Αύξηση της δόμησης με απελευθέρωση κοινόχρηστου χώρου

Τις λεπτομέρειες όσον αφορά στα κίνητρα, στους όρους και τις προϋποθέσεις  για τον περιορισμό της κάλυψης ενός κτιρίου και  της κατάτμησης οικοπέδων, με παράλληλη απελευθέρωση και αύξηση του κοινόχρηστου χώρου στον πυκνό πολεοδομικό ιστό επιβαρημένων πληθυσμιακά πόλεων, προσδιορίζει  εγκύκλιος που αποστέλλει προς τις υπηρεσίες δόμησης της επικράτειας ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος κ. Ευθύμιος Μπακογιάννης.

Ειδικότερα, με αφορμή ερωτήματα υπηρεσιών και μηχανικών για την εφαρμογή του άρθρου 10 του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ν.4067/12) που αφορά στα κίνητρα για την περιβαλλοντική αναβάθμιση και βελτίωση της ποιότητας ζωής σε πυκνοδομημένες και αστικές περιοχές, δίνονται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) ειδικές κατευθύνσεις.  Οι συγκεκριμένες διατάξεις   προβλέπουν αύξηση του συντελεστή δόμησης, εφόσον όμως πληρούνται ειδικές προϋποθέσεις, µέσω των οποίων επέρχεται βελτίωση των όρων διαβίωσης.

Για τις συγκεκριμένες  περιοχές, στις προβλέψεις του νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) δίνεται η δυνατότητα αύξησης του συντελεστή δόμησης στις περιπτώσεις εκείνες που για το κτίριο επιλέγεται να περιοριστεί η κάλυψή του σε σχέση µε την επιτρεπόμενη, όταν αναπτύσσεται σε οικόπεδο που προκύπτει από τη συνένωση μικρότερων οικοπέδων, όταν αποδίδει μέρος του ακάλυπτου χώρου ή της στέγης του σε δημόσια χρήση, όταν αποσύρεται και αντικαθίσταται µε άλλο κτίριο που πληροί  συγκεκριμένες προϋποθέσεις ή όταν κατασκευάζεται µε τέτοιον τρόπο ώστε να είναι εξαιρετικά περιορισμένο ή σχεδόν μηδενικό το ενεργειακό του αποτύπωμα.  Στόχος του νομοθέτη ήταν η δημιουργία μεγαλύτερων ενιαίων ανοιχτών χώρων στην πόλη και η βελτίωση του μικροκλίματος πυκνοδομημένων περιοχών.

Σύμφωνα με τις διευκρινήσεις της νέας εγκυκλίου του κ. Μπακογιάννη, οι συγκεκριμένες προβλέψεις του νόμου εφαρμόζονται σε  περιπτώσεις οικοπέδων αυτοτελών ή εκ συνενώσεως (για τις συγκεκριμένες γεωγραφικές περιφέρειες που προβλέπει ο νόμος), εφόσον δεν εμπίπτουν σε παραδοσιακούς οικισμούς και παραδοσιακά τμήματα πόλης ή σε ιστορικούς τόπους ή σε περιοχές με αποκλειστική χρήση κατοικίας και εφόσον το εμβαδόν τους είναι μεγαλύτερο της κατά κανόνα αρτιότητας της περιοχής.

Τα πολεοδομικά κίνητρα    ισχύουν σε  περίπτωση οικοπέδων, αυτοτελών ή εκ συνενώσεως, που βρίσκονται εντός σχεδίου πόλεως σε δήμους της  Περιφέρειας Αττικής και Θεσσαλονίκης (με   πληθυσμό μεγαλύτερο των  20.000 κατοίκων),  στους δήμους   Πάτρας, Λάρισας, Ηρακλείου, Χανίων, Βόλου και Ιωαννίνων καθώς και σε οικισμούς με   πληθυσμό μεγαλύτερο των  50.000 κατοίκων.

Στην περίπτωση οικοπέδων που έχουν παραχωρηθεί σε δικαιούχους, η αρτιότητα του οικοπέδου ταυτίζεται με την επιφάνειά του, όπως παραχωρήθηκε. Συνεπώς, όπως επισημαίνεται στην εγκύκλιο, δυνατότητα εφαρμογής του άρθρου 10 του ΝΟΚ και των κινήτρων του υπάρχει εφόσον συνενωθούν δύο ή περισσότερα παραχωρηθέντα οικόπεδα.  Εξυπακούεται, ότι στην περίπτωση που η επιφάνεια του  οικοπέδου που παραχωρείται είναι μεγαλύτερη της κατά κανόνα αρτιότητας της περιοχής, δεν προκύπτει, για την εφαρμογή του άρθρου 10, υποχρέωση συνένωσης με όμορο οικόπεδο.

Επίσης για  αύξηση της επιτρεπόμενης δόμησης του οικοπέδου κατά 35% και δυνατότητα προσαύξησης του ύψους μέχρι 30% επιπλέον του επιτρεπόμενου της περιοχής  θα πρέπει η  επιφάνεια του οικοπέδου να είναι τουλάχιστον  4.000  τ.μ. και το   σύνολο (100%) του ακαλύπτου χώρου να αποδίδεται σε κοινή δημόσια χρήση. Στον νόμο τίθενται ως προϋποθέσεις μειώσεις στο ποσοστό κάλυψης του   οικοπέδου και στον  αριθμό των κτιρίων.

Σημειώνεται ότι η προσαύξηση του ύψους μέχρι 30% εφαρμόζεται επί του ύψους που ισχύει στην περιοχή βάσει του αρχικού συντελεστή δόμησης και όχι εκείνου που αντιστοιχεί στον προσαυξημένο συντελεστή δόμησης μετά την εφαρμογή του άρθρου 10 του ΝΟΚ.  Είναι προφανές ότι στις περιοχές όπου το ύψος ορίζεται από ειδικές πολεοδομικές διατάξεις αριθμητικά και όχι σε συνάρτηση με τον συντελεστή δόμησης, προσαύξηση του ύψους επιτρέπεται μόνο κατά ένα   μέτρο.

Επισημαίνεται τέλος ότι, τα κίνητρα  για την περιβαλλοντική αναβάθμιση και βελτίωση της ποιότητας ζωής σε πυκνοδομημένες και αστικές περιοχές παρέχονται κατόπιν σύμφωνης γνώμης του οικείου Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής.