Τρεις οι προσφορές στο διαγωνισμό του ΥΠΕΝ για το νέο ειδικό Χωροταξικό των ΑΠΕ

Στη τελική ευθεία εισέρχεται ο διαγωνισμός για το πλέον κρίσιμο νομοθέτημα τα επόμενα χρόνια στο χώρο της πράσινης ενέργειας, το νέο ειδικό χωροταξικό των ΑΠΕ, έπειτα από τις τρεις προσφορές που παρέλαβε προ ημερών το ΥΠΕΝ. 

Ως έργο θεωρείται κομβικό για την αγορά των ανανεώσιμων, καθώς από τα κίνητρα που θα δίνει και τις απαγορεύσεις που θα περιλαβάνει, θα κριθεί το αν τα δισεκατομμύρια ευρώ που λέγεται ότι θα επενδυθούν από εδώ και πέρα στη καθαρή ενέργεα, θα γίνουν πράξη ή θα μείνουν στα λόγια.

Τρία σχήματα τεχνικών γραφείων κατέθεσαν προσφορές για την εκπόνηση του έργου, προυπολογισμού 120.000 ευρώ, και συγκεκριμένα η EDP Μελετητική Σχεδιασμού Αναπτύξεως και Επενδύσεων Α.Ε, η σύμπραξη Μελετητικό γραφείο Στέλιου Τσακίρη με την εταιρεία ΓΕΩΧΩΡΟΣ Α.Ε, και η Θεώρημα Σύμβουλοι Α.Ε. Ολοι συνεργάζονται για την ανάληψη του έργου με ομάδες επιστημόνων διαφόρων ειδικοτήτων, όπως χωροτακτών, περιβαλλοντολόγων, νομικών και μηχανικών.

Αν και παραμένει ασαφές πότε θα επιλεγεί ο ανάδοχος, κύκλοι του ΥΠΕΝ εκτιμούν ότι αυτό θα συμβεί πριν το καλοκαίρι. Αν αυτό συμβεί για παράδειγμα το Μάιο, δεδομένου ότι το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης του έργου είναι οι 18 μήνες, τότε το νέο πλαίσιο θα είναι έτοιμο κάπου στα τέλη του 2020.

Σε μια συγκυρία όπου και ενόψει των αυτοδιοικητικών εκλογών αυξάνονται τα περιστατικά τοπικών παραγόντων που "κλείνουν το μάτι" σε οσους αντιδρούν για τις ΑΠΕ, στελέχη του χώρου αναμένουν με αγωνία το νέο πλαίσιο. Ελπίζουν το νέο Χωροταξικό να μην καταλήξει σε μια έκθεση ιδεών που δεν θα ρυθμίζει τίποτα, παρά θα περιλαμβάνει μόνο στρατηγικές κατευθύνσεις, άρα στη πράξη δεν θα μπορεί να εφαρμοστεί. 

Η ανησυχία που μεταφέρουν οι συνομιλητές μας για το νέο πλαίσιο που θα κληθεί να αντικαταστήσει εκείνο του 2008, συνδέεται με τις αντιδράσεις κατά των ΑΠΕ που τον τελευταίο καιρό γίνονται συχνά αντικείμενο προεκλογικής εκμετάλλευσης. 

Σήμερα, όσοι "βλέπουν" κινδύνους στη πράσινη ενέργεια, προσδοκούν ότι το νέο πλαίσιο θα απαγορεύει ρητά και κατηγορηματικα την εγκατάσταση αιολικών και άλλων έργων ΑΠΕ σε ζώνες χαρακτηρισμένες ως NATURA. Σημειωτέον ότι ο υφιστάμενος Ειδικός Χωροταξικός Σχεδιασμός του 2008, που βελτιώθηκε το 2010, επιτρέπει την ανέγερση αιολικών εντός περιοχών NATURA, αρκεί να τηρούνται συγκεκριμένοι αυστηροί όροι. Πουθενά στην Ευρώπη δεν απαγορεύονται οριζόντια τα πράσινα ενεργειακά έργα από περιοχές NATURA.

Στελέχη της αγοράς αναδεικνύουν πάντως την αντίφαση που υπάρχει ανάμεσα στις φιλόδοξες προβλέψεις του ΕΣΕΚ για επενδύσεις τα επόμενα χρόνια τουλάχιστον 9 δισ ευρώ στις ΑΠΕ, και των απίθανων χωροταξικών περιορισμών που κρυφά ή φανερά, νόμιμα ή παράνομα, προωθούνται και επιβάλλονται. Περιορισμών που έχουν παρεισφρήσει στα Χωροταξικά Πλαίσια κάποιων Περιφερειών (Κρήτη, Στερεά Ελλάδα) και υπάρχει φόβος να θεσμοθετηθούν και επίσημα με το Ειδικό Χωροταξικό για τις ΑΠΕ, προκειμένου να ικανοποιηθούν μικρά και μεγαλύτερα τοπικά συμφέροντα.

Σύμφωνα με κύκλους της αγοράς αιολικών, εξαιτίας όλων των παραπάνω, η Ελλάδα διατρέχει τον κίνδυνο να διαμορφώσει ένα φιλόδοξο ενεργειακό σχεδιασμό για το 2030 ο οποίος δεν θα μπορεί να υλοποιηθεί. Σαν αποδειξη επικαλούνται τις περιπέτειες των αιολικών πάρκων στα Αγραφα, τις Κυκλάδες, τη Σκύρο και τη Κρήτη, συνολικού ύψους 2 δισ ευρώ, που παραμένουν στον αέρα εδώ και πολλά χρόνια.

Σημειωτέον ότι για το υφιστάμενο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο των ΑΠΕ, έχει υποβληθεί καταγγελία από το 2014 στη Γενική Διευθυνση Περιβάλλοντος (DG Environment) της Κομισιόν, η οποία και εξετάζει εάν κατά την εκπόνησή του το υφιστάμενο Χωροταξικό είχε λάβει επαρκώς υπόψη τις δυνητικές επιπτώσεις τέτοιων έργων στο δίκτυο των περιοχων Natura.  Η Επιτροπή δεν έχει ακόμα καταλήξει επί της καταγγελίας.