Αναβάθμιση σε πάνω από 400 χιλ κατοικίες μέχρι το 2030 - Στο καθεστώς δικαιωμάτων εκπομπής τα κτίρια

Σε δημόσια διαβούλευση έως και τις 16 Σεπτεμβρίου, έθεσε το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) .

Το αναθεωρημένο Σχέδιο το οποίο προβλέπει ριζικό μετασχηματισμό του ενεργειακού μας συστήματος έως το 2050 με νέες τεχνολογίες, όπως το πράσινο υδρογόνο, το βιομεθάνιο, τη δέσμευση και αποθήκευση CO2 και τα συνθετικά καύσιμα, έχει καταρτιστεί, με γνώμονα την ελαχιστοποίηση του κόστους της ενεργειακής μετάβασης, προτάσσοντας τις παρεμβάσεις που είναι οι ωριμότερες και φθηνότερες και θα έχουν το μεγαλύτερο όφελος για την εθνική οικονομία. 

Έχοντας υπερκαλύψει τους στόχους που είχαν τεθεί στο πρώτο ΕΣΕΚ το 2019, για τη διείσδυση των ΑΠΕ και τη μείωση των εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου,  το αναθεωρημένο σχέδιο του ΕΣΕΚ θέτει ως στόχο τη μείωση των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου κατά 58,6% έως το 2030, έχοντας ως κεντρική επιδίωξη για την περίοδο αυτή το περαιτέρω «πρασίνισμα» της ηλεκτροπαραγωγής, με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας να καλύπτουν σχεδόν το 77% των αναγκών για ηλεκτρική ενέργεια στο τέλος της δεκαετίας και την ταυτόχρονη ανάπτυξη συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας.

Συγκεκριμένα, η εγκατεστημένη ισχύς των φωτοβολταϊκών προβλέπεται να φτάσει στα 13,5 GW, από 5,430 GW το 2022 και των χερσαίων αιολικών στα 8,9 GW, από 4,7 GW. 

Πρόσθετη αιολική ισχύ 1,9 GW θα προέλθει από τη νέα τεχνολογία των υπεράκτιων αιολικών πάρκων, ενώ το Σχέδιο προβλέπει ταχεία ανάπτυξη της αποθήκευσης ενέργειας στην εξαετία, με εγκατάσταση μπαταριών και υλοποίηση έργων αντλησιοταμίευσης.

Παράλληλα, επιδιώκεται η επέκταση του εξηλεκτρισμού στους τομείς, όπου αυτό είναι εφικτό, όπως οι ελαφρές μεταφορές, με στόχο ένα στα δύο νέα επιβατικά οχήματα να είναι ηλεκτρικά σε βάθος εξαετίας, ενώ έμφαση δίνεται στην ανάπτυξη των αναγκαίων υποδομών φόρτισης, καθώς και σε κάποιους κλάδους της βιομηχανίας. 

Αναβάθμιση περίπου 400.000 κατοικιών έως το 2030.

Ο κτηριακός τομέας αποτελεί ενδεχομένως τον κρισιμότερο τομέα για την επίτευξη των στόχων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης. Η υλοποίηση των προβλεπόμενων μέτρων πολιτικής αναμένεται να οδηγήσει στην επίτευξη των στόχων που προβλέπονται στο πλαίσιο της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1275 για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων. Αρχικά, προσδιορίζεται/καθορίζεται στόχος μείωσης της μέσης χρήσης πρωτογενούς ενέργειας στα κτίρια του οικιακού τομέα κατά 16% έως το έτος 2030 και κατά 20-22% έως το έτος 2035. Ταυτόχρονα, επαναπροσδιορίζεται ο στόχος για την περίπτωση των λοιπών κτιρίων, βάσει του οποίου, το 16% των κτιρίων με τις χειρότερες επιδόσεις πρέπει να ανακαινιστεί έως το έτος 2030 και το 26% των κτιρίων με τις χειρότερες επιδόσεις πρέπει να ανακαινιστεί έως το έτος 2033. 

Δεδομένου ότι η αναγκαιότητα ενεργειακής αναβάθμισης του υπάρχοντος κτηριακού αποθέματος είναι αναμφισβήτητη, απαιτείται ο καθορισμός ενός κεντρικού στόχου ανακαίνισης του κτηριακού αποθέματος μέχρι το έτος 2030 συμβάλλοντας σημαντικά στη ριζική αναβάθμιση του πεπαλαιωμένου κτηριακού αποθέματος δίνοντας παράλληλα σημαντική ώθηση στον κατασκευαστικό τομέα μέσω επενδύσεων υψηλής προστιθέμενης αξίας. 

O ετήσιος ρυθμός ανακαίνισης κτιρίων κατοικίας την περίοδο 2025-2030 θα ανέλθει σε 68 χιλιάδες ανακαινίσεις. Αντίστοιχα, την περίοδο 2031-2040 ο ετήσιος ρυθμός ανακαίνισης θα μειωθεί σε 64 χιλιάδες ανακαινίσεις, ενώ σημαντική αύξηση αναμένεται να επιτευχθεί την περίοδο 2041-2050 στις 83 χιλιάδες με σκοπό την απανθρακοποίηση του οικιακού τομέα. 

Μέχρι το 2030 για τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας επιδιώκεται η βελτιστοποίηση της σχέσης κόστους/οφέλους (επικέντρωση στις κλιματικές ζώνες Γ και Δ και σε κτίρια υψηλού βαθμού χρήσης). 

Από το 2031 έως το 2050, αναμένεται θεαματική αύξηση του εξηλεκτρισμού της θέρμανσης κτηρίων (αντλίες θερμότητας), ιδίως λαμβάνοντας υπόψη: - την απαγόρευση πώλησης νέων καυστήρων πετρελαίου από το έτος 2025 σύμφωνα με τον Εθνικό Κλιματικό Νόμο (ν. 4936/2022, Α΄ 105) αλλά και την πρόβλεψη της (Αναδιατυπωμένης) Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1275 για την ενεργειακή απόδοση των κτηρίων, για απαγόρευση χορήγησης κινήτρων για νέους λέβητες αερίου μετά το έτος 2025. - την υποχρέωση για ανάμειξη του πετρελαίου θέρμανσης με bio-diesel κατά 30% κ.ο. τουλάχιστον από το έτος 2030 σύμφωνα με τον Εθνικό Κλιματικό Νόμο (ν. 4936/2022, Α΄ 105), καθώς και την ένταξη του κτηριακού τομέα στο καθεστώς δικαιωμάτων εκπομπής ΑτΘ, μέτρα τα οποία θα αυξήσουν το κόστος χρήσης των ορυκτών καυσίμων.