Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • HoloBIM Structural
    HoloBIM Structural

  • Ενέργεια-ΑΠΕ

    Ενέργεια-ΑΠΕ

    1590 ειδήσεις in this category

    1. Ενέργεια-ΑΠΕ

      Engineer

      ενέργεια κρατά τα “σκήπτρα” στους ρυθμούς ανάπτυξης επενδύσεων από το 2019 και μέχρι το 2023 με βάση τα στοιχεία και τις επεξεργασίες, που κάνει στην τριμηνιαία έκθεση, που δημοσιοποίησε χθες το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή. Ωστόσο, παραμένει, τουλάχιστον, η αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου, καθώς παρατηρείται στον κλάδο των ακινήτων η μεγαλύτερη “συσσώρευση” ενδιαφέροντος. Ακολουθούν, με βάση τα στοιχεία, κλάδοι, όπως αυτοί της Μεταποίησης και της Γεωργίας, Δασοκομίας και Αλιείας , η συνεισφορά των οποίων, όπως αναφέρεται, ωστόσο, σημείωσε μικρή πτώση και όχι αύξηση την τετραετία 2019-2022.
      Αναλυτικά, όπως αναφέρει το Γραφείο Προϋπολογισμού, “δεδομένου του σημαντικού ρόλου των επενδύσεων στην εθνική οικονομία, είναι χρήσιμο να εξετάσουμε πως οι επενδύσεις κατανέμονται μεταξύ των διαφόρων κλάδων οικονομικής δραστηριότητας.  
      Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα ετήσια στοιχεία της Eurostat, οι δημόσιες επενδύσεις στη δημόσια διοίκηση, την άμυνα και την κοινωνική ασφάλιση έχουν τη μεγαλύτερη συνεισφορά στο σύνολο των επενδύσεων, με τη συνεισφορά αυτή να έχει αυξηθεί σημαντικά την τελευταία τετραετία (από 13,6% το 2019 σε 17,1% το 2022). 
      Ακολουθεί ο κλάδος της Διαχείρισης Ακίνητης Περιουσίας (13,2% το 2022), η συνεισφορά του οποίου αυξήθηκε ομοίως σημαντικά μέσα στην τετραετία 2019-2022 (το 2019 ήταν 9,8%). Στη τρίτη και τέταρτη θέση βρίσκονται οι κλάδοι της Μεταποίησης (10,5%), και της Γεωργίας, Δασοκομίας και Αλιείας (9,0%), η συνεισφορά των οποίων, ωστόσο, σημείωσε μικρή πτώση και όχι αύξηση την τετραετία 2019-2022. 
      Μια πιο δυναμική εικόνα της συνεισφοράς του κάθε κλάδου οικονομικής δραστηριότητας στις συνολικές επενδύσεις, αποτυπώνεται τους συγκεντρωτικούς ρυθμούς μεγέθυνσης για την περίοδο 2019-2022, πάντα σε όρους επενδύσεων. 
      Ρυθμοί μεγέθυνσης
      Την μεγαλύτερη ανάπτυξη, φτάνοντας ποσά κοντά στα 2 δισ. ετησίως, σημείωσε ο κλάδος της Ενέργειας (+ 118,8%), που περιλαμβάνει, (1) Παραγωγή, μετάδοση και διανομή/εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας, (2) Παραγωγή φυσικού αερίου, διανομή/εμπόριο αερίων καυσίμων με αγωγούς, (3) Παραγωγή και διανομή ατμού και ζεστού νερού για θέρμανση ή παραγωγή ενέργειας, (4) παραγωγή και διανομή ψυχρού αέρα, κρύου νερού για ψύξη, πάγου, ως τροφή αλλά και για ψύξη.
      Την ίδια ώρα, τη μεγαλύτερη συρρίκνωση ο κλάδος των Ορυχείων και Λατομείων(-43,6%), αλλαγές που πιθανώς να μπορούν να αποδοθούν στην απολιγνιτοποίηση και τη στροφή προς ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που επέβαλε η “πράσινη” ενεργειακή πολιτική, η οποία αποτέλεσε σημαντικό πυλώνα των επενδύσεων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. 
      Η  δεύτερη μεγαλύτερη επέκταση παρατηρήθηκε στον κλάδο Διαχείρισης Ακίνητης Περιουσίας (83,1%). 
      Τέλος, συρρίκνωση παρατηρήθηκε στον κλάδο Μεταφορά και Αποθήκευση (- 9,0%), ενώ στασιμότητα παρατηρήθηκε στο κλάδο του Τουρισμού (+ 0,3%), απότοκα της οικονομικής ύφεσης που έφερε η πανδημία με βάση την επεξεργασία των στοιχείων της Eurostat, που κάνει το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή.
      Ο ρόλος των επενδύσεων
      Με βάση όσα αναφέρονται από το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, η μακροχρόνια οικονομική ανάπτυξη εξαρτάται καθοριστικά από τις επενδύσεις σε πάγιο και ανθρώπινο κεφάλαιο. Ιστορικά, για παράδειγμα χώρες της Ανατολικής Ασίας, όπως η Κορέα, Σιγκαπούρη, Ινδονησία, Ταιβάν, Χονγκ-Κονγκ κατά την περίοδο 1965-1990, αλλά και Ευρωπαϊκές, όπως η Ιρλανδία και Φιλανδία βασίστηκαν στις επενδύσεις ως μοχλό για να επιτύχουν μικρά οικονομικά θαύματα. 
      Η προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων ενισχύει τη ρευστότητα και την εξωτερική ανταγωνιστικότητα της χώρας, ενώ οι εγχώριες επενδύσεις δημιουργούν άμεσα αυξημένο εισόδημα οδηγώντας σε βραχυχρόνια τόνωση του ρυθμού ανάπτυξης του ΑΕΠ. 
      Όπως αναφέρεται, ο αντίκτυπος της τριπλής κρίσης (δημοσιονομική, οικονομική και τραπεζική) που έπληξε τη χώρα μας την προηγούμενη δεκαετία, ήταν πολύ ισχυρός για τις επενδύσεις, ισχυρότερος ακόμα και από αυτόν στο ΑΕΠ και την κατανάλωση.Σύμφωνα με τα τριμηνιαία στοιχεία της Eurostat, η ελληνική οικονομία απώλεσε το ένα τέταρτο του ΑΕΠ της (μείωση κατά 26,5% από το δ’ τρίμηνο του 2009 στο ίδιο τρίμηνο του 2014) και πάνω από τις μισές της επενδύσεις (μείωση κατά 59,4% για την ίδια περίοδο αναφοράς). Από το 2015 έως το 2019 οι επενδύσεις ήταν αναιμικές: ο σωρευτικός ακαθάριστος ρυθμός σχηματισμού παγίου κεφαλαίου ήταν μόλις 3,8%, σύμφωνα με τα ετήσια στοιχεία της Eurostat. 
      Έκτοτε και μέχρι το 2023, ο αντίστοιχος σωρευτικός ρυθμός ανέκαμψε σημαντικά και διαμορφώθηκε στο 41,3%. Από το 2021 και μετά, χάρη στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), και στο ευνοϊκότερο οικονομικό περιβάλλον, οι επενδύσεις έχουν αρχίσει και ανακάμπτουν, ωστόσο παραμένουν υποδιπλάσιες σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα τους. Το επενδυτικό κενό της χώρας παραμένει μεγάλο. Ο λόγος επενδύσεων προς ΑΕΠ βρίσκεται το 2023 στο 13,9% του ΑΕΠ ενώ ο μέσος όρος της Ευρωζώνης για το ίδιο έτος είναι 22,2%. Η κάλυψη αυτού του κενού δεν είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί μέσα σε λίγα μόνο χρόνια και θα απαιτήσει από την οικονομία να αναζητήσει επιπρόσθετους πόρους και μετά την λήξη του ΤΑΑ το 2026.
    2. Ενέργεια-ΑΠΕ

      Engineer

      Σε ηγέτιδα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) αναδεικνύεται η ηλιακή ενέργεια, αφού η επέκταση και η ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών είχε ως αποτέλεσμα 33 χώρες να παράγουν μέσω αυτών πάνω από το ένα δέκατο της ηλεκτρικής τους ενέργειας. H Ελλάδα είχε το δεύτερο υψηλότερο μερίδιο παραγωγής ενέργειας από φωτοβολταϊκά στο μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας (19%), ακολουθούμενη από την Ουγγαρία (18%) και την Ολλανδία (17%). Η Χιλή ήταν στην πρώτη θέση, με σχεδόν 20% το 2023. Σύμφωνα με ανάλυση του think tank για την καθαρή ενέργεια Ember η παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκά και αιολικά θα αποτελέσει τη ραχοκοκαλιά του μελλοντικού συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας, παρέχοντας σχεδόν το 70% της παγκόσμιας ηλεκτρικής ενέργειας έως το 2050.
      © Ember
      Οι φωτοβολταϊκές και αιολικές εγκαταστάσεις συνεισέφεραν το 13,4% του ηλεκτρισμού που παρήχθη διεθνώς και το υπόλοιπο ποσοστό της «καθαρής» ενέργειας προήλθε από άλλες ανανεώσιμες πηγές, ιδίως υδροηλεκτρικές μονάδες. Σε κατά κεφαλήν βάση, η Αυστραλία παρήγαγε την περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια από ηλιακή ενέργεια με 1.810 kWh, ενώ η Ολλανδία ήρθε δεύτερη με 1.208 kWh. Η Ισπανία έγινε ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός ηλιακής ενέργειας σε κατά κεφαλήν βάση το 2023, αφού κατέλαβε την πέμπτη θέση το 2022. Ιδιαίτερη μνεία κάνει το think tank και στην κυριαρχία της Κίνας. Η εν λόγω χώρα παρήγαγε την περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια από ηλιακή ενέργεια (584 TWh), ξεπερνώντας ακόμα και τις Ηνωμένες Πολιτείες (238 TWh). Η Ινδία ξεπέρασε την Ιαπωνία και έγινε η τρίτη μεγαλύτερη γεννήτρια ηλιακής ενέργειας το 2023 (113 TWh). Αυτή η κατάταξη δεν συμπεριλαμβάνει χώρες με λιγότερο από 5 TWh ηλιακής παραγωγής.
      Η ΕΕ παράγει το 44% της ηλεκτρικής της ενέργειας από ΑΠΕ
      Η Ευρωπαϊκή Ένωση κάνει σταθερά ανοδικά βήματα παράγοντας το 44% της ηλεκτρικής της ενέργειας από ΑΠΕ, με το μπλοκ να συνεισφέρει το 17% της παγκόσμιας ανάπτυξης το 2023. Σημειώνεται πως περισσότερο από το ήμισυ της αύξησης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας το 2023 προήλθε από πέντε τεχνολογίες: ηλεκτρικά οχήματα (EV), αντλίες θερμότητας, ηλεκτρολύτες, κλιματισμός και κέντρα δεδομένων. Η εξάπλωση αυτών των τεχνολογιών θα επιταχύνει την αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά η συνολική ζήτηση ενέργειας θα μειωθεί, καθώς η ηλεκτροκίνηση είναι πολύ πιο αποδοτική από τα ορυκτά καύσιμα. Σημειώνεται πως η Solar ήταν ο κύριος προμηθευτής ηλεκτρικής ενέργειας στον κόσμο πέρυσι, παρέχοντας διπλάσια νέα ενέργεια από τον άνθρακα. Διατήρησε το καθεστώς της ως η ταχύτερα αναπτυσσόμενη πηγή ενέργειας για 19η συνεχή χρονιά.
      To Ember αναμένει η αύξηση της καθαρής ενέργειας να υπερκαλύψει τη συνολική αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, οδηγώντας την παραγωγή ενέργειας από ορυκτά καύσιμα σε πτώση κατά 2% το 2024. Περισσότερες από τις μισές οικονομίες βρίσκονται ήδη τουλάχιστον πέντε χρόνια από την κορύφωση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα. Οι εκπομπές από αυτούς τους 118 τομείς ηλεκτρικής ενέργειας έχουν μειωθεί κατά ένα τέταρτο την τελευταία δεκαετία. Συνολικά, αντιπροσωπεύουν το 43% της παγκόσμιας ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας. Η παραγωγή ορυκτών καυσίμων στο Ηνωμένο Βασίλειο έχει μειωθεί κατά 63% από την κορύφωσή της το 2008, στην Ελλάδα κατά 57% (έχοντας κορυφωθεί το 2007), στην Ισπανία κατά 59% (2005) και στη Γερμανία κατά 42% (2007). Η πτώση αυτή είναι αλληλένδετη με την υψηλή διείσδυση των ΑΠΕ. Άλλες βασικές ανεπτυγμένες οικονομίες έχουν κορυφωθεί και έχουν δει μικρότερες πτώσεις. Η παραγωγή ορυκτών καυσίμων στις ΗΠΑ μειώθηκε κατά 16% από την κορύφωσή της το 2007, τον Καναδά κατά 26% (έχοντας κορυφωθεί το 2001), την Αυστραλία κατά 24% (2009), την Ιαπωνία κατά 29% (2012) και τη Νότια Κορέα κατά 13% (2018). Συνολικά, οι χώρες του ΟΟΣΑ είδαν τις εκπομπές του τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας να κορυφώνονται το 2007, με πτώση 28% από τότε. Η μείωση των εκπομπών στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας είναι ήδη η πραγματικότητα για πολλές χώρες και το σκηνικό είναι πλέον έτοιμο για να αρχίσουν να μειώνονται οι παγκόσμιες εκπομπές.
      Οι ΑΠΕ κατέλαβαν για πρώτη φορά το 30% της παγκόσμιας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας το 2023, θέτοντας την πράσινη ενέργεια σύμμαχο στην απεξάρτηση από τον άνθρακα. Η παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκά και αιολικά συνέχισε να επεκτείνεται ταχύτερα από οποιαδήποτε άλλη πηγή ηλεκτρικής ενέργειας. Αμφότερες έφτασαν σε νέο υψηλό ρεκόρ 13,4% (3.935 TWh) το 2023, κερδίζοντας άλλες 1,5 ποσοστιαίες μονάδες του παγκόσμιου μείγματος ηλεκτρικής ενέργειας σε σύγκριση με το 2022 (11,9%, 3.422 TWh). Η Κίνα ήταν ο κύριος συνεισφέρων, αντιπροσωπεύοντας το 51% της πρόσθετης παγκόσμιας παραγωγής από φ/β το 2023 και το 60% της νέας παγκόσμιας παραγωγής αιολικής ενέργειας. Άλλοι σημαντικοί παράγοντες που συμβάλλουν στην παγκόσμια ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας περιλαμβάνουν την ΕΕ (24%) και τη Βραζιλία (7%), ενώ η παγκόσμια ανάπτυξη φωτοβολταϊκών προέρχεται από την ΕΕ (12%) και τις ΗΠΑ (11%). Μαζί, οι τέσσερις κορυφαίες οικονομίες – η Κίνα, η ΕΕ, οι ΗΠΑ και η Βραζιλία – αντιπροσώπευαν το 81% της αύξησης της ενέργειας από φωτοβολταϊκά το 2023.
      Τι αναμένουμε για το 2024
      Η Ember προβλέπει ότι η παραγωγή από ορυκτά καύσιμα θα μειωθεί ελαφρώς το 2024, οδηγώντας σε μεγαλύτερες μειώσεις τα επόμενα χρόνια. Η αύξηση της ζήτησης το 2024 αναμένεται να είναι υψηλότερη από ό,τι το 2023 (+968 TWh), ενώ αύξηση της καθαρής παραγωγής προβλέπεται να είναι ακόμη μεγαλύτερη (+1300 TWh), οδηγώντας σε μείωση της παγκόσμιας παραγωγής ορυκτών καυσίμων κατά 2% (-333 TWh). Ήδη η εξάπλωση της καθαρής παραγωγής, με αιχμή την ηλιακή και την αιολική ενέργεια, έχει συμβάλει στην επιβράδυνση της αύξησης των ορυκτών καυσίμων κατά σχεδόν δύο τρίτα τα τελευταία δέκα χρόνια. Ως αποτέλεσμα, οι μισές οικονομίες του κόσμου έχουν ήδη περάσει τουλάχιστον πέντε χρόνια μετά την κορύφωση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα. Οι χώρες του ΟΟΣΑ βρίσκονται στην πρώτη γραμμή με τις εκπομπές του τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας να κορυφώνονται συλλογικά το 2007 και να μειώνονται έκτοτε κατά 28%.
      Την επόμενη δεκαετία η ενεργειακή μετάβαση θα εισέλθει σε νέα φάση. Η μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων στον τομέα της ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο είναι αναπόφευκτη. Οι προσθήκες καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας – με αιχμή την παραγωγή από φωτοβολταϊκά και αιολικά – προβλέπεται ήδη ότι θα ξεπεράσουν την αύξηση της ζήτησης κατά την επόμενη δεκαετία, εξασφαλίζοντας μέτριες μειώσεις στη χρήση ορυκτών καυσίμων.
      Οι διεθνείς στόχοι για την κλιματική αλλαγή βρίσκονται σε συγκερασμό με τον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να είναι ο πρώτος που θα απαλλαγεί από τις ανθρακούχες εκπομπές – έως το 2035 στις χώρες του ΟΟΣΑ, έως το 2045 στον υπόλοιπο κόσμο. Ο εν λόγω τομέας είναι εκείνος με τις υψηλότερες εκπομπές, καθώς παράγει περισσότερο από το ένα τρίτο των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που σχετίζονται με την ενέργεια. Η καθαρή ηλεκτρική ενέργεια είναι το κλειδί για την απαλλαγή από τον άνθρακα στις μεταφορές, τη θέρμανση και σε μεγάλο μέρος της βιομηχανίας, αντικαθιστώντας την καύση ορυκτών καυσίμων που πραγματοποιείται σήμερα στους κινητήρες αυτοκινήτων και λεωφορείων, στους λέβητες, στους κλιβάνους και σε άλλες εφαρμογές.
    3. Ενέργεια-ΑΠΕ

      Engineer

      Σημαντική αύξηση των περικοπών πράσινης ενέργειας καταγράφεται στο ηλεκτρικό σύστημα, καθώς ήδη από την αρχή της χρονιάς μέχρι και σήμερα, η παραγωγή ΑΠΕ που δεν αξιοποιήθηκε, υπερβαίνει τις 380 GWh.
      Μόνο τον Απρίλιο, ο συνδυασμός της υψηλής πράσινης ηλεκτροπαραγωγής και της χαμηλής ζήτησης, κυρίως ως αποτέλεσμα του ήπιου καιρού, οδήγησε στην απόρριψη περίπου 250 GWh, όταν το αντίστοιχο νούμερο για το σύνολο του 2023 διαμορφώθηκε στις 228 GWh, με το φαινόμενο να προβληματίζει την αγορά των ΑΠΕ.
      Ο πολλαπλασιασμός των περικοπών «πράσινης» ηλεκτροπαραγωγής, οφείλεται βέβαια και στη μεγάλη αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος νέων μονάδων καθαρής ενέργειας με λειτουργική ενίσχυση, δεδομένου ότι μόνο κατά την περασμένη χρονιά αυτή διευρύνθηκε κατά περίπου 1,7 GW.
      Για το 2024, η Κυριακή 28/4 είναι μέχρι στιγμής η μέρα κατά την οποία καταγράφηκε ο μεγαλύτερος όγκος περικοπών ύψους 40 GWh, με την Κυριακή του Πάσχα 5/5 να ακολουθεί με 23,5 GWh.
      Εκτιμήσεις για περικοπές 1 TWh το 2024 – Αυξητική τάση και το 2025
      Σύμφωνα με εκτιμήσεις της ενεργειακής αγοράς, μέχρι το τέλος του 2024 οι περικοπές θα προσεγγίσουν την 1 TWh, κινούμενες σε περίπου τετραπλάσια επίπεδα σε σχέση με πέρυσι ενώ η αυξητική τάση αναμένεται να συνεχιστεί και το 2025.
      Κι αυτό γιατί, κατά την επόμενη χρονιά η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας δεν προβλέπεται να σημειώσει κάποια αξιόλογη μεταβολή προς τα πάνω ενώ οι αυτόνομες μπαταρίες δεν θα έχουν ακόμη ενσωματωθεί στο σύστημα, ώστε να συνεισφέρουν στην απορρόφηση μέρους της πλεονάζουσας «πράσινης» ηλεκτροπαραγωγής.
      Μάλιστα, βάσει προβλέψεων του ΑΔΜΗΕ, το πλεόνασμα της «πράσινης» ενέργειας μέχρι το 2030 αναμένεται να ανέλθει σε περίπου 10 TWh, κάτι που, όπως επισημαίνεται από τον Διαχειριστή, για να μπορέσει να αξιοποιηθεί θα απαιτήσει τεχνολογίες αποθήκευσης (π.χ. μπαταρίες αυτόνομες ή σε συνδυασμό με έργα ΑΠΕ), ηλεκτρικές διασυνδέσεις με μεγάλα βιομηχανικά κέντρα στην Ευρώπη και ταχύτερη διείσδυση του ηλεκτρισμού σε περισσότερους τομείς, όπως η βιομηχανία, οι μεταφορές κ.λπ.
    4. Ενέργεια-ΑΠΕ

      Engineer

      Θέμα λίγων 24ωρων είναι η έκδοση των Υπουργικών Αποφάσεων που θα ανοίξουν τον δρόμο για τη διεξαγωγή δύο νέων δημοπρασιών για standalone μπαταρίες. Σύμφωνα με πληροφορίες, το αργότερο μέχρι τις αρχές της επόμενης εβδομάδας πρόκειται να επισημοποιηθούν οι παράμετροι διενέργειας των δύο ανταγωνιστικών διαδικασιών, μέσω Αποφάσεων του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ώστε έως το τέλος του μήνα η ΡΑΑΕΥ να προχωρήσει στην προκήρυξή τους.
      Σύμφωνα με τον προγραμματισμό του ΥΠΕΝ, μέχρι τις 15/5 αναμένεται να δημοσιευθούν οι Υπουργικές Αποφάσεις σχετικά με την έγκριση των όρων διεξαγωγής των δημοπρασιών, ώστε μέχρι το τέλος του μήνα η ΡΑΑΕΥ, με τη σειρά της, να είναι σε θέση να τις προκηρύξει.
      Δημοπρασίες και όροι διαδικασίας
      Μονάδες αποθήκευσης δίωρης διάρκειας και συνολικής ισχύος 175 MW που θα λάβουν χρηματοδότηση ύψους 85 εκατ. ευρώ από το REPowerEU για την επενδυτική τους ενίσχυση, θα δημοπρατηθούν στο πλαίσιο της πρώτης διαδικασίας.
      Η δεύτερη δημοπρασία θα αφορά μπαταρίες που χρηματοδοτούνται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης «Ελλάδα 2.0». Σημειώνεται ότι έχουν προηγηθεί δύο ακόμη αντίστοιχες διαδικασίες, με περίπου 700 MW μπαταριών διώρης διάρκειας να εξασφαλίζουν ενίσχυση από το εν λόγω ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο.
      Η τρίτη δημοπρασία που θα διεξαχθεί σε επόμενο χρόνο, θα αφορά μονάδες 4ωρης διάρκειας και συνολικής ισχύος 300 MW. Σε πρώτη φάση, οι επιλέξιμες μονάδες προβλέπεται να εγκατασταθούν σε πρώην λιγνιτικές περιοχές.
      Οι όροι της διαδικασίας για τις μονάδες που θα λάβουν ενίσχυση από το REPowerEU θα είναι εν πολλοίς αντίστοιχοι των δύο προηγούμενων, δεδομένου ότι -και σε αυτή την περίπτωση-αντικείμενο είναι οι μπαταρίες με δίωρη διάρκεια.
      Αναλόγως των τελικών αποφάσεων του Υπουργείου, διαφοροποίηση μπορεί να προκύψει σε ό,τι αφορά το όριο ισχύος των 100 MW ανά εταιρεία/ιδιοκτήτη, στα έργα για τα οποία μπορεί ληφθεί ενίσχυση.
      Η επενδυτική ενίσχυση για τις μπαταρίες δίωρης διάρκειας, βαίνει μειούμενη και φαίνεται ότι θα διαμορφωθεί στις 50.000 ευρώ/MW, από 100.000 ευρώ/MW και 200.000 ευρώ/MW στις δύο προηγούμενες διαδικασίες. Αντίστοιχα, για τις μπαταρίες 4ωρης διάρκειας, η ενίσχυση θα οριστεί στις 100.000 ευρώ/MW, με τις περιοχές των επιλέξιμων έργων (πέραν των πρώην λιγνιτικών), να παραμένουν σε εκκρεμότητα.
      Σύμφωνα με το σκεπτικό του ΥΠΕΝ, η μείωση των ενισχύσεων θα βοηθήσει στη διείσδυση περισσότερων μονάδων αποθήκευσης, μέσα από τη στήριξη περισσότερων επιλέξιμων έργων που θα αθροίζουν σε ισχύ άνω του 1,7 GW.
      Άλλωστε, στόχος του Υπουργείου είναι γρήγορη επίτευξη των προβλέψεων του ΕΣΕΚ, με το άνω του 50% της προβλεπόμενης ισχύος αποθήκευσης με ορίζοντα το 2030 (περίπου 3,1 GW) να έχει καλυφθεί από το 2025, βοηθώντας στην ταχύτερη και ομαλότερη ενσωμάτωση των ΑΠΕ και τελικά στην αποκλιμάκωση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας.
    5. Ενέργεια-ΑΠΕ

      Engineer

      Το φαινόμενο δεν είναι ακραιφνώς ελληνικό. Σε όλη την Ευρώπη παρατηρείται η ίδια κατάσταση και μάλιστα, στην αρνητική εξίσωση μπαίνουν πλέον και χώρες όπου υπερτερούν τα αιολικά έργα, κυρίως οι χώρες του ευρωπαϊκού βορρά.
      Η εξήγηση είναι απλή: Όσο περισσότερες ΑΠΕ μπαίνουν στο σύστημα, τόσο συχνότερα θα παρατηρούνται μηδενικές ή αρνητικές τιμές στην χονδρική ηλεκτρικής ενέργειας.
      Τα προβλήματα δεν περιορίζονται στην Ευρώπη και αγγίζουν και μια άλλη παράμετρο της πράσινης επανάστασης.
      Το άλμα στην παραγωγή ηλιακών συλλεκτών στην Κίνα ζημιώνει ολοένα και περισσότερο τους μεγάλους κατασκευαστές, οι οποίοι αναγκάζονται να διαθέτουν τα προϊόντα τους σε τιμές χαμηλότερες της αγοράς.
      Η κινεζική αγορά ηλιακών πάνελ χαρακτηρίζεται από υπερπροσφορά που σύμφωνα με τους ανθρώπους της Longi Green Energy Technology, μεγαλύτερου κατασκευαστή ηλιακών συλλεκτών της Κίνας, θα μπορούσε να διαρκέσει έως και ακόμη δύο ακόμη χρόνια.
      Η διοίκησης της κινεζικής εταιρείας υποστηρίζει ότι οι τιμές των ηλιακών πάνελ στην ασιατική χώρα δεν αναμένεται να ξεπεράσουν το κόστος, τουλάχιστον σύντομα.
      "Οι απώλειες σε ολόκληρη τη βιομηχανία θα συνεχιστούν εν μέσω υπερπροσφοράς", έγραψαν οι αναλυτές της Citi Research σε σημείωμά τους τη Δευτέρα που μετέδωσε το Bloomberg.
      Η κατασκευαστική έκρηξη στην Κίνα, που υποστηρίζεται από φθηνά υλικά και πολιτική στήριξη από την κεντρική και τις τοπικές κυβερνήσεις έχει αρχίσει να «ψαλιδίζει» την κερδοφορία των κατασκευαστών ηλιακών πάνελ.
      Διατηρείται σε υψηλά επίπεδα το πρασίνισμα του ενεργειακού μείγματος στην Ελλάδα. Στο α’ εξάμηνο του έτους που διανύουμε όπως δείχνουν προκαταρκτικά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ για την περίοδο Ιανουάριος – Απρίλιος – εξαιρούνται οι μήνες Μάιος- Ιούνιος επειδή τα στοιχεία δεν έχουν ακόμη πιστοποιηθεί η ισχύς από τον άνεμο, τον ήλιο και τα νερά κάλυψαν το 58,1% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ενώ το υπόλοιπο καλύφθηκε από τις μονάδες φυσικού αερίου, σε ποσοστό 35,6% και λιγνίτη, (6,2%). Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι εντυπωσιάζει το ποσοστό διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα, εν τούτοις, η καθήλωση της ζήτησης ηλεκτρισμού και η αναγκαστική περικοπή πράσινης ισχύος προκαλεί τριγμούς στο υπερφιλόδοξο αφήγημα της πράσινης μετάβασης, αφού, εκτός των άλλων, οδηγεί σε μηδενικές ή και αρνητικές τιμές στο ρεύμα.
      Η Longi ανέφερε στην ετήσια έκθεσή της για το 2023 ότι "υπό την πίεση της σοβαρής ανισορροπίας προσφοράς και ζήτησης, οι τιμές των φωτοβολταϊκών προϊόντων έπεσαν κατακόρυφα το 2023, ειδικά από το τέταρτο τρίμηνο, όπου οι τιμές προσφορών για τις μονάδες συνέχισαν να φτάνουν σε νέα χαμηλά επίπεδα".
      Φέτος, ο κλάδος θα αρχίσει να αναδιαμορφώνεται, καθώς οι οικονομικά και τεχνολογικά ασθενέστεροι κατασκευαστές θα εξαλειφθούν, υποστηρίζουν οι άνθρωποι της Longi.
      "Επηρεασμένες από τη ραγδαία πτώση των τιμών της βιομηχανικής αλυσίδας και την αυστηροποίηση των πολιτικών χρηματοδότησης της αγοράς, οι επιχειρήσεις με υψηλό χρέος και ομογενοποίηση των προϊόντων έχουν αρχίσει να αποχωρούν από την αγορά", σημείωσε η εταιρεία τον Απρίλιο.
      "Καθώς η αγορά εκκαθαρίζει τις ξεπερασμένες ικανότητες, οι επιδόσεις των εταιρειών με κορυφαία προϊόντα θα ανακάμψουν σταδιακά", δήλωσε ο κινέζος κατασκευαστής.
      Ωστόσο, έως ότου επέλθει η ανάκαμψη, ο κλάδος θα συνεχίσει να συσσωρεύει απώλειες, λένε οι αναλυτές.
      Τον περασμένο μήνα, τα κορυφαία στελέχη των κατασκευαστών ηλιακών συστημάτων της Κίνας επισήμαναν μια "προσωρινή πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα" στον τομέα, μετά την ταχεία επέκταση των τελευταίων ετών.
      Η έκρηξη της κατασκευής ηλιακών συστημάτων στην Κίνα και ο εγχώριος ανταγωνισμός για μερίδιο αγοράς έχουν ωθήσει ορισμένους κατασκευαστές να θυσιάσουν την ποιότητα για χάρη υψηλότερων κερδών, δήλωσε νωρίτερα φέτος στέλεχος του μεγαλύτερου κατασκευαστή ηλιακών συστημάτων στον κόσμο. Οι εταιρείες επιδιώκουν να επιβιώσουν στον αγώνα δρόμου προς τα κάτω στην αγορά ηλιακών εξαρτημάτων της Κίνας και ορισμένες τσιγκουνεύονται την ποιότητα και τις δοκιμές. 
    6. Ενέργεια-ΑΠΕ

      Engineer

      Συνεργασία γιγάντων δρομολογείται στο πρώτο υπεράκτιο αιολικό πάρκο της Ελλάδας. Το πιλοτικό έργο βρίσκεται στα ανοιχτά της Αλεξανδρούπολης και θα έχει ισχύ 485 MW. Η άδεια κατασκευής ανήκει στην πρόσφατα πωληθείσα ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή. Ως εκ τούτου, τόσο ο νέος ιδιοκτήτης Masdar, όσο και ο παλιός ιδιοκτήτης ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ μέσω της option συμμετοχής στα μελλοντικά έργα της εταιρείας, μπορούν να έχουν μερίδιο. Παράλληλα, η MORE, η θυγατρική της Motor Oil που δραστηριοποιείται στις ΑΠΕ, εισέρχεται στο συγκεκριμένο project. Η συνεργασία των τριών πλευρών θα γίνει μέσω της Αιολική Προβατά, στην οποία ανήκει και η άδεια. ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή και MORE θα ελέγχουν το 50% της ΑΠ, σύμφωνα με την ενημέρωσή τους προς την Επιτροπή Ανταγωνισμού.
      Ωστόσο, οι συνεργασίες δεν σταματούν εδώ. Η άδεια της Αιολική Προβατά είναι μία από τις δύο που έχουν δοθεί για την περιοχή του Θρακικού Πελάγους. Η δεύτερη ανήκει στη Θρακική Αιολική, η οποία ανήκε στον Όμιλο Κοπελούζου και πρόσφατα πωλήθηκε στη ΔΕΗ. Αυτή η άδεια αφορά σε υπεράκτιο αιολικό πάρκο ισχύος 216 MW. Οι δύο αδειούχοι είχαν προηγουμένως συμφωνήσει να συνεργαστούν στο επιστημονικό κομμάτι των έργων, δηλαδή τις ανεμολογικές και βυθομετρικές μελέτες που απαιτούνται. Η θετική ατμόσφαιρα που κυριαρχεί, αλλά και το σημαντικό κόστος κατασκευής των υπεράκτιων μονάδων θα μπορούσε να οδηγήσει στη διεύρυνση της συνεργασίας και σε λειτουργικό επίπεδο. Δηλαδή, τα δύο αιολικά πάρκα θα ενώνονταν, αγγίζοντας τα 700 MW ισχύος, με τις ΔΕΗ, MORE, και ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή να έχουν περίπου 200 MW η καθεμία. Οι εταιρείες συνεργάζονται ήδη σε άλλα έργα, επομένως ένα τέτοιο σενάριο είναι καθόλα πιθανό.
      Σε κάθε περίπτωση, πριν προχωρήσει το φιλόδοξο αυτό έργο, απαιτούνται πολιτικές αποφάσεις. Η κυβέρνηση είχε πατήσει παύση στο ζήτημα των αιολικών πάρκων τους τελευταίους μήνες, με τη Δαμόκλειο Σπάθη των Ευρωεκλογών να κρέμεται πάνω από το Μαξίμου. Έχοντας περάσει αυτόν τον σκόπελο, το ΥΠΕΝ είναι έτοιμο να επιταχύνει τις διαδικασίες. Επί του παρόντος, το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα προβλέπει την εγκατάσταση 1,9 GW υπεράκτιας αιολικής ενέργειας. Αυτή η ισχύς θα χωριστεί σε 5-6 περιοχές— εκτός από το Θρακικό Πέλαγος, κομβικό ρόλο θα διαδραματίσει η Κρήτη, με τρία διαφορετικά οικόπεδα να βρίσκονται ήδη υπό εξέταση, η Εύβοια, η Αχαΐα, η Ρόδος, και η Γυάρος. 
      https://www.energia.gr/media/inlinepics/offshore wind Greece.jpg
      Οι σχεδιαζόμενες υπεράκτιες αιολικές μονάδες στην Ελλάδα. Πηγή: ΕΔΕΥΕΠ.

      Σε πρώτη φάση, τα εμπλεκόμενα υπουργεία— που φτάνουν τα εννιά— θα πρέπει να εκδώσουν ΚΥΑ όπου θα εγκρίνουν τη στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων που έχει καταθέσει η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων. Κατόπιν της ΚΥΑ, το σχέδιο θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση. Στη συνέχεια, θα εκδοθεί Προεδρικό Διάταγμα που θα οριοθετεί τις περιοχές όπου θα κατασκευαστούν τα υπεράκτια αιολικά πάρκα. Τέλος, θα ξεκινήσουν οι πολύμηνες έρευνες που θα οδηγήσουν στη φάση των διαγωνισμών.
      Η κατασκευή υπεράκτιων αιολικών μονάδων είναι αρκετά πιο δυσχερής και κοστοβόρα σε σχέση με τις ανεμογεννήτριες που εγκαθίστανται σε αγροτικές περιοχές. Η επιτυχία μίας τέτοιας μεγάλης επένδυσης απαιτεί οικονομίες κλίμακος. Το συγκριτικό πλεονέκτημα της Ελλάδας είναι η γεωμορφολογία της που αφενός, επιτρέπει την εγκατάσταση πλωτών αιολικών χάρη στα μεγάλα βάθη των υδάτων και αφετέρου, ενισχύει την παρουσία ανέμων συγκριτικά με τα γειτονικά κράτη, πλην των δυτικών ακτών της Τουρκίας. Πέρα από τις προαναφερθείσες, αρκετές ελληνικές εταιρείες έχουν στραφεί σε διεθνείς συνεργασίες με σκοπό την ανάπτυξη της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας, μεταξύ αυτών η Mytilineos, η Helleniq Energy, και η Ιντρακάτ.
    7. Ενέργεια-ΑΠΕ

      Engineer

      Στις 26 Ιουνίου θα  πραγματοποιηθεί η πρώτη δημοπρασία για την εξασφάλιση εγγυήσεων προέλευσης από τις ενδιαφερόμενες εταιρείες, δηλαδή ενός «πράσινου»  πιστοποιητικού το οποίο αποδεικνύει ότι μια ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας έχει παραχθεί από   Ανανεώσιμη Πηγή Ενέργειας (ΑΠΕ). Πριν από περίπου έναν μήνα η Ολομέλεια της   Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) είχε ανοίξει τον δρόμο καθώς είχε αποδεχθεί την εισήγηση του ΔΑΠΕΕΠ (Διαχειριστής Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων Προέλευσης) ως προς τον κανονισμό που αφορά στις σχετικές δημοπρασίες.
      Η πρώτη δημοπρασία του Ιουνίου θα περιλαμβάνει την δημόσια διάθεση τριών διαφορετικών πακέτων Εγγυήσεων Προέλευσης. Και τα τρία αυτά «προϊόντα Εγγυήσεων Προέλευσης» αφορούν Εγγυήσεις Προέλευσης για «πράσινη» ενέργεια από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) η οποία παρήχθη στο τελευταίο τρίμηνο του 2023, δηλαδή από τον Οκτώβριο έως και τον Δεκέμβριο του 2023.
      Τα ειδικά χαρακτηριστικά των προϊόντων διαφοροποιούνται και διακρίνονται ως προς την τεχνολογία της παραγωγής ΑΠΕ και τη θέση του σταθμού παραγωγής, δηλαδή το εάν είναι συνδεδεμένα στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα (στην ηπειρωτική χώρα και στα διασυνδεδεμένα νησιά), ή στο Μη Διασυνδεδεμένο σύστημα, δηλαδή στα μη διασυνδεδεμένα νησιά. Το πρώτο προϊόν αφορά Εγγυήσεις Προέλευσης που εκδόθηκαν για ενέργεια που παρήγαγαν φωτοβολταϊκοί σταθμοί (Διασυνδεδεμένο Σύστημα), το δεύτερο προϊόν αφορά Εγγυήσεις Προέλευσης που εκδόθηκαν για Αιολικούς σταθμούς (Διασυνδεδεμένο Σύστημα) και το τρίτο προϊόν αφορά Εγγυήσεις Προέλευσης που εκδόθηκαν για Φωτοβολταϊκούς Και Αιολικούς σταθμούς που είναι συνδεδεμένοι στα μη διασυνδεδεμένα  νησιά. Για κάθε προϊόν θα υπάρξει διακριτή δημοπράτηση ανά τρίωρο , ήτοι στις 11:00πμ, στις 2:00 μ.μ. και στις 5:00 μ.μ..
      Το ετήσιο πρόγραμμα τρίμηνων δημοπρασιών για το 2024  θα συμπεριλάβει  δυο ακόμη δημοπρασίες, προγραμματισμένες για τις 25 Σεπτεμβρίου 24 για Εγγυήσεις Προέλευσης παραγωγής του πρώτου τριμήνου του 2024 (Ιανουάριος, Φεβρουάριος και Μάρτιος 2024) και στις 15 Δεκεμβρίου για Εγγυήσεις Προέλευσης παραγωγής δεύτερου τριμήνου του 2024 (Απρίλιος, Μάιος και Ιούνιος 2024). Εντός των επόμενων ημερών θα εκκινήσει η υποβολή των αιτήσεων εγγραφής στο μητρώο των συμμετεχόντων  καθώς επίσης και η ανάρτηση στο site του ΔΑΠΕΕΠ τού ακριβούς χρονοδιαγράμματος των σημαντικών ημερομηνιών που θα καθορίζουν τις δεσμευτικές από τον κανονισμό προθεσμίες, όπως την καταληκτική ημερομηνία για την κατάθεση δήλωσης συμμετοχής στην δημοπρασία του Ιουνίου 2024.
      Σύμφωνα με έκθεση της Aurora Energy Research η  αγορά των εγγυήσεων προέλευσης αναμένεται να αναπτυχθεί διεθνώς αγγίζοντας τα 3,7 δισ. ευρώ το 2030.   Η ζήτηση είναι μεγάλη από αγοραστές σε όλη την Ευρώπη, ειδικά από Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία  που από κοινού αποτέλεσαν το 50% της αγοράς το 2023. Μάλιστα, παρατηρείται συστηματική υποπροσφορά σε αγορές όπως της Γερμανίας και του Βελγίου, η οποία αποδίδεται σε περιοριστικές ρυθμίσεις. Σύμφωνα με την έκθεση,   οι  εγγυήσεις προέλευσης μειώθηκαν για τα υδροηλεκτρικά, ενώ οι υπόλοιπες ΑΠΕ αυξάνουν τα   μερίδιά  τους σε όλη την Ευρώπη.
      Η ζήτηση για εγγυήσεις προέλευσης αυξάνεται και αναμένεται ότι τα πράσινα πιστοποιητικά θα αποκτήσουν περισσότερη σημασία τα επόμενα χρόνια  ως το βασικό εργαλείο παρακολούθησης της προέλευσης του ηλεκτρισμού. Σημαντική, σύμφωνα με την έκθεση της Aurora, θεωρείται και η αγορά των εγγυήσεων προέλευσης για μπαταρίες.
    8. Ενέργεια-ΑΠΕ

      Engineer

      Οι τιμές των προθεσμιακών συμβολαίων του φυσικού αερίου και του πετρελαίου διαπραγματεύονται, από την έναρξη των σημερινών συναλλαγών, με σημαντικές απώλειες σε σύγκριση με τα επίπεδά τους πριν από λίγες ημέρες. Έτσι, τα futures Brent, του διεθνούς benchmark, για παραδόσεις επόμενου μήνα υποχωρούν, ενδοσυνεδριακά, σε ποσοστό -1,26%, στην περιοχή των 85,20 δολαρίων ανά βαρέλι, ενώ οι τιμές της αμερικανικής ποικιλίας, WTI, χάνουν από το πρωί -1,43% και κινούνται χαμηλότερα από τα 81 δολάρια ανά βαρέλι.  
      Με αρνητικό πρόσημο διαπραγματεύνται και τα προθεσμιακά συμβόλαια του φυσικού αερίου για παραδόσεις επόμενου μήνα, στην ολλανδική πλατφόρμα, TTF, και υποχωρούν στο επίπεδο των 28,800 ευρώ/MWh, με ποσοστιαία κάμψη της τάξης του -1,81%.  
      Σημειώνουμε ότι στα 29,118 ευρώ/MWh με ποσοστιαία άνοδο +2,76% έκλεισαν χθες τα futures  φυσικού αερίου για παραδόσεις επόμενου μήνα στην ολλανδική πλατφόρμα TTF, ενώ τα αντίστοιχα για το πετρέλαιο Brent, το διεθνές benchmark υποχώρησαν στα 87,86 δολάρια ανά βαρέλι και της αμερικανικής ποικιλίας, WTI, έπεσαν στα 81,93 δολάρια ανά βαρέλι.
      Ωστόσο, η πτώση των τιμών του πετρελαίου αφήνει ασυγκίνητη και για άλλη μια φορά την εγχώρια αγορά υγρών καυσίμων, που φαίνεται ότι κινείται στον δικό της “ακριβό” κόσμο, με τις μέσες τιμές διάθεσης της αμόλυβδης βενζίνης των 95 οκτανίων να έχουν διαμορφωθεί  στα μεν πρατήρια της Νομαρχίας Αθηνών στο 1,942 ανά λίτρο και στα δε του Νομού Θεσσαλονίκης στο 1,944 ευρώ ανά λίτρο, ήτοι, αμετάβλητες από εκείνες της προηγούμενη ημέρας, Τρίτης!  
      Η εικόνα στις αγορές ηλεκτρισμού δεν διαφέρει από εκείνες των ορυκτών καυσίμων, αφού στα 35,31 ευρώ/MWh διαμορφώνεται για σήμερα, Τετάρτη, 1 Μαΐου, η Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς της Αγοράς Επόμενης Ημέρας στο Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας, καθώς καταγράφει «βουτιά» 40% σε σχέση με τη διαμόρφωσή της, χθες, Τρίτη, 2 Απριλίου.
      Η συνολική ζήτηση διαμορφώθηκε στις 256,57 GWh, ενώ στα μερίδια καυσίμου στο ενεργειακό μείγμα παραμένουν κυρίαρχες οι ΑΠΕ με ποσοστό 54,9% και έπονται οι εισαγωγές που καταλαμβάνουν τη δεύτερη θέση με 20,3%, το φυσικό αέριο που κατακρημνίζεται στο 15,8% και τα υδροηλεκτρικά με 4,4%, ενώ  η συμμετοχή του  λιγνίτη μηδενίστηκε. Τέλος, οι εξαγωγές ανήλθαν στις 9,507 MWh και οι εισαγωγές στις 26,079 MWh.
      Η εικόνα στα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας
      Σταθερές αναμένεται να παραμείνουν σε γενικές γραμμές, οι τιμές στα πράσινα τιμολόγια του Μαΐου, και να κινηθούν σε ανάλογα επίπεδα με εκείνες του Απριλίου, αν όχι ελαφρώς αυξημένες, καθώς η πτώση της ΤΕΑ, για δεύτερο συνεχόμενο μήνα   δεν πρόκειται να μετακυλιστεί στις τιμές λιανικής.
      Αυτό συμβαίνει λόγω της ακολουθούμενης εμπορικής πολιτικής της πλειονότητας των προμηθευτών ρεύματος οι οποίοι επιλέγουν να αντισταθμίσουν την αρνητική επίπτωση στα περιθώρια κέρδους τους από ττις τιμές που διαμορφώνουν οι συντελεστές διακύμανσης της χονδρεμπορικής τιμής.
      Αυτό θα συμβεί, κατά πάσα πιθανότητα, με το «ψαλίδισμα» των εκπτώσεων που θα αναπροσαρμοστούν σε χαμηλότερα επίπεδα, αν και οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν αφότου η ΔΕΗ, που αποτελεί τον κυρίαρχο πάροχο, με 62,7% των ρολογιών, ανακοινώσει το ύψος των τιμών που θα προσφέρει.  
      Βάσει της τροχιάς της χονδρεμπορικής τιμής ρεύματος τον περασμένο μήνα, Απρίλιο, για τα τιμολόγια του Μαίου θα πρέπει να προκύψει μείωση -6% εφόσον δεν υπάρξουν αλλαγές στην πολιτική των εκπτώσεων που προσφέρτουν οι πάροχοι. Σημειώνουμε ότι τον Απρίλιο, που υπήρξε και ο πρώτος μήνας από την αρχή του έτους που ανακόπηκε η μείωση των τιμών για τα πράσινα τιμολόγια ρεύματος, οι τιμές για αυτά κυμάνθηκαν μεταξύ 9,06 - 11,8 λεπτά/κιλοβατώρα, ενώ η μεσοσταθμική τιμή διαμορφώθηκε στα 10,8 λεπτά /κιλοβατώρα.
      Εφόσον συνεχιστεί η τάση υποχώρησης των χονδρεμπορικών τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας και τον μήνα που ξεκίνησε σήμερα, θεωρείται βέβαιο ότι η πλειονότητα των καταναλωτών θα μεταπηδήσουν στα κίτρινα τιμολόγια, αφού όσοι εξ αυτών ανέλαβαν το ρίσκο ου τα συνοδεύει, απόλαυσαν τιμές κιλοβατώρας κάτω και από τα 9 λεπτά/κιλοβατώρα στα τιμολόγια του Απριλίου.
    9. Ενέργεια-ΑΠΕ

      Engineer

      To σύνηθες είναι να έχουμε διακοπές στην ηλεκτροδότηση όταν παρατηρείται έξαρση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας σε περιόδους βαρυχειμωνιάς, ή καύσωνα, δηλαδή, η ζήτηση ρεύματος  δημιουργεί χάσμα ανεπάρκειας σε φυσικό αέριο, ΑΠΕ, εισαγωγές, πέραν των βλαβών που εκδηλώνονται σε σταθμούς της ΔΕΗ. Για να δώσουμε ένα παράδειγμα, στις 20:00 το βράδυ της Δευτέρας, 9 Ιανουαρίου 2017, εν μέσω της κακοκαιρίας «Αριάδνη», η αιχμή της ζήτησης έφθασε στις 9.296 MWh, όταν οι ανάγκες σε φυσικό αέριο ξεπέρασαν 
      την ίδια μέρα, τις 290.000 ΜWh! Tην επόμενη ημέρα, Τρίτη, 10 Ιανουαρίου 2017, η πρόβλεψη φορτίου ρεύματος κυμαινόταν μεταξύ 8.800- 9.250 ΜWh όταν για το φυσικό αέριο η εκτίμηση ήταν 270.000 ΜWh!  
      Πλέον, η πρόκληση έγκειται σε μια έκφανση της ηλεκτροπαραγωγής, καθώς η αγορά, οι φορείς και το ΥΠΕΝ πρέπει να διαχειριστούν το πρόβλημα της αύξησης της παραγωγής ρεύματος από ΑΠΕ και τις χωρητικότητα των δικτύων. Καθώς δε αυτήν την περίοδο που περιλαμβάνει την επέτειο της 25ης Μαρτίου και αμέσως μετά τις ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας και το Πάσχα, προκύπτει ο συνδυασμός μείωσης της ζήτησης και υπερπροσφοράς ΑΠΕ, οι πιθανότητες διακοπών στην ηλεκτροδότηση είναι ορατές και κινητοποιούν τις αρμόδιες υπηρεσίες για να τις αποτρέψουν, όπως συνέβη και πέρυσι.  
      Η απουσία υποδομών αποθήκευσης συντείνει σε αυτή την απειλή για την ευστάθεια του συστήματος. Όπως επισημαίνει ο ΑΔΜΗΕ, η υψηλή παραγωγή των ΑΠΕ που παρατηρείται σε ορισμένες χρονικές περιόδους, ιδίως όμως την άνοιξη και το φθινόπωρο, αυξάνει κατακόρυφα τον κίνδυνο για μπλακ άουτ.  
      Ήδη η ΡΑΑΕΥ σπεύδει να συστήσει ειδική ομάδα διαχείρισης κρίσης και αναμένεται να συγκαλέσει σύσκεψη για το ζήτημα με όλους τους εμπλεκομένους φορείς, ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξει κίνδυνος μπλακ άουτ κατά την επέτειο της 25ης Μαρτίου και την περίοδο του Πάσχα.
      https://www.energia.gr/media/inlinepics/adam34.jpg

      (Διάγραμμα ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας και φορτίο συστήματος, 11/3-17/3 2024 Πηγή ΙΕΝΕ)
      https://www.energia.gr/media/inlinepics/adam35.jpg

      (Διάγραμμα ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας και φορτίο συστήματος για τον μήνα Φεβρουάριο- Πηγή: ΙΕΝΕ)
      Το πρόβλημα είναι ορατό μόνο παρατηρώντας κανείς τη συνολική ζήτηση για σήμερα Παρασκευή 22 Μαρτίου, που διαμορφώθηκε στις 302,29 GWh, με τα μερίδια καυσίμου στο ενεργειακό μείγμα να είναι για το μεν φυσικό αέριο στο 42,4%, των ΑΠΕ στο 34,5% και των εισαγωγών στο 13,8% του λιγνίτη στο 0,2% και των υδροηλεκτρικών στο 5,1%. 
      Όπως αναφέρει αι το ΙΕΝΕ στην τεωευταία ρτου ανάλυση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, η εγχώρια εβδομαδιαία ζήτηση ηλεκτρισμού διαμορφώθηκε στις 897 GWh, με πτώση 3,5%, ενώ αντίστοιχα το ωριαίο φορτίο μειώθηκε κατά 191 MW. Επίσης, η συνολική εβδομαδιαία ζήτηση στο Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας διαμορφώθηκε στις 1,040 GWh, λαμβάνοντας υπόψη και τις εξαγωγικές ροές του ελληνικού συστήματος (143 GWh). 
      Ήδη, τις τελευταίες εβδομάδες, και αφότου εισήλθαμε στην εαρινή περίοδο, η ζήτηση είναι μειωμένη και η συμμετοχή των ΑΠΕ εμφανίζει κορυφώσεις που φθάνουν και στο +50% του μείγματος, Με αυτά τα δεδομένα υπόψη, ο κίνδυνος διακοπών στην ηλεκτροδότηση αυξάνεται, όπως ακριβώς και οι περικοπές ενέργειας που παράγεται από μονάδες ΑΠΕ. 
      Το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας με τη ζήτηση στα μεγάλα αστικά κέντρα να υοχωρεί κάθετα, χρειάστηκε να γίνουν περικοπές μονάδων ΑΠΕ για διάστημα τριών ωρών το Σάββατο και την Κυριακή, ενώ την Καθαρά Δευτέρα καθαυτή, δεν προέκυψε ανάγκη περικοπών αφού η παραγωγή των αιολικών ήταν υποτονική.

      Ανάλογη κατάσταση αναμένεται και για το τριήμερο της 25ης Μαρτίου, ενώ πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι το πρόβλημα θα συνεχιστεί και θα ενταθεί τις ημέρες του Πάσχα λόγω των αργιών αλλά και των καλών καιρικών συνθηκών. Η ζήτηση ηλεκτρισμού αναμένεται μειωμένη ενώ ταυτόχρονα αναμένεται να είναι υψηλή η παραγωγή των ΑΠΕ, κυρίως των φωτοβολταϊκών και ανάλογα με τις συνθήκες, των αιολικών.  
      Προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος για ένα μπλάκ άουτ τόσο για την περίοδο αυτή όσο και για το επερχόμενο καλοκαίρο,  πραγματοποιήθηκε ειδική σύσκεψη στο ΥΠΕΝ στο οποίο συμμετείχαν  στελέχη της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου και εκπρόσωποι του ΔΕΔΔΗΕ και του ΑΔΜΗΕ. 
      Για την πρόληψη του κινδύνου αυτού καταβάλεται προσπάθεια να συμφωνηθούν νέα, πιο ελαστικά  όρια ενεργοποίησης των συστημάτων προστασίας στους σταθμούς παραγωγής, ιδίως όμως στις μικρές μονάδες ΑΠΕ, ώστε να αποτραπεί ο κίνδυνος μαζικών αποκοπών –κυρίως φωτοβολταϊκών πάρκων- σε περιπτώσεις εκδήλωσης πυρκαγιών.

      Η ευελιξία των συστημάτων αποκοπής που διαθέτουν οι μικροί σταθμοί ΑΠΕ θεωρείται καίριος παράγοντας καθώς σε αντίθετη περίπτωση μπορεί να θέσει, αιφνίδια, εκτός συστήματος σημαντικές ποσότητες ενέργειας, και να προκαλέσει ανισορροπία στο σύστημα και τελικώς, σε διακοπές στην ηλεκτροδότηση. 
      Από πέρυσι η υπερπροσφορά παραγωγής από μονάδες ΑΠΕ εξώθησε τους Διαχειριστές, ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ να προβούν σε υποχρεωτική αποκοπή ηλιακών και αιολικών μονάδων από το σύστημα.  
      Εκτός αυτού προέκυψε και το φαινόμενον ωρών με σχεδόν μηδενικές τιμές ηλεκτρισμού στην Αγορά Επόμενης Ημέρας, ιδίως κατά την εαρινή και φθινοπωρινή περίοδο. Σημειώνουμε ότι ανάλογη είναι η εικόνα και σε πολλές ευρωπαϊκές αγορές, με αρνητικές τιμές και προβλήματα ευστάθειας στα ηλεκτρικά συστήματα όπως έγραψε χθες, Πέμπτη 21 Μαρτίου το energia.gr εδώ.
    10. Ενέργεια-ΑΠΕ

      Engineer

      Τόσο το πρόσφατο κύμα εξαγορών και συγχωνεύσεων στον πετρελαϊκό κλάδο των ΗΠΑ (εδώ), όσο και τα προβλήματα που παρατηρούνται με την μείωση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων στην Ευρώπη (λ. χ. πλήρης επιστροφή Γερμανίας στα ορυκτά καύσιμα, υψηλή συμμετοχή πετρελαίου στις μεταφορές, υψηλό ποσοστό φ. αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή κ.λπ.) και το ισχυρό αποτύπωμα των τελευταίων στο παγκόσμιο ενέργεια μείγμα (καλύπτουν το 82% της παγκόσμιας ενεργειακής κατανάλωσης), δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών μέχρι το 2050 και την επίτευξη της πολυδιαφημισμένης «ενεργειακής μετάβασης»
      Δηλαδή, το περίφημο σενάριο NetZero50 του ΙΕΑ, που έχει υιοθετηθεί πλήρως από την ΕΕ και το πολιτικό οικονομικό κατεστημένο πολλών δυτικών χωρών, όχι όμως από τις χώρες που συμμετέχουν στην ομάδα των BRICS. Ένα σενάριο που, όμως, έχει αρχίσει να αμφισβητείται έντονα από την βιομηχανία,η οποία καλείται να προσαρμοστεί, αλλά και από μεγάλους επενδυτές.
      Μάλιστα, εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής βιομηχανίας μετάλλων δηλώνουν ξεκάθαρα ότι με τις επικρατούσες (και διοικητικά οριζόμενες από την Κομισιόν) υψηλές τιμές CO2 και πολλούς άλλους περιορισμούς που δυσκολεύουν την λειτουργία της, όχι μόνο δεν μπορεί να προσαρμοστεί στις παράλογες επιταγές και θέσφατα των Βρυξελλών, αλλά σκέπτεται σοβαρά να μεταναστεύσει. Ήδη, τους τελευταίους 18 μήνες, έχουν κλείσει πολλές μεγάλες βιομηχανίες στην Ευρώπη, με ορισμένες από αυτό αυτές να μεταφέρουν την παραγωγή τους σε Ασιατικές χώρες και άλλες να επενδύουν στις ΗΠΑ. Είναι χαρακτηριστικές οι πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου της Eurometaux Ευάγγελου Μυτιληναίου (εδώ).
      Εάν, μάλιστα, λάβουμε υπ' όψη τα τεχνολογικά προβλήματα που έχουν εν τω μεταξύ αρχίσει να προκύπτουν από την γιγάντωση των συστημάτων ΑΠΕ (λ. χ. ανεμογεννήτριες 15 MW σήμερα και 30 MW και 50 MW αύριο, την δυσκολία για την βελτίωση της απόδοσης ηλεκτρικών μπαταριών σε συνδυασμό με την επιτακτική ανάγκη αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού των ηλεκτρικών δικτύων -προκειμένου να μπορούν να απορροφούν την παραγόμενη από ΑΠΕ ηλεκτρική ενέργεια- και τον ασφυκτικό έλεγχο των πρώτων υλών από την Κίνα), θα διαπιστώσουμε ότι η μετάβαση σε τεχνολογίες ΑΠΕ- ηλεκτρισμού κάθε άλλο παρά ακολουθεί μια εκθετική καμπύλη, η οποία, όμως, κρίνεται αναγκαία προκειμένου να επιτευχθεί ο τρελός στόχος του NetZero50. Με τους περιβαλλοντολόγους και κάθε απόκλισης πολιτικούς παράγοντες να προωθούν το βολικό αυτό αφήγημα, υπό το έωλο επιχείρημα ότι η μη επίτευξη του, και η άνοδος της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη άνω των 1.5 βαθμούς Κελσίου, θα σημάνει την καταστροφή του πλανήτη από υπερθέρμανση!
      Η τελευταία πρόβλεψη του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ) περί κορύφωσης της πετρελαϊκής ζήτησης το 2030, ή και ενωρίτερα, δημιούργησε θυμηδία στους κύκλους των διεθνών πετρελαϊκών εταιρειών και στον OPEC, όχι μόνο γιατί είναι η πολλοστή φορά που ο εν λόγω οργανισμός πέφτει έξω προβλέποντας τελείως λαθεμένα κορύφωση της πετρελαϊκής ζήτησης (παλαιότερες προβλέψεις έκαναν λόγο για κορύφωση το 2010, 2015, 2020 κ.ο.κ.), αλλά διότι με αυτό το επιχείρημα προσπαθεί να πείσει τις κυβερνήσεις και τις εταιρείες του κλάδου να μειώσουν ηή και να εγκαταλείψουν την παραγωγή πετρελαίου και αερίου και να στραφούν αποκλειστικά στις ΑΠΕ και στο υδρογόνο, προς πλήρωση της αυτοεκπληρούμενης προφητείας του περί NetZero50. Αδιαφορώντας προκλητικά για τις ανάγκες του Τρίτου Κόσμου, οι οποίες, στο μεγάλο τους όγκο, καλύπτονται σήμερα από οικονομικά ανταγωνιστικά καύσιμα προερχόμενα από ορυκτές ενεργειακές πρώτες ύλες.
      Η απάντηση της πετρελαϊκής βιομηχανίας και κυβερνήσεων μεγάλων παραγωγών χωρών ήταν η περαιτέρω παγιοποίηση του κλάδου (με αγορές και συγχωνεύσεις) προκειμένου να προετοιμαστεί το έδαφος για τις επιπλέον μεγάλες επενδύσεις που θα χρειαστούν για παραγωγή από “δύσκολα κοιτάσματα” σε διαφορά μέρη του κόσμου προκειμένου να εξασφαλιστούν τα αναγκαία αποθέματα. Τα οποία είναι άκρως απαραίτητα για να καλύψουν την παγκόσμια ζήτηση, που θα αυξάνεται συνεχώς μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2040, αφού αυτή, λόγω μεγέθους και μορφής (λ. χ. μεταφορές, θέρμανση κ.λπ.), είναι τελείως αδύνατο να καλυφθεί από εναλλακτικές πηγές ενέργειας.
      Με τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας, δηλαδή τις ΑΠΕ, να παράγουν σχεδόν κατά 90% ηλεκτρισμό, που, όμως, είναι δύσκολο να απορροφηθεί από τις υπάρχουσες ενεργειακές υποδομές που έχουν δημιουργηθεί όλα αυτά τα χρόνια από τις πετρελαϊκές πολυεθνικές, αφού οι υποδομές αυτές είναι προσανατολισμένες να υποδέχονται κυρίως πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα. Αυτό δεν σημαίνει ότι, εξαιτίας των υποδομών αυτών, δεν θα υπάρξει στροφή προς τις ΑΠΕ και τις καθαρές μορφές ενέργειας γενικότερα (λ. χ. γεωθερμία, πυρηνική ενέργεια).
      Νομοτελειακά οι ΑΠΕ και οι καθαρές τεχνολογίες θα διαδεχθούν το σημερινό σύστημα που βασίζεται κυρίως στα ορυκτά καύσιμα. Απλούστατα ο μετασχηματισμός (και όχι “μετάβαση”) του ενεργειακού μας συστήματος σε παγκόσμιο επίπεδο θα απαιτήσει ικανό χρόνο και είναι “όνειρο θερινής νυκτός” να πιστεύουμε ότι αυτή θα ολοκληρωθεί σε 15, 20 ή 25 χρόνια από σήμερα. Θα χρειαστεί πολύ περισσότερος χρόνος και θα είναι πραγματικό κατόρθωμα εάν μέχρι το 2060 το 50% της παγκόσμιας ενεργειακής ζήτησης θα μπορεί να ικανοποιείται από καθαρά καύσιμα.
    11. Ενέργεια-ΑΠΕ

      Engineer

      Την ανάπτυξη περισσότερων έργων ΑΠΕ μέσω του υφιστάμενου σχήματος στήριξης αναμένεται να προωθήσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ). Το σημερινό σχήμα προβλέπει λειτουργική ενίσχυση αιολικών και φωτοβολταϊκών σταθμών με μπαταρίες συνολικής ισχύος 200 MW (μεγαβάτ), ενώ το ΥΠΕΝ στοχεύσει στην αύξηση της δημοπρατούμενης ισχύος στα 1.000 MW. Για να συμβεί όμως αυτό, θα πρέπει το εγκεκριμένο σχήμα να ξαναπεράσει από τους εμπειρογνώμονες των Βρυξελλών προκειμένου να ξαναπάρει το «πράσινο φως». Γι αυτό η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ αναμένεται σύντομα να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να προωθήσει τις σχετικές αλλαγές.
      Το σκεπτικό του ενεργειακού επιτελείου της κυβέρνησης για την  αύξηση της δημοπρατούμενης ισχύος σταθμών ΑΠΕ με μπαταρίες ξεκινά από την ανάγκη ανάσχεσης του κύματος περικοπών «πράσινης» παραγωγής, οι οποίες έχουν αρχίσει να εμφανίζονται στο εγχώριο σύστημα και μάλιστα αναμένεται ότι θα αυξάνονται χρόνο με τον χρόνο. Παράλληλα, οι μονάδες με μπαταρία πίσω από τον μετρητή επιλύουν και προβλήματα συμφόρησης στα δίκτυα.  
      Επίσης η εγκατάσταση μπαταριών θα επιτρέψει την καλύτερη αξιοποίηση του διαθέσιμου ηλεκτρικού «χώρου» στα ηλεκτρικά δίκτυα, ώστε να ανοίξει ηλεκτρικός δρόμος για νέες ΑΠΕ.   Με την προσθήκη συστημάτων αποθήκευσης με χωρητικότητα μιας ώρας  σε έργα ΑΠΕ με προσφορά σύνδεσης (κυρίως φωτοβολταϊκά), της τάξης των 5 GW (γιγαβάτ), μπορεί να αυξηθεί ο ηλεκτρικός χώρος για επιπλέον ΑΠΕ έως 3 GW καθώς ένα έργο εάν συνδυαστεί με μπαταρία, δεσμεύει λιγότερο «χώρο».
      Σήμερα τα  επιλέξιμα για επενδυτική ενίσχυση είναι έργα με μπαταρίες  που δεν απορροφούν ενέργεια από το δίκτυο. Πάντως, παρά την προσθήκη χαρτοφυλακίου 1 GW οι βασικές παράμετροι των διαγωνισμών δεν αναμένεται να αλλάξουν σημαντικά. Δυνατότητα διεκδίκησης λειτουργικής ενίσχυσης θα έχουν τόσο αιολικοι σταθμοί  όσο και φωτοβολταϊκά έργα, με διαφορετικές τιμές εκκίνησης για κάθε μία τεχνολογία. Η ελάχιστη ισχύς των μονάδων πιθανότατα θα παραμείνει στα 10 MW προκειμένου να συμμετάσχουν σε σχετικό διαγωνισμό. 
      Σε κάθε περίπτωση, η  δημοπράτηση των έργων ΑΠΕ με μπαταρίες, ισχύος 200 MW  προγραμματίζεται να διεξαχθεί κατά το δεύτερο τρίμηνο του επόμενου χρόνου.  
    12. Ενέργεια-ΑΠΕ

      Engineer

      Ανακατατάξεις καταδεικνύουν τα στοιχεία από το σχετικό δελτίο του ΑΔΜΗΕ, στα μερίδια εκπροσώπησης που αφορούν στην Υψηλή Τάση κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2023. Σύμφωνα με αυτά καταγράφεται υποχώρηση του ποσοστού της ΔΕΗ και ενίσχυση εκείνου των ανεξάρτητων προμηθευτών.
      Ειδικότερα, κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους, ιδιώτες προμηθευτές συγκέντρωναν μερίδιο 21,65 %, ενώ κατά το τρίμηνο των μηνών Απριλίου – Ιουνίου το αντίστοιχο ποσοστό φτάνει το  40,2 %. Δηλαδή το  μερίδιο του κυρίαρχου «παίκτη» της αγοράς, της ΔΕΗ, υποχώρησε στο 59,8 %, από 78,35 % το προηγούμενο τρίμηνο ως προς την κατανάλωση ενέργειας στην Υψηλή Τάση, ενώ μείωση σημειώνει και ως προς των αριθμό των ρολογιών καθώς το δεύτερο τρίμηνο φαίνεται ότι κατέχει το 58,59 %, από 61,81 %  με 210 πελάτες.  Η πτώση του ποσοστού της ΔΕΗ στην Υψηλή Τάση ξεκίνησε από τον περασμένο Φεβρουάριο, οπότε το μερίδιό της έφτανε στο 86,02 %.  
      Είναι αξιοσημείωτο ότι δεύτερη στη λίστα με τα μερίδια των προμηθευτών στην Υψηλή Τάση είναι η Watt & Volt της Mytilineos με ποσοστό 16,86 %, από μόλις 1,64 % που κατείχε κατά  το πρώτο τρίμηνο του 2023. Επίσης, σημαντική αύξηση καταγράφηκε και στα ποσοστά του Ήρωνα καθώς η εταιρεία μετά τη σύναψη διμερών συμβάσεων αγοραπωλησίας (PPAs) με την τσιμεντοβιομηχανία ΤΙΤΑΝ και τη ΒΙΟΧΑΛΚΟ πιάνει πλέον το 11,39 % και καταλαμβάνει την  τρίτη θέση.  Ακολουθεί η ELPEDISON, η οποία διατηρεί το μερίδιό της  στο 10,62 % (από 10,37 % κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους) . Συνολικά έξι εταιρείες διατηρούν μερίδιο κάτω του 10 %, από οκτώ κατά το διάστημα Ιανουαρίου – Μαρτίου, με ποσοστό μόλις στο 1,32 %.
       
      Γενικότερα, όσον αφορά τα ποσοστά των εταιρειών στην προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, η ΔΕΗ αύξησε τη «θέση» της τον Αύγουστο, σε σχέση με τον Ιούλιο, διατηρώντας τον Αύγουστο την πρώτη θέση με 58,79 % από 54,83 % τον Ιούλιο. Στη δεύτερη θέση βρίσκεται ο Ήρωνας με 9,24 %   και ακολουθεί η Protergia (Mytilineos) με 7,74 %, η Elpedison με 5,73 %, η NRG με 5,29 %, η Φυσικό Αέριο με 3,07 % και η Watt & Volt με 2,99 %. Στις επόμενες θέσεις βρίσκονται η ZeniΘ με 2,56% και η Volterra με 1,8 % και ακολουθούν οι υπόλοιποι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας με μικρότερα ποσοστά.
    13. Ενέργεια-ΑΠΕ

      Engineer

      Η περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής (MENA) χρειάζεται να προσθέσει περίπου 500 GW δυναμικότητας ΑΠΕ για να αντικαταστήσει την παραγωγή από μονάδες πετρελαίου και φυσικού αερίου. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι οι αραβόφωνες χώρες της ΜΕΝΑ διπλασιάζουν την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας από τον Μάιο του 2022. 
      Αυτό τονίζει έκθεση της Global Energy Monitor που δημοσιεύθηκε σήμερα, Δευτέρα. Η εγκατεστημένη ισχύς ΑΠΕ στην εν λόγω περιοχή αυξήθηκε κατά 57% στα 19 GW, σημειώνοντας αύξηση κατά 6,9 GW μεγάλης κλίμακας ηλιακής και αιολικής ενέργειας από πέρυσι, σύμφωνα με την έκθεση.
      Επιπλέον, τα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ισχύος 9 GW που βρίσκονται υπό κατασκευή και έχουν προγραμματιστεί να ολοκληρωθούν έως το τέλος του 2024 είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να διασφαλίζουν συνεχή ανάπτυξη.
       Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, η πλειονότητα των κρατών στην περιοχή MENA έχουν αυξήσει σημαντικά τα σχέδιά τους σχετικά με την αιολική και ηλιακή ενέργεια. Οκτώ χώρες της περιοχής έχουν τώρα τουλάχιστον τρεις φορές μεγαλύτερη μελλοντική δυναμικότητα όσον αφορά τα έργα που είτε έχουν προκηρυχθεί, είτε σε προκατασκευή είτε υπό κατασκευή, σε σύγκριση με την δυναμικότητά τους πριν από 12 μήνες.
      Σήμερα λειτουργούν 343 GW που προέρχονται από μονάδες παραγωγής ενέργειας από πετρέλαιο και φυσικό αέριο σε αυτήν την περιοχή, που ισοδυναμεί με το 23% της παγκόσμιας δυναμικότητας.
      Στους εν λόγω σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής αντιστοιχεί πάνω από το 90% της ηλεκτρικής ενέργειας της περιοχής, αλλά εκπέμπουν επίσης 610 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως. Η έκθεση διαπιστώνει ότι η περιοχή χρειάζεται περίπου 500 GW ηλιακής και αιολικής ισχύος για να αντικαταστήσει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από αυτούς τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου.
       «Αν και αποτελεί ένα βήμα προς τα εμπρός για την περιοχή- επίκεντρο της παγκόσμιας βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων, η δυναμικότητα ΑΠΕ που προστέθηκε τον τελευταίο χρόνο είναι περιορισμένα φιλόδοξη σε σύγκριση με τις αντίστοιχες της MENA και ελάχιστη συγκριτικά με τον μεγάλο ρόλο του πετρελαίου και του φυσικού αερίου στην περιοχή», ανέφερε η έκθεση.
      Για παράδειγμα, η Νότια Αμερική, μια περιοχή με παρόμοιο μέγεθος πληθυσμού και ακαθάριστο εγχώριο προϊόν με τη MENA, έχει παραγάγει τουλάχιστον τετραπλάσια δυναμικότητα ΑΠΕ - στα 32 GW - κατά την ίδια περίοδο. Μόνο η Βραζιλία συνεισέφερε πάνω από 14 GW ηλιακής και αιολικής ενέργειας μεγάλης κλίμακας.
      Η Global Monitor υποστηρίζει ότι η περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής μπορεί να επιτύχει έναν πλήρως απελευθερωμένο τομέα ηλεκτρικής ενέργειας έως το 2050, προσθέτοντας 19 GW ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ετησίως. «Οι προσθήκες αιολικής και ηλιακής ενέργειας του περασμένου έτους είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση για την περιοχή, αλλά απέχουμε ακόμα έτη φωτός από την εκθρόνιση του πετρελαίου και του φυσικού αερίου», δήλωσε στην έκθεση η Kasandra O'Malia, υπεύθυνη έργου για το Global Solar Power Tracker στο Global Energy Monitor.
      «Το πρόβλημα είναι ότι η πορεία της περιοχής προς μια πράσινη οικονομία βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις εξαγωγές υδρογόνου, η οποία είναι μια αναπόδεικτη τεχνολογία που δεν έχει σχεδιαστεί για να αντιμετωπίσει τα ζητήματα ενεργειακής πρόσβασης ή την απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα στο εσωτερικό», πρόσθεσε η O'Malia.
       Σύμφωνα με την έκθεση, η δυναμικότητα των χωρών ΜΕΝΑ αυξήθηκε κατά 292 GW τον τελευταίο χρόνο, με το 60% αυτής της μελλοντικής δυναμικότητας να προορίζεται για παραγωγή πράσινου υδρογόνου ή απευθείας εξαγωγή.
    14. Ενέργεια-ΑΠΕ

      Engineer

      Την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος προβλέπει η τροποποίηση των περιβαλλοντικών όρων λειτουργίας του Ολυμπιακού Αθλητικού Κέντρου Αθηνών (ΟΑΚΑ).
      Με την τροποποίηση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης που υπέγραψε ο γενικός διευθυντής περιβαλλοντικής πολιτικής του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωνσταντίνος Δημόπουλος, προβλέπονται αλλαγές σε ό,τι αφορά την ανακαίνιση υφιστάμενων κατασκευών στο ΟΑΚΑ, στην προθήκη νέων, στην ανάπλαση περιβάλλοντος χώρου, αλλαγές στα δίκτυα υποδομής και ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων (πχ αντικατάσταση και αναβάθμιση του συνόλου του ηλεκτροφωτισμού των γηπέδων), αλλαγές σχετικά με την χρήση νερού και ενέργειας και για τα απόβλητα.
      Ειδικά σε ό,τι αφορά στην χρήση ενέργειας προβλέπονται τα εξής:
         - Η εκτιμώμενη ετήσια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας ανέρχεται σε 3,13 γιγαβατώρες
         - Η κατανάλωση ενέργειας εντός των εγκαταστάσεων αφορά στην κάλυψη αναγκών όπως φωτισμός, ψύξη - κλιματισμός, παραγωγή ζεστού νερού χρήσης, λειτουργίας συσκευών εμπορικών δραστηριοτήτων/εστίασης, λειτουργία ανελκυστήρων κλπ.
         - Οι ενεργειακές ανάγκες του έργου θα καλυφθούν με ηλεκτρική ενέργεια από το δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ για ψύξη και κλιματισμό, φωτισμό, κίνηση και λοιπά φορτία, ανελκυστήρες και για χρήση στην εστίαση. Ελαφρό πετρέλαιο ντίζελ για την λειτουργία του υφιστάμενου ηλεκτροπαραγωγού ζεύγους την κάλυψη έκτακτων αναγκών σε περίπτωση βλάβης του δικτύου παρένθεση (φωτισμός σήμανσης και οδεύσεων διαφυγής, φωτισμός ασφαλείας, φωτισμός κλιμακοστασίων, φωτισμός για τις ανάγκες των κοινοχρήστων διαδρομών κυκλοφορίας και των σημείων συναθροίσεις φωτισμός των υπόγειων χωρών σύστημα πυρόσβεσης αερισμός βοηθητικών χώρων στάθμευσης). Επιπλέον στο κτίριο του τένις club προτείνεται να εγκατασταθούν φωτοβολταϊκά πάνελ με επιφάνεια περί τα 300 m² με ετήσια παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια περί τις 120.000 kWh καλύπτοντας περίπου το 4% της συνολικής ηλεκτρικής κατανάλωσης.
    15. Ενέργεια-ΑΠΕ

      Engineer

      Ενώ η ανανεώσιμη ενέργεια επεκτείνεται με ολοένα και ταχύτερο ρυθμό, τα ορυκτά καύσιμα συνεχίζουν να διατηρούν κολοσσιαίο μερίδιο 82% στη συνολική κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας, με τη ζήτηση φυσικού αερίου και άνθρακα να παραμένει σχεδόν σταθερή και το πετρέλαιο να ανακάμπτει και να πλησιάζει στα στα προ πανδημίας επίπεδα. Σε ανάλυση 
      που δημοσιεύει το oilprice.com, αναφέρεται πως πριν από ένα χρόνο, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα παρουσίασαν τον ταχύτερο ρυθμό ανάπτυξης της τελευταίας 50ετίας και πως οι συνολικές εκπομπές ήταν μόλις κατά 0,8% χαμηλότερες από το ιστορικό υψηλό, το 2018 και κινδυνεύαμε με ένα νέο υψηλό ρεκόρ πέρυσι, εκτός και εάν προέκυπτε μια μεγάλη ύφεση που θα περιόριζε την παγκόσμια ζήτηση ενέργειας- όπως και συνέβη. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τον τομέα της ενέργειας αυξήθηκαν κατά 0,9% το 2022 και ανήλθαν στο νέο υψηλό των 34,4 δισεκατομμυρίων μετρικών τόνων, υποδηλώνοντας έλλειψη προόδου στον περιορισμό της παγκόσμιας παραγωγής άνθρακα. Αποτέλεσμα όλων τούτων, είναι οι εκπομπές CO2 να απέχουν ακ[ομη περισσότερο από το προσεγγίζουν τους στόχους που έχουν τεθεί στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα.
      Παρά την περαιτέρω ισχυρή ανάπτυξη της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας στον τομέα της ενέργειας, συνεχίζει η ανάλυση του oilprice.com, οι συνολικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που σχετίζονται με την ενέργεια αυξήθηκαν ξανά σε παγκόσμια κλίμακα.
        Η ανάλυση βασίζεται στα ευρήματα της ετήσιας Στατιστικής Ανασκόπησης της Παγκόσμιας Ενέργειας που καταρτίζει τα τελευταία 70 χρόνια, η BP. Έχοντας αποτελέσει έναν αξιόπιστο εργαλείο για την κατανόηση των τάσεων στον ευρύτερο ενεργειακό τομέα, η Στατιστική Ανασκόπηση συνέβαλε καθοριστικά στην παροχή ολοκληρωμένων δεδομένων για την παγκόσμια παραγωγή και κατανάλωση πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα.
      Σύμφωνα με εκπρόσωπο της εταιρείας, η BP αποφάσισε να μεταφέρει τη δημοσίευση της έκθεσης στο Energy Institute (EI) προκειμένου να επιτρέψει στην ομάδα του Chief Economist, Spencer Dale, να δώσει προτεραιότητα στις πρωτοβουλίες του διευθύνοντος συμβούλου Bernard Looney για τη μετάβασή της προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την παραγωγή ενέργειας χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
      Στο τέλος Ιουνίου, το EI δημοσίευσε την εναρκτήρια έκδοση της έκθεσης. Η ανασκόπηση του 2023 δείχνει ότι ο κόσμος παραμένει σε μεγάλο βαθμό εξαρτώμενος από τα ορυκτά καύσιμα για τις ενεργειακές ανάγκες του, ακόμη και όταν οι ΑΠΕ συνεχίζουν να αναπτύσσονται με ταχύ ρυθμό.
      Και εδώ προκύπτει το ερώτημα: Με το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου να φαίνεται δεσμευμένο στη κατεύθυνση της μείωσης των εκπομπών CO2, γιατί αυτές αυξάνονται διαρκώς; Η απάντηση μπορεί να έγκειται στο γεγονός ότι υπάρχει τεράστιο χάσμα εκπομπών μεταξύ των αναπτυγμένων και των αναπτυσσόμενων χωρών. Οι χώρες -μέλη του ΟΟΣΑ έχουν μειωμένη παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα εδώ και 15 χρόνια με τις εκπομπές τους να είναι εγγύς των επιπέδων τους πριν από 35 χρόνια.

      (Παγκόσμιες εκπομπές CO2 1965-2022 Πηγή:oilprice.com)
      Την ίδια ώρα, οι αναπτυσσόμενες χώρες συνεχίζουν να αυξάνουν ραγδαία τη χρήση ορυκτών καυσίμων και συνακόλουθα τη ρύπανση από διοξείδιο του άνθρακα καθώς οι οικονομίες τους αναπτύσσονται. Ιδίως η περιοχή Ασίας -Ειρηνικού, παρουσιάζει εκρηκτική αύξηση στις εκπομπές άνθρακα τα τελευταία πάνω από 50 χρόνια, για δύο βασικούς λόγους.
      Πρώτον, διανύουν μια φάση ανάπτυξης που εξαρτάται από τον άνθρακα, κατά το πρότυπο  των χωρών του ΟΟΣΑ, πριν υπάρξει το ρεύμα ευαισθητοποίησης για τις κλιματικές επιπτώσεις και δεύτερον, δισεκατομμύρια άνθρωποι στις πολυπληθείς αναπτυσσόμενες χώρες, αυξάνουν το βιοτικό τους επίπεδο και μαζί, την κατανάλωση ενέργειας.
      Έτσι, ενώ η κατά κεφαλήν χρήση ορυκτών καυσίμων καθυστερεί στα ανεπτυγμένα έθνη, ο αντίκτυπος των συνολικών εκπομπών δισεκατομμυρίων ανθρώπων που αυξάνει αργά την κατανάλωση οδηγεί το μεγαλύτερο μέρος της αυξανόμενης παγκόσμιας παραγωγής διοξειδίου του άνθρακα. Η Κίνα, για παράδειγμα, τώρα εκπέμπει περισσότερο από το διπλάσιο διοξείδιο του άνθρακα από τις ΗΠΑ, παρόλο που οι κατά κεφαλήν εκπομπές είναι οι μισές από αυτές των ΗΠΑ.
      Αυτό αποτελεί μια μνημειώδη πρόκληση για τον έλεγχο των εκπομπών όταν το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού κατοικεί σε ταχέως αναπτυσσόμενες χώρες Ασίας-Ειρηνικού. Ο περιορισμός της παγκόσμιας ρύπανσης από άνθρακα θα απαιτήσει από τις αναπτυσσόμενες χώρες να ξεπεράσουν την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα που μάστιζε την ανάπτυξη του ΟΟΣΑ. Αλλά αυτό δεν συμβαίνει.
      Όταν οι άνθρωποι αναρωτιούνται γιατί οι παγκόσμιες εκπομπές άνθρακα δεν θα μειωθούν παρά τις κλιματικές προειδοποιήσεις, τα δεδομένα αποκαλύπτουν μια απογοητευτική πραγματικότητα. Η έκρηξη των εκπομπών στις αναπτυσσόμενες χώρες της Ασίας επισκιάζει τις προσπάθειες αλλού. Δεν είναι μόνο οι τεράστιοι ρυπαντές, όπως η Κίνα και η Ινδία. Πολλές χώρες στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού αυξάνουν τις εκπομπές τους καθώς επιδιώκουν την ταχύτερη οικονομική ανάπτυξή τους. Και παρά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ κατέχουν τα πρωτεία στις σωρευτικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, η Κίνα αναμένεται να την υποσκελίσουν στα επόμενα δέκα χρόνια. Ως εκ τούτου, κάθε μεμονωμένη απόπειρα των Αμερικανών να  περιορίσουν τις εκπομπές CO2, δεν μπορούν να έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα χωρίς τη συνεργασία της Ασίας. Πρόκειται για μια τεράστια τεχνολογική και διπλωματική πρόκληση.
    16. Ενέργεια-ΑΠΕ

      Engineer

      Το επενδυτικό ενδιαφέρον για ΑΠΕ εξακολουθεί να πρωταγωνιστεί ανάμεσα στους τομείς της οικονομικής ζωής του τόπου, καθώς οι νέες συμβάσεις που υπεγράφησαν εντός του 2022 ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο, φτάνοντας στον αριθμό των 3671, με συνολική ισχύ στα 4,548 GW, που αναμένονται να ηλεκτρισθούν εντός του 2023 και 2024. Αυτό υπογραμμίζει, μεταξύ άλλων, ο Διευθύνων Σύμβουλος και Πρόεδρος του ΔΑΠΕΕΠ κ. Γιάννης Γιαρέντης στη δήλωσή του επ’ ευκαιρία της δημοσίευσης χθες, Πέμπτη, του Δελτίου ΕΛΑΠΕ (βλ. εδώ) για το κλείσιμο του 2022, το οποίο περιέχει τα βασικά ενεργειακά και οικονομικά μεγέθη
      Παράλληλα, ο κ. Γιαρέντης επισημαίνει ότι επανέρχεται η αναγκαιότητα για επανένωση των δυο υπολογαριασμών σε ένα ενιαίο ΕΛΑΠΕ, έτσι ώστε να ισοσκελίζονται και να εξισορροπούνται στο σωρευτικό άθροισμά τους. Όπως εξηγεί, το 2022 έκλεισε με πλεόνασμα στα 219 εκατ. στον υπολογαριασμό των Παλαιών Έργων και στα 88,31 στον Υπολογαριασμό των Έργων μετά την 1/1/21. Αθροιστικά εμφάνισε Πλεόνασμα 307,54 εκ., εμφανώς επηρεασμένος από την επιβολή του πλαφόν των 85 ευρώ. 
      Η εκτίμηση για το κλείσιμο του 2023 διαφοροποιείται κάπως, με τον Υπολογαριασμό των παλαιών έργων να εμφανίζει έλλειμμα ύψους 148,52 εκατ. και τον Υπολογαριασμό των Νέων έργων να κλείνει με Πλεονάσματα ύψους 124,57 εκ. ευρώ. 
      Αναλυτικά η δήλωση του Διευθύνοντος Συμβούλου και Προέδρου του ΔΑΠΕΕΠ: 
      «Δημοσιεύουμε σήμερα το ΔΕΛΤΙΟ ΕΛΑΠΕ του κλεισίματος του 2022,έχοντας τα βασικά Ενεργειακά και οικονομικά μεγέθη. Το δελτίο δείχνει την πραγματικότητα της μεγάλης συνεισφοράς των ΑΠΕ στο Ενεργειακό τοπίο της χώρας και μέσα από την οπτική της ενεργειακής Κρίσης. 
      Οι ΑΠΕ παρέμειναν ο βασικός μοχλός συγκράτησης της τιμής της αγοράς πιέζοντας την οριακή τιμή του Συστήματος στα χαμηλότερα σημεία τις ώρες που η παραγωγή των ΑΠΕ, ήταν στα υψηλότερα επίπεδα. Τα διαγράμματα τιμών που δημοσιεύονται στο ΕΧΕ, με τις ανά ώρα διακυμάνσεις της τιμής αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. 
      Το επενδυτικό ενδιαφέρον για Ανανεώσιμες  Πηγές Ενέργειας, εξακολουθεί να πρωταγωνιστεί ανάμεσα στους τομείς της οικονομικής ζωής του τόπου. 
      Οι νέες συμβάσεις που υπεγράφησαν εντός του 2022, ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο. φτάνοντας στον αριθμό των 3671, με συνολική ισχύ στα 4,548 GW, που αναμένονται να ηλεκτρισθούν εντός του 2023 και 2024.
      Αναφορικά με τον ΕΛΑΠΕ
      Το 2022 έκλεισε με πλεόνασμα στα 219 εκατ. στον υπολογαριασμό των Παλαιών Έργων και στα 88,31 στον Υπολογαριασμό των Έργων μετά την 1/1/21. Αθροιστικά εμφάνισε Πλεόνασμα 307,54 εκ., εμφανώς επηρεασμένος από την επιβολή του πλαφόν των 85 ευρώ. 
      Η εκτίμηση για το κλείσιμο του 2023 διαφοροποιείται κάπως, με τον Υπολογαριασμό των παλαιών έργων να εμφανίζει έλλειμμα ύψους 148,52 εκατ. και τον Υπολογαριασμό των Νέων έργων να κλείνει με Πλεονάσματα ύψους 124,57 εκ. ευρώ. 
      Επανέρχεται η αναγκαιότητα για επανένωση των δυο υπολογαριασμών σε ένα ενιαίο ΕΛΑΠΕ, έτσι ώστε να ισοσκελίζονται και να εξισορροπούνται στο σωρευτικό άθροισμά τους.    
      Το έτος 2022 στο ΔΣ είναι ενεργοποιημένες  18.862 συμβάσεις, με εγκατεστημένη ισχύ 10,17 GW, που παρήγαγαν 18,9 TWh επί συνόλου 50,7 TWh που ήταν η ετήσια Ζήτηση/κατανάλωση, και «κόστισαν» (Χρέωση) στον ΕΛΑΠΕ 1.469,6 εκατ. €. 
      Οι νέες ΑΠΕ στο Ηπειρωτικό σύστημα για το 2022 ανήλθαν στα 1610 MW εκ των οποίων τα 1454 MW αφορούσαν Συμβάσεις Διαφορικής Προσαύξησης. Η κατανομή τους ανά τεχνολογία είναι: Αιολικά 270 MW, Φ/Β 1284 MW, ΜΥΗΣ 24 MW, Βιομάζα-Βιοαέριο 20 MW και ΣΗΘΥΑ 12 MW.
      Ο Υπολογαριασμός των παλαιών έργων, έχει ενεργές 15.350 συμβάσεις, με εγκατεστημένη ισχύ 7,1 GW, παραγωγής 15 TWh, καθαρής αξίας 1.532 εκατ. € (χρέωση ΕΛΑΠΕ) και ο  Υπολογαριασμός των νέων έργων, 3.512 συμβάσεις, με εγκατεστημένη ισχύ 2,7 GW, παραγωγής 2,34 TWh, καθαρής αξίας -62 εκατ. € (πίστωση ΕΛΑΠΕ). 
      Από το σύνολο της εγκατεστημένης ισχύος των ΑΠΕ, ο ΔΑΠΕΕΠ εκπροσωπεί στις Αγορές του Χρηματιστηρίου Ενέργειας το 62 % της εγκατεστημένης ισχύος (MW) της χώρας εγχέοντας τις κατ’ αναλογία μεγαβατώρες και ευρισκόμενος στην δεύτερη θέση στον κατάλογο των συμμετεχόντων στην αγορά αμέσως μετα την παραγωγική δύναμη της ΔΕΗ. 
      Το συνολικό έσοδο από την δημοπράτηση των δικαιωμάτων ρύπων ανήλθε στα 1,327 δισ., ευρώ με μέση τιμή δικαιωμάτων CO2 στα 79,71 €/tn . Συνεισφέροντας μόλις 50,52 εκ. ευρώ, αφού η ποσόστωση ενίσχυσης του ΕΛΑΠΕ από τους ρύπους ήταν στο χαμηλό 3,8%, αφήνοντας όμως περιθώριο στην πολιτεία να το ανεβάσει, έτσι ώστε να καλύψει τις όποιες ανάγκες ήθελαν παρουσιασθεί. 
      Οφείλω να επισημάνω ότι τα έσοδα του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης για το 2022, στηρίχθηκαν  κυρίως στις ΑΠΕ, όχι μόνο από την μεταφορά των πλεονασμάτων του ΕΛΑΠΕ ύψους 1,1 δισ., ευρώ αλλά και μέσα από τον προσωρινό μηχανισμό Ανάκτησης Εσόδων του ΕΧΕ που τροφοδότησε το ΤΕΜ με 1,783 εκ. ευρώ πράσινης παραγωγής. 
      Κλείνοντας, θέλω να αναδείξω την σημαντική δουλειά που γίνεται από τα στελέχη του ΔΑΠΕΕΠ για το ΔΕΛΤΙΟ ΕΛΑΠΕ, που μέσα σε λίγα χρόνια ανέδειξαν το ΔΕΛΤΙΟ, όχι απλά σε ένα ενημερωτικό δελτίο, αλλά σε ένα πλούσιο, σε δεδομένα, στοιχεία, πληροφορίες, αναλύσεις, εγχειρίδιο που αποτελεί πλέον τον οδηγό της αγοράς, αλλά και της ΡΑΕ, και του ΥΠΕΝ». 
    17. Ενέργεια-ΑΠΕ

      Engineer

      Τις ανάγκες αποθήκευσης του Ελληνικού Διασυνδεδεμένου Συστήματος σε συνθήκες υψηλής διείσδυσης ΑΠΕ, της τάξης του 80% που προβλέπει το υπό αναθεώρηση Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ - 2030), αποτυπώνει νέα μελέτη του ΕΜΠ, τα αποτελέσματα της οποίας παρουσίασε ο καθηγητής κ. Σταύρος Παπαθανασίου, μιλώντας χθες στο Power & Gas Forum. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, για greenfield ανάπτυξης, το βέλτιστο μείγμα αποθήκευσης περιλαμβάνει συνολικά 2,5 GW με 3 GW και 17 GWh με 21 GWh αποθηκευτικών σταθμών. Συγκεκριμένα, αναφορικά με την αντλησιοταμίευση, το βέλτιστο μέγεθος της τεχνολογίας, όπως ανέφερε ο καθηγητής, προσδιορίστηκε σε 2.000 MW - 2500 MW / 8-h και αντίστοιχα για τις μπαταρίες έως 1000 MW/2-3h.
      Το ενδιαφέρον είναι ότι τα αποτελέσματα της μελέτης του ΕΜΠ διαφέρουν από τα δεδομένα του υπό αναθεώρηση ΕΣΕΚ, στο οποίο ο πήχης για την αποθήκευση ενέργειας αυξήθηκε εντυπωσιακά (σε σύγκριση με το προηγούμενο ΕΣΕΚ του 2019) στα 9,3 GW από τα 2,7 GW που προβλέπει για το τέλος της δεκαετίας το ισχύον ΕΣΕΚ, το οποίο είχε δημοσιευθεί το 2019. Από αυτά  τα 9,3 GW, τα 5,6 GW προτείνεται να αφορούν σε μονάδες αποθήκευσης με συσσωρευτές, τα 2,5 GW σε μονάδες αντλησιοταμίευσης και το 1,2 GW στην παραγωγή υδρογόνου με ηλεκτρόλυση.  
      Επιπρόσθετα, στις βασικές διαπιστώσεις της μελέτης περιλαμβάνονται τα εξής:
      -Κρίνεται αναγκαία η ανάπτυξη σταθμών υψηλής χωρητικότητας για βέλτιστο αποτέλεσμα. Η επαρκής χωρητικότητα αποτελεί προϋπόθεση για τη χρονική μετάθεση της παραγωγής ΑΠΕ (διαχείριση συμφόρησης και μείωση περικοπών).
      -Βέλτιστο μείγμα αποθήκευσης οδηγεί σε χαμηλές περικοπές ΑΠΕ (μικρότερες από 5% ανά τεχνολογία). Η επιδίωξη μηδενικών ή εξαιρετικά χαμηλών περικοπών (μικρότερες από 2%) δεν συνιστά βέλτιστη επιλογή.
      -Βέλτιστο μέγεθος όχι ιδιαίτερα «έκτυπο». Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, τυχόν αποκλίσεις στον όγκο αποθήκευσης του συστήματος δεν συνεπάγονται μεγάλη διαφοροποίηση του οφέλους.
      Σύμφωνα με τη μελέτη,  η επιδίωξη μεγάλου όγκου αποθήκευσης μειώνει το συνολικό όφελος. Με τις θεωρήσεις της μελέτης, θετικό όφελος υφίσταται για αποθήκευση έως 6 GW/34 GWh
      Καθοριστικός όρος για την επίτευξη του βέλτιστου μείγματος είναι η στήριξη των επενδύσεων, ωστόσο, όπως σημειώθηκε, όχι σε υπερβολικό βαθμό. Μάλιστα, ο καθηγητής κ. Παπαθανασίου επισήμανε ότι ο όγκος αποθήκευσης ενέργειας πολύ πάνω από το βέλτιστο αυξάνει σημαντικά την αναγκαία ενίσχυση, ιδίως υπό τις τρέχουσες συνθήκες υψηλού επενδυτικού κόστους.
    18. Ενέργεια-ΑΠΕ

      Engineer

      Τα νοικοκυριά στις ευρωπαϊκές χώρες θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν έως και 84% από τους οικιακούς λογαριασμούς τους εγκαθιστώντας τόσο φωτοβολταϊκά όσο και αντλίες θερμότητας σε σύγκριση με τα σπίτια που βασίζονται στη θέρμανση με φυσικό αέριο, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που διεξήγαγε ο οργανισμός SolarPower Europe. Η έκθεση υπογράμμισε την εξοικονόμηση που πραγματοποίησαν τα νοικοκυριά της Γερμανίας, της Ισπανίας και της Ιταλίας χρησιμοποιώντας τρεις διαφορετικές τεχνολογικές επιλογές: ηλιακά φωτοβολταϊκά, αντλίες θερμότητας και τον συνδυασμό ηλιακών φωτοβολταϊκών και αντλιών θερμότητας. Η εξοικονόμηση συγκρίθηκε με την τιμή που θα πλήρωνε ένα μέσο οικογενειακό νοικοκυριό αν προμηθεύονταν όλη την ηλεκτρική ενέργεια από το δίκτυο και χρησιμοποιούσε λέβητα φυσικού αερίου για θέρμανση.
      Στην Ισπανία, τα νοικοκυριά θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν έως και 84% του ετήσιου λογαριασμού ενέργειας συνδυάζοντας ηλιακά φωτοβολταϊκά και αντλίες θερμότητας. Τα ιταλικά νοικοκυριά θα μπορούσαν επίσης να εξοικονομήσουν 83% όταν επέλεγαν να χρησιμοποιήσουν ηλιακά φωτοβολταϊκά και αντλίες θερμότητας. Ωστόσο, στη Γερμανία, τα νοικοκυριά θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν μόνο 62% του ενεργειακού τους λογαριασμού.
      Τα ισπανικά νοικοκυριά θα μπορούσαν επίσης να επωφεληθούν από τη χρήση μόνο ηλιακών φωτοβολταϊκών, καθώς θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν 64% στο λογαριασμό τους, ποσοστό υψηλότερο από τα αντίστοιχα ιταλικά (40%) και γερμανικά (22%).
      Ωστόσο, όσον αφορά το ποσό που θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν τα νοικοκυριά, η Ιταλία βρέθηκε στην κορυφή της λίστας με εξοικονόμηση 3.766 ευρώ (3.977 δολάρια ΗΠΑ), ακολουθούμενη από τη Γερμανία (3.614 ευρώ) και την Ισπανία (2.831 ευρώ).
    19. Ενέργεια-ΑΠΕ

      Engineer

      Στα τέλη Μαρτίου αναμένεται να ανοίξει η πλατφόρμα για την υποβολή των αιτήσεων στο πρόγραμμα φωτοβολταϊκών στις στέγες και θα αφορά μόνο συστήματα με μπαταρίες, σύμφωνα με δηλώσεις του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κώστα Σκρέκα. Μάλιστα, όπως ανέφερε ο υπουργός, κριτήριο για την υποβολή αίτησης χρηματοδότησης από τους δικαιούχους θα είναι η σύμβαση σύνδεσης του φωτοβολταϊκού συστήματος με το ηλεκτρικό δίκτυο. Όσο για τη δαπάνη εγκατάστασης μπαταρίας η επιδότηση θα φτάνει έως και το 100%. Συνολικά η επιδότηση ενός συστήματος φωτοβολταϊκού με μπαταρία θα φτάνει έως και  60% του κόστους αγοράς και εγκατάστασης.
      Στόχος της κυβέρνησης είναι το νέο πρόγραμμα να εξασφαλίσει ενεργειακή αυτονομία σε περίπου 250.000  νοικοκυριά, με το κόστος της εγκατάστασης να καλύπτεται σε σημαντικό ποσοστό από το κράτος, με κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης. Έτσι, οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα θα μπορούν να επιδοτηθούν ώστε να  τοποθετήσουν φωτοβολταικά συστήματα έως 10kWp για αυτοπαραγωγή ενέργειας, με στόχο τον περιορισμό της ενεργειακής τους κατανάλωσης. Για τους καταναλωτές που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδας θα υπάρχει διακριτή κατηγορία, π.χ. για νοικοκυριά που είναι ενταγμένα στο ΚΟΤ (Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο).
      Ο Οδηγός του προγράμματος αναμένεται να δημοσιευθεί εντός των πρώτων δύο εβδομάδων του  Μαρτίου, με τη σχετική πλατφόρμα για την υποβολή των αιτήσεων να εκτιμάται ότι θα ανοίξει από τον ΔΕΔΔΗΕ, ο οποίος και θα τη διαχειρίζεται στο τέλος του ίδιου μήνα. Οι αιτήσεις πιθανώς θα γίνονται δεκτές με σειρά προτεραιότητας, όπως συνέβαινε με τα παλαιότερα προγράμματα τύπου «Εξοικονομώ κατ΄ οίκον», καθώς  η εισαγωγή εισοδηματικών κριτηρίων, όπως διαφάνηκε από το πρόγραμμα της αντικατάστασης ηλεκτρικών συσκευών, δεν λειτούργησε. Κι αυτό διότι πολλοί καταναλωτές που πήραν voucher για αντικατάσταση συσκευής δεν κατάφεραν τελικά να υλοποιήσουν την επένδυση, διότι δεν μπορούσαν να εξυπηρετήσουν την ίδια συμμετοχή.
      Πάντως, σύμφωνα με τα όσα ανέφερε ο πρόεδρος του ΣΠΕΦ (Σύνδεσμος Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά), κ. Στέλιος Λουμάκης, σε συνέντευξή του στο net24, τα φωτοβολταϊκά συστήματα αν και μπορούν να εγκατασταθούν παντού, δεν μπορούν να κυριαρχήσουν, καλύπτοντας όλη τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας διότι, αντικειμενικά, παράγουν ενέργεια συγκεκριμένες ώρες εντός του 24ώρου. Επίσης, όπως επεσήμανε, κατά τις ώρες που παράγουν ενέργεια, όλη η υπερβάλλουσα παραγωγή πρέπει να αποθηκευτεί, ώστε να χρησιμοποιηθεί για τις υπόλοιπες ώρες που την έχουμε ανάγκη, κάτι που είναι πολύ δύσκολο.
      Γενικότερα, σύμφωνα με το υπό αναθεώρηση Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), στόχος είναι το 2030 το 80% της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα μας να παράγεται από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Σήμερα, τα έργα ΑΠΕ που έχουν εξασφαλίσει όρους σύνδεσης μαζί με όσα ήδη λειτουργούν, καλύπτουν τον στόχο για το 2030. Μάλιστα, ο ΔΕΔΔΗΕ εκτιμά ότι θα υπερβεί κατά 8% τον στόχο του νέου ΕΣΕΚ, πέντε χρόνια νωρίτερα,  καθώς αύξησε την ετήσια προσθήκη ΑΠΕ κατά 346% από το 2019 έως το 2022, συνδέοντας 600% επιπλέον έργα το ίδιο διάστημα. Παράλληλα, το νέο ΕΣΕΚ   θέτει υψηλούς στόχους για την αποθήκευση ενέργειας έως το 2030, οι οποίοι ξεπερνούν τα 7 GW,  προκειμένου να παρέχεται ασφάλεια στο σύστημα από την υψηλή διείσδυση των ΑΠΕ.  
    20. Ενέργεια-ΑΠΕ

      Engineer

      Η Παγκόσμια Τράπεζα υπέγραψε συμφωνία με τέσσερα κράτη της Δυτικής και Κεντρικής Αφρικής αξίας 311 εκατομμυρίων δολαρίων για τη χρηματοδότηση έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Τα κεφάλαια θα χρηματοδοτήσουν περίπου 106 μεγαβάτ (MW) δυναμικότητας παραγωγής ηλιακής ενέργειας με μπαταρίες ενέργειας και συστήματα αποθήκευσης και 41 MW επέκταση της υδροηλεκτρικής ισχύος.
      Οι χώρες είναι η Σιέρα Λεόνε, η Λιβερία, το Τόγκο και το Τσαντ. Τα κονδύλια θα στηρίξουν παρεμβάσεις διανομής και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
      Ο πρόεδρος της Σιέρα Λεόνε Julius Maada Bio, ο οποίος προήδρευσε στην τελετή υπογραφής την Τετάρτη, είπε ότι η συμφωνία ήταν η αρχή μιας επανάστασης στον ενεργειακό εφοδιασμό και την πρόσβαση στις αντίστοιχες χώρες.
      Η Δυτική Αφρική και η Κεντρική Αφρική έχουν ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά ηλεκτροδότησης σε συνδυασμό με μερικά από τα υψηλότερα κόστη ηλεκτρικής ενέργειας στην Υποσαχάρια Αφρική. Το κόστος ενέργειας έχει αυξηθεί περαιτέρω λόγω των επιπτώσεων της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, καθώς οι τιμές των καυσίμων αυξάνονται.
      Το Power Pool της Δυτικής Αφρικής, μια περιφερειακή προσέγγιση για τη βελτίωση της ηλεκτρικής ενέργειας στην υποπεριοχή, θα λάβει επίσης κάποια κεφάλαια που εγκρίθηκαν τον Δεκέμβριο στο πλαίσιο ενός νέου Περιφερειακού Έργου Επείγουσας Παρέμβασης Ηλιακής Ενέργειας της Παγκόσμιας Τράπεζας.
    21. Ενέργεια-ΑΠΕ

      Engineer

      Aυξημένος κατά 36% ήταν ο αριθμός των ενεργών Ενεργειακών Κοινοτήτων στη χώρα μας τον περασμένο Νοέμβριο σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2021, γεγονός που δείχνει το όλο και μεγαλύτερο ενδιαφέρον των πολιτών για συμμετοχή σε έναν θεσμό που προάγει έμπρακτα τη συλλογική τους συμμετοχή στην πράσινη μετάβαση, σύμφωνα με την πρόσφατη μελέτη του Green TanK.
      Ωστόσο, ανεπαρκής είναι ο διαθέσιμος ηλεκτρικός χώρος, γεγονός που συνιστά τη βασική τροχοπέδη για την ανάπτυξη Ενεργειακών Κοινοτήτων στην χώρα.
      Πραγματικά, η ανεξάρτητη, μη κερδοσκοπική δεξαμενής σκέψης στην τρίτη της ανασκόπηση για τις ενεργειακές κοινότητες στην Ελλάδα και τις λιγνιτικές περιοχές (βλ. εδώ), αναφέρει ότι συνολικά στην Ελλάδα τον περασμένο Νοέμβριο καταγράφονταν 1.406 ενεργές ενεργειακές κοινότητες, με έργα συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 802.71 MW, οι οποίες είχαν καταθέσει 6.014 αιτήματα έργων στη χαμηλή και μέση τάση καθώς και έργων εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού, με συνολική ισχύ 4.754,2 MW, σημειώνοντας αύξηση κατά 11,7% στην αιτούμενη ισχύ κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους.
      Ωστόσο, οι περισσότερες ενεργειακές κοινότητες πωλούν την παραγόμενη ενέργεια στο δίκτυο χαμηλής και μέσης τάσης, ενώ η εγκατεστημένη ισχύς για virtual net metering από ενεργειακές κοινότητες ήταν πολύ μικρότερη. «Συνεπώς, έως τώρα το εργαλείο των ενεργειακών κοινοτήτων χρησιμοποιείται κυρίως για την αποκόμιση κερδών από την πώληση ηλεκτρικής ενέργειας στο δίκτυο και όχι για την κάλυψη ιδίων ενεργειακών αναγκών», όπως τονίζει το Green Tank. Έτσι, στη χαμηλή και μέση τάση, τον Νοέμβριο του 2022 καταγράφονται 799.54 MW εγκατεστημένης ισχύος έργων ΑΠΕ ενεργειακών κοινοτήτων στην επικράτεια, γεγονός που συνιστά αύξηση κατά 71,4% σε σχέση με τον Νοέμβριο του 2021 (466,5 MW), αλλά η εγκατεστημένη ισχύς έργων ΑΠΕ εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού από ενεργειακές κοινότητες ήταν μόλις 3,17 MW. 

      Πηγή: Green Tank, «Οι ενεργειακές κοινότητες στην Ελλάδα και τις λιγνιτικές περιοχές #3», Ιανουάριος 2023

      Παράλληλα, το ποσοστό όλων των έργων ΑΠΕ ενεργειακών κοινοτήτων που έχουν ήδη ηλεκτριστεί είναι χαμηλό αναδεικνύοντας το πρόβλημα επαρκούς ηλεκτρικού χώρου στο δίκτυο (802,71 MW επί συνόλου αιτημάτων ισχύος 4.754,2 MW). Ειδικά όμως στο virtual net metering από ενεργειακές κοινότητες η ηλεκτρισμένη ισχύς φτάνει μόλις στο 3,6% (3,17 MW επί συνόλου 86,99 MW), και πολύ χαμηλότερο από το αντίστοιχο για έργα ενεργειακών κοινοτήτων στη χαμηλή και μέση τάση (17,1% ή 799.5 MW σε συνολικά 4.667,2 MW).
      Μάλιστα, όπως τονίζεται στη μελέτη, το πρόβλημα διαθεσιμότητας του δικτύου για έργα ενεργειακών κοινοτήτων εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού επιδεινώθηκε την συγκεκριμένη περίοδο, οι αιτήσεις έργων εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού από ενεργειακές κοινότητες που απορρίφθηκαν από τον ΔΕΔΔΗΕ λόγω αδυναμίας σύνδεσης αυξήθηκαν από 4 τον Νοέμβριο του 2021 σε 72 τον Νοέμβριο του 2022 και αποτελούν το 49% των αιτήσεων για το 2022. Αντίστοιχα απορρίφθηκε το 46,6% των αιτήσεων (2.735 επί συνόλου 5.867 αιτήσεων) στη χαμηλή και μέση τάση έναντι 39,7% (2.137 από τις συνολικά 5.370 αιτήσεις) έναν χρόνο πριν.

      Πηγή: Green Tank, «Οι ενεργειακές κοινότητες στην Ελλάδα και τις λιγνιτικές περιοχές #3», Ιανουάριος 2023
      Παράλληλα, τα δεδομένα για τα έργα αυτοπαραγωγής συνολικά οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η τρέχουσα ενεργειακή κρίση οδήγησε τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και τις τοπικές κοινωνίες στη χρήση των ΑΠΕ για την κάλυψη των ενεργειακών τους αναγκών, είτε μέσα από την αυτοπαραγωγή σε ατομικό επίπεδο είτε μέσα από τη συλλογική αυτοπαραγωγή αξιοποιώντας τις ενεργειακές κοινότητες. Συγκεκριμένα, η ισχύς των αιτήσεων για έργα virtual net metering από ενεργειακές κοινότητες αυξήθηκε από 18.9 MW τον Νοέμβριο του 2021 σε 86.9 MW τον Νοέμβριο του 2022 (+358%), ενώ η ισχύς των αιτήσεων για έργα εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού συνολικά (από ενεργειακές κοινότητες και άλλους φορείς) αυξήθηκε αντίστοιχα από 90.78 MW σε 218.18 MW (+140.3%). Ακόμα μεγαλύτερο ήταν το άλμα στα έργα ατομικής αυτοπαραγωγής. Η ισχύς των αντίστοιχων αιτήσεων αυξήθηκε από 260.27 MW τον Νοέμβριο του 2021 σε 779.4 MW τον Νοέμβριο του 2022 (+199.5%).

      Πηγή: Green Tank, «Οι ενεργειακές κοινότητες στην Ελλάδα και τις λιγνιτικές περιοχές #3», Ιανουάριος 2023
      Τέλος, ως προς την κατανομή των ενεργειακών κοινοτήτων, σημειώνεται ότι σημαντικό μερίδιο ανήκει στις λιγνιτικές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας όπου βρίσκονται 261 ενεργειακές κοινότητες και λειτουργούν συνολικά 101 έργα ισχύος 63.03 MW. Αντιθέτως, η δυναμική των ενεργειακών κοινοτήτων στην Περιφερειακή Ενότητα Αρκαδίας είναι σαφώς ασθενέστερη. Συνολικά έως τον Νοέμβριο του 2022 είχαν ιδρυθεί 21 ενεργειακές κοινότητες στην Αρκαδία, και μόλις 2 από αυτές στη Μεγαλόπολη, ενώ λειτουργούσαν 9 έργα ενεργειακών κοινοτήτων ισχύος 5.29 MW.
      Ολόκληρη η έκθεση εδώ: https://thegreentank.gr/wp-content/uploads/2023/01/202301_GreenTank_Brief_EnergyCommunities3_EL.pdf
×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.