Από τον κρατικό προϋπολογισμό τα πρόστιμα 34,3 εκατ. για τις χωματερές

Από τα αποθεματικά του ελληνικού προϋπολογισμού πληρώθηκε τελικά το κατ’ αποκοπή πρόστιμο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τους ΧΑΔΑ (Χώρους Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων), που επιβλήθηκε στη χώρα μας για τη διατήρηση επί δεκαετίες χωματερών και την παράβαση της κοινοτικής οδηγίας για τη δημιουργία ΧΥΤΑ σε ολόκληρη τη χώρα.

Το ποσό ύψους τριάντα τεσσάρων εκατομμυρίων διακοσίων ογδόντα χιλιάδων ευρώ (αριθμητικώς: 34.280.000 ευρώ) πληρώθηκε μέσα στο 2016 όχι από τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αλλά από το Υπουργείο Οικονομικών και μάλιστα με χρήση του ειδικού αποθεματικού ύψους 1 δισ. που διατηρεί το ΥΠΟΙΚ για τις έκτακτες ανάγκες των Υπουργείων, βάσει των μνημονιακών δεσμεύσεων της χώρας.

Αυτό προκύπτει από την ειδική έκθεση που απέστειλε ο Υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος προς τον πρόεδρο της Βουλής και το Ελεγκτικό Συνέδριο στις 6 Απριλίου. Στην έκθεση αυτή για την εκτέλεση του Προϋπολογισμού περιλαμβάνεται ο πίνακας διάθεσης πιστώσεων από το αποθεματικό του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2016, με τις δαπάνες των Υπουργείων που κατανάλωσαν το 1 δισ. ευρώ των «εκτάκτων» αναγκών.

Βέβαια η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και το συνεπακόλουθο πρόστιμο μόνο «έκτακτη» δαπάνη δεν ήταν, καθώς ήταν γνωστό τοις πάσι ότι στη χώρα μας θα επιβληθεί πρόστιμο. Αυτό που έμενε να οριστικοποιηθεί ήταν το ακριβές ποσό που θα υπολόγιζε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για το κατ’ αποκοπή μέρος του προστίμου αλλά και για την ημερήσια καθυστέρηση στη συμμόρφωση. Βέβαια στην «αργκό» των Υπουργείων αυτός ο «άγνωστος» Χ επιτρέπει να μην εγγράφονται οι πιστώσεις στον Προϋπολογισμό. Έτσι όμως δεν υφίστανται οι αναγκαίες πιστώσεις ούτε στο Υπουργείο Οικονομικών αλλά ούτε και στα συναρμόδια Υπουργεία Περιβάλλοντος και Εσωτερικών. Μόνος τρόπος λοιπόν για την κάλυψη του προστίμου σε τέτοιες περιπτώσεις είναι η χρήση του αποθεματικού. Και ας υπάρχουν «απόρρητες» και μη εκθέσεις της Μόνιμης Ελληνικής Αντιπροσωπείας στις Βρυξέλλες προς τους αρμόδιους Υπουργούς που «δείχνουν» τόσο την έκβαση της υπόθεσης όσο και τα ύψη των προστίμων, πρό της έκδοσης των αποφάσεων…

Με το «τέχνασμα» της χρήσης του αποθεματικού δεν επιβαρύνεται ο προϋπολογισμός του ΥΠΕΝ και του ΥΠΕΣ, που θα έπρεπε να καλύπτουν το συγκεκριμένο κονδύλι. Αναμένουμε να δούμε αν για την τρέχουσα χρονιά θα επιστρατευτεί και πάλι ο ίδιος μηχανισμός (με τη δικαιολογία ότι για το ημερήσιο πρόστιμο «δεν είναι δυνατόν να υπολογιστεί εκ των προτέρων»…) ή αν θα πληρώσουν τα δύο συναρμόδια Υπουργεία από τον προϋπολογισμό τους. Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι το ΥΠΕΝ παρουσιάζεται «ουραγός» στην χρήση του αποθεματικού με μόλις 2.048.540 ευρώ (καθώς η δαπάνη για το πρόστιμο βαρύνει τυπικά το ΥΠΟΙΚ), απέναντι στα εκατοντάδες εκατομμύρια που χρησιμοποίησαν άλλα υπουργεία όπως το Εργασίας (για την προσφυγική κρίση) ή το Εθνικής Άμυνας. Ωστόσο η εικόνα αυτή είναι ψευδής, καθώς το ποσό των 32,3 εκατομμυρίων ευρώ αποτελεί «ρεκόρ» μεταξύ όλων των υπουργείων για προσαρμογή σε δικαστικές αποφάσεις, αφού σχεδόν όλα τα Υπουργεία λαμβάνουν χρήματα από το αποθεματικό για τέτοιες δαπάνες το 2016, όμως το ύψος της δαπάνης είναι μεγάλο σε σχέση με κάθε άλλη υπόθεση.

Το θέμα δεν είναι μικρό και έχει και άλλες προεκτάσεις… Η νομοθεσία (τόσο η ελληνική όσο και η ευρωπαϊκή) προβλέπει ρητά από πού πρέπει να πληρωθούν τα πρόστιμα: από την τοπική αυτοδιοίκηση, δηλαδή από τους δήμους στην έκταση των οποίων βρέθηκαν και λειτουργούσαν (ή λειτουργούν…) οι ΧΑΔΑ. Μάλιστα έχουν υπάρξει τόσο σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις όσο και υπουργικές αποφάσεις. Όμως οι κυβερνήσεις επιλέγουν να αφήνουν το θέμα στις ελληνικές καλένδες καθώς υπάρχει ένα σημείο κλειδί: το πολιτικό κόστος. Οι δήμοι που θα κληθούν να πληρώσουν (οι οποίοι σήμερα εστιάζονται κυρίως στην Πελοπόννησο και στα νησιά) θα επιβαρυνθούν με ένα οικονομικό κόστος που είναι δύσκολο να αντέξουν και εν τέλει θα κληθούν να το επιμερίσουν στους πολίτες μέσω των δημοτικών τελών. Δηλαδή αν ή όταν εφαρμοσθούν οι αποφάσεις του ευρωπαϊκού δικαστηρίου και η νομοθεσία θα πρέπει οι πολίτες να πληρώσουν από την τσέπη τους τη λειτουργία των ΧΑΔΑ επί δεκαετίες.

Σημαίνει όμως και κάτι ακόμη, σύμφωνα με νομικούς κύκλους. Με βάση την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» αλλά και τις προβλέψεις της νομοθεσίας η καταβολή από το ΥΠΟΙΚ, μέσω του αποθεματικού του προϋπολογισμού, του ποσού που αφορά πρόστιμο για την υπόθεση των ΧΑΔΑ προκαλεί νομικά ερωτήματα για τη νομιμότητα της διαδικασίας, καθώς καλείται το σύνολο των ελλήνων πολιτών να πληρώσει για τους συγκεκριμένους ΧΑΔΑ που περιλαμβάνονται στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και όχι οι πολίτες των περιοχών που απέθεταν τα σκουπίδια τους σε αυτούς…

Πηγή: http://www.euractiv.gr/section/periballon/news/apo-ton-kratiko-koubara-ta-prostima-343-ekat-gia-tis-chomateres/