Ενέργεια-ΑΠΕ
Τη βάση του νέου μοντέλου αποτελεί ένας συνδυασμός feed-in-premium (προσαύξηση επί της αγοραίας τιμής) και μειοδοτικών διαγωνισμών, σε εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών της Ε.Ε.
Ο συνδυασμός αυτός θα επιτευχθεί με τον καθορισμό ενός ανώτατου ορίου (ταβάνι) για την τιμή feed-in-premium κάθε τεχνολογίας ΑΠΕ και στη συνέχεια την πραγματοποίηση διαγωνισμών για την εγκατάσταση συγκεκριμένης ισχύος. Από τους διαγωνισμούς θα προκύπτουν οι μειοδότες επενδυτές (με βάση το πόσο χαμηλότερα από την ανώτατη τιμή είναι το premium που δέχονται να εισπράττουν) που θα παίρνουν το «πράσινο φως» για την υλοποίηση των επενδύσεών τους.
Όπως είναι εύκολα αντιληπτό, σημείο «κλειδί» του νέου μοντέλου είναι ο καθορισμός της ανώτατης τιμής του feed-in-premium. Πρόκειται για δύσκολη «άσκηση» καθώς η τιμή θα πρέπει να ισορροπεί ανάμεσα στην ανάγκη να υπάρχει κίνητρο για τους επενδυτές και στον κίνδυνο επιβάρυνσης του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ. Είναι προφανές επίσης ότι πρέπει να ληφθεί υπόψη, πέραν των αποτελεσμάτων που δίνουν αντίστοιχοι διαγωνισμοί στην Ευρώπη, η ειδική κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, η δυσκολία χρηματοδότησης και το country risk.
Με αυτά τα δεδομένα, σύμφωνα με τις πληροφορίες του energypress, το εύλογο IRR Project κάθε επένδυσης που αναγνωρίζει το νέο σχέδιο του ΥΠΕΝ έχει ένα εύρος από 8% έως 12%. Με βάση αυτήν την παραδοχή η ανώτατη τιμή, το «ταβάνι» του feed-in-premium είναι ανά τεχνολογία το εξής:
· Για αιολικά στα 98 ευρώ ανά Μεγαβατώρα
· Για τα μικρά υδροηλεκτρικά στα 100 ευρώ ανά Μεγαβατώρα
· Για τα φωτοβολταϊκά πάνω από 500 KW, στα 90 ευρώ ανά Μεγαβατώρα
Πρέπει να σημειωθεί ότι για τα φωτοβολταϊκά κάτω από 500 KW παραμένει το σύστημα των σταθερών τιμών feed-in-tariffs, και παραμένει η ταρίφα στο 1,1 της Οριακής Τιμής Συστήματος (10% πάνω από την Οριακή Τιμή). Η τιμή αυτή έχει αξιολογηθεί από την αγορά και κρίνεται μη βιώσιμη. Ωστόσο και αυτή η κατηγορία των φωτοβολταϊκών μπορεί προαιρετικά να συμμετάσχει στο σύστημα feed-in-premium και να συμμετάσχει στους διαγωνισμούς. Οι πληροφορίες μάλιστα αναφέρουν ότι θα υπάρξουν δύο διαγωνισμοί. Ένας για όλες τις κατηγορίες των φοτοβολταϊκών (μικρά και μεγάλα) για ισχύ 50 MW αρχικά και ένας δεύτερος για ισχύ περί τα 20 MW στον οποίον θα μπορούν να συμμετάσχουν μόνον τα μικρά, δηλαδή μόνον τα κάτω των 500 KW.
Για τα φωτοβολταϊκά στις στέγες, παραμένει το σύστημα των σταθερών τιμών feed-in-tariffs, και η ταρίφα διαμορφώνεται στα 110 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Με το νέο σύστημα οι ΑΠΕ θα συμμετέχουν πλέον στην ημερήσια αγορά, ενώ θα υπάρχουν επιπλέον κίνητρα για συμμετοχή στην αγορά και αντικίνητρα για όσες μονάδες ΑΠΕ δεν συμμετέχουν με αξιόπιστα στοιχεία. Ειδικότερα, οι μονάδες ΑΠΕ θα έχουν «πέναλτι» εάν οι δηλώσεις φορτίου που θα κάνουν στον Ημερήσιο Προγραμματισμό έχουν «αστοχία» πάνω από 25%. Από την άλλη, πρέπει να σημειωθεί ότι οι σταθμοί ΑΠΕ θα έχουν έσοδο της τάξης των 3 ευρώ ανά Μεγαβατώρα για έξοδα διαχείρισης.
Οι ανώτατες τιμές ανά τεχνολογία βασίζονται σε υπολογισμούς που ανέλαβε να κάνει κυρίως το ΚΑΠΕ, ενώ πληροφορίες αναφέρουν ότι πέρασαν και από τον έλεγχο του οίκου Lazard.
Η πρώτη αντίδραση της αγοράς, με βάση το ρεπορτάζ του energypress, είναι θετική από τις εταιρείες φωτοβολταϊκών που εκτιμούν ότι θα αρχίσει σιγά σιγά να αναθερμαίνεται ο κλάδος, έστω και υποτονικά. Αντίθετα, στις εταιρείες αιολικών και μικρών υδροηλεκτρικών επικρατεί η άποψη ότι με βάση τα δεδομένα της χώρας οι τιμές αυτές δεν οδηγούν σε βιώσιμες επενδύσεις παρά μόνον όπου υπάρχει πολύ καλό αιολικό ή υδροηλεκτρικό δυναμικό. «Τα έργα μέτριων προδιαγραφών δεν βγαίνουν με αυτές τις τιμές» λέγεται χαρακτηριστικά.
Υπενθυμίζεται ότι με το τρίτο μνημόνιο η κυβέρνηση ανέλαβε την υποχρέωση να ψηφίσει μέχρι τέλος του χρόνου (και να εφαρμοστεί από το 2016), ένα καινούργιο σχέδιο ενίσχυσης των ΑΠΕ που να είναι συμβατό με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς του περιβάλλοντος και της ενέργειας που εξέδωσε τον Ιούνιο του 2014 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η προθεσμία αυτή μάλιστα προέκυψε μετά από ολιγόμηνη παράταση, αφού με το προηγούμενο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα θα έπρεπε να έχουμε έτοιμο το νέο σχέδιο από τον Ιούλιο του 2015. Ωστόσο, η όλη διαδικασία έχει καθυστερήσει σημαντικά και τώρα εκείνο που επιδιώκουμε είναι με την προκοινοποίηση να πάρουμε μια μικρή παράταση και να «σωθεί» το σύστημα.
Σύμφωνα με στοιχεία που παρέθεσε πρόσφατα ο γενικός γραμματέας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας Μιχάλης Βερροιόπουλος, μιλώντας σε ενεργειακό φόρουμ, η εγκατεστημένη ισχύς των ΑΠΕ υπολογίζεται σήμερα στα 5000 MW. Για το 2015 αμείφτηκαν με 164 ευρώ/MWh μεσοσταθμικά, τα συνολικά έσοδα τους ανήλθαν σε 1,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 1,1 δισ. ευρώ αφορούσε στις κρατικές ενισχύσεις και μόνον τα 430 εκατ. ευρώ προήλθαν από την αγορά. Βέβαια, τα περισσότερα έσοδα, όπως διευκρινίσθηκε, αφορούν στα φωτοβολταϊκά και πολύ λιγότερο τα αιολικά και τις άλλες τεχνολογίες, που έχουν πολύ μικρότερες ταρίφες.