Εκτροπή Αώου: συντονισμένες δράσεις για ακύρωση του υδροηλεκτρικού

Σε σειρά ενεργειών για την αποτροπή υλοποίησης των σχεδίων εκτροπή του ποταμού Αώου στην Ήπειρο έχει προβεί ο Φορέας Διαχείρισης Εθνικών Δρυμών Βίκου-Αώου και Πίνδου σε συνεργασία με τις περιβαλλοντικές ΜΚΟ Καλλιστώ και WWF Ελλάς.

Στις 4 Φεβρουαρίου εκδικάστηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας η προσφυγή που είχαν καταθέσει κατά του έργου ο ΦΔ μαζί με τις δύο ΜΚΟ και στην οποία επίσης συμμετείχαν ο Δήμος Κόνιτσας και το Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο (Med-INA).

Η προσφεύγοντες στρέφονται κατά των πράξεων που κυρώνουν το Σχέδιο Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Ηπείρου και περιλαμβάνουν το έργο της εκτροπής των υδάτων του ποταμού Αώου.

Σύμφωνα με ενημέρωση του WWF Ελλάς, το ΥΠΕΚΑ εκπροσωπήθηκε από νομικό σύμβουλο του κράτους, ενώ δεν έγιναν παρεμβάσεις κατά της προσφυγής από την ΔΕΗ ή/και την ΤΕΡΝΑ. Η συζήτηση κύλησε χωρίς ερωτήσεις ή παρατηρήσεις από τους δικαστές, με την εξαίρεση μίας διευκρινιστικής ερώτησης για την διασυνοριακή διαβούλευση. Δόθηκε προθεσμία μέχρι την 26 Φεβρουαρίου, για την υποβολή του τελικού υπομνήματος, ενώ η τελική απόφαση αναμένεται εντός του επομένου εξαμήνου.

Επίσης, ο ΦΔ σε συνεργασία με την Καλλιστώ παρενέβηκαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (DGENV) ώστε η υπόθεση να μην μπει στο αρχείο. Αυτό θα συνέβαινε διότι η ενημέρωση που είχε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το (τέως) Υπουργείο ΠΕΚΑ αφορούσε αποκλειστικά την μη έγκριση τόσο του φακέλου Προκαταρκτικού Προσδιορισμού Περιβαλλοντικών Απαιτήσεων όσο και του φακέλου Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) το 2010, από την τότε υπουργό, Τίνα Μπιρμπίλη.

Ωστόσο, η Κομισιόν δεν είχε καμία απολύτως ενημέρωση για το γεγονός ότι το συγκεκριμένο έργο εντάχθηκε στο «Σχέδιο διαχείρισης της περιοχής λεκάνης απορροής ποταμού του υδατικού διαμερίσματος Ηπείρου» του οποίου μάλιστα η σχετική ΣΜΠΕ (Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων) έχει εγκριθεί με την υπ’αριθ. 169278/08-07-2013 ΚΥΑ. Μάλιστα, η πρόσφατη ΚΥΑ έγκρισης της ΣΜΠΕ «μετονομάζει» εκ νέου τον χαρακτήρα του έργου και το αναφέρει πλέον ως «Αξιοποίηση του Υδατικού Δυναμικού Πίνδου με Υδροηλεκτρική Εκμετάλλευση και Δυνατότητα πολλαπλών χρήσεων νερού για άλλες ανάγκες» (μεταξύ των χρήσεων του οποίου δύναται να συμπεριληφθεί και η ύδρευση της πόλης των Ιωαννίνων και της ευρύτερης περιοχής της) με απώτερο στόχο να μην αντιβαίνει στις κατευθύνσεις της ΚΟ 2000/60/ΕΚ και ειδικότερα με τα οριζόμενα περί εξαιρέσεων στο αρ. 4 παρ. 7 της προαναφερόμενης οδηγίας και έτσι η δρομολόγηση της υλοποίησής του να μην συναντήσει άλλα σχετικά νομικά εμπόδια.

—Εθνικό συμφέρον

Ο ΦΔ και η Καλλιστώ ενημέρωσαν την Κομισιόν ότι η έγκριση του ανωτέρω Σχεδίου Διαχείρισης αναμένεται να δρομολογήσει την κατασκευή του έργου εκτροπής του Αώου είτε με διαδικασία «fast track» -προτάσσοντας λόγους εθνικού συμφέροντος-, η οποία περιορίζει δραστικά τη δυνατότητα νομικής παρέμβασης ενώ κατ’ ουσίαν «ακυρώνει» την ισχύ των γνωμοδοτήσεων από αρμόδιους φορείς είτε με τη διαδικασία της Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης σύμφωνα με την οποία, οι αρνητικές γνωμοδοτήσεις συναρμόδιων φορέων μπορούν να παρακαμφθούν με πολιτική απόφαση, η οποία και πάλι θα επικαλείται λόγους εθνικού συμφέροντος.

Στην επιστολή τους ΦΔ και Καλλιστώ κάλεσαν τις Κοινοτικές Αρχές να παραμείνουν αφενός σε εγρήγορση και αφετέρου να ζητήσουν περαιτέρω ενημέρωση/πληροφόρηση από τις ελληνικές αρχές για το θέμα με βάση τα ανωτέρω.

—Το χέλι

Σημειώνεται ότι ο Αώος είναι το μόνο ίσως ποτάμι της Ελλάδας στο οποίο ακόμη και σε υψόμετρο 800 μέτρων μπορεί να δει κανείς χέλι.

Το χέλι αναπαράγεται στη Θάλασσα των Σαργασσών, στον Ατλαντικό, και όταν υπάρχουν φράγματα δεν μπορεί να επιστρέψει. Ο Αώος όμως δεν έχει κατά μήκος του φράγματα ούτε στην Ελλάδα ούτε στο τμήμα του που βρίσκεται στην Αλβανία.

Έτσι το χέλι μπορεί να προχωρήσει 300-350 χιλιόμετρα στην ενδοχώρα και να διατηρήσει την παρουσία του μέσα στην καρδιά της Πίνδου.

Όπως επισημαίνουν περιβαλλοντικές οργανώσεις, εάν κατασκευαστεί το έργο θα κατακρατηθούν 70 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού, με συνέπεια το ουσιαστικά να στερέψει. Προειδοποιούν ότι θα επηρεαστούν ο πολιτισμός και ιστορία της περιοχής, όλες οι ανθρώπινες και φυσικές δραστηριότητες, καθώς ο Αώος δεν είναι απλά ποτάμι, αλλά οικοσύστημα: ένας υδάτινος δρόμος, με διεθνικότητα και πολιτισμική διάσταση.

—Αντιδράσεις στην Αλβανία

Εντωμεταξύ αντιδράσεις στα σχέδια εκτροπής του Αώου εκδηλώνονται και στην Αλβανία.

Συγκεκριμένα, σε διαμαρτυρία προχώρησαν μέλη των οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών της Αλβανίας έξω από το κτήριο του υπουργείου Εξωτερικών στα Τίρανα, μετά την ενημέρωση σχετικά με το ενδεχόμενο εκτροπής σημαντικής ποσότητας των υδάτων του Αώου ποταμού.

«Δεν θα το επιτρέψουμε με κανένα τρόπο, και αυτό θα πρέπει να το γνωρίσουν καλά τόσο η ελληνική κυβέρνηση, όσο και η αλβανική», δήλωσε ο Σάζαν Γκούρι εκπρόσωπος των οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών.

Ο υπουργός Εξωτερικών Ντίτμιρ Μπουσάτι κατέβηκε από το γραφείο του και συναντήθηκε με τους διαδηλωτές και λίγο αργότερα δέχτηκε στο γραφείο του αντιπροσωπεία τους με τους οποίους συζήτησε για περίπου μία ώρα.

Στο μεταξύ ο Γκλέβεν Ντερβίσι, σύμβουλος του υπουργού Εξωτερικών, δήλωσε πως το υπουργείο έχει θέσει το θέμα σε διμερείς συναντήσεις με την ελληνική πλευρά και έχει εκφράσει την αντίθεσή της σε οποιοδήποτε σχέδιο αποσκοπεί στην εκτροπή των υδάτων.

Εκπρόσωποι της Κοινωνίας των Πολιτών δήλωσαν ότι δεν θα κάνουν πίσω και θα διαμαρτυρηθούν αύριο το πρωί κατά τη διάρκεια της συνόδου των υπουργών Εξωτερικών των 13 χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης που θα διεξαχθεί στα Τίρανα.

Πηγή: http://www.econews.gr/2015/02/24/aoos-ektropi-120785/