Εγκρίθηκε η νέα Οδηγία εξοικονόμησης ενέργειας στα κτήρια

Εγκρίθηκε από το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ τη Δευτέρα η νέα Οδηγία εξοικονόμησης ενέργειας και ήδη οδεύει προς δημοσίευση στην επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Όπως προβλέπεται, η οδηγία μπαίνει σε εφαρμογή σε όλα τα κράτη μέλη μέσα σε 20 μήνες από την επίσημη δημοσίευσή της, οπότε εκτιμάται ότι ο Ιανουάριος του 2020 θα είναι ο μήνας εφαρμογής της νέας οδηγίας σε όλη την Ευρώπη, κάτι που δημιουργεί ιδιαίτερη χρονική πίεση στην Ελληνική Κυβέρνηση, η οποία μόλις στα τέλη Νοεμβρίου του 2017 κατάφερε να εφαρμόσει (με τη θέση σε ισχύ του νέου ΚΕΝΑΚ) την προηγούμενη οδηγία (που εγκρίθηκε το 2010, τροποποιήθηκε το 2012 και ενσωματώθηκε στην εθνική νομοθεσία το 2013).

Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση, το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων ενέκρινε την αναθεωρημένη οδηγία για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, ολοκληρώνοντας έτσι το τελικό στάδιο της νομοθετικής διαδικασίας. Η οδηγία βελτιώνει την ενεργειακή απόδοση των κτηρίων και ενθαρρύνει την ανακαίνισή τους. Η απαλλαγή του υπάρχοντος, άκρως μη αποδοτικού κτηριακού αποθέματος της Ευρώπης από ανθρακούχες εκπομπές είναι ένας από τους μακροπρόθεσμους στόχους της. Συνοπτικά, η οδηγία προωθεί οικονομικά αποδοτικές ανακαινίσεις, καθιερώνει έναν δείκτη ευφυΐας για τα κτήρια, απλουστεύει τις επιθεωρήσεις των συστημάτων θέρμανσης και κλιματισμού και προωθεί επίσης την ηλεκτροκίνηση με τη θέσπιση ενός πλαισίου για χώρους στάθμευσης των ηλεκτρικών οχημάτων.

Ιστορικό και επόμενα στάδια

Όπως αναφέρουν τα κοινοτικά όργανα, η επανεξέταση της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων τροποποιεί την οδηγία 2010/31/ΕΕ και συμπληρώνει τα μέτρα στο πλαίσιο της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση, καθώς και τη νομοθεσία της ΕΕ σχετικά με την ενεργειακή απόδοση των προϊόντων. Αποτελεί μέρος της δέσμης μέτρων για την καθαρή ενέργεια που υπέβαλε η Επιτροπή στις 30 Νοεμβρίου 2016. Το Συμβούλιο συμφώνησε επί διαπραγματευτικής θέσης σχετικά με την οδηγία τον Ιούνιο του 2017. Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της εσθονικής Προεδρίας και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία στις 19 Δεκεμβρίου 2017, η οποία επικυρώθηκε από τους πρέσβεις στην ΕΕ στις 31 Ιανουαρίου 2018. Μετά την τυπική έγκριση της νομοθετικής πράξης από το Συμβούλιο τη Δευτέρα, η οποία συνιστά το τελικό στάδιο της νομοθετικής διαδικασίας, η οδηγία θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και θα αρχίσει να ισχύει είκοσι ημέρες αργότερα. Η περίοδος μεταφοράς για την εν λόγω πράξη είναι 20 μήνες.

Διαβάστε εδώ ολόκληρη τη νέα κοινοτική οδηγία εξοικονόμησης ενέργειας στα κτήρια (στα αγγλικά): http://www.consilium.europa.eu/el/press/press-releases/2018/05/14/energy-efficient-buildings-council-adopts-revised-directive/

Οι πρακτικές επιπτώσεις και τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας

Πρακτικά, τα κράτη μέλη υποχρεώνονται μέσα σε 20 μήνες από τη δημοσίευση (η οποία επίκειται τις επόμενες ημέρες, αφού ολοκληρωθεί η μετάφραση της οδηγίας σε όλες τις γλώσσες της ΕΕ) της νέας οδηγίας, να την έχουν ενσωματώσει πλήρως στο εθνικό δίκαιο.

Η Ελλάδα καλείται λοιπόν μόλις 6 μήνες μετά τη θέση σε ισχύ του ΚΕΝΑΚ 2017 να προετοιμαστεί εγκαίρως και να ενσωματώσει τις νομοθετικές αλλαγές που προβλέπονται στην οδηγία και ακολούθως, πάλι μέχρι τον Ιανουάριο του 2020, να προσαρμόσει τον ΚΕΝΑΚ και τις Τεχνικές Οδηγίες Εφαρμογής του. Βέβαια η χώρα μας έχει βεβαρυμένο ιστορικό καθώς ποτέ δεν ενσωμάτωσε εγκαίρως οδηγία για την ενεργειακή απόδοση κτιρίων. Αυτή τη φορά τα πράγματα είναι διαφορετικά, καθώς ήδη στην ΕΕ έχουν συμφωνήσει σε εξουσιοδότηση της Κομισιόν να λάβει μέτρα και το χρονικό σημείο συμπίπτει με την ολοκλήρωση των προγραμμάτων ΕΣΠΑ που χρηματοδοτούνται από κοινοτικούς πόρους… Επομένως η χώρα μας στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν διακινδυνεύει μόνο με παραπομπή στο Ευρωδικαστήριο και πρόστιμο, αν και πάλι δεν ενσωματώσει εγακίρως την κοινοτική οδηγία, αλλά και με «πάγωμα» ή (ακόμη χειρότερα) «ανάκτηση» χρημάτων που έχουν δοθεί στη χώρα για το ΕΣΠΑ 2014-2020.

Πρακτικά, όλα τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας που χρηματοδοτούνται από κοινοτικούς πόρους θα πρέπει από τον Ιανουάριο του 2020 να είναι προσαρμοσμένα στις απαιτήσεις της νέας οδηγίας, καθώς αποτελεί προϋπόθεση νομιμότητας της χρήσης των κοινοτικών πόρων η εναρμόνισή τους με την κοινοτική νομοθεσία.

Επομένως, ενόψει των προγραμμάτων εξοικονόμησης ενέργειας που επίκεινται (όπως αυτό για τη βιομηχανία, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις ή για τα δημόσια και δημοτικά κτήρια) είτε η χώρα μας θα πρέπει έγκαιρα μέχρι τον Ιανουάριο του 2020 να υιοθετήσει νομοθετικά τις αλλαγές στη νομοθεσία και τα συνοδευτικά κείμενα (ΚΕΝΑΚ, ΤΟΤΕΕ, κλπ) ή με την έναρξη της νέας οδηγίας θα μπει «κόφτης» από την Κομισιόν στα χρηματοδοτικά προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας. Εκτός και αν η Κυβέρνηση επιλέξει σε όλα τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας να βάλει ρήτρα ολοκλήρωσης φυσικού και οικονομικού αντικειμένου μέχρι το 2019…

Σημειώνουμε πάντως ότι με βάση το χρονοδιάγραμμα του νέου «Εξοικονομώ κατ' Οίκον», δηλαδή την πρόβλεψη ολοκλήρωσης εντός 9μηνου από την έγκριση, δεν προβλέπεται να δημιουργηθεί πρόβλημα σε όσους ενταχθούν στο «Εξοικονόμηση κατ΄’ οίκον ΙΙ» καθώς ακόμη και όσοι ενταχθούν αργότερα μέσα στο 2018 θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει τις εργασίες μέχρι το 2019 το αργότερο και επομένως βρίσκονται εκτός του χρονοδιαγράμματος της νέας οδηγίας.