ΥΠΕΝ: «Πράσινο σήμα» στη ΔΕΗ για το υδροηλεκτρικό έργο της Μεσοχώρας

Το φράγμα της Μεσοχώρας είναι ένα από τα έργα που ακόμα και σήμερα το όλο εγχείρημα είναι μπλεγμένο στο ΣτΕ, με το τοπίο να αναμένεται να ξεκαθαρίσει έως την Άνοιξη. 

Από πλευράς ΥΠΕΝ πάντως, η Γενική Διεύθυνση Ενέργειας εξέδωσε την Παρασκευή 27 Ιανουαρίου την απόφαση χορήγησης στη ΔΕΗ «τμηματικής άδειας εγκατάστασης Υδροηλεκτρικού Σταθμού Μεσοχώρας ισχύος 160 MW, στη θέση «Γλύστρα» της Δημοτικής Ενότητας Μυροφύλλου, Δήμου Πύλης, Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων, Περιφέρειας Θεσσαλίας».  

Το σχετικό τελικό αίτημα είχε υποβληθεί στις 20 Δεκεμβρίου 2022, ενώ όπως τονίζεται στην απόφαση, το έργο είναι ήδη σχεδόν κατασκευασμένο στο σύνολό του. Αυτό που δεν αναφέρεται είναι ότι λόγω της πολυετούς αχρησίας είναι απαραίτητες επισκευές και αναβαθμίσεις ώστε να καταστεί λειτουργικό. Αυτές άλλωστε αφορά και η τμηματική άδεια εγκατάστασης.  

Υπενθυμίζεται ότι ο Υδροηλεκτρικός Σταθμός Μεσοχώρας θα συνδεθεί στον Υποσταθμό 150/20kV Μεσοχώρας του ΑΔΜΗΕ ο οποίος έχει ήδη κατασκευαστεί και λειτουργεί. Στον Υ/Σ περιλαμβάνονται δύο μετασχηματιστές (Μ/Σ) ανύψωσης Μέσης Τάσης 150kV. Η σύνδεση του σταθμού στο Σύστημα θα υλοποιηθεί μέσω εναέριων διασυνδετικών κυκλωμάτων 150kV. 

Τι περιλαμβάνει η άδεια  
Η χορηγηθείσα άδεια περιλαμβάνει τις εργασίες επισκευής, αποκατάστασης και συντήρησης των υφιστάμενων εγκαταστάσεων του Υδροηλεκτρικού Σταθμού (ΥΗΣ) «Μεσοχώρας» οι οποίες λαμβάνουν χώρα σε τέσσερις περιοχές συνολικού εμβαδού 1.260.270,65m2 και περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: 

Περιοχή Α (17.950,83m2)

1. Αποκατάσταση του σταθεροποιητικού επιχώματος Αρματολικού, στο νοτιοανατολικό τμήμα του οικισμού με κατασκευή διώρυγας παροχέτευσης ομβρίων.

Περιοχή Β (731.746,04m2)

1. Επισκευή του επιχώματος Χοχλαστήρα στο ανάντη σημείο που έρχεται σε επαφή με τη διαμορφωμένη κοίτη του ρέματος Χοχλαστήρα .
2. Επιδιόρθωση του κατάντη πρανούς στο αριστερό αντέρισμα του φράγματος και αποκατάσταση της πρόσβασης προς τις σήραγγες της κουρτίνας τσιμεντενέσεων στο αριστερό πρανές.
3. Αντικατάσταση της στεγανωτικής μεμβράνης, αποκατάσταση βλαβών της πλάκας ανάντη από οπλισμένο σκυρόδεμα και συντήρηση των αρμών της πλάκας ανάντη.
4. Εγκατάσταση οργάνων παρακολούθησης της συμπεριφοράς της ανάντη πλάκας από οπλισμένο σκυρόδεμα.
5. Αποκατάσταση επιχώματος της ανάντη πλάκας σκυροδέματος.
6. Επισκευή μόνιμης επένδυσης σήραγγας εκτροπής/εκκενωτή πυθμένα όπως εργασίες καθαρισμού καταπτώσεων, διευθέτηση ροής για εκτέλεση εργασιών και αποκατάσταση ζημιών και εγκατάσταση χαλύβδινου αγωγού μήκους 30m περίπου για τον αερισμό του εκκενωτή πυθμένα.
7. Έλεγχος και αποκατάσταση Η/Μ εξοπλισμού θυροφραγμάτων.
8. Ολοκλήρωση εργασιών στους εκχειλιστές: καθαρισμός, αποκατάσταση δομικών στοιχείων των έργων εκτόξευσης και καθαρισμού λεκάνης αποτόνωσης, ελέγχου και αποκατάστασης Η/Μ εξοπλισμού θυροφραγμάτων
9. Εγκατάσταση οργάνων παρακολούθησης της συμπεριφοράς της ανάντη πλάκας από οπλισμένο σκυρόδεμα του φράγματος καθώς και τοποθέτηση νέων οργάνων παρακολούθησης του σώματος του φράγματος. Κατασκευή τεχνικού μέτρησης διαρροών φράγματος στον κατάντη πόδα αυτού.
10. Εγκατάσταση πληροφοριακού συστήματος συλλογής δεδομένων-πρωτογενούς επεξεργασίας και αποστολής μετρήσεων από τα όργανα και τις διατάξεις παρακολούθησης του φράγματος.
11. Συμπληρωματικές εργασίες τσιμεντενέσεων-αποστραγγίσεων-ευστάθειας πρανών.
12. Εργασίες αποκατάστασης στοιχείων εκκενωτή πυθμένα.
13. Αποκατάσταση οικίσκων περιοχής φράγματος.
14. Αντικατάσταση των καναλιών διέλευσης ασθενών/ισχυρών ρευμάτων.
15. Αποκατάσταση ηλεκτροφωτισμού και τοποθέτηση νέου.
16. Άρση κατάντη προφράγματος.
17. Αποκατάσταση/συντήρηση οδών προσπέλασης.

Περιοχή Γ (372.322,76m2) 

1. Αποκατάσταση του μετασχηματιστή 90MVA, 15,75kV/150kV της μονάδας 2.
2. Δοκιμές και πιστοποίηση των γερανογεφυρών του ΥΗΕ.
3. Εργασίες επιθεώρησης αποκατάστασης κύριου Η/Μ εξοπλισμού.
4. Εργασίες αποκατάστασης της πρόσβασης από το σταθμό παραγωγής στο φρέαρ ανάπαλσης.
5. Έργα φυγής.
6. Γεωτεχνικά έργα υποστήριξης στον σταθμό παραγωγής, θεμελίωσης του πυλώνα και αποκατάστασης του αριστερού βάθρου του τεχνικού διέλευσης του Αχελώου.
7. Κατασκευή οικίσκου φύλαξης του σταθμού.
8. Διεξαγωγή δοκιμών πριν την έμφραξη για τη θέση σε δοκιμαστική λειτουργία του ΥΗΣ.

Περιοχή Δ (138.251,02m2)

1. Αποκατάσταση κύριων οδών προσπέλασης προς τον σταθμό, καθαρισμός από καταπτώσεις και ασφαλτόστρωση.

Όπως σημειώνεται στην απόφαση, για τις υπολειπόμενες εργασίες ολοκλήρωσης του έργου, δηλαδή αποκατάσταση φθορών και τελειώματα σε ορισμένα σημεία, καθώς και την κατάκλυση της λεκάνης του φράγματος για την πλήρωση του ταμιευτήρα, θα απαιτηθούν εργοταξιακές εγκαταστάσεις, οι οποίες και θα χωροθετηθούν στους υφιστάμενους χώρους επέμβασης της περιοχής του φράγματος και της περιοχής του σταθμού.  

Σχετικά με τη σύνδεση με το δίκτυο μεταφοράς, για τον σταθμό έχουν ήδη κατασκευαστεί τα έργα σύνδεσης με το ΕΣΜΗΕ, αλλά θα γίνει επανέλεγχος του υφιστάμενου εξοπλισμού προκειμένου να εκτιμηθεί η κατάσταση τους και αν καταστεί απαραίτητο θα προβλεφθούν συμπληρωματικά έργα μικρής κλίμακας ειδικά όσον αφορά τα συστήματα μέτρησης, ελέγχου και επικοινωνίας με Κέντρο Ελέγχου Ενέργειας (ΚΕΕ) του ΑΔΜΗΕ. 

Η πλούσια ιστορία του έργου  
Η αφετηρία για το συγκεκριμένο φιλόδοξο project θεωρείται το 1986, όταν και ξεκίνησε η κατασκευή των επιμέρους έργων με προϋπολογισμό περί το 1,5 δισ. ευρώ (τότε σε δραχμές). 

Το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο στα ορεινά της Πίνδου ολοκληρώθηκε το 2001 και έκτοτε παραμένει αδρανές και παραδομένο στη φθορά του χρόνου, μετά από έξι αρνητικές αποφάσεις του ΣτΕ, που σε διάφορα στάδια μπλόκαραν την εξέλιξή του. 

Σε συνδυασμό με δεκάδες άλλες αποφάσεις συναρμόδιων φορέων, καθώς και ατυχείς χειρισμούς του παρελθόντος, όλα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα να μείνει το έργο ανολοκλήρωτο, με τη ΔΕΗ να έχει δαπανήσει περί τα 600 εκατ. ευρώ (σε σημερινές τιμές) για να το χτίσει και να έχει στερηθεί εκτιμώμενα έσοδα της τάξης των 400 εκατ.-600 εκατ. από τη λειτουργία του σε αυτή τη «χαμένη» 20ετία. 

Με άλλα λόγια, η ΔΕΗ μετράει άμεση και έμμεση ζημιά πάνω από 1 δισ. ευρώ μόνο από αυτό το ημιτελές έργο.  Στην παρούσα φάση εκφράζεται η ελπίδα ότι επιτέλους θα ανοίξει ο δρόμος της ολοκλήρωσης και λειτουργίας.   Σύμφωνα με εκτιμήσεις οι πρόσθετες επενδύσεις θα φτάσουν τα 100 εκατ. ευρώ. 

Τα οφέλη από τη λειτουργία του 

Το ΥΗΕ Μεσοχώρας αποτελείται από τρεις μονάδες συνολικής ισχύος 161,6 MW και όταν ολοκληρωθεί θα έχει τα ακόλουθα σημαντικά οφέλη για τη χώρα: 

• Παραγωγή καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας ισχύος 362 GWh ετησίως, με αποτέλεσμα τον περιορισμό της εκπομπής ρύπων οξειδίων αζώτου, θείου και άνθρακα στην ατμόσφαιρα, της κατανάλωσης των αποθεμάτων στερεών καυσίμων της χώρας και τη μείωση των εισαγόμενων καυσίμων. 
• Αποθήκευση νερού, εμπλουτισμός υδροφόρου ορίζοντα και καθοριστική συμβολή στην αντιπλημμυρική προστασία των γύρω περιοχών, λόγω της σημαντικής αποθηκευτικής ικανότητας 250 εκατ. m3 νερού ετησίως. 
• Αποφυγή εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) της τάξεως των 400.000 τόνων ετησίως. 
• Συνεισφορά στην ικανοποίηση των συνεχώς αυξανόμενων αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια, κυρίως κατά τους θερινούς μήνες και κατ’ επέκταση στην ενίσχυση της ευστάθειας και την αύξηση της εφεδρείας στο Ηπειρωτικό Διασυνδεδεμένο Σύστημα.