγχώριας αγοράς έχουν πολλές προκλήσεις.
      Πολλές πολιτικές και προγράμματα επιχειρηματικότητας χωρίς αποκλεισμούς λειτουργούν σε εθνικό επίπεδο από τον οργανισμό απασχόλησης και οι περισσότερες από αυτές τις δημόσιες δράσεις έχουν υλοποιηθεί με την υποστήριξη των διαρθρωτικών ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και διεθνών χορηγών. Η νεανική επιχειρηματικότητα έχει εδραιωθεί με πολλές δράσεις που υλοποιούνται μέσω της Πρωτοβουλίας για την Απασχόληση των Νέων.
      Πρόσφατες τάσεις
      Τα ποσοστά επιχειρηματικότητας σε πρώιμο στάδιο ήταν περίπου ίσα με τον μέσο όρο της ΕΕ για την περίοδο 2016-2020 (περίπου 6%).
      Ωστόσο, περισσότεροι από το ένα τέταρτο των νέων επιχειρηματιών ανέφεραν ότι ξεκίνησαν την επιχείρησή τους από ανάγκη – σημαντικά υψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ (28% έναντι 18%). Τα κενά στα ποσοστά επιχειρηματικότητας στα αρχικά στάδια μεταξύ των πληθυσμιακών ομάδων ήταν επίσης αρκετά έντονα. Η άρση αυτών των διαφορών (δηλαδή η εφαρμογή του ποσοστού επιχειρηματικότητας πρώιμου σταδίου των ανδρών βασικής ηλικίας σε ολόκληρο τον πληθυσμό) θα είχε ως αποτέλεσμα επιπλέον 68.000 επιχειρηματίες.
      Οι περισσότεροι από αυτούς τους «αγνοούμενους» επιχειρηματίες είναι γυναίκες και περίπου οι μισοί είναι άνω των 50 ετών. Το ποσοστό των εργαζομένων που είναι αυτοαπασχολούμενοι είναι πολύ υψηλό στην Ελλάδα. Το 2020, το ποσοστό αυτοαπασχόλησης ήταν διπλάσιο από τον μέσο όρο της ΕΕ (28% έναντι 14%). Οι ηλικιωμένοι και οι νέοι, οι οποίοι πλήττονται περισσότερο από τις συνεχιζόμενες επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης, έχουν τα υψηλότερα ποσοστά αυτοαπασχόλησης.
      Προκλήσεις
      Η έκθεση υπογραμμίζει ότι στην Ελλάδα εισήχθησαν μια σειρά έκτακτων μέτρων για τη στήριξη των επιχειρηματιών και των αυτοαπασχολούμενων, συμπεριλαμβανομένης της αναστολής των φόρων και των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης (χωρίς ΦΠΑ) για τους αυτοαπασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες μεταξύ άλλων.
      Μεταξύ 17 Μαρτίου και 30 Απριλίου 2020, 480.810 ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και μεμονωμένοι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων (λιγότεροι από 20 εργαζόμενοι) έλαβαν κρατικό επίδομα 800 ευρώ και επιπλέον 178.538 δικαιούχοι έλαβαν έκτακτη οικονομική ενίσχυση 300 ευρώ ή 534 ευρώ από από την 1η Μαΐου έως τις 31 Μαΐου 2020. Η πρόσθετη οικονομική ενίσχυση παρατάθηκε τον Δεκέμβριο του 2020, συμπεριλαμβανομένης της επιστροφής των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης του 2019 σε 158.600 αυτοαπασχολούμενους, ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες (συνολικά 135 εκατομμύρια ευρώ). Τον Μάρτιο του 2021, το πρόγραμμα «Γέφυρα II» άρχισε να προσφέρει επιδοτήσεις για 8 μήνες. Τα κουπόνια κατάρτισης προσφέρονται ευρέως για να συμπληρώσουν αυτά τα οικονομικά μέτρα.
      Περισσότερα...

      989 • 0

    4. Αρθρογραφία

      Οταν η Αττική είχε ποτάμια: Πώς χάθηκαν σε έναν αιώνα 850 χιλιόμετρα υδάτινων οδών

      Engineer

      Ολοένα και συχνότερα είναι πλέον τα πλημμυρικά φαινόμενα στην Αττική, δεδομένης και της καταστροφής των δασών στα βουνά που περικλείουν την πρωτεύουσα, με βασική αιτία το γεγονός ότι η άναρχη δόμηση της Αθήνας στον 20ό αιώνα οδήγησε στο μπάζωμα άνω των 800 χιλιομέτρων υδάτινων ροών, αλλού για δημιουργία οδών και αλλού για οικοδόμηση. 
      Κεντρικοί δρόμοι της πρωτεύουσας όπως η Βασιλέως Κωνσταντίνου, η Καλλιρρόης και η Σταδίου δημιουργήθηκαν με βάση τις υδάτινες ροές που η φύση είχε ανοίξει στο λεκανοπέδιο.   Από τις ιστορικές ροές νερού στην πρωτεύουσα έχουν απομείνει ο Κηφισός και ένα κομμάτι του Ιλισού. Μπορεί μόνο οι παλαιότεροι να θυμούνται τα ονόματα Ηριδανός, Λυκόρεμα, Βουρλοπόταμος, Βοϊδοπνίχτης, Κυκλοβόρος, Διαβολόρεμα, Αλασσώνας καθώς και άλλα ρέματα που διέτρεχαν την Αθήνα, αλλά η φύση δεν τα ξεχνά και μας τα υπενθυμίζει όποτε ανοίγουν οι ουρανοί.
      Η Αττική ήταν ιστορικά χώρος συρροής υδάτων, ως λεκανοπέδιο που είναι. Χιλιόμετρα και χιλιόμετρα ρεμάτων, χειμάρρων και ποταμών διέσχιζαν τον χώρο που περικλείεται από το Αιγάλεω, την Πάρνηθα, την Πεντέλη και τον Υμηττό. Μετά ήρθαν το τσιμέντο και η άσφαλτος, πήραν άναρχα θέση στην πρωτεύουσα, και τα νερά δεν βρίσκουν διέξοδο, παρά τα όποια αντιπλημμυρικά έργα.
      Οι δρόμοι χτισμένοι πάνω σε παλιά ρέματα που έχουν μπαζωθεί είναι και οι πρώτοι που πλημμυρίζουν (φωτ.: SOOC). Τουλάχιστον 550 χιλιόμετρα ρεμάτων και χειμάρρων έχουν μπαζωθεί στην Αττική σύμφωνα με στοιχεία από γεωτρήσεις της Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ), του πρώην ΙΓΜΕ. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα άνω του 80% του υετού, ό,τι δηλαδή πέφτει από τον ουρανό (βροχή, χιόνι ή χαλάζι) να καταλήγει στη θάλασσα και μόνο το 20% ή και λιγότερο να απορροφάται από το έδαφος, αντιστρέφοντας τα αρχικά ποσοστά στην Αττική.
      Σύμφωνα δε με μελέτη του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου, τα ανοιχτά ρέματα της Αττικής το 1945, είχαν μήκος 1.280 χιλιόμετρα, ενώ προσφάτως υπολογίζονταν σε μόλις, 434 χιλιόμετρα, κάτι που σημαίνει ότι περί τα 850 χιλιόμετρα ρεμάτων έχουν μπαζωθεί, σκεπαστεί και χτιστεί.
      Υπολογίζεται ότι στις αρχές του προηγούμενου αιώνα την πρωτεύουσα διέτρεχαν περί τα 700 ρέματα, ρυάκια, ποτάμια και χείμαρροι. Καθένα έχει την ιστορία του, συχνά… πονεμένη και σπανίως τρανή. Ο ιερός κατά την αρχαιότητα Ιλισός ξεκινά υπογείως από τον Υμηττό και καταλήγει στον φαληρικό όρμο στην Καλλιθέα, στο μόνο του ανοικτό κομμάτι.
      Καθ’ οδόν ο Ιλισός συλλέγει υπογείως νερά από πολλά ρέματα, όπως αυτό του Ηριδανού, η αρχαία κοίτη του οποίου έγινε αντικείμενο αρχαιολογικής μελέτης προ μερικών δεκαετιών όταν γίνονταν στην Αττική τα έργα δημιουργίας του μετρό της Αθήνας. Τα νερά του, μεταξύ 20 και 60 κυβικών μέτρων την ημέρα, περνούν και σήμερα από την Αρχαία Αγορά προερχόμενα υπογείως από τον Λυκαβηττό.
      Η αρχαία κοίτη του Ηριδανού, στον Κεραμεικό (φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ) Επίσης στον Λυκαβηττό είχε την πηγή του και ο Βοϊδοπνίχτης, ενώ από τα Τουρκοβούνια κατέβαινε ο Κυκλοβόρος, με κατεύθυνση το κέντρο της Αθήνας. Από τον Υμηττό κατέβαινε τον Βύρωνα και το Παγκράτι ο Αλασσώνας.
      Στο Φάληρο ακόμη έβρισκαν την έξοδο προς τη θάλασσα, πέρα από τα ποτάμια Ιλισός και Κηφισός, και πολλά ρέματα όπως αυτό της Πικροδάφνης, ο Βουρλοπόταμος και άλλα.
      Πιο γνωστό είναι το ρέμα του Ποδονίφτη, με νερό από τους πρόποδες της Πεντέλης, που διασχίζει Χαλάνδρι, Ψυχικό και Νέα Ιωνία για να καταλήξει υπογείως στον Κηφισό.
      Ο έλεγχος της μετατροπής των υπέργειων οδών ύδατος σε υπόγειες δεν έχει μόνο σημασία για την πρόληψη πλημμυρών, αλλά και για την ευστάθεια κτισμάτων και την κατασκευή υπόγειων δικτύων κάθε είδους. Την περασμένη άνοιξη η ΕΑΓΜΕ τοποθέτησε σε συνεργασία με την ΕΥΔΑΠ σταθμηγράφο σε γεώτρηση στις εγκαταστάσεις της εταιρείας, στην περιοχή της Μαυροσουβάλας, στη βόρεια Αττική. Αυτή η εγκατάσταση αποτελεί σταθμό παρακολούθησης του «Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης Υδάτων», για το υπόγειο υδροσύστημα της ΒΑ Πάρνηθας.
      Περισσότερα...

      2668 • 2

    5. Αρθρογραφία

      Παγίδες και λύσεις για τροχόσπιτα και τροχοβίλες σε οικόπεδα

      Engineer

      Στο πολεοδομικό αλαλούμ που επικρατεί αυτή τη στιγμή στις εκτός σχεδίου περιοχές, όπου άλλες πολεοδομίες εξακολουθούν να εκδίδουν οικοδομικές άδειες και άλλες όχι, δεν είναι λίγοι οι ιδιοκτήτες που στρέφονται στα τροχόσπιτα και τις τροχοβίλες, ως μια εναλλακτική λύση, σε μια προσπάθεια να αξιοποιήσουν τις εκτάσεις που κατέχουν και να βάλουν φραγμό στην απαξίωση των περιουσιακών τους στοιχείων.
      Την ίδια ώρα, δεκάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων σε εκτός σχεδίου περιοχές της χώρας εξακολουθούν να βλέπουν την περιουσία τους αναξιοποίητη, μια και εξακολουθεί να παραμένει «παγωμένη» μέχρι νεωτέρας η προσωρινή ρύθμιση (σ.σ.: η εφαρμογή της οποίας προβλέπεται έως το τέλος του 2025) για την εκτός σχεδίου δόμηση.
      Αγνοούν πως απαιτείται οικοδομική άδεια
      Αρκετοί από αυτούς τους ιδιοκτήτες ακινήτων  πιστεύουν ότι μπορούν να εγκαταστήσουν νόμιμα τα τροχόσπιτα και τις τροχοβίλες, χωρίς να απαιτείται  οικοδομική άδεια. Γιατί έχουν αυτή την εικόνα; Επειδή αυτές οι κατασκευές έχουν τον εξοπλισμό μιας κατοικίας, μεταφέρονται και τοποθετούνται πάνω στο έδαφος χωρίς να γίνονται οικοδομικές εργασίες με τη χρήση οικοδομικών υλικών, π.χ. οπλισμένο σκυρόδεμα, πλινθοδομές, τούβλα κ.λπ.
      Κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει, αφού σύμφωνα με την πολεοδομική νομοθεσία για κάθε κατασκευή που εδράζεται στο έδαφος απαιτείται οικοδομική άδεια. Κι αυτός είναι ο λόγος που οι ενδιαφερόμενοι πριν αγοράσουν και τοποθετήσουν στο ακίνητό τους οποιαδήποτε κατασκευή θα πρέπει να απευθύνονται σε μηχανικό, προκειμένου να διαπιστώσουν το νόμιμο ή μη του εγχειρήματός τους.
      «ΤΑ ΝΕΑ» με τη βοήθεια της τοπογράφου-πολεοδόμου μηχανικού Γραμματής Μπακλατσή παρουσιάζουν μέσα από 10  ερωτήσεις-απαντήσεις όλες τις πληροφορίες που πρέπει να έχουν υπόψη τους όσοι ενδιαφέρονται να τοποθετήσουν τροχόσπιτο ή τροχοβίλα στο ακίνητό τους, προκειμένου να αποφύγουν κυρώσεις σε βάρος τους.
      Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για τη νόμιμη τοποθέτηση σε οικόπεδο/αγροτεμάχιο ενός τροχόσπιτου;
      Επιτρέπεται η προσωρινή τοποθέτηση τροχόσπιτου που έχει σε ισχύ άδεια κυκλοφορίας από το υπουργείο Μεταφορών. Επιπλέον, φέρει αριθμό κυκλοφορίας και είναι ρυμουλκούμενο από ΙΧ αυτοκίνητο. Το τροχόσπιτο μπορεί να τοποθετηθεί σε ιδιόκτητο χώρο, αρκεί αυτός να μην είναι χαρακτηρισμένος αρχαιολογικός χώρος, αιγιαλός, παραλία ή δασική έκταση.
      Τι πρέπει να προσέξουν οι ενδιαφερόμενοι;
      Τα τροχόσπιτα θα πρέπει να είναι σε ρόδες και να έχουν σήμα κυκλοφορίας (κανονικά). Εάν είναι «γειωμένα», δηλαδή ακίνητα, τότε πρόκειται για υπέρβαση δόμησης.
      Μπορεί να γίνει σύνδεση του τροχόσπιτου με τα δίκτυα ύδρευσης/ ηλεκτρισμού;
      Τα τροχόσπιτα που δεν είναι κυκλοφορούντα οχήματα και ρυμουλκούμενα από ΙΧ αυτοκίνητα με αριθμό κυκλοφορίας του υπουργείου Μεταφορών, εφόσον  μετατρέπονται σε εγκαταστάσεις με μόνιμη εξάρτησή τους από το περιβάλλον στο οποίο εγκαθίστανται, και συνδέονται σταθερά με αυτό (π.χ. σταθερή σύνδεση με το έδαφος, κατασκευή βόθρου, σύνδεση με δίκτυα) ή εξυπηρετούν παραμονή ανθρώπων ή ζώων, εκτέλεση εργασίας ή άσκηση επαγγέλματος, αποθήκευση ή τοποθέτηση πραγμάτων, μηχανημάτων κ.λπ., για να εγκατασταθούν σε γήπεδο ή οικόπεδο, πρέπει να έχουν άδεια της αρμόδιας για την έκδοση οικοδομικής αδείας υπηρεσίας.
      Μπορεί να βγει άδεια μικρής κλίμακας προκειμένου ο ενδιαφερόμενος που διαθέτει τροχόσπιτο να φτιάξει μια βάση από μπετόν, μια πέργκολα, μια περιτοίχιση ή έναν βόθρο;
      Οχι. Οι κατασκευές όπως βάση από μπετόν, μαντρότοιχος, υπόστεγα, βόθρος κ.λπ. εμπίπτουν στις διατάξεις περί αυθαιρέτων.  Επιτρέπεται η κατασκευή πέργκολας χωρίς άδεια έως 50 τ.μ., όμως θα πρέπει να υπάρχει νόμιμη κατοικία μέσα στο οικόπεδο.
      Επίσης η βάση από μπετόν δεν υπάγεται στις μικρές διαμορφώσεις του εδάφους μέχρι συν/πλην 0,80 μέτρα από το φυσικό έδαφος με χρήση φυσικών ασύνδετων υλικών, που επιτρέπεται χωρίς οικοδομική άδεια από την πολεοδομική νομοθεσία. Το ίδιο και η περιτοίχιση από μπετόν. Ακόμα και για τον βόθρο και κάθε υπόγεια δεξαμενή απαιτείται οικοδομική άδεια.
      Τι ισχύει για τις τροχοβίλες;
      Ο όρος «τροχοβίλα ή τροχόσπιτο» δεν υπάρχει στην πολεοδομική νομοθεσία. Η τροχοβίλα είναι και αυτή μια ρυμουλκούμενη, τροχήλατη κατασκευή την οποία διέπουν όλοι οι νόμοι και οι ρυθμίσεις του υπουργείου Μεταφορών περί ρυμουλκουμένων. Εκεί υπάγεται και από εκεί ελέγχεται.
      Θα πρέπει να κατέχει τον δικό της αριθμό πινακίδας, να έχει ρόδες ώστε να μπορεί να σταθμεύσει σε κάθε ιδιόκτητο οικόπεδο (με σχετική άδεια στάθμευσης) και να μετακινείται εντός του οικοπέδου όταν αυτό ζητηθεί από την αρμόδια Aρχή.
      Σε καμία περίπτωση όμως η τροχοβίλα δεν χαρακτηρίζεται οικία και δεν μπορεί να ρευματοδοτηθεί (ακόμα κι αν τοποθετηθούν φωτοβολταϊκά αντί της σύνδεσης με τη ΔΕΗ) ή να υδροδοτηθεί νόμιμα.
      Εάν συνδεθεί σταθερά επί του εδάφους (αφαιρέσουμε τροχούς ή συνδέσουμε αποχέτευση κ.τ.λ.), τότε θεωρείται σταθερή δόμηση και ελέγχεται από τα πολεοδομικά όργανα. Οτιδήποτε δεν είναι τροχόσπιτο με άδεια του υπουργείου Μεταφορών θεωρείται σταθερό και θέλει οικοδομική άδεια (σ.σ.: εγκύκλιος 34/1988).
      Μπορεί να εκδοθεί οικοδομική άδεια για τροχοβίλα;
      Οχι. Γιατί οτιδήποτε δεν είναι τροχόσπιτο με άδεια του υπουργείου Μεταφορών θεωρείται σταθερό και θέλει οικοδομική άδεια. Ωστόσο η τροχοβίλα δεν υπάγεται στην κατηγορία των προκατασκευασμένων κατοικιών, για τις οποίες μπορεί να εκδοθεί οικοδομική άδεια κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις.
      Γιατί η Πολεοδομία δεν δίνει οικοδομική άδεια για τροχοβίλα;
      Με βάση τον ΝΟΚ, κατασκευή θεωρείται  κάθε ασφαλές τεχνικό έργο το οποίο έχει συγκεκριμένες προδιαγραφές για τη στατικότατα, την υγιεινή, τη μόνωση, τα υλικά κ.ά., σύμφωνα με τον ολοκληρωμένο ενεργειακό σχεδιασμό των κτιρίων (ΚΕΝΑΚ).
      Η τροχοβίλα δεν καλύπτει αυτούς τους κανονισμούς διότι είναι μια ελαφριά κατασκευή. Συνήθως κατασκευάζεται με ξύλινο ή μεταλλικό σκελετό. Για την εσωτερική τοιχοποιία κυρίως τοποθετείται γυψοσανίδα, ενώ εξωτερικά εφαρμόζονται είτε τύπος ξύλου, που επιχρίζεται με σοβά, είτε φύλλα αλουμινίου.
      Τελικά τι ακριβώς είναι η τροχοβίλα;
      Τροχοβίλα είναι οίκημα που βρίσκεται πάνω σε τροχούς, δηλαδή σε ρόδες, ενώ συχνά αποκαλείται και «μετακινούμενο σπίτι». Το ότι βρίσκεται όμως πάνω σε τροχούς δεν σημαίνει πως πρόκειται για ένα είδος τροχόσπιτου που χρησιμοποιείται για ταξίδια, ούτε βεβαίως αποτελεί μεταφορικό μέσο. Αντιθέτως, αποτελεί σταθερή και μόνιμη λύση για τη διαμονή ανθρώπων.
      Σε όλη την Ευρώπη επιτρέπονται οι τροχοβίλες. Γιατί απαγορεύονται στην Ελλάδα;
      Διότι ο σχεδιασμός των κτιρίων παίρνει υπόψη τις συνθήκες διαβίωσης, τις καιρικές συνθήκες, τη σεισμικότητα της κάθε περιοχής. Επειδή οι κατασκευές αυτές έχουν μεγάλη ζήτηση στις χώρες της Βόρειας Ευρώπης, κατασκευάζονται με τα δικά τους πρότυπα που δεν ισχύουν στην Ελλάδα.
      Πολλοί κατασκευαστές/προμηθευτές διαφημίζουν στο Διαδίκτυο τροχοβίλες που δεν χρειάζονται, όπως λένε, να έχουν οικοδομική άδεια. Ισχύει κάτι τέτοιο;
      Πράγματι, υπάρχουν πολλές τέτοιου τύπου εισαγόμενες κατασκευές, οι οποίες συνοδεύονται μάλιστα και από τα χαρτιά εισαγωγής και άλλα πιστοποιητικά για τον τρόπο κατασκευής τους. Προσοχή όμως! Οταν τοποθετηθούν στο οικόπεδο και συνδεθούν με αποχέτευση και ύδρευση, χαρακτηρίζονται αυθαίρετη δόμηση και ελέγχονται από τα πολεοδομικά όργανα.
      Περισσότερα...

      987 • 3

    6. Αρθρογραφία

      Παγκόσμια Ημέρα Αρχιτεκτονικής 2023

      GTnews

      Η Παγκόσμια Ημέρα Αρχιτεκτονικής “World Architecture Day” δημιουργήθηκε από την UIA International Union of Architects το 1985 και γιορτάζεται κάθε χρόνο την πρώτη Δευτέρα του Οκτωβρίου, παράλληλα με την Παγκόσμια Ημέρα “World Habitat Day” των Ηνωμένων Εθνών. Το θέμα της World Habitat Day 2023 είναι “Resilient urban economies: cities as drivers of growth and recovery”. Μέσα σε αυτό το θεματικό πλαίσιο, το Συμβούλιο της UIA επέλεξε για την World Architecture Day 2023 το θέμα “Architecture for Resilient Communities”.
      Με αυτό το θέμα, η UIA επιδιώκει να δώσει ιδιαίτερη έμφαση στη δυνατότητα αλλά και στην ευθύνη της Αρχιτεκτονικής να συνεισφέρει για την επίτευξη βιώσιμων και ανθεκτικών κοινοτήτων και να ανοίξει μια διεθνή συζήτηση για τη σχέση μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών σε όλες τις χώρες. Ο κόσμος βρίσκεται αντιμέτωπος με το δύσκολο έργο της αποτελεσματικής αντιμετώπισης των σημερινών κλιματικών και κοινωνικών προκλήσεων. Αυτό εγείρει το ζήτημα της αποτελεσματικότητας και της επάρκειας των συμβατικών μέσων σχεδιασμού για την οργάνωση των εδαφών και την άσκηση της Αρχιτεκτονικής με περιβαλλοντικό και κοινωνικό σεβασμό.
      Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Αρχιτεκτονικής, που θα εορταστεί στις 2 Οκτωβρίου 2023 σε όλο τον κόσμο, αρκετές αρχιτεκτονικές ενώσεις και οργανισμοί σε όλο τον κόσμο διοργανώνουν εκδηλώσεις σύμφωνα με το θέμα που έχει αποφασίσει η UIA. Η ίδια η UIA διεξάγει επίσης σεμινάρια και άλλες εκδηλώσεις με φυσική παρουσία ή διαδικτυακά. Την Ανακοίνωση της UIA για την World Architecture Day 2023 μπορείτε να βρείτε εδώ: 
      https://www.uia-architectes.org/en/news/2023-world-architecture-day-architecture-for-resilient-communities/
      Περισσότερα...

      3369 • 1

    7. Αρθρογραφία

      Παγκόσμια Ημέρα Δασών: Tα δάση αποτελούν θύλακες πλούσιας βιοποικιλότητας

      Engineer

      Φέτος, στις 21 Μαρτίου του 2021 γιορτάζουμε διπλή επέτειο. Την Παγκόσμια Ημέρα Δασών, αλλά και, λόγω της συμπλήρωσης 200 χρόνων από την επανάσταση του 1821, τον ρόλο που διαδραμάτισαν τα Δάση ως κιβωτός του Ελληνισμού και ορμητήριο για τη ζωή και τη λευτεριά.
      Η χώρα μας είναι κυρίως ορεινή αφού όπου και αν ρίξει κάποιος το βλέμμα  του αυτό θα σταματήσει σε κάποια υψηλή κορυφή.
      Τα βουνά και τα δάση με όλη την πολύπλευρη και πολύτιμη συμβολή τους στη ζωή των Ελλήνων, βοήθησαν και στη διαφύλαξη και συνέχιση της πλούσιας παράδοσης μας. Ο σκλαβωμένος λαός συγκινούνταν ιδιαίτερα από την ελεύθερη ζωή που ζούσαν οι αρματολοί και κλέφτες στα βουνά και τα δάση και την αποτύπωσε στα δημοτικά μας τραγούδια, αλλά και ποιήματα, τα οποία εξυμνούν και τους αγώνες τους για την Πατρίδα και τη λευτεριά.
      Η σημερινή ημέρα είναι μια ημέρα ενημέρωσης και υπενθύμισης στους λαούς για την μεγάλη προσφορά των Δασών σε υλικά και άυλα αγαθά και την ανάγκη προστασίας τους. Η ημέρα αυτή, που ημερολογιακά είναι η πρώτη ημέρα της Άνοιξης επιλέχθηκε ως σύμβολο ανανέωσης και ελπίδας για το μέλλον και ανακηρύχτηκε Παγκόσμια ημέρα Δασών τα τελευταία πενήντα χρόνια, από το 1971.
      Το Ελληνικό δάσος χαρακτηρίζεται από μια πολυλειτουργικότητα που συνδυάζει παραγωγή οικονομικών και προσφορά κοινωφελών αγαθών. Οι διάφορες κοινωφελείς λειτουργίες του αποκτούν με το χρόνο προβάδισμα έναντι του οικονομικού του ρόλου.
      Η οικολογική λειτουργία συντελεί στην προστασία του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ζούμε και δραστηριοποιούμαστε.
      Η προστατευτική λειτουργία, αντιδιαβρωτική και  αντιπλημμυρική, συμβάλλει  στην προστασία τόσο των δασικών εδαφών όσο και των πολύτιμων υποδομών και περιουσιών από την καταστροφή.
      Όσον αφορά  τον υδρολογικό κύκλο, ο ρόλος του δάσους στην υδατική οικονομία αλλά και τη βελτίωση της ποιότητας του νερού είναι καθοριστικός και  έχει ήδη αρχίσει να απασχολεί τις περισσότερες χώρες.
      Ανεκτίμητης αξίας είναι και η αισθητική και αναψυχική επίδραση του αφού αποτελεί χώρο ηρεμίας και πνευματικής ανάτασης για  τον σύγχρονο άνθρωπο.
      Τέλος τα δάση αποτέλεσαν και αποτελούν θύλακες πλούσιας βιοποικιλότητας, μια σημαντική κληρονομιά για τις επερχόμενες γενεές.
      Από τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι σε όλα τα προγράμματα ανάπτυξης οφείλουμε να περιλαμβάνουμε τα δάση, στα οποία θα πρέπει να εφαρμόζεται ορθολογική διαχείριση ώστε να συμβάλλουν στην αειφόρο ανάπτυξη όχι μόνον σε τοπικό αλλά και σε εθνικό επίπεδο
      Η Δασοπονία είναι ένας επιστημονικός κλάδος με κοινωνικό πρόσωπο και θα πρέπει να αξιοποιηθεί όχι μόνο από τους πολιτικούς και τους παράγοντες της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και από τις τοπικές κοινωνίες. ώστε να δρομολογηθεί μια συνεργασία μεταξύ τους με στόχο  την αειφόρο ανάπτυξη. Όλοι μαζί, τα εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα, οι Δασικές Υπηρεσίες καθώς και οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα πρέπει να καταλήξουμε σε συγκεκριμένες προτάσεις και να συμβουλέψουμε σωστά την Ελληνική Πολιτεία.
      Αυτό που σήμερα ονομάζουμε ‘Ελληνική Δασοπονία’ και ‘Ελληνική Δασολογική Εκπαίδευση’, είναι  η μετεξέλιξη της χρήσης και διαχείρισης των δασών της χώρας μας από τα χρόνια της Επανάστασης του 1821 έως σήμερα και αυτή η αποκτηθείσα γνώση και εμπειρία ΄μπορεί να αποτελέσει εφόδιο στην επιτυχή αντιμετώπιση των προκλήσεων του μέλλοντος, σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο φυσικό περιβάλλον.
      *Η Θέκλα Τσιτσώνη είναι Πρόεδρος του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ
      Περισσότερα...

      519 • 0

    8. Αρθρογραφία

      Παθητική πυροπροστασία κτιρίων: 8 σημεία προσοχής για τη σωστή επιλογή υλικών και συστημάτων

      Engineer

      Η μελέτη της παθητικής πυροπροστασίας αποτελεί ίσως και ένα από τα πιο κρίσιμα σημεία στην κατασκευή ενός κτιρίου. Ο μελετητής θα πρέπει να λάβει υπόψη του όλες τις αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες του κτιρίου να τις συνδυάσει με τις απαιτήσεις του κανονισμού (Π.Δ. 41/2018) και να αποφασίσει τις τεχνικές κατασκευαστικές λύσεις που θα εφαρμοστούν καθώς και τα υλικά που θα τις αποτελούν. Στην περίπτωση που δεν έχουμε νέα κατασκευή αλλά ανακαίνιση μιας υπάρχουσας τότε δεν ορίζεται από τον κανονισμό απαίτηση για αναμόρφωση της μελέτης παθητικής προστασίας. Αυτό έχει ως συνέπεια να αγνοούνται σημεία που πρέπει να δοθεί εξαιρετική προσοχή ιδιαίτερα στην εξωτερική όψη ενός κτιρίου.
      Σύμφωνα με τις απαιτήσεις του κανονισμού για κάθε δομικό στοιχείο θα πρέπει να ορίζουμε την αντίδραση και την αντίστασή του στη φωτιά. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κάποιο πρότυπο που να μπορεί να προσδιορίσει την αντίσταση ενός συστήματος εξωτερικής θερμομόνωσης στη φωτιά. Αυτό που ακολουθείται στην περίπτωση των εξωτερικών όψεων είναι οι απαιτήσεις του πίνακα 15 του κανονισμού.

      Η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί τα τελευταία χρόνια να παρουσιάσει μια συνολική πρόταση που να λαμβάνει υπόψη όλες τις λεπτομέρειες που πρέπει να μελετηθούν στην περίπτωση της εξωτερικής τοιχοποιίας του κτιρίου. Αναλυτικότερα εκτός από το δείκτη πυραντίστασης ή την αντίδραση στη φωτιά μιας κατασκευαστικής λύσης το νέο πρότυπο λαμβάνει υπόψη του και τις ακόλουθες παραμέτρους που μπορούν και πρέπει να αποτελέσουν σημεία προσοχής στην επιλογή υλικών για τις κατασκευαστικές λύσεις που εφαρμόζονται.
      Τα 8 σημεία προσοχής λοιπόν είναι:
      Περιορισμός της φωτιάς στην επιφάνεια της εξωτερικής τοιχοποιίας τόσο σε οριζόντιο όσο και σε κατακόρυφο επίπεδο. Περιορισμός της φωτιάς στις εσωτερικές στρώσεις της εξωτερικής τοιχοποιίας. Εκτίμηση του κινδύνου και περιορισμός του στην περίπτωση πτώσης μέρους της όψης Μελέτη στο σημείο σύνδεσης της κατασκευής τόσο οριζόντια όσο και κατακόρυφα (δάπεδο μεταξύ ορόφων, κατακόρυφες κολώνες διαχωριστικές διαμερισμάτων) Προσδιορισμός και μείωση των φλεγόμενων σωματιδίων που μπορεί να προκαλέσουν μετάδοση της φωτιάς. Υπολογισμός του καπνού που εκλύεται κατά την καύση της εξωτερικής τοιχοποιίας Περιορισμός της αυτανάφλεξης με χρήση κατάλληλα ενηλίκων Περιορισμός μετάδοσης φωτιάς από τα ανοίγματα Για κάθε ένα από τα παραπάνω σημεία η μελέτη παθητικής προστασίας πρέπει να δίνει λύση με τη χρήση κατάλληλων υλικών τις εφαρμοζόμενες κατασκευαστικές λύσεις που συναντάμε στην εξωτερική τοιχοποιία. Οι συχνότερες κατασκευαστικές λύσεις είναι τα σύνθετα συστήματα εξωτερικής θερμομόνωσης (εικόνα1) και η αεριζόμενη όψη (εικόνα2).


      Ανατρέχοντας λοιπόν τα σημεία που αναφέρθηκαν παραπάνω θα πρέπει να μελετήσουμε τις τεχνικές λεπτομέρειες σε κάθε κατασκευαστική λύση που θα μας εξασφαλίσουν την απαιτούμενη συμπεριφορά του δομικού μας στοιχείου στη φωτιά.
      Το πρώτο σημείο που χρήζει προσοχής είναι η ένωση της μιας ιδιοκτησίας με την άλλη είτε αυτή βρίσκεται σε διπλό είτε σε υπερκείμενο όροφο. Σύμφωνα με τις απαιτήσεις θα πρέπει η φωτιά να μην μπορεί να μεταδοθεί οπότε θα πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι υπάρχει μια άκαυστη περιοχή που θα αποτρέψει τη μετάδοση της. Αυτό ορίζεται και στον κανονισμό προστασίας και φαίνεται στο παρακάτω σχήμα.

      Μια εύκολα κατασκευαστική λύση τόσο στα συστήματα εξωτερικής θερμομόνωσης όσο και στην αεριζόμενη όψη θα είναι ζώνες πυροφραγής με τη χρήση πετροβάμβακα. Ο πετροβάμβακας ως άκαυστο υλικό με την καλύτερη αντίδραση στη φωτιά θα μπορέσει να καθυστερήσει τη μετάδοση της το μεγαλύτερο δυνατό χρονικό διάστημα.
      Το επόμενο σημείο που χρήζει προσοχής και αντιμετώπισης η συμβολή των υλικών στην παραγωγή καπνού αλλά και φλεγόμενων σωματιδίων. Σύμφωνα με το σύστημα των Ευρωπαϊκών κλάσεων, τα δομικά προϊόντα κατατάσσονται σε 3 δευτερεύουσες κατηγορίες, ανάλογα με το βαθμό που αυτά συμβάλουν στην παραγωγή καπνού:
      S1: Μηδενική ή πολύ μικρή παραγωγή καπνού
      S2: Μέτρια παραγωγή καπνού
      S3: Σημαντική παραγωγή καπνού
      Επιπρόσθετα σύμφωνα με το 110 σύστημα των Ευρωπαϊκών κλάσεων, τα δομικά προϊόντα κατατάσσονται σε 3 δευτερεύουσες κατηγορίες, ανάλογα με το βαθμό που αυτά συμβάλλουν στην παραγωγή φλεγόμενων σωματιδίων ή σταγονιδίων:
      d0: Μηδενική παραγωγή φλεγόμενων σωματιδίων ή σταγονιδίων
      d1: Μικρή παραγωγή φλεγόμενων σωματιδίων ή σταγονιδίων
      d2: Σημαντική παραγωγή φλεγόμενων σωματιδίων ή σταγονιδίων
      Πίνακας Δ.1: Πιθανοί συνδυασμοί του συστήματος Ευρωπαϊκών κλάσεων (Euroclass) για την ταξινόμηση των δομικών προϊόντων ως προς την αντίδραση στη φωτιά.  
      Α1 Α2 – si, d0 A2-sl,dl A2 – si, d2 Α2 – s2, d0 A2-s2, dl A2 – s2, d2 A2 – s3, d0 A2-s3, dl A2 – s3, d2 B – si, d0 Β – si, dl B-sl, d2 B- s2, d0 B-s2, dl B – s2, d2 B – s3, d0 B-s3, dl B – s3, d2 C – si, d0 C-sl, dl C-sl, d2 C- s2, d0 C-s2, dl C – s2, d2 C – s3, d0 C-s3, dl C – s3, d2 D – si, d0 D-sl,dl D-sl,d2 D- s2, d0 D – s2, dl D – s2, d2 D – s3, d0 D – s3, dl D – s3, d2 E E-d2 F Σημείωση: Τα προϊόντα κατηγορίας Ε θεωρείται δεδομένο ότι παράγουν καπνό, επομένως δεν εξετάζονται ως προς το κριτήριο «s».   Ο προσδιορισμός των παραπάνω στοιχείων γίνεται από το πρότυπο ΕΝ 13501 και οι πιθανοί συνδυασμοί μπορεί να προκύψουν φαίνεται στον πίνακα παρακάτω.
      Συνεπώς στην εξωτερική τοιχοποιία όχι μόνο η επίδραση του καπνού αλλά και των φλεγόμενων σωματιδίων είναι εξαιρετικά σημαντική καταλληλότερα υλικά είναι αυτά της κατηγορίας Α1 s1-d0, τα οποία έχουν την καλύτερη συμπεριφορά και στον καπνό και στα φλεγόμενα σωματίδια.
      Τα πιο συνηθισμένα θερμομονωτικά υλικά που χρησιμοποιούνται στην εξωτερική θερμομόνωση κατατάσσονται σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα.

      Από τον πίνακα γίνεται φανερό πως ο πετροβάμβακας αποτελεί ίσως το μοναδικό υλικό το οποίο μπορεί να προστατεύσει καλύτερα την εξωτερική τοιχοποιία καθώς δεν συμβάλλει στη μετάδοση της φωτιάς δεν παράγει καπνό και δεν συνεισφέρει στην πτώση φλεγόμενων σωματιδίων. Ο πετροβάμβακας εξάλλου είναι το υλικό που χρησιμοποιείται στις πυροφραγές τόσο στην λύση της εξωτερικής θερμομόνωσης όσο και σε αυτής αεριζόμενη όψεις.
      Παράλληλα δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως τα κτίρια μας πρέπει να συνδυάσουμε τόσο την πυροπροστασία τους αλλά και την ενεργειακή τους αναβάθμιση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι λύσεις που θα προτείνουμε να συνδυάζουν ιδιότητες όπως υψηλή ενεργειακή συμπεριφορά υψηλή αντοχή στη φωτιά αλλά και ηχομόνωση και διαπνοή του κτιρίου. Τα τελευταία χρόνια τα προγράμματα τα οποία εφαρμόζονται στη χώρα μας στοχεύουν αποκλειστικά στην ενεργειακή αναβάθμιση των υφιστάμενων κατοικιών παραβλέποντας το κόμματι πυροπροστασίας. Οι καταστροφικές φωτιές που έχουμε αντιμετωπίσει στη χώρα μας και αντιμετωπίζουμε μέχρι και σήμερα πρέπει να μας ευαισθητοποιήσουν ακόμα περισσότερο και να βάλουμε τη σωστή πυροπροστασία των κατασκευών μας ως μία από τις πρώτες προτεραιότητες. Ο τεχνικός κόσμος φέρει λοιπόν την ευθύνη της επιλογής κατασκευαστικών λύσεων που θα προστατεύσουν το κτίριο τόσο ενεργειακά όσο και απέναντι στη φωτιά.
      *της Δρ. Στέλλας Χαδιαράκου, Μηχανολόγου Μηχανικού
      Περισσότερα...

      2851 • 0

    9. Αρθρογραφία

      Πανελλήνιο Συνέδριο αρχιτεκτονικής: Τα Κάστρα της Βιομηχανίας

      GTnews

      Το Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, αναγνωρίζοντας τη σημασία της βιομηχανικής κληρονομιάς, η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του αστικού πολιτισμικού τοπίου, ανακοινώνει την διοργάνωση Πανελλήνιου Συνεδρίου αρχιτεκτονικής με τίτλο «Τα Κάστρα της Βιομηχανίας» Αποκατάσταση, Επανένταξη, Αξιοποίηση, που θα διεξαχθεί στις 12-13-14 Μαΐου 2022 στη Θεσσαλονίκη και καλεί τους ενδιαφερόμενους επιστήμονες να υποβάλουν ανακοινώσεις και να παρακολουθήσουν τις εργασίες του Συνεδρίου.
      Σε αρκετές πόλεις μεγάλα ανενεργά βιομηχανικά συγκροτήματα έχουν ενταχθεί στη ζωή της πόλης μέσω της επανάχρησης. Πολλά όμως παραμένουν ανενεργά έχοντας υποστεί μεγάλες φθορές και κινδυνεύοντας από ανεπανόρθωτες βλάβες. Το συνέδριο θα έχει στόχο να διερευνήσει θέματα που αφορούν στην καταγραφή, τεκμηρίωση και διαχείριση σημαντικών ανενεργών βιομηχανικών συγκροτημάτων και κτιρίων που σήμερα αποτελούν στοιχεία μνήμης.
      Ακόμα, επιδιώκει να αναδείξει το συσχετισμό με ζητήματα βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας και να αναζητήσει συνέργειες, τρόπους και μεθόδους που θα επαναφέρουν αυτά τα συγκροτήματα στην καθημερινή μας ζωή.
      Η διοργάνωση του συνεδρίου επιθυμεί, παράλληλα με την προβολή ζητημάτων αποκατάστασης και επανάχρησης του υλοποιημένου ή προγραμματιζόμενου έργου που αφορά σε ανενεργά βιομηχανικά κτίρια, να ενθαρρύνει το επιστημονικό έργο που μέσα από την έρευνα και τις προτάσεις του μπορεί να φωτίσει τον συσχετισμό του θέματος με ζητήματα εκπαίδευσης καθώς και με το κοινωνικό πεδίο μέσω πρωτοβουλιών και δράσεων κοινωνικής ευαισθητοποίησης.
      Δείτε περισσότερα :https://castlesofindustry.wordpress.com/
      Περισσότερα...

      1083 • 0

    10. Αρθρογραφία

      Παραπέμπονται σε δίκη 16 άτομα μεταξύ των οποίων μηχανικοί για αυθαίρετα ξενοδοχεία σε Μύκονο & Άνδρο

      Engineer

      Στο εδώλιο του κατηγορουμένου στέλνει ο αντιεισαγγελέας Εφετών Αιγαίου ξενοδόχους, πολεοδόμους και μηχανικούς για τη σκανδαλώδη υπόθεση με τα πολυτελή αυθαίρετα ξενοδοχεία και παραθεριστικά συγκροτήματα της Μυκόνου και της Ανδρου, η οποία ζημίωσε το ελληνικό Δημόσιο με δεκάδες εκατ. ευρώ.
       
      Ο αντιεισαγγελέας Εφετών, Γιώργος Οικονόμου, με πρότασή του προς το Συμβούλιο Εφετών ζητεί την παραπομπή στο τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Αιγαίου 16 προσώπων. Εκτός από τον πρώην προϊστάμενο της Πολεοδομίας Σύρου, Δημήτρη Μπουντούρη, που είναι ήδη προφυλακισμένος από το περασμένο καλοκαίρι, ο εισαγγελέας προτείνει την παραπομπή τού τότε αναπληρωτή προϊσταμένου του πολεοδομικού γραφείου, των συζύγων και των τέκνων τους, ενός ιδιοκτήτη γνωστών μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων, δύο ιδιοκτητών πολυτελών παραθεριστικών κατοικιών, τεσσάρων μηχανικών και ενός ακόμη υπαλλήλου της πολεοδομίας. Σύμφωνα με την πρόταση του εισαγγελέα, οι 16 πρέπει να οδηγηθούν σε δίκη για τα αδικήματα της ενεργητικής και παθητικής δωροδοκίας, της εκβίασης και της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα, καθώς και για το αδίκημα της ψευδούς βεβαίωσης. Αναμένεται πλέον η έκδοση του βουλεύματος του Συμβουλίου Εφετών Αιγαίου.
       
      Από τη μακρόχρονη δικαστική έρευνα προέκυψε ότι κατά τη χρονική περίοδο 1990-2010, το κύκλωμα που είχε στηθεί στην πολεοδομία Σύρου εξέδιδε και αναθεωρούσε οικοδομικές άδειες για αυθαίρετα, δεν εισέπραττε πρόστιμα για βεβαιωμένες πολεοδομικές παραβάσεις, ενώ εκμεταλλευόμενο τον νόμο για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων επιχείρησε να τα νομιμοποιήσει, χωρίς όμως να πληρούνται οι απαραίτητες προϋποθέσεις. Η έρευνα επίσης έδειξε ότι οι πρώην προϊστάμενοι της πολεοδομίας, όλο αυτό το διάστημα, έγιναν αποδέκτες εμβασμάτων σε τραπεζικούς λογαριασμούς τους από ξενοδόχους, τεχνικές εταιρείες ή μηχανικούς, ακόμη και από τη δημοτική αρχή της Μυκόνου, για να ανεγερθούν ή να νομιμοποιηθούν πολυτελή αυθαίρετα. Τα χρήματα αυτά, στη συνέχεια, τα επένδυσαν οι ίδιοι και οι οικογένειές τους σε αγορές ακινήτων. Τα ποσά που βρέθηκαν στους τραπεζικούς λογαριασμούς τους, όπως και το σύνολο της ιδιωτικής τους περιουσίας δεν δικαιολογούνται από τα δηλωθέντα εισοδήματά τους.
       
      18 Οκτωβρίου η δίκη
       
      Πρόκειται για μια υπόθεση διαφθοράς ενδεικτική του τρόπου με τον οποίο λειτουργούσε επί χρόνια η οικοδομική δραστηριότητα στις Κυκλάδες. Το κουβάρι της ιστορίας άρχισε να ξετυλίγεται πριν από πέντε χρόνια, μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου με τα ανείσπρακτα τέλη παρεπιδημούντων στον Δήμο Μυκόνου. Για την εν λόγω υπόθεση κατηγορούνται για το αδίκημα της απιστίας εις βάρος του Δημοσίου οι πρώην δήμαρχοι Μυκόνου Αθ. Κουσαθανάς-Μέγας και Χρήστος Βερώνης. Η εκδίκαση της υπόθεσής τους, έπειτα από δύο αναβολές, ορίστηκε για τις 18 Οκτωβρίου.
       
      Τον Μάιο του 2011 ο τότε εισαγγελέας του Αρείου Πάγου παρήγγειλε στην Ολομέλεια Εφετών Αιγαίου περαιτέρω έρευνα, καθώς διαφάνηκε ότι η ζημιά που προκλήθηκε στο Δημόσιο από τα αδικήματα που φέρονται να διέπραξαν οι κρατικοί υπάλληλοι ήταν αρκετών εκατ. ευρώ.
       
      Πηγή: http://www.kathimerini.gr/799655/article/epikairothta/ellada/parapempontai-se-dikh-16-atoma
      Περισσότερα...

      4146 • 34

    11. Αρθρογραφία

      Παράταση προθεσμιών για νομιμοποίηση αυθαιρέτων του Ν.4178/13

      Engineer

      Νέες προθεσμίες για την υπαγωγή αυθαιρέτων στον νόμο 4178/2013 και την κατάθεση των απαραίτητων δικαιολογητικών ορίζει με νέα υπουργική απόφαση ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κ. Νικόλαος Ταγαράς, με στόχο να ενισχυθεί ο υποτονικός ρυθμός νομιμοποίησης αυθαιρέτων.
       
      Ειδικότερα, στον 4178/2013 (νόμος Καλαφάτη), θα μπορούν να υπαχθούν εκπρόθεσμα αυθαίρετα που είχαν τακτοποιηθεί με τον νόμο 4014/11 (νόμος Παπακωνσταντίνου). Βάσει της νέας απόφασης του ΥΠΕΚΑ, στην περίπτωση που η αίτηση μεταφοράς υποβληθεί εκπρόθεσμα, αλλά εντός της ισχύος του ν. 4178/2013, εφαρμόζονται οι προθεσμίες πληρωμών του Α' εξαμήνου. Το ανεξόφλητο ποσό του προστίμου θα προσαυξάνεται κατά 1% για κάθε μήνα καθυστέρησης.
       
      Να σημειωθεί ότι ο νόμος Καλαφάτη λειτούργησε σαν «ομπρέλα» για όσους είχαν τακτοποιήσει αυθαίρετα με τον νόμο Παπακωνσταντίνου, ο οποίος είχε κριθεί αντισυνταγματικός από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Ειδικότερα, έδινε περιθώριο ενός εξαμήνου, δηλαδή έως τις 7 Φεβρουαρίου 2014, για να μεταφερθούν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές ή όσες ήταν σε αρχική υποβολή με πληρωμένο παράβολο. Ωστόσο, και ο νόμος Καλαφάτη έχει προσβληθεί και αναμένεται να κριθεί από την Ολομέλεια του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου τον προσεχή Οκτώβριο.
       
      Παράταση δίδεται και στην προθεσμία ηλεκτρονικής υποβολής των απαραίτητων δικαιολογητικών, από τον μηχανικό, για την ολοκλήρωση της υπαγωγής. Πλέον υποχρεούται να ολοκληρώσει την υποβολή των δικαιολογητικών μέχρι την καταληκτική ημερομηνία υπαγωγής στις διατάξεις του 4178/2013, δηλαδή τον Φεβρουάριο του 2015, και όχι μέσα σε ένα εξάμηνο από την πληρωμή του παραβόλου.
       
      Πηγή: http://www.tovima.gr/society/article/?aid=611113
      Περισσότερα...

      17171 • 20

    12. Αρθρογραφία

      Παραχώρηση αιγιαλών και παραλιών: Οι αλλαγές που φέρνει ο Ν.5092/2024

      Engineer

      Ο νέος νόμος 5092/2024 για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας στις παραθαλάσσιες περιοχές άπτεται σημαντικών θεμάτων που σχετίζονται με την παραχώρηση των αιγιαλών, όπως η οριοθέτησή τους, οι διαγωνισμοί για την παραχώρησή τους, οι υποχρεώσεις των παραχωρησιούχων και η αντιμετώπιση των παραβάσεων.  
      Στοχεύοντας στη μεγαλύτερη διαφάνεια των διαγωνισμών παραχώρησης μέσω κεντρικής ηλεκτρονικής διαδικασίας και την υψηλότερη αποτελεσματικότητα των ελέγχων μέσω της αξιοποίησης της σύγχρονης τεχνολογίας σε συνδυασμό με την αυστηροποίηση των ποινών, προσπαθεί να αντιμετωπίσει διαχρονικές παθογένειες. Από την άλλη, όμως, έχει προκαλέσει έντονη κριτική από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, κυρίως αναφορικά με την οριοθέτηση του αιγιαλού.
      Οριοθέτηση του αιγιαλού και απάτητες παραλίες
      Η οριοθέτηση του αιγιαλού αποτελεί ένα εξαιρετικά κρίσιμο θέμα, το οποίο επηρεάζει απόλυτα τη δόμηση στην περιοχή και ειδικότερα την απόσταση από την οριογραμμή, όπου αυτή επιτρέπεται.
      Η προϋφιστάμενη διάταξη (άρθρο 1 παρ. 2 εδ. β’ ν. 2971/2001) για ελάχιστο πλάτος 30 μέτρων από την οριογραμμή του αιγιαλού που συνιστά αδόμητη ζώνη καταργείται (άρθρο 3) με την αιτιολογία ότι σε πολλές περιπτώσεις δεν επιφέρει κάποιο προστατευτικό αποτέλεσμα, ιδίως με δεδομένη την ποικιλομορφία του παραλιακού μετώπου της χώρας. Ωστόσο, αν και καταργείται το κατώτατο όριο των 30 μέτρων, δεν καταργείται το ανώτατο όριο των 50 μέτρων από την οριογραμμή του αιγιαλού, πράγμα που σημαίνει ότι σε κάθε περίπτωση επιτρέπεται η δόμηση στα 50 μέτρα ανεξάρτητα από τυχόν ιδιαιτερότητες της εκάστοτε παραλίας. 
      Το άρθρο 5 περιγράφει αναλυτικά τη διαδικασία οριοθέτησης του αιγιαλού, τονίζοντας ότι λαμβάνονται υπόψη οι φυσικές και λοιπές ενδείξεις που επηρεάζουν το πλάτος του αιγιαλού και της παραλίας, όπως για παράδειγμα η γεωμορφολογία του εδάφους, οι παράκτιοι πόροι και η ύπαρξη νομίμως υφιστάμενων τεχνικών έργων στην περιοχή. Επιπλέον, διατυπώνονται και ειδικότερες προβλέψεις για την οριογραμμή παραλίας ανά περίπτωση, όπως η ύπαρξη σχεδίου πόλης, παραδοσιακοί οικισμοί,  πόλη ή οικισμός που προϋφίστανται του 1923 ή με πληθυσμό κατά των 2.000 κατοίκων.
      Ο καθορισμός γίνεται από επιτροπή, η οποία συγκροτείται σε επίπεδο περιφερειακής ενότητας με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, ενώ προβλέπεται και η συγκρότηση δευτεροβάθμιας επιτροπής, στην οποία υποβάλλεται ενδικοφανής προσφυγή και κατά της οποίας παρέχεται η δυνατότητα άσκησης αίτησης ακύρωσης ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας.
      Η όσο το δυνατόν ευρύτερη δυνατότητα ελέγχου της οριοθέτησης του αιγιαλού συμπληρώνεται και με τους απαιτούμενους όρους δημοσιότητας (δημοσίευση σε ΦΕΚ, μόνιμη ανάρτηση στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, τοιχοκόλληση στις αποκεντρωμένες διοικήσεις). Επιπλέον, η καταγραφή του αιγιαλού, της παραλίας και του παλαιού αιγιαλού γίνεται σε ορθοφωτογραφικά υπόβαθρα τηρούμενα στο Ελληνικό Κτηματολόγιο.
      Ενδιαφέρον έχουν και οι διατάξεις των άρθρων 4 και 22, όπου για πρώτη φορά καθιερώνεται η έννοια των απάτητων παραλιών. Πρόκειται για αιγιαλούς και παραλίες ιδιαίτερης αισθητικής, γεωμορφολογικής ή οικολογικής αξίας σε περιοχές Natura 2000, όπου απαγορεύονται η παραχώρηση απλής χρήσης, η οποία ορίζεται ως "κάθε χρήση, από την οποία δεν παραβιάζεται ο προορισμός του αιγιαλού και της παραλίας ως κοινόχρηστων πραγμάτων και δεν επέρχεται αλλοίωση στη φυσική μορφολογία τους και τα βιοτικά στοιχεία τους", και εν γένει όλες οι δραστηριότητες οι οποίες μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο τη μορφολογία  και την ακεραιότητά τους από οικολογικής άποψης. Μάλιστα, βάσει της αιτιολογικής έκθεσης η απαγόρευση θα περιλαμβάνει και την τοποθέτηση κινητών στοιχείων στις απάτητες παραλίες (όπως ομπρελών, ξαπλωστρών κλπ). 
      Παρόλη τη θέσπιση των απάτητων παραλιών αλλά και την έμφαση στον καθορισμό του αιγιαλού με αδιάβλητα κριτήρια και ανεξάρτητη διαδικασία, η διάταξη για την κατάργηση του ελάχιστου ορίου προστασίας των 30 μέτρων παραλίας οδήγησε στις αντιδράσεις γνωστών περιβαλλοντικών οργανώσεων, όπως η WWF Ελλάς, η Greenpeace και η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης.
      Η διαδικασία της παραχώρησης
      Η παραχώρηση τμημάτων αιγιαλού και της παραλίας βρίσκεται στο επίκεντρο της τουριστικής αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας, όμως έχει απασχολήσει στο παρελθόν ουκ ολίγες φορές τις αρχές και την κοινή γνώμη με τις συχνές και ευρείες παραβάσεις των παραχωρησιούχων. Υπό αυτό το πρίσμα, στόχος του νέου νόμου είναι να εκσυγχρονιστεί η διαδικασία δημοπράτησης αλλά και να τεθούν συγκεκριμένα όρια για την κάλυψη του αξιοποιούμενου τμήματος.
      Σύμφωνα με το άρθρο 9 του νέου νόμου, ο ορισμός των τμημάτων του αιγιαλού και της παραλίας όπου επιτρέπεται η παραχώρηση απλής χρήσης κατόπιν πλειοδοτικής δημοπρασίας θα γίνεται με απόφαση του αρμόδιου οργάνου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών έως την 15η Ιανουαρίου κάθε έτους μετά από γνώμη των οικείων δήμων που διατυπώνεται έως την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους και σχετική εισήγηση της Κτηματικής Υπηρεσίας έως την 1η Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους. Γίνεται σαφές, επομένως, ότι ο βασικός άξονας είναι η αρκετά έγκαιρη ολοκλήρωση της διαδικασίας από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, ώστε να περιοριστούν και μελλοντικά προβλήματα.
      Για να αποφευχθούν ζητήματα υπερβολικής κάλυψης της παραλίας, όπου δεν θα παρέχεται η δυνατότητα στους λουόμενους να αξιοποιήσουν το ελεύθερο μέρος της, εισάγονται από τον νόμο συγκεκριμένες προστατευτικές διατάξεις. Συγκεκριμένα, το ανώτατο εμβαδόν παραχώρησης ορίζεται στα 500 τ.μ. και σε κάθε περίπτωση απαγορεύεται η κάλυψη άνω του 50% του εμβαδού ή του μήκους του μετώπου του διακριτού τμήματος. Επιπλέον, είναι απαραίτητη η απόσταση 6 μέτρων μεταξύ των τμημάτων που παραχωρούνται, ενώ επιβάλλεται και απαγόρευση παραχώρησης αιγιαλού και παραλίας όταν το μήκος ή το πλάτος είναι μικρότερο των 4 μέτρων ή όταν το συνολικό εμβαδόν του αιγιαλού είναι μικρότερο των 150 τ.μ. 
      Αναφορικά με την πλειοδοτική δημοπρασία για την παραχώρηση απλής χρήσης, στο επίκεντρο των ρυθμίσεων του νέου νόμου βρίσκεται το Πληροφοριακό Σύστημα "Μητρώο Συμβάσεων Παραχώρησης Απλής Χρήσης Αιγιαλού και Παραλίας", έτσι ώστε να επιτυγχάνεται κεντρική εκτέλεση των διαγωνισμών παραχώρησης με διαφανή και σύγχρονη ηλεκτρονική διαδικασία. Στο εν λόγω σύστημα θα υπάρχουν όλα τα δεδομένα σχετικά με τις δημοπρασίες, τις παραχωρήσεις απλής χρήσης τμημάτων αιγιαλών και παραλιών, καθώς και δεδομένα σχετικά με αυτοψίες, καταγγελίες, αλλά και φωτογραφικό υλικό για τη διενέργεια ελέγχων. Έτσι, η δημοπράτηση θα ολοκληρώνεται ευκολότερα και γρηγορότερα, ενώ ταυτόχρονα θα είναι πιο αποτελεσματική η παρακολούθηση της συμμόρφωσης των παραχωρησιούχων με τους όρους των συμβάσεων.  
      Σύμφωνα με το άρθρο 10, η ηλεκτρονική διενέργεια των διαγωνισμών γίνεται μέχρι την 31η Μαρτίου κάθε έτους από την Κτηματική Υπηρεσία. Επομένως, πλέον, η εκτέλεση γίνεται κεντρικά και όχι από τους δήμους, όπως συνέβαινε με το προϋφιστάμενο καθεστώς. Το πληροφοριακό σύστημα συλλέγει πληροφορίες για τις αντικειμενικές αξίες των όμορων ακινήτων και παράγει τη διακήρυξη του διαγωνισμού, η οποία αναρτάται τουλάχιστον 20 ημέρες πριν τη διεξαγωγή της δημοπρασίας στην εν λόγω πλατφόρμα. Η τιμή πρώτης προσφοράς εξάγεται αυτόματα βάσει του προβλεπόμενου στο άρθρο 10 παρ. 5 μαθηματικού τύπου.
      Υποχρεώσεις παραχωρησιούχων και δήμων
      Το άρθρο 8 θεσπίζει ελάχιστες υποχρεώσεις των παραχωρησιούχων που στοχεύουν στην απρόσκοπτη πρόσβαση του κοινού στην παραλία καθώς και στη διευκόλυνση των καταγγελιών. Καινοτόμο ρύθμιση αποτελεί η υποχρέωση του παραχωρησιούχου για ανάρτηση πινακίδας με σκοπό την πρόσβαση του κοινού στο σύστημα ηλεκτρονικών καταγγελιών. 
      Οι υποχρεώσεις του παραχωρησιούχου μετά τη λήξη της σύμβασης ορίζονται στο άρθρο 13, σύμφωνα με το οποίο πρέπει να αφαιρούνται από τον αιγιαλό τα κινητά στοιχεία που τοποθετήθηκαν για τους σκοπούς της παραχώρησης και ο χώρος να παραδίδεται καθαρός από κάθε είδους ρύπο.
      Εφόσον ο παραχωρησιούχος δεν συμμορφώνεται με τις εν λόγω υποχρεώσεις που πηγάζουν εκ του νόμου αλλά και τις συμβατικές του υποχρεώσεις, η σύμβαση μπορεί να καταγγελθεί αζημίως από τον παραχωρούντα φορέα.
      Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η διάταξη του άρθρου 8 ότι οι συμβάσεις παραχώρησης είναι προσωποπαγείς και συνεπώς δεν μπορούν να μεταβιβαστούν. Η επαναφορά αυτής της πρόβλεψης αποτρέπει το εμπόριο που είχε δημιουργηθεί, κυρίως στις δημοφιλείς παραλίες, εξασφαλίζοντας κατά το δυνατόν τη μη εμπορευματοποίηση της παράκτιας ζώνης και την τήρηση των υποχρεώσεων των παραχωρησιούχων. 
      Στο άρθρο 14 του νόμου αναφέρονται και οι υποχρεώσεις των δήμων ως προς τους αιγιαλούς και τις παραλίες της χωρικής τους αρμοδιότητας. Τέτοιες υποχρεώσεις αφορούν την καθαριότητα, την ανάρτηση σχεδίου όπου φαίνονται οι παραχωρήσεις, την ενημέρωση της αστυνομίας σε περίπτωση διαπίστωσης καταπατήσεων των κοινόχρηστων χώρων, την πρόσληψη ναυαγοσωστών και την άσκηση των ελεγκτικών αρμοδιοτήτων τους. Η απαρίθμηση των υποχρεώσεων των δήμων αναδεικνύει το γεγονός ότι ο ρόλος τους είναι ιδιαίτερα σημαντικός για την προστασία του περιβάλλοντος, την ασφάλεια των λουομένων και των εργαζομένων και γενικά για την τήρηση της νομιμότητας στους αιγιαλούς και τις παραλίες.  
      Καταγγελίες και κυρώσεις
      Η διευκόλυνση των καταγγελιών εκ μέρους του κοινού και η αυστηροποίηση των κυρώσεων για τις παραβάσεις των παραχωρησιούχων αποτελούν χαρακτηριστικά των διατάξεων του ν. 5092/2024, έτσι ώστε να καταπολεμηθούν αποτελεσματικά τα ουκ ολίγα περιστατικά που είχαν παρατηρηθεί τα προηγούμενα έτη με καταπάτηση μεγαλύτερης επιφάνειας του αιγιαλού και την παρεμπόδιση του κοινού στην πρόσβασή του στην παραλία. 
      Το άρθρο 16 παρέχει τη δυνατότητα ηλεκτρονικών καταγγελιών από το κοινό μέσω της χρήσης ηλεκτρονικών μέσων, ιδίως με χρήση QR – code, ο οποίος βρίσκεται στην πινακίδα σήμανσης του αιγιαλού ή της παραλίας. Κατά συνέπεια, οποιοσδήποτε διαπιστώνει παράβαση σε μια συγκεκριμένη παραλία, θα μπορεί να σκανάρει με το κινητό του τον κωδικό και να αποστέλλει την καταγγελία στις αρμόδιες αρχές. Πέρα από την προφανή απλοποίηση της διαδικασίας για τον καταγγέλλοντα, η χρήση ηλεκτρονικών μέσων διευκολύνει και τις αρχές, καθώς τίθεται υπόψη τους αποδεικτικό υλικό το οποίο προκύπτει σε πραγματικό χρόνο.
      Αρμόδιες αρχές για τη διενέργεια ελέγχων τήρησης της νομιμότητας καθίστανται, σύμφωνα με το άρθρο 17, η Κτηματική Υπηρεσία, οι δήμοι, οι ελεγκτικές υπηρεσίες της Α.Α.Δ.Ε., η Οικονομική Αστυνομία και το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Προκειμένου τα ανωτέρω όργανα να δρουν αποτελεσματικά, χωρίς να διακυβεύεται η ασφάλεια των ιδίων και των λουόμενων, θα συνεπικουρούνται από την Ελληνική Αστυνομία, ενώ για τον έλεγχο των παραλιών θα χρησιμοποιούνται drones ή δορυφόροι.  
      Αναφορικά με τις διοικητικές και ποινικές κυρώσεις (άρθρα 18-20), αυτές κλιμακώνονται ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης. Τα κυριότερα διοικητικά μέτρα είναι:
      - Έκδοση πράξης άμεσης απομάκρυνσης (εντός 48 ωρών) από την Κτηματική Υπηρεσία σε περίπτωση κατάληψης αιγιαλού και παραλίας χωρίς τη σύναψη σύμβασης παραχώρησης ή καθ’ υπέρβαση της σύμβασης παραχώρησης.  
       - Σε περιπτώσεις αυθαίρετης κατάληψης επιβάλλεται σφράγιση και διακοπή λειτουργίας της επιχείρησης στον χώρο που έχει καταληφθεί και εντός 24 ωρών από την κοινοποίηση της διαταγής ο χώρος σφραγίζεται με ταινία, τοποθετείται σχετική πινακίδα που αναφέρει τη σφράγιση και τον λόγο και την απαγόρευση εισόδου.  
      - Κατεδάφιση των παράνομων έργων με πρωτόκολλο της Κτηματικής Υπηρεσίας, το οποίο κοινοποιείται βάσει του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας στον φερόμενο κύριο ή νομέα ή κάτοχο ή κατασκευαστή αυτών, ο οποίος, μέσα σε 30 ημέρες από την κοινοποίηση, κατεδαφίζει τα κτίσματα και αίρει τα πάσης φύσεως κατασκευάσματα, εξαιρουμένων όσων εμπίπτουν στη νομοθεσία για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς και όσων έχουν ήδη κηρυχθεί προστατευόμενα ή διατηρητέα με απόφαση αρμόδιας αρχής. 
      Επιπλέον, επιβάλλονται διοικητικές κυρώσεις στους παραβάτες από την Κτηματική Υπηρεσία, με τα πρόστιμα να ποικίλουν ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης. Μάλιστα, για πρώτη φορά καθιερώνονται πρόστιμα για παρεμπόδιση της ελεύθερης πρόσβασης του κοινού στη θάλασσα, τον αιγιαλό και την παραλία, από 2.000 έως 60.000€.  
      Οι ποινικές κυρώσεις περιλαμβάνουν τη φυλάκιση τουλάχιστον 1 έτους και χρηματική ποινή για μεταβολή χωρίς άδεια ή καθ’ υπέρβαση αυτής ή με άδεια που εκδόθηκε παράνομα,. Αν η μεταβολή προκαλεί σημαντική οικολογική, περιβαλλοντική ή γεωμορφολογική διατάραξη ή βλάβη, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 2 ετών και χρηματική ποινή. 
      Ο κ. Παναγιώτης Κορδώνης είναι Δικηγόρος, Ανώτερος Συνεργάτης Δικηγορικής Εταιρείας Your Legal Partners
      Περισσότερα...

      848 • 0

    13. Αρθρογραφία

      Παρεμβάσεις στο κέντρο της Αθήνας; Το «πείραμα» της Φρανκφούρτης

      Engineer

      Ας κάνουμε, χάριν της ιστορίας που ακολουθεί, την υπόθεση ότι τα ταμεία του κράτους ή του Δήμου Αθηναίων είναι ικανά να χρηματοδοτήσουν γενναίες παρεμβάσεις στον δημόσιο χώρο. Πώς θα σας φαινόταν, λοιπόν, η ιδέα να γκρεμιστούν πολυώροφα κτίρια γραφείων του ’50 και του ’60 για να ξαναχτιστούν κάποια από τα νεοκλασικά της Βασιλίσσης Σοφίας ή της οδού Πανεπιστημίου; Ενα παρόμοιο ερώτημα τέθηκε σε πραγματική βάση πριν από μία δεκαετία για ένα τεράστιο κτιριακό συγκρότημα στην καρδιά της παλαιάς πόλης της Φρανκφούρτης, το οποίο, αντί να ανακαινιστεί, τελικά κατεδαφίστηκε και θα αντικατασταθεί από 34 κτίρια, κάποια ακριβή αντίγραφα κτιρίων που προϋπήρχαν των βομβαρδισμών και κάποια όχι. Το φιλόδοξο εγχείρημα θα ολοκληρωθεί το 2017.
       
      Η παλαιά πόλη της Φρανκφούρτης ισοπεδώθηκε κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στα χρόνια που ακολούθησαν, ένα τμήμα της ανακατασκευάστηκε με διάφορους αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς. Ανεγέρθηκαν όμως και κάποια νέα κτίρια, όπως το κτιριακό συγκρότημα Technisches Rathaus. Το 2007 η παραχώρηση του κτιρίου έληξε και ο Δήμος Φρανκφούρτης ανέκτησε την κυριότητά του. Στην αναμονή της εξέλιξης αυτής ξεκίνησε μια δημόσια συζήτηση για την τύχη του κτιριακού συγκροτήματος, η οποία κράτησε αρκετά χρόνια. «Το κτίριο αυτό ήταν το μόνο μεγάλο οικοδόμημα στην περιοχή του παλαιού ιστορικού κέντρου, κοντά στον καθεδρικό ναό», εξηγεί στην «Κ» ο διευθυντής του project, Πάτρικ Μπρούμερμαν. «Οταν άνοιξε η συζήτηση για την τύχη του, πολίτες και αρχιτέκτονες ανέπτυξαν την ιδέα της ανακατασκευής της παλαιάς πόλης, ώστε να αποκτήσει και πάλι η Φρανκφούρτη την “καρδιά” της».
       
      Τελικά, η πλάστιγγα έκλινε υπέρ της κατεδάφισης του κτιρίου και της «επαναφοράς» του προϋπάρχοντος τμήματος της παλαιάς πόλης. Για τον λόγο αυτό το 2009 ιδρύθηκε η Dom-Romer GmbH, μια εταιρεία πλήρως ελεγχόμενη από τον δήμο, η οποία ανέλαβε να φέρει σε πέρας τους αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς και την κατασκευή. Η κατεδάφιση του Technisches Rathaus ξεκίνησε το 2011, ενώ το πρώτο κτίριο άρχισε να κατασκευάζεται το 2013. «Για τα 15 από τα 35 σπίτια υπήρχαν αρκετές ιστορικές πηγές ώστε να ανακατασκευαστούν όπως ήταν. Βέβαια θα πρόκειται για σύγχρονα κτίρια στο εσωτερικό τους, αλλά εξωτερικά θα δίνουν την αίσθηση του παλαιού», εξηγεί ο κ. Μπρούμερμαν. «Πηγές τεκμηρίωσης ήταν παλαιές φωτογραφίες, σχέδια πόλης και ένα πολύ ρεαλιστικό μοντέλο της παλαιάς πόλης που δημιούργησαν δύο αδέρφια, ο Hermann (1876-1962) και ο Robert Treuner (1877-1948), και εκτίθεται σήμερα. Τα υπόλοιπα 20 κτίρια θα έχουν σύγχρονη αρχιτεκτονική, εμπνευσμένη όμως από τα κτίρια της παλαιάς πόλης».
       
      Πού βρίσκονται λοιπόν οι εργασίες; «Το εγχείρημα έχει περάσει από διάφορες φάσεις. Οπως καταλαβαίνετε, το να στηθεί ένα τόσο μεγάλο εργοτάξιο στην καρδιά της πόλης απαιτεί εκτενή προετοιμασία. Κάτω από την περιοχή βρίσκεται ένα υπόγειο πάρκινγκ, αλλά και η σήραγγα του μετρό. Ξεκινήσαμε, λοιπόν, ανακαινίζοντας πλήρως το υπόγειο πάρκινγκ. Κατόπιν κατασκευάστηκαν τα κελάρια από δύο παλαιά σπίτια. Παράλληλα, ξεκίνησε η κατασκευή του “Stadthaus am Markt”, ενός νέου χώρου εκδηλώσεων στα νότια της περιοχής ανάπλασης. Τον Νοέμβριο του 2014 ξεκίνησαν οι εργασίες κατασκευής των 35 σπιτιών. Σήμερα, στην περιοχή εργάζονται πέντε κατασκευαστικές εταιρείες, αλλά μέσα στους επόμενους μήνες θα φθάσουν τις 70. Το 2017 όλα τα κτίρια και οι δημόσιοι χώροι θα έχουν ολοκληρωθεί.
       
      Κλήρωση
       
      »Το ενδιαφέρον για τα διαμερίσματα ήταν τόσο μεγάλο, που η DomRömer GmbH τελικά αποφάσισε να προχωρήσει σε κλήρωση ανάμεσα στους υποψήφιους αγοραστές. Τα 15 ιστορικά κτίρια που ανακατασκευάζονται πωλήθηκαν κατά την έναρξη του εγχειρήματος, προκειμένου να εξασφαλιστούν πόροι και να διασφαλιστεί το ενδιαφέρον της αγοράς. Δύο ιστορικά κτίρια που ανακατασκευάζονται, τα διάσημα “Goldene Waage” και “Rotes Haus”, θα παραμείνουν στην κυριότητα του δήμου καθώς είναι σημαντικά για την πόλη μας».
       

       
      Με το εγχείρημα αυτό, ο Δήμος Φρανκφούρτης υπερασπίζεται την αναδημιουργία της ατμόσφαιρας της παλαιάς πόλης, ως κινητήριο δύναμη για την αναζωογόνηση του κέντρου. Χαρακτηριστικό είναι ότι στην επιστημονική ομάδα του έργου συμμετέχουν ειδικοί από τη Δρέσδη, όπου έγινε η μεγαλύτερη «ανασύσταση» ιστορικού κέντρου στη Γερμανία. «Κάθε πόλη έχει την ιστορία και τους κατοίκους της. Για τη Φρανκφούρτη, η επιχειρούμενη δημιουργία παλαιών και νέων σπιτιών στο κέντρο της είναι ένα σημαντικό βήμα. Με τα σπίτια θα έρθουν οικογένειες, επισκέπτες και τουρίστες που θα περιδιαβαίνουν τα στενά σοκάκια της, θα κάθονται στα καφέ και θα περνούν χρόνο στην καρδιά της πόλης. Από αυτή την οπτική προέρχεται και το σύνθημα του εγχειρήματος: “Η πόλη είναι ζωντανή!” (Die Stadt lebt!)».
       
      Στις διπλανές στήλες ακολουθούν δύο αντίθετες απόψεις πάνω στο ίδιο θέμα:
       
      Πρέπει να αντιμετωπίζουμε τις πόλεις μας ως ζωντανούς οργανισμούς και να σεβόμαστε τη συνέχειά τους ή να παρεμβαίνουμε για να αποκαθιστούμε «εγκλήματα» του παρελθόντος;
       
      Η στροφή στο παρελθόν δεν έχει τίποτα να προσφέρει
       
      ΠΑΝΟΣ ΔΡΑΓΩΝΑΣ
       
      Οι νοσταλγικές εικόνες των κομψών νεοκλασικών μεγάρων και των αθηναϊκών κήπων των αρχών του περασμένου αιώνα έχουν γίνει ιδιαίτερα δημοφιλείς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τα τελευταία χρόνια. Το πρόβλημα, βέβαια, με τις όμορφες φωτογραφίες είναι ότι αναδεικνύουν τα μορφολογικά χαρακτηριστικά της πόλης, αποκρύπτοντας τους πολεοδομικούς μετασχηματισμούς που καθόρισαν την εξέλιξή της. Η διαφορά ανάμεσα σ’ ένα μεταπολεμικό κτίριο και το νεοκλασικό μέγαρο το οποίο αντικατέστησε, δεν περιορίζεται στο αρχιτεκτονικό ύφος. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα νεοκλασικά κτίρια αποτέλεσαν πολυτελείς κατοικίες της αστικής τάξης που εγκατέλειψε το κέντρο της πόλης κατά την περίοδο του μεσοπολέμου. Η κλίμακα των παλαιών μεγάρων ήταν αρκετά μικρότερη των νεότερων κτιρίων γραφείων ή πολυκατοικιών που τα αντικατέστησαν. Το ύψος και οι επιφάνειες των κτιρίων αυξήθηκαν, ώστε να ικανοποιηθούν οι ανάγκες του δραματικά αυξανόμενου πληθυσμού και οι ελεύθεροι χώροι τριγύρω τους συρρικνώθηκαν.
       
      Αυτό, λοιπόν, που αποτελεί αντικείμενο νοσταλγίας στις παλιές αθηναϊκές φωτογραφίες δεν είναι το ύφος της αρχιτεκτονικής, αλλά τα πολεοδομικά χαρακτηριστικά ενός αστικού κέντρου που διαμορφώθηκε κάτω από εντελώς διαφορετικές κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες. Η συζήτηση για τη νέα αρχιτεκτονική πρέπει να αποτελέσει μέρος του ευρύτερου προβληματισμού για την εξέλιξη του αθηναϊκού κέντρου. Στην κατεύθυνση αυτή, η στροφή προς το μακρινό παρελθόν δεν έχει τίποτε να προσφέρει.
       
      * Ο κ. Πάνος Δραγώνας είναι αρχιτέκτων και αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών.
       
      «Ναι» στο παρελθόν, που όμως φτιάχνει καινούργιο
       
      ΝΙΚΟΣ ΣΑΛΙΓΚΑΡΟΣ
       
      Βεβαίως και έχουμε το δικαίωμα να «σβήνουμε» κτίρια που θεωρούνται αποτυχημένα, για να επαναφέρουμε παλαιότερες, ωραιότερες φάσεις της πόλης μας. Στις ειδικές περιπτώσεις ανοικοδόμησης εκ νέου παλαιότερων κτιρίων των οποίων σώζονται τα σχέδια, μια τέτοια απόφαση τιμά την ιστορία του λαού και του τόπου.
       
      Βλέποντας τα σχέδια για τη συγκεκριμένη περιοχή της Φρανκφούρτης, ενώ η παρουσία πιστών ανακατασκευών είναι ευπρόσδεκτη, ταυτόχρονα φαίνεται πολύ ωμά η φτώχεια σχεδίου στα δήθεν «σύγχρονα» κτίρια, επειδή οι σχεδιαστές τους επιμένουν στα μηχανικά πρότυπα. Στην Ελλάδα απουσιάζει και αυτή η, έστω προσχηματική, προσαρμογή στο αστικό περιβάλλον και βλέπουμε την επιβολή του νέου στο παλιό. Κάποιες αποτυχημένες προσπάθειες κατασκευής «ψευδονεοκλασικών» χρησιμοποιούνται ως επιχειρήματα ενάντια σε όλες τις ανακατασκευές.
       
      Τόσο η επαναφορά στο αρχιτεκτονικό παρελθόν όσο και η εισαγωγή μιας καινούργιας ανθρώπινης υπερσύγχρονης αρχιτεκτονικής είναι ικανές να βελτιώσουν τις πόλεις μας. Θα μπορούσαμε να δούμε κάτι τέτοιο στην Αθήνα ή αλλού, σε ειδικές περιπτώσεις, να γκρεμίσουμε δηλαδή γυάλινα κτίρια γραφείων της Πανεπιστημίου ή της Σταδίου για να ανακατασκευάσουμε τα νεοκλασικά. Αλλα το μεγάλο έργο αστικής αναζωογόνησης θα έρθει με καινούργια κτίρια, όχι αναγκαστικώς νεοκλασικά, σε γεωμετρίες που βοηθούν την πόλη σαν έναν ζωντανό οργανισμό. Δεν είναι λάθος να επαναφέρουμε το παρελθόν, στο πλαίσιο μιας μεθόδου που φτιάχνει κάτι καινούργιο, με παρούσες τις χαμένες διαχρονικές ιδιότητες.
       
      * Ο κ. Νίκος Σαλίγκαρος είναι μαθηματικός, πολεοδόμος, θεωρητικός της αρχιτεκτονικής.
       
      Πηγή: http://www.kathimerini.gr/805134/article/politismos/eikastika/to-peirama-ths-frankfoyrths
      Περισσότερα...

      1977 • 13

    14. Αρθρογραφία

      Πεζοδρόμια: Επισκευή, δαπάνες, προδιαγραφές και υποχρεώσεις ιδιοκτητών

      Engineer

      Η ελεύθερη χρήση και η προσπέλαση των πεζοδρομίων είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα, διότι καθημερινά γίνεται όλο και πιο δύσκολη, λόγω της ανεξέλικτης χρήσης από ταπεζοκαθίσματα, ομπρέλες, στάσεις λεωφορείων, κολόνες, διαφημιστικές ταμπέλες, διάφορα σταντ πώλησης προϊόντων και άλλα. Εκτός αυτού, πολλές είναι και οι διαμαρτυρίες των πολιτών που αφορούν την κοινωνική ευθύνη των δήμων για την επισκευή των πεζοδρομίων και ταυτόχρονα υπάρχει σύγχυση στον πολίτη, που δεν γνωρίζει βασικά στοιχεία όπως: Ποιός είναι ο υπεύθυνος για την κατασκευή, συντήρηση και επισκευή; Ποιός πληρώνει τη δαπάνη; Πότε επιτρέπεται φύτευση; και άλλα.
      Στα πλαίσια αυτά θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι, το νομικό πλαίσιο αναφορικά με τα πεζοδρόμια και τον υπόχρεο σε επισκευή τους, οριοθετείται από την Υπουργική Απόφαση ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/66006/2360/2023 – ΦΕΚ 3985/Β/22-6-2023 (Έγκριση Κτιριοδομικού Κανονισμού) του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και ιδίως το άρθρο 23, καθώς και από τα άρθρα 104, 105,106 του Εισαγωγικού Νόμου Αστικού Κώδικα και τα άρθρα 288, 281, 200 Γενικών Αρχών Αστικού Κώδικα.
      Σε ποιόν ανήκουν τα πεζοδρόμια και τι εξυπηρετούν;
      Τα πεζοδρόμια είναι κοινόχρηστοι χώροι και κατασκευάζονται, ανακατασκευάζονται, επισκευάζονται και συντηρούνται με σκοπό να διασφαλίζεται η συνεχής, αυτόνομη, ασφαλής και χωρίς εμπόδια κυκλοφορία των πεζών σε όλη την επιφάνειά τους και η χρήση τους από άτομα με αναπηρία και εμποδιζόμενα άτομα, εφόσον επιτρέπεται από τη μορφολογία του εδάφους.
      Ποιος είναι υπεύθυνος για την επισκευή – συντήρηση;
      Ο νόμος κάνει μία διάκριση μεταξύ των αιτιών που δημιούργησαν την εστία ευθύνης. Στην περίπτωση που αιτία της βλάβης στο πεζοδρόμιο είναι ένα γεγονός που εκφεύγει της σφαίρας ευθύνης του δήμου, αρμόδιος είναι ο παρόδιος ιδιοκτήτης προς αποκατάσταση του πεζοδρομίου καθώς και των λοιπών τεχνικών έργων που το αποτελούν (κράσπεδο, ρείθρο, υπόστρωμα και επίστρωση ή επικάλυψη).
      Ποιος πληρώνει την δαπάνη σε περίπτωση καταστροφής;
      Σε περίπτωση καταστροφής, αχρήστευσης και εκσκαφής από το Δημόσιο ή τον οικείο Οργανισμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) των πεζοδρομίων που υπάρχουν πριν από είκοσι τουλάχιστον χρόνια, στα πλαίσια γενικής ανακατασκευής ή αναδιαρρύθμισης των οδών και πλατειών ώστε να ικανοποιούν καλύτερα τις ανάγκες του οικισμού, η δαπάνη αποκατάστασης, επισκευής ή ανακατασκευής των πεζοδρομίων βαρύνει τους παρόδιους ιδιοκτήτες.
      Σε περίπτωση όμως που η βλάβη στο πεζοδρόμιο προκλήθηκε από προηγούμενη επικίνδυνη ενέργεια άλλων φορέων, π.χ. ή του δήμου διαμέσου των αρμοδίων οργάνων του ή άλλων φορέων όπως οργάνων της ΕΥΔΑΠ, ΔΕΥΑΜ ΔΕΔΔΗΕ, Φυσικό Αέριο κλπ., που εκτέλεσαν εργασίες για αποκατάσταση βλάβης σε σωλήνες υπόγειους κάτω από τα πεζοδρόμια, τότε την ευθύνη αποκατάστασης την έχει ο φορέας εκτέλεσης (δήμος ή λοιποί φορείς) καθότι με την επέμβασή τους δημιούργησαν μία εστία κινδύνου και έχουν υποχρέωση να «διορθώσουν» τη ζημία που έκαναν, εκτός αν τα έργα εκτελέστηκαν αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση αποκλειστικά του παρόδιου ακινήτου, οπότε υπόχρεος είναι αποκλειστικά ο ιδιοκτήτης του.
      Κατά γενική ομολογία θα μπορούσαμε να πούμε ότι, την ευθύνη για την κατασκευή, ανακατασκευή και επισκευή των πεζοδρομίων έχουν οι παρόδιοι ιδιοκτήτες. Αν λοιπόν σπάσουν πλάκες πεζοδρομίου από αλλογενείς αιτίες (καιρικές συνθήκες, επέμβαση τρίτου που παρκάρει πάνω και προκαλεί ζημιά, μεταφορικές εργασίες, φθορά χρόνου, ρίζες δέντρων κτλ) τότε βαρύνεται ο παρόδιος ιδιοκτήτης.
      Τι γίνεται όταν οι ιδιοκτήτες δεν συντηρούν τα πεζοδρόμια τους;
      Σε αυτή την περίπτωση ο δήμος αναλαμβάνει την κατασκευή, ανακατασκευή ή επισκευή των πεζοδρομίων και στη συνέχεια βεβαιώνει στο Ταμείο του δήμου τη δαπάνη σε βάρος, είτε των ιδιοκτητών των παρόδιων ακινήτων (ανάλογα με το πρόσωπο που έχουν), είτε των φορέων εκτέλεσης έργων (ΔΕΔΔΗΕ,COSMOΤΕ κλπ), εφόσον αυτά δεν έχουν κατασκευασθεί ή επισκευασθεί ακόμα ή δεν έχουν τηρηθεί οι προδιαγραφές που ισχύουν για την κατασκευή ή επισκευή τους.
      Με ποιες προδιαγραφές κατασκευάζονται τα πεζοδρόμια;
      Τα πεζοδρόμια κατασκευάζονται σύμφωνα με προδιαγραφές που καθορίζονται με κανονιστική απόφαση του δήμου. Στην απόφαση καθορίζονται οι διαστάσεις, το είδος κατασκευής και το είδος των υλικών των κρασπέδων, των ρείθρων και της επίστρωσης ή της επικάλυψής τους. Επίσης καθορίζονται το είδος της φύτευσης, οι διαστάσεις και τα άλλα στοιχεία των τμημάτων των πεζοδρομίων που διατίθενται για φύτευσή τους (π.χ. παρτέρια).
      Σε οικισμούς που έχουν χαρακτηρισθεί παραδοσιακοί η πιο πάνω απόφαση εκδίδεται με σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής (ΣΑ).
      Προσοχή! Ο δήμος είναι υποχρεωμένος να τηρεί τις διαστάσεις και να επιβάλλει Ελεύθερη Ζώνη Όδευσης Πεζών, για τη συνεχή, ασφαλή και ανεμπόδιστη κυκλοφορία σύμφωνα με αυτά που ορίζει η Πολεοδομική Νομοθεσία. Οποιαδήποτε άλλη εγκατάσταση (π.χ. σήμανση, φύτευση, ζαρντινιέρες κλπ) τοποθετείται υποχρεωτικά εκτός της ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΖΩΝΗΣ. Αν το πεζοδρόμιο έχει πλάτος μικρότερο του 1,50 μέτρου η ελεύθερη ζώνη όδευσης πεζών καταλαμβάνει όλο το πεζοδρόμιο.
      Σε κάθε περίπτωση εφαρμόζονται οι προδιαγραφές που καθορίζονται από τις διατάξεις του ΝΟΚ για τα άτομα με αναπηρία και τα εμποδιζόμενα άτομα, καθώς και τις σχετικές ισχύουσες αποφάσεις, ιδίως της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΜΕΑΑΠ/124964/1561/7.12.2022 υπουργικής απόφασης (Β’ 6213).
      Επιτρέπονται τα σκαλοπάτια πάνω στο πεζοδρόμιο;
      Δεν επιτρέπεται στα πεζοδρόμια η κατασκευή σκαλοπατιών που κατέρχονται προς το κτίριο, για εξυπηρέτησή του, αλλά επιβάλλεται τα σκαλοπάτια αυτά να αρχίζουν ένα (1) μέτρο μέσα από τη ρυμοτομική γραμμή ή από την οικοδομική γραμμή σε περίπτωση ύπαρξης προκηπίου που είναι σε συνέχεια του πεζοδρομίου και χρησιμοποιείται από το κοινό.
      Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και παλιές υφιστάμενες κλίμακες ή βαθμίδες κλιμάκων που αντίκεινται στις διατάξεις του κτιριοδομικού κανονισμού και είναι επικίνδυνες από άποψη κυκλοφορίας καταγράφονται ως αυθαίρετες. Η άρση του κινδύνου γίνεται µε εφαρµογή των διατάξεων «περί επικινδύνων οικοδομών» από την αρµόδια Πολεοδοµική Υπηρεσία.
      Επιτρέπεται η κλίση στα πεζοδρόμια για είσοδο σε πάρκινγκ;
      Η κλίση κατά µήκος των πεζοδροµίων δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει το 12%. Για την αποφυγή µεγαλύτερης κλίσης κατασκευάζονται σε κατάλληλες θέσεις βαθµίδες σε όλο το πλάτος του πεζοδροµίου µέγιστου ύψους 0,15 µ.
      Από ποιόν παίρνουμε άδεια για την ανακατασκευή πεζοδρομίου;
      Για την κατασκευή ή ανακατασκευή καθώς και για την εκσκαφή των πεζοδρομίων απαιτείται άδεια του οικείου Δήμου ή της Κοινότητας, στην οποία αναφέρονται οι αντίστοιχες προδιαγραφές ή αν δεν υπάρχουν οι σχετικές οδηγίες.
      Τι κάνουμε σε περίπτωση προσωρινής κατάληψης του πεζοδρομίου π.χ. με οικοδομικά υλικά;
      Ο ιδιοκτήτης ή ο εργολάβος θα πρέπει να κάνει αίτηση στη Διεύθυνση Οικονομικών του δήμου, όπου θα πάρει άδεια κατάληψης του κατάληψη πεζοδρομίου. Οι υπεύθυνοι του έργου είναι υποχρεωμένοι να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την πρόληψη ατυχήματος. Για την κατάληψη πληρώνεται στον δήμο μηνιαίο τέλος κατά ζώνες και κατά τετραγωνικό μέτρο.
      Τι ισχύει με τραπεζοκαθισματα, ομπρέλες, διαχωριστικά κλπ;
      Με κανονιστική απόφαση του δήμου καθορίζονται τα πεζοδρόμια στα οποία επιτρέπεται τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος να αναπτύσσουν συγκεκριμένο αριθμό τραπεζοκαθισμάτων.
      Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να υπάρχει αρμονική συνύπαρξη των κατοίκων και των επιχειρηματιών καθώς επίσης να εξασφαλίζεται η ασφαλής κυκλοφορία των πεζών και των (ΑμεΑ) σε πλάτος 1,50 τουλάχιστον.
      Δεν επιτρέπεται καμία μόνιμη κατασκευή στον παραχωρούμενο κοινόχρηστο χώρο όπως υποστυλώματα, δάπεδα, καθίσματα, ζαρντινιέρες, διαχωριστικά μεταξύ όμορων καταστημάτων κλπ.
      Περισσότερα...

      2267 • 0

    15. Αρθρογραφία

      Περιβαλλοντική αδειοδότηση και Οδηγία για τους οικοτόπους (Οδηγία 92/43/ΕΚ) – Δίκτυο Natura 2000

      Engineer

      1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις για την ενωσιακή προστασία της βιοποικιλότητας
      Η πολιτική και δικαιοπαραγωγή της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα μαρτυρούν τη σταδιακή απομείωσή της σε βάθος χρόνου και το ζωηρό ενδιαφέρον της για τη ρύθμιση της οικονομικής δραστηριότητας υπό τρόπο μη θίγοντα το περιβάλλον και τα επιμέρους στοιχεία του, ήτοι υπό μία οπτική βιώσιμης ανάπτυξης.
      Ανάμεσα στα κομβικά κείμενα που αφορούν την ενωσιακή προστασία της βιοποικιλότητας και άπτονται της μελέτης συγκαταλέγονται αφενός η Οδηγία 79/409/ΕΟΚ (για τα άγρια πτηνά)[1] και η Οδηγία 92/43/ΕΟΚ για τη διατήρηση των οικοτόπων. Οι δύο οδηγίες αυτές τάσσουν υποχρεώσεις στα κράτη μέλη να επιλέξουν τους τόπους προστασίας και να ορίσουν τα μέτρα (βιώσιμης) διαχείρισής τους. Η μεν πρώτη Οδηγία προβλέπει τις Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ)[2], η δε δεύτερη τις Ειδικές Ζώνες Διατήρησης (ΕΖΔ) που προβλέπονται στην οδηγία 92/43. Οι ως άνω ζώνες συνιστούν το δίκτυο Natura 2000[3]. Κατά το άρθρο 2, παράγραφος 1, της Οδηγίας για τους οικοτόπους, σκοπός της είναι να συμβάλει στην προστασία της βιολογικής ποικιλομορφίας, μέσω της διατηρήσεως των φυσικών οικοτόπων, καθώς και της άγριας χλωρίδας και πανίδας στο ευρωπαϊκό έδαφος των κρατών μελών όπου εφαρμόζεται η Συνθήκη.
      2. H Οδηγία 92/43 Natura 2000 «για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων και της άγριας πανίδας και χλωρίδας»
      Η Οδηγία 92/43/ΕΚ είναι μία συστηματική και καθολική νομική προσπάθεια προστασίας της βιοποικιλότητας, αφού αφορά τους οικοτόπους, προβαίνοντας στη διάκριση φυσικών οικοτόπων και οικοτόπων των ειδών και επίσης σε είδη οικοτόπων και είδη οικοτόπων προτεραιότητας.Κατά τούτο και είναι ευρύτερη της Οδηγίας 2009/147, με την οποία όμως τελεί σε στενή αλληλεξάρτηση: στις περιοχές της Οδηγίας 92/43/ΕΚ εντάσσονται και οι Ζώνες της Οδηγίας 2009/147 για τα πουλιά.
      Μολονότι το τελικό κείμενο της Οδηγίας 92/43 παρέχει μία πολύ ασθενική προστασία των φυσικών ειδών συγκριτικά με την αρχική εκδοχή του σχεδίου που είχε υποβάλει η Επιτροπή, εντούτοις διαποτίζεται από σύγχρονες φιλοπεριβαλλοντικές αντιλήψεις, που κι αυτές αντιμετωπίζουν τη βιοποικιλότητα ως «ευρωπαϊκή κληρονομιά»[4].
      Το κομβικό της, όμως, σημείο είναι η εγκαθίδρυση του ευρωπαϊκού οικολογικού δικτύου, του Νatura 2000, που περιελάμβανε φυσικούς οικότοπους και είδη χλωροπανίδας κατά τρόπο συνεκτικό και προς την κατεύθυνση της επίρρωσης της βιώσιμης ανάπτυξης και με στόχο την ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας.
      Εισάγονται οι Ειδικές Ζώνες Διαχείρισης (ΕΖΔ), αλλά και η διαδικασία καθορισμού τους[5].
      H Οδηγία αυτή ενσωματώθηκε με την ΚΥΑ 33318/3028/11-12-1998 στην ελληνική έννομη τάξη.
      Πράγματι ο κοινοτικός νομοθέτης καινοτόμησε προβλέποντας ότι το δίκτυο οικοδομείται στη βάση κατανομής σε κάθε εθνική επικράτεια όχι μόνο των οικοτόπων των ειδών, αλλά και των φυσικών οικοτόπων.
      3. Αρχιτεκτονική του άρθρ. 6 της Οδηγίας για τους οικοτόπους (Οδηγία 92/43/ΕΚ)[6]
      Το άρθρ. 6 της Οδηγίας 92/43/ΕΚ ορίζει τη σχέση των απαιτήσεων διατήρησης της βιοποικιλότητας και των πολιτικών χρήσεων γης και της ανάπτυξης δραστηριοτήτων. Τίθεται ως επιδίωξη η επίτευξη των στόχων της Οδηγίας αυτής, όπως και της Οδηγίας για τα άγρια πτηνά (αφού εφαρμόζεται και στις ΖΕΠ). Η επίτευξη γενικώς των στόχων των Οδηγιών (συλλήβδην: η ακεραιότητα της προστατευόμενης περιοχής) τίθεται ως όριο και της ανθρώπινης δράσης, η οποία επιτρέπεται εντός αυτού. Το δε ΔΕΕ έθεσε με ενάργεια τα κριτήρια καθορισμού των προστατευόμενων περιοχών και τη διάρκεια και διαδικασία χαρακτηρισμού.
      Η κατά την παρ. 2 άρθρ. 6 γενική υποχρέωση προστασίας των κρατών μελών με τη λήψη προληπτικών μέτρων θεωρείται ότι συνιστά υποχρέωση αποτελέσματος, με την έννοια πως δεν επιτρέπεται η κάθε είδους υποβαθμιστική (κατ’ αποτέλεσμα) δραστηριότητα στους οικοτόπους[7].
      Η παρ. 3 ορίζει τα της διαδικασίας εκτίμησης (βλ. κάτωθι).
      Η παρ. 4 ορίζει τις εξαιρέσεις από τη διαδικασία αυτή εκτίμησης.
      Χαρακτηριστικά της διαδικασίας εκτίμησης
      Χαρακτηριστικά της διαδικασίας εκτίμησης σχεδίων και εργών τα οποία ενδέχεται να επηρεάζουν σημαντικά περιοχές του δικτύου Natura 2000 είναι:
      Η ειδικότητα της διαδικασίας αυτής και ο προληπτικός της χαρακτήρας που υποχρεώνει τις αρχές να αποτρέπουν πάσης φύσεως προσβολές στους τόπους αυτούς. Η διακριτότητα της διαδικασίας αυτής από την αντίστοιχη της Οδηγίας 2011/92 (ή άλλως καλούμενης Οδηγίας ΕΠΕ – Εκτίμησης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων) [8]: σε περίπτωση ταυτόχρονης εφαρμογής της οδηγίας 2011/92 και της οδηγίας 92/43, θα πρέπει οι πληροφορίες της ΜΠΕ σύμφωνα με το άρθρο 5 και το Παράρτημα IV της οδηγίας ΕΠΕ «να διαλαμβάνουν ρητώς τις σημαντικές επιπτώσεις του έργου επί όλων των ειδών τα οποία προσδιορίζονται στη δήλωση που υποβάλλεται κατ’ εφαρμογή των διατάξεων αυτών[9]. Η διακριτότητα της διαδικασίας αυτής από την αντίστοιχη της Οδηγίας 2011/42 (ή άλλως καλούμενης Οδηγίας ΣΠΕ – Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης): Πρέπει πρωταρχικώς να τονιστεί τόσο για την Οδηγία ΕΠΕ, όσο και για την Οδηγία ΣΠΕ ότι δεν υποκαθιστούν σε καμία περίπτωση τη Δέουσα Εκτίμηση της Οδηγίας 92/43, παρότι παρουσιάζουν αρκετές ομοιότητες, όπως πολλάκις η Επιτροπή έχει διαπιστώσει[10]. Αμφότερες έχουν εφαρμογή σε όλα τα σχέδια και προγράμματα, η δε εκτίμηση των επιπτώσεων σε προστατευόμενους τόπους πρέπει να αποτελεί μέρος της της Περιβαλλοντικής Έκθεσης του άρθρου 5 της οδηγίας 2001/42 και ότι το σχέδιο ή το πρόγραμμα, που θα έχει επιπτώσεις στην ακεραιότητα του τόπου, θα εγκριθεί μόνο υπό τους όρους του άρθρου 6 της οδηγίας 92/43 που πρέπει να λαμβάνεται υποχρεωτικώς υπόψη. Σαφώς, εμπεριέχουν διακριτές διαδικασίες, σωρευτικώς εφαρμοζόμενες[11]. Πρέπει να είναι απολύτως διακριτό στο σώμα της αξιολόγησης ΣΠΕ πού βρίσκεται η Δέουσα Εκτίμηση. Επιπρόσθετα, το αποτέλεσμα της Δέουσας Εκτίμησης είναι ουσιαστικό, εν αντιθέσει με τις εκτιμήσεις ΣΠΕ/ΕΠΕ που είναι γραφειοκρατικές τρόπον τινά[12].Το άρθρο 6 παρ. 3 ορίζει ότι άδεια μπορεί να δοθεί μόνο εφόσον οι αρμόδιες αρχές έχουν βεβαιωθεί ότι δεν θα παραβλάψει την ακεραιότητα του τόπου. Επομένως, οι εκτιμήσεις δυνάμει της οδηγίας 85/337 ή της οδηγίας 2001/42 δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη διαδικασία του άρθρου 6 παράγραφοι 3 και 4 της οδηγίας 92/43 για τους οικοτόπους.»[13] Το ουσιαστικό αποτέλεσμα που παράγει και το πλήρως ελέγξιμο αυτής. Προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρ. 6 παρ. 3 της Οδηγίας 92/43[14]
      Το άρθρο 6, παρ. 3, της οδηγίας 92/43 ορίζει ότι: «Κάθε σχέδιο, μη άμεσα συνδεόμενο ή αναγκαίο για τη διαχείριση του τόπου, το οποίο όμως είναι δυνατόν να επηρεάζει σημαντικά τον εν λόγω τόπο, καθευατό ή από κοινού με άλλα σχέδια, εκτιμάται δεόντως ως προς τις επιπτώσεις του στον τόπο λαμβανομένων υπόψη των στόχων διατήρησής του. Βάσει των συμπερασμάτων της εκτίμησης των επιπτώσεων στον τόπο και εξαιρουμένης της περίπτωσης των διατάξεων της παραγράφου 4, οι αρμόδιες αρχές συμφωνούν για το οικείο σχέδιο μόνο αφού βεβαιωθούν ότι δεν θα παραβλάψει την ακεραιότητα του τόπου περί του οποίου πρόκειται και, ενδεχομένως, αφού εκφραστεί πρώτα η δημόσια γνώμη.»
      Πρωταρχικώς αναφύονται τα κάτωθι νομικά ζητήματα – διαπιστώσεις:
      Ο προσδιορισμός του «σχεδίου» κατά το α εδάφιο της παρ. 3. Το γράμμα της διατάξεως δεν διαλαμβάνει περί αυτού. Για την κατανόηση του όρου, χρήσιμος αποβαίνει ο ορισμός της Επιτροπής: κατά την τελευταία, το σχέδιο ορίζεται με ευρύτητα και φιλοπεριβαλλοντικό πνεύμα και καταλαμβάνει όχι μόνο ιδιαιτέρως επεμβατικές δραστηριότητες (π.χ. κατασκευές), αλλά και δραστηριότητες πρωτογενούς τομέα της οικονομίας (εντατικές γεωργικές δραστηριότητες). Η Επιτροπή θεμελίωσε τον ορισμό της αυτόν, αντλώντας επιχείρημα από το άρθρ. 1 παρ. 2 της Οδηγίας ΕΠΕ. Βεβαίως, έγινε δεκτό ότι έργο μη εμπίπτον στην Οδηγία ΕΠΕ δεν μπορεί να θεωρηθεί αυτομάτως ως μη εμπίπτον και στην Οδηγία 92/43[15], πράγμα εύλογο, αφού η διαφορετικότητα των διαδικασιών και της στόχευσής τους, το δικαιολογεί ρασιοναλιστικά. Για περισσότερα, παραπέμπουμε στη νομολογία κάτωθι. Το κριτήριο του χαμηλού κόστους ενός σχεδίου, ώστε να μην υποβληθεί στη διαδικασία της Δέουσας Εκτίμησης δεν είναι επ’ ουδενί συμβατό με την Οδηγία, όπως ούτε και η εθνική πρόβλεψη περί μη απαίτησης γνωστοποίησης ή περί απαλλαγής των έργων που προβλέπονται από συμβάσεις με ιδιώτες από τη διαδικασία της Δέουσας Εκτίμησης. Τα σχέδια υπάγονται ανεξαρτήτως αν βρίσκονται εντός ή εκτός περιοχών του δικτύου Natura 2000. Η δυνατότητα γενικής in abstracto απαλλαγής ορισμένων έργων από την υποχρέωση υπαγωγής στη διαδικασία της δέουσας εκτίμησης δεν είναι σύμφωνη με το άρθρο 6, παρ. 3 της Οδηγίας 92/43. Στάδια εφαρμογής της διαδικασίας του άρθρ. 6 παρ. 3 της Οδηγίας 92/43
      Η Επιτροπή στον ερμηνευτικό οδηγό για τη διαχείριση των τόπων του δικτύου Natura 2000 διευκρίνισε ότι υπάρχουν τα δύο αρχικά στάδια εφαρμογής της διάταξης αυτής, η Προκαταρκτική Εκτίμηση (Screening) και η Δέουσα Εκτίμηση (Appropriate Assessment). Στα παραπάνω δύο στάδια προστίθεται ένα τρίτο (η εξέταση των εναλλακτικών λύσεων) και ακολουθεί ένα τέταρτο (ο καθορισμός των αντισταθμιστικών μέτρων, βλ. κάτωθι).
      Τα στάδια εφαρμογής του άρθρου 6 παρ. 3 της Οδηγίας 92/43 είναι κατά την Επιτροπή, αναλυτικότερα[16]:
      1. Η Προκαταρκτική Εξέταση (Screening)
      Αποτελεί το αναγκαίο κατά νόμο πρώτο στάδιο της εκτίμησης και διενεργείται για να αποφανθούμε αν υπάρχει αρνητική επίδραση στο περιβάλλον. Αυτή διεξάγεται από τις αρχές που είναι κατά νόμο αρμόδιες για την αδειοδότηση του έργου και επικουρείται με πληροφορίες από άλλους φορείς, ειδικούς κλπ. Δεν συμπίπτει ασφαλώς με την πλήρη Δέουσα Εκτίμηση, που έπεται.
      Οι αδειοδοτούσες αρχές διεξάγουν τη διαδικασία και απολήγει σε έγγραφη εκτίμηση. Αν δεν προκύψουν ενδεχόμενα αρνητικών επιπτώσεων, δεν συνεχίζει η διαδικασία.
      Είναι έγγραφη και πρέπει να εμπεριέχει πλείονες πληροφορίες, για να «μεταβεί» η όλη διαδικασία μετά στη Δέουσα Εκτίμηση. Δεν πρέπει, ωστόσο, να περιλαμβάνει μέτρα αποτροπής ή μείωσης των επιπτώσεων διότι κάτι τέτοιο «θα μπορούσε να θίξει την πρακτική αποτελεσματικότητα της οδηγίας περί των οικοτόπων, γενικώς, και το στάδιο εκτιμήσεως, ειδικώς, καθόσον θα καθιστούσε το στάδιο αυτό άνευ αντικειμένου, θα υφίστατο δε κίνδυνος καταστρατηγήσεως του εν λόγω σταδίου εκτιμήσεως, το οποίο όμως αποτελεί ουσιώδη εγγύηση προβλεπόμενη από την οδηγία αυτή», κάτι που συνιστά ηχηρή διαφορά της Οδηγίας ΕΠΕ με την Οδηγία για τους οικοτόπους.
      Συνάπτεται με την αρχή της προφύλαξης, αφού δεν απαιτείται οριστική απόδειξη των σημαντικών επιπτώσεων στο περιβάλλον, αλλά «απλώς πιθανότητα» για τούτο[17]. Το ΔΕΚ αξιοποιώντας τα διδάγματα της αρχής της προφύλαξης, συναφώς μίλησε για τον κίνδυνο και διατύπωσε τον κανόνα ότι όπου δηλαδή υπάρχει αμφιβολία – αβεβαιότητα ως προς το επιζήμιο του σχεδίου για τα φυσικά χαρακτηριστικά του τόπου[18], ότι δηλαδή δεν μπορεί κατ΄ αντιστροφή του βάρους της απόδειξης να βεβαιωθεί ότι δεν θα υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις, το σχέδιο πρέπει να εγκαταλείπεται, σε εφαρμογή του κανόνα in dubio pro natura[19].
      Συνιστά διοικητική πράξη που ελέγχεται δικαστικώς και εκτεταμένα, αφού ελέγχεται και το αν τα μέτρα είναι ικανά να δικαιολογήσουν την κρίση ότι δεν πρέπει να ακολουθήσει Δέουσα Εκτίμηση.
      2. Η Δέουσα Εκτίμηση (Appropriate Assessment)
      Η Δέουσα Εκτίμηση διενεργείται, εφόσον είναι πιθανό ότι το σχέδιο αυτό θα επηρεάσει σημαντικά τον εν λόγω τόπο, με τον κίνδυνο μόνιμης αλλοιώσεως των οικολογικών χαρακτηριστικών του.
      Στο επίκεντρό της βρίσκεται η έννοια της ακεραιότητας του τόπου και το αν αυτός παραβλάπτεται ή όχι και η οποία συνερμηνεύεται με τη λεγόμενη «ικανοποιητική κατάσταση διατήρησης». Οι έννοιες αυτές σαφώς συνδέονται με την επιστημονική εκτίμηση της βιοποικιλότητας. Μέτρο βλάβης αποτελεί η (παρθένα) κατάσταση της αποκλεισμένης για τον άνθρωπο φύσης[20], οπότε υπεισέρχονται αναγκαίως και αξιακές κρίσεις και προτεραιότητες. Πρέπει ο τόπος ως «φυσικός οικότοπος» να παραμείνει σε ικανοποιητική κατάσταση διατηρήσεως που συνεπάγεται τη διασφάλιση της διατηρήσεως των συστατικών χαρακτηριστικών του οικείου τόπου που έχουν σχέση με την παρουσία ενός φυσικού οικοτόπου, του οποίου ο σκοπός διατηρήσεως αποτέλεσε το λόγο καταχωρίσεως του τόπου αυτού στον κατάλογο των ΤΚΣ, κατά την έννοια της οδηγίας αυτής.»[21]
      Πρόκειται για μία άκρως σημαντική και πολυεπίπεδη, λεπτομερή διαδικασία, στην οποία δεν συγχωρούνται ασάφειες, παραλείψεις, κενά, εν γένει επιστημονικά ή ερευνητικά ολισθήματα. Περιέχει στοιχεία για τους στόχους και την αξιολόγηση του εύρους, αλλά και άλλα οικολογικά δεδομένα, όλες συλλήβδην τις πτυχές του σχεδίου που επηρεάζουν την υλοποίηση των οικολογικών σκοπών και το σύνολο των ειδών του τόπου.
      Η Δέουσα Εκτίμηση πρέπει να προηγείται της αδειοδότησης και ανήκει στην ευθύνη της αρμόδιας αρχής να εξασφαλίζει την διεξαγωγή της. Επιτρέπεται στην αρμόδια αρχή να βεβαιώνεται κατά πόσο το σχέδιο ή το έργο θα μπορούσε να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ακεραιότητα του τόπου. Η αρχή που τη διεξάγει είναι κάποια εθνική αρχή, επαφιέμενης της επιλογής της στη διακριτική ευχέρεια των κρατών, αρκεί να έχει λειτουργική αυτοτέλεια[22].
      Η έγκριση πρέπει να δίνεται «μόνο υπό την προϋπόθεση ότι δεν παραβλάπτεται η ακεραιότητα του οικείου τόπου, με την επιφύλαξη των διατάξεων της παραγράφου 4 του ιδίου άρθρου.»
      Στο πλαίσιο αυτό μπορεί να ζητηθεί από τον φορέα του έργου να παράσχει την αναγκαία πληρηφόρηση στην αρμόδια αρχή, ώστε να της επιτρέψει να λάβει απόφαση στη βάση της πλήρους πληροφόρησης».
      Παράγεται νομικώς δεσμευτικό έγγραφο πόρισμα, αναγκαίο για την έκδοση τελικής αποφάσεως. Δεν είναι απλώς τυπική ή γραφειοκρατική διαδικασία, αλλά προεχόντως ουσιαστική και δεν αποτελεί «συρραφή» των επιμέρους πορισμάτων, αλλά μία συνεκτική παρουσίαση[23]. Η νομολογία του ΔΕΕ στο ζήτημα αυτό ερμηνεύει τις απαιτήσεις περιεχομένου της Δέουσας Εκτίμησης με ιδιαίτερη αυστηρότητα και νομικό φορμαλισμό, αναγκαίο, ωστόσο, για την ουσιαστική περάτωση της διαδικασίας[24].
      Η Δέουσα εκτίμηση πρέπει να είναι πάντα εμπεριστατωμένη και με σαφήνεια να προκύπτουν οι επιπτώσεις στο περιβάλλον, βάσει και της εφαρμογής της αρχής της πρόληψης.
      Ανάλογα με τα αποτελέσματα της δέουσας εκτίμησης, οι αρμόδιες εθνικές αρχές μπορούν είτε να επιλέξουν την απόρριψη του σχεδίου είτε να προχωρήσουν στην έγκριση του υπό τον όρο ότι το σχέδιο περιλαμβάνει μέτρα, που εξασφαλίζουν τη μη προσβολή της ακεραιότητας του τόπου.
      Τα δε εθνικά δικαστήρια ασκούν πλήρη έλεγχο.
      Εκτός από την ως άνω «Δέουσα Εκτίμηση», έχει διαμορφωθεί και ο συναφής κανόνας της αποφυγής της υποβάθμισης και των οχλήσεων.
      Τέλος, η «δέουσα εκτίμηση», κατά την έννοια της διάταξης αυτής, δεν μπορεί να λαμβάνει υπόψη την ύπαρξη «μέτρων διατήρησης», κατά την έννοια της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού, «προληπτικών μέτρων», κατά την έννοια της παραγράφου 2 του εν λόγω άρθρου, μέτρων που θεσπίζονται ειδικά για ένα πρόγραμμα όπως το επίμαχο στην υπόθεση της κύριας δίκης ή ακόμη και των αποκαλούμενων «αυτοτελών» μέτρων, καθόσον τα μέτρα αυτά δεν έχουν σχέση με το εν λόγω πρόγραμμα, εάν τα προσδοκώμενα οφέλη των μέτρων αυτών δεν είναι βέβαια κατά τον χρόνο διενέργειας της εν λόγω εκτίμησης. Το άρθρο 6, παράγραφος 2, της Οδηγίας 92/43 έχει την έννοια ότι μέτρα που επιβάλλονται με εθνική ρύθμιση, όπως η επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης, στα οποία περιλαμβάνονται η μέθοδος παρακολούθησης και ελέγχου των γεωργικών εκμεταλλεύσεων των οποίων οι δραστηριότητες προκαλούν εναπόθεση αζώτου, καθώς και η δυνατότητα επιβολής κυρώσεων που είναι δυνατό να φθάσουν έως και την παύση λειτουργίας των εν λόγω εκμεταλλεύσεων, επαρκούν για τη συμμόρφωση προς τη διάταξη αυτή[25]. Κατά το ΔΕΕ αυτό περιλαμβάνει, ανάλογα με την περίπτωση και μέτρα αποτροπής και θετικά μέτρα. Ενίοτε, η απουσία κατάλληλων μέτρων προκύπτει εμμέσως από τη συμπεριφορά των αρμοδίων αρχών.
      Δεν πρέπει η οικονομία να ανάγεται σε αποκλειστικό κριτήριο, αλλά αντίθετα τα επιστημονικά κριτήρια κατέχουν τα πρωτεία. Η υποχρεωτικότητα της διαδικασίας είναι συνεχής και δεν υποκαθίσταται από άλλα μέτρα ειδικής διαχείρισης. Οι υποχρεώσεις, όπως έγινε αντιληπτό, αφορούν τη θέσπιση αναγκαίων μέτρων διατήρησης και των δεόντων κανονιστικών, διοικητικών ή συμβατικών μέτρων, όπως και τη θέσπιση αυστηρής προστασίας των ζωικών ειδών και μέτρων ώστε να αποφευχθεί η υποβάθμιση φυσικών οικοτόπων κλπ.
      4. Παρεκκλίσεις του άρθρ. 6 παρ. 4 Οδηγίας 92/43
      Κατά την παρ. 4 του άρθρ. 6, εάν, παρά τα αρνητικά συμπεράσματα της εκτίμησης των επιπτώσεων και ελλείψει εναλλακτικών λύσεων,ένα σχέδιο πρέπει να πραγματοποιηθεί για άλλους επιτακτικούς λόγους σημαντικού δημοσίου συμφέροντος, περιλαμβανομένων λόγων κοινωνικής ή οικονομικής φύσεως, το κράτος μέλος λαμβάνει κάθε αναγκαίο αντισταθμιστικό μέτρο ώστε να εξασφαλισθεί η προστασία της συνολικής συνοχής του Natura 2000. Το κράτος μέλος ενημερώνει την Επιτροπή σχετικά με τα αντισταθμιστικά μέτρα που έλαβε. Όταν ο τόπος περί του οποίου πρόκειται είναι τόπος όπου ευρίσκονται ένας τύπος φυσικού οικοτόπουπροτεραιότητας ή/και ένα είδος προτεραιότητας, είναι δυνατόν να προβληθούν μόνον επιχειρήματα σχετικά με την υγεία ανθρώπων και τη δημόσια ασφάλεια ή σχετικά με θετικές συνέπειες πρωταρχικής σημασίας για τοπεριβάλλον, ή, κατόπιν γνωμοδοτήσεως της Επιτροπής, άλλοι επιτακτικοί σημαντικοί λόγοι σημαντικού δημοσίου συμφέροντος.
      Οι όροι «επιτακτικοί λόγοι σημαντικού δημοσίου συμφέροντος», «λόγοι κοινωνικής ή οικονομικής φύσεως» κλπ. είναι αόριστες νομικές έννοιες, που χρήζουν in concreto ερμηνείας.
      Η παράγραφος 4 δεν μπορεί να εφαρμοστεί παρά μόνο εφόσον έχει προηγηθεί η εκτίμηση των επιπτώσεων του σχεδίου σύμφωνα με το άρθρο 6, παράγραφος 3.
      Η επιτακτικότητα των επικαλούμενων λόγων δημοσίου συμφέροντος προβάλλει ως αδήριτη ανάγκη, η διατύπωση της διάταξης είναι εξαιρετική. Η αρχή πρέπει να αποδείξει την επιλογή της στάθμισης.
      Τα αντισταθμιστικά μέτρα αποτελούν αντιστάθμιση της ζημίας, όχι αποτροπή/μείωσή της και πρέπει να λαμβάνονται τάχιστα. Το μέτρο μετριασμού διαφέρει από το αντισταθμιστικό.
      Η εξαίρεση από τη δέουσα εκτίμηση έπρεπε ακριβώς να είναι εξαιρετική, όχι συστηματική, ήτοι να μην καθίσταται «κανόνας» και, βεβαίως, όχι απλώς γραφειοκρατική. Σε κάθε περίπτωση, η όποια εξαίρεση δέον όπως ερμηνεύεται συσταλτικά. στην περίπτωση, που η κατά παρέκκλιση εφαρμογή των σχεδίων, για λόγους δημοσίου συμφέροντος, θέτει σε κίνδυνο φυσικό οικότοπο ή είδος προτεραιότητας, τότε η παρέκκλιση μπορεί να λάβει χώρα μόνο για λόγους δημόσιας υγείας, ασφάλειας ή άλλων επιτακτικών λόγων, μετά από πρόταση της επιτροπής[26].
      Ο δικαστικός έλεγχος αυξημένης εντάσεως επιβεβαιώνει την κατά γράμμα τήρηση της διαδικασίας, αλλά και το κατά πόσον η επιστημονική εκτίμηση των επιπτώσεων είναι η «δέουσα εκτίμηση» (αναφορές, επιστημονικά στοιχεία κλπ.).
      Οι επιταγές της παραγράφου 4 του άρθρ. 6 δεν αποτελούν στοιχεία που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη από τις αρμόδιες αρχές κατά τη δέουσα εκτίμηση βάσει της παραγράφου 3 του άρθρου 6.
      5. Συμπεράσματα
      Η ως άνω σύντομη συμβολή κατέληξε στα εξής συμπεράσματα:
      Η σημασία της εκτίμησης κατά την Οδηγία 92/43 είναι κομβική. Τα δε χαρακτηριστικά αυτής της εκτίμησης είναι επίσης διαφοροποιημένα από τις διαδικασίες ΕΠΕ – ΣΠΕ. Η νομολογία τόσο η ενωσιακή, όσο και η εθνική κατέληξαν σε σημαντικές παραδοχές για την εκτύλιξη αυτής της διαδικασίας στην πράξη, αλλά και την ερμηνεία κρίσιμων εννοιών της. Το κάθε κράτος μέλος επίσης φέρει ουσιώδη ρόλο στην υλοποίηση της ενωσιακής επιταγής αυτής. ———————
      [1] Βλ. κάτωθι την Οδηγία 2009/147 ή οδηγία για τα «άγρια πτηνά».
      [2] ΔΕΚ, 2.08.1993, C-355/1990, ΔΕΚ Υπόθ. C- 166/1997,απόφ.18.3.1999 [Ζώνες ειδικής προστασίας] (σημ. Ε. Πρεβεδούρου), ΠερΔικ 2/2000, 258.
      [3] Ανακοίνωση της Επιτροπής, «Διαχείριση των τόπων του δικτύου Natura 2000. Οι διατάξεις του άρθρου 6 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ για τους οικοτόπους», 21.11.2018, C(2018) 7621 final, 8, βλ. για την ελληνική έννομη τάξη: ΚΥΑ 50743/2017 «Αναθεώρηση εθνικού καταλόγου περιοχών του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου Natura 2000” (ΦΕΚ Β’ 4432/2017).
      [4] N. Vig, R. Axelrod, The global environment, Institutions, law and policy, Q Press, 1999.
      [5] ΔΕΚ Υπόθ. C- 209/2002, απόφ. 29.1.2004 [Ζωτικός χώρος ορτυγομάνας] (σημ. Ε. Πρεβεδούρου), ΠερΔικ 3/2004, 419.
      [6] Βλ. εκτενώς: Κ. Γώγο, Η περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων σε περιοχές του δικτύου Natura 2000, εκδ. Σάκκουλα, 2009.
      [7] Βλ. εκτενώς: Μ. Κοσμοπούλου, Η νομική προστασία της χλωρίδας και της πανίδας, ΠερΔικ 4/2001, 527.
      [8] ΔΕΚ, Υπόθ. C-418/2004, Επιτροπή κατά Ιρλανδίας [2007], Συλλ Ι-10947, σκ. 231. Βλ., επίσης, Υπόθ. C-209/2004, Επιτροπή κατά Αυστρίας , Προτάσεις Γ. Εισαγγελέως J. Kokott της 27ης Οκτωβρίου 2005, σημ. 61 και 62 (όπου επισημαίνει ότι η οδηγία 85/337 περιλαμβάνει διαδικαστικές διατάξεις, με τις οποίες σκοπείται να λαμβάνονται καλύτερα υπ΄ όψη οι σχετικές με την προστασία του περιβάλλοντος απαιτήσεις, ενώ αντίθετα, η οδηγία 92/43 εξαρτά την έγκριση σχεδίου από ουσιαστικές απαιτήσεις, τη συνδρομή των οποίων σκοπεί να διασφαλίσει η διαδικασία του άρθρου 6 παρ. 3 και 4).
      [9] Γ. Μπάλιας, ό.π., 62 επ.
      [10] European Commission, (2012)Guidance on Aquaculture and Natura 2000, 81.
      [11] Για την Οδηγία ΣΠΕ, βλ. αναλυτικά Γ. Δελλή, Η στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση της οδηγίας 2001/42/ΕΚ και οι προεκτάσεις της για το ελληνικό δημοσίο δίκαιο, Ευρωπαίων Πολιτεία 3/2008, 667 επ.
      [12] European Commission, (2011)Guidance on wind energy and natura 2000, 24.
      [13] ΔΕΚ, 13 Δεκεμβρίου 2007, C-418/04, Επιτροπή κατά Ιρλανδίας, σκ. 231, Γ. Μπάλιας, Οι ευρωπαϊκές οδηγίες για τη φύση και τα προβλήματα εφαρμογής τους στην Ελλάδα, ΠερΔικ 1/2020, 62 επ.
      [14] Γενικώς βλ. F. Ferranti et al., The Fitness Check of the Birds and Habitats Directives: A discourse analysis of stakeholders’ perspective”, 2019, 47 Journal for Nature Conservation, 108.
      [15] Συνήγορος του Πολίτη. Αίτηση για έλεγχο νομιμότητας ανέγερσης ξενοδοχειακής μονάδας στη λίμνη Αντινιώτη (περιοχή Natura). Πορισματικό Έγγραφο της 30.12.2005 επί των υπ΄ αριθ. 2914/2005 και 16404/2005 αναφορών (σημ. Β. Βρεττού), ΠερΔικ 2/2008.
      [16] Ανακοίνωση της Επιτροπής «Διαχείριση των τόπων του δικτύου Natura 2000 Οι διατάξεις του άρθρου 6 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ για τους οικοτόπους», Βρυξέλλες, 21.11.2018 C(2018) 7621 final.
      [17] N. de Sadeleer,The Appropriate Impact Assessment and Authorisation Requirements of Plans and Projects likely to have significant impacts on Natura 2000 Sites, 11.
      [18]R. von Schomberg , “Controversies and Political Decision Making”, in: R. von Schomberg (ed.), Science, Politics and Morality, Scientific Uncertainty and Decision Making, Dordrecht/Boston/London, Cluwer Academic Publishers, 1993,σ. 7-26.
      [19] ΔΕΚ, C-117/2003, ΔΕΚ Υπόθ. C-83/1997, απόφ. 11.12.97 [Παράβαση κράτους μέλους – Παράλειψη μεταφοράς της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ στο εθνικό δίκαιο], ΠερΔικ 3/1997, 386.
      [20] D.E. Busch, J.C. Trexler (eds.), Monitoring Ecosystems. Interdisciplinary Approaches for Evaluating Ecoregional Initiatives. Island Press, Washington, Covelo, London, 2003, 447.
      [21] ΔΕΕ, 17 Απριλίου 2018, C-441/17, Επιτροπή κατά Πολωνίας, ό.π., σκ. 116. ΔΕΕ, 11 Απριλίου 2013, C-258/11 Sweetman, ό.π., σκ. 39. Βλ., επίσης, ΔΕΕ, 21 Ιουλίου 2016, C-387/15 και C-388/15, Hilde Orleans, ό.π., σκ. 42.
      [22] Γ. Μπάλιας, Η Δέουσα Εκτίμηση Επιπτώσεων Έργων και Σχεδίων στις περιοχές του δικτύου Natura 2000, ΠερΔικ 4/2014, 577.
      [23] N. de Sadeleer,“The Appropriate Impact Assessment and Authorisation Requirements of Plans and Projects likely to have significant impacts on Natura 2000 Sites”, ό.π., 11.
      [24] ΔΕΕ, C-142/16, Επιτροπή κατά Γερμανίας, ό.π., σκ. 61-62.
      [25] Συνεκδικαζόμενες υποθέσεις C-293/16 και C-294/2016, απόφ. της 7ης Νοεμβρίου 2018, Coöperatie Mobilisation for the Environment UA κ.λπ. κατά College van gedeputeerde staten van Limburg κ.λπ., (προδικαστική παραπομπή), ΠερΔικ 3/2018, 531.
      [26] Φ. Βρεττού, Η. Κουβαράς, Δ. Πουλάκος, Ε. Σπυροπούλου, Γ. Χασιώτης, Ι. Χριστοπούλου, Οι ευρωπαϊκές Oδηγίες για τη βιοποικιλότητα – Με αφορμή τη διαδικασία REFIT, ΠερΔικ 1/2016, 31.
      Παναγιώτης Γαλάνης, Δικηγόρος,
      Υπ. Δρ. Νομικής ΕΚΠΑ
      [email protected]
      Περισσότερα...

      1161 • 0

    16. Αρθρογραφία

      Πιλοτικό πρόγραμμα από την Περιφέρεια Κρήτης για την εξοικονόμηση ενέργειας

      Engineer

      Πιλοτικό- πρωτοποριακό πρόγραμμα υλοποιεί η Περιφέρεια Κρήτης για την εξοικονόμηση ενέργειας και πόρων, με την τοποθέτηση φωτισμού LED σε σημεία του νησιού όπου καταγράφεται μεγάλη κατανάλωση ρεύματος.
       
      O περιφερειάρχης Κρήτης, Σταύρος Αρναουτάκης, υπέγραψε σήμερα σύμβαση προϋπολογισμού 600.000 ευρώ, στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου Διασυνοριακής Συνεργασίας Ελλάδας- Κύπρου 2007-2013 «Βιώσιμη Ενεργειακή Ανάπτυξη σε Περιφερειακό, Διαπεριφερειακό και Διασυνοριακό Επίπεδο (ΕΝΕΡΓΕΙΝ)- Παρεμβάσεις για την Εξοικονόμηση Ενέργειας στις οδούς πρόσβασης Αεροδρομίων Χανίων, Ηρακλείου και στη σήραγγα Σταλίδας της Περιφέρειας Κρήτης».
       
      Με βάση τη σύμβαση, προβλέπεται η αντικατάσταση του φωτισμού με λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας τύπου LED σε σημεία ενεργοβόρα, και συγκεκριμένα στα αεροδρόμια Ηρακλείου και Χανίων, αλλά και στη σήραγγα της Σταλίδας.
       
      «Πρόκειται για ένα σημαντικό πιλοτικό πρόγραμμα που υλοποιεί η περιφέρειά μας, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος «Interreg». Είμαστε η πρώτη περιφέρεια σε Ελλάδα και Κύπρο που υπογράφει και υλοποιεί το συγκεκριμένο πρόγραμμα. Η σύμβαση έχει προϋπολογισμό 600.000 ευρώ και αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας» δήλωσε ο κ. Αρναουτάκης.
       
      Παράλληλα, τόνισε: «Στόχος, μετά την υλοποίηση του συγκεκριμένου έργου, είναι η αντικατάσταση όλου του φωτισμού στο οδικό δίκτυο της Κρήτης (ΒΟΑΚ και περιφερειακό δίκτυο) για να μπορέσουμε να έχουμε εξοικονόμηση οικονομικών πόρων από 65% έως 70%. Την επόμενη περίοδο θα έχουμε, εξάλλου, αντικαταστήσει τον φωτισμό σε δημόσια κτίρια και σχολεία με λάμπες εξοικονόμησης».
       
      Τέλος, όπως ανέφερε ο κ. Αρναουτάκης, στο πλαίσιο της οδικής ασφάλειας, η Περιφέρεια Κρήτης έχει έτοιμη μελέτη 10.000.000 ευρώ για να γίνει μία ολοκληρωμένη παρέμβαση στον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ).
       
      Πηγή: http://web.tee.gr/%CF%80%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CF%80%CF%81%CF%8C%CE%B3%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%BC%CE%B1-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%86%CE%AD%CF%81/
      Περισσότερα...

      1422 • 2

    17. Αρθρογραφία

      Ποιες γεωργικές εκτάσεις και κτίσματα αποχαρακτηρίζονται με την αναμόρφωση των δασικών χαρτών

      Engineer

      Παράταση μέχρι τις 30 Νοεμβρίου 2020 δίνεται στις δασικές υπηρεσίες για να διορθώσουν λάθη και παραλείψεις στους δασικούς χάρτες, προκειμένου οι νέοι αναμορφωμένοι χάρτες να αναρτηθούν στις αρχές Δεκεμβρίου και οι πολίτες να υποβάλουν τις αντιρρήσεις τους.
      Πρόσφατα το Υπουργείο Περιβάλλοντος απέστειλε αναλυτικές οδηγίες σχετικά με το πως θα αντιμετωπιστούν εκτάσεις που έχασαν τον δασικό τους χαρακτήρα με νόμιμες διοικητικές πράξεις και πρέπει να ληφθούν υπόψη από τις δασικές υπηρεσίες κατά την αυτεπάγγελτη αναμόρφωση και κατάρτιση των δασικών χαρτών.
      Ποιες διοικητικές πράξεις γίνονται δεκτές; Για τα κτίσματα
      Οι Οικοδομικές Άδειες που εκδόθηκαν από την Πολεοδομία ή την Χωροφυλακή ή την Αστυνομία
      Για τις αγροτικές εκτάσεις αυτές που δόθηκαν με τις παρακάτω πράξεις:
      Αποφάσεις των Επιτροπών Απαλλοτριώσεων παραχωρηθέντων κληροτεμαχίων Παραχωρητήρια αγροτικών κλήρων εκδοθέντα κατ’ εφαρμογή της αγροτικής νομοθεσίας. Αποφάσεις κύρωσης διανομών και αναδασμών Αποφάσεις του Υπουργού Γεωργίας ή Νομάρχη, με τις οποίες χορηγήθηκαν άδειες για κατάτμηση - αγοραπωλησία αγροτικών εκτάσεων με αγροτική, γεωργική ή κτηνοτροφική ή μικτή (γεωργοκτηνοτροφική) χρήση. Αποφάσεις του Υπουργού Γεωργίας περί παραχώρησης γαιών σύμφωνα με τις διατάξεις του Αγροτικού Κώδικα.  Άδειες του Υπουργού Γεωργίας για σύναψη συμφωνιών εκούσιας μεταβίβασης καλλιεργήσιμων εκτάσεων προς ακτήμονες καλλιεργητές ή κύρωσης των ήδη συναφθεισών σύμφωνα με τον Αγροτικό Κώδικα.  Aποφάσεις Επιτροπών Απαλλοτριώσεων περί παραχώρησης αγροτικών δημοσίων κτημάτων (Ιμλιακίων), μπασταινουχικών κτημάτων, εξαγορασθεισών εμφυτεύσεων και εμφυτευτικών γαιών Κρήτης.  Αποφάσεις διάθεσης εξαγορασθέντων από το Δημόσιο κτημάτων δυνάμει ειδικών νόμων.  Ειδικά Αγροτικά Μητρώα (Αμπελουργικό και Ελαιουργικό μητρώο)  Διοικητικές πράξεις που αναφέρονται σε απαλλοτριώσεις και μεταβιβάσεις εκτάσεων για βιομηχανική ή τουριστική ανάπτυξη Ποιες εποικιστικές εκτάσεις δεν υπάγονται στη δασική νομοθεσία; Δεν υπάγονται στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας διαθέσιμα ή κοινόχρηστα ακίνητα δασικού χαρακτήρα που διατέθηκαν ως κληροτεμάχια και εκχερσώθηκαν για το λόγο αυτόν, καθώς και εκτάσεις δασικού και χορτολιβαδικού χαρακτήρα, που περιελήφθησαν στον κτηματολογικό πίνακα κυρωμένου αναδασμού και έχουν αποδοθεί σε δικαιούχους. Τυχόν μεταγενέστερες διοικητικές πράξεις που εκδόθηκαν για την προστασία τους ανακαλούνται.
      Τι ισχύει για τα ανταλλάξιμα βοσκοτόπια; Δεν υπάγονται στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, παραχωρήσεις ανταλλάξιμων αγροτικών ακινήτων και ανταλλάξιμων βοσκοτόπων.
      Για την περίπτωση των ανταλλάξιμων βοσκοτοπιών, που φαίνονται δασικά στο δασικό χάρτη και φέρουν τον χαρακτηρισμό ΔΔ, παραμένει ο δασικός χαρακτήρας και προστίθεται ειδική δευτερεύουσα πληροφορία στο δασικό χάρτη, που θα προσδιορίζει ότι καταλαμβάνονται από πράξεις της διοίκησης και ασκούνται ελεύθερα δικαιώματα βόσκησης από τους ιδιοκτήτες ή τους μισθωτές.
      Τι γίνεται με τις ανταλλάξιμες εκτάσεις, που δεν προσδιορίζονται με τοπογραφικό; Οσον αφορά στην αποτύπωση των ανταλλάξιμων εκτάσεων – σε περίπτωση που δεν υπάρχουν τοπογραφικά διαγράμματα ή τα παραχωρητήρια συνοδεύονται από σκαριφήματα – απαιτείται η προσκόμιση εξαρτημένου τοπογραφικού διαγράμματος με συντεταγμένες κορυφών βασισμένες στο Εθνικό Γεωδαιτικό Σύστημα Αναφοράς ΕΓΣΑ ’87, στο οποίο θα αποτυπώνεται η έκταση και θα βεβαιώνεται από τον συντάξαντα μηχανικό τα εξής:
      1) αν η ανταλλάξιμη έκταση περιλαμβάνεται σε διαγράμματα διανομών και αναδασμών, θα βεβαιώνεται ότι η υπόψη έκταση ταυτίζεται ή αποτελεί μέρος του τεμαχίου διανομής ή του αναδασμού,
      2) αν τυχόν υπάρχει διάγραμμα του τίτλου, θα βεβαιώνεται η ταύτιση της έκτασης με την εμφαινόμενη στο διάγραμμα,
      3) άλλως θα βεβαιώνεται από το μηχανικό ότι η εμφαινόμενη στο εξαρτημένο τοπογραφικό έκταση, συμπίπτει ή αποτελεί μέρος της έκτασης του τίτλου.
       Σε περιοχές που λειτουργεί το Κτηματολόγιο, αντί του εξαρτημένου τοπογραφικού, προσκομίζεται το απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος με τις συντεταγμένες κορυφών ή κτηματογραφικό διάγραμμα, το απόσπασμα του οικείου κτηματολογικού φύλλου και Έκθεση τίτλων συντεταγμένη από δικηγόρο.
      Ισχύουν τα παραχωρητήρια, τα οποία όμως δεν έγιναν οριστικοί τίτλοι μεταγεγραμμένοι στο Υποθηκοφυλακείο; Για την εξαγορά ανταλλαξίμων κτημάτων προβλέπεται η έκδοση απευθείας οριστικού τίτλου. Τυχόν μη ολοσχερής εξόφληση του τιμήματος δεν συνεπάγεται ακυρότητα του παραχωρητηρίου, αλλά παρέχει στο Δημόσιο την δυνατότητα να προβεί στην είσπραξη αυτού με τη βεβαίωση του οφειλόμενου ποσού, ως δημοσίου εσόδου.Επομένως η απόκτηση της κυριότητας δεν συνδέεται με, την πλήρη εξόφληση του τιμήματος.
      Τι γίνεται με τις εκτάσεις που παραχωρήθηκαν ως «δασοφυτεία», «μάνδρα», «στανότοπος», «δάσος», «γεοσότοπος»; Τα εν λόγω παραχωρητήρια ισχύουν ως διοικητικές πράξεις, όμως παραμένουν ως δασικές εκτάσεις και δεν δίναται να αποχαρακτηριστούν και διαχειρίζονται ως ιδιωτικές δασικές εκτάσεις.
      Ποιο εμβαδό ισχύει, του παραχωρητηρίου ή της οριοθέτησης; Οταν υπάρχει διαφορά στην έκταση μεταξύ παραχωρητηρίων και ορίων, κατισχύουν τα όρια, όπως συμβαίνει γενικώς στις γεωργικές εκτάσεις.
      Σε κάθε περίπτωση για την ταυτοποίηση των γαιών απαιτείται η προσκόμιση εξαρτημένου τοπογραφικού διαγράμματος σε ΕΓΣΑ ’87.
      Τι πρέπει να υποβάλουν οι πολίτες όταν υπάρχει κτίσμα με νόμιμη οικοδομική άδεια σε έκταση που φαίνεται δασική; Α) Για οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν προ του έτους 1975 υποβάλλονται:
       Αντίγραφο της οικοδομικής άδειας.  Βεβαίωση της οικείας Υπηρεσίας Δόμησης ή υπεύθυνη δήλωση μηχανικού ότι το υπόψη κτίσμα ή τμήμα αυτού έχει κατασκευαστεί κατ’ εφαρμογή άδειας που δεν έχει ανακληθεί ή ακυρωθεί.  Αποτύπωση της απαιτούμενης επιφάνειας για την εφαρμογή της συγκεκριμένης οικοδομικής άδειας από ιδιώτη μηχανικό σε εξαρτημένο τοπογραφικό διάγραμμα και βεβαίωση επ’ αυτού για τα όρια αρτιότητας κατά το χρόνο έκδοσής της. Β) Για τις οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν πριν τις 25-11-2011, οι ενδιαφερόμενοι υποβάλλουν:
       Αντίγραφο της οικοδομικής άδειας.  Βεβαίωση της οικείας Υπηρεσίας Δόμησης ή υπεύθυνη δήλωση μηχανικού ότι η υπόψη άδεια δεν έχει ανακληθεί ή ακυρωθεί, ακόμα και στην περίπτωση που δεν έχει υλοποιηθεί.  Βεβαίωση της οικείας Υπηρεσίας Δόμησης ή υπεύθυνη δήλωση μηχανικού για τα όρια αρτιότητας που ίσχυαν κατά το χρόνο έκδοσης της εν λόγω οικοδομικής άδειας, βάσει του τοπογραφικού διαγράμματος που τη συνοδεύει.  Αποτύπωση της απαιτούμενης επιφάνειας για την εφαρμογή της συγκεκριμένης οικοδομικής άδειας από ιδιώτη μηχανικό σε εξαρτημένο τοπογραφικό διάγραμμα και βεβαίωση επ’ αυτού για τα όρια αρτιότητας κατά το χρόνο έκδοσής Οι άδειες που εξέδωσε η αστυνομία είναι νόμιμες; Ναι θεωρούνται νόμιμες όσες εκδόθηκαν από τους οικείους Σταθμούς Χωροφυλακής /Αστυνομικά Τμήματα, σύμφωνα με απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.
      Τι γίνεται όταν έχει εκδοθεί οικοδομική άδεια αλλά δεν έχει υλοποιηθεί; Για τις οικοδομικές άδειες, οι οποίες δεν έχουν υλοποιηθεί, θα πρέπει να βεβαιώνεται επιπροσθέτως από την οικεία Υπηρεσία Δόμησης ή από τον ιδιώτη μηχανικό με υπεύθυνη δήλωση η μη λήξη τους.
      Εχω σπίτι με νόμιμη οικοδομική άδεια, όμως έκτισα και αυθαίρετα τα οποία τακτοποίησα. Αυτή η έκταση θα αποχαρακτηριστεί; Κατασκευές καθ’ υπέρβαση της οικοδομικής αδείας, εάν βρίσκονται στην αναγκαία έκταση για την εφαρμογή της συγκεκριμένης οικοδομικής αδείας, τότε εξαιρείται από τη δασική νομοθεσία. Άλλως, εάν δηλαδή βρίσκονται εκτός της αναγκαίας επιφάνειας, σε έκταση δασικού χαρακτήρα δεν μπορούν να τακτοποιηθούν πολεοδομικά.
      Εξαιρούνται τα αυθαίρετα που νομιμοποιήθηκαν με το νόμο 1337/83 (Νόμος Τρίτση) και άλλους νόμους αυθαιρέτων; Οχι. Οι δασικές εκτάσεις στις οποίες έχουν ανεγερθεί αυθαίρετα, που εξαιρέθηκαν από την κατεδάφιση μετά το 1975, κατ’ εφαρμογή των εκάστοτε ισχυουσών σχετικών διατάξεων των νόμων 720/1977, 1337/1983, 1577/1985, 4014/2011, 4178/2013και 4495/17 δεν αποχαρακτηρίζονται, διότι όλοι αναφέρουν ότι τα κτίσματα δεν πρέπει να βρίσκονται εντός δασικής έκτασης.
      Τι γίνεται με τις μεταβιβάσεις ακινήτων; Α) Οταν έχει γίνει δεκτό το αίτημα από την Επιτροπή Αντιρρήσεων
       Σε περίπτωση που μεταβιβάζεται ακίνητο, ως προς το οποίο έχουν γίνει δεκτές αντιρρήσεις των ενδιαφερομένων, τότε στο σχετικό συμβόλαιο προσαρτάται αντίγραφο της απόφασης της Επιτροπής με τον αριθμό διαδικτυακής ανάρτησης (Α.Δ.Α.), με επισυναπτόμενο τοπογραφικό διάγραμμα εξαρτημένων συντεταγμένων Ε.Γ.Σ.Α. 87, επί του οποίου ο συντάκτης βεβαιώνει ότι το ακίνητο είναι αυτό, ως προς το οποίο έχουν γίνει δεκτές οι υποβληθείσες αντιρρήσεις.
      Β) Για τα αγροτεμάχια που βρίσκονται επί εκτάσεων για τις οποίες δεν εφαρμόζεται η δασική νομοθεσία κατόπιν διοικητικών πράξεων όπως: (αποφάσεις επιτροπών απαλλοτριώσεων, παραχωρητήρια, διανοµές και αναδασµοί κ.ά.), μέχρι την αναμόρφωση του δασικού χάρτηαναστέλλεται αναδρομικά από την κύρωσή τους η αποδεικτική ισχύς των δασικών χαρτών ως προς αυτά τα αγροτεμάχια, τα οποία περιλαμβάνονται στο Ολοκληρωμένο Σύστημα (Ο.Σ.) και σύμφωνα με το ψηφιακό αρχείο δεδομένων που διαθέτει ο Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. Για τα παραπάνω αγροτεμάχια δεν εκδίδεται πιστοποιητικό από τη Διεύθυνση Δασών σχετικά με το χαρακτήρα της έκτασης, μέχρι την αναμόρφωση του δασικού χάρτη.
      Τι ισχύει για τα χορτολίβαδα; Εκτάσεις που στο δασικό χάρτη εμφανίζονται ως ανέκαθεν χορτολιβαδικού χαρακτήρα (ως ΧΧ), δεν εξετάζονται ως προς τη χρήση, αλλά εξετάζονται σύμφωνα με τις τεχνικές προδιαγραφές κατάρτισης δασικού χάρτη, σε εφαρμογή διοικητικών πράξεων, ώστε, να τροποποιηθεί αναλόγως το θεματικό περιεχόμενο του δασικού χάρτη.
      Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ, τοπογράφου - πολεοδόμου μηχανικού
      [email protected]α
      Περισσότερα...

      1963 • 5

    18. Αρθρογραφία

      Ποιες περιπτώσεις αυθαίρετης αλλαγής χρήσης κτίσματος τακτοποιούνται και ποια είναι τα πρόστιμα

      Engineer

      Η διόρθωση του Ε9, το κτηματολόγιο, η βεβαίωση νομιμότητας του μηχανικού, αλλά και η ταυτότητα του κτιρίου έφεραν στο φως πολλές αυθαιρεσίες στα ακίνητα. Εκτός από τα μη δηλούμενα για πολλά χρόνια τετραγωνικά, μεγάλος είναι και ο αριθμός των αυθαιρέτων, που αφορούν στην παράνομη αλλαγή χρήσης.
      Γράφει η Γραμματή Μπάκλατση
      Το ζήτημα αφορά κυρίως στους κατόχους οριζοντίων ιδιοκτησιών σε πολυκατοικίες αλλά και σε πολλές μονοκατοικίες.
      Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, οι αυθαιρεσίες σχετικά με τη νόμιμη και πραγματική χρήση του ακινήτου είναι εν άγνοια που σημερινού ιδιοκτήτη. Για αυτό το λόγο αρχικά ταυτοποιούμε το σχέδιο της πολεοδομίας στο οποίο αναφέρονται οι νόμιμες χρήσεις με την πραγματικότητα και ελέγχουμε για ενδεχόμενες αυθαιρεσίες.
      Τι είναι η αυθαίρετη αλλαγή χρήσης; Αυθαίρετη αλλαγή χρήσης είναι η μεταβολή της χρήσης χωρίς να έχει εκδοθεί η απαιτούμενη κάθε φορά οικοδομική άδεια.
      Πώς διαχωρίζονται οι αυθαίρετες αλλαγές χρήσης πολεοδομικά ανάλογα με τον χρόνο εγκατάστασής τους; Η 28/7/2011 αποτελεί τη διαχωριστική γραμμή των αυθαιρεσιών που μπορούν να υπαχθούν στο Νόμο 4495/2017 και να τακτοποιηθούν πληρώνοντας εφάπαξ ένα πρόστιμο. Προσοχή! Τακτοποιούνται οι αυθαίρετες αλλαγές χρήσης, εφόσον έχουν συντελεστεί σε περιοχές εντός σχεδίου και με την προϋπόθεση ότι η εν λόγω χρήση είναι σύμφωνη με τις επιτρεπόμενες χρήσεις της περιοχής
      Οποια αλλαγή χρήσης έχει πραγματοποιηθεί από την 28/07/2011 και μετά δεν τακτοποιείται και σε περίπτωση καταγγελίας στην πολεοδομία πληρώνει πρόστιμο ανέγερσης και διατήρησης.
      Πώς αποδεικνύεται ο χρόνος εγκατάστασης αυθαιρέτων χρήσεων σε κτίρια; Επειδή η αλλαγή χρήσης αφορά στο εσωτερικό του κτιρίου και δεν μπορεί να φανεί στην αεροφωτογραφία, ο χρόνος κατασκευής αποδεικνύεται από έγγραφο φορολογικής ή άλλης δημόσιας αρχής (π.χ. Ε9, συμβόλαια, μισθώσεις κτλ). Επίσης σε περίπτωση αλλαγής χρήσης από βοηθητική σε κύρια, στα κτίρια με οικοδομική άδεια, μπορεί να ληφθεί υπόψη ο χρόνος θεώρησης της οικ.άδειας για ηλεκτροδότηση του ακινήτου.
      Ποιες είναι οι πιο συνηθισμένες περιπτώσεις παράνομης αλλαγής χρήσης σε ακίνητο; 1) Αλλαγή χρήσης αποθήκης στο υπόγειο της πολυκατοικίας.
       Αυτό συμβαίνει σε πολλές περιπτώσεις, γιατί το υπόγειο ή ημιυπόγειο- όπως αναφέρονταν σε παλιό οικοδομικό κανονισμό - έχει βοηθητική χρήση και αποτελεί χώρο αποθήκευσης, λεβητοστασίου κλπ και δεν προσμετράται στην δόμηση της οικοδομής. Έτσι πολλοί εργολάβοι/ιδιοκτήτες έβγαζαν την οικοδομική άδεια σύμφωνα με τα απαιτούμενα στοιχεία δόμησης της πολεοδομικής νομοθεσίας και στη συνέχεια μετέτρεψαν τις υπόγειες αποθήκες σε διαμερίσματα τα οποία μεταβίβαζαν με συμβολαιογραφικά έγγραφα ως διαμερίσματα με τα σχέδια μηχανικού.
      2) Αλλαγή χρήσης διαμερίσματος από κατοικία σε γραφείο.
      Αυτό αν και αφορά αλλαγή χρήσης από κύρια χρήση σε κύρια χρήση και δεν επηρεάζει την δόμηση και την κάλυψη του κτιρίου, θεωρείται αυθαιρεσία και γίνονταν κυρίως από τους εργολάβους οικοδομών στο κέντρο των πόλεων, οι οποίοι δεν ήθελαν να κατασκευάσουν ή να εξαγοράσουν τις απαιτούμενες από το νόμο θέσεις στάθμευσης, που αντιστοιχούν στην οικοδομή, ανάλογα με τη χρήση των χώρων της. Για παράδειγμα για διαμέρισμα ( κατοικία) αντιστοιχεί μια θέση στάθμευσης ανά 100 τετραγωνικά, αλλά για χρήση γραφείου 50 τετραγωνικά. Έτσι «βαφτίζανε» ως διαμερίσματα με χρήση κατοικία τις οριζόντιες ιδιοκτησίες στην πολεοδομία, αλλά μεταβιβάζονταν ως επαγγελματικές στέγες – γραφεία, αποφεύγοντας με αυτόν τον τρόπο την υποχρέωση δημιουργίας χώρων στάθμευσης.
      3) Αλλαγή χρήσης διαμερίσματος από κατοικία σε ιατρείο, γραφείο λογιστή, μηχανικού κ.λπ.
      Αυθαίρετη είναι σύμφωνα με την πολεοδομική νομοθεσία και η χρήση γραφείου για στέγαση ελευθέρων επαγγελματιών σε διαμερίσματα ή κατοικίες που δεν ανήκουν σε αυτόν που ασκεί το επάγγελμα.
      4) Αλλαγή χρήσης εσωτερικού εξώστη - πατάρι από βοηθητική σε κύρια χρήση.
      Αυτό αφορά κυρίως στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, που είτε έχουν μετατρέψει το πατάρι σε χώρους για καθήμενους πελάτες, είτε έχουν εγκαταστήσει τα W.C. και τα αποδυτήρια στο πατάρι.
      5) Μετατροπή του παλιού προβλεπόμενου από τον ΓΟΚ πλυστιαριού που βρίσκεται στο δώμα των πολυκατοικιών σε γκαρσονιέρα.
      6) Αλλαγή του κλειστού χώρου στάθμευσης σε χώρο κατοικίας.
      7) Ξεμπάζωμα του υπογείου και μετατροπή του υπόγειου βοηθητικού χώρου σε ισόγειο.
      Αυτό συμβαίνει συχνά στα εκτός σχεδίου γήπεδα τα οποία έχουν και κλίση στο έδαφος, με αποτέλεσμα πλευρά ή πλευρές του να βρίσκονται μέχρι 1,50 μέτρο από τη στάθμη του εδάφους και άρα να θεωρείται υπόγειο, ενώ υπάρχει πλευρά που βρίσκεται πάνω από 1,5 μέτρο και είναι ισόγειο.
      Μετατροπή βοηθητικού χώρου υπογείου σε υπόγειο χώρο κατοικίας.
      Αυτό γίνεται επειδή δεν μετρά στο συντελεστή δόμησης το υπόγειο και το θέλουν κυρίως οι γονείς για να μένουν στο υπόγειο, μεταβιβάζοντας τους πάνω ορόφους στα παιδιά τους.
      9) Μετατροπή ισόγειας ανεξάρτητης αποθήκης σε κατοικία.
      10) Αλλαγή παλιού καλυβίου ή στάβλου που προϋφίσταται του 1955 σε χώρο κατοικίας με την προσθήκη τουαλέτας, κουζίνας και νέας διαρρύθμισης.
      11) Κλείσιμο στεγάστρου και μετατροπή σε κύριο χώρο (δωμάτιο, κατάστημα κλπ.
      12) Κλείσιμο πιλοτής και μετατροπή σε διαμέρισμα.
       
      Ποιο είναι το πρόστιμο για την τακτοποίηση αυθαίρετης αλλαγής χρήσης, που έγινε μέχρι τις 28/07/2011; Το πρόστιμο εξαρτάται από την παλαιότητα, τα τετραγωνικά μέτρα και την Τιμή Ζώνης του αντικειμενικού συστήματος του 2016 και υπολογίζεται ως εξής:
       0,15 x T.Z.της περιοχής x επιφάνεια της αυθαιρεσίας x λοιποί συντελεστές.
      Επιπλέον μειώσεις του ενιαίου ειδικού προστίμου.
      Αν οι αυθαίρετες αλλαγές χρήσης προϋφίστανται της 1/1/1983 υπάρχει έκπτωση 85% του προστίμου. Αν οι αυθαίρετες αλλαγές χρήσης έχουν γίνει από 1/1/1983-1/1/1993 υπάρχει έκπτωση 40% του προστίμου. Αν οι αυθαίρετες αλλαγές χρήσης έχουν γίνει από 1/1/1993-31/12/2003 υπάρχει έκπτωση 20% του προστίμου. Για υπόγεια που δεν αποτελούν αυτοτελή χώρο αλλά συνδέονται λειτουργικά με τον υπερκείμενο όροφο υπάρχει έκπτωση 70% του προστίμου. Για πατάρια και σοφίτες υπάρχει έκπτωση 70% του προστίμου. Για υπόγεια που αποτελούν αυτοτελή χώρο υπάρχει έκπτωση 50% του προστίμου. Ισόγειος βοηθητικός χώρος (αποθήκη, χώρος στάθμευσης) με επιφάνεια έως 50τ.μ. εφαρμόζεται μειωτικός συντελεστής 0,50. Σε ειδικές κατηγορίες πληθυσμού(π.χ. ΑΜΕΑ, τρίτεκνους, μονογονεϊκές οικογένειες, παλινοστούντες και μακροχρόνια άνεργοι) υπάρχουν επιπλέον μειώσεις του προστίμου (αφορούν κυρίως την κύρια κατοικία και υπάρχουν περιορισμοί στο εισόδημα). Για την αλλαγή χρήσης από κύριο σε κύριο χώρο ή από βοηθητικό σε βοηθητικό εφόσον ο προϋπολογισμός των εργασιών που εκτελέσθηκαν δεν υπερβαίνει τις 15000€, καταβάλλεται μόνο παράβολο (και όχι πρόστιμο) 250€.  
      Τι πρόστιμο πληρώνω για αυθαίρετη αλλαγή χρήσης, που έχει συντελεστεί μετά τις 28/7/2011; Δεν μπορούν να ενταχθούν στο Ν.4495/2017 και επιβάλλεται πρόστιμο ανέγερσης εφάπαξ και διατήρησης, το οποίο καταβάλλεται ετησίως.
      α) Για αλλαγή χρήσης σε υπόγειο που ξεμπαζώθηκε κι έγινε ισόγειο, το πρόστιμο ανέγερσης είναι: Επιφάνεια αυθαίρετης κατασκευής x Τ.Ζ. x Σ.Π. με μικρότερη τιμή τα 250€ (όπου Σ.Π.=1,20 για ευαίσθητες περιβαλλοντικά περιοχές και ΣΠ=1 για τις λοιπές περιπτώσεις).
      Το πρόστιμο διατήρησης (πληρώνεται κάθε χρόνο) είναι: 0,50 x Πρόστιμο ανέγερσης με μικρότερη τιμή τα 100€.
      β) Αλλαγή χρήσης από κύρια σε κύρια εφόσον επιτρέπεται, το πρόστιμο ανέγερσης υπολογίζεται με 70% έκπτωση (ελάχιστο ποσό 250€) και το διατήρησης είναι 10% του ανέγερσης και δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το 20% του ελαχίστου προστίμου ανέγερσης το οποίο είναι 250€.
      γ) Αλλαγή χρήσης βοηθητικού υπόγειου χώρου σε κατοικία(εφόσον παραμένει υπόγειο) το πρόστιμο ανέγερσης έχει έκπτωση 95% και το διατήρησης είναι 10% του ανέγερσης.
      Τι ισχύει για τα διαμερίσματα που δημιουργήθηκαν με την αλλαγή χρήσης κοινόχρηστου χώρου της πολυκατοικίας π.χ. λεβητοστάσιο ή αποθήκη; Χρειάζεται συναίνεση των λοιπών συνιδιοκτητών για την τακτοποίησή τους; Εάν η υπάρχουσα κατάσταση απεικονίζεται στα σχέδια της Σύστασης του κτιρίου, δεν απαιτείται συναίνεση. Όταν η αυθαίρετη αλλαγή χρήσης καταλαμβάνει κοινόχρηστο/κοινόκτητο χώρο τότε ο ιδιοκτήτης μπορεί να προβεί στην τακτοποίηση του, χωρίς την συναίνεση των συνιδιοκτητών του οικοπέδου όταν:
      α) η αυθαίρετη κατασκευή έχει συντελεστεί από την ανέγερση της οικοδομής ή
      β) υφίσταται η ίδια σε όλους τους ορόφους.
      Αν δεν συντρέχει ένας από τους δυο λόγους τότε για την υπαγωγή στον Ν.4495/17 απαιτείται η συναίνεση άνω του 50% των συνιδιοκτητών.
       
      Εχω αγοράσει ένα υπόγειο διαμέρισμα σε παλιά πολυκατοικία του 1970. Σύμφωνα με το συμβόλαιο και την πραγματικότητα είναι κατοικία, ενώ σύμφωνα με την οικοδομική άδεια είναι αποθήκη. Πρέπει να κάνω τακτοποίηση και πόσο είναι το πρόστιμο; Ναι, πρέπει να ενταχθεί στον νόμο 4495/2017 και να πληρώσετε ένα παράβολο 250 ευρώ. Προσοχή όμως! θα πρέπει να αποδεικνύεται από το συμβόλαιο αγοράς που κάνατε ότι αγοράσατε διαμέρισμα. Διαφορετικά θα πρέπει να βρείτε άλλα νομιμοποιητικά έγγραφα (π.χ. έγγραφα εφορίας, ΔΕΗ κλπ) που να αποδεικνύουν τον χρόνο μετατροπής της χρήσης από βοηθητική σε κατοικία.
       
      Περισσότερα...

      4324 • 0

    19. Αρθρογραφία

      Ποιοι δικαιούνται το «Εξοικονομώ 2021» και ποια είναι η διαδικασία της αίτησης μέχρι την επιδότηση

      Engineer

      Συνεχίζεται με αμείωτο ενδιαφέρον η υποβολή αιτήσεων για την επιδότηση των νοικοκυριών μέσω του νέου προγράμματος «Εξοικονομώ 2021». Προκειμένου οι ιδιοκτήτες να συγκεντρώσουν τα απαιτούμενα δικαιολογητικά από τις υπηρεσίες (πολεοδομία, ΔΕΔΔΗΕ κλπ) και εξαιτίας των έντονων καιρικών φαινομένων, σοβαρή χιονόπτωση στην Αττική και πολλές άλλες περιοχές τη χώρας, η κυβέρνηση αποφάσισε να δώσει παράταση ακόμα έναν μήνα στην υποβολή αιτήσεων.
      Ετσι η καταληκτική ημερομηνία για την ηλεκτρονική αίτηση είναι η 15η Μαρτίου 2022.
      Θα πρέπει να γνωρίζουν οι πολίτες ότι, αυτό το πρόγραμμα δεν χρηματοδοτεί τον «πιο γρήγορο», αλλά θα γίνει αξιολόγηση όλων των αιτήσεων που θα υποβληθούν. Αυτές που θα συγκεντρώσουν τα περισσότερα μόρια θα κερδίσουν και το ποσοστό της επιδότησης που τους αναλογεί σύμφωνα με τα κριτήρια. Η μέση εκτιμώμενη επιδότηση θα φτάνει στο 62%.
      Προκειμένου να πιάσουν τον στόχο της ενεργειακής αναβάθμισης και να ωφεληθούν περισσότερα νοικοκυριά, το νέο πρόγραμμα «Εξοικονομώ 2021» εκτός από τα εισοδηματικά κριτήρια έχει και κάποια καινούρια σχετικά με την επιλεξιμότιτα της αίτησης όπως, η παλαιότητα του οικήματος και η ενεργειακή αναβάθμιση που θα επιτευχθεί μετά τις παρεμβάσεις.
      Ποιοι έχουν δικαίωμα συμμετοχής στο νέο «Εξοικονομώ 2021»;
      Δικαίωμα συμμετοχής –οι γνωστοί σε όλους ωφελούμενοι του προγράμματος– στο Εξοικονομώ 2021 έχουν φυσικά πρόσωπα, που κατά το φορολογικό έτος 2020 και τη στιγμή που υποβάλλουν την αίτηση έχουν εμπράγματο δικαίωμα σε επιλέξιμη κατοικία.
      Η δε κατοικία, για την οποία υποβάλλεται η αίτηση, θα πρέπει να είναι νόμιμη, να χρησιμοποιείται σαν κύρια κατοικία, να μην έχει κριθεί κατεδαφιστέα και το Α’ Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης να είναι στην κατηγορία Γ ή και χαμηλότερη.
      Τι σημαίνει να έχεις εμπράγματο δικαίωμα σε επιλέξιμη κατοικία;
      Σημαίνει ότι το φυσικό πρόσωπο που θα υποβάλει την αίτηση για κάποια κατοικία θα πρέπει να έχει την πλήρη ή την ψιλή κυριότητα ή την επικαρπία της κατοικίας αυτής κατά το έτος αναφοράς του Προγράμματος (δηλαδή το φορολογικό έτος 2020) όπως και κατά την υποβολή της αίτησης. Επίσης επιδοτείται και η κατοικίθα που αποκτήθηκε πρόσφατα.
      Τι γίνεται όταν έχει άλλος επικαρπία και άλλος ψιλή κυριότητα;
      Στην περίπτωση που είναι περισσότεροι εμπράγματοι δικαιούχοι για κάποια κατοικία, δηλαδή αν, για παράδειγμα, κάποιος έχει την ψιλή κυριότητα και κάποιος άλλος την επικαρπία, θα πρέπει να υποβάλει αίτηση ο ένας δικαιούχος και συγκεκριμένα αυτός που τη χρησιμοποιεί ως κύρια κατοικία.
      Στην περίπτωση δωρεάν παραχώρησης ή ενοικίασης της κατοικίας για την οποία γίνεται η αίτηση, τότε δικαίωμα συμμετοχής έχει εκείνος που έχει είτε την πλήρη κυριότητα, είτε την επικαρπία
      Μπορεί να ενταχθεί στο πρόγραμμα ένα σπίτι που νοικιάζω ή παραχωρώ;
      Ναι, αν ένας ιδιοκτήτης νοικιάζει ή παραχωρεί ένα σπίτι σε κάποιον άλλον, και εκείνος το δηλώνει σαν κύρια κατοικία, μπορεί τότε το κτίσμα να υπαχθεί στο πρόγραμμα και να επιδοτηθεί, αρκεί ο ιδιοκτήτης να έχει την επικαρπία ή την πλήρη κυριότητα.
      Πώς αποδεικνύεται ότι είναι η κατοικία κύρια;
      Θα πρέπει να αποδεικνύεται ότι η κατοικία για την οποία υποβάλλεται η αίτηση χρησιμοποιείται σαν κύρια κατοικία κατά το φορολογικό έτος 2020, κάτι που δηλώνεται στο Ε1. Αν για κάποιον λόγο δεν ισχύει αυτό, αν για παράδειγμα ήταν κενή κατά το φορολογικό έτος 2020, μπορεί να χρησιμοποιηθούν τα φορολογικά έτη 2019 και 2018 για να αποδειχθεί ότι ήταν κύρια κατοικία –με προτεραιότητα πάντα στο φορολογικό έτος 2022.
      Τι επιδοτείται από το πρόγραμμα «Εξοικονομώ 2021»;
      Αντικατάσταση κουφωμάτων       Τοποθέτηση/αναβάθμιση θερμομόνωσης Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ψύξης Σύστημα ZNX με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) Λοιπές Παρεμβάσεις Εξοικονόμησης (smart home, αναβάθμιση φωτισμού). Επίσης το πρόγραμμα καλύπτει εξ ολοκλήρου και τις δαπάνες για: το κόστος των δύο ενεργειακών επιθεωρήσεων (ΠΕΑ), του συμβούλου έργου, την κατάρτιση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας καθώς και τυχόν λοιπές δαπάνες μελετών (π.χ. Άδεια Μικρής Κλίμακας, κλπ).
      Ποιοι έχουν προτεραιότητα στο νέο πρόγραμμα;
      Σε αυτό το πρόγραμμα καταργείται η προτεραιότητα που ίσχυε στα προηγούμενα προγράμματα και διαμορφώνεται πλέον με βάση συγκεκριμένα χαρακτηριστικά ως εξής και με φθίνουσα σειρά:
      ΑμεΑ Μονογονεϊκές οικογένειες, μακροχρόνια άνεργοι και πολύτεκνοι Νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα Παλιά κτίρια με χαμηλή ενεργειακή κλάση και βρίσκονται σε περιοχές με μεγάλες ανάγκες θέρμανσης Μετά από αυτή την αξιολόγηση, λαμβάνονται υπόψιν τα κριτήρια αξιολόγησης και οι αντίστοιχοι συντελεστές βαρύτητας έτσι ώστε να βγει το τελικό πόσο επιδότησης που θα δοθεί σε κάθε αίτηση.
      Ποια είναι ακριβώς τα ποσοστά βαρύτητας, που θα καθορίζουν την επιλεξιμότιτα της αίτησης;
      Το κόστος εξοικονόμησης ενέργειας (50%) Η υφιστάμενη ενεργειακή κλάση του ακινήτου (5%) Οι βαθμοημέρες θέρμανσης (7%) Η παλαιότητα κατασκευής (3%) Το ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα (15%) Το πλήθος των εξαρτώμενων τέκνων (5%) Μονογονεϊκή οικογένεια (5%) Μακροχρόνια άνεργος (5%) ΑΜΕΑ (5%) Ποια νοικοκυριά μπορούν να επιδοτηθούν και πόσο;
      Στο πρόγραμμα μπορούν να ενταχθούν ιδιοκτήτες (όσοι έχουν εμπράγματο δικαίωμα) για την κύρια κατοικία τους ή για νοικιασμένο σπίτι που χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία. Στη δεύτερη περίπτωση η επιδότηση είναι 40% ανεξαρτήτως εισοδήματος. Συγκεκριμένα τα ποσοστά επιδότησης των επενδύσεων σε κατοικίες που είτε είναι μισθωμένες είτε έχουν παραχωρηθεί δωρεάν, κλιμακώνονται από 40 έως 65%, ανάλογα με το εισόδημα του ιδιοκτήτη.
      Ετσι τα ποσοστά ενίσχυσης διαμορφώνονται ως εξής:
      Για ατομικό εισόδημα έως 5.000 ευρώ και οικογενειακό έως 10.000 ευρώ, ποσοστό 75% στα ιδιοκατοικούμενα και 65% στις περιπτώσεις ενοικίασης/δωρεάν παραχώρησης. Από 5.000-10.000 ευρώ ατομικό και 10.000-20.000 οικογενειακό, ποσοστό 70% στα ιδιοκατοικούμενα και 60% στις περιπτώσεις ενοικίασης/δωρεάν παραχώρησης. Από 10.000-20.000 ευρώ ατομικό και 20.000-30.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 55% στα ιδιοκατοικούμενα και 45% στις περιπτώσεις ενοικίασης/δωρεάν παραχώρησης. Από 20.000-30.000 ευρώ ατομικό και 30.000-40.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 45% στα ιδιοκατοικούμενα και 40% στις περιπτώσεις ενοικίασης/δωρεάν παραχώρησης. Από 30.000-50.000 ευρώ ατομικό και 40.000-60.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 40% στα ιδιοκατοικούμενα και 40% επίσης στις περιπτώσεις ενοικίασης/δωρεάν παραχώρησης. Ποια είναι τα απαιτούμενα δικαιολογητικά;
      Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται είναι:
      Κωδικοί TAXISnet ‘Εντυπο και σχέδια Οικοδομικής άδειας ή άλλα νομιμοποιητικά έγγραφα Δήλωση για υπαγωγή σε νόμο τακτοποίησης αυθαιρέτων κατασκευών αν είναι απαραίτητο αυτό και η οποία θα πρέπει να γίνει πριν την υποβολή της αίτησης στο πρόγραμμα Ε1, γιατί σε αυτό το έντυπο δηλώνεται η κύρια κατοικία ενός φυσικού προσώπου Ε2, σε περίπτωση που ενοικιάζεται ένα ακίνητο Ε9 σε περίπτωση που υπάρχουν περισσότεροι από έναν δικαιούχοι εμπράγματων δικαιωμάτων αλλά και σε περίπτωση πρόσφατης απόκτησης ακινήτου Τίτλος Ιδιοκτησίας Πιστοποιητικό μεταγραφής από το αρμόδιο υποθηκοφυλακείο ή Πιστοποιητικό καταχώρησής του στο Κτηματολογικό Γραφείο Υπεύθυνη δήλωση του Ν. 1599/1986 στην οποία θα αναγράφεται ότι το οίκημα θα χρησιμοποιηθεί ως κύρια κατοικία είτε από τον ίδιο είτε από τρίτο. Σε κάθε περίπτωση στη δήλωση θα πρέπει να φαίνεται το ονοματεπώνυμο και το ΑΦΜ εκείνου που θα χρησιμοποιεί σαν κύρια κατοικία το οίκημα.  Α’ Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης Έντυπο Πρότασης Παρεμβάσεων. Ποια είναι η διαδικασία της αίτησης μέχρι την επιδότηση;
      Υποβολή αίτησης μέχρι τις 15 Μαρτίου 2022: Μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα μπορεί ο ενδιαφερόμενος να ακυρώσει την αίτησή του και να την υποβάλει ξανά σε περίπτωση λάθους. Οριστικοποίηση και στάδιο αξιολόγησης: Όταν κατατεθεί και το τελευταίο απαραίτητο δικαιολογητικό και γίνει η υποβολή, η αίτησή θα περάσει στο στάδιο αξιολόγησης και βαθμολόγησης. Μπορεί όμως ο μηχανικός από πριν να αξιολογήσει την αίτηση. Ανακοίνωση προσωρινών πινάκων κατάταξης: Αφού περάσει ο 1 μήνας υποβολής αιτήσεων θα ανακοινωθούν τα προσωρινά αποτελέσματα. Σε αυτό το στάδιο μπορεί ο ενδιαφερόμενος να υποβάλει και ένσταση αν το κρίνει απαραίτητο και προβλέπεται από το πρόγραμμα. Ανακοίνωση οριστικών πινάκων κατάταξης: Στη συνέχεια, αφού ολοκληρωθούν οι παραπάνω διαδικασίες θα ανακοινωθούν τα οριστικά αποτελέσματα και το ποσό της επιδότησης που δικαιούται ο αιτών. Επιδότηση: Η επιδότηση θα κατατεθεί σε δύο δόσεις. Η πρώτη δόση θα αντιστοιχεί στο 50% της επιδότησης μετά την απόφαση υπαγωγής και το υπόλοιπο 50% στο τέλος του έργου. Ο ιδιοκτήτης με αυτό το ποσό και τη δική του συμμετοχή θα πρέπει να εξοφλήσει τα συνεργεία.
      Περισσότερα...

      1369 • 0

    20. Αρθρογραφία

      Ποιος θα ελέγχει όλα τα νερά της χώρας;

      Engineer

      Στα χέρια της ΕΥΔΑΠ, την οποία η κυβέρνηση σχεδιάζει να ιδιωτικοποιήσει, μπορούν να περάσουν τα δίκτυα ύδρευσης όλης της χώρας, με νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου Υποδομών.
       
      Με τον τρόπο αυτό, ο ιδιώτης που θα αναλάβει την εταιρεία, θα έχει ως προίκα και την δυνατότητα να ελέγχει και να διαχειρίζεται το πόσιμο νερό όλης της χώρας!
       
      Η ρύθμιση του ΥΠΟΜΕΔΙ, ανοίγει τον δρόμο ώστε η ΕΥΔΑΠ να απορροφήσει τις δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης όλης της χώρας μαζί με το προσωπικό τους.
       
      Με την ίδια ρύθμιση περιέρχονται αυτοδικαίως στην κυριότητά της τα δίκτυα αποχέτευσης της περιφέρειας Αττικής (εξαιρούνται τα νησιά του Σαρωνικού και τα Κύθηρα) που θα κατασκευαστούν μετά την ψήφιση του νόμου.
       
      Υπενθυμίζεται ότι έχει προωθηθεί σχέδιο ιδιωτικοποίησης της ΕΥΔΑΠ το οποίο έχει προκαλέσει αντιδράσεις με την κυβέρνηση να εξετάζει τώρα σενάρια για την είσοδο στρατηγικού επενδυτή.
       
      Συγκεκριμένα, προβλέπεται πως με σύμβαση, που θα συναφθεί μεταξύ της ΕΥΔAΠ και του ενδιαφερόμενου ΟΤΑ μπορεί να συμφωνηθεί «αδαπανώς» η μεταβίβαση του ήδη κατασκευασμένου δικτύου και η υποχρέωση παροχής ύδρευσης και αποχέτευσης στην εταιρεία. Στην περίπτωση που η ΕΥΔAΠ αναλάβει μόνο τη διαχείριση του δικτύου ύδρευσης ή αποχέτευσης, τότε ο δήμος εξακολουθεί να διατηρεί την κυριότητα και συνεπώς έχει υποχρέωση να καλύψει τις απαραίτητες επενδύσεις.
       
      Η επέκταση αυτή συνεπάγεται υποχρέωση της ΕΥΔAΠ για επενδύσεις, μόνον «εφόσον εξασφαλίζεται εύλογη απόδοση της επένδυσης και δυνατότητα χρηματοδότησης της εταιρείας με ίδια ή ιδιωτικά κεφάλαια για την προσήκουσα εκπλήρωση των υποχρεώσεών της». Η σύμβαση με τον εκάστοτε ΟΤΑ εγκρίνεται με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών, Εσωτερικών και Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων.
       
      Προβλέπεται, επίσης, πως «το τεχνικό και εξειδικευμένο προσωπικό ή μέρος αυτού, που απασχολείται στις υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης των ΟΤΑ, ή των οικείων ΔΕΥΑ, των οποίων το δίκτυο περιέρχεται στην ΕΥΔAΠ κατά κυριότητα ή κατά διαχείριση, δύναται να αποσπάται, κατά παρέκκλιση από κάθε γενική ή ειδική διάταξη, εν όλω ή εν μέρει στην ΕΥΔAΠ, η οποία αναλαμβάνει τη μισθοδοσία του σύμφωνα με τους όρους που θα αναφέρονται στη σύμβαση παραχώρησης. Η απόσπαση διενεργείται με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων».
       
      Στις περιοχές όπου η ΕΥΔΑΠ αναλαμβάνει την παροχή υπηρεσιών ύδρευσης ή και αποχέτευσης θα καθορίζεται τιμολογιακή πολιτική η οποία θα περιγράφεται αναλυτικά στη σύμβαση που υπογράφει με την εκάστοτε δημοτική αρχή.
       
      Πηγή: http://www.rizopoulospost.com/poios-tha-elegxei-ola-ta-nera-ths-xwras/
      Περισσότερα...

      1177 • 1

    21. Αρθρογραφία

      Ποιοτικός τουρισμός: Η αναγκαία στρατηγική επιλογή για την χώρα

      Engineer

      Η Ελλάδα ήδη συγκαταλέγεται στους κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς της Μεσογείου, με 27,6 εκατ. επισκέπτες το 2022 και με πρόβλεψη για άνω των 30 εκατ. για το 2023 . Τα σκήπτρα βέβαια για τον Μεσογειακό χώρο τον κατέχει η Ισπανία με 71,8 εκατ. επισκέπτες το 2022 και με πρόβλεψη για άνω των 82 εκατ. για το 2023. Στο ίδιο επίπεδο βρίσκεται και η Γαλλία, και ακολουθούν η Ιταλία, και η Τουρκία. Ωστόσο τα έσοδα από τον τουρισμό των 87 δις. ευρώ  του ΄22 για την Ισπανία, είναι ανόμοια με τα 17,1 δις.ευρώ που δηλώθηκαν στην Ελλάδα αναλογικά με το πλήθος των  επισκεπτών. Για μεν την Ισπανία αναλογούσε δαπάνη 1,217 ευρώ ανά επισκέπτη, ενώ για την χώρα μας μόλις 620 ευρώ. Δηλαδή οι επισκέπτες στην Ισπανία ξοδεύουν διπλάσια ποσά από ότι οι επισκέπτες στην Ελλάδα. Αυτό, με μια πρώτη ματιά, ερμηνεύεται με το ότι στην Ισπανία, οι επισκέπτες είναι ανώτερης οικονομικής στάθμης και δύνανται να ξοδεύουν περισσότερα. Όμως οι διαφορές αυτές μπορεί και να οφείλονται, είτε στην αδυναμία του Ελληνικού κράτους να πιστοποιεί τα ακριβή οικονομικά στοιχεία των τουριστικών επιχειρήσεων, είτε και στη διαφορετική μεθοδολογία υπολογισμού των φορολογικών εσόδων στις δύο χώρες.
      Ο κίνδυνος του “υπερτουρισμού”
      Θα επιχειρήσουμε να συγκρίνουμε ορισμένα μεγέθη και χαρακτηριστικά της χώρας μας με της Ισπανίας στον τουριστικό τομέα, καθότι εκτιμούμε ότι παρουσιάζουν αρκετές ομοιότητες. Για τις δύο χώρες, δύο είναι τα κύρια χαρακτηριστικά τους ως τουριστικοί προορισμοί. Το ένα είναι ότι και στις δύο η τουριστική περίοδος είναι κυρίως τους ανοιξιάτικους και τους  θερινούς μήνες, και το δεύτερο, το  ότι οι μεγαλύτεροι τουριστικοί τους προορισμοί, είναι τα νησιά τους και οι λοιπές τους παραλιακές περιοχές. Για την Ισπανία η περιοχή της Καταλονίας που βρέχεται από τη Μεσόγειο όσο και τα Κανάρια νησιά στον Ατλαντικό και τα νησιά Βαλεαρίδες στη Μεσόγειο, συγκέντρωσαν 38,5 εκατ. επισκέπτες ( στοιχεία για το 2022) δηλαδή το 54% του συνόλου. Όμοια για την Ελλάδα, η Κρήτη, τα Δωδεκάνησα, οι Κυκλάδες, και τα Ιόνια νησιά συγκέντρωσαν 13,2 εκατ. επισκέπτες ( στοιχεία του 2022) δηλαδή το 48% του συνόλου. Βλέπουμε λοιπόν μια υπερσυγκέντρωση επισκεπτών σε μικρή σχετικά γεωγραφική έκταση. Το φαινόμενο αυτό έχει ονομασθεί με την ορολογία ‘’υπερτουρισμός’’. Στην χώρα μας η εμφάνισή του δεν έχει πάρει ακόμη μεγάλες διαστάσεις  όπως σε αρκετές περιοχές της Ισπανίας. Εξ άλλου από τα αριθμητικά στοιχεία παρατηρούμε ότι οι αριθμοί για την Ισπανία είναι τριπλάσιοι από εκείνους της χώρας μας (38,5 εκατ. με 13,2 εκατ.).
      Το αντιπαράδειγμα των Βαλεαρίδων και των Κανάριων νησιών                     
      Τα Κανάρια νησιά είναι ένα σύμπλεγμα 7 νησιών της Ισπανίας στον Ατλαντικό, όπου τα πιο γνωστά είναι η Τενερίφη και η Λας Πάλμας. Οι Bαλεαρίδες είναι επίσης ένα άλλο νησιωτικό σύμπλεγμα 4 νησιών της Ισπανίας, στην Μεσόγειο, όπου  τα πιο γνωστά είναι η Ίμπιζα και η Μαγιόρκα. Η συνολική έκταση των Κανάριων νησιών είναι  λιγότερο από της Κρήτης κατά 850 περίπου τετραγωνικά χιλιόμετρα, ενώ των Βαλεαρίδων η έκτασή τους  συνολικά, είναι το μισό του συνόλου των Δωδεκανήσων. Βέβαια  και τα δύο αυτά νησιωτικά συμπλέγματα είναι ήδη αρκετά πυκνοκατοικημένα  από μόνιμους κατοίκους. Όμως εξ αιτίας της υπερβολικής τουριστικής ανάπτυξης  που συντελέστηκε στην επικράτειά τους τις τελευταίες δεκαετίες, τα νησιά αυτά σήμερα πια, υποφέρουν από το φαινόμενο του ‘’υπερτουρισμού’’. Όμοια από το φαινόμενο αυτό υποφέρουν και κάποιες συνοικίες και γειτονιές και της Βαρκελώνης όπως και άλλες Ευρωπαϊκές πόλεις όπως η Βενετία και το Άμστερνταμ, αλλά και περιοχές της Νοτιοανατολικής Ασίας όπως το Πουκέτ, το Μπαλί, ο κόλπος της Μάγια και άλλες.

      Τα αρνητικά επακόλουθα του “υπερτουρισμού”                                                  
      Το φαινόμενο του ‘’υπερτουρισμού’’, πολύ γρήγορα επιφέρει αρνητικές επιπτώσεις στις περιοχές που έχει ενσκύψει, τόσο σε περιβαλλοντικό, όσο αι σε κοινωνικό επίπεδο.  Αντλώντας στοιχεία από τις δημοσιεύσεις τόσο για τις περιοχές της Ισπανίας όσο και για άλλες που υποφέρουν από αυτόν, αναφέρουμε κάποιες από τις επιπτώσεις.
      1.Στα Κανάρια νησιά επιβλήθηκε το μέτρο του τουριστικού φόρου τα έσοδα από τον οποίο θα επενδύονται για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος των νησιών.
      2.Όμως αυτό που ανέβασε πρόσφατα τον «πήχη» στην υπόθεση του ‘’υπερτουρισμού’’ είναι το Λανθαρότε, τέταρτο μεγαλύτερο από τα Κανάρια Νησιά. Ως απάντηση σε αυτόν αλλά και στη «μαύρη» οικονομία που συνήθως τον συνοδεύει, στην έλλειψη στέγης, στο χάος στους δρόμους και στην απώλεια ποιότητας ζωής για τους κατοίκους, η σοσιαλίστρια επικεφαλής της τοπικής διοίκησης, Μαρία Ντολόρες Κορούχο κήρυξε το νησί «τουριστικά κορεσμένο».
      3.Εκατομμύρια τουρίστες κατακλύζουν κάθε χρόνο την Ίμπιζα: τρίτο μεγαλύτερο νησί στο σύμπλεγμα των Βαλεαρίδων. Όμως έχει πλέον μετατραπεί σε επίγεια κόλαση για τους περίπου 150.000 κατοίκους του και τους χιλιάδες εργαζόμενους που απασχολούνται την καλοκαιρινή σεζόν στην ακμάζουσα τουριστική βιομηχανία.
      4.Στα νησιά των Βαλεαρίδων οι επιπτώσεις εκτείνονται από την επιβάρυνση του περιβάλλοντος και των φυσικών τοπίων, έως περαιτέρω κρίση ακρίβειας και σημαντική υποβάθμιση της ποιότητας ζωής για τους ντόπιους πληθυσμούς.
      5.Στη Βενετία  έχει μπει «κόφτης» στον αριθμό των επισκεπτών σε πολλές τοποθεσίες. Επίσης απαγορεύτηκαν τα μεγάλα κρουαζιερόπλοια, ενώ παραμένει στο «τραπέζι» το ενδεχόμενο επιβολής τέλους εισόδου σε ημερήσιους τουρίστες, που θα κυμαίνεται από 3 έως 10 ευρώ, ανάλογα με την εποχή.
      6.Μια άλλη διάσημη πόλη για τα γραφικά κανάλια της, το  Άμστερνταμ, έχει αλλάξει τακτική απέναντι στους τουρίστες, υιοθετώντας μια νέα στρατηγική για την προσέλκυση πιο ποιοτικού τουρισμού. Επιβάλει νέους φόρους σε επισκέπτες, και απαγόρευσε την ανέγερση νέων ξενοδοχείων στο κέντρο της.
      7.Η παραδεισένια παραλία στο νησί Κο Φι Φι, στον Κόλπο Μάγια της Ταϊλάνδης παραμένει κλειστή κατά τακτά χρονικά διαστήματα, για να αποτραπεί η σοβαρή περιβαλλοντική υποβάθμισή της.
      Πώς έφτασαν στον ‘’υπερτουρισμό’’                                                  
      Είναι ποικίλοι οι  λόγοι που μπορούν να οδηγήσουν μια πόλη ή μια περιοχή στον ‘’υπερτουρισμό’’. Η Βενετία ας πούμε, το Άμστερνταμ αλλά και η Βαρκελώνη, έφτασαν σε αυτή τη θέση λόγω της πολύ μεγάλης φήμης τους, και το ότι δεν κατάφεραν να το προβλέψουν έγκαιρα και να πάρουν τα ανάλογα προστατευτικά μέτρα. Όμως,  οι νησιωτικές  περιοχές της Ισπανίας βρέθηκαν στην ανάλογη θέση, λόγω υπερπροσφοράς πολύ χαμηλών πακέτων διακοπών ,τα οποία φυσικά απευθύνονταν σε  πολύ χαμηλής ποιότητας τουριστικά καταλύματα .
      Υπάρχουν στη χώρα μας βεβαρημένες περιοχές;                                           
      Στην Ελλάδα ευτυχώς, το φαινόμενο του  “υπερτουρισμού’’, μόλις που έχει εμφανιστεί σε κάποιες λίγες περιοχές, χωρίς να έχει επιφέρει έως σήμερα σοβαρές περιβαλλοντικές ή κοινωνικές επιβαρύνσεις. Ωστόσο στις περιοχές αυτές, διαφαίνονται τάσεις μεγέθυνσης του φαινομένου χρόνο με το χρόνο. Σαν μια ασφαλής κίνηση λοιπόν για να μην βρεθούμε και εμείς στην θέση των κατοίκων των Κανάριων νησιών, των Βαλεαρίδων, της Βαρκελώνης ή και της Βενετίας , θα ήταν να μελετηθεί η μεγέθυνση του φαινομένου. Θα πρέπει να τεκμηριωθούν και να εκτιμηθούν τα πληθυσμιακά και τα υπόλοιπα στοιχεία που μπορούν να επιφέρουν τον τουριστικό κορεσμό, και να ληφθούν ανάλογα μέτρα, τόσο από το κεντρικό κράτος  όσο και από την τοπική αυτοδιοίκηση. Τέτοιοι επίφοβοι τουριστικοί προορισμοί στη χώρα μας εκτιμάται ότι είναι, η Σαντορίνη, η Μύκονος, περιοχές της Βόρειας Κρήτης, όπως και περιοχές της Ρόδου και της Κέρκυρας.

      Στον αντίποδα του ‘’υπερτουρισμού’’, ο ποιοτικός τουρισμός                     
      Σίγουρα, το πως καθορίζεται ο ποιοτικός τουρισμός είναι μια υπόθεση που μπορεί να περιλαμβάνει διάφορες παραμέτρους. Αυτές μπορεί να είναι πολιτιστικοί, οικονομικοί, ή και κοινωνικοί. Όμως για να πληρούνται αυτές οι παράμετροι, θα πρέπει κατά πρώτο λόγο οι τουριστικοί επισκέπτες να δείχνουν ιδιαίτερο σεβασμό στα περιβαλλοντικά και στα πολιτιστικά δεδομένα της περιοχής όπου κάνουν διακοπές. Κατά τον δεύτερο λόγο, θα πρέπει να εξετάζεται το κατά πόσο οι οποιεσδήποτε υποδομές, όπως των συγκοινωνιών, της υγείας, των ελεύθερων δημοσίων χώρων, θα  μπορούν  “να αυτοχρηματοδοτούνται”. Το ίδιο ισχύει και για τις  περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις που προκαλούνται από την χρήση των υποδομών αυτών εκ μέρους των επισκεπτών.
      Η “αυτοχρηματοδότησή’’ τους αυτή, θα έχει την έννοια  ότι θα πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα να εισπράττονται από το κεντρικό κράτος ή και από την τοπική αυτοδιοίκηση, ετησίως σημαντικά ποσά, τα οποία θα μπορούν να υπερκαλύπτουν τα έξοδα λειτουργίας, συντήρησης, αλλά και αναβάθμισης των παρεχόμενων δημοσίων υπηρεσιών και υποδομών. Το πώς θα επιτυγχάνεται αυτό θα ρυθμίζεται από συγκεκριμένα νομοθετικά μέτρα και τις ανάλογες κανονιστικές διατάξεις που θα πρέπει να ληφθούν. Αυτό σίγουρα για ότι αφορά τους επισκέπτες  θα μεταφράζεται σε αυξημένο κόστος της καθημερινής τους διαβίωσης. Μια πρώτη οδηγία που θα μπορούσε να φέρει ένα τέτοιο αποτέλεσμα θα ήταν,να αυξηθούν κατά πολύ οι προδιαγραφές τόσο των τουριστικών καταλυμάτων, ξενοδοχείων και ενοικιαζόμενων δωματίων όσο και των χώρων εστίασης και αναψυχής. Αυτό με τη σειρά του, θα έδινε τη δυνατότητα υψηλότερης τιμολόγησης υπηρεσιών,πράγμα που θα οδηγούσε και σε μεγαλύτερες εισφορές εκ μέρους των επιχειρήσεων αυτών προς τα κρατικά ταμεία. Θα φτάναμε δηλαδή στο μοντέλο, όπου οι τουριστικές μονάδες θα εξυπηρετούν λιγότερους σε αριθμό πελάτες, αλλά με ποιοτικότερες αλλά και  και  σαφώς ακριβότερες υπηρεσίες. Δηλαδή με άλλα λόγια, θα ευνοείται η δημιουργία μονάδων για λιγότερα εξυπηρετούμενα άτομα αλλά με ακριβότερες υπηρεσίες ή αλλιώς μονάδες πολλών ‘’αστεριών’’. Με τα παραπάνω λοιπόν επιχειρήθηκε μια προσέγγιση της έννοιας του ‘’ποιοτικού τουρισμού’’.
      Η μεθοδολογία και τα κίνητρα.      
       Δεν υπάρχει αμφιβολία πως για να κατοχυρωθεί ο ποιοτικός τουρισμός σε μια περιοχή, πέραν της υποχρέωσης της πολιτείας για την κατασκευή υποδομών υψηλών προδιαγραφών, της ρύθμισης της πολεοδομικής νομοθεσίας  για τους συντελεστές δόμησης καθώς και της διευθέτησης πολλών άλλων θεμάτων, θα πρέπει να υπάρξουν και ειδικά κίνητρα προς τους τουριστικούς επιχειρηματίες και επενδυτές. Τα κίνητρα αυτά σίγουρα θα πρέπει να έχουν και σοβαρό οικονομικό αντίκτυπο για να είναι ελκυστικά, όπως για παράδειγμα την υπαγωγή τους σε ειδικό αναπτυξιακό νόμο και την επιδότηση κατασκευής τους, για να προσελκύσουν αξιόλογους επενδυτές. Καταλήγοντας λοιπόν, εκτιμούμε ότι ο ποιοτικός τουρισμός θα πρέπει να αναγορευτεί σε στρατηγική επιλογή της χώρας μας.
      Πηγές :
      1. ΙΝΣΕΤΕ,(Ινστιτούτο Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων )                       
      2. INE,(Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής  της Ισπανίας) 
      Του Γιώργου Ουρανού
      [email protected]       
      Περισσότερα...

      659 • 1

×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.