Τα φωτοβολταϊκά αποσόβησαν την ενεργειακή κρίση την περίοδο του καύσωνα και των πυρκαγιών - Η εικόνα στην Ευρώπη και στην Ελλάδα

Η σημαντική αύξηση που καταγράφηκε στην παραγωγή ηλιακής ενέργειας φαίνεται ότι έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην αποσόβηση μίας ακόμα ενεργειακής κρίσης στην Ευρώπη, εν μέσω των ιστορικά υψηλών θερμοκρασιών. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι ο παρατεταμένος καύσωνα πυροδότησε πρωτοφανή ζήτηση για κλιματισμό.

Και από ό,τι διεφάνη τις προηγούμενες εβδομάδες η ηλιακή ενέργεια αναδεικνύεται ως κατάλληλη πηγή για την αντιμετώπιση της καλοκαιρινής ζέστης, καθώς η ακτινοβολία του ήλιου είναι ισχυρότερη κατά το πιο ζεστό μέρος της ημέρας, όταν η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας για ψύξη είναι επίσης στο υψηλότερο επίπεδο.

«Η πολύ σημαντική αύξηση της ηλιακής ενέργειας ουσιαστικά αντισταθμίζει τις κορυφές [στη ζήτηση] για κλιματισμό», σχολίασε χαρακτηριστικά ο Κρίστιαν Ρούμπι, γενικός γραμματέας του ομίλου βιομηχανίας ηλεκτρικής ενέργειας Eurelectric, αναφερόμενος κυρίως στην κατάσταση στην Ισπανία.

Κι όπως υπογραμμίζει το Reuters, η Ισπανία και η Ελλάδα είναι μεταξύ των χωρών εκείνων που πρωταγωνιστούν στο ράλι εγκατάστασης ηλιακών συλλεκτών προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις τιμές ρεκόρ της ενέργειας το περασμένο έτος και πετύχουν αυξημένη ενεργειακή ασφάλεια μετά και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Όπως αναφέρει η ισπανική εταιρεία ηλεκτρικού δικτύου Red Electrica, η χώρα πρόσθεσε ένα ρεκόρ 4,5 γιγαβάτ ηλιακής φωτοβολταϊκής χωρητικότητας πέρυσι, με αποτέλεσμα η παραγωγή ηλιακής ενέργειας τον Ιούλιο να ανέλθει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.

Στοιχεία της Ember κατέδειξαν ότι η ηλιακή ενέργεια παρείχε σχεδόν το 24% της ηλεκτρικής ενέργειας της Ισπανίας τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους, από 16% τον Ιούλιο του 2022.

Η Refinitiv υπογραμμίζει επίσης ότι στην Ιταλία όταν οι υψηλές θερμοκρασίες και η ζήτηση για ψύξη οδήγησαν σε κορύφωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στη Σικελία στις 24 Ιουλίου, σχεδόν το ήμισυ της υπερβάλλουσας ζήτησης -που ανερχόταν σε 1,3 GW- καλύφθηκε από ηλιακή ενέργεια. Η ηλιακή παραγωγή της Σικελίας τον περασμένο μήνα ήταν υπερδιπλάσια από αυτή του Ιουλίου 2022.

Η συγκυρία με τις φωτιές και η Ελλάδα

Το πρακτορείο Reuters κάνει ιδιαίτερη αναφορά και στην Ελλάδα, τονίζοντας ότι ο φορέας εκμετάλλευσης του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας ΑΔΜΗΕ υπογράμμισε ότι οι πυρκαγιές που έπληξαν τη χώρα προκάλεσαν ζημιές σε τμήματα του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας.

Ωστόσο, η υψηλότερη ηλιακή παραγωγή συνέβαλε στην ικανοποίηση της ζήτησης. Σύμφωνα με τον ΑΔΜΗΕ κατά τη διάρκεια της αιχμής ζήτησης ισχύος της Ελλάδας φέτος, επίσης στις 24 Ιουλίου, τα ηλιακά φωτοβολταϊκά κάλυψαν τα 3,5 GW από τη συνολική ζήτηση 10,35 GW.

Αλλά ακόμη και σε πιο δροσερές και λιγότερο ηλιόλουστες δυτικές χώρες όπως το Βέλγιο, η ηλιακή ενέργεια έχει καλύψει περισσότερο από το 100% της επιπλέον ενέργειας που απαιτείται κατά τη διάρκεια της μεσημεριανής αύξησης της ζήτησης ενέργειας.

Μικρό μερίδιο - Μεγάλη συνεισφορά

Παρά τη γρήγορη ανάπτυξή της και τον κομβικό ρόλο που έπαιξε αυτό το καλοκαίρι,  η ηλιακή ενέργεια εξακολουθεί να είναι κατέχει ένα σχετικά μικρό μερίδιο του μείγματος ενέργειας στις περισσότερες χώρες, όπου πηγές όπως η αιολική ενέργεια, το φυσικό αέριο, ο άνθρακας και η πυρηνική ενέργεια καλύπτουν συνήθως το μεγαλύτερο μέρος της ζήτησης κατά τη διάρκεια του έτους.

Ο άλλος καταλύτης

Εκτός όμως από τον ήλιο υπάρχει κι ένας ακόμα παράγοντας που συνέβαλε στη διατήρηση της λειτουργίας των ενεργειακών συστημάτων της Ευρώπης αυτό το καλοκαίρι: αναλυτές αναφέρουν ότι παρά τις αυξημένες ανάγκες για ψύξη (που κινήθηκαν σε επίπεδα ρεκόρ) συνολικά, η ζήτηση ενέργειας παρέμεινε σε χαμηλά επίπεδα.

 Αυτό συνέβη από την ενεργειακή κρίση της Ευρώπης πέρυσι, όταν η Ρωσία διέκοψε τις παραδόσεις φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Οι τιμές της ενέργειας στην Ευρώπη εξακολουθούν να είναι υψηλές σε σύγκριση με τα ιστορικά επίπεδα - και οι καταναλωτές και οι βιομηχανίες ανταποκρίθηκαν χρησιμοποιώντας λιγότερη ενέργεια.

Αλλαγή σκηνικού

Η υπερβολική ζέστη αυτό το καλοκαίρι έχει σπάσει αυτή την τάση κατά καιρούς.

Ωστόσο, συνολικά, η ζήτηση ήταν κάτω από το κανονικό. Για παράδειγμα, η μέση ωριαία κατανάλωση ενέργειας στην Ιταλία τον Ιούλιο ήταν 4,4% χαμηλότερη από τον Ιούλιο του 2022, ενώ της Ισπανίας μειώθηκε κατά 3,6%.

Τα χειρότερα είναι μπροστά

Παρά το γεγονός ότι μέχρι στιγμής η Ευρώπη φαίνεται να τα καταφέρνει, ξεπερνώντας με επιτυχία τις προκλήσεις τόσο του περασμένου χειμώνα όσο και το τρέχοντος καλοκαιριού, οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου: προειδοποιούν ότι η κλιματική αλλαγή θα κάνει τα κύματα καύσωνα όπως αυτά που υπέστη η νότια Ευρώπη αυτό το καλοκαίρι πιο συχνά και ακόμη πιο σοβαρά τα επόμενα χρόνια - επιβαρύνοντας την ενεργειακή υποδομή της Ευρώπης.

«Τα ενεργειακά μας συστήματα δεν είναι όντως σχεδιασμένα για να αντιμετωπίζουν τέτοιες καταστάσεις», υπογράμμισε ο Σιμόνε Ταλιαπιέτρα, ανώτερος συνεργάτης στο think tank Bruegel.

Ακόμη και πριν από τις φετινές πυρκαγιές και τις θερμοκρασίες ρεκόρ, η ζέστη και η ξηρασία πέρυσι μείωσαν την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας, παρεμπόδισαν τη μεταφορά καυσίμων μέσω των ποταμίσιων οδών και ανάγκασαν ορισμένους πυρηνικούς σταθμούς να περιορίσουν την παραγωγή τους όταν η ψύξη των σταθμών περιοριζόταν από τις υψηλές θερμοκρασίες των ποταμών.

Σε επιστολή προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την περασμένη εβδομάδα, βιομηχανικοί όμιλοι, συμπεριλαμβανομένης της SolarPower Europe, προέτρεψαν τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να επιταχύνουν τις επενδύσεις σε ενεργειακά δίκτυα και να προωθήσουν έργα που συνδυάζουν την ηλιακή ενέργεια με την αποθήκευση ενέργειας, ώστε να διασφαλιστεί ότι η ηλιακή ενέργεια επεκτείνεται αρκετά γρήγορα για να επιτύχει τους στόχους της κλιματικής αλλαγής.