Απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα για δώδεκα ελληνικά νησιά – Η πρόταση του ΥΠΕΝ προς την ΕΕ

Το ύψος των απαραίτητων έργων προκειμένου τα νησιά που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα για την εξασφάλιση «καθαρής» ενέργειας για τις ανάγκες τους εκτιμάται πως θα ξεπεράσει το 1 δις. ευρώ.

Την ευκαιρία που δίνει η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία της Ε.Ε. «Καθαρή Ενέργεια για όλα τα Ευρωπαϊκά Νησιά» θα αξιοποιήσει το ΥΠΕΝ, έχοντας ήδη εκπονήσει και υποβάλει στην πρωτοβουλία μία πρόταση για την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα τουλάχιστον 12 νησιών της χώρας. 
Στόχος του υπουργείου είναι να ενισχύσει τη διείσδυση των ΑΠΕ το λιγότερο στο 50% σε κάθε νησιωτική περιοχή, με πρωτοποριακές λύσεις οι οποίες όχι μόνο θα μειώνουν το ανθρακικό τους αποτύπωμα, αλλά και θα εξασφαλίζουν ασφαλή και οικονομικά προσιτή ενέργεια. 

Όπως η Ελλάδα, στην πρωτοβουλία μπορούν να καταθέσουν ανάλογα σχέδια όλες οι χώρες - μέλη της Ε.Ε. που διαθέτουν νησιά, για την ενεργειακή μετάβαση των νησιωτικών περιοχών τους που θα επιλέξουν. 

Όλα τα έργα που θα ενταχθούν θα χρηματοδοτηθούν εξ ολοκλήρου από ευρωπαϊκά κονδύλια. 

Όσον αφορά την ελληνική πρόταση, σύμφωνα με πληροφορίες στη λίστα του ΥΠΕΝ συγκαταλέγονται νησιά όπως η Κάλυμνος, η Λήμνος, η Σίκινος, οι Οθωνοί, η Γαύδος, η Ρόδος, η Κως και η Ίος. 

Ωστόσο, ο κατάλογος δεν έχει ακόμη «κλειδώσει», με την έννοια πως ενδέχεται να προστεθούν και άλλες νησιωτικές περιοχές. 

Παρεμβάσεις ύψους άνω του 1 δις. ευρώ 

Η πρόταση του ΥΠΕΝ έχει ήδη υποβληθεί στην πρωτοβουλία, όπου και συζητείται, με συνέπεια το υπουργείο να εκτιμά πως μέσα στο 2018 θα ξεκινήσουν να υλοποιούνται παρεμβάσεις σε 2 - 3 από τα νησιά που περιλαμβάνονται. 

Επίσης, ακόμη κι αν αρχικά πάρουν το «πράσινο φως» τα πιο βασικά έργα που προβλέπει, με βάση τις πιο συντηρητικές εκτιμήσεις, τα κεφάλαια που θα αντληθούν δεν θα είναι λιγότερα από 200 εκατ. ευρώ. 

Ένα ποσό που στην πορεία θα αυξηθεί στο πολλαπλάσιο, ξεπερνώντας ενδεχομένως και το 1 δισ. ευρώ, τόσο με τη μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων όσο και με τη χρηματοδότηση μέσα από παρεμφερή ευρωπαϊκά προγράμματα ακόμη περισσότερων από τις εφαρμογές που σχεδιάζεται να υλοποιηθούν. 

Εξάλλου, το πιο πιθανό σενάριο είναι οι προβλεπόμενες παρεμβάσεις να πραγματοποιηθούν σε στάδια, με βάση την ιεράρχησή τους μέσα από την πρωτοβουλία. 

Επομένως, σε πρώτη φάση ενδεχομένως θα προκριθούν εκείνες οι τεχνολογίες που θα έχουν τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στην αλλαγή του ενεργειακού μίγματος των νησιών. 

Παράλληλη υλοποίηση με το πρόγραμμα των «έξυπνων» νησιών 

Σε κάθε περίπτωση, τα έργα θα «τρέξουν» παράλληλα με το project των «έξυπνων» νησιών, στο πλαίσιο του οποίου η Αστυπάλαια, το Καστελόριζο και η Σύμη θα αποκτήσουν υποδομές, ώστε το ποσοστό διείσδυσης των ΑΠΕ να υπερβαίνει το 60% της συνολικής τους κατανάλωσης σε ρεύμα. 
Μία διαφορά του από τα «έξυπνα» νησιά, όπως και από άλλα ανάλογα πιλοτικά project, είναι πως στοχεύει να αξιοποιήσει «πράσινες» τεχνολογίες που, αν και καινοτόμες, είναι αρκετά ώριμες για να μπορούν να χρησιμοποιηθούν από την πρώτη στιγμή σε πραγματικές συνθήκες. 

Έτσι, ανάμεσα στις τεχνολογίες που σχεδιάζεται να χρησιμοποιηθούν περιλαμβάνονται τα υβριδικά συστήματα, δηλαδή συστήματα τα οποία συνδυάζουν τις ΑΠΕ με μία λύση αποθήκευσης (μπαταρίες), ώστε η περίσσεια της «πράσινης» ηλεκτροπαραγωγής να αποθηκεύεται, για να μπορεί αν χρησιμοποιηθεί αργότερα. 

Την ίδια στιγμή, σε ορισμένα «μέλη» της λίστας προβλέπεται η εγκατάσταση σταθμών δημόσιας φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και η σταδιακή αλλαγή του στόλου των μέσων μαζικής μεταφοράς σε ηλεκτροκίνητα οχήματα. 

Παράλληλα, από το ελληνικό σχέδιο δεν λείπουν και ακόμη πιο πρωτοποριακές τεχνολογίες, όπως ηλεκτρικά πλοία για τη σύνδεση με κοντινούς προορισμούς. 

Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η χρήση πλωτών ανεμογεννητριών, οι οποίες αποτελούν την εναλλακτική λύση των υπεράκτιων αιολικών πάρκων, τα οποία δεν μπορούν να αξιοποιηθούν μαζικά στις ελληνικές θάλασσες, λόγω του μεγάλου τους βάθους.