Η ΔΕΗ χάνει το μονοπώλιο στους λιγνίτες - Θα διαθέσει 21 ως 23% σε ιδιώτες

Για να συμμορφωθεί με την απόφαση της ΕΕ για το σπάσιμο του μονοπωλίου στο λιγνίτη, θα πρέπει να διαθέσει σε ιδιώτες προμηθευτές από το 21 έως το 23 ποσοστό της λιγνιτικής παραγωγής των προηγούμενων ετών.

Μια νέα διαδικασία ενός δεύτερου Market Test για το μηχανισμό πρόσβασης τρίτων σε λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή της ΔΕΗ είναι σε πλήρη εξέλιξη από την Κομισιόν μια και το πρώτο Market Test δε στέφθηκε από επιτυχία. Πιο συγκεκριμένα, σε προμηθευτές ενέργειας έχει αποσταλεί ένα νέο ερωτηματολόγιο από την Κομισιόν όπου ώστε να διακριβωθεί, εάν υπάρχει προθυμία για συμμετοχή στη διαδικασία που θεσπίστηκε πριν λίγο καιρό  μεταξύ του ΥΠΕΝ και της DG Comp, βάσει της οποίας προβλέπεται η ΔΕΗ να προσφέρει σε τιμές, όχι κάτω του κόστους, προϊόντα ηλεκτρικής ενέργειας από τη λιγνιτική της παραγωγή, ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση και ανταγωνιστές της σε αυτήν.

Η συμφωνία αυτή που έγινε μετά  από τη συνάντηση που είχαν στα μέσα Μαΐου στην Αθήνα ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας και η Αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαργκρέιτε Βεστάγκερ ουσιαστικά άνοιξε το δρόμο για το κλείσιμο της υπόθεσης της καταδίκης της ΔΕΗ  από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο το 2018 για την μονοπωλιακή πρόσβαση στον λιγνίτη.

Οι αλλαγές

Μέσα από αυτήν τη νέα δοκιμή προθέσεων είναι να διαφανεί εάν η αγορά, μετά και τις τροποποιήσεις που έγιναν, είναι πρόθυμη να συμμετάσχει στο όλο εγχείρημα. Έτσι στο πλαίσιο των αλλαγών προτάσσεται η διάθεση των «πακέτων» να γίνεται μέσω της Προθεσμιακής Αγοράς του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, ή  του Ευρωπαϊκού Ενεργειακού Χρηματιστηρίου. και όχι με μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας με τους ιδιώτες προμηθευτές, όπως προβλεπόταν αρχικά.

Μια άλλη τροποποίηση στη διαδικασία έχει να κάνει με το πώς τελικά θα διαμορφώνεται η τιμή. Με βάση τα όσα ίσχυαν στο πρώτο Market Test η τιμή διαμορφωνόταν στη βάση της χονδρεμπορικής αγοράς με την προσμέτρηση μιας έκπτωσης. Τώρα προβλέπεται απευθείας διαπραγμάτευση του αγοραστή με τη ΔΕΗ, μέσω της προθεσμιακής αγοράς χωρίς να υπάρχει market prices floor.

Με βάση τα όσα αναφέρονται στο ερωτηματολόγιο ο μηχανισμός θα λειτουργήσει έως τον Δεκέμβριο του 2024 εκτός εάν νωρίτερα  υπάρξει απόσυρση  και της τελευταίας λιγνιτικής μονάδας. Παράλληλα,  στην όλη διαδικασία αναμένεται να ενταχθεί και  η υπό κατασκευή λιγνιτική μονάδα «Πτολεμαΐδα 5» της ΔΕΗ, που εκτιμάται ότι θα τεθεί σε λειτουργία τον Ιανουάριο του 2023,  πριν βέβαια μετατραπεί σε μονάδα φυσικού αερίου.

Σημειώνεται ότι οι προμηθευτές έχουν διορία για να αποστείλουν τις απαντήσεις τους έως τις 14 Ιουλίου ώστε να διαφανεί εάν ο μηχανισμός μπορεί να περπατήσει και οδηγήσει σε περαιτέρω μείωση των μεριδίων της ΔΕΗ, όπως είναι ο στόχος . Κάτι για το οποίο πολλοί εκφράζουν προβληματισμό, αν και βέβαια η συγκυρία είναι θετική για τους λιγνίτες λόγω της ανόδου συνολικά της χονδρεμπορικής τιμής. Να σημειωθεί ότι το τελευταίο διάστημα οι λιγνίτες συμμετέχουν με ποσοστά άνω του 11% στο ενεργειακό μίγμα έστω κι αν οι τιμές των ρύπων έχουν εκτιναχθεί

Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση τη συμφωνία με τους θεσμούς η ΔΕΗ για να συμμορφωθεί με την απόφαση της ΕΕ για το σπάσιμο του μονοπωλίου της ΔΕΗ στο λιγνίτη, θα πρέπει να διαθέσει σε ιδιώτες προμηθευτές το 2021 το 50% της λιγνιτικής παραγωγής της προηγούμενης χρονιάς και ακολούθως το 40% το 2022 και άλλο ένα 40% το 2023. Με το κλείσιμο αυτής της εκκρεμότητας πάντως αναμένεται να ανοίξει ο δρόμος και για το θέμα της στρατηγικής εφεδρείας, που είναι ένα άλλο μείζον που αφορά όλη την αγορά.