Πόσο ενεργοβόρο είναι το κτιριακό απόθεμα στην Ελλάδα

Παλαιό και ενεργοβόρο είναι σχεδόν το σύνολο του κτιριακού απόθεματος της χώρας μας, καθώς το μεγαλύτερο κατασκευάστηκε πριν από το 1980, δηλαδή πρόκειται για κτίρια χωρίς θερμομόνωση.

Σύμφωνα με ανάλυση της Ε- Real Estate – Πανελλήνιο Δίκτυο Κτηματομεσιτών, στη στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030, αναφέρεται ότι ο κτιριακός τομέας είναι ένας από τους μεγαλύτερους καταναλωτές ενέργειας στην Ευρώπη και ευθύνεται για περισσότερο από το ένα τρίτο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της ΕΕ. 

Τα κτίρια καταναλώνουν το 40% της ενέργειας στην ΕΕ και εκπέμπουν το 36% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στην ΕΕ που συνδέονται με την ενέργεια. Τα 2/3 των ευρωπαϊκών κτιρίων δεν είναι ενεργειακώς αποδοτικά — πολλά από αυτά κατοικούνται από οικογένειες με χαμηλό εισόδημα.

Επίσης το 85-95% των υφιστάμενων κτιρίων στην ΕΕ θα υπάρχουν ακόμα το 2050. Στο πλαίσιο αυτό η πρωτοβουλία "Κύμα ανακαινίσεων για την Ευρώπη" στοχεύει στη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τα κτίρια κατά 60% έως το 2030.

Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αυξάνει τις απαιτήσεις της έναντι των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων για τη σωστή τιμολόγηση του κλιματικού κινδύνου, είτε πρόκειται για χρέος είτε για ομόλογα.

Ως εκ τούτου η πράσινη κατεύθυνση αποτελεί πλέον μονόδρομο για τον τομέα των ακινήτων στη χώρα μας. Ήδη στη χώρα μας, τόσο θεσμικοί επενδυτές - funds όσο και εταιρείες επενδύσεων σε ακίνητα στοχεύουν πλέον σε ακίνητα με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Σύμφωνα με έρευνες, τα ακίνητα αυτά, αποκτούν σημαντικό προβάδισμα τόσο ως προς την αξία όσο και ως προς τα παραγόμενα έσοδα, ενώ είναι και περισσότερο εμπορεύσιμα. Σε ό,τι αφορά την αξία των ακινήτων αυτών, η Arbitrage σημειώνει ότι για κάθε ευρώ που εξοικονομείται από τη μειωμένη ενεργειακή κατανάλωση, αυξάνεται αντίστοιχα και η εύλογη αξία του κτιρίου.

Ο τομέας των ακινήτων είναι πάρα πολύ σημαντικός για το ESG, καθώς ανοίγει το δρόμο για τις κατασκευές που θα συντελέσουν στη μείωση της θερμοκρασίας του πλανήτη, με επενδύσεις 180 δισ. ευρώ μέχρι το 2050. Το 2019 το 63% των θεσμών είχαν υιοθετήσει τις αρχές ESG, ενώ το 2021, μόλις δύο χρόνια μετά, αυτό το ποσοστό έχει φτάσει το 72%. Παράλληλα, οι περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένες επενδύσεις  το 2014 ήταν μόλις 15 δισ. Ευρώ, ενώ το 2024 αναμένεται να ξεπεράσουν τα 53 τρισ. Ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 60%. 

Η κυρία Aleksandra Njagulj, επικεφαλής του ESG για τον γερμανικό επενδυτικό όμιλο DWS Group, ο οποίος διαθέτει περιουσιακά στοιχεία ύψους άνω του 1 τρισ. ευρώ υπό διαχείριση, ανέφερε στο πρόσφατο συνέδριο της Prodexpo ότι  "Θα φτάσουμε σε ένα σημείο στο άμεσο μέλλον, όπου ακίνητα τα οποία δεν πληρούν τα κριτήρια ESG (Περιβάλλον, Κοινωνία, Εταιρική Διακυβέρνηση), δεν θα μπορούν ούτε να πουληθούν ούτε να ενοικιαστούν".  Ενώ, σύμφωνα με την κ. Njagulj, τα παλιότερα ακίνητα δεν θα μπορούν να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση για να αγοραστούν, ενώ και οι μεγάλες εταιρείες θα αποφεύγουν να τα μισθώσουν, καθώς δεν θα ευθυγραμμίζονται με τις πολιτικές ESG που εφαρμόζονται ήδη. Τάση που ήδη αρχίζει να διαμορφώνεται στο εξωτερικό. Σύμφωνα με τα άνωθεν, μην απορήσουμε αν θα δούμε ότι τα ακίνητα με μικρότερο κλιματικό αντίκτυπο θα επιβραβεύονται μέσω καλύτερων δανειακών όρων. 

Το κτιριακό δυναμικό στην Ελλάδα ανέρχονται σε 6.371.901 , σύμφωνα με την απογραφή του 2011 (ΕΛΣΤΑΤ), ενώ το πλήθος των κατοικιών ανέρχεται σε 4.122.088. Με βάση την περίοδο κατασκευής των κτιρίων, προκύπτει ότι το μεγαλύτερο πλήθος των κτιρίων της χώρας (κατοικίες, σχολεία, γραφεία κλπ.) κατασκευάστηκε πριν από το 1980, δηλαδή πρόκειται για κτίρια χωρίς θερμομόνωση. 

Στατιστικά στοιχεία από το ΥΠΕΝ 

Το 2019 εκδόθηκαν 315.804 Πιστοποιητικά Ενεργειακής απόδοσης Κτιρίων εκ των οποίων το 57,37% αφορούσε λόγος ενοικίασης, το 13,84% πώλησης και για το χρηματοδοτικό πρόγραμμα "εξοικονόμηση κατ΄οίκον" το 11,38%.  Παράλληλα, το 86% επί του συνολικού αριθμού των Π.Ε.Α του έτους 2019 αφορούσε κτίρια κατοικιών. 

Σχετικά με την ενεργειακή κατηγορία των κτιρίων κατοικιών, παρατηρείται ότι το μεγαλύτερο ποσοστό (66,83%) αυτών κατατάσσεται στην Ε-Η, το 26,81% στην Γ-Δ και μόλις το 6,36% στην Α-Β.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι τα πιο ενεργοβόρα κτίρια κατοικιών για το έτος 2019 ήταν οι μονοκατοικίες ( μέση ετήσια κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας ίση με 486.66 KWh/m2), ενώ για τα διαμερίσματα και τα κτίρια των πολυκατοικιών υπολογίστηκε μέση ετήσια κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειες 297.28 KWh/m2 και 304.63 KWh/m2 αντίστοιχα.  Στα κτίρια κατοικιών, το μεγαλύτερο ποσοστό ενέργειας καταναλώνεται για την κάλυψη αναγκών θέρμανσης (μέση ετήσια κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας σε θέρμανση ίση με 239.60 KWh/m2).