Περικοπές 528 GWh στα Φ/Β το 7μηνο του 2024

Τη δημιουργία ενός µηχανισµού αντιστάθµισης των περικοπών ενέργειας από τις μονάδες ΑΠΕ προτείνει η Οµάδα Διοίκησης Έργου ΑΠΕ και Δικτύων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ). Στόχος οι παραγωγοί ΑΠΕ να χρεώνονται δίκαια το κόστος των περικοπών και να περιοριστεί ο «κόφτης» στην «πράσινη» ηλεκτροπαραγωγή.

Σύμφωνα με την εισήγηση του συντονιστή της Ομάδας κ. Σταύρου Παπαθανασίου σε ημερίδα της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της 88ης ΔΕΘ, οι περικοπές της παραγωγής ΑΠΕ είναι μεν συνυφασμένες με την υψηλή διείσδυση, ωστόσο οφείλουν να διατηρούνται σε λελογισμένα επίπεδα, να είναι προβλέψιμες, να κατανέμονται δίκαια μεταξύ των συμμετεχόντων και να αποζημιώνονται, όπου αυτό προβλέπεται από το ευρωπαϊκό και εθνικό θεσμικό πλαίσιο. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Πολιτεία πρέπει να μεριμνήσει για την τήρηση των συγκεκριμένων προϋποθέσεων, όπως και για την κινητροδότηση της ανάπτυξης της αποθήκευσης που θα επιτρέψει τη διατήρηση των περικοπών σε χαμηλά επίπεδα.

Σήμερα το «ψαλίδι» στις ΑΠΕ είναι διαρκών αυξανόμενο. Τα στοιχεία που παρουσίασε ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ κ. Παναγιώτης Λαδακάκος, το 2023 οι περικοπές στα αιολικά πάρκα (σε εκείνα που είναι συνδεδεμένα στην υψηλή τάση) ήταν κάτι παραπάνω από 2% και το πρώτο οκτάμηνο του 2024 αυξήθηκαν σε 3% με 3,5%. Η περίοδος ανοχής των παραγωγών, όπως είπε, τείνει να εξαντληθεί και πολλοί έχουν ξεκινήσει νομικές ενέργειες ενώ παράλληλα αυξάνεται η ανησυχία και από τους χρηματοδοτικούς φορείς των έργων.

Στα φωτοβολταϊκά ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φωτοβολταϊκών Εταιρειών Δρ. Σωτήρης Καπέλλος, ανέφερε ότι κατά τους πρώτους επτά μήνες του έτους περικόπηκαν συνολικά 528 GWh ΑΠΕ (3,5%), επί συνόλου παραγωγής ΑΠΕ 14,6 TWh στο επτάμηνο. Από αυτές 122 GWh απορρίφθηκαν τον Μάιο, ενώ τον Απρίλιο περικόπηκε η περισσότερη καθαρή ενέργεια (259 GWh) συγκριτικά με τους υπόλοιπους μήνες του έτους, αλλά και με το σύνολο των περικοπών του 2023 (228 GWh). Τον Μάρτιο περικόπηκαν 49 GWh, τον Ιούνιο 64 GWh και τον Ιούλιο 33 GWh.

Η πρόταση της Ομάδας

Η εισήγηση της Ομάδας Διοίκησης Έργου θα οριστικοποιηθεί από το ΥΠΕΝ και αφού τεθεί σε δημόσια διαβούλευση θα εκδοθεί σχετική υπουργική απόφαση. Σχετικά με τον μηχανισμό αντιστάθµισης περικοπών ενέργειας, η πρόταση της Ομάδας του ΥΠΕΝ αναφέρει ότι θα εφαρμόζεται ex-post, µόνο σε περιόδους µε ανακατανοµή εκτός πλαισίου αγορών (non-market based redispatching).

Σε κάθε περίπτωση η εξετάζονται τρία ζητήματα:

Α. Ζητήµατα περιορισµών & περικοπών παραγωγής σε έργα ΑΠΕ και αποθήκευσης -- Διαµόρφωση πλαισίου επιβολής και επιµερισµού περικοπών (εντός και εκτός αγορών), µε σχετική κατηγοριοποίηση των έργων

• Σκοπιµότητα αποζηµίωσης επιµέρους κατηγοριών έργων για απώλεια εσόδων λόγω περικοπών

Β. Δυνατότητες µείωσης περικοπών µέσω λύσεων αποθήκευσης

• Ζητήµατα συνεργασίας ΑΠΕ και αποθήκευσης (π.χ. αποθήκευση πίσω από τον µετρητή σε σταθµούς ΑΠΕ). Προσαρµογές πλαισίου, σχήµατα ενίσχυσης
• Χαρακτηριστικά σταθµών κεντρικής αποθήκευσης για εξυπηρέτηση στόχων απανθρακοποίησης

Γ. Ζητήµατα χωρητικότητας των δικτύων και αρχών διάθεσης ηλεκτρικού χώρου

• Μεθοδολογία υπολογισµού χωρητικότητας δικτύων και κατανοµή ηλεκτρικού χώρου σε χρήστες
• Λύσεις για βέλτιστη αξιοποίηση διαθέσιµου ηλεκτρικού χώρου (π.χ. περιορισµοί άρ. 10, ν.4951/2022, πρακτικές διαχείρισης)
• Λύσεις αναβάθµισης χωρητικότητας δικτύων για υποδοχή έργων ΑΠΕ, µέσω αναβάθµισης των δικτυακών υποδοµών

Αναγκαία προϋπόθεση για την ομαλή διαχείριση της υπερπαραγωγής ΑΠΕ αποτελεί η ανάπτυξη συστημάτων εποπτείας και ελέγχου των έργων από τον ΔΕΔΔΗΕ. Στόχος του Διαχειριστή, όπως ειπώθηκε στην ημερίδα είναι ο έλεγχος του 70% της ισχύος ΑΠΕ παραγωγής έως τον Ιούνιο του 2025. Με την εισαγωγή της νέας «αρχιτεκτονικής» ελέγχου παραγωγής ΑΠΕ, ο ΔΕΔΔΗΕ στοχεύει έως τις αρχές του επόμενου καλοκαιριού, να εντάξει στα Κέντρα Ελέγχου Δικτύων Διανομής (ΚΕΔΔ) 1.400 σταθμούς ΑΠΕ ισχύος 2,4 GW.

Έλεγχος των ΦΟΣΕ

Στο ίδιο διάστημα θα υλοποιηθεί διασύνδεση με τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου των ΦΟΣΕ και θα ελέγχει μέσω αυτών 4.300 σταθμούς ισχύος 2,9 GW. Τέλος θα εντάξει στα ΚΕΔΔ σε δεύτερο χρόνο και σταδιακά αυτούς τους 4.300 σταθμούς. Έτσι, από τον ερχόμενο Ιούνιο ο ΔΕΔΔΗΕ προγραμματίζει να ελέγχει απευθείας ή μέσω Φο.Σ.Ε. 5.700 σταθμούς ΑΠΕ, ισχύος 5,3 GW, εκπροσωπώντας το 70% της ισχύος παραγωγής.

Επιπλέον, για εξομάλυνση των προβλημάτων των περικοπών όπως τόνισε ο Διευθυντής Ρυθμιστικών Θεμάτων Αγοράς και Δικτύου του ΑΔΜΗΕ κ. Κωνσταντίνος Πετσίνης, είναι απαραίτητο να θεσπιστούν στο κανονιστικό πλαίσιο κίνητρα, ώστε να τηρούνται τα Προγράμματα Αγορών κατά τις περιόδους που παρατηρείται πλεόνασμα εγχεόμενης ενέργειας. Τα αποτελέσματα της θέσπισης κινήτρων θα είναι ο περιορισμός της παραγωγής των σταθμών ΑΠΕ των χαρτοφυλακίων που βάσει της προσφοράς τους δεν «πέρασε» από τις αγορές.

Εκ μέρους της ΡΑΑΕΥ, ο κ Δημήτριος Φούρλαρης τόνισε πως οι περικοπές της διαθέσιμης παραγωγής είναι ένα από τα πιο φλέγοντα ζητήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι μονάδες παραγωγής ΑΠΕ, όχι μόνο στην Ελλάδα,
αλλά και διεθνώς. Σύμφωνα με τον ίδιο, η αύξηση των περικοπών θίγει την αποδοτικότητα των έργων, τα οποία χρειάζονται υψηλότερα έσοδα ανά παραγόμενη MWh, χωρίς αυτό να αναιρεί το γεγονός ότι οι σταθμοί ΑΠΕ αποτελούν την οικονομικότερη τεχνολογία ηλεκτροπαραγωγής μεταξύ αυτών που είναι διαθέσιμες για τη χώρα μας.

Ταυτόχρονα, υπογράμμισε πως η αδυναμία διασφάλισης ενός προβλέψιμου μεγέθους περικοπών δημιουργεί ανασφάλεια στους επενδυτές και τόνισε πως κύρια μέτρα αντιμετώπισής τους είναι τα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας και η ενίσχυση των εξωτερικών διασυνδέσεων του ηλεκτρικού μας συστήματος.