Γιατί η ΕΚΤ θα βάλει φρένο στην ελληνική οικοδομή

Την προσεχή Τρίτη, η Ελληνική Στατιστική Αρχή θα ανακοινώσει τα στοιχεία για την πορεία της οικοδομικής δραστηριότητας κατά τον μήνα Νοέμβριο και εκτός συνταρακτικού απροόπτου αυτά θα αποτυπώσουν πολύ μεγάλη μείωση.

Η θετική πορεία από το 2019 και μετά έχει πλέον αντιστραφεί και το 2022 θα είναι η πρώτη χρονιά μετά την έξοδο της χώρας από τα μνημόνια που θα κλείσει με μείωση. Ακόμη μεγαλύτερη αναμένεται ότι θα είναι η μείωση μέσα στο 2023 καθώς οι κατασκευαστές φοβούνται ότι θα επιστρέψουν και πάλι οι εφιάλτες του μακρινού 2008-2009.

Τι έγινε τότε; Όσοι είχαν παρασυρθεί από το πολυετές ράλι της οικοδομής, βρέθηκαν με στοκ απούλητων διαμερισμάτων -ουσιαστικά με… εγκλωβισμένη ρευστότητα και ανοίγματα σε τράπεζες – με αποτέλεσμα να καταφύγουν τελικώς είτε στην ενοικίαση ακινήτων που προορίζονταν για πώληση, είτε και σε πτώση των τιμών προκειμένου να κλείσουν εκκρεμότητες.

Βλέποντας την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να ανεβάζει τα επιτόκια και τα σενάρια για αναρρίχηση αυτών ακόμη και σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, οι κατασκευαστές αρχίζουν και περιορίζουν με σταθερό ρυθμό το «στήσιμο» νέων εργοταξίων.

Οικοδομές προχωρούν μόνο εφόσον υπάρχει «κλειδωμένο» αγοραστικό ενδιαφέρον για την πλειοψηφία των ακινήτων ώστε να καλύπτεται (τουλάχιστον) το κατασκευαστικό κόστος. Το τοπίο ακόμη και δεν έχει ξεκαθαρίσει όσον αφορά στην πορεία των επιτοκίων.

Όσοι πίστευαν ότι η ΕΚΤ θα κάνει ακόμη μια αύξηση 50 μονάδων βάσης τον Μάρτιο και μετά θα σταματήσει, τώρα αναθεωρούν εκτιμώντας ότι μέχρι τον Ιούνιο είναι πιθανό να δούμε ακόμη μια αύξηση 0,25% ή και 0,5% που θα ανεβάσει το επιτόκιο στο επίπεδο του 4%, δηλαδή πολύ κοντά στο ιστορικό υψηλό.

Ο λόγος δεν είναι άλλος από τον πληθωρισμό ο οποίος επιμένει και φέτος. Η Γερμανία εξακολουθεί να έχει πληθωρισμό μεγαλύτερο του 8% ενώ τα στοιχεία του Ιανουαρίου – που ανακοινώθηκαν με καθυστέρηση – έδειξαν αντιστροφή της πτωτικής τάσης.

Η συγκράτηση της οικοδομικής δραστηριότητας έχει διπλό στόχο. Πρώτον να διατηρηθούν οι τιμές των ακινήτων. Όσο μεγαλύτερα τα επιτόκια, τόσο λιγότερες θα είναι οι χορηγήσεις δανείων άρα τόσο πιο περιορισμένη και η ζήτηση. Επίσης, επειδή μιλάμε για ένα παγκόσμιο φαινόμενο, το ίδιο θα ισχύσει και για τους ξένους αγοραστές.

Από την άλλη, ο περιορισμός της οικοδομικής δραστηριότητας είναι ένας τρόπος για να αποφευχθεί ο «εγκλωβισμός» επενδυτικών κεφαλαίων από τους κατασκευαστές και να μην επαναληφθούν τα προβλήματα τα φαινόμενα του 2008-2009 που τελικώς επέτειναν την κρίση στην ελληνική κτηματαγορά.

Νίκος Ζαργάνης