Θερμό ενδιαφέρον για φωτοβολταϊκά στη στέγη αλλά… χωρίς την επιδότηση – 5.000 αιτήσεις για «απλά» συστήματα και 7.500 με μπαταρία

Πληθαίνουν ολοένα περισσότερο οι οικιακοί καταναλωτές που στρέφονται στη λύση του net-metering, για να περιορίσουν κατακόρυφα το ανταγωνιστικό σκέλος του λογαριασμού τους. Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με πληροφορίες του energypress, αυτή τη στιγμή ανέρχονται σε 12.500 οι ολοκληρωμένες αιτήσεις στην απλοποιημένη πλατφόρμα του ΔΕΔΔΗΕ, για τη δέσμευση ηλεκτρικού «χώρου» για μικρά φωτοβολταϊκά συστήματα (ισχύος παραγωγής μέχρι 10 kW). 

Οι αιτήσεις αυτές προέρχονται σχεδόν αποκλειστικά από νοικοκυριά, καθώς τα αιτήματα σύνδεσης αγροτικών φωτοβολταϊκών είναι πολύ λίγα. Την ίδια ώρα ωστόσο (και αντίθετα από ό,τι ίσως θα περίμενε κανείς), ένας μεγάλος αριθμός των υποψήφιων οικιακών συστημάτων, που έχουν δεσμεύσει «χώρο», δεν προορίζεται για διεκδίκηση επιδότησης μέσω του προγράμματος «Φωτοβολταϊκά στις Στέγες». Κι αυτό γιατί πρόκειται για «απλά» φωτοβολταϊκά, δηλαδή χωρίς μπαταρία, τα οποία δεν είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση στην περίπτωση των νοικοκυριών (σε αντίθεση με τα αγροτικά συστήματα). 

Πιο συγκεκριμένα, από τα 12.500 συστήματα που έχουν κατακυρώσει ηλεκτρικό «χώρο», τα 7.500 συνδυάζονται με μπαταρίες και έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα, κλειδώνοντας επομένως και επιδότηση. Τα υπόλοιπα 5.000 είναι «απλά» οικιακά φωτοβολταϊκά, γεγονός που σημαίνει ότι σχεδιάζονται να υλοποιηθούν από ιδιώτες οι οποίοι δεν επιδιώκουν να λάβουν επιχορήγηση. 

Γιατί αποφεύγεται η μπαταρία 

Οι παραπάνω αριθμοί σημαίνουν ότι, από τα οικιακά συστήματα που έχουν μπει στις ράγες για κατασκευή, το 60% έχει ενταχθεί και στο πρόγραμμα, ενώ ένα διόλου ευκαταφρόνητο 40% θα υλοποιηθεί χωρίς επιδότηση. Κάτι που σημαίνει πως μία σημαντική μερίδα νοικοκυριών προτιμά να αποφύγει να προσθέσει μπαταρία στην επένδυσή του (παρόλο που αυτή επιδοτείται στη χειρότερη περίπτωση με 90%), «θυσιάζοντας» την επιδότηση του προγράμματος για το φωτοβολταϊκό. 

Υπενθυμίζεται ότι η επιδότηση του φωτοβολταϊκού είναι 35% για τη 1η εισοδηματική κατηγορία και 25% για τη δεύτερη (στους δικαιούχους του ΚΟΤ φτάνει έως 65%). Μάλιστα, για την 1η εισοδηματική κατηγορία (όπως και για τους δικαιούχους του ΚΟΤ), η μπαταρία επιδοτείται στο 100%. 

Σύμφωνα με στελέχη του κλάδου, ένας βασικός λόγος που προτιμάται να «παρακαμφθεί» η μπαταρία, παρά το γεγονός ότι «στοιχίζει» την ένταξη στο πρόγραμμα, είναι το γεγονός ότι οι δικαιούχοι του «Φωτοβολταϊκά στις Στέγες» πρέπει να καλύψουν σε πρώτη φάση με ίδια κεφάλαια το σύνολο της δαπάνης, ώστε στη συνέχεια να τους επιστραφεί το ποσό που αναλογεί στη χρηματοδότησή τους. Στην πράξη, αυτό σημαίνει πως η μονάδα αποθήκευσης αυξάνει κατά 5.000 ευρώ κατά μέσο όρο το ποσό που θα πρέπει να έχει (και να διαθέσει) κανείς, αναμένοντας την επιστροφή του έπειτα από λίγους μήνες. 

Η κάλυψη σε πρώτη φάση του κόστους της μπαταρίας φαίνεται να λειτουργεί αποθαρρυντικά για μία μερίδα οικιακών καταναλωτών, με δεδομένο ότι η μονάδα αποθήκευσης έχει επί της ουσίας όφελος για το δίκτυο (αποφυγή συμφόρησης) και όχι για τον ίδιο τον ιδιώτη. Κι αυτό γιατί το καθεστώς του ενεργειακού συμψηφισμού, το οποίο διέπει τα οικιακά συστήματα, ουσιαστικά επιτρέπει την αξιοποίηση του δικτύου σαν μπαταρία, χωρίς κανέναν περιορισμό στον ετεροχρονισμό μεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης. 

Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, σημαντικό επίσης κίνητρο για να αποφασίσει ένας ιδιώτης να μην ενταχθεί στο πρόγραμμα φαίνεται να αποτελεί το γεγονός ότι ούτε από τον κλάδο των φωτοβολταϊκών απουσιάζει η παραοικονομία, η οποία προσφέρει οικονομικό… αβαντάζ στις προσφορές τις οποίες κάνουν οι επαγγελματίες που προτείνουν να αμειφθούν χωρίς παραστατικά. 

Αντίθετα, η ένταξη στο πρόγραμμα σημαίνει πως οι δαπάνες για τον εξοπλισμό και την εγκατάστασή του θα πρέπει να καλύπτονται από τιμολόγια – με ό,τι αυτό σημαίνει σε ΦΠΑ και φόρο για τον εγκαταστάτη, που «μεταφέρεται» στην οικονομική προσφορά. Σε αυτό, θα πρέπει να προστεθεί και το γεγονός ότι αρκετοί εγκαταστάτες προτρέπουν τους πελάτες τους να αποφύγουν την μπαταρία, καθώς πρόκειται για νέο είδος εξοπλισμού, με το οποίο δεν είναι εξοικειωμένοι. 

Δέσμευση 77 εκατ. του προϋπολογισμού 

Με τις 7.500 αιτήσεις που έχουν κλειδώσει επιδότηση, ουσιαστικά έχουν δεσμευτεί 77 εκατ. ευρώ από τον προϋπολογισμό του προγράμματος, ο οποίος όπως είναι γνωστό, ανέρχεται σε 238 εκατομμύρια. Επομένως, υπάρχουν ακόμη αρκετά διαθέσιμα κονδύλια για τη χρηματοδότηση οικιακών συστημάτων. 

Το ίδιο ισχύει και για τον ηλεκτρικό «χώρο», καθώς υπάρχει αρκετή ακόμη διαθέσιμη δυναμικότητα, για σύνδεση μικρών φωτοβολταϊκών, από τα περιθώρια που δεσμεύθηκαν σε κάθε υποσταθμό για αυτό τον σκοπό. Οι περιοχές που αναδεικνύονται «πρωταθλήτριες» στις επιδοτήσεις είναι η Ανατολική Αττική και ο νόμος Θεσσαλονίκης.  

Αξίζει να σημειωθεί πως το ΥΠΕΝ αναζητεί τρόπους ώστε να κάνει πιο ελκυστικό το πρόγραμμα και να ενισχυθούν οι εντάξεις, διορθώνοντας την «ανορθογραφία» που έχει προκύψει. Προς το παρόν εξετάζονται διάφορες λύσεις, χωρίς να έχουν ληφθεί σχετικές αποφάσεις.