Νέο «Εξοικονομώ» για 9.700 επιχειρήσεις και πρόγραμμα «Ηλέκτρα» για δημόσια κτίρια

Aνοίγει στις αρχές του νέου έτους o πρώτος κύκλος του προγράμματος Εξοικονομώ που αφορά αποκλειστικά την ενεργειακή αναβάθμιση συνολικά 9.700 επιχειρήσεων σε όλη τη χώρα με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Η δράση θα περιλαμβάνει δύο υποπρογράμματα:

1. Το πρώτο αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας για επιχειρήσεις του δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα της οικονομίας (μεταξύ των οποίων και ξενοδοχειακές μονάδες).
2. Το δεύτερο αφορά την προμήθεια και εγκατάσταση ενεργειακά αποδοτικού εξοπλισμού σε θέρμανση, φωτισμό, κλιματισμό για πολύ μικρές επιχειρήσεις.

Στη συνέχεια θα ακολουθήσει το πρόγραμμα για την αναβάθμιση και βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης σε δημόσια κτίρια, μια φιλόδοξη προσπάθεια που εκτιμάται ότι θα συμβάλει ουσιαστικά στην ενεργειακή αναβάθμιση των δημοσίων κτιρίων. Πάνω από 210 κτίρια του δημόσιου τομέα και της τοπικής αυτοδιοίκησης προβλέπεται να είναι άμεσα οι δικαιούχοι του «Εξοικονομώ στο Δημόσιο». Εχει προηγηθεί το νέο Εξοικονομώ για τα νοικοκυριά που στοχεύει στην ενεργειακή αναβάθμιση χιλιάδων κατοικιών έως το 2025.

Το πρόγραμμα θα ενισχύει τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας της λειτουργίας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, με στόχο εξοικονόμηση κατ' ελάχιστον 30% του ενεργειακού κόστους. Aπό το σύνολο των επιδοτούμενων επιχειρήσεων εκτιμάται ότι οι 8.500 θα είναι μικρές και 1.200 μεσαίες και μεγαλύτερες σε διάφορους παραγωγικούς τομείς, όπως στον τουρισμό, στον αγροδιατροφικό τομέα, ενώ δικαίωμα συμμετοχής έχουν ιδιωτικά γραφεία και εμπορικά κτίρια.

Tο ύψος της επιδότησης θα καθορίζεται από το είδος των επιλέξιμων δαπανών, την περιοχή που δραστηριοποιείται η επιχείρηση και το μέγεθός της.

Όσον αφορά στις παρεμβάσεις, προβλέπεται:

• εγκατάσταση ενεργειακά αποδοτικού εξοπλισμού και συστημάτων για την εξοικονόμηση ενέργειας στην παραγωγή (π.χ. εξοπλισμός και συστήματα παραγωγής ζεστού νερού/ατμού, εξοπλισμός ανάκτησης απορριπτόμενης θερμότητας κ.ά.), στην αποθήκευση, στη διανομή προϊόντων, καθώς και στη λειτουργία των εταιρειών (π.χ. αναβάθμιση συστήματος φωτισμού, εσωτερικών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων κ.ά.).
• Επίσης προβλέπονται ενεργειακές αναβαθμίσεις στο κτιριακό κέλυφος (θερμομόνωση τοιχοποιίας - δαπέδου, στέγης κ.λπ., ενεργειακά κουφώματα/υαλοπίνακες, συστήματα σκίασης κ.ά.).

Έμφαση θα δοθεί και στην κατασκευή φωτοβολταϊκών από τις επιχειρήσεις, προκειμένου να  αυτοκαταναλώνουν ενέργεια και να έχουν χαμηλότερα τιμολόγια. 

Για την ενεργειακή απόδοση στον τριτογενή και τον δευτερογενή τομέα για μεσαίες και μεγαλύτερες επιχειρήσεις θα πραγματοποιηθούν δύο υποχρεωτικοί ενεργειακοί έλεγχοι. Όσο για τις πολύ μικρές, θα καθοριστούν ελάχιστες απαιτήσεις για την ενεργειακή απόδοση του εξοπλισμού.  

Με τη δράση αναμένεται να αναβαθμισθούν ενεργειακά περί τις 10.000 επιχειρήσεις, διασφαλίζοντας τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου τουλάχιστον κατά 30%.

Nα σημειωθεί ότι το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, με έμφαση στις πολύ μικρές επιχειρήσεις (απασχόληση 0-9 εργαζομένων / 96,2% του συνόλου των ελληνικών επιχειρήσεων), είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Εκτιμάται ότι στην Ελλάδα οι ΜμΕ ευθύνονται για το 15%-20% των συνολικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Οι δράσεις του προγράμματος θα υλοποιηθούν μέσω πρόσκλησης υποβολής αιτήσεων, με εκτιμώμενη έναρξη έως τα τέλη 2021. Η φάση εφαρμογής θα διαρκέσει περίπου τρία χρόνια, μετά την αξιολόγηση και την έγκριση των αιτήσεων, και το πρόγραμμα εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί το τέταρτο τρίμηνο 2024.

Δημόσια κτίρια

Για τα κτίρια του Δημοσίου προβλέπεται η αναβάθμιση του 3% του συνολικού εμβαδού των κτιρίων της κεντρικής διοίκησης, ενώ θα υπάρχει η δυνατότητα συμμετοχής και των εταιρειών ενεργειακών υπηρεσιών. Ήδη, έχει υπογραφεί συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ύψους 375 εκατ. ευρώ για τη στήριξη του προγράμματος «Ηλέκτρα», που θα συμβάλει στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης σε δημόσια κτίρια.

Το πρόγραμμα αφορά κτίρια του Δημοσίου που εντάσσονται στο μητρώο φορέων γενικής κυβέρνησης, το οποίο καταρτίζεται από τη Στατιστική Υπηρεσία και έχουν μεγάλη ετήσια κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας. Οι επενδύσεις συνδέονται με τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων θέρμανσης - ψύξης, μόνωση του κτιριακού κελύφους και εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε δημόσια κτίρια, σχολεία, νοσοκομεία και αθλητικές εγκαταστάσεις. Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτηθεί από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης σε συνδυασμό με το πρόγραμμα «Ηλέκτρα», το οποίο θα φτάσει τα 700 εκατομμύρια ευρώ.

Στόχος είναι η εξοικονόμηση 230.000 MWh έως το τέλος του 2025, προκειμένου να επιτευχθεί η σταδιακή μετατροπή των κτιρίων σε υψηλής ενεργειακής απόδοσης.

Τα κτίρια που εντάσσονται σε αυτό θα πρέπει μετά τις παρεμβάσεις να κατατάσσονται τουλάχιστον στην κατηγορία ενεργειακής απόδοσης Β, σύμφωνα με τον εκάστοτε ισχύοντα Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ).

Κριτήρια για την επιλογή και την ένταξη των έργων στο πρόγραμμα αποτελούν:

1. Η επαρκής τεκμηρίωση της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης.
2. Ο ολοκληρωμένος και λειτουργικός χαρακτήρας των προτεινόμενων έργων που πρέπει να συμμορφώνονται με τις ελάχιστες απαιτήσεις του ΚΕΝΑΚ.
3. Η επαρκής τεχνική τεκμηρίωση των σχεδιαζόμενων παρεμβάσεων στο κέλυφος και στα τεχνικά συστήματα του κτιρίου.
4. Η κατάθεση τεκμηριωμένου προϋπολογισμού και χρονοδιαγράμματος υλοποίησης.
5. Η οικονομική βιωσιμότητα.
6. Η εκπόνηση Σχεδίου Ενεργειακής Απόδοσης, όπου απαιτείται από τον νόμο.

Οι αιτήσεις αξιολογούνται από τη Διεύθυνση Ενεργειακών Πολιτικών και Ενεργειακής Αποδοτικότητας του ΥΠΕΝ, που εισηγείται στον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας την έκδοση απόφασης ένταξης του έργου στο πρόγραμμα. Μετά την ολοκλήρωση των έργων οι δικαιούχοι φορείς συντάσσουν έκθεση ολοκλήρωσης, από την οποία πρέπει να προκύπτουν η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων και η αντίστοιχη εξοικονόμηση ενέργειας μετά τις παρεμβάσεις.