Νέο παγκόσμιο ρεκόρ για την αιολική ενέργεια - Που βρίσκεται η Ελλάδα

Τα ηνία στην εγκατάσταση αιολικών πάρκων κατέχουν η Βραζιλία με 20,8% και η Κίνα με 19,0%, καταγράφοντας τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης. Η Ευρώπη έχει σημειώσει πρόοδο από τις αδύναμες επιδόσεις της στην αγορά των τελευταίων ετών, αλλά εξακολουθεί να υστερεί όσον αφορά τους ρυθμούς ανάπτυξης.

Μέσα σε μόλις έναν χρόνο η αιολική ενέργεια κατέρριψε ακόμη ένα ρεκόρ, αφού μέσα στο 2023 προστέθηκαν 116.065 MW νέας ισχύος.

Σύμφωνα με προκαταρκτικά στατιστικά στοιχεία που δημοσιεύθηκαν από την Παγκόσμια Ένωση Αιολικής Ενέργειας, η παγκόσμια δυναμικότητα αιολικής ενέργειας έχει πλέον ξεπεράσει το ένα εκατομμύριο MW και έχει φτάσει τα 1.047.288 MW – πολύ κοντά στην πρόβλεψη που δημοσιεύτηκε στα μέσα του 2023. 

Σε σύγκριση με το 2022 είναι 34% επάνω ο όγκος της προστιθέμενης χωρητικότητας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα παγκόσμιο ρυθμό ανάπτυξης 12,5%, σημαντικά υψηλότερο από το 2022, όταν η αιολική δυναμικότητα αυξήθηκε μόνο κατά 10,2%. 

Τα ηνία στην εγκατάσταση αιολικών πάρκων κατέχουν η Βραζιλία με 20,8% και η Κίνα με 19,0%, καταγράφοντας τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης. Οι Κάτω Χώρες (34%), η Φινλανδία (22%), το Βιετνάμ (24%) και η Χιλή (26%) είχαν ρυθμούς ανάπτυξης πολύ πάνω από τον παγκόσμιο μέσο όρο και πλέον συγκαταλέγονται στις πιο δυναμικές αγορές, ενώ οι προηγούμενοι ηγέτες – οι ΗΠΑ, Η Γερμανία, η Ινδία, η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο – σημείωσαν χαμηλές επιδόσεις, παραμένοντας πολύ κάτω από το 10%. 

Πατάνε γκάζι και τα επόμενα χρόνια

Περαιτέρω ανάπτυξη αναμένεται τα επόμενα χρόνια, καθοδηγούμενη από νέες πολιτικές που έχουν αρχίσει να εφαρμόζονται σε πολλές χώρες στο δρόμο προς την πράσινη ανάπτυξη. Ζεστά μπαίνουν στην κατασκευή αιολικών πάρκων είτε στην ξηρά είτε υπεράκτια , αρκετές χώρες με τη στήριξη συγκεκριμένων μέτρων πολιτικής. Ως αποτέλεσμα, το βραχυπρόθεσμο δυναμικό ανάπτυξης εκτιμάται επίσης ότι είναι υψηλό. Ο τριπλασιασμός της χωρητικότητας αιολικής ενέργειας πριν από το τέλος αυτής της δεκαετίας και η δεκαπλάσια αύξηση μέχρι τα μέσα του αιώνα είναι όχι μόνο εφικτοί στόχοι, αλλά και μια ρεαλιστική επιλογή. 

Η επανατροφοδότηση, δηλαδή η αντικατάσταση παλαιών και μικρότερων ανεμογεννητριών από νεότερα, μεγαλύτερα και πιο αποδοτικά μηχανήματα, είναι μια σημαντική επιλογή για την περαιτέρω αύξηση της παραγωγής αιολικής ενέργειας με τεράστιες δυνατότητες. Η Παγκόσμια Ένωση Αιολικής Ενέργειας έχει υπολογίσει ότι η ανανέωση από μόνη της μπορεί να διπλασιάσει τη σημερινή παραγωγή αιολικής ενέργειας. 

Αιολική ενέργεια και κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας

Η εγκατεστημένη αιολική ισχύς στον κόσμο καλύπτει πλέον περίπου το 10% της παγκόσμιας ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας – άλλο ένα σημαντικό ορόσημο. Περισσότερες από δέκα χώρες έχουν πλέον μερίδιο αιολικής ενέργειας άνω του 20%, με επικεφαλής τη Δανία, η οποία παράγει το εκπληκτικό 56% της ηλεκτρικής της ενέργειας από τον άνεμο. Η Γερμανία, η Ολλανδία, η Πορτογαλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ουρουγουάη είναι μεταξύ των χωρών που παράγουν περίπου το ένα τρίτο ή περισσότερο της ηλεκτρικής τους ενέργειας από τον άνεμο. 

Ο ρόλος της Ελλάδας

Η Ευρώπη έχει σημειώσει πρόοδο από τις αδύναμες επιδόσεις της στην αγορά των τελευταίων ετών, αλλά εξακολουθεί να υστερεί όσον αφορά τους ρυθμούς ανάπτυξης. Μετά από αρκετά χρόνια, η Γερμανία πήρε το προβάδισμα στις νέες εγκαταστάσεις, με 3,2 GW, ανεβάζοντας τη συνολική ισχύ στα 69,5 GW. Η Ολλανδία πρόσθεσε μεγάλα υπεράκτια αιολικά πάρκα, αυξάνοντας τη συνολική χωρητικότητά της κατά 2,8 GW σε 11 GW. Συνολικά, επτά ευρωπαϊκές χώρες ξεπέρασαν τον όγκο της αγοράς 1 GW για νέους στρόβιλους: Γερμανία και Ολλανδία, Γαλλία (2,6 GW επιπλέον, συνολικά 23,5 GW ), Σουηδία (2 GW επιπλέον, συνολικά 16,3 GW ). Ηνωμένο Βασίλειο (1,4 GW επιπλέον, 30,2 GW συνολικά), Πολωνία (1,4 GW επιπλέον , 9,4 GW συνολικά) και Φινλανδία (1,3 GW επιπλέον, συνολικά 6,9 GW ). 

Οι αγορές μεσαίου μεγέθους στην Ευρώπη περιελάμβαναν την Ελλάδα (προστέθηκαν 543 MW ), την Ιταλία (επιπλέον 365 GW ), την Αυστρία (313 GW ), το Βέλγιο (274 GW ) και την Κροατία (266 GW ). Ακόμη και η Ουκρανία πρόσθεσε 146 GW στην αιολική της δυναμικότητα, παρά το γεγονός ότι έπρεπε να αμυνθεί ενάντια στη ρωσική εισβολή.

Κύριος μοχλός στην Ευρώπη, εκτός από την κλιματική αλλαγή, είναι πλέον η πρόθεση να απαλλαγούμε από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα. Ως εκ τούτου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς και τα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ, έχουν θέσει τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην κορυφή της ενεργειακής ατζέντας.

Ασία

Η Κίνα διαδραματίζει για άλλη μια φορά σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της παγκόσμιας αιολικής ενέργειας – σύμφωνα με εκτιμήσεις, η χώρα πρόσθεσε 75 GW το 2023. Το νέο ρεκόρ καταρρίφθηκε μόνο χάρη στην Κίνα, η οποία αντιπροσωπεύει το 65% της παγκόσμιας αγοράς για νέες ανεμογεννήτριες – από 58% το 2022. Ποτέ άλλοτε μια χώρα δεν έπαιξε τόσο κυρίαρχο ρόλο στην παγκόσμια ανάπτυξη αιολικής ενέργειας όπως η Κίνα το έτος 2023. Με ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 19,2%, ένας από τους υψηλότερους ρυθμούς οποιασδήποτε μεγάλης αγοράς , η Κίνα αναμένεται να περάσει το μισό TW το 2024, ένα ακόμη ορόσημο για την παγκόσμια ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας. 

Με επιπλέον 3,1 GW που προστέθηκαν το 2023, η Ινδία διατήρησε τη θέση της ως η πέμπτη μεγαλύτερη αγορά νέας αιολικής ισχύος, ακριβώς πίσω από τη Γερμανία. Δεδομένων των φιλόδοξων στόχων της χώρας, η Ινδία αναμένεται να παραμείνει τέταρτη ως προς τη συνολική χωρητικότητα τα επόμενα χρόνια. Νέα ώθηση στην Ινδία αναμένεται να προέλθει από την ανανέωση ενέργειας και από την υπεράκτια αιολική ενέργεια – η οποία αναμένεται να ξεκινήσει τα επόμενα χρόνια. 

Η Ιαπωνία με 5,2 GW και το Βιετνάμ με 4,9 GW είναι η τρίτη και τέταρτη μεγαλύτερη αγορά στην Ασία – με το Βιετνάμ να είναι η ασιατική χώρα με τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης 23,6% το 2023. 

Βόρεια Αμερική

Οι Ηνωμένες Πολιτείες ξεπέρασαν τα 150 GW της συνολικής αιολικής ισχύος, αλλά η αγορά ήταν πολύ πιο αδύναμη από ό,τι το προηγούμενο έτος, προσθέτοντας μόνο 6,4 GW – πολύ λιγότερα από το 2022 και το 2021. Οι καθυστερήσεις των έργων λόγω αδειοδότησης έχουν αναφερθεί ως σημαντικό εμπόδιο και η υπεράκτια αγορά αιολικής ενέργειας έχει σημειώσει μικρή πρόοδο. Ωστόσο, ο νόμος για τη μείωση του πληθωρισμού αναμένεται να έχει θετικό και συγκεκριμένο αντίκτυπο στα νέα αιολικά πάρκα στο μέλλον, αρχής γενομένης από το 2024.

Ο Καναδάς εγκατέστησε 1,8 GW και τώρα έχει ισχύ 17 GW – με ένα ισχυρό έτος να αναμένεται το 2024. Το Μεξικό πέρασε το όριο των 8 GW το 2023. 

Νότια Αμερική

Η Βραζιλία τελικά καθιερώθηκε ως η τρίτη μεγαλύτερη αγορά στον κόσμο για εγκατάσταση νέων ανεμογεννητριών, προσθέτοντας χωρητικότητα 4,9 GW σε μόλις ένα χρόνο. Με εγκατεστημένη ισχύ 20,8% από έτος σε έτος, η Βραζιλία είχε την υψηλότερη ανάπτυξη μεταξύ των δέκα κορυφαίων αγορών αιολικής ενέργειας. Η χώρα εξακολουθεί να βρίσκεται στην έβδομη θέση ως προς τη συνολική χωρητικότητα, αλλά αναμένεται να ανέβει στην 5η θέση μέχρι το 2024, ξεπερνώντας την Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Στη Νότια Αμερική, η Βραζιλία είναι ο ξεκάθαρος ηγέτης στην αιολική ενέργεια με συνολική χωρητικότητα 28,6 GW. 

Η Χιλή είναι η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά της Νότιας Αμερικής με εγκατεστημένη ισχύ 4,8 GW, ακολουθούμενη από την Αργεντινή (4 GW) και την Ουρουγουάη (1,5 GW). 

Ωκεανία

Στην Αυστραλία , οι νέες εγκαταστάσεις ήταν χαμηλότερες από τα προηγούμενα χρόνια, με επιπλέον 942 MW –μετά από 1,4 GW που προστέθηκαν το 2022– ανεβάζοντας τη συνολική ισχύ στα 11,5 MW. Δυστυχώς, η επιβράδυνση των νέων επενδύσεων θα πρέπει να ξεπεραστεί για να ξαναρχίσει η ισχυρή ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια, σε αντίθεση με την πρόοδο που έχει σημειωθεί σε ορισμένες πολιτείες, συμπεριλαμβανομένης της Νότιας Αυστραλίας, η οποία έχει δεσμευτεί να επιτύχει 100% ανανεώσιμη ενέργεια ήδη έως το 2027 – στόχος έχει ήδη επιτευχθεί από την Τασμανία. Στη Νέα Ζηλανδία, μετά από αρκετά χρόνια χωρίς σημαντικές νέες εγκαταστάσεις, τρία νέα αιολικά πάρκα τέθηκαν σε λειτουργία το 2023, ανεβάζοντας τη συνολική ισχύ στα 1264 MW.

Aφρική

Το 2023 η Αφρική έδειξε μικρή δυναμική όσον αφορά τη νέα χωρητικότητα. Μόνο το Μαρόκο, η τρίτη μεγαλύτερη αγορά, παρουσίασε σημαντική ανάπτυξη, προσθέτοντας 616 ΜW για να ανεβάσει τη συνολική ισχύ σε λίγο περισσότερο από 2 GW. Η Αίγυπτος πρόσθεσε 183 MW και τώρα έχει 1,9 GW. Η Μαυριτανία εγκατέστησε το πρώτο της μεγάλο αιολικό έργο και τώρα έχει εγκαταστήσει 135 MW. Πολλές αφρικανικές χώρες εστιάζουν στην ηλεκτροδότηση της υπαίθρου, όπου μπορούν να χρησιμοποιηθούν μάλλον μικρές ανεμογεννήτριες μαζί με ηλιακή.